Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD TOOR NEDERLAND.
No. 1527
liliiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniuiiiiMMiiiiiiHtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiMiiMiiiiiiniiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii/
zullen das voorbygaan dat de compagnie meer
kader dan manschappen zal tellen en zulk
een toestand is onvereenigbaar met den hoogen
Kadernood van het leger bier te lande en
niet te verantwoorden uit een flnantieel
oogpunt.
Ik wil niet ontkennen dat by een of andere
ramp in Indiëde toeloop naar dit Depot sterk
kan vermeerderen en alsdan het behoud van
eene tweede compagnie wenschelyk zou zyn,
doch daar tegenover voer ik weer aan dat
in dergelijk geval de Koloniale Reserve hare
troepen zal moeten uitzenden en alsdan de wer
ving gedeeltelyk op dat korps zal moeten
overgaan.
Is de reorganisatie van de Koloniale Reserve
een feit geworden dan zal het Werfdepót
een onderdeel dier Reserve en dus de
bovenomschreven toestand ook
werkelykheid worden. Ik gsloof echter dat dat tijd
stip niet behoeft te worden afgewacht en
reeds .dadelyk inkrimping, d.w.z. ook bezui
niging kan worden toegepast.
b. Ig vervanging van het thans aanwezige
Kader door gepensionneerd- of met verlof
zijnd Indische Kader mogelyk en wenschelyk ?
Oék hierop zeg ik niet alleen ja", maar
ik vind die vervanging zelfs een vereischte.
Wat is de dagelyksche taak bij het Werf
depót ?
In de eerste plaats van den commandant:
het aannemen van personen voor den
Indischen dienst, verder het voeren van corres
pondentie als commandeerend officier en
eindelijk het toezicht op de oefening (?) van
het Hollandsche kader. De twee eerste zaken
zyn zuivere bureaudiensten (dus zeer geschikt
voor een gepensionneerde), terwyl de laatste
taak by eventueele vervanging komt te ver
vallen.
De overige officieren verrichten gewone
kazernediensten, benevens eenige lichte oefe
ningen met het kader.
Zeker kunnen gepensionneerde kapiteins,
luitenants en onderluitenants (gewoonlijk van
40?50 jarigen leeftyd) van het Indische leger
deze diensten een tiental jaren en langer
uitoefenen en ook met even veel lust en
yver als hunne collega's van het Nederland
sche leger, die onwillekeurig koud blyven
voor de belangen van het Indische leger.
Trouwens ia het niet het meest voor de
hand liggend dat officieren en kader afkom
stig van het Indische leger ook de personen
daarover werven ?
Bovendien worden officieren en kader van
het leger hier te lande onttrokken aan hun
eigenlijke werkkring en zyn zy na verloop
van jaren door het gemakkelijke leven by
het depot zeker niet vooruit gegaan in bruik
baarheid.
Aangezien pensioenen en
verlofstractementen toch moeten worden uitbetaald en de
toelagen aan eventueel weder in dienst te
stellen Indische Officieren gering is te noemen
in vergelyk met de tractementen en toelagen
hunner thans bij het Depot ingedeelde Hol
landsche collega's wordt niet weinig bezui
nigd door een dergelijke vervanging.
Volgens de Naam- en Ranglijst der Officie
ren, Jaarg. 1906, bevinden zich thans bij het
Depot. *)
l Kapt. Comd. ? 2600 tract. +? 1200 toelage = ? 3800
2 4800 , -f» 300 = 5100
300 = 300
200 = 3400
200 = 2600
200 = 2200
l » O.I.L. (verlofstract.)
2 Luitenants ?3200 4- ,
2 , ,2400 +,
2 , .2000 +
totaal ?17.400
Bij vervanging door Indische officieren en
inkrimping tot ne compagnie, zouden de
uitgaven bedragen (voor wat betreft het
hoogere kader):
l kapt. comdt. ^,
l ,, kwartierm.r. m s j
2 luitenants S 3;
2 onderluitenants P '
l afd. onderoff. kw.m.r. ?!
?1000
1000
1200
_ 1000
?°g » 500
totaal ?4700
alzoo eene bezuiniging van ?12.700.
