Historisch Archief 1877-1940
Nb. 1542
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
AMSTERDAM.
HIRSCH & CIE
AMSTERDAM.
Vente au Prix dïnventaire
de toufes les marchandlses
continuera LUNDI Ie 14 JAN.YIER.
Le Prix tTïnventaire se trouve sur chaque pièce, marquéen cliiffres routes.
VEWTE SE FERA STRICTEMEWT AU COMPTAJSTT.
Les envois a condition et les escomptes seront supprimés pendant la durée de cette Vente.
La Maison II l II MII A (":. IN pas de snccursale en Hollanè.
«i
De KMerfcamer.
J a c o b O b r e c ii t s t r. 40.
Mevr. C. Bruch?de Vos zendt mij ter aan
kondiging een prospectus van een door haar
opgerichte Kinderkamer. Met deze Kinder
kamer bedoelt zij een verblijfplaats waar
kindren vrij zullen kunnen spelen, liedjes
aan de piano met ze worden gezongen, hun,
als ze dit verlangen, hulp en leiding bij hot
spel zal worden gegeven, een weinig aan
fröbelwerk gedaan. Er zal de kinderen niets
opzettelijk worden geleerd; de kinderen hebben
volkomen vrijheid al of niet mee te doen."
Het schynt alles er schoon uit te zien,
spelen, vrijheid, omgang met andere kinderen.
En een aanhaling van Ellen Key die het
plan moet sanctioneeren.
Maar het punt vanwaar inen uitgaat is
foutief. Als reden tot de oprichting van de
kinderkamer wordt gegeven de moeilijkheid
kinderen van 3?6 jaar voor verveling te
bewaren. En nu wordt aan de ouders naast
de bewaarschool nog een ander middel aan de
hand gedaan. Gemakzuchtige ouders behoeven
zich niet de moeite te geven de oorzaak van
de verveling op te zoeken, voor hun kinderen
staat de kinderkamer open!
Maar een kind verveelt zieb niet, mag zich
niet vervelen en verveelt het zich, dan is dat
de schuld van de ouders. En moeders, die
/'75 per jaar kunnen betalen om hun kind
bij een vreemde te laten spelen die kunnen tijd
over hebben om zich aan hun kinderen te
geven. Maar daartoe behoort wat rneer dan
wat spelen, wat lief doen met het kind, ook
meer dan het alleen er lichamelijk voor zorgen,
daartoe behoort friachheid van geest en een
bewust, het kind in al zijn doen gadeslaan
om de eigen behoeften van het kind te leeren
kennen, want alleen die moeten vervuld.
Maar er is in dit opzicht bitter weinig energie
en belangstelling bij de ouders, men neemt
l iever den ge makkelijken weg, schuift de schuld
op het kind en geeft ze aan vreem ien over.
En zoo is men dan langzamerhand de leeftijd
van 3?6, 7 jaar als de bij uitstek zich ver
velende leeftijd gaan beschouwen!
Neen, de fantasie van een kind is zoo
rijk, dat zijn omgeving t'huis hem schatten
genoeg kan geven om voortdurend een wereld
van blijde wonderen om hem te scheppen.
Maar die fantasie moet volkomen vrijhei-i
gelaten worden, moet ruimte gegeven om zich
te kunnen uitleven. En dat kan het kind
alleen t'huis, de best ingerichte kinderkamer
kan hem dat niet geven. Het gausehe huis
nehoort het kind. Ik bedoel daar niet mee,
dat het overal in alle kamers zijn rommel
kan slepen, maar er zijn in elk huis van
die bizondere hoekjes en gaatjes, een achter
hoekje in de gang, waar het kind een warm
stalletje voor z'n paard in ziet, 'n holletje
onder de trap 'n kabouterland, enz. Zijn spel
maakt de intimiteit van het huis voor het
kind, zóó ziet hij het, gansch anders dan wij
het zien. Dat geeft die innige, wanne herin
neringen aan het huis onzer jeugd. De
gansche wereld stond voor ons open, omdat
ons ganeche huis voor ons open stond.
Geen grenzen aan de fantasie! Speelt 'n
kind in de kamer met z'n poppen en krijgen
de poppen lust te gaan wandelen, (buiten
regent het) wel, is de gang daar niet, 't
,-choone bosch! Zoo zag ik eens een klein
meiske huilend omdat de dienstbode haar
bosch wilde vegen". Ja, maar zei de dienst
bode tot de moeder, de gang moet geveegd.
Maar de moeder zag hoe mooi dat bosch
voor het meiske was en hoe prachtig de
poppen erin wandelden en het vegen van
de gang werd maar een uurtje uitgesteld.
En ik heb die moeder nooit o ?er ver
veling bij haar kind hoorec klagen. Dat kon
ook niet, omdat de moeder de fantasie van
haar kind begreep, begreep wat die in het
leven van het kind beteekent, ja, dat die
eigenlijk de eenige en de beste, opvoedster is.
Maar, zooais ik zeide, de fantasie, d. i. het
kind, kan zich niet volkomen bij een vreemde
uitleven. Mogen al die kinderen, die vreemde
kinderen, daar dan door het heele huis gaan ?
Waar moet het zieke popje, dat zoo heel
stillekens ergens moet liggen, 't kleine
moedertje .denkt dadelijk aan haar eigen
bedje, heengebracht? Wat blijft er van de
intimiteit van het speelgoed over, als dan
die, dan deze het weer gebruikt. En wacht
dan in eigen huis weer ander speelgoed.
Entre ces deux mon coeur balance.
Een kind heeft voortdurend allerlei uit
huis noodig. Speelgoed voldoet nooit. Speel
goed zal dat nooit L'eheel kunnen, de fantasie
vraagt elk oogenblik iets anders. Hier een
lapje, daar een touwtje, in de keuken zoo'n
aardig pannetje gezien, allerlei kleinigheden,
die het kind zelf moet zoeken, die ouderen
nooit voor hem kunnen klaar maken. Het
is een schijn die vrijheid van de kinder
kamer, zooals ze ook schijn is van de be
waarschool. Kortwieken, kortwieken, dat doet
ze, misschien zullen de kinderen liet er
prettig vinden, maar toch zal 't hen deren.
De individualiteit gaat er dood, 't Wordt
spelen tusschen hekjes en paaltjes. Zoo ken
ik een kleinen vent die altijd maar ver
huizen" speelde en z'n rommeltje de trappen
op trok, dan hierheen, dan daarheen. Wat
een genot en inspanning, wat een overleg
om al die boel bij elkaar te houden. Dat leert
ook vaardigheid, misschien meer dan al dat
onnutte papierwerk. Nu ja, je struikelde dan
wel eens over een blok op de trap als zoo'n
verhuizing aan de gang was, maar wat
schaadde dat. Stel uu eens zulk een vrij zijn
ver-beelding uit-leven in de Kinderkamer
voor. Dat kan daar niet. De Kinderkamer is
begrenzing.
Staat tegenover dit gemis aan ruimte ui
vrijheid, dit gemis aan dt- intimiteit van het
eigen huis nu het genot van het samen met
andere kinderen spelen? Dat schijnt ook
meer dan het is.
De fantasie van het kleine kind is zoo
individueel dat een ander kim! die meestal niet
volgen kan en in veel gi'va.len spelbreker is.
De een ziet een trein in //n blokken, de ander
soldaten, en verstoort den trein om de blokken
te laten marciieeren. Dat geeft allemaal
onnoodig verdriet en getwist. /Cijn er een aantal l
kinderen bij elkaai en v r ij bij elkaar in j
een beperkte ruimte als een kinderkamer, i
dan zullen onophoudelijk die botsingen voor- i
komen. Of de vlugste, de handigste neemt de j
leiding en i n plaat s dat ook de zwakkeren j
hun eigen. individiieeien aanleg ontwikkelen. :
leeren ze al vroeg te volden, mee te doen. ;
na te apen. F; n d A t te bevorderen is we] het j
meest verderllijke. i
Nee, het kleine kind dat zoo vatbaar is i
voor indrukken, mag du- eerste indrukken j
niet van vreemden ontvangen. ..Juist omdat j
die eerste indrukken zoo levendig zijn en
zulk een dit?p--n invloe i nalaten, hoort het
jonge kind thuis opgevod. ze_'t. de A
nerikaansche paedago >g Hall. .Maar dan ook tijne,
bewuste belangstelling bij de ouders. Zooals
ik zeide, de fantasie is de opvoedster van liet
jonge kind en de ouders hebben die
fantasiete verrijken. Leiding bij het spel beteekent
voor mij: de fantasie te verrijken. Vertel de
kinderen veel. verhalen die ze terug kunnen
spelen met hun poppen of wat ze maar hebben.
Speel met ze maar altijd zoo dat 't hun alleen
spelen voller maakt. Dikwijls moet de fantasie
in het. spel wat geordend en geleid, dat 't
kind een helder beeld krijgt van wat 't spelend
verbeeldt.
Hot eigen leven in huis geeft voort
durend nieuwe stof. Laat ze toch vrij door
huis ron Idwalen. Er zijn zooveel kleine toe
valligheden in een huis, die het kind ziet en
terugspeelt en die het kind moet hebben,
omdat ze direct uit het leven zelf voortkomen,
hem daarmee in verband brengen, hem tot
het werkelijke leven voorbereiden. Die
toevalüghe ien geeft alleen het huis en "t kind
zoekt zelf wel wat het nbodjg heeft, als we
hem maar zijn vrijheid laten, 't Eene kind
heeft maar een klein hoekéke noodig om zijn
aanleg uit te leven, de andere het gansche
huis. En de ouders moeten dat van hun eigen
kinderen weten en zorgen dat ze daarin ont
vangen van hun toekomst. Maar moeten nu
die beide in dezelfde kinderkamer ? Dat wordt,
vrees ik, zooals Ellen Key zegt, twintig op
't dozijn.
Tr.. KRUIJT?HOCEU/EIL.
lltn 'ni'jel uL'kiy< l r/nxet. ])e }'rouu> en
hntir Huin. Studeerend'1 vrouwen Ie
I-ler/Jjn. - lleeren kiezers ! Horuwitz
\\'li/#tuiii:. l\m Doetinchem l/eyriit rfr
?i'ii-tarii'. Marthe Ilrmidc».
Koning l,eopold van Belgiëblijft onverbid
delijk.Wederom heeft zijn oudste dochter,prin
ses Ijouise v. Saxen ('oburg haar vader dringend
verzocht, haar toe-te-staan, het graf van haar
moeder te m o ien bezoeken. Prinses Louise,
huwde op 17 jarigen leeftijd Prins Philip van
Saxen ('oburg. Aan deze echtverbiutenis
oen eindeloos gekibbel maakte de prinses
een roekeloos einde, door haar echtgenoot
in IS',),": te verlaten, in gezelschap van haar
vriend en trooster, graaf .Mattacbich. De
prinses werd toen op last van haarvaderen
den verlaten echtgenoot in een sanatorium
goplaatst. De ongelukkige vrouw werd niet
toerekenbaar gehouden voor hot
ergerniswekkend leven dat zij leidde. Door
tusschenkomst i n hulp van vrienden, ontsnapte de
prinses uit het sanatorium on vestigde zich
te Parijs. Ivoning l.oopold wil haar vergunnen
liet gral' van haar moeder te ho/oeken. indien
zij Parij- en al haar Krarisohe vrienden ver
laat, en zich metterwoon in Belgiëof
Duit-chland vestigt. Op haar beurt, weigert de prinses
dit zér be.-list. In ? inverzettelij kheid heeft
zij een ..aardje naar haar va-'irtje''.
i Iet geïllustreerde maandschrift , De
Vrouw en haar Huis", geeft in de
Januariailevoring van I'.i:i7, een belangwekkend
artikel over ..Grieksch borduurwerk, ouden
nieuw".
Dit opstel is van de hand van mejullrouw
Kmilie van Kerckholl'. De schrijfster .heeft
het door haar behandeld onderwerp ter
plaatse bestudeerd.
Mejuil'rouw van Kerekholl' schrijft: .,1'allas
Athena wordt door de drieken do iiitvindstor
dor woef. en borduurkunst, genoemd. En
jaarlijks werd de i-cliomie peplus d tor de
jonge meisjes van Athene voor her beeld
<!er godin vervaardigd, in luisterrijken tocht
naar de Akropulis gebracht en in hot
t'arthonon, do tempel der godin neergelegd' ; liet
feest der Pan-Athenaeun). Helaas is geen dier
rijkversierde gewaden bewaard gebleven,
maar een denkbeeld er van geven de
arehastische Athena-beelden die op do Akropolis
gevonden zijn en die nu nog duidelijk de
sporen vertoouen van k; zacht-gokleurde
ornament-versieringen, die er op zijn aan
gebracht.
Men vraagt zich af, of na bijna 25
eeuwen niets meer van deze traditie in het
zoozeer veranderde Hellenenland zou zijn
overgebleven. En dan komt het ons voor, dat
het spinrokken een der vele en meest opval
lende links"' is, die wel degelijk het oude
Hellas met het, moderne Griekenland verbindt.
De voorname en elegante vrouwen der
Grieksche wereld spinnen weliswaar niet meer
met gouden spinrokkeus te mi den harer
dienaressen, zjoah de sprookjes-koninginnen
bij Homerus, maar op liet land waar steeds
de traditie het weligst bloeit, zijn het spin
rokken en liet spinnewiel onder de meest
geziene en meest benutte voorwerpen. Voor
de deuropeningen der armoedige woningen
ziet men ze zitten, de vrouwen en de kinderen,
die bedrijvig het spinrokken hanteeren. Bij
de immense schapen- en geitenkudde of door
de velden 's avonds huiswaarts keerend van
het dagwerk, ziet men ze gaan de ernstige
donkere vrouwen in haar eigenaardig kostuum
en niet voorname houding. Ken lang spin
rokken rust tegen het middel ; het boven
einde ervan loopt uit in oen dikke, vlokkige
bos witte katoen of wol, die de bewegelijke
vingers onophoudelijk tot garen of woldraad
draaien "
Mij dunkt dat de aardige vlotgeschreveii
causerie van mcj. van Kerckholl, in den
smaak z;il vallen van alle dames die de
Januari-aflevering van 1)< \~r(nurtnh<[ttrJIuix
in handen krijgen.
* *
Te lierlijn zijn 770 vrouwelijke studenten.
Dit aantal bedraagt juist het tiende deel van
hen, die de colleges bezoeken.
Vrij wat ilourigor i -dit cijfer van studeerende
vrouwen, dan het aiiordroevigst cijfer ver
laten huisvrouwen' die in het afgeloopen
jaar ie Berlijn armlastig waren. Ken
afschuwlijk aaniai : :)0.ooo. zegge <ierli>.j 'liiizi'i:tl ! Ver
schillende armbesturen hadden handen vol
\\erk uiii in de nu< den en behoeften te
voorzien van die kwaad willig verlaten vrou
wen en haar kinderen.
De statistiek heeft uitgemaakt dat de meeste
dier tmmv i-n oorloozon, alknhulisteii zijn.
K n die door drank benevelden en
ontreddordou zuHon eer.-i.laags o ij de verkiezingen
voor don Uijk-d.u: hun stem mogen uitbren
gen !! Die rampzaligen, die niet eens voor
vruinv en Bronst kunnen z< rgen, mitgen i-eii
woi.i'.ije meepiaten over het wol-on-wee der
nalit sv:;nriin' zij belu'ureii, tel'.vijl kranige,
in ie!;' jett: e, ,ichtens',\ aardige vrouwen iiiert<.ie
voor;i »nog ,,onbevoegd" woideu verklaard i
Verdere ajipréciatio overbodig.
-\- *
-xDe akiidomio tol opleiding van militaire
genee<k indigen te Pelersbutg. heef' den
doklorstiti'l verleend aan de liu-sin Horowitz
\Vlassow. Ho' proet'-cla ii't \\aarop zij
proinrjveerdo. 'A-;:s e(-'ii verhand(jling over de
biologi^che iieteekeni-J der radiuni stralen.
Goi-1 V'Hirgaan d.« i vel "ulgi-ii.
Verschillondo vrouwelijke cai didau-n
hebben zieh \enr de (-ers! VM ^e-.ule examens aan
djzoi!,!e ;tk.-deone u'eoie d
l'roies-or ('urie van de .-(.rüi.iuio te Parijs,
IMIIJIimillll!
IKAGGI's Soepen in tabletten,
merk Kruisster,
maKcn het mogelijk om in den kortst
mogelijken tijd (H)?25 minuten), slechts
met water, voortreffelijke krachtige
soepen klaar te maken. Per tablet voor
2 flinke borden
Fransehe soepen 10 C t.
Pikante soepen 13
M A G Gl's Bouillon-Capsules,
merk Kruisster,
geven door oplossing in kokend water
oogenlilikkt'lijk ecu voortreffelijker! voor
het u'fbruik gerot d x.ijnden bouillon. Per
capsule voor - koppen
Consonimé(extra sterk vleesehnat
/onder vet) 12 Ct.
Bouillon (vleeschnat niet vet) . 9
eene Poolsche vaii geboorte, zal zich ver
heugen over de radiumstudie van Horowitz
Wlassow.
Het maandschrift Die Frau, wijdt eenige
beschouwingen aan het feit, dat mejuü'rouw
dr. Baale, als leerares geplaatst is aan hè:
gymnasium te Doetinchem.
Mej. Baale zal aldaar Latijn en Grieksch
doceeren, wat zij reeds eenigen tijd te Keulen
deed aan een gymnasium voor meisjes.
Die Frau zegt : Men kan nu verwachten
dat meer Hollandsche vrouwen, oude ta'en
zullen gaan studeeren, wat tot nu toe weinig
geschiedde, omdat zij niet in aanmerking
kwamen als docente aan een gymnasium
voor jongens ! l
Op de banken van het Doetinchemsch
gymnasium, zullen misschien
weleenigemeisje.zitten, doch, het meereiideel van rnej. Baaie's
leerlingen zijn jongens. Ik hoop, dat hun
welwillendheid en hoilelijkheid jegens do
nieuwe docente,niets te wenschen zal overlaten.
Marthe Brandès, de gevierde en talentvol'e
l'ransche tooneelspeelster, was, twee jaar
geleden, nog verbonden aan het Théatre
Francais te Parijs. Zij kreeg mooie rollen,
was gezien bij de directie van het beroemde
Maison de Molière, geliefd door het publiek
dat haar spel waardeerde, bewonderde en
toejuichte. Doch, de kunstenares oordeelde
zelf, dat zij «een vorderingen maakte, en,
dat zij niet op haar plaats was in de
Comóuie j-'raucaise. In een booze bui verbrak zij
haar engagement. Marthe Brandès deed
wat de beroemde sociétaires Sarah Bernhardt
eu Co([uelin vóór iiaar h. dden gedaan. .. Xij
liep weg en werd beboet wegens contract
breuk.
Zij speelde eenigen tijd in de Kenaissance,
waar de directeur Lucien Guitry haar gaarne
aan zijn gezelschap verbond. De vluchtelinge
kreeg berouw en heimwee naar het tooneel,
dat zij ondoordacht verlaten had.
De directie en de sociétaires van het
Théatre Fram/ais hebben de verzoenende
hand aan mejullrouw Brandès gereikt. Zij
mag do verlaten post weer bezetten.
Gelukkig! Xéker, artisten gedragen zich
wel eens als onbezonnen, stoute, zér stoute
kinderen.
Tueater-directies moeten als rechtgeaarde
ouders die. geniale stouterts kastijden, doch
ben blijven liefhebben en niet voorgoed
liet ouderlijk huis ontzeggen.
Al zijn zulke maatregelen te wettigen, zij
blijven onsympathiek.
CAI'HK'K.
* *
*
(ïe/irrtl Iciil/frlftsfh. Benoodigdheden : 7-ïo
gram kalfsvleesch, 500 gr. kalfsgehakt. l) gr.
brood, 15 gr. zout, peper, notemuskaat. l
kali'spoot, \i L. bouillon, tliyin, laurierblad,
peterselie, l ui, l d L. dragon azijn, 8 bladen
witte gelatine.
Beroiling: Vermeng het gehakt met 7 gr.
zout, peper, notemuskaat en liet geweekte
broo 1. Zout de kalfs.appen, na de vellen
verwijderd te hebben en plaats ze laag om
laag met het gehakt iu een vorm. Giet er
o .-erheen den bouillon, gekookt van de
kalfspoot met de verschillende kruiden, den adjn
en de gelatine.
Plaats iets zwaars boven op de
vleeschmassa en laat zo twee uur au bain-Marie
koken. Xa bekoeling neemt men het vet er
af,, keert den vorm om en versiert den
schotel met gehakte aspic, augurkjes,
kappertjes. peterselie, harde eieren.
MAGGI's Aroma,
merk Kruisster,
geeft aan zwakke soepen, sausen, groen
ten, hutspot zoowel aan allerlei
vleeschgerechten oogenblikkelijk een verrassende:!
fijnen smaak. Zeer toereikend, derhalve
spaarzaam te gebruiken.
Verkrijgbaar in flucons vanaf 30 Ct.