De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1906 15 april pagina 10

15 april 1906 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

10 D.E AMSTERDAMMER WEEKBLAD V 0 R ft D E R L A N D. No. 1503 haven en retireerden van 92X tot 90X,pCt. Is daarvoor wel goede reden? De verliezen ?van de vorige jaren zijn geheel afgeschreven, terwijl ook "het overschot van de winst van 't laatste jaar voor depreeatie op de bezittingen gebruikt is. Velen gelooven dat de teleur gestelde houders wel over 1900 eenig dividend zullen kunnsn incafteeren. Van den Bergh's Ltd. keert over 1905 op de aand. 16 pCt. uit, tegen 12,. 8, 6tf en bVt pCt. over de vorige jaren', ?*,,,»' Algemeene vreugde heerscht er* bij de Jtongaargche diversen, zoowel als bij de dito's s laat* fondsen, naar aanleiding van de over eenstemming : tusschen den irrjjzen monarch en de hongaarsefee-staatslieden 'verkregen, waardoor de hongaarsche quaestie, wel op vredige wijze opgelost zal worden. Goudleening van 188L?1893 stegen van 94% tot 97% pCt., die van 1895 van775-« tot 80 pCt., terwijl de kronenrentèongeveer 2 pCt. konden avanceeren. Ook Oostenrijkers staan ietwat _onder de bekoring van de vermelde gunstige "omstandigheden. Sussen over 't algemeen nogal wat zwakker. Een syndicaat zou gevownd zijn om een 5 pCt. leening van twee milliard francs over te nemen. De koers van uitgifte zou ongeveer 90 pCt. zjjn en de aanbiedingen zouden in 't laatst van deze maand verwacht mogen worden. De pry's zou dus nog al uitlokkend rijn. 'k Vind toch in de prijslijst bv. enkele 5 pCts. obligatiën 'genoteerd voor 65 en 97 pCt. Het verlies van de laatste week vindt de belangstellende lezer in de volgende ver gelijking: April. 5 12 h.k. h.k. Obl. Moskow Jarosl 98 95 I w. Dombr 89 U' 88 K 1880 gec. G. R. 125 ... 79% 78 '89 G. R. 625 80 78 Ji '89/90 Hope en Co. ... 78 K 77 % '94, 6e emissie 78^ 77K Leening 1902. 80 79% 1894 Donetz Spoor. ... 75 72 Gr, Russische Spoor 1861 . 8G!-\Ó 78% 1898 .79 76 % Transc. frs. 503-2500 . . 80>s 78)4 De uitgifte van 3.7 millioen pond 4M pCt, obl. ten laste van Chili kon den vorigen keer bij de correctie nog juist vermeld worden. Van de inschrijvingen zou niet meer dan 20 of 30 pCt. gegund kunnen worden. De toekomst zoowel als 't verleden van Chili wekken vertrouwen op. Chili toch is de eenige zuid. amerikaansche staat die hare debiteuren nooit op hunne rent» heeft laten wachten. En in verband met de uitbreiding van het spoorwegnet, waarvoor een groot gedeelte der leening gebruikt zou worden, zou op krachtige ontwikkeling van dezen Staat wel gehoopt mogen worden. De koers van uitgifte was 95% pCt. 'k Doe kooplustigen nog opmerken, dat de obligatiën in 5 jaren a pari afgelost kunnen worden en dat ze niet door onderpand gedekt zijn. Dat is b.v. wel 't geval bg de argentijnen, bij de 4X pCt. brazilianen en de inexicanen. Dominicanen verminderden ietwat op ge ruchten van onlusten; Coluinbianen en Venezuelauen konden daarentegen wat ver beteren. Bij de prov. en tted. leeningen waagt Gelre's hoofdstad de mededeeling te doen van de uitgifte van 8 ton 3JA pCt. obligatiën. Wie 't meeste biedt, heeft de meeste kans. Vrijdag *a.s. kan bij den gemeente-ontvanger en ten kantore van de Ass. Cassa ingeschreven worden. Voor de 3% pHt. Arnhemsche obli gatiën van 1892 werd heden 98 % pCt. betaald. Van de bank- en credietinstellingen kon de Alg. Cons. bank die bij de tabak nog al belang heeft in de laatste weken van 79 % tot 86K pCt. avanceeren. Ainst. Liij. Kas monteerde van 120^ tot 123% pCt. en Lab. Ovens en Co's Bank van 123 tot 126 K pCt. Het syndicaat dat de drie millioen nieuwe