De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1907 17 februari pagina 5

17 februari 1907 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 1547 I) K A M S 'I E II D A M M E R \V K p] K B L A D V O U K N K D E R I. A N D. MAGGI's Soepen in tabletten, merk Kruisster, maften het mogelijk om in den kortst mogelijken tijd (10?25 minuten), slechts met water, voortreffelijke krachtige soepen klaar te maken. Per tablet voor 2 flinke borden Fransche soepen 10 Ct. Pikante soepen 18 MAGGI's Bouillon-Capsules, merk Xmisster, geven door oplossing in kokend water oogenblikkelijk een voortreffelijken voor het gebruik gereed zijnden bouillon. Per capsule voor 2 koppen Consommé(extra sterk vleeschnat zonder vet) 12 Ct. Bouillon (vleeschnat met vet) . t) MAGGI's Aroma, merk Kruisster, geeft aan zwakke soepen, sausen, groen ten, hutspot zoowel aan allerlei vleeschgerechten oogenblikkelijk een verrassenden, fijnen smaak. Zeer toereikend, derhalve spaarzaam te gebruiken. Verkrijgbaar in flacons vanaf 30 Ct. Pro-Boer," omdat naar hare overtuiging dat woordookbeteeker.de voor (vaarheidenrecht. Dat die meer letterkundige arbeid haar ten slotte slechts een middel was in haren strijd ter verbetering van den economischen en staatkundi gen' toestand der vrouw, bleek reeds spoedig. Tot twee maal toe toekende zij een lijdelijk verzet aan tegen het betalen der door haar yer schuldigdebelastinggelden. Schatting op leggen in een consti tutioneel -land aan wie niet is vertegen woordigd in de re geering, is. eene daad van willekeur, ?> be toogde zij in haar protest.Tot tweemaal toe berustte zij er in, dat van overheids wege haar huisraad in openbare veiling werd gebracht, om uit de opbrengst het door haar verschul digde te voldoen. In 1906 ging zij nog een stap verder. Met hare dienstbode barrica deerde zij zich in haar huis te Hammersmith en slaagde er in de politie zes weken lacg buiten te sluiten. Al dien tijd bleef voor hare huis deur eene vlag ge plant njet het op schrift: Den vrouwen komt stemrecht toe aangaande de wetten, waaraan zij hebben te gehoorzamen en aangaande de belas tingen, welke haar worden opgelegd. Mrs. Montefiore was ook eene van de vrou wen, die in het ver loopen najaar het La ? gerhuis binnen drongen om van de daar vergaderde Parlementsleden staatkundige gelijkstelling van man en vrouw te eischen. Met nog tien anderen harer gezellinnen werd zij daarvoor veroordeeld tot twee maanden gevangenisstraf. Velen onzer moge het zwaar vallen om voor dergelijk optreden sympathie te ge voelen, het is toch ook waar, dat de sterke internationale strooming, welke ons tegenUIT DB NATUUR. Wintervragen. III. NAAKTE BOOMEN. Kinderen kunnen je soms van die rake opmerkingen do^n. Meneer," zei me eens een vlugge jongen in de klasse, toen we 't over een wint erlandschap hadderi. De boomen doen net andersom als de menschen, die kleeden zich dikker aan als 't kouder wordt, ff en de boomen kleeden zich in de winter heelemaal uit. Hebben die 't dan juist niet kouder ?" En net dezelfde vraag is mij nu door enkele lezers ook gedaan, in anderen vorm wel is waar en met heel andere woorden. Als 't een aanpassing is aan onze winters wat voor nut heeft de boom daar dan van ? Al is 't minder dan zomers, op korte en koude dagen schijnt de zon toch ook ; en daarvan kon hij proflteeren door de bladeren, winterharde dan, voedsel te laten maken?" Ja, wie zal nu uitmaken, waarom een aanpassingsproces.dat wie weet hoeveel eeuwen ge duurd heeft en dat misschien nog voortduurt, met deze en nietmet andere, misschien even gunstige en nuttige verandering is verloopen. Gaan we eerst even na, of er grond bestaat voor de onderstelling dat de bladerval van de meeste onzer loof boomen een langzamer hand verkregen eigenschap is, die 't leven van boomen ook in ons klimaat mogelijk heeft gemaakt. Daarbij zijn verschillende