Laten wij verder het Indisch kader de
inkomsten enz. genieten als voor het thans
aanwezige kader bepaald en het administra
tief kader buiten beschouwing latende, dan
komen wij tot de volgende rekening:
Een sergeant geniet ?0.57 soldij, ?0.20
toelage, ? 0.13 toelage voor kleeding en uit
rusting, ? 0.25 voedinggeld en ? 0.06 (waarde
van het toekomend rantsoen brood), derhalve
? 1.21 per dag, terwyl een korporaal
respectievelp ?0.20, ?0.10, ?0.11, ?0.25 en
? 0.06 = ? 0.72 per dag ontvangt. By in
krimping tot eene compagnie wordt de sterkte
met 9 sergeanten en 9 korporaals verminderd,
zoodat de uitgaven ook 9 X 365 (? 1.21 +
?0.72) of ?6340.05 verminderen.
De geheele bezuiniging, door inkrimping
en vervanging van het Kader, bedraagt als
dan derhalve ? 12700 + 6340. == ? 19000
ruim. Rekent men hier nog de uitgaven voor
verhoogde soldy voor dienstjaren en als
scherpschutter, voor nachtleger enz. by dan
mag men gerust tot de ronde som van
? 20000 besluiten. Voorzeker een sommetje
om er niet losjes over heen te gaan en de
zaak ernstig te overwegen.
Nu wij toch aan de bezuiniging zijn meen
ik eens te moeten wijzen op het feit dat
nog altijd aan de gezagvoerders en dokters
der schepen welke militaire transporten naar
Indie overvoeren eene gratificatie van res
pectievelijk 5 en 3 gulden per levend over
gebracht hoofd wordt toegekend.
Waarvoor deze onnoodige uitgaven ?
Elk passagier heeft recht op vrije genees
kundige behandeling aan boord, terwijl alle
aansprakelijkheid voor het detachement voor
rekening van den officier-detachementscom
mandant komt. 't Eigenaardige van het geval
is dat voor alleen-reizende- en repatrieerende
militairen die toelagen niet worden toegekend.
Komt het voor die categoriën van militairen
er niet op aan of zy behouden overkomen ?
Juist bij repatrieerenden komen dikwerf
zware zieken, waar de doktoren hun handen
aan vol hebben, voor en voor die diensten
worden zij niet extra beloond, doch wel ge
nieten zy toelagen voor een kern gezond
detachement.
Dat by de bepaling der passageprijs geen
rekening is gehouden met die toelagen blijkt
dat voor alleen-reizende militairen hetzelfde
bedrag wordt uitgekeerd voor de passage
als bij in detachement reizenden.
Moet het Rijk de emolumenten van den
gezagvoerder betalen omdat bij overvoer van
een detachement de laadruimte en daarmede
de percenten van de lading voor den gezag
voerder verminderen ?
Mij dunkt dat eene maatschappij die 7 &
9 pCt. uitkeert hierin behoort te voorzien
en niet het Rijk.
Bij eene uitzending van 12 4 1300 man
's jaars wordt toch ongeveer ? 10.000 aan
premie uitbetaald, eene premie m. i. ten
onrechte aan gezagvoerder en dokter toe
gekend.
Ten laatste nog eene bezuiniging.
Niettegenstaande het desbetreffend Kon.
Besluit bepaald dat bij voorkeur alleen on
gehuwde officieren naar Indiëkunnen worden
gedetacheerd (waar vroeger dan ook de hand
aan werd gehouden) is het in den laatsten
tijd meer en meer gebruikelijk officieren met
hun gezin (of ook wel die op het punt staan
van trouwen) naar Indiëte detacheeren, iets
wat den Lande, ook met het oog op de rele
en zoo kostbare reizen in den Archipel en
de toelagen voor gehuwden by expeditiën
(?85 's maands) op een niet onbelangrijk
bedrag komt te staan.
't ligt toch niet in de bedoeling de ge
schokte finantiên dier officieren ten koste der
Indische Begrooting in evenwicht te brengen?
't Begint er anders aardig op te gelijken.
Als men rekent dat de passage voor heen
en terug ruim ? 1400 kost en daarbij nog
de veel duurdere reizen in Indiëvoegt, dan
kan men gerust aannemen dat een vijftal
gezinnen, zonder de mannen, het Ry'k voor
ne detacheering op een ? 10.000 komt te
staan.
Mocht ik met het vorenstaande iets hebben
bijgebracht tot verbetering der bestaande
toestanden en tot verlichting van de
finantieele zorgen, dan is mijne moeite ruimschoots
beloond.
's-Gravenhage, Sept. 1906. VEKITAS.