aandeelen ook in 't buitenland zou trachten te verkoopen, is daarin geslaagd en om die reden nu ontbonden. De Amsterdamsche Bank zal 10 pCt. divi dend uitkeeren. Voor de meeste scheepvaartondernemingen was 1905 niet onvoordeelig.Daarvan getuigden de j aar verslagen van de Holland?Atnerikalijn en van de Eotterdamsche Lloyd, onlangs in deze rubriek besproken. Voor de Stoomi-aartir.pij Oostzee" echter bracht 't afgeloopen jaar teleurstelling. Onvoordeelige reizen van eenige schepen, alsmede 't oponthoud in de liussische en Finsche havens door de Rus sische troebelen zouden, volgens 't verslag de oorzaken van de minder gunstige resul taten zijn. De bruto winst 1905 bedroeg ruim n ton tegen bijna IX ton verleden jaar, de netto winst ruim 'n halve ton tegen ? 90.000 in 19C4. Na afboeking van / 33000 fictieve activa, wordt voor afschrijving op de stoom schepen ? 20.000 bestemd, dat is on geveer l pCt. van de boekwaarden. Is dat niet wat weinig? De Lotterdamsche Lloyd b.v. schreef ongeveer 6 pCt., de Nederland bijna 10 pCt. af. En ook in magere jaren droegen deze ondernemingen voor ruime afschrijving steeds zorg.. Het reservefonds is / 47.000 groot, waarvan meer dan / 45.000 belegd; waarin? Sedert haar bestaan keerde deze onderneming achtereenvolgens 434, 6, S, 10K, 10, O, 2'A en O pCt. uit. Voor de meeste culluuronJtrnemingen bleef de prijs in de afgeloopen week ongeveer dezelfde, met uitzondering evenwel van de aandeelen Javasche Cultuurrnpij die van 118 tot 1243-2 pCt., van de aandeelen Guynea Handelmpij die van 25}* tot 38 pCt. en van de aand. Kalibagor, die van 12i tot 130 pCt. konden avanceeren. De oogst 1905 zou wel tegen hoogen prijs verkocht zijn maar de productie zou nog al wat minder wezen, zoodat de resultaten ofschoon bevredigend, de ver wachtingen niet overtrfl'en zullen. De jaar verslagen, die hierover eenig licht kunnen verspreiden, worden daarom met belangstel ling tegemoet gezien. Inmiddels hebben vele Suikerondernemingen van de uitkomsten van verleden jaar geprofiteerd om veel te reser veeren voor de mogelijk komende kwade jaren. De oogst 1900 zou weer grooter zijn, maar de suikerprijs is gedaald. In den iafta/tshoek is 't niet meer zoo levendig als eenige weken geleden. Al wordt voor enkele ondernemingen nog eenige koers verbeteringen aangewezen, de meeste zijn echter en retraite. De 4 eerste inschrijvingen brachten voorn voor de Amsterdam-Deli. voor de Deli Batavia en voor Un. Lankat groote verrassing. r>e oogst 1905 zou reeds geheel nit de opbrengst van die 4 inschrij vingen betaald kunnen worden. De grootste verandering bij de petroleum papieren is wel de verbetering van de pref. Shell van 134K tot 140 pCt. Er wordt geuisterd van een nauwere verbinding dezer onderneming met de koninklijke. De Lente maand gaf voor deze m pij, zoowel als voor de Dordt, voor de Moeara Enim, voor de Moesi Ilir (bgna 105.000 units tegen 86.000 units in dévorige maand) meerdere productie. Redjang Lebong weer van 558 tot 570 gestegen in verband met gunstige vooruit zichten van het bedrijf. De Ned. Expl. mpy sprong van 175 tot 190 pCt. vooruit. Het geheele overzicht resumeerend kan gezegd worden: het beursgebouw is gescheurd, maar de beurs vroolijk gekleurd. A'dam, Donderdag/Vrijdag. D. STIGTER. Trant Van alle verschijningen, die in het kunst leven van groot-Berlijn de aandacht trekken, is Frank Wedekind de buitengewoonste. 