mogelijkheden: of deze boomen zijn in ons klimaat ingevoerd opzettelijk door menschen of door natuurlijke verspreiding uit streken waar ze hun loof behielden; of 't zijn gewijzigde vormen van verwante soorten uit warme landen; of ze zijn hier ontstaan uit njarige planten of uit over jarige gewassen, die hun wortels diep genoeg in de aarde geborgen hielden, dat ze 's winters niet konden doodvriezen net als nu de zoo genaamde vaste planten". Nu is het mogelijk of liever waarschijnlijk, (alt\jd van de onderstelde aanpassing uit gaande) dat voor enkele loof boomen de eene woordig feministisch vereenigingsleven beheerscht, ons moet brengen tot groote be hoedzaamheid in liet oordeelen, in het veroordeelen vooral. Terwijl dat internatio naal verkeer op treffende wijze doet uitkomen de groote nheid van doel en streven bij de vrouwen van allo natiën, doet het ook openbaar worden, hoe dat doel bij zooveel onderscheid van ras, van landaard en van staatsregeling hier en ginds wordt en moet worden nagejaagd op zeer verschillende wijzen. In het door Mejuffrouw Martina Kramers geredigeerde Bulletin van den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht," werd onlangs helder en beknopt uiteengezet, hoe de regeling van werkzaamheden in het Kngelsche Parlement het mogelijk maakt, dat terwijl 420 van de 600 leden zich on omwonden hebben verklaard voor toekenning van staatkundige rechten aan de vrouw, de minderheid desniettemin tot zelfs de behandeling van daartoe strekkende wets voorstellen hardnekkig blijft verhinderen. Wie dat heeft gelezen, heeft ook eenigszins leeren begrijpen, hoezeer de Engelsche vrouwen moeten zijn geprikkeld, eer zij zich tot manifestaties als die der veelbe sproken suffragettes" lieten verleiden. Zoo goed als hare gezellinnen wist Mrs. Montefiore, wat zij waagde, toen zij de orde in het Lagerhuis hielp verstoren ; maar evenals die anderen heeft zij zich aan geen der gevolgen van hare daad onttrokken. De borgstelling, waardoor zij, de vrouw van aanzien en fortuin, zich zoo gemakkelijk aan al de bezwaren eener hechtenis had kunnen onttrekken, heeft zij versmaad. Dat die bezwaren niet gering waren te schatten, is wel daaruit gebleken, dat reeds na ne enkele week hare gezondheid bezweek bij het leven van ontbering onder onvoldoende hygiënische levensvoorwaarden, dat in de Hollo. \ay-gevangenis ook aan gevangenen voor politieke misdrijven worJt opgelegd. Op voordracht van den arts deed de regee ring haar om gezondheidsredenen in vrij heid stellen. De moedige vrouw haastte zich daarop met hare dochter naar het zuiden van Frankrijk om daar herstel te zoeken van kracht ten einde zich van stonde aan te kunnen wijden aan eene nieuwe taak. Want evenals hare medegevangene, Mrs. Cobden Saunderson, de dochter van den beroemden staatsman llichard Cobden, acht Mrs. Montefiore den tijd in de gevangenis doorgebracht geen verforen tijd. Zij heeft er gezien en getast, hoe zeer het Engelsche gevangenis-systeem, waarover zij in ver schillende bladen reeds treffende bijzonder heden heeft medegedeeld, dringend her ziening behoeft en hoe op dit gebied juist door en voor de vrouw nog eindeloos veel valt te doen. Eene nieuwe werkzaamheid is uit de vorige voortgekomen. Moge Mrs. Montefiore er in kunnen slagen ten zegen van tal van vrouwen. W. A. NAHKR. voor andere een volgende oorzaak geldend is geweest. Uit het feit dat de coniferen, die immers blijvend blad hebben, tot de oudere vormen behooren, de studie der fossielen heeft dit aangetoond, zou men kunnen opmaken, dat de loof bootnen van elders en meest uit zachter klimaat en betrekkelijk kort geleden bij ons zijn ingevoerd. 't Is zoo goed als zeker, dat het voor Middel Europa althans de eerste tijd na de IJsperioden, een booinlooze tijd was; en dat daarna eerst de naaldboomen 't terrein ver overden. Van vele van onze loof boomen is 't met zekerheid te zeggen, dat ze in his torische tijden zijn ingevoerd. De wilde kastanje is een van de jongste, die is omstreeks 1576 voor 't eerst uit Conftantinopel naar Weenen overgebracht. Van de meeste anderen is de tijd niet met juistheid aan te geven. Nu is 't zeker, dat van haast elk geslacht van loof boomen in zuidelijke landen soorten voorkomen, die daar althans in zachte winters hun loof behouden, en andere die 't gedeeltelijk verliezen of maar zeer korten tijd kaal staan. zoo goed als niet van eind November tot begin Maart. Niet alleen zonnelicht, ook een bepaalde temperatuur is een voorwaarde voor de voedselvorming.. Voor dien wintergroei moest 't blad m^t een dikke taaie opperhuid rijn voorzien en die biedt 's zomers wel eens tegenstand bij 't snelle voedselopnemen. Ons wintergroen bestiat bijna uitsluitend uit heesters of laagstamrnige struiken. Met de gewone b'aderen is 's winters niets te beginnen; de koude alleen doet 't meeste kwaad niet; 't is 't uitdrogen, t verdampen dat den boom noodlottig kan worden, door reel afvoer,vaak zeer weinig aanvoer van water. Ook verlies van arbeid zonder voldoende terugwinst van voedsel is 't, die 't voor or ze boomen voordeelig d jet zijn, zich van hun groen pakje te ontdoen. Ze halen alles naar binnen wat nog bruikbaar is en sluiten dan (dit is wellicht een aanpassingsdaad) met een kurklaag het blad van hun inwendig buizenstelsel af; het uit gezogen blad moet verdrogen en vallen, wat er nog bruikkaar in was aan vaste stoffen, komt den bodem ten goede en zoo ten slotte Aftt>ter Aror6ert H'iener. Afternoon-tea op 't Qurrinaal. .Femina's verhuizing. Lady Kathleen Hastings. Master Norbert Wiener, het elfjarig won derkind, arm kereltje! is de jongste student van Amerika. Norbert, zoontje van professor Wiener, te Harvard, werd den 24sten Novem ber 1895 geboren. Toen hij achttien maanden was, kende hij het alphabet op zijn duimpje, zijn klein, rose babyduimpje. Op drie jarigen leeftijd kon Norbert Wiener lezen; toen hij acht jaar was, las hij lieve menschen schrik toch niet l Huxley, Darwin, Ribot en Haeckel. Thans na een voorbereiding van Z% jaar, is het knaapje student; nu zit hij met peinzend droom-gezichtje op de col legebanken. Norbert mist het heerlijk voorrecht: kind-en-onbezorgd-zijn. Vriendelijk maar zeer ernstig glanzen zijn donkere kijkers achter groote brilleglazen. Zooals zijn geheele familie is dit piepjonge studie-menscbje, vegetariër. * * # Koningin Helena van Italiëheeft den EngelseQen afternoon-tea op het <^uirinaal ingevoerd. Voortdurend worden een twaalftal dames uitgenoodigd om 's middags bij de gracieuse en vriendelijke vorstin een kopje thee te komen drinken. Die bijeenkomsten zijn heel eenvoudig en dragen allerminst een olficieel karakter. De prinsesjes Yolanda en Mafalda loopen dikwijls bij mama binnen, terwijl deze door haar bezoeksters omringd is. Een zeer trouwe, door de dames bewonderde com parant is de kleine Umberto. Men heeft aan koningin Helei a wel eens te kennen gegeven, dat zij zich te veel binnen de wanden der kinderkamer bewoog, en, dat men haar alleen op officieele feesten en in den schouwburg te zien kreeg, en daarbij ?lit k ij k spel let j e" den luister miste, die Zuiderlingen er in willen vinien. De koningin droeg te eenvoudige toiletten, en verscheen te dikwijls in dezeüde japonnen. Door de tea" /,ijn de aristocratische dames te Rome thans in de gelegenheid de koningin op meer intiemen voe: te ontmoeten. Droge, harde koekjes en miniatuur kopjes thee worden in 't Quirinaal gepresenteerd. Heel iets anders, ook hierin openbaart zich de zuinigheid der jonge vorstin, dan een afternoon-tea" op 't lusttlot Sandringbam, waar koningin Alexandra ne tafel presideert, en haar dochter prinses Victoria een andere. Beide tafels zijn voorzien van thee. exquis gebak, sandwiches, versche en gecon/ijte vruchten, pasteitjes enz. Ean Luilekkerland waarvan men in Rome geen begrip heeft. * * * Het Fransche tijdschrift femina is onlangs gehuldigd door ongeveer 300 artisten: schrijmniniinnimiiiimmiiiiniiiiitniiniiimniiiiiiHiiiiiimtiiinimMmMti deel van de ademhaling op zich genomen, maar ook 's winters moeten de stammen er; takjesademen,want ze leven. Al zijn de millioen mondjes op de bladeren met deze verdwe nen, andere mondjes doen ook dienst voor de ademhaling; dat zijn de grijze of bruine streepjes en stippen, die vooral op de jonge twijgen zoo goed zijn te zien : bij vlier b.v. Schadelijk is 't daarom ; als er langen tijd achtereen ijzel om de takken sluit; dat is een ongeluk voor vele boomen ; dan sterven de jongste twijgen licht af. De sneeuw doet weinig kwaad; de twijgjes van loof boomen zijn dun en buigzaam en daardoor hebben niet veel te dragen; wel ligt de sneeuw dik op de sterke hoofdtakken, maar dat hindert niet. Was er 's winters wel blad, dan zou 't erger zijn. Zelfs veel dikkere en sterkere twijgen van onze dennen en sparren bezwijken dan wel. 't Is allemaal zeer mooi ingericht in de natuur; wie dat kan begrijpen, al is 't maar oppervlakkig zooals 't hier wordt geschetst, moet ook wel belang gaan toonen voor die stille levende wezens als kale boomen zijn, al zijn er geen schoonheidszin-streelende En dit alles geeft recht tot de onderstelling dat de bladerval een door 't klimaat ver oorzaakte aanpassing is, al zullen er uitzon deringen te maken zijn voor sommige soorten. Wat nut heeft die bladerval dan voor 't leven van den boom ? Ten eerste, dat er een rustperiode ontstaat, die overeenkomt met de winterslaap van zeer vele dieren, insecten vooral, die in onze gematigde koude streek leven. In dien tijd bebben scheikun dige werkingen plaats, die den zomergroei mogelijk maken. Dat de boomen in onze winters veel van hun blade en zouden proliteeren voor hun groei, is zeer twijfelachtig. Ook de coniferen en groenblij vers, als hu'st en klimop, groeien weer den plantengroei. Daar staat dan de kale boom, gepantserd in een doode droge kurkdeken, die geen vocht en haast geen lucht doorlaat; hij leeft en werkt in stilte, langzaam maar gestadig wordt 't zoinerwerk voorbereid, onafhankelijk van weer en wind, ten minste als 't niet te bar wordt; vele van onze- boomen, de olmen b. v. houden bij aanhoudende zeer strenge vor^t niet uit, ze sterven in". Maar zoover komt 't maar zelden ; wat wij voor een dood ding, een geraamte aanzien is een groote fabriek waar ook 's winters geheimzinnig werk ge| schiedt, bij dagen bij nacht, bij dooi en vorst. Er is nog meer waarvoor gezorgd moest worden ; de bladeren hadden 't voornaamste bloeuieu aan met sprookjesachtige levens geschiedenis. Ook de boom heeft wel wat te vertellen. Wie er veel, heel veel van weten wil, kan terecht in der Eau und Leben unsrer IValdbaume, een heel mooi werk, maar taai; wie 't vooral om winterstudie te doen is, vindt in Camillo Schneider (Dendrologische Winterstudiën) een ontzag lijk geleerde en uitvoerige gids. Wie "t zonder boekje stellen wil, kan ook met 't uiterlijk zich al wel bezighouden, 'k Heb hier vier schetsjes bij gegeven om even te laten zien. waarop men zoo al letten kan, alleen maar wat, d<? takkenvorm betreft. Wie daar eenmaal kijk op heeft en dat krijgt men heel gauw, leert de boomen veel beter vers, acteure, musici, schilders, beeldhouwers onder wie ten onzent de meest bekende Jules Claretie, Catulle Mendès, madame de Peyrebrune, Hugues Ie Roux en Adolphe Brisson. Vrienden en medewerkers van den heer Pierre Lafitte, hoofdleider van het sierlijk geïllustreerde Blad voor Dames, hebben hem ter gelegenheid van zijn benoeming tot Ridder van het Legioen van Eer een schitterend feest aangeboden, in talrijke toasten zijn op den nieuwen ridder en zyne uitgaven ,,Femina" en Je sais tout" rhetorische bloemen gestrooid. Tot de dames die het woord voer den, behoorde mevrouw Daniel Lesueur. Zij sprak met warmte over la psychologie des jeunes fllles de France" en de wijziging daarin door Femina" gebracht. Adolphe Brisson heeft het bevallig uiterlijk van tijdschriften geroemd, sinds die zich met vrouwen en haar belangen zijn gaan bezig houden : Gij vrouwen, treedt in den kring der tijdschriften, ziet! hoe alles verandert. Weelde van kleuren, platen, papier, ja zelfs van inkt, tot groeten schrik van zuinige uit gevers ! Aanlokkelijke omslagen, in plaats van strenge, eenvoudige bladen, ij plaatst rozen Toor de vensters der woning, en, om de rozen glimlachen kleuren en geuren van gelaat en lokken odor di Femina allerbekoorlijkstl" Femina maakt goede zaken, getuige de verhuizing in Maart a.s. naar de Cnamps Ely^ées. Behalve de dienstvertrekken voor redactie en administratie zal het nieuwe huis bevatten : schouwburgzaal, feestzaal en kunstzaal. * * * Lady Kathleen Hastings, de oudste dochter van graaf en gravin Huntingdon, een meisje van veertien jaar, heeft een tooneelstuk ge schreven, getiteld Robin Hood". Het stuk, handig in elkaar gezet, met vloeienden dialoog, wer i met veel succes gespeeld in het huis van de jeugdige schrijfster, die er met haar zusjes en broertje ia optreden. Robin Hood was de clou" van het schit terend teest door graaf en gravin Huntingdon gegeven. In de Engelsche Society komt het meer voor, dat zeer jonge meisjes aanleg hebben om drama's te schrijven. De tegenwoordige Lady Marjorie Sinclair, dochter van graaf en gravin Aberdeen, schreef op den leeftijd van Kathleen Hastings een stuk, waarin graaf Aberdeen een hoofdrol vervulde. Die neiging voor het tooneel te schrijven, zal waarschijnlijk toenemen, nu het onder de upper ten" een ware hartstocht wordt komedie te spelen. Engeland telt heel wat adellijke dames en heeren wier dramatisch talent ver boven het middelmatige reikt. CAPRICE. kennen dan door 't blad alleen mogelijk is. Niet dat die takkenstand zoo'n degelijk, kenmerk is als b.v. een determineertabsl dat scheelt veel; onze boomen staan zoo zelden geheel vrij en bovendien veroorzaken ouderdom, standplaats in of buiten den wind, snoeien en hakken, vaak wijziging. Toch is 't voor iemand, wien 't niet schelen kan als hij zich in 't eerst een enkele keer vergist, een aangenaam studie in 't scherp waarnemen. Vergelijk om oog te krijgen eerst eens fig. l, een lijsterbes met No. 2, een ahorn ; 't typi sche zit daarin, dat bij de lijsterbes de hoofd takken met scherpen hoek op de stam staan en de kleine takken daar weer met stompen hoek of bijna rechthoekig op. Bij de ahorn is't net andersom; daar staan de hoofdtakken voor een goed deel horizontaal en gaan de twijgen schuin omhoog. Wie zulke dingen maar eerst weet, ziet ook wel gelijksoortige kenmerken, ter onderscheiding bij andere boomen, ook al geldt in 't algemeen de regel dat van de onderste takken naar de bovenste de hoek kleiner wordt. Als ge fig. 3 op een afstand beziet en de stam wat dunner denkt lijkt 't wel een uitgeslagen lindeblad, niet waar? Ook zoo'n scheeve hartvormige voet, zoo'n spitse top en bijna net zoo'n nervatuur. Welnu, deze boom is een lindeboom, en ver leden jaar omstreeks Paschen naar de natuur geschetst. Hij staat dicht bij Amersfoort op den weg naar Barneveld. Toch is die merkwaardige overeenkomst tusschen de kale lindeboom en 't lindeblad geen toevallige zeldzaamheid. Waar een lin deboom vrij staat en uit den wind, en in zijn jeugd niet is mishandeld, valt vaak 't zelfde merkwaardig verschijnsel op te merken. Wat een contrast met de schotwilg, de witte wilg, die in No. 4 is geschetst, die is alleen nog te verwarren met een zwarte populier (trouwens een verwant) ; bij zoo'n twijfel kunnen alleen de knoppen en de schors de knoppen uitsluitsel geven. jK. JHEIMAN8.3

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl