tfo. 1540 ?DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. 3e onmisbaar sten onder de onmiribaren verdwijnen! Er is geen man in Amsterdam, die een deel van het oude Amsterdamsche even verdreven heeft dan de wereldkende Krasnapolsfcy,, meer noe bekend ader den vertrouweluken naam: Kras, tegelük het nieuwere bevorderd. Hjj beeft net bestaan van de aeloude helden en aeldinnen van de Bierkaai met n slag konden er zich onverbeterlijk schuil houden en op allerlei manieren ontkomen. De Servetsteeg en nog een enkele andere steeg, gerekend tot aan de St. Annastraat, is bleven bestaan. Nu woont daar niemand, maar lang heeft daar het beruchtste volk gehuisd: daar waren de ravotten" en de oliekoekenhuizen, in welke, vooral in de 17de eeuw, rijkelui'szoontjes hun geld verbrasten met vroolijke vrouwtjes, of bij zware and'erlijken blijden lach ontvangen, wien hij, gesteund door vrouw en zwager, en twee schoonzusters, beter geriefde dan elders anders, door, iets meer dan het Arasterdamsche broodje met kaas of vleesch te verstrekken, en de beafstuk en pannekoek in eere te brengen en goed bier te schenken, heeft Kras zich jaar aan jaar genoodzaakt gezien de zaak uit te breiden, want de bezoekers stroomden toe, vooral A. W. KRASNAPOLSKY. vernietigd en de eertijds alom bekende spreekwijze: Wie kan tegen de Bierkaai!" onverklaarbaar gemaakt. Voor dit geslacht en voor volgende geslachten zullen de toe komstige taalgeleerden hunne hersenen moeten wetten om de spreekwijze te ver klaren. Kras heeft al de woningen, in welke het ruwe volk, de afstammelingen der oude bierbeschooiers, woonden, en dat eigentlijk leefde aan de Ka, naar hen, in volks mond : de Bierkaai' genoemd, maar eigentlijk ^?Fluweelen Burgwal'', thans als het verder deel der gracht: Oude Zijds Voor burgwal" geheeten, voor en na opgekocht, en daarmede allerlei stegen en sloppen doen verdwijnen. Van de Damstraat af oud tijds Halsteeg genoemd door Pijlsteeg, Jan Vriesensteeg, Servetsteeg, Schoutensteeg, Duivensteeg, St. Jansstraat tot het Oude Kerksplein was een net van stegen. Verschillende stegen en dwarsstegen vormHet Nieuwe Poolsche Koffiehui?, uit hetwelk vóór ruim 40 jaar het Etablissement: Krasnapolsky is ontstaan. drinkgelagen geld en goed verdobbelden. In het laatste vierendeel der 19de eeuw, toen het er al beter was, heeft in de Servetsteeg gewoond Vader Jeremias", bij wien men karnemelk met stroop kon eten tegen den civielen prijs" van vijf cents, en die ook naehtlogies gaf voor tien cents, als men er, zoo het heette, over-hetlijntje" wilde slapen. Toen ook Vader Jeremias" weg moest, was het in het ste^ennet voor goed uit. Krasnapolsky heeft de verdwijning van al die stegen, van krotten en paalwoningen en van de zonderlinge bewoners, van al het gorlegooi op zijn geweten. Toen hij al de huizen, het waren er eenige tientallen, met moeite en beleid opgekocht had, wer den allen gesloopt, en bestonden stegen, sloppen en verdachte woningen niet meer. Het is bij gedeelten gegaan. Telkens als er een nieuwe open plek ontstond, liet Kras er een nieuw stuk voor zijn Restaurant op toen hij ook zomers een zomertuin opende. Hij en Gebr. Hulscher, die weldra Die port van Cleve", op even degelijken grondslag openden, hebben eene geheelomkeering gebracht in het Amsterdamsche leven, in het etende en drinkende Amster dam, en weldra in dat van heel Nederland. De zaak zich meer en meer uitbreidende middelerwijl was er pok hotel met hon derd kamers, aan alle eischen van comfort en afwezigheid van brandgevaar voldoende, bijgekomen, benevens een eigen wijnhandel, en eigen bloemisterij te Zaandam eischte zooveel en zoo velerlei beheer, dat Kras er eene Maatschappij van maakte, van welke hij Directeur werd. Die Maatschappij bestaat Maandag 31 December a.s. 25 jaar, terwijl Krasnapolsky zelf een gelijk aantal jaren haar directeur is. Het eene zoowel als het andere feit wordt stil en bescheiden herdacht. In die 25 jaar en de jaren, welke eraan !m pleintjes, een er van was het Fransche ofje. In dat Hofje woonden fatsoenlijke" i, maar elders huisde van alles", goed kwaad. In de enge en benauwde huizen men had er nog paalwoningen van itstegennet hielden verblijf bierbeschooiers, Bschvrouwen, vischdragers, varenslieden, ??^uwerlieden, kaaiwerkers, porders, zetters .n gelagen, houders van twijfelachtig oed Logies voor den reizenden man", en 'ele verdachte lieden. Als de politie geifte te zoeken had, ging de tocht het Jereerst door de genoemde stegen, die door idere stegen en sloppen, waar n man iet moeite door kon, allen uitkwamen op "rgwal en in Warmoesstraat. De politie ,agde doorgaans niet, want de boosdoeners bijbouwen, en zoo heeft hij langzamerhand een Etablissement verkregen, dat 4000 vierkante M. groot is. Zooals wij thans: Hotel en Restaurant: Krasnapolsky" kennen, is het langzamer hand geworden. Want klein was de aanvang. Thans voor meer dan 40 jaar heeft Kras napolsky het Nieuwe Poolsche Koffiehuis, eens staande ter plaatse waar thans bij Kras de leeszaal is, overgenomen van een zekeren Loots, wiens voorganger Koelen was. Uit deze toen yerloopen, kleine zaak, is het huidig Etablissement Krasnapolsky" ontstaan. Door hard werken; door groote voorkomendheid tegenover de bezoekers, door Kras gelijk thans nog met onvervooraf zijn gegaan, heeft Krasnapolsky zelf' aan al wat tot den vooruitgang en voor spoed van Amsterdam kon bijdragen gaarne steun verleend, en aan al wat er aan nooden en behoeften viel te voorzien en te lenigen, onbekend, maar mild bijgedragen. Amsterdam heeft aan hem te danken, dat er een geheele duistere wijk, de duis terste wijk, verdwenen is, ook, dat hij den stoot gegeven had tot het bebouwen van den Amstel-oever, van de Weesperzijie, met voorzorg, dat er geen pnoogelijke buurt zou verrijzen. Kras durfde te wagen en te organiseeren. Eén durf is hem mislukt: de durf van een Beursplan, gelijk de be waarders der teekeningen van Johan Braakensiek lich zullen herinneren. De zorgen voor veel, hebben bij Krasna polsky de zorgen voor zijn personeel, een 200 personen groot, niet naar den achter grond gedreven. Ook nunne belangen be hartigt hij op ruime, onbekrompen wijze. Krasnapolsky heeft Amsterdam gelijk Gysbreght van Aemstel, hoewel het zijn vaderlijke stad niet is, met heeler hart Voor gestaan, waarin hu geworden is niet alleen een der meest bekende, maar ook een der meest verdienstelijke Amsterdammers. groei, Reeds eenigen tijd is er in verschillende Parijsche dagbladen sprake van de onderzoe kingen, die een zekeren professor Leduc tot het resultaat geleid hebben om door de samen stelling van sommige chemische producten kunstmatige planten te verkrijgen die het iiiiiiiiiiiiiniiintniiifT'iiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiii van de leden der Académie des Science's" opgewekt: zij stelden wel veel belang in de demonstraties van den heer Leduc, maar meer ook niet, want, de uitvinding mag heel merkwaardig zijn, ze is geen evenement, geen nieuwe planeet aan den wetenschappelyken hemel. De heer Leduc heeft geen leven ge schapen, hij heeft slechts een nabootsing er van gegeven, zijn kunstmatige gewassen blijven levenloos. Zijn uitvinding is een ver volg op de verschillende onderzoekingen, die de geleerden vóór hem al op dit gebied gedaan hebben, en altijd met hetzelfde resultaat. Toch blijkt uit de uitvinding van professor Leduc weer, hoe de mensch meer Kunstmatig geteelde zaden in tube en in kommen. uiterlijk en alle hoedanigheden van levende planten hebben. Deze uit Binding", als men dat zoo noemen mag, van kunstmatige planten, lijkt mij be langrijk genoeg om er het Hollandsche publiek mee in kennis te stellen. Ziehier de feiten : Verleden week heeft de heer Leduc verslag gegeven voor de leden der Académie des Sciences" van onderzoe kingen, die zeker in staat zijn op de ver beeldingskracht van het groote publiek te en meer de natuur meester wordt en in zoo verre is deze uitvinding heel belangrijk. Voor de lezers die de lust in zich voelen opkomen om ook te scheppen" geef ik hier 't recept van den heer Leduc: Men neemt twee deelen druivensuiker of gewone sui ker, een deel kopersulfaat. Hiervan maakt men een mengsel, na het geheel eerst tot poeder te hebben gewreven. Van dit mengsel neemt men een weinig tusschen duim en wijsvinger en doet hierbij een beetje water De uitgroei van een kunstmatige cel met uitloopers in den vorm van katjes. werken. Met druivensuiker (glucose) en koper*ulfaat fabriceert hij kunstmatige zaden, zaait die in daartoe geschikte zelfstandigheid (oplossing van gelatine met een ferrocyan-kaliurn) en een weinig keukenzout. Deze zaden zonder leven schieten wortel zoo goed als levende planten, en ontwikken zich tot een soort algen, die men bijna niet onderscheiden kan van levend zeewier; zij trekken hun voedsel uit het kunstmatige voedingsmilieu, en dit doet hen ook groeien. Zij zijn eveneens om een zaadkorrel te vormen. Deze zaait men in een glazen tube, waarin men bet mengsel gedaan heeft, dat den zaadkorrel moet doen uitschieten. Dit mengsel bestaat, zooals ik hierboven reeds vermeldde, uit 2 a 4 pCt. ferrocyan-kalium, l a 10 pCt. keukenzout, l il 4 pCt. gelatine en water. Na enkele minuten ziet men den zaadkorrel uitzetten, zich splitsen in verschillende ver takkingen die na ejn paar uur in een lang werpige buis 25 en 30 cM. lengte bereiken. De uitgroei van een kunstmatige cel tot zeewier. voor dezelfde invloeden vatbaar als werkelijke planten. De warmte en het licht bevorderen hun groei, sommige verdoovingsmiddelen belemmeren dien. Zij kunnen een lengte van 12 cM. en meer bereiken. Door do mikroskoop gezien, is de bewerktuiging van deze kunst matige gewassen dezelfde, als die van levende planten. Deze curieuse resultaten hebben echter geenszins de verbazing en het enthousiasme De vormen van_deze gewassen veranderen naarmate de buizen of kommen, waarin men ?e kweekt, hoog of breed zijn In lage, breede kommen verkrijgt men een soort champig nons, maar die toch altijd op zeegewassen blijven lijken. Na 48 uur geleefd" te hebben, groeien de planten niet meer en weldra vervloeien ze. De uitvinding van professor Leduc bewijst, dat de verschillende vormen van bloemen en