'n Zieke wind moet prikkeling door de nekhaartjes van snobs en Kurfürstendaintndamen jagen. In 't Kleine Theater onder de Linden gaan z'n stukken, 'n Reuzenalkoof, zacht gebro cheerd in rood, met Bocklinsche maskers tegen de muren, zónder balkons, galerijen of loges. Vooraan 10.20 M, achteraan 3.20 M. per klapstoel. Alle avonden zit 't stampvol. Sinds de manke dichter zelf .z'n rollen speelt, is de Wedekind-mcde 'n passie geworden. De beursmannen verschijnen in smokings; frou frou van W.-dames; parelcolliers, geruisch en ge kraak van z\jde. Drie uur zit 'n geperstvolle zaal te luisteren naar stukken zonder menschen, zonder handeling; vol paradoxen en krankzinnigengesticht-taal. Dan valt 't doek, wordt heengegaan met aesthetische raadselemotie in 't gemoed en sentimenteele verafgoding voor den genialen" dichter in de vrouwelijke Herzspitze. Niemand, die Wedekinds stukken precies snapt. Geen criticus, die met klaarheid z'n werk uit mekaar vermag te pluizen. Dezen spreken van 'n gedachtenzwendelaar die met Meerenbergsche wijsbegeerte z'n ver wende stomme geldpubliek tegelijk striemt en voor zich neer klapt genen van 'n genialen paradoxen-denker, wiens hand, waar hij maar grijpt, parelen en diamanten voor 't scheppen vindt. Men vloekt Wedekind of men vereert hem, maar weinigen blijven voor hem onverschillig. Hij is ook wel de merkwaardigste man van de Duitsche tooneel.itteratuur. Bij Duitsche dichters zat immer nog groene zeep aan den ruggegraat; die vermocht voor Hoch"' of Höchstes'' te buigen. Bij Frank Wedekind geen ganglion Borussenziel. Hij kent alle cultuurcentra van het oude Europa, heeft in verdachte kringen geleefd voelt liefde tot den oplichter heeft maling aan God. En z'n strak paradoxe levensphilosophie culmi neert in den slotzin vtn het drama: De markies von Keith; Das Leben ist eine Rutschbahn." Frank Wedekind laat ons het leven zien; niet zooals de gewone menschen het dragen maar als een dubbelspel erop of eronder. Hij geeft ons schimmen die 'n leven leven, dat buiten het bestaan der massa reikt. Ook der gegoede massa, die aan aesthetische en intellectueele perversiteiten naar hartelust kan offeren. Het normale bestaat niet voor hem ; alleen het abnormale. En dat ziet hij op idiote wijze. Van eigenlijke dramatische, handeling naar voorschriftmatig model gerekt en ge trokken geen sprake. Wedekind zet 'n melodrama op van spoken en visioenen. Schrijft er dialogen bij van spitsvondige dialectiek, en jaagt business like voorbij lijken en catastrophen. In Erdgeist", z'n barokste dichting tript, Lulu letterlijk door de bloedpassen. Vooral snel; zooals 't bru tale leven zélf, dat cynisch z'n neus dicht knijpt voor alle mogelijke dingen, die stinken. Cynisch is deze man, en'n hater; erotisch en 'n minnaar. Met August Strindberg heeft hij nog het meeste gemeen. Schoon Wedekind fantastischer is dan den Noordlander.... Wedekind is voor alles een dichter van de hysterie ; van de koene oplichterstrucs en van den strijd. Strijd wordt geslagen in al z'n stukken. Strijd tegen het leven, tegen 't lot; door wanhopigen, die sterk zijn of zich sterk wanen, en het leven met welbespijkerde schoenen te lijf willen. Wil men 'n proeve van z'n paradoxentaai uit De markies von Keith". Die markies is 'n zwerver; als de dichter. Dia jaren achter zy'n geluk gezeten heeft als 'n honge rige wolf. En nu eindelijk er in slaagt met esbroufe en trucs, schoon hij geen cent bezit, 'n uiillioenenttichting, 'n Feeënpaleisin Miinchen, te fundeeren. Die anderen niet telt, de levens van anderen niet; hun bezit niet z'n eigen liefjes niet. Omdat hij maar n vaag en imaginair doel voor oogen draagt: in het gróóte leven aan gróóte machines de kranen te sturen.... Uit z'n snerpende uitlatingen o. a. deze: Sünde ist eine pathetische Bezeichnung fiir schlechte Geschafte. Gute Geschafte lassen sich nur innerhalb der