Historisch Archief 1877-1940
No. 1510
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
MAGGI's Soepen in tabletten,
merk Kruisster,
magen het mogelijk om in den kortst
mogelijken tijd (10?25 minuten), slechts
met water, voortreffelijke krachtige
soepen klaar te maken. Per tablet voor
2 flinke borden
Fransche soepen ..... 10 Ct.
Pikante soepen ...... 13
MAGGI's Bouillon-Capsules,
merk ruisster,
geven door oplossing in kokend water
oogenblikkelijk een yoortreffelijken voor
het gebruik gereed zijnden bouillon. Per
capsule voor 2 koppen
Consommé(extra sterk vleeschnat
zonder vet) 12 Ct.
Bouillon (vleeschnat met vet) . 9
MAGGI's Aroma,
merk Krnisster,
geeft aan zwakke soepen, sausen, groen
ten, hutspot zoowel aan allerlei
vleeschgerechten oogenblikkeljjk een verrassen den,
fijnen smaak. Zeer toereikend, derhalve
spaarzaam te gebruiken.
Verkrijgbaar in flaeons vanaf 30 Ct.
blauwtje risqueeren en ziet eens hoe slecht
ze durft hoe gaarne ze haar recht wil
opgeven.
Neem de vrouw en haar rechten au sérieux
en zij zal schrikken over de verrassing, niet
weten wat aan te vangen met uw goedheid.
De rol van verdrukte heeft veel meer charme,
dan die van begunstigde. De upper ten, zoo
groot in haar regeerwoede, zullen zich heel
klein voelen nu 't op daden aankomt en de
anderen de meegesleepte achterhoede, schuilt
angstig weg achter haar aanvoersters, bang
dat men van haar verwacht redevoering of
handeling.
't Beteekent niet veel al dat geschetter. De
vrouwen danken de overschatting, welke zij
thans genieten aan het verzet. Geef haar
alles wat ze wenschen, voor ze georganiseerd
zijn, voor ze allen tezamen een vijand vormen,
waarmede te rekenen valt, want haar aantal
is grooter dan het uwe.
Geef haar nu edelmoedig wat ze vraagt.
Vrees niets. Ge redt uw huiselijken haard.
Ge redt de wereld van het gevaar van
PanFeminisme. Mme FLIRT.
Vereen» m Hooiden yanlnilnstriesciioleii
TOOF Muisjes.
Den 24en Mei had te Rotterdam de
algemeene vergadering plaats van bovengenoemde
vereeniging, waar het jaarverslag werd uit
gebracht.
De vereeniging, gevestigd te Rotterdam,
bestaat sedert Mei 1905 en werd opgericht
met het doel om het vakonderwijs voor
meisjes te verbeteren. Men stelt zich voor
dit doel te bereiken door de onderlinge voe
ling der scholen, welke het gevolg zijn zal
van de samenkomsten der hoofden.
Voornamelijk zal er voor geijverd worden,
betere opleiding van leerkrachten aan de
scholen te verbinden, en daarom ?zal de
vereeniging beginnen met bet instellen van
een examen voor toekomstige leeraressen in
costumenaaien. De praktijk toch heeft be
wezen, dat er behoefte bestaat, aan goed
opgeleide en algemeen ontwikkelde onder
wijskrachten op dit gebied.
mm m iiiniiii
ui iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii MUI
UIT DB NATUU
CLXXIV. Pinksterbloemen.
Dat Pinksteren de volle bloementijd is,
blijkt wel uit de vele planten, die bij ons
de Pinksterbloem" heeten. Er bestaan dan
ook minstens evenveel Pinksterbloemen als
provincies in ons land ; maar drie vooral zijn
't, die in een groot deel van ons land alge
meen dien naam dragen.
De officieele pinksterbloem bloeit gewoon
lijk al met Paschen; dat is de flinke plant
met mooie vierpuntige lila bloempjei, die met
boterbloem en madeliefjes in 't voorjaar onze
weiden kleur en teeken ing geeft; waar deze
geen pinksterbloem genoemd wordt, geeft men
hem vaak den naam van veldkers; waar
schijnlijk omdat het in ronde of langwerpige
slippen verdeelde blad, veel op kersblad lijkt;
op bitterkers wel te verstaan, het groene
sterke goed, dat nog al eens op de boterham
wordt gegeten.
