Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKJ3LAD VQQR NEDERLAND.
No. 1521
voornaamste predikanten uit Kaapstad, poli
tici als Onze Jan" (Hofmeyr) en Malan, en
ook Cecil Bhodes. r
Dat was natuurlijk ia de dagen|vdó* "d^l
Jamesoh-raid voor altyd n eind maakte fean '
de samenwerking van dien wonderbaarln ken
man met de Afrikaandere. Maar v6ór di«n
tyd, en vooral toen hg eerste minister van
de Kaapkolonie was, was Bhodes een trouw
bezoeker van dat salon.
Hjj was trouwens niet de eenige
Engelschman. «
In een dagboek dat Baden Powell, de
latere verdediger van Mafeking, heeft ge
schreven van den Matabele-oorlog in 1896,
werden we getroffen door de volgende
meedeeling als hg z\jn aankomst in Kaap
stad vertelt:
Korte bezoeken, aan het gouvernements
gebouw, en aan het mooie oude Hollandsche
huis in de Strandstraat, waar men de Hol
landsche züde van de kwesties van den dag
leert kennen".
En al die belangstelling werd gewekt door
een bejaarde vrouw met een buitengewoon
intellect.
Zelf afstammend van een Afrikaansche
familie, getrouwd met een geboren
NederIgpder, was ze als ingezetene van de
KaapSolonie^een trouw Brftsch onderdaan, maar
iemand met een warm hart voor haar eigen
volk.
Toen ik het voorrecht had haar téleeren
kennen, was haaf man reeds eenige jaren
geleden gestorven, en was er ook een eind
gekomen aan die samenkomsten in haar
salon, want de oorlog had toen reeds de
toestanden geheel veranderd; en bovendien
was baar gezondheid, niet het minst ten
gevolge van dien oorlog, uiterst zwak.
Maar haar intellect was gebleven. Ze was
een statige verschijning met grijs haar, een
innemend gelaat, dat van wilskracht ge
tuigde. En een kort gesprek was voldoende
om te t'oonen dat men iemand voor zich
had van veelzijdige ontwikkeling en groote
belezenheid, met helder inzicht in de meest
uiteenloopende zaken, en met veel
menschenkennis.
Toch heeft zij zich ook eens in een mensch
vergist, n.l. in lihodes, en ik heb haar
daarover eens met hartzeer hooren spreken.
Het was in haar bibliotheek. Ik had samen
met een kennis, een, jongen Afrikaander,
verlof gekregen om daarvan gebruik te maken
en het was een eigenaardig genot, uit de
drukke Kaapsche straten te komen in dat
rustige boven-vertrek, waar je Vondel en de
meeste Oud-Hollandsche dichters van de
planken kon halen in hun oude, vergeelde
perkamenten bandj es.
Een enkele maal kwam ze bij ons zitten
praten, en dan kwamen er uit de laden allerlei
merkwaardige dingen voor den dag, vooral
met betrekking tot de geschiedenis van
ZuidAfrika. Bij een van die gelegenheden zei ze
(ze sprak bijna zuiver Hoog Hollandsch):
Nou zal ik jullie nog eens iets interes
sants laten zien."
Ze haalde voor den dag een Fransche
kaart uit, ik meen, de 17e eeuw; en die voor
ons uitspreidende vervolgde ze:
Zie je daar, waar nu Ehodesia ligt, de
woorden mines d'argent, mines d'orl Deze
kaart heb ik jaren geleden eens aan Bhodes
laten zien toen hjj hier was. Ik kende hem
toen nog niet. Ik wist toen nog niet wat in
hem school. Maar toen hjj die kaart gezien
had, vroeg bq haar te leen. Hu heeft haar
toe a meegenomen en laten overtrekken, en
dat is een van de drjjfveeren geweest voor
het doorzetten vsn zijn Bhodesia-plahnen.
Maar het doet mij toch alty'd p\jn; wanneer
ik aan den Matabele-oorlog-denk en dan tot
me zelf moet zeggen dat i t1 daartoe indirect
heb meegewerkt."
Maar in de dagen 'toen Bhodes nog bij
haar kwam had zij grooten invloed op hem,
wat niet veel vrouwen kunnen zeggen!