bestehen Jen Gesellfchaftsordnung machen. Ein Unglück ist iür micheine gunstige Gelegenheit wie jede andere. Unglück kann jeder Lsel haben; die Kunst ist, dasz man es ricntig auszubeuten versteht. Das einzig richtige Mittel seine Mitmenschen auszunützen, besteht t'.arin, dasz man sie bei ihren guten Seiten nimmt. Darin liegt die Kunst geliebt zu werden. Die Kunst Recht zu behalten. Das Leben ist eine Rutschbahn !. .. Toen ik 'n maand of vier geleden naar Berlijn kwam, kende ik Wedekind enkel nog maar als dichter van wat vloeiende erotische verzen waar je zijden dessous in hoorde kreukelen; weeke armen in kamerduister in voelde tasten. Geen weeke vei moeide f n sentitnenteele erotiek a ]a Schnitzler; niet Hartleben's lachende naaktheid maar de erotiek, opgevat als 'n nkel cynisch levenspretje. Nog geen enkel drama had ik van hem gelezen. Het eerst zag ik hem dan in Hidalla. De dichter zelf speelde de hoofd rol rol van een leelijken dwergbult, sociaal genie die der menschheil 'n hoogere schoor:heid, den rijken genieters een nieuwe moraal wil geven. Wie Wedekind eenmaal ge zien heeft, vergeet hem niet licht. Een kleine pootige manke kerel, mét 'n hoekigen grooten kop, met veel verleefde trekken daarin, van buitengewoon lijden 'n donker aangezicht, fletsche oogen in zwarte wallen, en een groote edele neus, die al vóór beweegt bij elke pardadox-bijting, die er uit z'n breeden sterken mond zal komen. Het gezicht van 'n heerscher; die in het leven veel narigheid moest slikken! Als ie z'n hand aan de keel brengt, z'n gezicht afschuw grijnst; als ie wordt neergesmakt en wér moet slikken, i< z'n gebaar van een zeldzaam breede tragiek. Men ziet het hem aan: deze man heeft veel meegemaakt, heeft in Mexico bgna den kogel door zijn ribben gekregen, heeft in geslachte lijke orgieën en stemmingen gezwelgd zat achter de tralies en neemt nu eindelijk revanche. Z'n revanche is schitterend. Voor 3 jaar nog een dichter, dien slechts enkele intimi kenden. Heden een man, wiens deeltjes in geen enkel salon ontbreken; de meest-verafgode dichter van de wereldstad Berlijn. Een, die opgaat. Die nu ook bij Reinhardt het vol gende seizoen zal spelen. Wanneer hij niet smakt; en de maatschappij hem laat afglijden, want nooit heeft een kunstenaar zichzelf zóó brutaal naar voren gestooten. En er is een wet van actie en reactie ! Toen 't met de lyrische erotiek niet ging, kregen we de gekkenhuisdrama's. Wedekind kan de somberste gestalten doen leven, weet met knappe techniek vorm in deonmogelijkste scènes te kneden. In bijna al z'n stukken vinden we hem zelf terug. De koning, die door de zweet poolen eens grutters of slagers van z'n troon wordt gestooten. Nicolo. AVedekind houdt zichzelf voor zoo een koning van-den-geest. In al z'n stukken 't genie, dat door de stomme maatschappij als onbruik baar of als een oplichter wordt uitgestooten. Zoo Hidalla. Een onmogelijk stuk. De baarste waanzin I Hetman, 'n denker, 'n bult, die 'n bond sticht tot Rassen zucht in g. Alleen ryke en schoone menschen kunnen daar lid van zijn. Artikel n van 't bondsprogram luidt: dat geen lid 'n ander lid eenig gunst bewijs" mag weigeren. Wat dat practisch beteekent, krijgen we op 't tooneel gauw genoeg in de gaten. Midden onder 'n philosophisch gesprek tusschen 'n rijke jonge dochter en 'n privaat-docent, genieten we op eens van de volgende stichtelijkheid: Hij. Sie kennen doch die Bestimmungen unseres'Bundes. 