Koninklijke goedkeuring op de statuten
der vereeniging is reeds verkregen; de be
sturen van de meeste scholen en de Inspec
teur van het Vakonderwijs betuigden
symphathie met het doel der Vereeniging en
haar wijze van werken, terwijl de directrices
der verschillende Industrie en daarmede ge
lijkstaande scholen, zich aansloten, evenals
de directeur der school voor Kunstnijverheid
te Zutphen. De concept-eischen voor het
examen van leerares in het costumenaaien
zijn vastgesteld, nadat zij ter beoordeeling
aan de verschillende besturen waren gezonden,
die schriftelijk of mondeling hun advies
gaven. Het bestuur der Vereeniging bestaat
uit: mej. C. A. Duker, directrice der
Industrieschool voor Meisjes te Rotterdam presi
dente, mej. E. A. Westendorp, directrice der
Industrie- en Huishoudschool te Utrecht,
vice-presidente, mej. G. N. Bader, directrice
der Industrieschool voor Meisjes te Arnhem,
penningmeesteres, de heer N. van der Hoef,
directeur der school voor Kunstnijverheid
te Zutphen, 2e secretaris penningmeester,
mej. I. H. A. Linden, directrice der
Industrieschool voor Meisjes te Groningen,
secretaresse.
minimum iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuimiiMiiiHiiimuuiiiii
Huishoud-filters een gevaar. Atice
Ritter. Lady William Cecil.
Preciosa van prinse» Ena.
In het Maandblad van Dr. van Hamel
Roos en Harmens, nummer van 10 Mei j.l.
staat iets over de huishoud-filter dat zeer ver
dient onder de aandacht gebracht te worden,
zelfs van de meest kraakzindelijke,
Hollandsche huisvrouw.
Huishoud-filters leveren voor dagelgksch
gebruik een groot gevaar op, omdat het water
in filters, na eenigen tijd, mér bacteriën
bevat dan rauw of ongefiltreerd water.
De oorzaak hiervan is, dat een filter slechts
dan kiemvrij water geeft, wanneer zij behan
deld wordt, met il de omzichtigheid en
de zorgen, die men op een laboratorium
toepast. In een gewone huishouding wordt
dit niet gedaan. Alle drinkwater behoort
20 minuten gekookt te worden, een methode
Een tweede echte pinksterbloem is de gele
lisch, die 't grijsgroene riet langs onze
slootkanten zoo mooi met helder gele figuren
versiert. Ook over deze moet ik't dezen keer
niet hebben; die bereikt zijn glanspunt pas in
de volgende week.
Wel over de derde pinkaterbloem, die alleen
zoo genoemd wordt door menschen die hoe
genaamd geen verstand van bloemen heb
ben. Want, wie maar eens in zijn leven
een tijdje aan plantkunde gedaan heeft,
Weet voor altijd, dat het orchideeën zijn,
die langwerpige dichtbloemige trossen op
dikke stelen met tulpenbladeren; wie ze voor
't eerst ziet houdt ze voor hyacinthjes; ook
door de massa die er bijeen groeien, en door
de verschillende tinten die op te merken
vallen; de hoofdkleur heeft veel weg van die
van roode klaver, en evenals bij deze echte
weideplant varieert de kleur van 't zui
verst wit door alle paarsroode tinten en van 't
lichtste rose af tot donker purper toe.
De witte, de albino, is heel, heel zeldzaam; en
de vondst daarvan maakt een jongen natuur
vriend minstens even blij en gelukkig, als de
vondst van een nieuwen ader den goudzoeker.
Handekenskruid.
l en 2. Een ,enkele orchidee uit de bloemtros, van voren en op zijde. 3 en 4.
Na verwijdering van 5 .bloemblaadjes; onderlip met honingmerk, honingspoor,
voortplantingsorganen en gedraaid vruchtbeginsel. 5. Twee stuifmeelklompjes op een
speldepunt. 6. Stuifmeelklompjes in het beursje; een half er uit.?7. 't Gombakje
naar voren omlaag gekipt met de voeten (de hechtschijijea) der stuifmeelklompjes.
die het water wel smakeloos maakt, maar de
bacteriën doodt; voornamelijk die waarvoor
wij de grootste vrees hebben, zooals
typhusen cholerabacillen." Dit lees ik in boven
genoemd Maandblad.