Met zekere voldoening vertelde ze, hoe ze
eens Bhodes had opmerkzaam gemaakt, op
meedeelingen in oude boeken, die het ver
moeden deden rijzen, dat er wel eens
onderaardsche gangen by de beroemde bouwvallen
van Zambesie konden zijn. Of Rhodes zich
toen veel aan die bouwvallen gelegen liet
liggen, weet ik niet. Maar toen hij het
pleidooi van mevrouw Koopmans hoorde,
krabbelde hij naar zijn gewoonte iets op zyn
manchet, en den volgenden dag werd last ge
geven, dat binnen zooveel honderd meter
van die monumenten niet gegraven mocht
worden.
Ik heb mevrouw Koopmans echter in haar
volle kracht: gezien toen de tegenspoed van
de Boeren in de republieken die buitengewone
beweging onder de Afrikaander vrouwen
der Kaapkolonie wakker riep, terwijl zooveel
Afrikaander mannen weifelden.
Van nabij heb ik tpen gezien tot welk een
buitengewone energie eenvoudige huisvrou
wen, die zich tevoren nooit met openbare za
ken hebben ingelaten, kunnen komen, wan
neer zemetal haar overtuiging iets aanpakken.
De Afrikaander vrouwen zyn toen niet minder
heroïsch geweest dan die van de Boeren in
het veld. Menige man is door hun voorbeeld
aangespoord tot daden. En het was mevrouw
Koopmans, die een der leidsters van die
vrouwenbeweging was.
Toen heb ik ook een treffend voorbeeld
bijgewoond van haar geestkracht.
Tegen 9 Juli 1900 was de eerste groote
vrouwen vergaderingen uitgeschreven te Kaap
stad, als een protest tegen de annexatie
der republieken, en mevrouw Koopmana zou
die leiden. Maar haar gezondheid was te
veel geschokt. De dokter verbood het haar.
Toch wou ze iets doen. Ik was toen verslag
gever aan Ons Land, en kreeg het verzoek
KOIOTEIJ i C08BIERE,
30 Leidschestraat,
A M STER P A M.
Grootste Specialiteit
voor
Baby-Inrichtingen,
Moderne Wiegen,
Kinderledekanten en Gelakte.
BabyMeubel tj es.
THEE - E. BRANDSMA.
fSEYFFARDT'5
'^jt BOEKHANDEL
W DAMRflK99
k\ Telephoon 5341
i SCHOOLBOEKEN
Chocolade Magazijn
141 IJ 14.
LeidscbBstraat 13
Galerij 14...
AMSTERDAK.
Koninklijke Stoomververij en
Chemische Wasscherij
F. P VAN HAM,
Utitchtochestnnt 43 en Heerengracht 236,
, AMSTERDAM.
TELEPHOON 5064
HETHUI5
OUDENNIEUW
PRENTENBOEK
GEWYD fiflN HUI5INRICHTING
BOUWEN5IERKUN5T:
UITG/WE:ED
De Koninkl. Nederlandsche Cacaofabriek
van
noodigt beleefd uit tot een bezoek aan haar
WINKEL EN SALON,
Kalverstraat 22O.
Ouders!
Abonneert U op het
Uitgave A. E. VAN DEK HEIDE,
Haarlem.
WILLEM BIJLMER
Pé«iicure9
15B.
Spreekuur lederen "Werkdag van
2 tot 3 uur.
Yerzekering-Maatschappij ROLDA",
Kantoor: KEI Z EB S GR ACHT No.SDO, Amsterdam,
Goedgekeurd bij Kon. Beeluit van 3 December 1895, No. 38.
Sluit alle goorten Verzekeringen op het Leven e«
van Lijfrenten, met of zonder ophouden van premie*
betaling; ingeval van Invaliditeit.
Werkkracht-Verzekering, al of niet In verband met
Leven»verzekeringeu of Lijfrenten.
Vraagt de nieuwe Proipectutten.
DISCHE SIGARETTEN
ZIJN DE
VAN
STMAN
TE B ATAVIA
AMEUBLEMENTEN.
G-H233
Hleubelfabrlkantea en Behangers.
J5INGEL bg de Paleisstraat 259, Amsterdam*
voorheen DAJKHAK SO.
Telephoon No. 4616.
PHILIPPONA KETELAAR.
