Historisch Archief 1877-1940
l
No. 1530
DE AMSTEKDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
MAGGI's Soepen in tabletten,
merk Kmisster,
manen het mogelijk om in den kortst
mogelijken tijd (10?25 minuten), slechts
met water, voortreffelijke krachtige
soepen klaar te maken. Per tablet voor
2 flinke borden
Fransehe soepen . . . . . 10 Ct.
Pikante soepen ....... 13
MAGGI's Bouillon-Capsules,
merk Kruisster,
geyen door oplossing in kokend water
oogenblikkelijk een voortreffelijken voor
het gebruik gereed zijnden bouillon. Per
capsule voor 2 koppen
Consommé(extra sterk vleeschnat
zonder vet) 12 Ct.
Bouillon (vleeschnat met vet) . 9
MAGGI's Aroma,
merk Kruisster,
geeft aan zwakke soepen, sausen, groen
ten, hutspot zoowel aan allerlei
vleeschgerec hten oogenblikkelrjk een verrassenden,
fijnen smaak. Zeer toereikend, derhalve
spaarzaam te gebruiken.
Verkrijgbaar in flacons vanaf 90 Ct.
llllimilllMIIIHIIIIItlMMIIIIIIII
HDisyenorpg" te Amsterdam.
Leest, betaalt en prikt.
Als u een dubbeltje geeft, moogt u ook
eens prikken," zei mij een zwartoogig kind
van 8 jaar.
Beste meid, dat kan ik goedkooper als
ik maar een speld heb, prik ik, wat mij
onder handen komt.
Ja, maar niet zulke mooie plaatjes als
op mijne prikkaart, en al« u twee dubbel
tjes geeft, moogt u ze allebei zien. Ze zijn
van Braakensiek.
Nu werd ik nieuwsgierig, stortte mijne
twee dubbeltjes, en zag twee plaatjes. Onze,
ook in het buitenland zoo bekende tee
kenaar, heeft op zijne gewone duidelijke
luimt iiiiiiMiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliHiiiiimiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiii
wijze, eene schets gegeven, die geen tekst
behoeft. De eene teekening doet ons groote
ellende met diep lichamelijk en zedelijk
leed zien, op de andere ig de ellende ver
dwenen met het zedelijk leed en de licha
melijke smart zichtbaar -verminderd, maar
er is eene figuur meer op, en om deze is
het te doen.
Het eerste plaatje gaf ons toch het beeld
eener zieke moeder, wier twee nog kleine
kinderen zonder toezicht en zorg blijven,
het tweede plaatje geeft de verzorgster te
zien, die de kinderen behoorlijk van het
noodige voorzag en ook van de moeder de
te zware huishoudelijke last heeft wegge
nomen, haar bed heeft opgeschud, en het
kamertje knap in orde heeft gemaakt.
De prikkaart die mijn zwartoogig
bedelaresje mij had laten zien is uitgegeven ten
voordeele der vereeniging Huisverzorging",
welke in de vier jaren van haar bestaan
reeds zulk een goeden naam heeft verwor
ven onder de klasse, die te helpen zij zich
ten doel stelt, dat hare kas uitgeput is.
Eene vereeniging voor Liefdadigheid of nog
beter voor werkdadige hulp aan onvermo
genden die meer aanvragen heeft dan zij
bij mogelijkheid kan bevredigen, bewijst
reeds daardoor in een behoefte te voorzien.
Dat huidverzorging noodig en nuttig is,
konden wij eigenlijk zonder statistiek wel
weten, maar dat deze vereeniging, die niet
let op richting noch geloof, doch helpt waar
hulp onontbeerlijk mag worden genoemd,
hare t taak richtig vervult, wordt
onomstootelijk aangetoond door het feit, dat zij
in 1905 bij 613 gezinnen 9356 heeleen2925
halve verpleegdagen op zich nam. Zij zou
nog veel meer hebben gedaan, indien zij
niet zoo uiterst beperkte middelen ter be
schikking had.
Terwijl natuurlijk de groote giften steeds
welkom zijn, heeft daarnaast eene der
wijkdames, het middel der prikkaarten uitge
dacht, en deze kaarten, die elk f 2.50 /uilen
opbrengen, voor een ieder aan het adres
van mevr. Warendorf, Keizersgracht 735,
verkrijgbaar gesteld. Zij geeft zoodoende
een middel, kinderen op kinderlijke wijze
te doen deelnemen aan eene der meest sym
pathieke uitingen van menschelijke solidari
teit. Wij vermelden dit zonder nadere
aanbeveling, elk woord meer zou toch bij
onze lezers overbodig zijn.