Wat het smakelooze van het gekookte
water betreft, dit kan men wel eeniger mate
verhelpen, door toevoeging van eenige drup
pels verdund zoutzuur. Natuurlijk is een
teug gekookt en bewerkt water, nooit frisch,
pittig en verkwikkend, als zuiver rauw water,
doch wanneer dit niet onder ons bereik is,
of, in tyden van besmettelijke ziekten, leeren
wij ons spoedig genoeg verzoenen met het
iets flauwe, gekookte water, omdat wij er
in willen proeven de alles-goed-makende
onschadelij kheid.
-::- *
#
Eindelyk is men er in Oostenrijk ook toe
overgegaan eene inspectrice van den arbeid
te benoemen. Sedert geruimen tijd, hebben
andere landen in dit opzicht, het goede voor
beeld gegeven. Nu op industrieel gebied zoo
veel arbeid door vrouwen wordt verricht, is
het billijk en noodzakelijk, dat vrouwen aan
gesteld worden, om een wakend oog te houden
op het loon, en het aantal werkuren harer
medezusteren; op de localiteit, waarin de
arbeid door haar verricht wordt; de inspec
trice moet zich overtuigen, of de ruimte van
werkplaatsen en ateliers, overeenkomstig is,
met het aantal werksters, of toevoer van licht
en versche lucht te wenschen over laat, enz.
Het arbeidsveld Alice Ritter toegewezen,
bepaalt zich voorloopig tot ateliers van
confectie-magazijnen en hoeden-garneering;
doch, mej. Ritter is bevoegd, naar eigen
goedvinden, haar aandacht ook aan andere
vakken te schenken, wat zij waarschijnlijk
wel zal doen, want te oordeelen naar de foto,
is Alice Ritter de type der intelligente, opge
wekte, fesche" Wienerin.
* *
*
Aan Lady William Cecil, echtgenoote van
den thesaurier van het huis van prinses Henry
van Battenberg, moeder van prinses Ena,
aanstaande Souvereine van Spanje, valt de
onderecheiding te beurt, tot op den
huweIjjksdag in 't gevolg te zijn van prinses Ena.
Overal in ons land, waar de lage natte
weilanden op veen of zand liggen, daar bloeien
met Pinksteren deze mooie en belangwek
kende bloemen, 'k Heb nog maar zelden om
dezen tyd langs een drassig landje geloopen
of ik vond er een groot aantal van deze
planten. In Holland langs de duinstreek van
Texel tot den Hoek, in en onl de Utrechtsche
plassen ; in Salland en in de Friesche weiden,
op de Brabantsche hei en langs de Geul, en
ook dicht bij de hoofdstad zoekt geen kenner
te vergeefs naar orchideeën,
Als de grond er wat drassig is en 't
veenmots nog niet geheel is verdwenen, staan ze er
soms bij duizenden, mannetje aan mannetje,
dat het een lust is om te zien.
Wie alleen onze kas-orchideeën kent, en
zich bij deze elite-naam slechts Cattleya's en
Odontoglossums voor den geest stelt, zal
wellicht met medelijden en twijfel het paarse
ding door een jeugdig orchideeënjager in
een vloeitje zien wikkelen en zorgvuldig
opbergen in de groene bus.
Weet u wat tegenwoordig zoo'n jongen of
meisje doet, als u twijfel uitspreekt, of be
weert dat het geen orchidee is. Hij of zij
neemt een heel dun grassprietje met een fijne
punt, plukt een bloempje van zoo'n paarsen
tros af en brengt de punt in een bloem.
Zie maar," zegt de jonge liefhebber, of
't een orchidee is; hier heeft u de mekaniek
van de orchideeën."
Dat zelfde kunstje heb ik dezer dagen ook
weer eens zien vertoonen. aan ieder, die
er naar kijken en luisteren wilde. Een klein
nichtje vol geestdrift voor bloemen, had een
beste loupe ter geschenke gekregen, en zij
moest natuurlijk wat moois hebben om naar
te kijken ; want die loupe brandde haar in
de vingers.
Daarom gingen we samen op bloemen uit
en het ideaal was een orchidee; dat spreekt.
Wij brachten er dertig mee in vier soorten,
flinke trossen allemaal. En als ge nu weet,
dat elke tros een veertig bloemen kan be
vatten, die achtereenvolgens opengaan en er
ten slotte geen enkel stuifmeelklompje meer
in de bloemen school, dan kunt ge begrijpen
dat zoo'n orchidee voor een bloemenvriendje
met een loupe iets heel bizonderg is.
Nu is het ook voor groote kinderen wel
aardig ; ik heb tenminste wel ooms en tantes
gezien, die ongeveinsd belangstelling, soms
bewondering toonden, en eigenhandig aan 't
prikken gingen, nadat het hun was voorgedaan.
