DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. INSULAIRE HYPOTHEEKBANK te Zierikzee. De Bmk geeft uit, in stukken van ?1000,?, f500,?, ?100,?, » ?50,?, 4 pOts. PANUTBRIKVEN tot den koers van FfcSDBRIEVEN. In »mu?op op ultimo: Mei 1905 ? 7150. Lëc. '?813560. J»B,' 1906 0-70060. Fébr, ?-* 411650. Maart 4-8150. April «?? ,i 514450. Mei- ? ? 531450. ??-?582300. 631100. 661900; /?679650. ' .698750. 730200. ToaCCrt Juli lag. Sept. Oct. Nor. D»«. Deo. 788650. Jag, 1907 838200. 13Eehr. 850050. Hypotheken ? 87792->. en 100 pCt., welke in d» offlcieele Amsterdamsche Beuranoteering 4JB opgenomen en onder conti !e staan van dea Gedelegeerden Commissaris, die de stukken mede onderteekent. De admini stratie der Bank: wordt gecontroleerd door het Amsterdamse h Accountants-Kantoor, onder Directie van Mr. E. J. KORTHALS ALTE3. De lijnt der aandeelhouders met het aantal aandeelen in ieders bedt ligt ten kantore der Bank voor belangstellenden ter inzage. De 4 pCts. Pandbrieven der Insulaire zijn ge waarborgd door solide eer.-te hypotheken op courante on ierpanden met ruime overwaarde en door het nog te storten aandeelen kapitaal en mogen op grond van hetgeen in onze uitvoerige Circulaire dj. l October j.l. aangaande onze wijze van werken is medegedeeld, voor eene alleszins solide belegging worden aanbevolen. Zij zijn to Amsterdam en. te Rotterdam verkrijgbaar bij de Inca*»o-Bank, te 's-4»ravenhage büde Hesidentitbank en verder büHeeren Agenten, Correspondenten en Commissionnairs in Effecten. Dg Directie: Mr. D. VAN D SR VLIET. fiaamiieelfi en oewfflMe bukt. Men zegt, dat een der groote amerifcaan?che bankier* onlangs in een gesprek over den toestand der geldmarkt den wanhopigen uitroep moet hebben geslaakt: Alleen een totale misoogst kan ons nog redden uit het gevaar voor e*a groote crisis". Op het eersie gehoor klinkt het al.heel paradoxaal, dat eea oogstmislukking een geschikt middel «w kunnen-aflB, em-een-erisis af te weren. Toch ligt in het gelegde eeo grond van iraarheia, wanneer men eenigszms tot de bedoeling der woorden doordringt. Wat ia deze zinsnede lag opgesloten is het volgende: Be, ontzaglijke baiirü-ngheid in handel eik industrie heeft tot ««n dusdanige uitbrei ding van kapitaalbehoeften geleid, dat de geldmarkt niet meer in staat is, deze vriag eheel te bevredigen. Zoodoende dreigen e groote cotporatiën, spoorwegen zoowel als industriëele maatschappijen, meer en meer in een impasse te komen. Aan den eenea kant eischt het hand over hand toe nemende vervoer voortdurend uitbreiding ?v_an rollend materieel en?., aan de andere «ijd6 wordt het opnemen van geld ter be kostiging dier uitgaven onmogelijk gemaakt , door bet dure geld, dat een gevolg is van de ajgemeene bedrijvigheid. Dit moet na tuurlijk; op den duur «p de eene of andere wyze spaakloopen en nu zou het vooi alle party«B het wenech«lijkste zijn, wanneer de groote oogsten der laatste jaren, die den ' srowj«l*g vw>r het gebouw der welvaart In de.Unis vormden, eens voor een kleiner opbrengit der landbouwgewassen plaatsmaak* téBrVMiTan het verroer niet zulke groita ? ehohen tuin de tpöairwegen stelde. Of dit ?' dan geen gadere na ie«len zou meebrengen? Ongetwijfeld; De «poorwegen zouden in dftt geval lagere, ontvangsten gaan aantpon«n"«ia'"W»liioht tot dividendvermmdering moeten ovwgaan; de industrie zon minier orderg ontvangen; er zou werkeloosheiden inkrioapinz in zaken ontstaan. Hoewel dit op }<shz«lf geen beziydeusivaardi» vooruit zicht BOU zyn, hellen echter velen tot _de meening over, dat het slechts op deze wijze mogelijk zou