«M b*
Mtalverstraat 160, Amsterdam*
GRANDE 8PECIALITK POTJE
Troussetii\ & Layettes*
gor dem&nde envoi franco da DcvU et de modölM.
Téléphone Na. 593».
DE
IslATUURVflOLLEN
OHDERGOEDEREN
VAN
JANSEN &TILANUS
^ FRIEZENVEEN.
Zijn verkrijgbaar:
te AMSTERDAM bij:
Bispinck Knndert,
Kalverstraat 101, Rokin 90; Magazijn
De Tlijt", W. A. Schade & Zn.,
Nieuwendijk237; Filiaal Paleis
TOorVolksviyt(W.-z.); Roeland
de Wilde Pzn.,
ManufacturenMagazijn De Amstel", Van
Woustraat 9a hk Hemonylaan;
A. Schröder & Co.,
Leidschestraat 32-3-1; Kaamlooze
YenHpotschap De Voorpost";
Singel 462, b/h Koningsplein;
A. F. Herbermann, Konings
plein 20; H. Meyer, Hofleve
rancier, Koningsplein 4-6 ; H.
Hollenkamp & Co., Vijzelstr.
hoek Keizersgracht; G. W. von
Schuilt & Zn., Kalverstr. 167;
B. Sehnitger, Nieuwendijk 158;
(}rebb« en Heckel,
Bilderdijketraat 135;
te ROTTERDAM bij:
J. J. Heijne, Groote Markt 13;
M.Baljon
Tigchelmann,Noordblaak 59; A. Schröder & Co.,
Westnieuwland 11;
te DEN HAAG bij:
A. Schröder & Co., Groenrn. 5;
Iserief & Co., Veenestr. 16-18;
Vereenigde Linnen-en
KatoenIndustrie T n-ente",Piet
Heinstraat 45;
te UTRECHT bij:
G. H. van der Sandt & Co.
Oudegracht bij de Bakkerbrug;
J. Kok, Lynmarkt 33.
En verder in alle voor
naamste plaatsen. "<BQ
Adressen worden gaarne opge
geven.
Waan geen verkooper is, levering
rechtstreeks.
Geïllustreerde Prijscourant
op aanvraag te bekomen.
Aanleg v.Gas- en Waterleiding,
Electrische
Licht- en Schelgeleidingen.
NEDERLANDSCHE
(ÏASGLOEIUCHT MAATSCHAPP'IJX
voorheen J.SELTEN.
PMSTERDAM. OEN HAAG en ROTTEROBM.
Filialen: 's-Gravenhage, Lange Houtstr. 4B
Tel. 715; Rotterdam, Wijnhaven 110, Tel. 847;
Amsterdam, Utrechtschestraat 2 hoek
RembrandtpleiD, Telephoon 1035.
LeYensYerzekermgMaatschappij
flrnbem
?aatschappelijk Kapitaal:
EEN MILLIOEN GULDEM (volteekend).
Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten op byionder
?tfge verzekeriiigHvoorwaarden en tegen zeer billijk»
premiën.
ANKER-PORTEMONNAIE N°12,
HET HUIS
irSRICHTING VOOR INTERIEURS
GEBRUIK5VOORWERPEN,NROODENGEELKOPER
RIETENMEUBELEN KUNSTN^/^LDWERK
?/1TELIER5-KERK5TR-3IO-3I2-3I4/IDMiN'd/ïN
Xienwe Uitgaven.
OFFERS DER ZONOE.
Uit- het Deensch, van GYSITHE
LEMCHE ?1.90 j geb. /"2.40.
WaüituYanüenCbristns?
Preeken van een Revolutionair, door
Ds. N. J. C. SCHERMEEHOEN,
ing. ?1.20; geb. ?1.75.
fc. Med. FELIX BLOCK,
Hopteiligen wij
onsyoorGeslaciitsziekten en imr schadelijke gerolpi?
Prijs f 0.50.
P. M. WINK. Uitg., Amersfoort.
GEBR.SIMONS
P. J. Zürdier,
UHgevor-Kuntthandtlaar.
Noord-Einde 33, Den Haag»
' Tentoonstelling
van Schilderijen en
Aquarellen,
ETSEÏV. «KKAVURB».
RHENANIA
INBRAAK
?DAMRAK 74- AMSTERDAM
FRflNZDISCH.