Alles komt natuurlijk weer neer op 't be
stuiven ; dit is 't eeuwige liedje voor 't in
stand houden van de soort, dat alle bloemen
zingen. Er moet stuifmeel op een stempel
komen en dat moet in de eitjes doordringen,
zal er zaad gevormd worden. Soms is 't
noodig of althans nuttig, dat dit stuifmeel uit
een andere bloem af eomstig is, dan die waarin
zich de stempel en dus de eitjes bevinden,
waarop en waarin het terecht zal komen.
Het transporteeren nu van dit stuifmeel
gebeurt bij onze veen-orchideeën door insec
ten, 't meest door bommels. En wat de hom
mel met zijn lange tong doet, dat doet ieder
hem gemakkelijk na met een fijne speld of
een grassprietje.
De figuurtjes hierbij zeggen voldoende hoe
het toegaat. Zooals tegenwoordig bij na iedereen
weet, hebben de orchideeën, de cypripediums
uitgezonderd, niet meer dan n meeldraad.
Die is heel vreemd gevormd, hij bestaat uit twee
deelen die veel op een knots lijken; het
bovenste dikke deel bevat het stuifmeel en de
dunne steel van de kaots draagt onderaan een
plat schijfje, het hechtschijfje. Elk van deze
twee toestelletjes schuilt in een langwerpig
taschje, dat dus du bbel moet zijn. Daaruit steken
onderaan de steeltjes iets uit en deze voetjes
liggen in een kommetje gevuld met gom.
Wat nu de hommeltong doet, of de speld
nabootst, is dit: de tong of 't sprietje glijdt
door een sleuf tusschen de taschjes door en
raakt het kommetje; dit kipt om en de gom
loopt er uit; de begomde punt van 't sprietje
raakt nu de hechtschijfjes aan en trekt ze uit
Lady William Cecil blijft in functie tot aan
de huwelijksvoltrekking. Zoodra het huwelijk
gesloten is, zal Lady Cecil van haar waardig
heid als geleidster der bruid zijn ontslagen.
Wanneer de prinses als echtgenoote van
Alfonso XIII, als Souvereine van Spanje, in
het paleis terug keert, dan reeds wordt zij
opgewacht door Spaansche hofdames; onmid
dellijk zal zij ervaren dat en cada tierra
su uso", dat elk land zijn eigenaardige gebrui
ken heeft. Het Engelache prinsesje zal zich
bewust worden, dat het métier de reine"
allesbehalve gemakkelijk is.
Zij zal moeten behagen, schitteren, buigen
en glimlachen, óók, wanneer heimwee haar
drukt, wanneer een smartelijk verlangen naar
moeder, naar het ouderlijk huis, naar
iamiliebetrekkingen en vrienden haar kwelt, wan
neer weemoed haar jong hart binnen sluipt,
tranen dringen naar haar oogen.
* *
*
Als koningin van Spanje, zal prinses Ena
geen gebrek hebben aan preciosal Voor alle
feestelijke gelegenheden zal zij zich met de
meest mogelijke afwisseling kunnen tooien.
De bezoekers die veertien dagen geleden
naar Kensington Palace opgingen, om de
vorstelijke trousseau te bewonderen, waren
niet uitgekeken aan de zeldzame verzameling
parures, die prinses Ena ter gelegenheid van
haar huwelijk met den Spaanschen koning
ontving.
Ena's bruigom heeft bewezen dat hij alle
schatten der aarde wil leggen aan de voeten
van zijne koningin.
Hij bood haar een aantal paarlen en dia
manten in den vorm van diadeem, colliers,
spelden om de mantilla te hechten, die een
groot vermogen representeeren.
De koning en koningin van Engeland,
schonken aan prinses Ena een collier van
diamanten en turquoisen, met bijbeboerende
oorsieraden.
Prinses Henry gaf haar dochter een parure
van wonderschoone, roze paarlen; keizerin
Eugénie bood haar petekind vleugeltjes van
diamanten, om in 't kapsel te dragen; de drie
broers der bruid, prins Alexander, Leopold en
MauritB van Battenberg, vereerden hun zusje
't kommetje; of de gom, die in draden
uitrekt, sleurt ze mee, en met de schijfjes
sleept het heele knotsje, of alle twee tegelijk,
mee naar buiten.
Dan staan op de punt van de speld de beide
stuifmeelklompjea recht overeind op hun
veerkrachtige steeltjes; maar nu gebeurt er iets
heel bijzonders; de steeltjes buigen door en
binnen n minuut vallen beide knotsen
langzaam voorover.
Wat dit beteekent is voor ieder duidelijk
die er even over na denkt. De klompjes zijn
l . \% mM. lang (bij onze meest voorkomende
veenorchideeën) en juist zoo diep onder
de plaats waar ze in de bloem stonden, be
vindt zich de plek waar 't stuifmeel gelost
moet worden, om de eitjes in 't vruchtbeginsel
te kunnen bevruchten; die glimmende plek,
is de stempel; daar dringt de inhoud van de
stuifmeelkorrel door den bloemwand heen
naar binnen tot in het vruchtbeginsel.
Doordat de steeltjes voorover buigen, komen
de klompjes bijna horizontaal op den kop van
de wesp of de bij te staan, die ze uit de bloem
een armband van diamanten en turquoisen;
de hertogin van Saksen-Coburg en haar doch
ters boden der bruid een borstversiersel,
een grooten aquamarine steen in flonkerende
diamanten gevat. Lord en Lady Iveagh schon
ken haar een halssnoer van safBren en bril
janten.
Ik hoop, dat de Engelsche prinses er ge
noegen in zal hebben, zich als Spaansche
vorstin te tooien met deze kostbaarheden,
Gaarne zich er mede zal sieren, in blijde
jeugd-onbezorgdheid.
Paarlen en diamanten, kwistig haar gebo
den, eischen vreugde; doch, waardelooszyn
zij voor bet koninginnetje in den vreemde,
wanneer zij zal smachten naar den glans van
moeders oogen, wanneer zij zal verlangen naar
het geluid van moeders stem, wanneer zij zal
hunkeren naar een liefkozing van moeder.
Het dartel, flonkerend kleurenspel van
koningin Ena's lijfsieradiën, kdn geen blij
heid tooveren op haar gezichtje, wanneer
haar oogen vèr-af dwalen, speurend zoeken
of zij ook mochten vinden, bekende gezich
ten; wanneer zij pjjnlijk mist de jolige nabij
heid van drie broers, om wier plagerijen en
schalkernijen zümet haar vriendinnen zoo
menigmaal lachte. Wanneer tot haar op
klinkt verward stemgeroes van lieden, die een
taal bezigen, die zij nog niet machtig is, dan
zijn paarlen, diamanten, saffiren, turquoisen,
amethisten, smaragden, noch robijnen in
staat van de jonge Souvereine af-te-wenden
het beklemmend gevoel van vreemd-zijn.
CAPRICE.
* *
#
Waldmeisterbowl. Op elke flesch wijn rekent
men 60 gram suiker. Het beste doet men,
de suiker met een weinig water even tot
stroop te laten opkoken en de geheel afge
koelde stroop bij den wijn in de bowl te
vermengen. Op 243 flesechen lichte Rijnwijn
neemt men l flesch zwaarderen Rijnwijn of
Hongaarschen wijn. Twee bosjes goed afge
spoelde Waldmeister laat men een uurtje in
de geheel afgesloten bowl trekken. Even voor
het gebruik der bowl giet men er champagne
bij. Men rekent l flesch champagne op 4
flesschen Rijnwijn.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIII
trok en hij drukt ze in een andere bloem
precies tegen den stempel aan; bleven de
klompjes recht op staan, dan geraakten ze
l a l>i mM. te hoog in de bloem en deden
geen nut.
Waarom de byen of hommels zich deze
last getroosten ? In de spoor onder de bloem
is wel geen honing aanwezig, maar wellicht
een ander vocht, of anders is er wat lekkers
dicht onder de huid, waarin de dieren een
opening maken; dat ze 't doen en gaarne,
daarvan kan ieder zich in den vroegen zon
nige morgen in 't orchideeën veld overtuigen,
En dat het een heel gewone zaak is, deze
bestellersdienst door bijen, wordt al bewezen
door den naam hoorntjesziekte,"
Daarmee betitelden de bijenhouders tot
voor korten tijd het verschijnsel, dat veel
bijen thuis kwam met 20 tot 30 hoorntjes"
op hun kop; de imkers dachten aan een
ziekte of een parasitisch uitwas of zoo iets.
Die hoorntjes" zijn niets anders dan stuif
meelklompjes van orchideeën.
E. HEIMANS.
Een orchidee
van
Valkenberg.