Historisch Archief 1877-1940
N o. '1536
D E AM STERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
MAGGI's Soepen in tabletten,
merk Kruisster,
maKen het mogelijk om in den kortst
mogelrjken tijd (10?25 minuten), slechts
met water, voortreffelijke krachtige
soepen klaar te .maken. Per tablet voor
2 flinke borden
Fransehe soepen 10 Ct.
Pikante soepen 18
MAGGI's Bouillon-Capsules,
merk Kruisster,
geven door oplossing in kokend water
oogenblikkelijk een voortreffelijken voor
het gebruik gereed zijnden bouillon. Per
capsule voor 2 koppen
Consommé(extra sterk vleeschnat
? zonder vet) 12 Ct.
Bouillon (vleeschnat met vet) . 9
MAGGI's Aroma,
merk Krnlsster,
geeft aan zwakke soepen, sausen, groen
ten, hutspot zoowel aan allerlei
vleeschgerec hten oogenblikkelijk een verrassenden,
fijnen smaak. Zeer toereikend, derhalve
spaarzaam te gebruiken.
Verkrygbaar in flaeons vanaf 80 Ct.
IIIIIMHIIIIIIIIIIIIIMIHIIIIIIIIIIIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIllllllllllllllllllllllltl
IIIIIIIIIIIMMMIIIIlnillllttlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIMIIIIItlllllllMIlllllllllllllllll
Anna Fles. t
De oude doctor Fles was nog een leerling
van mijn moeder's vader, kolonel Dr. J.F.
Kerst, die een tijd lang in Utrecht heeft
gestaan.
Ik werd hieraan echter pas herinnerd
toen de Schoone Kunst, de jeugdige beweging
voor Schoone Kunst en Letteren mij in
aanraking met de familie Fles te Utrecht
had gebracht.
Het was zoo aardig, dat er die twee geheel
verschillende verbindingen bestonden. De
oude doctor die een weinig op sommige
zelf-portretten van Rembrandt jreleek de
oude doctor met zijn zilveren haren, zat in
zijn laatste jaren dikwijls door de hooge
dubbele vensters zijner studeerkamer rustig
neer te kijken in de Maliebaan en wij
onderhielden ons samen over dingen van
lang geleden, hij vond de dingen van
lang geleden, de dingen uit den tijd zijner
jeugd, worden deze niet soms als de
schoonste onthouden juist wijl zij de dingen
uit den tijd der jeugd, dus van het hoogste
nthusiasme, zijn ? het mooist, gaarne
sprak hij van zijn vriend Donders, ook
een leerling van mijn grootvader, van zijn
UIT DE NATUUR.
Goedkoope boekjes voor
natüurvrienden.
Verleden jaar,. tQen.t<de: eerste deeltjes.pas,
Ijjerschenen 'waren, had ik al plan er en<
opttel over in de Groene te schrijven; over die
kleine Engelsche boekjes n.l., de 6 d. boekjes
met die talrijke natuurfoto's van dieren en
planten.
Waarom ik 't toen gelaten heb, weet ik
niet zeker meer, ik wilde geloof ik, eerst de
aangekondigde serie afwachten.
Nu zijn er al 8 verschenen en vóór Januari
moet het dozyn Gowans' boekjes vol zijn,
volgens 't prospectus.
Als ooit een uitgever van vogelplaatjes
succes met een onderneming gehad heeft, dan
is 't met deze. Bij tienduizenden is't verkocht
dat eerste boekje, met die beide gekleurde
en artistiek neergezette papagaaiduikertjes
op 't perkament-papieren kaftorie. Vijf her
drukken in n jaar van een ongelooflüke
oplage.
Nu heeft zoo'n boekje veel voor, 't kost maar
35 et., 't ziet er aardig uit, er zijn 60 foto's in
van levende vogels, werkelyk in en naar de
natuur gekiekt. Wat dat wil zeggen, weet
alleen iema- d die verstand van fotografeeren
en van vogels heeft, toch ziet ieder natuur
vriend wel dat dit boek iets heel bijzonders
geeft. Daarbij is 't papier 't fijnste en beste
kunstpapier dat te krjjgen was. Een bezwaar
is alleen dat de foto's klein zijn en dat de
namen alleen in 't Engelsch zijn gegeven. In
de laatste drukken evenwel is de Latijnsche
naam er bijgevoegd, dus de Hollandsche ie te
vinden; en achter de serie foto's is in een paar
bladzijden text, van elk kiekje met de kleinste
bijbelletter de een of andere bijzonderheid
verteld. Veel zaaks is dit niet, maar om de
plaatjes, niet om de praatjes is 't nier te doen.
De heele serie kost nu nog maar ? 2.80;
toch heb ik enkele kennissen, die alleen 't
eerste deeltje Wild Bird» at Home gezien
hadden, die daarnaar de rest beoordeelden en
vriend Opzoomer; geen actrice ging hem
boven Rachel ; en daarna bracht hij
mij wel, in haar afwezigheid, naar de
kunstkamer zijner dochter, de schilderes
Etha Fles, schrijfster eener verdienstelijke
kunstgeschiedenis, op wier werken en stre
ven hij dan toch, meen ik, hoe jong en
modern dat er ook uitzag, in stilte niet
weinig trotsch was; of hij sprak over zijn
andere dochter, Anna Fles, haar muzikale
bemoeiingen en letterkundige sympathiën.
Deze laatste is nu haar vader in den dood
gevolgd nog voor het gedachtenisboekje
voltooid was, dat zij ter zijner eer samen
stelde,
Indien nu mejuffrouw Etha Fles Utrecht
voor goed mocht verlaten, en de woning
een andere bestemming krijgen, zal een
der in Nederland te zeldzame huizen, waar
de kunst hoog wordt geëerd",zooals Richard
Wagner zegt, als door geleerden en artisten
bemind centrum hebben opgehouden te
bestaan.
Mejuffrouw Etha Fles had harer zuster
een buitengewone en treffende uitvaart
bereid. In het huis, in de kamers zelve,
waar de overledene heeft geleefd, waar hare
woorden, die uitingen waren van haar,
vrienden, muziek en bloemen beminnenden,
geest, werden gehoord, en haar pianospel
zoo dikwijls heeft geklonken, was de doode
aanwezig onder een verhevenheid, een hel
ling, een heuvel van bloemen, die bijna de
geheele ruimte van een der vertrekken vulde,en
omgeven was door eene menigte hooge was
kaarsen, welke veel zacht licht verspreidden.
Van achter die bloemen en dat licht hoorde
men toen zacht treurliederen zingen. Dit
geschiedde door het PaleKtrin a-koor, eene
instelling, die door Anna Fles bizonder
werd voorgestaan. «
De Heer Oort, predikant, hield eene korte,
zeer eenvoudige rede.
L. VAN DEYSSEL.
(K. J. L. Alberdingk Thijm).
nnimiiiiiiniiiiiii
iiiiiiiiiiifiiiiiimiiiimiiiiitiiiiiiiiiitniMttM
Jong Leven, door STELLA MAEE. (Verha
len uit het kinderleven). Uitgave
Dalmeijer, Amsterdam.
Al weer met Sinterklaas een meisjesboek
van Stella Mare, de schrijfster van 't verle
den jaar verschenen guitige Nicoline. Nu zijn
het schetsen, verhalen meest van bakvischjes,
lllllmlIllllllMlllllllltlMmllllllmlIIIMIIIIIIIIIIIUtMIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIMII
ongezien bestelden, zeer teleurgesteld zien
kijken bij ontvangst.
Vooral de deeltjes met planten: Wild Flowers
at Home, Fint en Second Series vielen tegen.
De omslagjes zijn mooi genoeg voor iedereen,
maar de foto's hebben les fautes de leur
epialités. Dat ziet iemand, die deplant niet al te
goed kent en wien 't dus om scherpe ken bare
afbeeldingen te doen is, zoo gauw niet in;
hij vindt de kiekjes voor 't meerendeel wazig,
ernstig en vroolijk. Sympathiek geschreven
door de liefde en warmte, waarmee de
schrijfster het woelen van gedachten en
aandoeningen in die kleine bollen heeft ge
volgd. Daarvan vertelt ze hier. Van jonge
liefde en jong leed, van schoolverdriet en
desilluzie, van een partijtje en bereddering,
van theevisite en verlangen, 't Is allemaal
bedrijvigheid in dat wereldje, waar men zich
nooit verveelt. Van jantje-lach en
jantjehuil, de wereld waar de poppen koning
kraaien, waar 't verdriet fel is, maar vluchtig
en niet erkend.
Och, er z\jn tegen sommige verhalen wel
pedagogische bezwaien te maken, maar 't is
onmogelijk hier een algemeene regel vast te
stellen, omdat voor ieder kind de lectuur
naar eigen aanleg moet worden uitgezocht.
Je kan niet decreteeren : dit of dat onder
werp op deze manier te behandelen, is ver
keerd. Als 't werk, dat geboden wordt, maar
van zuiver gehalte is. En zoo zijn deze schetsen,
prettig, vlot geschreven en goed in den toon.
Ik heb ze met genoegen doorgelezen. Waarom?
Omdat de schrijfster hart heeft voor wat ze
beschrijft. Oude meisjes zullen er aan smullen.
H. VAN LOON.
illllllllllltlltlllllllllllllllllllllltlllllUMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIllllllllllltllllMIIIIIII
Mevrouw Curie aan de Sorbonne. Toilet
artikelen van honden-huidjes. Simone Ie
Bargy. Huwelijk van la belle Otéro.
De weduwe van den overleden professor
Curie, heeft haar eerste college aan de Sor
bonne gegeven. Mevrouw Marie Curie, van
Poolsche afkomst, studeerde onder leiding
van professor Curie. Haar buitengewone
schranderheid, en haar ongeëvenaarde aanleg
voor Curie's lie-elingsvak, scheikunde, was
oorzaak, dat hij zijn hoogst intelligente,
ernstige leerlinge ten huwelijk vroeg. Een
kort, gelukkig huwelijksleven hebben zij ge
voerd. De radium-vondst en triomf, heeft
mevrouw Curie nog met haren betreurden
echtgenoot meegemaakt. De peinzende ge
leerde werd, zooals bekend is, door een
huurrijtuig in Parijs aangereden en overleed aan
de gevolgen.
Voor hun eeaig kind, het snoezige Marietje,
is mevrouw Curie een voorbeeldige moeder.
Het openen van haar colleges, werd door
een aantal Parisiennes, meerendeels tot aan
zienlijke kringen behoorend, popelend afge
wacht. Een pikant pretje, in 't vooruitzicht!
miiMMiumiiiiiHii
graveur of fotograaf ook niet 't minste
geretoucheerd. EQ nu is er geen moeilijker
technische opgave voor een fotograaf dan om
vaak kleine, wilde bloemen en planten in de
natuur zoo te nemen" dat ;$e los komen uit
de omgeving. Evenwel, wM'flat niet weet of
wien alleen de uitslag'Wteresseert en niet de
poging en de moeilijkheden, die heeft gelijk,
dat hij de plantenboekjes ujêt bruikbaar vindt.
Ongeveer 't zelfde geldt van No. 8 Our Trees
Alken uit Bird».
onduidelijk , hij moet zoeken naar wat er op
staat, en noemt ze slecht.
Dit nu is beslist niet waar. De uitgever
Gowans en de photochemist Hanfstaengl
hebben strikt hun woord gehou.'en. De foto's
zijn genomen in de natuur en naar de levende
natuur d.i. met de omgeving, die zich aanbood
en niet met een kunstmatige. Er is door
* v*
?
-.*-Broedende Zeezwaluwen op Walcheren. Uit de Collectie van Steenhuizen.
and how to know them ; ofschoon niet in zoo'n
hooge mate doordat de objecten grooter zijn;
een dennentak is nog heel iets anders dan een
boterbloem; en hier is alles groen en heeft de
fotograaf niet te worstelen met de
kleurver? schillen op n plaat, die ook bij
kleurgevoelige platen altijd last en teleurstelling be
zorgen. Ook staan hier de bladeren tegen de
lucht en niet tegen 't gras. Zoo zijn minstens
20 van de 60 boomfoto's bepaald goed en direct
herkenbaar en dat is al welletjes voor 35 et.
Veel mooier nog dan de vogels zijn de
visschenfoto's. Dat zijn alle portretten; de
omgeving komt er niet op aan en ze zijn
naar 't leven, 't Lijkt of je bij een visch wel
eens smokkelen kunt, b.v. een pas gedoode
of bedwelmde kieken en die voor een foto
naar 't leven uitgeven. Dat lijkt maar zoo. 'k
Heb zoo vaak zelf beproefd een levende visch
te kieken, dat ik gerust durf zeggen, dat deze
onverbeterlijk zijn. Deze vischjes leefden alle
bij 't fotografeeren.
Hoe ze dat dan gedaan krijgen? Wel de
visch komt in een hoog en breed maar zeer
smal aquarium ; eerst krijgt hij zat te eten,
zoodat hij wat loom is en dan wordt hij
overgebracht in 't atelier. Wie nu denkt het
dan zelf ook wel te kunnen, moet 't maar
eens probeeren; en vooral denken dat er
precies loodrecht op de glasplaat moet inge
steld worden, geen schittering hoegenaamd
van 't water op de lens mag vallen enz.
Al de viscbjes zijn hier en profiel, dat licht
aan 't procédéen dat maakt ze juist goed
kenbaar. Visachen van voor en op zij in na
tuurlijke houding heb ik nog maar alleen
mooi gezien van onzen dierenfotograaf Aug.
W. Vogt; maar die werkt ook al voor 't bui
tenland.
No. 4, Butterjlies and Moths at Home, is zijn
35 et. ook wel waard. Maar voor 15 et. wordt
de Gids voor 't iEsectarium in Artis aan de
bezoekers verkocht en ook wel, bij getallen
aan scholen, denk ik ; dat boekje is /ijk aan
foto's, de afbeeldingen zijn grooter, 't papier
is evengoed, de tekst van R. A. Polak is
beter en gemakkelijker te lezen dan Gowans
Nóg pittiger en zeldzamer als een"première
in het Theïitre Francais, of de Jour du
Vernisaage in den Parijschen Salon.
Mevrouw Curie zien op de plaats van haar
echtgenoot, haar hooren spreken, genieten
haar aandoening; letten op de trilling van
haar stem.... Het was een buitenkansje, iets
hél bizonders!
Equipages en auto's rolden en dreunden
aan. Zitplaatsen waren niet meer in de
gehoorzaal te krijgen. Stampvol was zij. Geen
nood l De dames bleven staan. Zij zagen de
bleeke, ernstige vrouw; zij hoorden, hoe zrj
sprak, rustig met vaste stem; meestal met
neergeslagen blik. Teleurgesteld waren de
nieuwsgierige, indringerige dames, omdat de
vrouwelijke professor geen aandacht wijdde
aan het boekgeschenk Le Livret d'or", dat
zij haar hadden doen aanbieden.
Geschenken en onderscheidingen laten de
schuchtere, geleerde vrouw koud.
Buitengewoon kiesch en tactvol was de
houding der studenten. Eerbiedig werd de
weduwe van den overleden professor door
hen ontvangen. Aandachtig volgden zij
haar voordracht; met de zuivere, fijne ge
voeligheid, dikwijls aan mannen eigen, hadden
zij den dag, dat zij zich opmaakten het
eerst onderwijs te ontvangen van mevrouw
Curie, een lauwerkrans gelegd op het graf
van haar betreurden en vereerden echtgenoot,
den beminden leermeester, wiens plaats zij
nu inneemt.
Mejuffrouw Cavelle, een Fransche actrice te
Parijs, bekend om haar overdreven honden
liefde, heeft een aantal toiletartikelen laten
maken van de huid van gestorven honden.
Zij heeft allerlei blaffende en keffende dieren.
Groote en kleine; meestal tusschen de dertig
en veertig. Vroeger gaf zij bij het overlijden
van een harer viervoetige vriendjes, een
lijkmaal aan de schatjes die haar waren ge
bleven. Met deze gewoonte heeft de honden
vriendin gebroken. Misschien aten de lieve
lingen op zoo'u begrafenis-maal zóó trooste
loos vél, dat een nieuw sterfgeval er het
noodlottig gevolg-van was.
Of de hondjes tegenwoordig als
rouwbetoon moeten vasten, ter eere van een
gesneuvelden makker, weet ik niet, maar wél
is het een feit, dat de meesteres het huidje
van iederen gestorven hond laat verwerken
tot handschoenen, laarsjes, ceintuurs, ze'fs
tot hoofddeksels. Mejuffrouw Cavelle heeft
haar portret laten maken met een leeren
hoedje, waarvoor het materiaal werd geleverd
door een of anderen Toto", Petit", Chéri"
of Byou".
* *
#
Parijzenaars zetten zich schrap voor een
nieuwe, op-handen zijnde cause célèbre.
Nauwelijks is de emotie van het echtschei
dingsproces Boni de Castellane-Gould achter
den rug, of men spitst zich in la Ville
Lumière op de alleringewitkeldste Simone
Ie Bargy-Périer-zaak. Deze talentvolle actrice
verbrak haar engagement bij het Théatre du
Gymnase, waar zij, door haar kranig spel in
La Rafale" avond-aan-avond volle zalen lokte.
Een 23-jarig jonkman, zoon van den ge
wezen president Périer, staat voor de schoone
Simone in lichtelaaie l Contract-breuk. Vlucht
der geliefden naar Londen.
Simone's echtgenoot, de heer Ie Bargy,
steunpilaar en ster van het Maison-de-Molière,
wil eerst van geen echtscheiding weten. Com
plicatie van 't geval. Toenemende verwik
keling, door de reis van papa Périer naar
Londen, die, even als de vader in La Dame
aux Camélias', aan de zielsvriendin van zijn
zoon zou gaan betoogen, den verliefden jon
geling zijn vrijheid terug-te-geven.
Dumas' père noble komt er zonder kleer
scheuren af. Z;jn vormelijk, zaakryk betoog
vindt ingang. Hij bereikt wat hij wenscht.
Doch, papa Périer is in een ommezientje
love at firstsight!?even als zoonlief, Simone's...
gedweeëslaaf.
Een doolhof voor de jury. Hoe zal die
daarin een vertrouwbare leiddraad, een hou
vast vinden?!
Le Bargy stemt nu toe in echtscheiding.
Senorita Caroline Otéro, de schoone,
Spaansche danseres, zal in den echt treden
met den heer RenéWebb, Engelschman, met
uitgebreide handels-relaties in Amerika. Het
burgerlijk huwelijk zal te Parijs voltrokken
worden aan de Britsche legatie; het kerkelyk
huwelijk in de statige, prachtige
Madeleinekerk.
Senorita Otéro debuteerde te Barcelona;
zij nam in 1891 Parijs stormenderhand 'in,
met haar sierlijke danskunst en prachtige
verschijning. Den 25sten December e.k. be
reikt la belle Otéro baar 38ste levensjaar.
Dien dag hoopt zij te vieren als mrs. Webb.
CAFKICE.
Aardster en Stuifballen uit Toadstools.
No. 4. Waaruit blijkt dat bij ons ook wel
zulke mooie en goedkoope boekjes ge
maakt worden. Wel zijn bij 't genoemde 15
cents Gidsje de insecten op V atelier gefotogra
feerd: maar van achtergrond is ook bij
BUTTERFLIES niet veel te zien!
En nu nog No. 7, Toadstools at Home. Dat
raad ik weer aan te koopen Niet dat iemand
onze paddestoelen er mee determineeren kan,
of ook maar het kennen door middel van 't
boekje; dat is alieen bij een enkele zeer
karakteristieke soort mogelijk.
Maar de foto's zijn mooi om zich zelf;
er zijn juweeltjes bij, althans voor wie de
paddestoelen kent en er van hou'lt. Wie bij
voorbeeld de honingzwam, waarvan ik een
maand geleden verteld heb, in 't bosch heeft op
gezocht, krijgt hier een kiek van een groep van
honingzwammen, die bewijst, dat ik niet over
dreef, toen ik zei: er staan er soms honder
den op en boven elkaar.
Gerust durf ik zeggen dat de vier in 't
bijzonder hier aanbevolen boekjes l, 5, 6 en
7 hun geld dubbel waard zijn, 't zijn boekjes
die goed zullen doen aan groot en klein, die
de lust opwekken tot wandelen in de natuur, en
met open oosjen.
In n opzicht vind ik 't jammer dat ze er
zijn. Aan onze Nederlandsche natuurfotografen
benemen ze alle kans op waardeering en
billijke betaling van hun werk.
Vijf en dertig cent l Wie kan daar tegen
op, in ons klein land. Geen enkel uitgever.
(Artis geldt eigenlijk niet mee). Wel de
?fotografen-natuurkenners; dat heeft Steenhui
zen pas al weer bewezen, Die heeft van de week
de hoofdprijs van 1000 Mrk. gewonnen in de
internationale wedstrijd, in Duitschland uit
geschreven. Hij heeft 70 foto's ingezonden,
die niet onder doen voor die van de nu al
wereldberoemde Kearton's. Er zijn betere bij
Steenhuizen's collectie, sommige ervan zijn n
om hun zeldzaamheid n om hun voorstelling
van evenveel waarde voor de wetenschap.
Ook van Tepe in Bloemendaal heb ik ver
leden jaar prachtige dingen gezien. Ook in
de Levende Natuur staat heel mooi werk van
Steenhuizen, Tepe en van Marie Bul uit Assen.
Die prachtige foto's van Steenhuizen
gaan nu ook alle naar Duitschland, want
tot de voorwaarden van den wedstrijd be
hoort, dat de commissie het recht zal heb
ben de bekroonde foto's tegen een prijs van
10 Mrk. per stuk te koopen, met 't recht van
reproductie.
Al is 't papier van deze Amsterdammer veel
beter en gladder dan 't meeste krantenpapier
is en behoeft te zijn, een fijne foto verliest
de helft ?an zijn details bij 't afdrukken op
zulke papieren; toch is aan de hier naar
reproductie gereproduceerde kiekjes nog wel
een staaltje te zien van wat Kirk in Gowan's
U'ild Birds No. l e. v. v. geven en wat Steen
huizen met zijn eenvoudige, doodgewone
stereoscoopcamera doet.
E. HEIMANS,
Blei uit Fishes.