'n Kop neerbuigen harerzijds; stilte. (Er legt seinen Arm urn Sie. Sie ueberlaszt sicüihm ohne widersprechen. Die nachsten Worte werden im Flüsterton gesprochen). - Wann bist du mein? Wann du willst. Heute abend noch? Ja. Darf ich dich hier abholen ? Fertig. Welke de moraal overigens is, die Wedekind onder de menscheu wil dragen, blijkt al in de etrste acte, na 'n vlot tooneeltje contractiwendel. De be\vuste Fanny, die 'u meisje van beschaving en fortuin moet wezen, breekt daarin haar verloving. Waarom? Omdat 'r galant wil gaan, althans zich van streek toont, als ze 'm biecht, dat ze vroeger 'n ander aan 't handje heeft gehad. Zij wil bemind worden om wat ze is, niet oru wat ze was. Als ze ervaart, dat haar ver.oofde nog htel huisbakken over dergelijke dingen denkt stuift ze op: JJtswegen also bin ich jetzt nichts mehr? Dasalso war die Hai-ptsache '?an iiiir. Liiszt sich eine schmachvoheie Bescbimpfung lür ein menschlicb.es Wesen ersinnen f als dtswegen urn eines solchen Vorzugs wil len gelielt zu werden? -?Als ware man ein stuuk Viehl De revolutionnaire denker, die de heele zaak met stevige vuisten in mekaar wil tim meren, die in de contramine is uaet alle instituties der samenleving haar conven ties vloekt, heeft hier 't woord gekregen. Van dat woord maakt ie nuchter en hyper modern georuik. lu al zijn stukken teleioon; jacht door 'D leven, lu om 't andere stuk reporters en redacteuren; in driekwart krimmalbeamter. Wedekiud haalt liefst storm wind, zeuuwjacht over 't tooneel. Achter de schermen vechtpartij, moorden, meetingpan. De bloederige restantjes daarvan voor 't voetlicht I Wat ie in Hidalla leeraart ? Der na'chste Freiheitskampf der Menschheit wird gegen den Feudalismua der Liebe gerichtet sein l De drieëenheid van onze geslachtsmoraal: die wie ein wildts Tier aus der meusch.icheu Geineinschai't hinausgehetzte Dirne; das zu kórperlicher und geisüger Kruppelb.aftigb.eit verurteilte, um sein games Liebeslebeii betrogene alle Madclten, und die zum Zweck einer möglichst günst;gen Verheiratuug gewaluteu Unberührtheit des j uugen Weibes is 'n triniteit van barbarij. Woest slaat-iede vuist voor 'n ideaal van hoogere schoonheid ; piedikt-ie nieuwe moraal; gewaagde para doxen als keisteenen tegen mekaar likkend, dat de vonken er af vliegen mooie wen dingen of beeldeul De dolste complicaties sleept ie overhel tooueel. Tóch boeit ie. In den krank zinnigen geatichts-roes, die 'n drama van hem over de hoorders draagt, m ateriali meeren zich zijn spoken tot mèuschen. Zijn ongewone geluid wordt 'n mooi lied, al zingt een gek het in den avond. Waarnaar uiet 'n rillenge plechtigheid, langs de stalles en stoelenrijen wordt geluisterd... . Hidalla is trots dat het 'n onzin-stuk is, een brok aangrijpende kunst. Het drama van het neergesmakte genie! Die bult, die z'n liefde, z'u inenschelijkheid alles oflertaan z'n ideeën die weet, welk spel hij speelt: Bind nieine Gedanken unrichti^, dann beseitigt mich die Welt in ihrer Unerbiltlichkeit, ohne sich nach inir umzusehen. Nimmt aberdie Menschheit meineGedaukeuauf, daun gebübrt der Menschheit das Verdienst; nicht nar. '11 Pracht van 'n dramatische schep ping! Zoo klap op klap op hem neerkomt! Zoo hij uitgejouwd wordt; verlaten door de domkopptn, die met hem meegingen zonder de kern zijner denkbeelden te snappen. Gebroken zit hij neer : Ich wollte die Men schen verleiten Erntefeste zu feiern, ohne dasz Ernten eingebracht waren ; ich wollte sie verleiten Richtfeste zu feiern, ohne dasz Haüser gebaut waren. So wie ich darauf hinausging ruir mein eigenes Das ein zu einer Reihe von Festtagen zu gestalten. Dabei lebte ich in Verhaltnisien wie sie der bescheidenste TageliJhner kaum ertrüge maar nóg is de maat niet vol. Op 'n ver gadering wordt hij van 't podium gesleurd. Processen worden gevoerd over zijn hoofd heen; en de directeur van 'n cirkus komt hem omdat z'n naam zoo in opspraak is geraakt 'n bod doen. De heele wereld zit vol van Hetman en z'n idiote ideeën. En nu is hij niet ongenegen hem als dummer August" te engageeren... Dat is 't laatste. Een genie ruikt paardestank, zand, ziet kroonlichten en voelt handeklappen. Zijn rol is uit. Sind meine Gedanken unrichtig, dann beseitigt mich die Welt in ihrer Unerbittlichkeit, ohne sich nach mir umzusehen! Het oogenblik is daar. Jetzt ein Strick, aber rasch. Zum einseifen ist keine Zeit mehr. Als 't lijk nog warm hangt te rochelen achter een gordyn, komt Hetman's uitgever oploopen. Echt Wedekindsch cynisme: Hij wrijft zich in de handen. Zoo iets van: Dat geeft tweemaalhonderdduizend exemplaren l In den Markies van Keith," dat de dichter ongegrimeerd en met 'n rood pruikjen op speelt, is dit Geschiifts cynisme in tegenoverstelling met het gevoels-drama van den miskenden Uebermensch . nóg doller geheeld. De markies, 'n zwendelaar, die eerst bouwt; soirees geeft, geniaal, en zonder dat hij een rooie cent bezit; die organiseert, en met bierbrouwerskapitalisten speelt en die zich dan later toch nog getrapt ziet door 'n man met nog meer slimheid, en nog min der geweten. Dat neerzakken dan van den dichter-denker met de duistere culminatie zijner wijsbegeerte: Das Leben ist eine Rutschbahn! Niet te overtreffen aangrijpend! Das Leben ist eine Rutschbahn. De een haalt het met het wagentje en de ander dondert in de diepte. Deze brutale dichter zit op het oogenblik in de hooge bocht. Toen 't succes op de gewone wijze niet kwam, maakte hij der kunst, zichzelf, en der moraal harakiri, 't Gevolg is dat hij nu zit.... Waaruit niet behoeft geconcludeerd te worden, dat Frank Wedekind z'n kunst een kunstmdtige is. Z'n talent is zóó persoon lijk, dat niemand 't recht heeft hier naar steenen te grijpen. Het leven stumperig mi te beelden, drama's te scheuren uit kantoor, binnenkamer, reederij, leven leek hem goed werk voor Jan-Piet-en Klaas-dramatur gen. Hij echter, die het leven gezien ha l, zoo als niemand der anderen, hij die op den drem pel van 't gekkenhuis stond meende wel met spoken en gekken, visioenen en schimmen, tegen alle regelen der kunst in, stukken te mogen bouwen. Het succes heeft hem be wezen, dat hij met z'n zeer apart op-'t-kantje-van-het-gekkenhuis-genie op den goeden weg is. Tenminste, voor zoover naam en recetie betreffen !. .. Amsterdam, Febr. RUD. NIEUWE UITGAVEN. Merteer Focue, door F. DE SIXCLAIR, geïll. met ruim 80 plaatje?, door CIIEIS KRAS Kzn. Am sterdam, Van Holkema & Warendorf. He t medisch, beroepsgeheim, door dr. C. J. WI.IXAEXDS FEAXCKEX. Haarlem, De Erven F. Bohn. Dailsch woordenboe1; door J. VAN GELDEHEN. Eerste deel, Duitsch-Nederlandsch. Groningen, J. B. Wolters. Moderne Kunstwerken. 4e jaargang, afl. 4. Amsterdam, W. Versluys. R. JAIIN NIEI.SEN. (Een Hervormer). De Burgerkoning. Noorsche renaissance schets, uit het Deensch vertaald door mr. E. M. DRIEBEEK. Amsterdam, C. L. van Langenhuyzen. Vijfde Jaarverslag over 1905?'OU van de Nationale Vereeniging van Vrouwenarbeid. Un probltme Postal International, par I. W. KROL. Maastricht, Leiter Nypels. Harald de Skalde. door VAN ELRIXG. Amster dam, Van Holkema & Warendorf. Haar keuze, door CHRISTISB FRIS. No. 149 van Warendorfs Novpllen-Bibliotheek;'. Am sterdam, Van Holkema & Warendorf. Mercurius-jaarboekje 1906?1907. Uitgegeven door den Nederlandschen bond van Handels en Kantoorbedienden Mercurius" te Rotterdam. T. J. BE/.E.MER DoorA'ederlandscli-Indië.&ti.G. Groningen, J B. Wolters. liet Huif, Oud en Nieuw". Middenetuwsch aardewerk, II, door A. PIK. HcJinjflafel stillevens, door dr. W. VOGELSASO. Toelichting bij de platen. Amst rdam, Ed. Cuijpers. tiitiMiiiimiiiiiimiiliiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiriiiiiiiiiiiititititiiiiiiiii viiiiiiiiiiiiitiiiiiiitiiiiMiiiiiiiiimiimiiiiimimiiiiiiiiMimtiiiuiiiHiiiiHi la ijnjieer de RedacUur, Men vraagt me om bewijzen voor mijn bewering omtrent de eigenaardige Nederland;-che stijlwendingen in 's heeren Netschers karakterschets van Va* der Zwaag. Welnu, God zegene de greep l Niet anders dan slor dig en getuigend van zeer opperylakkige taalkennis en zeer onontwikkeld taalgevoel, vind ik bijv. dingen op blz. 683 (fJoll. Kev. 25 Oct. 1905?ik cursiveer : toch kan men zien, dat daar nog veel onrerndh'nde nooden en behoeften bestaan." Blz. (iSo: Hij en Troelstra, tijdgenooten mot slechts een jaar verschil, vermijdden zich in hun jonge jaren in 't schrijven van stukjes en gedichtjes in 't Friesch." Blz. 691: In Xovember van dat jaar nam hij ook een niet onaanzienlijk aandeel in de algemeene beraadslagingen over de begrooting en gaf hij onmiddellijk aan het nieuwe ministerie (Pierson?Goeman Borgesius) te kennen, dat hij van haar niets voor het volk verwachtte.'"' Blz. 695: In deze woorden geeft den lieden Van der Zwaag zich." Op blz, i>99 vinden we dan nog 't NieuwFrans(ch): monsieur Quelqu' onque." In een karakterschets van dr. Louis Bulder stond dat 't Boeddhisme door zooveel mil lioen menscheti werd beleid", 't iS'iuat er, men leze 't zelf maar na. E u zoo'n poespas slikt 't publiek, de many-headed multitude", de argelooze hydra, heel goedig en gedwee. EmVARD B. K'JM'ER. MIIIIIIIlmlIHItlHIIIIIIIIItllllltUltlllllfIMIIIIlnlIltlllllMIIIIIIIMIItNMJ 3e Jaargang. 15 April 1906. Red.: C. H. BKOBKKAMP, Damrak 59, Amst. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, te richten aan bovenstaand adres. Eindspel No. 50 is goed opgelost door: K. C. de Jonge, A'dam; K. Bouwes, X. Bouwes, D. Kikke, Edam; W. van Daalen, J. Fortgens, C. F. Visse, Haarlem; J. Luteijn, Groedeen W. V ij n, Hoog woud. Eenigen zonden ons als rste zet 24 19 of 24 £0, niet bemerkende dat hiermede juist een dwaalspoor was beoogd. Op 24 19 volgt: z 37-41, w 35 :24, z 41-47, w 38-32, z47 :15!, w 32-28 ged w., z 15 42, w 28 23, (gedw , want op 19-14 volgt z4237!).op 19-13 volgt42-38, 38-24 en 24 19!, op 27-21 volgt 42 26 en 26-17!, op 27-22 volgt 42-31 en 31-22! en op 45 40 volgt 42-21) en 29-23! altijd remi<e. Na 28-23 volgt 42-48 en met den volgenden zet maakt zwart remise! Speelt wit als eerste zet 24 20, dan volgt: z 30 34!, w -0-14 (de beste, orn zoo spoedig mogelyk de damlyn tebereiker,daarop elke andere zet de remite spoedig volgt), z37-41, w 14 9 of 10 (-weder beslist noodzakelijk), z 34-40!!, w 45 : 34 of 35 :44, z 41 47 enz., altijd remise. Dergelijke dwaalsporen, verhoogen altijd de waarde van de compositie, omdat zij vooraf beiekena moeten worden. UIT DE DAMWERELD. De damvereeniging Ons Genoegen" te Edam, hield dezen winter weder een onder linge wedstryd met voorgift van 1-2 en 3 schijven aan de zwakkere spelers. Het hoogste aantal te behalen punten was 40, (21 deel nemers). De einduitslag was: Ie prijs (wel willend beschikbaar gesteld door den Edelachtbaren heer H. J. Cal koen, burgemeester van Edam) D. Kikke Kzn. met 32 punten ; 2e pr. N. Bouwes met 31 p.; 3e pr. W. de Boer Szn. en 4e pr. H. Leuw met 27 p. (bij herkamp); 5e pr. P. de Boer en 6e pr. J. J. Plas* met 26 p. (bij herkamp); 7e pr. W. Groot en 8e pr. Jb. de Boer met 25 p. (bij herkamp); 9e pr. J. de Boer Wzn. met 23 p. ; LOe pr. C. Kwantes met 21 p:; lle pr. S. do Boer met 19 punten. 'De premie, uitgeloofd voor de schoonste combinatie met winststelling, voorgekomen in een wedstrijd partij, werd behaald door den heer W. de Boer Szn, in een partij met den heer N. Bouwes. De btoordeeling was opgedragen aan de redactie van de damrubriek in 't Weekblad De Amshrdammtr. Partij No. 33, gespeeld in de Competitiewedstrijd E H. A.' tusschen de heeren D. Kikke, Edam met wit en L. J. Content. Amsterdam met zwart. Wit Zwart. Wit Zwart. 1. 31 27 18 23 32. 32: 41 9) 12 18! 2. 33 i8! iO 24! 33. 40 34 i9: 40 3. 34 30 17 21 34. 35:44 18 23 4. 37 31 12 18 35. t!S 3210; 15 20! 5.39 33 7 12! 36.25:14 9:20!! 6. 31 26 14 20 37. 41 37 20 25 7.26:17 11:31 38.4238 2329 11) 8. 36:27 6 11 1) 39. 43 39 3 9 9.41372)1117 40.3833! 29:38 10. 46 41 20 25 41. 32: 43 7 12 11.44 39! 25.34 42 39 31 12 18 12.40:20 15:24 43.3731? 1823! 13. 50 443) 10 14! 44. 28 22geihv. l 7 14. 41 36 4 10 45. 44 39 9 14! 15. 44 40 24 30.1: 46. 34 30 25: 34 10.35:24 19:30 47.39:30 2329!!12X 17. 28:19 14: 23 4) 48. 30 25 712 18. 40 35 23 29 49. 43 39 19 24 19.33:24 30:19 50.4843 1319 20. 38 33 17 21! 5) 51. 43 38 29 34 21. 42 38 10 14 52. 39: 30 24: 35 22. 47 42 5 K) 6) 53. 38 32? 35 40 23. 49 44 10 15 54. 31 26 40 44 24. 44 40 14 20 55. 26 21 44 49 25. 37 31 18 23! 56. 36 31 49 40! 26. 35 30 277) 57. 31 2(i 40 45 27.4035 2025! 58.2117 12:21 28.3328 25:34 59.26:17 1924! 29. 39: 30 23 29 8) 60. 25 20jedw. 14: 25 30.30 25 21 26 01. 27 21 16:18 31. 45 40 26: 37 62. l/ 11 18 22:! Opgegeven. 1) 20 25 is een betere voortzetting, waarna moet volgen w 44-39, 40 :20 enz. 2 44 39 is beter, om tijdig het centiura sttrk te taaken. 3) Fout. 45-40 en daarna de schijf op 30 brengen is de aangewe/en weg. Bij goed spel van zwart kan wit het veld 30 niet meer bemachtigen. 4 Een van die fijne afruilingen waardcor men den meester erkent. Vanaf dit moment komt wit in een minder gunstige positie, hetgeen bij goed spel van zwart spoedig zichtbaar wordt. 5) Hiermede bezet zwart een veld, waarop wij wezen bij den ]3j zet van wit, toen wij het veld 30 bedoelden. 6j Zwart heeft thans twee voordcelen be haald ; hij is meester van het centrum, en gereed om een attaque te maken op den korten vleugel van wit. 7) Beter dan 1-7, om baas te blijven varx het vtld 6. 8 Een van die fijne zetten, waarin mr Weiss zich zoo sterk gevoeld. 9) Op 42:31 kon volgen: z 29 24, 19-23 en. 13 : 42!, waardoor de kroonschijf te vroeg ver plaatst en de korte vleugel lam geslagen wordt. 10) Beter was 27-22 en 33:27, om zwart zoo lang mogelijk van den aanval terug te houden. 11; Weder die fijne tempo-zet, waar van bij den 29e zet gesproken is. 12) Voor den derden maal bemachtigt zwart nu dit veld terwijl hierdoor de winststelling vrijwel verkregen wordt. 13) Met 43-38 krijgt zwart een moeilijker spel, doch bij goedövoortzetting is de winststelling verzekerd. CORR R SPO N DENTIE -WEDSTRIJD. Tabel der gespeelde zetten van Zwart. P. W. Z. P. W. z. p. w. z. p. w. z. p. w. z. p. w. z. p. w. z. No. No. 21. D 0 F 2 No. 22. D 1 II 1 No. 23. D K 13-18 No. 24. D M 44 50 No. 26. E D 41-46 No. 27. E G 19 23 No. 30. F N 39-4:'. No. 33. F E 3 9 No. 34. F 2 H 0 No. 35. F K 7-11 No. 36. F M 17-21 No. 38. G 2 D 0 No. 39. G F 31-3(3 NTo. 41 G N 24 30 No. 45. H E 41-40 No. 46. II 0 G 2 No. 47. TT K 30 35 No. 48. H 0 M 2 No. 57. J\. E 21-26 No. 53. K * G 22:33 No. 60. K M 23-28 No. 69. M E 10-21 No. 70. M G 3-9 No. 74. N I) 33-39 No. 75. N * F 48-37 No. 76. N II 41-49 No. 77. N K 10-14 No. 78. N' 1 M 1 Voortzetting van partij : 58. G 18-22, K 21:12 gedw. 75. F 33-28, N 32:23 23 (vorige tabel) moet zijn D 21:32.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl