Historisch Archief 1877-1940
No. 1546
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
van een oud Hollandsche kermis;
veldflesch met familiewapen, uit de XVIIe
eeuw; een paar zeer fraai gekleurde papa
gaaien ; een Boedabeeld van zeldzame kleu
ren ; Delftech beeldje, voorstellend een
Chineecch marskramer; een zeer fraai kaststel
van denzelfden; een paar rolwagens van Jan
Davyts van de Payet, een nabootsing van
het beroemde Lyzen Chineesch, zoo fraai, dat
men ze voor een paar echte Chineesche vazen
uit de Ming-periode houdt; Theeblad met
curieuse voorstelling van een X VlIIe eeuwsch
verhuurkantoor; Delftsch schilderij naar van
Berchem, in zwarte Delftsche lijst; zeld
zame kan door Justus de Berg, met
Aonsterdamsche familiewapens; fraaie blauwe potten
van Jan Ariens van Hammen en Pieter Kan;
zeldzame gekleurde Delftsche groep
voorstellende; de Ganzenhoeder; een zeer interes
sante aardbeienschaal, blijkbaar bij een oud
Chineesch servies bijgemaakt. Voorts is
er gek'eurd Chineesch porce'.ein. Dan vra
gen de aandacht de fraaie geëmailleerde
kaststellen ; de ze'dzame borden, de geëmail
leerde schotels, de beelden, Chineesche
tooneelspelers voorstellende. B'auw porcelein :
Hier vindt men prima kwaliteit vaasjes en
pullen, kolliekan, melkkannen, de
klapmutsen, en schotel». Meubels: Degelijke
oud-Hofiandsche kasten, kabinetten, de fraaie
Louis XV meubelen en vooral de Louis
XV fauteuil. Engelsche meubelen, fraaie
Kmpire meubelen. De serie staande klokken
en Engelsche tafelklokken, Louis XVI en
Empire pendule*". De collectie zilverweik
is zeer bijjonder en bevat een belangrijke
party kinderspeelgoed.
De vejtchillende paarlen-colliers en de rijke
diamantwerken bewijzen genoeg hunne deftige
afkomst.
Ook onder het Europeesch porcelein, Sak
sisch, Höchst, Sèvies, Haagsen, Amstel en
Weesper zijn zeer merkwaardige zaken, evena's
onder de fai'encen, vooral de raztn.
Eindelijk interressante curiositeiten en
beeldhouwwerken en kostbare werken over
kunst.
Een itó:M in Mie. *)
De heer H. Z. Zegers de Beijl heeft ia
romanvorm gegoten het vermetele m. i.
ook men^chkundig onjuiste waagstuk oin
een jorgeneneen van 24 jaren, tegeno'er
Indische apathie, materialisme, cynisme,
scepticisme, te doen oplre ien als ridder van
het idealisme.
Wiilem van Dinse, een klein tenger man
netje met knapengezicht, levendige oogen,
donkere wimpers, zware wenkbrauwen, hoog
voorhoofd (natuurlijk), lijn besneden neus
voorzien van bewegelijke vleugels, diepe wel
luidende stem, ietwat fatterige kleeding, be
nevens dun kneveltje als een zwart
penseelveegjp, neemt die ondankbare taak op /.ich.
Het jjngmemch komt, vol idealen en liefde
voor al wat schoon is en welluidt, uit Holland,
als employébij zijn cynischen,
plat-materialistischen aangetrouwden oom Van Sparren,
administrateur eeuer suileerfabriek, wien Van
Dinse's jonge tante Lucie haar hand heeft
gegeven uit moedeloosheid, na een ongeluk
kige liefde, maar van wiens onk'iesehe itsmo
ratiteit de mooie jonge vrouw thans zoo'n
geduchfen afkeer h» eft, dat zij ? onbeaierkt
in haar zakdoek spuwt als hij haar heeft
gezoend.
Met deze dame, innerlijk edel en zacht,
maar die haar harteleed verbergt onder
kritisch scepticisme, vinden wij Willem reeds
op de eerste bladzijden van het boek, 's mor
gens vroeg in den tuin, al j hij na 't aan
schouwen van de Soneroe, de wazige wolkjes
in de diepblauwe berghellingen, en de schil
derachtige desa (schoon kleed om een voos
lichaam, P. B.) reeds tot zich zelf heeft
gepreveld 't is oen leugen, dat bier alles
proza, dorheid en miterie zijn zou" tegen
deze lieve, spotlus'.ige tante vinden wij Wim
reeds op de derde bh.ddjde van het boek
aan 't idea iseeren en... schoolmeesteren.
Ik zeg hiermee, tegenover de groote ver
diensten van het boek, niets onbillijks. Want
het loopt toch werkelijk de spuigaten uit
wanneer zoo'n jongen daar in den vroegen
tropischen morgen een in o; ie jonge vrouw,
die beweert dat zijne wijze van <ie desa-huii-jes
te zien een quaestie van s naak" is, antwoordt:
niet precies, 't is een «jtuiestie van ..opvat
ting,1'en als zij daarin geen verschil ziet, haar
als vo'gt terecht wijst:
't Is tóch niet hetzelfde. Opvatting wil
ik ook juist niet zegger*, ik bedoel meer :
gevoel, 't Is er naar, hoe, je voelt, hoe jezelf
gestemd bent; en dan zeg ik toch weer:
opvatting is begrijpen, en je begrijpt, naar
dat je waarneemt. Als je nu helder en dui
delijk ziet, dan is vergi.-seu niet mogelijk,
en dan roei ja meteen ook, dat je g >ed ziet.
S naak is vaak zien, zooals een ander het
zien wil, mooi noemen, wat een ander mooi
vindt; smaakt, EU ja! smaak is niets Jan
mode."
Geen won ier dat F.mis antwoord: Man,
wat tap je 'n nonsens! J,; deraisonneei t
koninklijk. Ik heb heusch geen lust je legen
te spreken."
Dat Zejrers de Beijl de lief-verstandige
tante de.;e ware dingen tot neefje laat zeggen,
bewijst dat de schrijver zelf inziet, een
scheeven opzet voor :-ijn bo"k te hebben
gekozen, Want hoe kunnen wij er vrede UK
hebben dat deze jongen, F.-hier nog niet
d.oog achter zijn ooren, die reeds o:> ('e.
vierde b.adzijde zulk een waan witheid u t
kraamt, en verder tegen ie lereen blijf',
moraliseeren, doceeren, idealiseeren. tegen de
mooie, zinnelijke Aia.o, waarop hij trots al
zijn iiieali-roe smoorlijk verliefd wordt (dit
is intuj-t-chen /uift gezii n), tegen den dokter,
den onbehouwen ass. resident, tegen onder
wijzeressen op den Tenger, in de sociëteit,
opeen huiselijk dinertje (waar hij drie eomprc-s
gedrukte blad/.i;,den improviseert o.'er
veredele n Ie liefde") dat d er e steeds met
zijne ..hoogere opvattingen" te koop loopendo
blaag de held moet zijn, die in dit boek
allertorst on/e bowondt r.ng behoort te wekken,
wien zelfs zijri allerliefste tante in stilte gaat
beminnen, en <lio ten s!o;le ook v Mor de,
door den cynisehen dokter bedrogene, Anne
oplree.lt als de stand-'astiiro aanbi Ider, di;;
haar in de armen der veredelde liefde" naar
het veredelde huwelijkshed leid'?
Xeen, daarbij kan zelfs de meest idealis
tische lezer, mits hij gezond verstand heeft, zich
niet neerleggen.
En dat is heel jammer, want mit Zepers
de Beijl den jongen Van Dinse laat zeggen
*) II. /. Zegers de Beijl, Dnnr storm en
duisternis, Indische Roman, Amersfoort,
Valk. hou1 & Co.
is wel de moeite waard te worden gehoord,
raak, mooi, treffend dikwijls,
IJe fout is, dat de schrijver een onjuisten
kunstvorm heeft gekozen. Dit protest tegen
het platte materialisme der Indische samen
leving had geen roman mogen zijn. Het had
kunnen worden gegeven in een verhandeling,
in samenspraken (?Indische dialogen'" zou
wel trekken), in weken anderen vorm ook,
mits niet als roman, want de didactische,
theoriseerende, moraliseerende romans van
het laatst der 18e eeuw, dat mengelmoes van
huiselijk verhaal en natuurlijken humor met
lange theoriëu over liefde, huwelijk, gods
dienst, politiek en wat niet al, zijn niet meer
van onzen tijd. \\ilUm Leenend", als roman,
is niei meer mogelijk, hetzij in Indië, hetzij
in Xeder!ani. Aan den roman stelt men
thans ailereeist den eiecb, d:ithij d<-n
werkelijken mensch en werkelijke dingt n (het
decaden;isme en symbolisme laat ik hier rat
ten) tot ons laat spreken of voor ons analyseert.
De werkelijke mensen Willern van Dinse
nu is in Indiëonbestaanbaar. Ik ben bijna
25 jaren in Iud:ëgeweest, eu heb er nooit
een ontmoe'. Zeer begrijpelijk. Want ik
outken niet, dat er soms dichterlijk aangelegde
jonge menschen, met hoog ideale levensop
vatting, naar ladic komtii en dat deze door
de aanraking van het daar overheerschende
praktische materialisme pijnlijk zullen worden
gej-chokt, maar ik ontken wel dat zij dan
zullen doen als Van Dinse: voor wie zij
maar bij hun kabaai kunnen pakken mee
hun mooie ziel te koop loopen. Zij gevoelen
zetr goed, dat slechts spot en wrevel daarvoor
hun deel zouden zijn ; en hun innig
zieleleven is hun zelf ve«l te teer om het door
zulke aauraning te laten oezoedelen. Daarom
zwijgen zij, verdiepen zich in hunne boeken
of kunst, laten al wat zij van ruwheid en
onkieschheid hooren aan zich voorbijgaan
hebben er hoogstens een medelijdend lachje
voor over, maar zullen er waarachtig niet,
dag in da^ uit, waar zij zich inair vertoonen,
tegen gaan preeken.
Zegers de Beijl tracht de moeilijkheil te
ondervangen door de didactische gevoels uit
stortingen, die Van Uiuse overal ten beste
geelt, betrekkelijk gunstig te doen opnemen.
Z Ifs cynici ais de dokter en ruwe ploerten
als \Vink nemen het kereltje au sérieux,
vinden hem wel wat te tiiosotis.cn maar toch
genietbaar. De weelderige Anne nermt wel
uu en dan een loopje met hem, zoodac hij
zelf zeer naïef begrijpt een bespottelijk figuur
bij haar te maken, maar ten sljtte heeft zij
toch voor zijne hooge wijsheid de beA'Oii le
ring d^r geestelijk minder ontwikkelden en
aanvaardt hem zelfs con amore als pleister
op de haar door den dokter geslagen wond.
Een deronlerwijzeresjes, die hij op den Tenger
ontmoet, zegt zelfs, caeenezeer hooggestemde
geloofsbelijdenis van W i in over God, Geluk
eu Ziel i waarin Zegers de Beijl werkelijk
goede variatiën doet hooren op Multatuli's
indeniithete tu-schen geluk en deugd), uit
haar voile hatt tot haar zuster: voor zoo'n
man zou ik kunnen knielen".
Dit nu ia in het bock een leugen'je, om
den fiindameiiteelen leugen van den opzet
gOrtd te maken, een tegengif vo )r da ver
giftigde werkelijkheid. Want heusch, een
k.eine prediker als van Din-e zou, hoeveel
moois en goeds en braafs hij ook zei, ja
hoe meer hij er van gaf, niet met zooveel
sympathie en bewondeiing in <ie indische
m iat schappij worden behandeld. Om het
eens platweg te zeggen, in bijna alle gezel
schappen zou men hem binnensmonds aldus
begroeten: daar heb je dien vervelenden
su..tjongen weer."
Dit nu is werkelijk jammer, omdat Zegers
do Beijl-zijn held het ft gemaakt tot diager
van mooie gezonde, breide gedachten over
het leven, zijne plichten, zijn geluk, zijn
geloof, zijn doel. Ik hè1} er veel uit geleerd,
veel grondstof in gevonden voor eigen verder
denker; voeg daarbij dat, schrijvers stijl uit
stekend en zijn taal muzikaal is (alleen een
weinig lang Iradigheid valt h i-r en daar niet
te ontkennei ), dan begrijpt men dat dit
boek van 4:27 bladzijden hè', lezen wel waard
is. Maar als roman schijnt het mij minder
gelukkig. I'n-. i' BiioosnoorT.
Den Haag 31 Der. IDutl. I'. B.
I.emifkurint. Ken boek voor jongens en
meisjes, door dr. F. '-V'. FOKUSTF.I;. Uit
het Hoigdui'sch. Leiden A. U. .Vdiiani.
Waar op de jong-te verg.i lering ^an
dvVereeaigin^ Voor l'aed ig >gi;'k Foer.-ter's
Jiif/i'ndlt'lire besproken werd. na een inleiding
van Mt-j. Lla I h-verman", werd de ver
taling (of bewerking) dier ,)i.u;endleh:e door
ons met meer dan gewone be'angsteiling ter
hand g-'nom;>n, maar eindelijk vol ergernis
neergelegd, en wel ergernis over h<iieit,da'
hier eea poging .ewaagl wordt, <.m bij hin
deren den wil te sterken" do< r bescl.oii
wingen over moraal te laten /,-:>».
N il is het waar. de hier geboden l-i .-K! of
bestaat uit verslagen van dom- i>r. Koer-U \
gehouden besp'-ekii'gi-n nut .jongens eu
meis;es van 11?."> j:uu", ze kunnen en zii Irn
dus vt el van wat die besprekingen aantnk
kelijk l an maken, mi.-M-n. maar aan hel pr
ue.ip.' doet dit betrekkelijk weinig i't, hè' blijf;
nl de vraag of cf.-i ln'.ti-k '>'in-<ii-i <>f i nor-I,«rv
iii;-r l t zi-'/,-i,j(;- /?</.,/? ./,? .v/,?'.''?'..? .??,??,,,.,,, ,..,
11?iö/-tril/i a ln'tf: /'c/i ,'* Ifit. en van d"
lieant ,v jording dezer ? r iag blindt de w.iardecring
van hot boek gelu'i l af.
D.i beteekenis ;M van ecu of ainler mi Mei
voor de vorming van het kind'dm ook voor
de zedelijke vorming! ligt. liieMn.dai ii-'t /,ic:^
aansluit bij het kin l <n /.icii liclit naar ue
ontwikkeling van het kin l zelve. Lie'^ur
zal dm slechts d,in bijdnni'.-n tot ih-zedelijkf
vorming, als daarin het kind voirko:nt. :?/ '
nh in l /.s', het kind m-,-'t 'zijn g'tedi.-en slei hi f
eigeii.schaj'pt'n, met ^ij i deugden en go ireken.
en dat is in /., ,':',,,</;:,,,??! alis'.lnr.t nii-t het
geval. Daarin \vorït ii:tegeüi!e«! g-reiiene^t d
over f.eif handelen, zeil'beiu orsehhu'. den strijd
met de maag, gewoonte!), /.tlfkennis. on;.
dekkingen, de mach' \an het kii-iiii-ie. de
nu-nsühelijke t-am i l;!.-i:v.; en verai.twoi'r l
lijklüiii, en wendt d". Fo"rster z'<:h dus lot
redeiu'i-rendo of besi-hou ,\ end,' kinderen van
11 l "i ja.ir, ' en die boa aan slechts in
d<ver!)ce'ding diM schrijvers; kinderen op dien
leeftijd zijn i;npuis't l en redeneeringen
aidr. F. hou lt, J>AA:I huig-i hen heen.
Voor ons is het d in ook een raadsel, hoe
iemand, die met kin leien omgaat (en dat
Dr. Koerster t< ch) er toe komen kan te
denken, dat een beschouwing of redt
neediiLover zelf beheer.-ching bv. tiet kind tot
zelfbeheersching zil brengen; dit is in den gron l
der zaak even dwaas, als het pogen, zwem
men te leeren, door een beschouwing over
het zwemmpn te honden, het komt hier toch
op oifaning aan, op doer.
Is Lerei skurmt als een boek voor jongens,
en meisjes" en dat wil het toch zijn
dus in geen enkel opzicht aan te bevelen,
te betreuren valt het, dat rntn" in onzen
tijd kinderen van 11?15 jaar" zulken kost
durft aan te bieden. Wist de bewerker dan
niets van het zedekundig leesboek en zijn
oudergang? Was De brave Htndrik hem on
bekend? Had hij daarvan ook maar iets ge
weten, hij had zich niet aan de bewerking
van een boek a's Leveniikar.st gewaagd, en
de Nedeilandscbe jeugd geen onverteerbare
spijs aangeboden.
W. A. W. Moi.t..
Bibliotheken Brumund, Oudemans, e.a.
Bij de lirma Burgersdijk cc Niermans te
Leiden, zal op 25 Februari tot 4 Maart een
zeer b langrijke boekverkooping plaats heb
ben, welke zich beweegt uitsluitend op het
gebied der genee-kuule, scheikunde en natuur
wetenschapper, svaarbij een zeldzaam voor
komende collectie over homoeopathische ge
neeskunst.
O. in. zijn de werken afkomstig van de
bibliotheken van dr. J. K. H. Btutmmd, arte
te 's (iravenhage dr. Cii. de Moor,
homoeopaath te Aalst (België), dr. Schouten, chemicus
te Alkmaar, en meerdere dergelijke verzame
lingen. De catalogus, (pi. m. 3200 nrs.) bevat
tal van geiochte tijdschriften, standaardwer
ken, curiosa en zeidzaamhelen ovei geschie
denis der geneeskunde, met annex curiosa
op medisch gebied en portretten van medici,
anatomie, physiologie, chirurgie, ptthologie
en therapie, gejondheidslee-, homoeopathie,
chemie natuurwetenschappen, wis- en
sterrekunde, technologie en zoölogie, waarbij meer
dere fraaie plaatwerken over vogels eu in
secten.
De botanische rubriek (pi m. 600 nrs.) is
in hoofdtaak afkomstig van de kostbare
boekerij van wijten dr. C A. J. A. Oude
mans, oud hoogleeraar in de botanie aan de
Amsterdamsche Univerr-iteit.
Tot slot vermeldt de catalogus nog in
strumenten, rnicioscopen, kompleet skelet,
boekenkasten, enz.
Op 'i i en 23 Februari is deze uitgebreide
en fraaie verzameling voor belangstellenden
ter bezichtiging geste.d.
Inhoud van Tijdschriften.
De A'A'c Efiiui, '2n af!.: Inunanuel Kant ais
Philosouf, dr. D. U. Je'gers.jia. Gedichten,
dr. H. J. Boeken. Schetsen, l' H.
RUter Jr. De Bergstroom, Hendrik Kroon
l'rof. De B>er over Nietzsche, dr. A.
Diepenbrotk. Verzen, Aug. IVaux. Wat de
eriminrele ai.thrupologie ons leert (sloi), dr.
A. A etrin ). Gedichten, S. Iïi>ni>.
Buitenlandsch S;a-ttkundig overzicht, ( hr. i- u ij s.
L)t Jlttnyinij, l-'etir. 'o7 : De VViedste s, Slijn
S^reuvels. Bijdrage tot de techniek van
Potgieters gedroomd paardrijden, Aibert Ver
weij. Verzen, J Jac. Thomson A rnont
Drost, J. Koopmans. Boeken, Mensjhen
en Stroommgeu, Aibert Verweij.
Biekbeoordeeliiigeu door Miurits Uijldert eu Alex.
Gutteüng.
Onze Eeuw, 2e s>!l. : Boete, II, do'ir G. F.
Has. els. Hei begrooting.-denat vau l'joij.
door mr. L. .!. l'!;-;)';; vau Duivelaiid.
Men sociaal oonet-ispe! in diie budiijven,
do >r II. rialomoMson. De Leid.-che ver
taling van het Oude Te-tamen', door prof.
dr. Is. van Dijk. Ken in
lische-Regeeringscommissaris 111 ISKi (sloi), door S. Kaltl.
JJd j\'ieuw<i (!id.i. all. ;) : Doelloos lijden,
l'ieter van der .Meer. Acte, Olga Tertrell
Fans Vi ae, ir. 11. .1. Hoeken. Verzen, J.
Keddingius. -?Liefde, \\'il!em Kloos.
Liteiaiie Kroniek, U'illem Kloos.
De Kiiilui/ii'k, l-'ebr. 'oï: Ds Messianische
Psalmen vvervo!g), F. J. l'. G. van Ftten.
l'iae iestinatie en Katholieke gescine
Ischrijving, dr. (i. Brom. Voiidel's Overgang,
il. W. K. Moller. De (in.den MM. Fr. B.
Kraitwagen. Geschiedenis van de ut
utra'iteil" in Nederland, G. 31 A. Jansen.
Vo r de lief-t c, Feiix Kutten. Mijn liefde,
\>. li. Avon Uitzoek aan het II. ^acrameut.
!?'. M VreeswijK.
f/.,ei- Kmn-t, N o. l: Tekst, dr. ,1. Six: Over
i'.iulus t otter naar aanleiding van zijn
ruiterportret van Dirk Tuip, gegraveerd door
i'. DiijHint. F. Sclimidt Degener : De
,,/eveu Deuizden'" van Ju' annes van Kyck in het
-Neilerlan'isc'i Mu^i um te Amsterdam. K.
VV. l', de Vries Jr. : Iv n weder oplevende
'cehiiiek : Het kunstnaaldweik.
l'lii'en van Pan lus Potter: liuiter^ortret
\,M; i'irk Tulp. - P. 1/npont: Pot lood- en
KrijlMu'.os vi or de grai ure naar Potter.
P.i:-n;n l'otter : Schimmt!, lOngi-lsche Hit,
\'i'iii|'-hoiid. - Joh. van llvek: ^olirie'as,
'lirnii ia-, lnnocontia. i'a-itiia-", Patienlia.
( ?.: ji.' n:'.;r J' 'ii. S'au M\" 'k .leanne de ' 'h en a n v.
'SM^d 11. r Deugden en (ii'deugdi'ii, Vlaa:n-r!i
?.:ip;_,;.v< i K der X\'e e ??'. .v. 1;0 reprmluclies
n.u.r oii l en iiieuw k:iii-'.naald'.ver<.
i'i-'i'i':' run i!i :i D'i:!. all. '2: B. J. S\var',
He IKir :.'i'.'M- Ih-.veii. FH-e A. Haigh'on,
k'.'m \. ei Ken en on-tn:ni;g hande eu.
Dag- (-n n.i< h'shui,'. De economische-
bot- ekeüis van i.c' vnlkaiiisiaiis. V. Xjistra.
Ken onder.;o< k i.;,ar 'jckwaamheid, dat Leen
onderzoek naar b'-k waamheid i<. Ftjn
coml!'- i ui i"- tudi'enng der
Ne'K'riai;d~ijhi!i Igi.-che ei'oiii'iüisclie \ raag'HHi: en. -- Dr.
M. l'.lii.u, Kolon a!e Staathi;ishi,m: kunde en
<le Ak;-'!','iiii' vo.-.r l/dOL'cre l!t s!
ii'irsainbtcn.iriT, i-: .Si -i -r ai d-c!i Ind.i'1. -i i i sionsdi
Overzii'hl van het j;::xr l'J' li
l'.ih'roL'rr.;>h'e. Van Maai d tot Maand : De Lepelaars
in het Naaide, m.M-r i.lae i'. Tlojss, ).
Oial'-rzei'sciie lio r,' n ; De w on.ii-ren der techniek),
Aan het >t'a;id \V. !'.-.tiseoi1).
(Ifidt .\i ??/!: inii'l. i ,-hr. 'o7 : F.mile
Vcrhuen :i. Kub.'i.s, l.imis Coupt i us. Aan den
.veg dei vreugde. l/- oneo 'i u l 'at i' ion, i i el
g'l.den n.ir. Mifceües KmaMt-", D-rnln-ids
irnc'it sl.it'. - ('viiil linys--e. Met
.Maeterliacl; i" r au'o naar het 7,n den. - Louis
(;.,-!,?;,?'. Jen-d.
!?].! -n/, ?, al!. 'J : Frai.s .Miji:üsen. Klein
l!urg-i-. . .,'. \\ i ik!' ; l'.; ,.-:. N-.igelaten \n-rk.
1 u-t. .\,;i!--;,jii,'), l. ; -vir-. in dunkrre si'-gen.
-S l i. i-Jeo i:n'.:in- '\'an i iai iingen. l iedichtcii.
i -on', i And;.j.-l. ,<i\vx; a. \\'a',ter ('allé.
' ie l'el i! en : i'-i r i di' lu-gnier. M i n n e v ^ee-*.
/).- r,-,".-/- i ?/ /.,i.., //-i >-. all. 10: Gevelde
boonicTi. <1 .er N' r.i. -- De borduurkuiist in
l^o ierian.f, ihu r jmdvvr. .leitje de BiiM'h
Ken'j'e-, 't|-ii..en. door '.fH'Us. De
p.iitu'jes, door D. S. -- Over
tenmoratuuri'pnume. d"or G. A. Oipimar. -- Het. wiegje,
door F/is. M K-nig'-. Kimlerklee ling, door
Mis. M. uogge. -- 0,'ivoeditii.t. Inleiding
tot het klavier-pel, door .loliarna Veth.
Kick wat wils. Wat men ziet eu leest.
Nieuwe uitgaven. Voorradige knip- en
naaldwerk patronen.
De Hollandscht Revue, No.7: Krontispiece.
Een zitting van den Ministerraad in het
Departement van Ju-titie. Wereldgeschie
denis. Belangrijke onderwerpen. Karak
terschets: Mr. W. l", van Leeuwen. Revue
der tijdschriften. H^t boek van de Maan d.
Htt Tooneel,, Xo. 12 : Prijsvraag. L. H.
Chrispijn: De Kunst van het Theater. De
.Leeuw en de Muis, L. Simons: De
Tooneelvereeniginfr, het Star-Sysleem, Directies
en Artiesten. Ingezonden. Knipsels en
Snippers.
BeUirig en ftech', Febr. '07: Het Conflict
tusfch.'n lichamelijke en geestelijke hygiëne,
door dr. Cathariua van Tussen moe k, II.
Op den Uitkijk. Vrouwenarbeid, door H.
v. d. .M. Boekbespreking, door D. v. O.
Ingezonden, door mr. K. C. van Dorp en
mevrouw W. Wijnaendts Francken- Dyserinck,
met bijschrift der Redac'io.
Onjiimt ran den Ked. Bond tot Bestrijding
der Vivisectie, N'o. 8: Illustratie Wat vivi
sectie eigenlijk is? De medische weten
schap.'' Pasteur inentingen. Ken ver
blijdend teeken. Iets over het zieleleven
vau dieren, die men viviseceert. Beper
king der vivisectie. Mede deelingen.
Aanvulling van de Bibliotheek.
Kiij'ii Una d: Een Eenzame, door L. E.,
VI, slot. Waar heide eens waj, door K.
U. Her wig, l, met af b. Nederland voor
honderd jaren, door generaal Wüppermanu,
J, met af b. Zuid-Amsterdam, met af b.
naar foto's van den l.eer P. C. Brandt.
Minerva," door Han llage. Rosier
F'aassen. f Feuilleton. 'J Ja»uari in Japan.
Editon b'O jaar, Ken Johanniter ridder.
Kon. Xederl. Aardrijkskundig Genootschap.
Tentoonstellingen. P. Galand, alles inet af h.
tl e t HUM, ' >\ul en Nieuui, all. I : De Tafel,
dr. W. Vogelsang. Toelichting bij de pla
ten L?Boekbespreking.
JL>e lluri'/el, Geïd. Maandblad voor Indu
strie, Handel en Bar.kwe<:en, No 1: Konin
gen der Zakenwereld. Keu klein abuis.
Organisatie. Handel. Transportwezen.
Nijverheid. HandelsoLderwijs. Waren
kennis. Recht. Organi-atie. Uit
andere werelddeelen. ? Uit de praktijk.
Douana formaliteiten. Vragenbus en prijs
vraag.
MIIIIHIIMIIflIMIIIHMII
VOO11 DAMSS.
Bij
i.
Vrouwen eaau er voor door (ik geloof, niet
ten onrechti : dat ze bijgeloo ,'iger zijn dan
mannen.
Ze zi n de draagsters van liet geloof aan hek
st- lij, voor zoover dat nog in sommige streken
vau Friesland ui Drenthe bij de boeren
iieerscher-do is, en de (dolzinnige) strafpro
cessen daarover in vioegeren tijd waren
veelal tegen vn-inven gelicht. (?M-n beleeft
wat als men oud wonlt, zei de heks, toen
zou ze verbrand worden.") l u den
mirakeldienst zijn vrouwen 7, loveel ijveriger dan
mannen, en wanneer hi dendaags 'h
kaartlegsters clleen van de laatstee moesten le-'eri.
d in konden zij er Je kaarten we! hij net- r
leggen.
1-iiiii vak is niet. meer wat 't geweest is;
b.v. in den tijd w. n vader CaU' ^paenseh
Heydiunetje." l leed s doe tor Johun Chiisti Hel
Ltldemiti, hefaamder nagedachtenis, die iti
1757 te Amsterdam overieed, zag met
ruinach'ing neer op de kaanlegsters ,,d:ij voor
gaven met den gt est der waarzeggnge
belu-bt, te zijn, waarom /ij zonderling (d i. in
't hij/onder) bij de j-uige dichters van den
l'iir.erstand als hemelsche orakelen wtrden
be-ehouwd. en dat d'e ter s niks gedoogd
wordende waarzegsters onbegrijpelijke dingen
wisten te -. nderM" eppen door middel van
de kaa tieggiug. door het wit van een
hoenilerei in een glas met water te men jen eu
door liet zien van nagebieven kollvdroes in
ilc kopje-."
De groote toover loktt.r '. zoonis hij
L'enoemd weid. bescliouude t'e kaan leg.-,ie! s a!f
de cu;iha:-.-j-'s v; n 't vak, \uuir\au hij /elf als
hi-t sieraad gold. Horoskooptrc kker,
planeetIe er en prognost icati ur van toekomei dt'
gebenr'enis-eii was L ideman een ..ster' in zijn
s. iott. Wannter bij in zijn .. astrom. misciie
japon.1' SK-rt v:;n slcejienden taliberd naar 't
model van dien van zijn il'.iistrt n leermeester
l'arac'elsus, met het prisma d -r zewn i
emelkletiren in de hiu.d en de ievenpuntiue
l lam et muts op Int i:ootd, zich zevei.maal
diep ter aarde boog alvorens zijn planet.ui 1111
binnen te treden en daar de heme!konlngen
o,-tmoed;g oio verkia-ing d-.'r geheiiiien ver
zocht, dan zag men in hem de evenknie v, in
Israüls hooL'"piiester il het heili je der hei
igen Hij trek d ? horo^k 3;.p ook vi-or mannen
der nili.'h'iie eu st(.iiige «-etenscha;» ; vo »r
A Iriaen \'o--Miaer b v , dir. .?'ent' van het
kabinet van n.iinurüjkc histone van prii.s.
Wtileni V. Vnirts \oor h-den d( r
Ains'erdanisi ie- aiis'oküU'e. voor adeiijl.e iieisunen
uit 'ran i; rij k en ll.igeand. zelfs zon de
pre' e:e lent n;utr de kioim van ' ' ri 'ot in i; t;U-je
tol zijne e:ieir,en Seh.oi-rl hebben. De waar
zeggerij m. vak e hem rijk ; alt hans rijk genoeg
om d-, Sil/burg Diiishurjs-che emigranten n-et
ee;K' aan -ii ni-jke s - u te on !» rsteunen ei
zich eet i liuitenverlili. ( te Sinter lijk te t oopen,
Di ei n laten n tijd zouden zull'e
uiikoins'en e-rder door d'- kimingen der n e aioe
bereikt «orden dan door de. waarzes'gers.
Doch hun knn-t is K'.isti-tfelijk t'ebleveii : en
ze was nok baast 700 on l a,!s de 'oeM'ba ving.
De speren vau die. knust duiken np n;t het
stof van K^ypti-'che sark(-fag. n. en uit hel puin
van ll'i-neh .-rhe opgravingen; h;ire ade]'!en
spectiii eren img stee-ls met gm-d grv>!g np
de /uebt t >t liet gchei.nzitinigi' en het
ooniinatnnrlike. Maar i.'en :"i:teiipU;its stee<t er
niet ii:eer in. liet geloof aan d.' ki,n>! van
«aarzeggdi. plaiH'etli-'.en, h'irnr-ken|, tiekken,
handkiikerij. enz. is gelu<l>ig niet meer zon
a ge neen als in de d-Agin. waarin de
gces!eiijk!:eid den ."terkeli arm <ier wereldlijke
maelit te hu!:) riep om de [itiestf-rs \undeze
ktn.fi te \\eren: waarin \;ui d.'ii kar--ei de
klaciit werd gi \oonl ,.dat de luiden In t bij
geloof i u hunne woningen hanteerden t n op
Xordagt-n, in pliiats v;;n den tijd nut stich
telijke loctunr en psalmgezang te passeeren.
die doorbrachten met het uüoel'eiien van
verderfelijke praktijken, als leggen der kaart,
specu'atie uit kolüedik, n keuen met
wisse!-penningen, en',.''' 1)
]) O. er de litteratuur daarover bij Schotel
Vad, \ olksboeken" enz , p. P!J.
De handkijkkunst of chiromantie was meer
het bedrijf van 't fahrendes volk", de Zi
geuners. De moderne vorm dier kunst is nog
eenigermate in verband te brengen met de
praktijk dier meest vrouwelijke specialitei
ten, welke iemands karakter veiklaren uit
zijn handschrift. Vooral in Duitschland vindt
men die experts in Graphologisehe
Beurtaeüung', die bij inzending van vier blad
zijden schrift* met onderteekening (l Mark
voor het honorarium vooral niet te vergeten)
iemand z'n passie cyclus voorhouden en
haarfijn weten te vertellen wie en wat ze
zijn ; die den mensch als 't ware ontdekken
aan zichzelf O >k in Engeland wordt schrif
telijk raad en inlichting gegeven zoo niet
over den persoon zelf, dan over zijne be
langen voor een shilling. Tusschen kwak
zalvers advertenties over toiletmaskers, ont
vettende brenktiitt ten pillen ter verkrijging
van een idealen boezem ; of die over de
remeliën voorronde neuzen, slechte tanden,
drankzucht bij dames, zwaarlijvigheid,
haligheid op sommige HchaaniMieelen enz.
tn-ft men in de Kngelsche bladen veelal de
bekendmaking van de helderziende vrouw,
welke schriftelijk bescheid belooft over den
uitslag ^an hangende procwst-n, over
gK«tolen voorwerpen, legaten, heimelijke vijanden,
verstoorde gezon Inei i, enz. Slechts eer enkel
punt is uitge-lo'en de d >od. Daaraan waagt
de zieneres >,ic!i niet : (/neries concern -,,// t/rath
vtill 'not be diiKwi'ri'il. Maar overigens kaïmen
Voor haast iedere zaak terecht. Je saij
tont." Men heefi daarvoor bij de vraag, van
welke men de oplo-sir,g wenscht, slechts op
te geven lag eu uur waarop de kwesiie. zich
voor het ee*-st :>ij den vrager opdeed, sekse,
staat (gehu»vd of ongehuwd) en nauwkeurig
hei tijdsup van geboorte. De, shilling en de
gefrankeenle enveloppe beho rt n er van /elf
bij. Zelf- ,'iotabi Ie mode-tijdsclmf'en. zooals
b.v. \]tl.'lnns LIKÜIS .lourniil belasten -zich
(aan het adies ,,Astrologer'') met de taak
om hier als lusjchenpersoon op te r n-den
en voorzien daarmee OLgetwijfe d in eene
gevoelde behoefte
Men k^.u aldus zichzelf of een ander leeren
kennen; 't kost even veel. 't Is w ->ar dit aan
rie tegenwoordige praktijk het romant.sch
kleurtje van de vroegere ont/riri ekt : ee'tijJs
zat in Help-u's tempel de f.yl honi -se in 't
antieke Grieksche yewnail op haren drievoet
iiiiiiMiimiiiiiinfiiii
"'«Si
40 ? ? n t B per r tg«i
HHIIIItllT^MItHIHIIIIIIIIIHlnttlMflIIIIIIIIIIIIIIHIIlnlIC*
Emser Water,
NEDERLAHD5GHE INDUSTRIE
TER VERVAARDIGING VAN
V . l K ... J-.Ü.L Uy .
11. MFJ.lr.P, Hod. Amsterdam.
,/r/./rx 11 r l'. Den Helder.
. VELU!
o d.
Inlicht, b d. Ver^eniging Kantoren
voor Vaste Goederen in Nederland te
Kunspeet.