*) De Luit-Kolonel is op n. a. en wordt
niet meer vervangen door een Hoofd-Officier.
Gedenkboek voor Bilderdyk.
By de uitgevers Höveker en Wormser te
Amsterdam is een gedenkboek voor mr.
Willem Bilderdyk verschenen. Het bevat opstellen
over hem, als beoefenaar van velerlei weten
schap en kunst, geschreven door 22 schrijvers
van verschillende richting. Het artikel van
prof. mr. J. C. Naber, is in het Laty n vervat.
Voor de typografische eenheid in het boek
heeft gezorgd de heer J. W. Enschedé. De
boek- en bandversiering heeft de heer Jac.
Ph. Wormser te Hilversum gemaakt, die zich
bij het ontwerpen zijner versieringen gehou
den heeft aan het vlakornament, met motie
ven ontleend aan het plantenryk.
Voor het bijeenbrengen en rangschikken
der vele platen stelde de heer mr. J. F. M.
Sterck zich gaarne beschikbaar. Het werk is
gedrukt by de firma Ipenbuur en Seldam.
Inhoud van Tijdschriften.
Den Qulden Winckel, No. 9 : Eerlyke kritiek,
door H. Smeets. Idee en leven,
kantteekeningen by de literatuur van den dag, door
Gerard van Eckeren. Vlinders, door Piet
Vluchtig. Nederlandsche kunstnijverheid,
door S. Jessurun de Mesqaita. Keur, door
W. F. Gouwe. Fragment.
Boekbeschryving. Ingekomen tijdschriften. Leestafel.
Lucifer, 16 Sept., Lucifer! door J.
Bruglants Jzn. Loutering van den kunstzin
van het publiek door het tooneel. Het
29e Ned. Taal- en Letterkundig congres.
Juliaan Dillens, door H. Coopman T.Hz.
Het Peter Benoit. Gedenkteeken. De
Tentoonstelling voor schoone kunsten te
Gent, door Balduin. Kon. Vereen. Het
Nederlandsch Tooneel (De Peverpels)
Amsterdam vermaakt zich. Gemengd.
Ketelkost.
Vrouwenarbeid, No. 4 : Oproep aan alle onze
medewerksters: De Nederlandsche tentoon
stelling van huisindustrie. Uittreksel uit
het Ontwerp-Plan. Uittreksel uit de circu
laire.?Onze catalogus.?Onze mededeelingen.
De Aarde en haar Volken, No. 43 : Hoofdblad:
Malta en de Maltezer orde, door G, Vuillier.
Bijblad: De cultuur en de bereiding van cacao.
De eerste prentbrief kaarten. Willem
Lodewyk van Nassau. Uitslag van het foto
grafisch concours. Feuilleton.
Tijdschrift voor onderwijs en handenarbeid,
No. 6: d. V., De tentoonstelling van de afd.
Amsterdam, II. A.van Waart, Een terugblik
na een kwart-eeuw, III, slot. A. L. Les wel,
Over den jongsten cursus te Nijmegen. J.
Stam, Iets over de toepassing van den handen
arbeid op het gebied van het onderwijs in
natuurkunde, II. Marie, Stukjes praktijk, I.
A. A. H., Stukjes praktijk, II. A. van
Waart, Verslag van de feestelijke 25ste
algemeene vergadering, gehouden op Dinsdag 7
Augustus 1906 des avonds 7 uur en op Woens
dag 8 Augustus 1906 des voormiddags 10 uur
te Nymegen in het Nutsgebouw.
Op de Hoogte, Sept.-afl.: Over de maand, die
heenging, met portr. en af b.?Juliaan Dillens.
door Alb. Plasschaert, met portr. en reprod.
De jacht in Nederland, door L. Smelt
Woodland, geïl. Monumenten uit den laatsten
ty'd, door E. de Winter, met repr. Groei,
roman van J. Eigenhuis, vervolg. Over
Nederlandsche paardensport, met teek. geïl.
door Jan Feith, door M. Blokzyl, slot. Her
innering, schets door Ina Boudier-Bakker.
Leo Tolstoi, door Is. Querido, met portr. De
mysteriën van het radium, door E. C.
Kutherland, met af b. en portr. Inbraak, Novelle,
door mr. G. Keiler Jr. Dramatische kroniek,
door L. van de Capelle, met portr.?Van komen
en gaan. Wat oaze lezers wenschen te weten.
Mgm Haard, No. 39: Een Feestnacht, door
G. (Slot). De grafstede van H. A. van
Rheede te Surat, door dr. M. Greshoff, met
afb. Emma Morel, door J. H. R., met
portret en afb. Naar de comedie Stamboul,
door Jeanne T., I. De
Amateur-FotografenVereeniging te Amsterdam, door William,
met portretten en afb.?Uit de herinneringen
van een Postambtenaar. Een kalme, door
K. - Jan van Rijswijck, met portret.
Dankbaar Amerika, met afb. ? Feuilleton.
inlIIIIIIIIIIIIMIllllllllllllllllllllMIIMIIIIIIIIIIIIIIIttlllllMnlllllllMtllllllllllllllllllllllltlllllMIIIIIIIHIIIMIIIItlll
I^I^I^I^I^I^I^B^I^8^I^8^I^I^^B^H|^I^B^I^B^I^I^I^I^BI^B^B^I^II^I^1^B^I^BIII^^II^8I^8H
MODERNE MEUBILEERING
APARTE MODELLEN ,,?. ^
ontwerpen, eigen fabrikaat, by onze ensembles wordt steeds op artistieke
kleur en combinatie gelet. Billijke prijzen.H?-i--t--i?-t- -t- -i?-t--i-^
Stalen en Teekeningen op aanvrage. Levering franco met garantie. +-
-tVraagt onze speciale prijscourant voor Kantoor-Meubelen.
DHOFXIIY Heubileer-lnrichthig
I il V/ Lrfll l -A. 234 Spuistraat,76Damrak, Amsterdam
MARMEREN SCHOORSTEENMANTELS
G. & J. COOL,
AMSTERDAM. ROTTEKDAM. «UTRECHT.
BLOEMGRACHT// DELFT5CHESTRAAT6I BIlTiTRA AT 30
J. J. BIESING,
Kunsthandel.
's-GRAVENHAGE,
Molenstraat 65,65* eaCT.
Modern* Schilderyen,
Aquarellen M firavorM.
Panorama
in de
Amsterdam,
Plantage
Antieke Meubelen, Porceleinen, Schil
derijen, Oostersche Tapijten.
Vaste prijsen. Toegang vrij.
Het Panorama Jenisalem is dagelijks geopeni
mKEmn- FABRIEK»
7nKLUPPELL&
; Bekroond Nijverheidstentoonstelling Leeuwarden 1906 :
Magazijn
Oud-Holland",
Directie P. C. PAERELS.
Damrak 75, Amsterdam. Telef. 7261.
Imitatie- en Antiek Kunstsnijwerk,
Koperwerk, Oude Perzische tapijten, enz., enz.
ATELIER VOOR HET VERVAARDIGEN VAN
OUD-HOLLANDSCH SNIJWERK. _
INRICHTING VOOR
NIJVERHEIDSKUNST
LEIDSCHESTR, 13
m AMSTERDAM m
OP KOPER EN
6tB°W?PELIX MERITIS"
KEIZER5GRACHT32<f
TEL. 2007
AT?U?R2ës*D?CCJRATI?V
"If
AFD-HOLLAHD5CH
KUnSTIIAALDVGUt
* HAI1DW?RK *
$ $ $ $ $ $ $
KALA/?R5mAATiG7
X AMSTERDAM X
n
E
Js. VAN G1NKEL
===== ZEIST
FABRIKANT VAN
KUN8T-KOPERWERKEN IN OUD-HOLLAND8CHB
MODERNE- EN ANDERE STIJLEN
Alp. Köiisi-eii Koustüij whÉs Wel
Sierkunst".
33.
Aardewerk, Koperwerk, Batik
en Borduurwerk.
Schilderijen, Lithografieön.
Antiquiteiten. Beeldhouwwerk.
EQDÜLF ELION & Co.
AfflSTERDAm
AARDEWERK
PERMANENTE
* TENTOONSTELLING
KLEURETSEN VAN FRANSCHE
MEESTERS + + +? + + -f
REPRODUCTIES PROCÉDÉVIN
MEURS + + + + + + +
PHOTOGRAVUREN NAAR OUDE
EN NIEUWE SCHILDERIJEN + -f
FAC SIMILE-AQUARELLEN + +
ANTIEKE EN MODERNE BEELDEN
LIJSTEN EN SPIEGELS + + +
IN DEN
KÜNSTHANDEL-fEO.G.DOEENS&ZN.
R O KI N 56. AMSTERDAM.