zijn, erger kwaad te voorko men. -Blijft «uls een tijdelijke reactie uit; dan staat men n,L voor het gevaar, dat de onmogelijkheid om nieuwe aandeelen of obligatiën op bevredigende voorwaarden te plaatsen, op een gegeven oogenblik dezelfde gevolgen medebrengt, maar dan in veel accuter vorm. Dat inderdaad de toestand van de geld markt een bezwaar vormt tegen het ver krijgen van geld op redelijkeu grondslag werd deze week opnieuw geïllustreerd, door het bericht, dat de Pennsylvania heeft af gezien van de onlangs voorgenomen nieuwe uitgifte van Convertible Bonds, daar de plaatsingskansen hiervoor te slecht werden ceacht. De uitgifte was in hoofdzaak noodig . teneinde de op l Nov. a.s. losbare $ 50.000.000 4M pCt. Notes te kunnen afbetalen, welke verleden jaar Mei waren geëmitteerd. Toenmaals heeft de Pennsylvania voordeNotes een rentevoet van 4)4 pCt. moeten bewil ligen, hetgeen voor de eerste spoorweg maatschappij der Vereenigde Staten, die gewoonlijk 3 H pCt. Bonds a pari wist te plaatsen, reels onge«rom hoor waj. Thans, pu het op de verlenging of aflossing der JVotes aankomt, is het niet alleen onmoge lijk goedkooper geld te krijgen, maar moet de rente op de nieuwe uitgifte, die in de plaats der oude zou komen, bij een looptijd ?van drie jaar zelfs tot 5 pCt. worden ver hoogd. "Wanneer dit aan het groene hout geschiedt, wat moet er dan van het dorre terecht komeu, m. a. w. in welke leeningsvoorwaarden zullen dan maatschappijen moeten vervallen, wier crediet niet bijzon der hoog staat aangeschreven? Dit geldt voor onze eigen beurs al in even groote mate als vjor de markt in Wallgtreet zelf. Slechts enkele lievelingsfondsen van ons publiek omtrent welker toekomst de meeningen in de meeste kringen zeer gunstig zijn, trekken nog eenigszins de aandacht der locale- en binnenlandsche speculatie. De duffe stemming voor Amerikaansche waarden heeft ook op andere fondsen on gunstig gewerkt. Het meest hadden tabak ken ervan te lijden, die blijkens onder staand koerslijstje bijna alle in prijs zijn teruggegaan. Bepaald flaiw is de tendenz ?voor deze aandeelen tot nu toe niet, daar zelfs züdie het koersniveau als overdreven hoog beschouwen, de meening zijn toege daan, dat goede prijzen bij de inschrijvin gen, waarop vrijwel met zekerheid mag worden gerekend, op zijn allerminst in staat zullen blijken scherpe reactie te voor komen. Toor het oogenblik nemen echter velen het zekeie voor het onzekere, door dévaak zeer groote winst op hun bezit binnen te halen en dit aanbod oefent drukkéndeiK^&Joed op de markt uit. Mér,~ njtèenloopend waren de koersen voor Minwaarden. De Indische soorten, vooral .Eedjang-Lebong zijn verder in koers térügfegaan, doch enkele hier genoteerde buftefilandsehe fondsen maakten het beter, vooral Ghreat Cobars, die vrij aanmerkelijk in prijs vooiuitgingen. Ben vaste stemming bestond voorts voor Petroleumaandeelen, met name voor Koninklijke, die Dinsdag zelfe tot den in maanden niet bereikten koers van 770 pCt. rezen en (rots een latere door -winstrealhaties uitgelokte reactie, een vaste grondstemming aan den dag bleven leggen. De schielijke verheffing ging met groote kooporder;) gepaard en het zou niet te verwonderen zijn indien later bleek, dat de lekkage"', die zoo vaak bij petro leum valt waar te nemen, ook ditmaal we der haar werking heeft verricht en de ver heffing een voorbode van gunstig nieuws zal zyn geweest. Wat het dividend betreft, schijnt de kans op verrassingen niet groor, daar Men" het erover eens schijnt, dat 70 pOt. op de aandeelen zaj worden betaald. Daarentegen zijn verschillende geruchten op ander gebied in omloop, die den plotselingen koptdust zouden verklaren en die vermoedelijk wel juist zullen blijken. Aan de eene zijde spreekt men over eeno over eenkomst met do Standard Oil Company en een voorgenomen introductie der aan deelen aan de Londensche beurs; aan den anderen kant heet het, dat eerlang nieuwe aandeelen tot zeer voordeeligen koers aan de oude houders zullen worden aangebo den. Beu feit is het, dat de maatschappij heel wat nieuw geld zal kunnen gebruiken, daar zij alleen reeJs voor het overnemen van £ 500,000 aandeelen der Shell a 150 pCt. f 9.000,000 zal noodig hebben, afgezien van ' et weikkapitaal, dat zij volgens de over eenkomst aan de nieuwe combinatie zal moeten leveren. Indien het bestuur echter reden heeft om aan te nemen, dat de olie prijzen na opheffing der concurrentie vol doende kunnen worden verhoogd, om zelfs op een veel grooter kapitaal goeie dividenten te kunnen uitkeeren, dan is het best mogelijk, dat men nieuwe aandeelen tot een betrekkelijk lagen koers zal uitge ven, hetgeen een groote claim" voor de aandeelhouders zou beteekenen. De beleggingsmarkt blijft nog sieeJs stil en het is wel opmerkelijk, dat enkele nieuwe uitgiften zoo gemakkelijk zijn ge adsorbeerd. Zoo is de 4 pCt. leening der Nederl. Ind. Spoorwegmaatschappij eenige malen overteekend. Ook de Deli-spoorwegmaatschappij is thans tot uitgifte eener' pot. leening van f 1,000,000 a 100^4 pCc. overgegaan, en het schijnt dat nog meerdere uitgiften zullen volgen. 1 21 Feb". '07. ALEX. J. HENDRIX. * * * Spoorweg-Koningen. Het zijn geen gekroonde hoofden, die op een eeuwen oude dynastie kunnen roemen. Integendeel ze zijn van zeer jongen datum; 't is een vinding van den nieuwe ren tijd, die slechts op n soort bolem kan tieren, n 1. op dien van Amerika. Hun aaiital is klein, men kent er slechts 7, doch deze beheersehen of juister exploiteeren dan ook met hunne bondgenooten door hun invloeden hunaandeelenbezit grotendeels bet uitgestrekte spoor wegnet der Vereenigde Staten. Hunne namen zijn : I. P. Morman, Wil liam K Vanderbilt, H. Clay Friok, George J. Gould, James H. Hill, Edward Harryman en William H. Moore. Morgan's heerschappij strekt zich uit over 20 lijnen, ter Jeogte van meer dan 35000 mijlen. Eigenlijk is hij geen spoorwegman, doch bankier, die deze heerschappij als 't ware bij toeval heeft verkregen in de jaren, waarin malaise en reconstructie bij de meeste Amerikaansche sporen aan de orde van den dag waren. Men beweert, dat hij van zijn invloed altijd in vredelievenden geest heeft gebruik gemaakt en steeds tegen tarieven-oorlog en nuttoloozen strijd gekant was. Men schrijft hem de verdienste toe van spoor wegen, die vóór hij zich er mede be moeide als straatjongens opgroeiden, tot beeren, keurig uitgedoscht, te hebben her vormd. In den laatsten tijd wordt over Morgan niet zoo druk meer gesproken en interes seert het publiek zich meer voor Hill en Harryman, in verband met de door dezen verkregen schitterende resultaten. Ten deele is dit 't gevolg van Morgan's karaktertrek, om zich niet op den voor grond te plaatsen. Slechts van n zijner Sporen, n.l. de Ne w-York Central, is hij lid der directie. Bij de aniere, bijv. de Northern Pacific, de Erie en de Southern bekleedt hij geenerlei functie. Dat bij een kraan" is, blijkt daar uit, dat hij zelfs met de Vanderbilt's en met James Hill zijn zaken tot een goed einde heeft weten te brengen. Vanderbilt wordt de Spoorweg-arristocraat genoemd; zijnelijnen werden slecht be heerd en verloren meer en meer hun goe deren-vervoer, totdat het plan om de Penn sylvania tot New-York door te trekken, de ernstige en vriendschappelijke voorstellen van Harryman en de Itockefellers, alsmede de plannen van Morgan een wijziging in Vanderbilt's spoorwegpolitiek brachten. Tusschen 1901 en 1901 werd op uitgebreide wijze gereorganiseerd en gelukte het hem de controle over de Chicago en North western te verkrijgen. Ook Vanderbilt is een vijand van ge welddadige maatregelen en geeft, even als Morgan, aan minnelijke schikkingen de voorkeur. Bij den eerste is het echter een gevolg van gemakzucht, bij den laatste staatkundige taktiek. Thans echter heeft hij te slrijden tegen de Pennsylvania, die de voornaamste mededinger zjjner NewYorker-lijnen is. De Pennsylvania heeft in de laatste jaren verscheidene millioenen aan haar rollend materieel besteed, Vanderbilt gaf voor het zijne bijna evenveel tot hetzelfde doel uit. De beheerscher der Pennsylvania was Alexander Cassat, die kort geleden stierf. Hij was begonnen als spoorweg-arbeider en eindigde als president en bezitter van vele millioenen. Het Pennsylvania-nct werd in de laatste jaren enorm uitgebreid en de benoodigde millioenen werden in het vorige jaar te Parijs en te New-York geleend. Zoowel met verbeteren als met leenen gaat de maatschappij geregeld voort. Be halve Cassat, is H. Clay Frick de meest beteekenecde persoonlijkheid bij de Penn sylvania, waarbij hij echter geenerlei functie bekleedt. Ook hij heeft als arbeider in de staal-industrie zijn loopbaan begonnen en ia thans vele malen millionair. Hij werkt uitsluitend achter de schermen, hij deelt slechts wenken uit, die echter de beteekenis van bevelen hebben. Door zijn ingrijpen is de Pennsylvania ontegenzeg gelijk op administratief gebied veel ver beterd, al moesten hij en Cassat ook in hun strijd met Carnegie en Jay Gonld het onderspit delven. Carnegie wist Gould te overhalen, de Wabash tot Ne w-York door te trekken en garandeerde de nieuwe lijn 25 pCt. van zijn totaal vrachtvervoer. Wél bood de Pennsylvania krachtigen tegen stand, maar zükon de uitvoering van het plan niet tegenhouden. George Gould, de zoon van den overleden Jay Gould, is evenals de Vanderbilt's geen. selfmade man, maar de erfgenaam, opvolger eener''dynastie en beheerscht al zoodanig 5 groote ly«en, nl. de MissourJ Pacific, de Texas Pacific, de Wabash, de St. Louis South Western en de Internat Northern. Daarbij kocht hij de Denver & Kio Grande, de Cêntttrt (zijlijn) en kwam door aankoop en bijbouw tot Pittsburg, hetgeen volgens zeggen hemongeveer 40 millioen dollars kostte en waardoor hij nu 16.500 mijlen beheerscht. Niettemin geldt hij voor den kleinste onder de spoor wegkoningen; naar beweerd wordt, is hij in het nemen van een besluit aarzelend en zwak en weet hij in kritieke oogenbiikken niet doortastend op te treden. Van een geheel ander kaliber is James Hill, die uit Canada komt en de flinkheid der Canadeezen schijnt te hebben. Toen hij met het plan van de Northern Pacific voor den dag kwam, haalde men de schouders op. Een spoorweg zonder groote steden als uitgang s- en eindpunt, die door een wilder nis zou gaan Wallstreet wilde er niet van weten. Londen en Canada bezorgden hem het noodige geld, dat selert met rente op rente is terugbetaald. Men beweert dat niemand in de Ver. Staten zooveel krediet heeft. Hill, die veel in het noordwestelijk ge deelte der Ver. Staten vertoeft, gaat daar bij voorkeur om met landoouwers, die veel met hem op hebben. Met de andere spoor weg-koningen en directie's ligt hij door gaans overhoop, hij beweeit altijd de aan gevallene te zijn. Hij is ook grootaandeel houder in de Canadeesche spoorwegen, waaraan in de laatste jaren enorm veel is verdiend. Ten zuiden van Hill's rijk, ligt het ge bied van Harryman, dat zich tot Se w-York uitstrekt en de Union Pacifls, de Baldmore & Ohio en de Illinois Central omvat. In tegenstelling met de andere genoemden, wordt hij geschetst als strjj ilustig en on verdraagzaam en als een psrsoonlijk tegen stander van James Hui?Herhaaldelijk heeft hij op groote schaal, ia Hitt, aandeelen gecoatramineerd. Zij-lijnen komen niet bij hem in aanmerking, die laat hij voor anderen over en interesseert ziuh zelf slechts voor hoofd-lijnen. Harryman behoort niet tot de vrienden van den oud-rechter William H. Moore, de ziel van een consortium, dat in de laatste 5 jaren 15000 mijlen spoor sve^en van den eersten rang beheerscht. In geen der be sturen bekleedt Moore een officieel ambt en gedurende het grootste geleeltd des jaars woont hij buiten Ne w-York. Hij is geen vakman, maar financier en naar beweerd wordt de beste arbitrageant van Amerika. De zeven spoorweg-koningen beheersehen, Wit de hoofd-ljntn betreft, 160.0X) van de 225.000 mijlen. Dat zij dus buitengewoon grooten invloed kunnen uitoefenen, is dui delijk. Of e«ht3r zulk een machtige concen tratie in zoo weinig handen een weldaad voor de Ver. Staten is en zulks op den duur in een democratische republiek houdbaar zal zijn, mag worden betwijfeld. 21/2 '07. V. D. S. De Voorpost' . De Maatschappij voor naaisters De Voor post", in 1896 opgericht, toen na de tentoon stelling van Vrouwenarbeid te 's-Hage, het bekend was geworden, in welker ongunsti^en toestand vele lingerie- naaisters werkten, mag zich stellig in den s.eun en de syrnpatuie der dames verheugen. Dit blijkt duidelijk uit de vooruitgang de^er onderneming, die thans sedert April löi)5 gevestigd is in de ruime ateliers van het daarvoor geheel verbouwd perceel Singel 462. Daar is ook de achturige werkdag ingevoerd. Aan alle leden van het personeel wordt een week ornervacantie met behoud van loon verleend, terwijl zij, die bij haar werk moeten 8(i«m( 14 dagt-n verlof hebben. Ook voor feestdagen wordt gten loon gekort. Natuurlijk wordt verlangd, dat in den betrekkelyken korten arbeidsdag met ijver en nauwgezetheid wordt gewerkt Gelukkig mocht het bestuur ervaren, dat er onder de mede werkenden meerderen zijn, op wier toewijding en bekwaamheid te reienen valt. Ook heeft het toenemende debiet het versterkt in de overtuiging, dat de grond slagen, waarop De Voorpost" is opgericht in overeenstemming zijn met de belangen van de koopers, die op degelijk werk en goede afwerking gesteld zyn, zonder dat daardoor de prijzen te zegr worden verhoogd. De thans verspreide en op aanvraag toe gezonden geïllustreerde prijscourant van dames en kinderkleeding, uitzetten en luier manden maakt da.n ook den indruk, dat er niets onbeproefd wordt gelaten om aan de eiscben van de moderne doelmatige kleeding te voldoen. IIIIIIIIIHIIIIIIIMIItlllllllllllltltlllllMIMUlllMMIIilltlllllll De Scuflölcoffliflissie op een Onder bovenstaand opschrift, maar dan met een . erachter, heeft de heer H. Deelman de A.msterdamsche schoolcommissie en de voorstanders van handenarbeid bij het lager onderwijs een danig lesje gegeven. De schoolc Jmtniseie te Amsterdam heeft by meerderheid van stemmen besloten aan B. en W. te adviseeren. op de gemengde scholen 3e en 4e klasse aan de jongens onderwijs in slöjd Ve doen ge/en m den tijd, dat de meifjes onderwijs in de handwerken ontvangen." Ziedaar de inleiding. (Dat er geen gemengde scholen 4e k), in Amsterdam zyn en dat de schoolcommissie zich in haar ad vies dan ook bepaalde tot de gemengde scholen 3e kl., mogen we in het voorbijgaan zeker weieven opmerken) Maar nu komt het: De commissie heeft niet nagegaan, of baar besluit ook in strijd was met de wet. Een niet geringe fout voor waar! In art. 2 der wet op het L O. wordt duidelijk gezegd, welke leervakken op de lagere schooi moeten en ook welke daar kunntn onderwezen worden. Handenarbeid wordt ia dit artikel echter niet genoemd." En dan na een korte beschouwing o ver de kwestie handenarbeid als leervak, en handen arbeid als leervorm, die in deze niet ter zake dienende is, aangezien de schoolcom missie niet anders dan het leervak-slöjd op het oog heeft of kan hebben, zit de hier Deelman op het paardje. Het is zegevierend: VVij hebben hier dus het niet alledaagsche feit te conatateeren, dat de schoolcommissie in de hoofdstad des rijks, die mede geroepen if>, om voor de stipte naleving der wet op het lager onderwijs te waken, handelt aUof een der duidelijkste artikelen der wet niet bestaat." Zoo'n schoolcommissie l En zoo'n duidelijk artikel! En. zoo'n zegevierende tegenstander van handenarbeid, die in z'n stijgering maar zoo voorb\j holt, dat o. a. de Minister van Binnenlandsche Zaken toch ook zeker wel geroepen, om voor de stipte naleving der wet op het L. O. te waken l in 1899 ?ten aanzien van dat duidelijkst" artikel verklaatde: Art. 2 der wet tot regeling van het L. O. sluit niet absoluut uit de bevoegd heid der gemeente, om ook andere leervakken dan de daar genoemde (in casu onderwijs in handenarbsid) onder het lager onderwys op te nemen Genoemd artikel omschrijft slechts den kring van die vakken, welke des noodig bevonden wordende voor de gemeente, inge volge art. 18 der wet verplichtend kunnen worden gemaakt. Mocht een in art. 2 niet genoemd vak onder geen enkele voorwaarde op een open bare lagere school worden onderwezen, dan zou het, zoo niet onmogelijk, dan toch zeer bezwaarlijk z\jn, zich door proefnemingen op de hoogte te stellen omtrent de wenscbelijkheid van invoering van eenig nieuw vak op de lagere school. Dit kan de bedoeling van den wetgever niet zijn geweest." Dat zoo'n Minister van Binnenlanische Zaken zoo'n voor den heer Deelman duidely'kst artikel nu toch zoo geheel anders heeft dur ?en op vatten en die Arnatetdamsche School commissie, die zoo eerlijk inbaar hemd was gezet, er waratje nog weer netjes mee aan gekleed wordt l 't Is jamnier van de niet geringe fout" en het niet al'edaagsciie feit" in de hoofd stad des Rijks" nog wel. Maar wat zal men er aan doen I Hè, als de heer Deelman nu eens gelijk had gehad, wat was men dan in de hoofd stad des Kjks, en daarmee toch eigenlijk in heel Nederland, zoo maar op eens lekker van dien handenarbeid-aanslag af geweest. Het ?waa voor de tegenstanders geweest, om er aan te smullen I En het was goed geweest ook. Want die handenarbeid-voorstanders beginnen de laatste j iren in Amsterdam praats te krijgen. En dat is tot bederf van het lager onderwijs. Hoor maar den heer Deelman; Misschien kan het nog nuttig zijn in het kort nog eens te zegden, waarom allen, die de behoeften van het lager onderwijs kennm, tegenstan ders zijn van handenarbeid op de lagere school." Hebt ge het goei gehoord? all n, die de behoeften van het lager onderwijs kennen, tejrensianders van handenarbeid." Die duizenden en duizenden voorstanders van handenarbeid over de geheele wereld weten niets van, het lagere onderwijs af, ze kennen eenvoudig de behoeften er niet van. Dood l Toe, M d. E.! mi? een, n'en déplaise den heer Deelman, nog in leven blijvend voor stander als ondergeteekende, eens in uw zoo vele !e:ken en <-iile!tanten" bereikend b ad de beteekenia van den handenarbeid in de opvoding en by het onderwijs van onze jeugd en den huldigen stand van de beweging vojr de invoering daarvan in binnen- en bui enland in een serie artikeltjes uiteen zetten? Hij zal heusch bescheiden wezen. En mag ik dan nu, evenals de heer Deel man, de^e korte repliek ook bes-hmen met een woord van den heer C. H. den Hertog, waarvan de heer Deelman zegt, dat hij als weii ig anderen de behoeften van ons lager onderwijs heeft gekend." Ik citeer het stenografl-ch verslag van de vergadering van de Vereeniging voor Paedajogiek in Nederlacd" in 1900 en Ie 'S danr van hem: Ik ben dit oniern-ijs ('>nder*ijs in handenarbeid) volstrekt niet vijandig &rezind, en indien wij eens een royale omiervvijsregeling kregen, zou ik gaarne beieid aijn, om aan dat onderwijs een plaat-i in lei pro gramma te gunnen." En e?en verder; Ik herhaal, dat ik aan de invoering daarvan tiet vijandig zou zijn, als het bleek, dit men er den vereischten tijd en het noodige geld voor over had." Tot later, M. d. R.? Dat hoopt, Kl. DE VRIES Sz. Natuurlijk zullen wij, zoowel in het belang van den heer Deelman, als van anderen en ons zel?en, gaarne den geachten inzeader,in vast vertrouwen op zijn bescheidenheid, nog eenmaal het woord verleenen. E^n eerie artikeitjes zou allicht iets te veel zijn. R-d. itniitiiuiiniiitniiiiiittniniiiiiiiiniiiiiiitnnniiiiiiitiitiniiinnisninnii 11:3 , 2:5 , 29:20 . R 19 , 33-29 31-80 beste, ao-iöa, 2ó:l4t>, 3'j -U of , Verder volgt op z4t-i(3; w 29 23, 19 5 enz.! of op z 41-47; w 2H) 23, 4J-38 enz.! ,32 27 en*.! ? .. .3^28.32 27pn'.f, b. 15:24, / a 3ü41, 24722^ De wij ie, waarop bij de inleiding, de ont brekende tempo wordt verkregen, is aardig, en dikwijls gaan, in het practifche spel der gelijke zetten verloren. Alle lof aan den auteur Eindspel No. 78 is ook tijdig en goed op gelost door A. D Queridoen J. Swart, A'daru, COSRESP 7NDENTIE. W. J. A. M., te H. Dank voor de toezen ding; wordt spoedig opgenomen. Eiadspel No. 80, vaa den a ut e ir K. C. de de Jonge, Amsterdam. Opgedragen aan den redacteur van de dimrubriek; ter mededin ging No. 20. Zwart (l ?'chijf en l dam). 43 jaargang. 24 Februari 1907. Bed.: C. H. BKOBKKAMP, Damrak 59, Amst. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, te richten aan bovenstaand adrett Opl. van pr. No. 79, van den auteur F. C. Hemmes, Haren; w 16 U *), 20 21,- 32 27, 43-38, 33-32, 33 :42, 39 :10 en/.! *) slaat zwart 22:3), dan verliest hjj op de volgende manier: Wit (3 dammer). Oplossingen moeten binnen 14 dagen wordeq opgezonden aan bovenstaand adres. Óp onze prysvraag No. 7, is geen enkel antwoord, waarin de winst van wit wordt aangetoond, ingekomen. Wel ontvingen wij van vele bekwame spelers- de mededee'.ing', dat zy het ge hei l - &aa waren uiei Ue uitste kende eu af toende analyse van dea heer Koster. Wy mi enen dat deze oplossing voor den heer K. vereerend is>, en hem ruimschoots genoegdoening vf-schaft, voor de plaats gevonden miskenning.) KLEINE CAUSERIE OVER HET DAMSPSL. Me. het oog op de steeds toenemende belangstelling in het damspel en datgene wat daarmede in verban! staat, wil ik trachten, de amateurs eLkele oogenbiikken aangenaam bezig te houden, door hen iets te vertellen over het ontstaan der in Friesland nog vrij alge-neen gevolgde speelwyze. Ik hoop, da: mei alleen de damspelers inair ook dj,, di; niet- of minder goed bekend zijn met dit sptl, met genoegen deze causerie volgen, daar de ondervinding mij heeft geleerd, dat degenen, die eenigszins met de bijzonderhelen ?an het datnspel bekend worden, spoediger dan anders, ook genegenheid ge voelen om het spel practisch te gaan beoefenen. Waar en wanneer het damspel ie ontstaar, ka i niet met juistheid gezegd worden. Ver moedelijk is de geboorte afete hiervan ia Atnka of Aziëzoek geraakt. Wel vermeldt de geschiedenis, dat dit spel meer dan 4UUO jaren oud is en ? in Egypte, onder de 5s dyno.st:e der Pharao's, rteds het lieveling spet was der hoogste standen. Herodat" veimeldt, dat de Lydiërs, tijdens een lang durige hongersnood in liet dammen veel verlichting vonden. Dan zijn er meermalen afbeeldingen van het damspel gevonden op oude graven van Egyptenarea en in het l.ouvre te Parijs, worden uo< twee ateemn damborden uit den ouden tijd bdwaard. Sinds hoelang het damspel in Europa v\ ordt beoefend, slaat niet vermeld. Wel heeft men alle reden om te veronderstellen, dat de overbrenging door de Komeinen of de Isia lielen is geschiedt. Benige schrijvers zijn van gevoelen, dat het damspel uit het Oosten in Spanje of Itali is overgebracht en, dat het zich later meer o?er Europa heeft verspreid. l>eze meening berust vooral op het feit, dat de oudste be kende litteratuur over dil spel, in deze landt-n i-i verschenen. Z'jo vindt men o. m., geschrif ten van Antooio Torquemade' U<547) en Pedro Hutu M.ontero" (L59U), beiden van Valencia; akook van Juan Uarcia Canalejas", van aiagobsa ilöoO) en Josepae CarlusCJarces" (Lb84j, enz. In vroegere tijden is het bord en de speelwijze meermalen gewijzigd, totdat ten laatste het in Spanje (?) ingevoerd tpel vrijwel het zelfde bleef. Dit spel werd uige\O;s'dop een bord van 61 ruiten met 24 schijven. ( Wordt CTvolgdj. AAN DE PROBLEMIöTEN. Het volgende dient als toelichting, op onzj uitgeschreven prijsvraag: 1. De geklaagde stelling moet zoo opgebouwd zijn, dat deze in het practische spel zou kunnen ontwikkeld worden. Onnatuurlijke stellingen als b.v.: w 18-20 29 3^-40; z 1-47, blijven bu tea bcspreking. Zwart ring ook geen stand inueu.e i, waarin hij onmiddellijk n of meer stukkrn vraagt, die wit niet kan verdedigen, b.v.: w 1017-2028-47; z 4248. Uergdijke stellin gen bewijzen me s en ijn dus waardeloos. . Wit, uie zooais bij alie vraagstukken de leiding heeft, in ,et gelegenheid hebben, zijn vermeende winstelling te kuunen ontwikkelen. M. a. w.: wit moet, indien Lij dit 110 >dig acht, met elke dam minstens nmaal kuuutn gf eleo, zooa's het damreglement dit ook toesUat, bij een verkregen eicdsteliing van l tegeii 3 dammen, waarbij hij, die 3 dammen het-f', minstens nog 3 zetten uiax doen. Wij we en dat een stelling van l tegen 3 dammen remise is, tenzij He enkele dam, volgens het bepaalde in het dimreglement, kan opgevangen worden; ook, dat l tegen 4 dammen, bes-ist gewonnen is Nu zal het toch al te dwaas zij u, wanneer iemand mee de volgoude stellingen, bet omgekeerde wil bewijzen, b.v : w 4 <J 14; z 36, of w 12-14-18 27; z 2J. Wij en hier immerp, dat in het eerste geval, aan z vart en, in het tweede geval, aan wit di vrijheid om, het spel te ontwik kelen, onmiddellijk ontnomen wordt. We!n ir iets dergeajks mag in de gevraagde stelling natuurlijk niet voorkomen. Het gaat uitslui tend om de vraag, of zwart zich van de remise km verzekeien, ook nadat wit elke data minstens nmaal hetfi kunnen verplaatsen, of, dat wit in staat is, in elke, door zwatt ingenomen stelling, de winst te forceeren. Lan^s dezen weg hierop ecu afdoend antwoord te veikrijgen, is onze bedoeling.