Een gezin ZONDER Verzorgster.
Een Gezin MET Verzorgster.
?MlilfiiiiiiiiflfuliilitiiiliiiiniiHNMirtniiiiinniiiiinHiilfnnmrnHillHHiltiiMHHifnnirrfifiin
minst in opgesloten. Bij het vrouwenkies
recht staat men ? ton. onzent voor een
veftètrektënieuwigheid ; de herinnering aan
iets dergelijks uit lang vervlogen tijden, kan
zelfs niet de vondst van mr. H. L. Israëls 1)
nit Hnbfif's Heedendaegsche Rechtsgeleert-;
faeyt*1 HiftWeteidlg sèhöuden'"wbrden.
J&aarentegen. Sinds menschen heugenis is
mannenkiesrecht ons een vertrouwd begrip. Politiek"
vond steeds toegang tot mannenkringen ; in
de gedacht en wereld der vrouwen is zy eerst
sinds korten tijd, en nog maar schuchter en
vereansld toegelaten. Bij mannenkiesrecht
kwam men van uitbreiding tot uitbreiding;
zpiïtSen' nu Wj vrouwenkiesrecht in eens
den; zëvenmy' Isprong moeten wagen ?
Wanneer 't mevr. Francken vaste ernst is
met 'haar erkenning dat voor de vrouw
uitwisSching van den smaad van onbevoegdheid
om deel te nemen aan het openbaar staat
kundig leven van haar volk alleen dun
ge1) Zie Algemeen Handelsblad Vrijdag 14
September 1.1. Ochtendblad I.
fiifiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiimiiiiiiii
UIT DB NATUUR
Naherfst.
Nog een paar weken op zijn best, dan is
't uit met het zomerfeest, dan is het laatste
bedrijf met apotheose afgespeeld. Wie er
nog wat van zien en hooren wil moet zich
haasten.
Reeds vallen de bladeren, wat nog vast
houdt kleurt geel, bruin, brons of rood;
vlamrood staan de wingerd en sommige pruimen,
als roodkoper glanzen de afgedankte
beukeblaren in de zon voor ze neerschommelen,
oranje met purper kleurt het loof van 't
kardinaalsmutsje, bloedrood met geel de
pittoreske bramen-vijfhoek.
In de tuinen bloeit tot een afscheidsgroet
de felroode Salvia, een fontein van kooltjes
vuur; ook nog wat phlox en late rozen en lila
met gele herfstasters, beminnelijk van eenvoud,
liefelijk van tint.
In park en tuin zijn nu de wilde vruchten
rjjp; nog groeien de witte bolletjes van
de sneeuwbes, net albasten knikkers;
klein en groot dooreen zitten ze
opeengedrongen, tegen elkaar gedrukt en wachten
den winter af; het loof staat nog groen en
een enkel bloempje is nog open. Veel kleiner,
ovaler, ook wit, maar iets blauwgrijs er door,
sluiten, dicht opeengedrongen, de bes
sen van kornoelje de twijgen af; die zij n nog
groen, na de eerste vorst kleuren ze zich
rood als bloedkoraal.
Vlier- en lijsterbes zijn al leeggeplukt; mei
doornappeltjes zijn er nog veel, van allerlei
soort en grootte; ze laten gemakkelijk los en
t mag worden wanneer dit kan gebeuren
zonder schade voor de geheele gemeenschap,"
zal -zij toch wel móeten toegeven dat dit nu
nog niet kan geeischt worden.
Zonder schade vóór de geheele
gemeenfjSCfcap Jtoo 't nie.t .izijn *an een groep van
*<feast8tHïrgeïs-h'«t ~k>«e«t invloedrijk* reent
te geven, wanneer nog zoo talloozen van
die groep niet in staat zijn (door onwetend
heid of onverschilligheid omtrent de publieke
zaak) dat recht naar behooren uit te oefenen.
? \SlOt volgt.) JÜL. KEIZER.
iniilmmiiiHiMiiMmiiMiMiiMiimiiiimmmimmiiiiiiitiiiHiHiiiiimiii
Groote en kleine harten. Koningin
Alexandra van Engeland, voorkomt een
ongeluk. Aphorismen van Wilhelm II.
Een Duitsch geneesheer, Dr. Smith, heeft
dezen zomer, tijdens de uitvoering der
moderne, Olympische spelen te Athene, onder
zoekingen gedaan betreffende de afmeting
van de harten der athleten.
Dr. Smith voorspelde reeds vóór de
uitslag der wedstrijden bekend was, dat
MiimiMiiiiiiiiiiimiiiiimmHiiiitiiiiimiMiMinmiiMiimiiiiiiitimiiinii
vallen by 't schudden; maar vast zitten de
glanzige roode bessen van de Geldersche roos
en schijnen door de vogels versmaad te worden ;
de vorst kan ze rimpelen en drogen, nog in
't voorjaar kleuren ze op 't kale hout.
Ook de rozebottels hebben weinig aftrek ;
bleek geel, oranje of lakrood zijn ze nu nog,
de eerste vorst verft ze zwart, dan is 't mooie
er af, van die keurige fleschjes. Sommige
soorten worden ingezameld en op azijn of
brandewijn gezet; ze moeten velen goed
smaken, want ze worden duur verkocht in
onze lekkeinijen-winkels.
Veel voller staat de hulst, dat is een echte
wintervriend die hulst; om een tiental graden
meer of minder geeft hij net zoo min als
een poolvaarder of een eskimo ; als 't heel
heel erg wordt bleekt zijn groen wat en de
bessen rimpelen van droogte; maar pas luwt
het weer of de mooie stekelige heester is
weer de oude en vrooljjkt met zyn glim
mend groen en rood het landschap op.
Maar zoo mooi als berberis en kardinaals
muts zijn er niet veel wilde planten. Eén zoo'n
takje berberis kan met zijn kleine ronde
bladeren tien kleuren te gelijk vertoonen,
prachtig doet zoo'n herfsttwijgj e van berberis
met de glanzige roode langwerpige bessen in
een donkerblauw vaasje. Er is maar een plant
die nog sterker glanst en hooger kleurt, dat
is 'tbitterzoet, maar daar doen de bladeren niet
mee. Daar biedt evenwel de tint der besben wat
variatie aan 't oog, doordat tusschen 't rood
nog wat half rijpe oranje en groene bessen
zitten, maar de vorm van 't heele
vruchtendragend takje is zoo mooi, als 't maar hoeft
en kan. Daar kan de heggerank niet tegen
Duitsche mededingers lftet Mzonder gevaarlijk
zouden zijn. Germaansche harten zijn zoo
buitengewoon groot, dat het fysiek onmogelijk
voor hen wordt te overwinnen, wanneer het
op kracht, inspanningen? volharding aan
komt. Amerikanen verschillen in dit opzicht
.merkbaarv;met iunr:feuij|o)ie torpederen. Vele
der Amerikaaasctfet' fetfèdlplerB, hadden
harten zóó kléinfxl^t jbejf klèilkte hart dat
ooit in een pujtscE jieïfeBhiils^ontleed was,
er groot bij scfipen, * !? ' .;
Een onoverwinlijk Springer bleek het
kleinste hart ta bezitten $ap alle mededingers.
Behalve de Amerikanen
sloegen'EngelIchen hö^aréBrd-'Vaor kleine- batten...?;
Een opmerkelijk geval deed zich voor bij
een Engelschen en Duitschen athleet. Geen
van beiden waren in volkomen goeden staat
bij den aanvang der worsteling. Aanjfiet
slot was het hart van den Germaan dubbel
zoo groot geworden, en, dat van zijn tegen
stander, den Engelschman, die hem overwon,
aanmerkelijk kleiner.
Vrouwen die weinig vertrouwen hebben
op met zijn bonte kralenstrengen : geel, rood,
groen, zwart; wel aardig om om degaslamp
te slingeren ; het blad is al lang verdroogd
en ontsierd de bessenrist; ze heeten giftig,
maar gevaarlijk zijn ze niet, niemand zal ze
eten, de smaak is te vreemd en te onaangenaam.
Nog mooier dan heggerank en berberissamen
vind ik 't kardinaalshpedje, om dezen tijd;
'k heb 't al gezegd: zijn blad is een
kleurensymphonie, geen kleur die 't niet bevat
behalve lichtblauw, maar dat zet de
herfsthemel zelf er bij als achtergrond.
Het rood in al zijn nuaceering van eeel
tot bruin en paars is er wel 't sterkst in ;
als 't loof zoover heen is dat't afknapt en valt
bij de minste aanraking, dan is 't net zoo
rood, zoo kardinaalsrood als de vruchten.
Wie die mutsjes niet vindt en thuis voor
't venster of op tafel zet, mist een wezenlijk deel
van 't herfstgenot. Ze groeien in 't wild bij
honderden in onze boschjes aan den
duinkant en op de heide; ze staan, als is 't in
uitheemsche soorten, in vele parken op zand
grond, gekweekt en soms verwilderd. Op
Oud-Bussum, op Crailo en bij Arnhem heb
ik zo van de week in volle fleur gezien en
hun schoonheid genoten. Je kunt er zoo
aardig kinderen mee vermaken, zoolang ze
nog gesloten zijn. Meestal zijn maar twee of
drie van de zaden tot ontwikkeling gekomen
en dan is 't een tooverdoosje, dat al naar de
wijze van openslaan, n of twee oranje ballen
vertoont in de vier oranje vakjes. En mooi,
ook als teekenvoorbeeld, is 't gesloten vruchtje
wanneer 't dwars wordt doorgesneden ; dan
liegen de groene kiemen als drie of vier
streepjes in de ronde schijf van 't witte
in mannen met ruime harten, waarin plaats
is voor velen, doen verstandig het terrein
der Olympische spelen te bezoeken. Allicht
kunnen zij daar van een klein hart, het
groote bezit worden!
* *
?* j
Koningin Alexandra van Engeland is een
artiste in de fotografeerkunst. Op reis en op
haar rijtoeren en wandelingen maakt zij druk
gebruik van haar camera.
Dank zij haar liefhebberij voor het maken
van kiekjes" is hoogstwaarschijnlijk een
ernstig spoorwegorjgeluk voorkomen.
Een dag of tien geleden deed de koningin
'een opname van een trein, terwijl hij de brug
bij Wolferton passeerde. Toen de vorstin
het negatief ontwikkelde, zag zij duidelijk
een scheur in de brug.
'?- Zij meende aanvankelijk, dat de schuld
van dit vreemd verschijnsel aan een fout
der opname moest geweten worden; zy' be
sloot, op dezelfde plaats de brug nog eens
te fotografeeren, op 't oogenblik dat er een
trein over reed. Bij het ontwikkelen der
voedend weefsel; dat is weer mooi omlijnd door
de helder oranje zaadhuid en die weer omslo
ten door een wijnrood omtreklijntje.
Ze zijn van 't jaar zoo diep van kleur als ik
ze zelden zag, het loof was ijl en teer, over
rijp waren de hangende vrachten, bijna paars
van roodheid waren de vier afdeelingen van
elk mutsje en uit elk zoo'n doosje hing aan
een draadje een bolletje te bengelen als een
kleine helder oranje erwt. Toen tikkerde
het in de buurt, schel en hoog, dat waren rood
borstjes, ik zag ze wippen van tak op tak
in de beuk boven mij en in de kale kas
tanje naast mij, en ging wat op zij. De zon
stond laag en lichtte op 't vochtig mos van
den boschbodem, kleurde de grijze stammen
half wit en half zwart; licht bruine padde
stoelen op gelen voet sprongen in 't oog op
't goudbrons bodemblad; en uit 't geelgroen
van 't slaapmos schoten vlammetjes op,
vuurroode vliegenzwam fel belicht; 't getikker
van de vogeltjes daalde neer naar de
kardinaalgmutsjes; en nu zwaaiden de rood
borstjes er in neer, vier, vijf te gelijk;
prachtig in de nieuwe veeren, ze klemden
de pootjes om de groene vierkante twijgjes
en pikten naar de oranje erwtjes, dan
sloegen ze de vleugels wijd uit en ritselend
viel 't bonte blad van de struiken naar be
neden. Zachtjes zette n zijn liedje in, een
ander roodborstje volgde en 't keek in de zon
achter mij, de stralen vielen op de oranje
roode borst en keel, en sneden de heerlijke
plaat, zag Alexandra opnieuw hél duidelijk
de scheur in de brug.
De koningin deelde haar bevinding aan
den koning mede; toen bevoegde autoriteiten
een onderzoek instelden naar de draagkracht
der spoorbrug is gebleken, dat men de
koningin niet dankbaar genoeg kan wezen,
die overtuigend op een groot, doch onbe
kend gevaar heeft gewezen.
* *
*
De koningin van Rumenië, Carmen Sylva,
heeft de fraaie letteren lang geleden verrykt
met haar pittig geachriftje Pensees d'un
reine". Een keur van kloeke, gezonde ge
dachten in keurvorm uitgedrukt.
Wie zal zeggen waarmede Wilhelm II nog
eens de Duitsche Letterkunde eer zal aan
doen! Overpeinzingen, filosofische mijme
ringen, weergegeven op kiistalheldere wyze,
hebben steeds kans op een gunstig onthaal,
doch worden stuk gelezen, gaan van hand
tot hand, wanneer zij afkomstig zijn van
een man zóó bekend, en zóó verschillend
beoordeeld als Wilbelm, kleinzoon van een
grooten Grootvader.
Een zestal spreuken van eigen maaksel,
heeft de Duitsche keizer opgeschreven en
boven zijn schrijftafel gehangen :
1. Wees sterk in lijden.
2. Verlang niet het onmogelijke.
3. Zoek in alles 't goede; en geluk in
de natuur en bij de menschen.
4. Neem de dagen zoo als zij komen, en
de menscben zoo als zij zijn.
5. Ken uur van geluk, doet ons duizend
uren van smart vergeten.
. De wereld is zoo groot, en de mensch
zoo klein, dat het onmogelijk is, dat de
mensch het middenpunt der ,weield zou zijn
* *
Gravin Olga Romanoff, een 23-jarige mooie
Russin, weduwe van Graaf Rotcanoff, is
sedert Juni te Londen gevestigd, om te ont
komen aan Russische vijanden en belagers.
Zij is de oudste dochter gesproten uiteen
morganatisch huwelijk van den ussischen
Grootvorst Sergius, die ongeveer een jaar
geleden, te Moskou om 't leven werd ge
bracht, door het werpen met een bom. In
Februari trad de schoone Olga y'del en
zelfbewust, weelderig en opvallend gekleed
als een ge?ierde actrice, in 't huwelijk met
den ongelukkigen Graaf Romanoff, die, een
paar maanden na zijn huwelijk, onder de
oogen van zijn echtgenoote vermoord werd.
'Olga Romanoff werd in hechtenis genomen,
wist te ontkömè, .en zette k-ows naar
Engeland's hoofdstad, waar zij vol zwierige,
gratie voor fotografen poseert, en, Biet af- ?
keerig is onraan belangstellende interviewers
haar, emotioneel leven mede te deelen.
Olga, prototype eener wereldveroverende,
harten bestormende coquette, maakt aller
minst den indmk van een treurende, jonge
weduwe. ,
CAPRICE.
***
Soufflévan Patrijs. 2 patrijzen, 60 gram
gekookte rijst, 30 gram boter, zout, peper,
nootmuskaat 2% deciliter kalfsbouillon, 4
eierdooiers, 2 eiwitten.
Kook de patrijzen, verwijder beenderen en
vellen, hak en wrijf het vleesch fijn met de
boter, de rijst, de kruiden en den .bouillon.
Doe alles door een zeef, voeg de eierdooiers
toe en het laatst Bet zeer stijfgeklopte eiwit,
Doe de massa in een met boter ingewreven
vuurvasten schotel en plaats ze 1A uur in
een warmen oven.
IHIMIIIIllllllllllllllllllllllMIllllllllMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIInlIIIMIIII
vogelfiguurtjes scherp uit, kleurden de grijze
vleugels en gladde ruggen blauw; in de
groote zwarte oogjes schitterde 't vlak bij
mij als een verre, heel verre kleine ster.
Het was ontroerend van innige schoonheid.
Niets in de wereld, dacht ik, is zoo mooi
als een roodborstje met een kardinaalsmutsje
er boven en paddestoelen in 't mos er onder.
Toen zij opvlogen en ik mij omkeerde, keek
ik in den najaars avondhemel, waaruit net
de roode zonnebal op een schijfje na was
weggezonken, en stond verbluft; de zwarte
boompilaren verdeelden de hemelpracht in
rechte vakken; in lagen en banden, dwars
op de goudgerande zuilen, lag al, wat er
schoons kan zijn in lichtgevende kleuren ; die
vloeiden in elkaar van rood tot groen, van
oranje tot blauw, zonder grenzen, zonder
stuiting. Witte vlokkige wolkjes met zilveren
zoomen stegen op uit 't punt waar de zon
wegzonk en hun leger verspreidde zich om
hoog in de lucht in schuine en wijd uit
stralende waaierbanden tot waar de
kleurenmassa's afvloeiden in een donker-blauwgrijze
vlakte. Mooi is een roodborstje in 't bonte
herfstloof, maar mooier, oneindig veel mooier
kan de herfsthemel zijn bij ondergaande zon.
E. HEIJIANS.
Den Heer H. J. Mulder, Malang. Hartelijk
dank voor uw vlinder, hij is gaaf en wel
aangekomen, 't Is een prachtexemplaar van
een Atlasvünder.
Bloem van Vuurroode] Salie, ook de kelk is
felrood gekleurd.^] j
Berbetis met lakroode bessen.
Vruchten van de Kardinaalsmnta. De doosjes zijn
wijnrood ; de zaadjes, die er uithangen, helder oranje.
't Middelste figuur geeft een doorsnede van een vruchtje
met drie zaden; de 3 streepjes stellen de groene kiemen
voor. De kleuren zijn van binnen naar buiten : groen,
wit, oranje wit, bruin, paars onderaan het tooverdoosje ;
boven doorsnede van een leege vrucht en een half
opengesprongen doosje.