Historisch Archief 1877-1940
D-E A MvSTEIH) A W W-E-R W -K-K-E B Ir A-D VOO RN E D RR L A N D.
Tergaarbak roor j», waarvoor eigenlijk
niet P
Het begrip, van mrforèledig1, waeht op
een iofcoud, waaraan bet dierurbaar te maken
valt. Dezen nu, in ons getal, te verzwijgen,
-«hrt- i» juist z\jn rol en zijn taak, de
be»tMMi*den «jjner keuze. Van rechtsge
lijkheid *yn wij, hier, even ver als zooeven,
met: deae toevoeging, dat wij, in het woord :
doelmatigheid, op den koop toe, eene ver
momming ontvingen.
Hoe komt het, dat .de concrete zin van
reehtsffelykeid verbleekte, en, lang! dien
' weg, net sociale denken belemmerd werd ?
Qai komt, omdat eerst, het Romein sche
raebt, en daarna de Manchester school het
«fteereerd hebben.
Het" BomeiiH jbe recht is de belichaming,
de veraanschouwelijking der abstracte, en
de doodvjjand der concrete ree tsge'ijkheid.
In irrerg en been individualistisch, ke&.t bet
Biets anders dan gij en ik, uw en mijn
eigendom, beiden en beide te hoeden tegéa'
inbreuk op d» gelijkelijk ge lachte
machtstfeer. Verkeersyormen. ?verbintenissenleer
overbruggen di« beide persoonlijke en
zakelijke polen, doch verlieze.i ze nooit uit
het oog en boaden zorgvuldig ze gescheiden.
Concrete rechtagelykheid! Een Romein zou
u niet begrijpen, of in drie woorden u
terecht ge we «en hebben, pe maatschappelijke
ordening heeft afgebakend eigendomsbegrip.
Verschuiving daarvan moet plaats grijpen
in den vorm rechtens. Volwassenen, mondig,
rechtsbekwaam zyn immers elkanders ge
lijke en worden in rechte als zoodanig be
handeld, wat wilt gij meer? Waarop dit
neerkomt? Het Romemscbe recht met zijn:
euique «uum denkt zich eene samenleving
v "T»n abstract gelyktn. Of deze sterk, gene
zwak, '?deze behoeftig, gene vermogend, deze
getond, gene ziek is, daarom bekreunt dat
Beent' zich niet. Individuen immers zijn en
bleven /beiden. Voor beiden is de
rechtsmaat 'dezelfde. Jegens beiden is rechtscisch
adf n- en; tegen beiden is willekeur
uitBèhtBgelijfebeid heerscht er du»,
Toorieéker, maar ten halve.
f Go dea Uodem van het Romeinsche recht,
tierde de Mansohesterseiool, met haar
algemeen belang", dat de uitkomst heette
te zijn van het vrije s tel dor byzondere
. belangen. Hét belang'' nu aan zichzelf
overgelaten, is giokdoof en stekeblind. liet
gaat te rade mét hetgeen zijne [lusten streelt,
ea zijne begeerte opwekt. Hier, s'aat men
. niet meer nevens elkander, gelijk ten minste
itet Romeinsche recht eeue maatschappij
Dog' zich dacht. Hier, raakt men slaag?, en
- - ff» het slagveld blijven allen, dat zijn talloos
telen,, wien het faalt aan de kracht om, in
den feilen bestaanutru'd, met overmachtigen
zich te meten.
Zóó liet de Maachesterschool eene open
rekening, -die de economische
ethixchhi»torische richting zich bevlijtigt aan te
? -mui verend"
Hieiin nu .gaat_ Herbart'g Ethiek haar
' 'd.wa'rfiboomen, eh"dit i» déderde tegenstelling
_ met Kant wiens opperste gron Iregel is:
"0 behandel ?niemand uitsluitend als middel.
ledat'tH u tevens doel.
Man leze b{j de Baaf.Berbart's schema
der persoonlijke tn der sociale ideeën,
ingelen- door de woorden: Uit de oorspron
kelijke of j>«re<xmfy'A-e ideeën zijn alzoo af
' te.leidea de toeiaie ideeën" (blz. 332). AF
TB J,SIPEN! De schrijver bezigt het woord
en !? hanteert de z^ak ab de natuurlijkste
, d*r wereWv «ewler ne opmerking of bij
voeging. Toch zetelt hier het
verderfelijkindividulistische van gans jh de Uérbartsche
Ethiek, voor i gesproten als zij is uit geheel
, «$jn bloot verstandelijke toeael. A f te leiden
zyn niét de maatschappelijke verhoudingen
, uit inditidueele betrekkingen, maar
omge. keer J juist, zijn deze laataten te begrenzen,
: naar g«l«ng der maatschappelijke nooden.
Slechts zoodanige maatschappelijke ordening
is. eene r echt «ordening, waarin niet, naar
Bomeinsch model, enkel abstracte, maar
tevens eene met de werkelijkheid te rade
: gaande, dus concrete rechtsgelijkheid
hcerscht. Mijn recbt is niet, gelijk Herbart
waant, oorspronkelijk' , dus toongevend
? voor aller recht, maar omgekeerd, bepaalt
alttr recht de mate -van mijn recht. Eerst
die maatschappij, daarna het individu. Daar
van doordringe zich, wie eene voor onze
dagen bruikbare Ethiek leveren wil.
Verlangt men deza opvatting gestaafd te
«ien door een gezaghebbend woordvoerder
. der rechtswetenschap? Ziehier hoe Iheri ig
zich uitlaat: Alle rechten van het
priva*treebt. «l beoogen zij ook in de eerste plaats
enkel het individu, ondergaan den in vloei
van en zijn gebonden door het letten op
de maatse sappy ; niet n bestaat er,
waarbij het subject zou kunnen zeggen:
dit heb ik uitsluitend voor mij, de
consequentie van het rechtsbegrip brengt mede,
dat de maatschappij mij niet beperkt." 1)
Trouwene^ ook in zuiver wijsgeerigen ziu,
beeft Herbart, met zijne scheeve Ethiek, een
grondbeginsel uit 't oog verloren, dat reeds
Aristotele* in het licht stelde. De Staats
leer namelijk van den Stag y r ie t plaatst
vlakweg aan de spits den regel: de Staat
is van nature vroeger dan het huiswezen
en .ieder enkele van ons" 2) een regel,
?waardoor een prius in de Idee bedoeld wordt.
Eeeren wij, ten sloite, tut den sleutel van
Hérbart'spaedagogie, zijne psychologie terug.
? Het jura re in verba magistri toont, in den
regel, zekeren onbevangen gemoedsaard. De
; he< r De Raaf overdrijft die hebbelijkheid
«ehter. Zoo lezen wij van de ziels vermogens :
boe niemand bekennen wil dat hij in ernst
M* haar gelooft" (blz. 155). In ierdaad?
<M«a Moest sich toch twee malen bedenken,
» eer men dergelijke enormiteiten klakkeloos
?MnahriJft. Piëteit toor een meester is
goed, maar il faut de la vertu, pas trop
p"en feu t. Van Lot se gewaagden wij reeds.
w i« ook een weinig meetelt is de Tübinger
kMUfdter Rümelin, dio een betoog juist
over de «eUvermogenp, met de navolgende
iNtaMohuwing tegen Herbart besluit: Het
lUkt zulk «en theoretisehe, onnooze'e vraag
o? Trillen en gevoelen een zelfstandigen
oorsprong hebben, dan wel slechts ge vol
gen van bewegingen van voorstellingen
- *XÜB» of aan het denken de eerste plaats
|n ons zielele ven toekomt, dan wel of het
' aridere krachten van gelijken rang of
sterker werking naast zich moet laten
«Zektea, maar die traag is veeleer van
««?itreole practische beteekenis e»
draagkracht. l3e gansche levensbeschouwing,
de vraag, hoe de ensch op menschen
werken kan, in de opvoeding, in de
maataékappü, in de leiding van het volksleven,
woidt daardoor in ander licht geplaatst.
Het zon, naar myne nreenmg, er bedenkelijk
.uitzien met moraal en religie'en iedere
«hoogere vorm ng, bijaldien hare macht
Over de gemoederen enkel op logische
bewijsgrorKien, op de onaantastbaarheid van
den samenhang in fene reeks van
voorstellingen beruttte; bijaldien zij niet hare
eigene zelfstandige wortelen in den
diepsten grond van onze ziel hadden. Gelukkig
is dit zóó en de dwaling is niet zoo
gevaarlijk als zij schijnt; maar een geslacht
en tijdsgewricht, dat van de
vooronderstelKng uitgaat, dat willen en gevoelen van
voorstellen afstammen en van daaruit
kan worden geleid, kan daarbij
desniettemin menige wonderbaarlijke dwaalwegen
inslaan en onverkwikkelijke ervaringen
opdoen". 3)
Men ziet, het zijn piet kleinigheden. die
bij de vraag: Herbart's opvoedingsmethode
of niet? op het spel staan. Het kind, in
die sctiool gerijpt, wordt, naar mijne besliste
overtuiging, niet egoist, maar egocentralist.
Welnu, ik ken niet ne geestesrichting,
die minder ontvankelijk maakt voor den
hoofdeisch van ieder bevredigd, berustend,
menschelijk bestaan : den ootmoed, recht
streeks gevolg van het, door Sjhleiermacher
aangewezen, onvoorwaardelijk af
hankelijkheidsgevoel van Hooger Macht, als grond
toon van ieder menschelijk streven.
Toen Ernst August, koning van Hannover,
in 1837, de Staatsregeling ophief, kwamen
zeven hoogteeraren te Göttingen daartegen
in verzet. De Gottinger Sieben" waaronder
wëreldberoemdheden: de beide Grimm'p,
Dahlmann, Gervinus, moesten het land
ruimen. Herbart, toen eveneens te Göttin
gen hoogleeraar, deed niet mee, naar hij zelf
schreef: het is mijne zaak niet te
beoordeelen, wat er aan het politieke leven des
duitschen volks te verbeteren valt."
Zou deze geenszins eervolle onthouding
toeval zijn?
Amst., Oct. 1906. J. A. LEVY.
1) R. v. Iherina;. Der Zweck im Recht
(Leipzig 1817) l blz. 519.
2) Aristo'eles de Republica (Ed. Bekker)
p. 12S3. (L 2. blz. 3 infra)
3) G. Rümelin Reden und Auf-atze (T
bingen 1876) I b'z. 142.
Tijflsdirifl Tour f ijsl)pperte.
Met Maart aanstaande zal verschijnen een
Tijdtchrift voor ijittrgetrte ondsr redactie
van: Dr. J. D. Bieren s de Haan, Julius de
Boer. L. H. Grondys, Dr. Pb. Kohustamm,
Dr. W Meöer en K. J. Pen.
In het prospectus schrijft de Redactie:
Er is ge/egd dat dè'ze tijd komt te staan
in het teeken der wijsbegeerte; en zoo de
de Redactie van bet op te richten Tijdtchr'ft
r (K r Wij* begeerte deze uitspraak niet gaarne
onderschreef, al ware bet slechts uit wensch
dat bet zoo zyn moge dan zou zij zich
niet hebben samengevoegd tot het werk, dat
z\i thanj vol gaarne op zich neemt, hoezeer
zich van de zwaarte barer taak bewust.
Een Tijd is een Tijdperk van nationale of
algemeen«r kuituur, en de kuituur is het
geestes-leven van het leiding gevende deel
dts volks; en zoo wy achten, dat deze ty'd in
het Teeken der Wijsbegeerte komt te staan,
is het uit opmerking dat wysgeeiige vragen
thans een nitnemender en omvangrijker be
langstelling ontvangen van het denkend,
intellektueele, leiding gevende gedeelte dan
voorheen het geval wa*.
En al vermoeden noch wenschen wy, dat
de wvjsgeerige problemen de sociale en de
wysgeerige scheppingen de litteraire en
aeslhetit-che zullen vervangen, toch is het te voor
zien dit door het wassend wijsgeerig bewust
zijn ook deze vragen en deze scheppingen
een dieper behandeling en opzet zullen eisutien,
dan wanneer het wysgeerig wooid tot zwygen
ware gebracht.
Er is in onzen tyd allerwege een vermeer
dering van btwuftheid; de spontane schoon
heid* uiting gelijk der impressionisten in
schilderkunst en litteratuur is niet meer
toereikende stof voor den echoonheidszin.
Het lette) kundig oordeel heeft sinds lang
een breeder voornemen dan beredeneerde
lofzeirging of afwy/.ing: men wil het verband
begrypen tusschen een litterair werk en den
scheppenden menschengeest. Ook de maat
schappelyke aktie, met name het socialisme,
blijft niet b\j een hervorminaüpro?rain, maar
zoekt theoretische basis. De litteraire eo
andere tijdschriften bewijzen, dat de
wijsgeerige faktor in bet geestesleven dezes tij ds
in staat van toename verkeert. Het oogenblik
schijnt gekomen om in Nederlandsche taal
en als teeten van den stand der .Neclerlandsche
kuituur een tijdschrift voor wijsbegeerte te
stichten.
Onze verwachting moge voldoende zijn
gegrond!
De wysgeerige zin is een zin voor de Idee
des geheels.de grondzakelijke Algemeenheid;
en dat deze zin zich thans veile/endigt, is
evenzeer in vervolg van als in tegenstelling
met den voorafgeganen tijd van alleen-heer
schappij der exakte studie. Natuurweten
schappen, sociale wetenschappen en psycho
logie bepalen zich tot een bizonder gebied
van verschynselen en richten den geest op
het feitelyke'?maar als wetenschappen
steunen zij op de algemeenheid als haar
basis. Voltooide kennis, welke alleen in staat
is den kendrang te bevredigen, moet kennis
der Algemeenheid zijn. Zoo richten de
weterschappen den denkenden geest boven hen
zelf uit en zjjn een aan leiding tot de wijs
begeerte.
Doch niet slechts de kendrang, ook de
levensdrang ekcht wvjsgeerige bewuslwor
ding; er is nood aan eenheid des levens; de
in vele vakken ea afdeelingen versnipperde
arbti l en betover zedelijkheid, recht, kunst,
godsdienst verdeelde geestesleven roepen om
een synthese, welke althans in ons denken
bestaan kan, en waardoor de eenzijdigheid
van elk afzonderlijk werk en elke afzonderlijke
daad wordt opgeheven. De volledige msnsch
is hy, die zich in zijne werken bewust is
van de idee des geheels. En daar de behoefte
aan dit volledige denken in dezen tijd niet
meer van enkelen is, doch, naar ons voor
komt, van velen, schijnt het gewettigd thans
een tijdschrift voor wijsbegeerte te stichten.
Is alzoo deze stichting een daad die aan
den tyd' beantwoordt en heeft zij uit dien
hoofde kans van slagen dan zal voorts
door zijn inhoud het tijdschrift zijn bestaans
recht moeten verzekeren. Deze inhoud zal
zijn overeenkomstig den tweeërlei kring van
lezers, voor welke het tijdschrift is bestemd,
den engeren kring van wijpgeerig belang
stellenden. Wysgeerige stukken,' die het
bereik van een gewoon ontwikkeld publiek
overtreffen, kunnen hier ,geplaatst; maar
vooral niet minder artike'en, die de
kuituurtaak der wyjbexeerte bevorderen, nl. opleiding
en inleiding der intellektueel aangeleiden,
ook al hebbei zij geen bepaalde scholing
ontvangen. Zj mogen hier him scholing
vinden. Er wordt gerekend op een ontwik
kelden le:erskring in ruimen zin.
Het is de bedoeling niet vau redactie en
medewerkers om in geslolea falanx voor een
bepa 1de wijsbegeerte te strijden; zij zelven
zijn, by alle waardeerirjg voor elkanders weik
en standpunt, van verscheiden wijsgeerige
gedudheid. Moge een sehooltijdschnlt zijn
bekoring hebben voor een besloten kring,
hetzij van Spinozisten, Kanlianen of Hegelaars,
wat wy meenden te moeien sticht» n, en
waaraan wij levensvatbaarheid toekenden, i;:
een vrije tribune voor het wijfgeerig woord.
Daarbij z*l de stof zoo breed mogelijk
worden opgevat. De kultuurtaak der wijs
begeerte worde niet vergeten. Het is niet
uitsluitend, noch hoof (zakelijk om kennis
theorie of lotjika, maar om het geheele irebied
der kennis te doen, voorzoover dit onderde
b .'Straling valt ?an het licht der idee.
Moge (Jao da redactie in baar ernstigen
arbeid voor dit tijdschrift gesteund worden
door de belangstelling yan een breeden lezers
kring, opdat onze verwachting waar b'.yke,
dat deze jd komt te staan in het teeken
der wijsbegeerte.".
Het tijdschrift zal in driemaandelijkpohe
afleveringen van acht vellen druks verschijnen.
Het wordt uitgegeven door de Firma's: W.
Versliiys te Amsterdam en E. J. Bi ill te Le den
Inhoud van Trjdschriften.
De A'ieuwe Tijd, No. 2 . De Intocht, door
S. Bonn. Da 25»te Januari, door Karl
Kau sky. Een goed begin van bedrij
fsen loondtatisüek, door Th. van der Waarden.
Russische vooruitzichten : De by'et-nkomst der
tweede Rijk» Uoema, door W. van
Rtvesteyn Jr. iku lies eii socialistische Aestetika,
de wederyereeniging vau eti ch en aestetisch
ideaal in de socialistische kuns', I, door H.
Roland Holst. De wet-Müleiand. Rap
port der soc.-dem. studieclub. Oïer de
nieuwe theorie. Een aniwooid aan Vlie
gen, door J. Saks.
De Aarde en haar Volken, No. 12 : Per auto
door den Kaukasua naar Perzië, door Ciaude
Amt. Klamboe-haken. Afrikaansche
lauweren voor den hertog der AOruzzen.
Tijdschrift AardrykskuuJig CJenoottchap.
Frankrijk, Engeland en Italiëiu zake tthiopië.
Oide. Mooi Madeira. Het Hooger Huis
in Engeland. Feuilleton.
Op de UuO'jte, FeDr.-an: Op het omslag:
Meisjeskopje (beelu). Bijlage: Spelend
Jongetje', uaar C. iS^oor. O ver de maand
die heenging, met portretten e :c. Kinden
Kunstenaar, met repr. naar werken van C.
Spoor, door Is. Querido. Over de J
ungfraubahn, met illusir., door Fr. Wrubel. Aristo
craten, roman, door J. de Meester. Op
sneeuw-excursie, met af b., door J. A. Honing.
Oudj s, schets, door W. Kalma. Tyger,
schets, door Cariy van Bruggen. Op de
hoogte In de hoogte, met ulustr., door W.
Pottum. 8hop"werk, ervaringen van een
emigrant, door D. Veltman. Het verwekken
yan kunstmatige koude, met af b. door J. C.
Waal. Merkwaardige proeven, duor E. C.
Sutherland. J. P. ;Jacobsen, met portret,
door A. Verster. De auto en baar opkomst
in Duitschland, een vermakelijke, geïllustr.
satyre. Dramatische kroniek, met portr ,
door L. van de C'appeite; Recepten, door
mej. O. A Coiver.1?Over huishoudelijke
gezelligheid, met foto's, door Lydia.
Ptiysiognomie, dojr Pesnem. Letterk. kroniek.
Hul Hais, Oud en Nieuw, ati. 2: Iets over
geweven tapijtemgobeliné), in't bijzoLder over
die in 't raaduuis te Maastricht, door Pauliaie
M. Flament. ??De tafel, door dr. W. Vogelsanjf,
(slot(. Toelichting bij de platen.
Den Gulden Wmkel,Kü. 2: Ingeborg Maria
Sick, door L). Logeman-van der Willigen, met
portret en facsimiléhandschrift. Kus-asche
letteren, door Aunie de Graaff, met i portr.
Boekensuhou w, door (ieraid van Eoneren, J.
Everis Jr , Ida Haakman, W. F. Gouwe en dr.
H. J. Cal koen, niet 3 portretten.
Winckelkout. De kalenders voor 1DU7, door I. H. S
Boekbejchiyving.
LeventrtcM, No. 'i: Bijlage Louis Bouw
meester en mevr Lena van O lefen-Kley
in Voerman Henschel. Kunstbij lage Ar
beid," Een martelares uit den Russischen
Vrijheidsoorlog, slot. Rarda Lieftink. Het
probleem der geestenwereld. A. J. van
Hanswyk. Wach.lied Zandstraal. Joh.
Scamidt. Van Kunst en Parasitisme. H.
Pypelynijes, door Jacob de Haan (met portret).
A. van den Heuvel. Drama-studies. Zyn
Zoon. Dr. A. J. C. Soyderp. De voorwaarden
des levens, slot.
Eigen Haard: Een ontwaken, door G., II,
slot. Vastelacond in den ouden eu nieuwen
tyd, door Ben Ravo, II, met af b., slot.
Nederland?.voor honderd jaren, door Generaal
WüppermlEnn, Hl. Waar heide eens was",
door R H. Herwig, II, met af b., slot. Prof.
H. W. Bakhuis Roozeboom, i, met portret.
Verscheidenheid. Feuilleton. Publieke
belangen. Tijdins van S/en Hedin. Een
gestolen schilderij ter waarde van/72 000
Het 50-jarig bestaan van den Nora-JDeutjchen
Lloyd. De oudste oorlogscorrespon lent.
Reddiug van een Chinees door een Hollandsch
schip. Stead en de Duitsche journalisten.
IJsvermaak te Utrecht, alles met afbeeldingen.
NIEUWE UITGAVEN
Engtltcht llandelscorreepondenlie. Volledige
leiddraad bij de studie voor praktijk en
examen, volgens een geheel nieuwe methode,
door J. P. ENGELHARD. Amsterdam, wed.
J. Ahrend & Zoon.
J. K. A. MUSAEUS, Avonturen van Ridder
Rolaniit /Schildknapen. Pikante Legende uit
den jd van keiier Karel.
RICIIARD Vofz, Lucullui IJ, en de S-hoone
Sabine. (Die Mutter der Catonen). Dorps
idylle uit de omstreken van Rome. Beide
deeltjes vormen No. l en 2 van de Biblio
theek van Klassieke Huimristen en
Novellis'en. Uitgaven van N. Danner te Utiecht.
-Een Kroon. Drama iu 5 bedrijven, door
JEF. MENNEKËXS. Maldeghem, V. Delille.
Het Htpelen en zijn genezing, door L VAN
LIER. Zutphen, W. J. Thieme & Cie.
Geschriften uitgegeven vanwege den
Nederlandschen Protestantenbond," IX. School
en, godsdienstige Opvoeding, door J.
BRCINI.' o JZN. Assen, L Hansma
Pro en Contra," Serie II, No. 10: Lijk
verbranding. Pro: Dr. C. J. WjjnaendtB
Francken. Contra: H. J.E. Westerman Holstijn.
Moderne Kunstwerken, aft. 2.
Het leven van Michiel Adriaantzoon de Ruyter,
door L. PESKING, afl. 2. 3 eu 4. Rotterdam, J.
M. Bredée. (Zie vervolg pag. 8J.
VOOR DAMES.
Büie Kaartlezer.
n.
Doctor Ludeman verhaalde eene ontmoe
ting die hij had met eene waarzegster van
deze soort, .moe Ier Griet genaamd. Altemaal
boerenbedrog! wat waren zulke beduimelde
prentjes tegenover zijne planeten l Hij was
het eens met de geestelijkheid, die de moza
sche wet voor zich had, en ook de profeten
van Israël; 1) die zich zoozeer verzette tegen
het raadplegen van in tooverijen
doorgeconterfeite heidenen', tegen het geloop der
verdwaalde jongheid naar oude, lelijke,
rimpelige wyven en totebellen omme te
weten van wat hun ten aanzien van hunne
liefde, geluk of leven in het toekomende
mogt gebeuren?'' Doch de bewuste jongheid
zou er niet minder verdwaasd om blijven,
en het geslacht vaa moeder Griet is nog by
lange na niet uitgestorven. Het behoort tot
de lijdkortingen, ook in de huizen van def
tige luyden" dat men voor elkaar de kaart
legt, en wanneer in de kamers van zoovele
onzer gedesoeuvreerde jonge dames de muren
klappen konden, men zou yan samenspraken
hooren in dezen trant:
Kom, laten we eens naar de kaartlegster
gaan."
Geloof jij er dan aan wat zoo'n mensch
zegt ?"
Ik? heelemaal niet. Waar >oor ziejemij aan!'
Maar waarom wou je 'r dan heen?"
O aüeen voor 'n verzetje, 't Is ereis een
afwisseling met dat eeuwige winkelen en
modes zien.
Ja maar, zoo'n mensch brengt je allicht
allerlei muizenissen in je hoofd. Onwillekeu
rig kom je onder de impressie."
't Is waar. Laten we dan maar liever gaan
tennissen."
(Na een poo.«je):
t Kost 'n kwartje... dat is toch niet veel?''
O neen. Maar als zoo'n juffrouw naam
begint te krijgen, dan gaat het als met den
bouwgrond ze slaat op; tot 'n gulden toe."
Nu, dit U dan voor Jater. Ik zal voor je
betalen; die paar kwartjes kan ik wel op
myn k!eedgeld vinden."
Dan ben je nóg bekocht, 't Is immers
zottekiap ?"
Juist daarom. Dan kunnen we nog eens
lachen en je doet weer eens nieuwe indruk
ken op. '
Nu, vooruit dan... voor de impressie I'
Komt zoo'n uitnoodiging niet van de per
soon, dan komt ze allicht van hét strooibillet.
Het is niet onbekend dat sommige dezer
dames hun bedrijf verschuilen achter dat van
modiste Zoo behoeft het van geen enkele onder
onze inttllenluellcs giweten te worden, dat ze
bij de kaartlegster is geweest, 't Gaat als in
Amerika, waardes rciety wotuan aan den voor
kant het modemagazijn binnentreedt, om,
doorloopende, in het achterhuis tot haar
eigealijk doel te geraken. Nl. sal'on, waar
ze zich ongestoord en ongezien aan allerlei
mixed drinks", aan gobiers en cocktails be
drinken kan. MOUISTE stond op de koperen
plaat voor het huis van zekere mevr. il. op
de Bloemgracht, ma.ir niet ie,ier, die er
kwam, kwam er voor een nieuwen hoed.
Eene Amsterdamsche kaartlegster woont
gaarne 'n beetje achteraf. Dat kan geen
kwaad, voor de klandisie. 't Is er mee als
met den tandarts, die op den vraag waarom
hy. zoo afgelegen woobde antwoordde, dat
vele dames er gansch niet op gesteld waren
dat men uit hunne geregelde bezoeien bij
den Zahntechnikei" zou kunnen afleiden den
betreurerjswaardigen staat van hun gebit.
Ook bij de kaanlegster wil niet ieder gezien
zijn ; van daar dat men van haar domicilie
vaak zeggen mai : hoe later op den avond,
hoe schooner volk. Maar zoolang de reputatie
nog niet gevestigd is, moet men wel de
reclame te hulp roepen Dan wordt er langs
de deuren der burgerhuuen gecolporteerd
rntt strooibületten, die steelsgewijsde brieven
bus achter Je deur biniu nglippen; die, liefst
met het koninklijk wapen aan 't hoofd, be
kendmakingen aU deze inhouden :
M. M. l
Door deze heeft ondergeteeken Ie de eer
UEd. te berichten, dat zij alhier gearriveerd
is en aan onderstaand adres werk saam. zal
zijn. ISa lange studiën en onderzoekingen
is het haar gebleken door haar schitterende
bekwaamheid, ontleend uit aangeboren natuur.
lijken aard, dat zij het karakter van den
meLseh en alles wat voorkomt in het
menschelijk leven schetst. Verschillende dagbladen
geven daarover hunne tevredenheid t e kennen.
Wie wil zijn karakt -r niet eens leeren kennen ?
Daartoe bestaat nu de beste gelegenheid bij
MEJ. IDA,
Nieuwe Lioiersslraat 14, Amsterdam.
Niemand zal on voldaan het huis verlaten,
maar verbaasd staan over haar
hplderzichtigheid, die te aanschouwen is. Zij is ook in
het bezit van het Glas-Spiritisme. Heeft men
familie in het Binnen- of Buitenland, dan
kan men met mij daarover raadplegen.
Minzaam aanbevelend
UEd. Dienares
Prijs 25 cent. MEJ. IDA.
Spreekuur van 's morgens 10 tot 's avonds
10. tieeren worden niet ontvangen."
Waarom geen heeren 't" vroeg een nieuws
gierig Aagje, toen zij (pa en moe mochten
er niet van weten) aan het adres in de
Looiersstraat geweest was. En de kaartlegster
had geantwoord :
Och, die maken maar mines met de dames!"
Gekheid scaken in haar huis daar was het
niet op ingericht. Aan heeren zou 't, volgens
hare exegese, niet zoozeer te doen zijn om
de onzienlijke toekomst als wel om de tast
bare werkelijkheid, en tegenover hare
serieuse wetenschap kwam zoo'n houding te pas
als een oliekoek in een treurspel.
Maar dat wai niet Ie fin mol de l'fdstoïre. De
neuswijze kruidenier uit de buurt, die zien
kon wie er uit en in gingen, had eene oplos
sing op zijn manier. Heeren worden niet ont
vangen! jawel, heeren zijn niet zoo ge
makkelijk te bewerken als de dame?, 't Zijn
geen geschikte sujetten voor een planeet
lezeres ; er valt met hen geen eer in te leggen.
Les hommes ! ca ne croit a rien l" gelijk de
Fransche vrouw tegen den pastoor zei. Zij
komen al dadely'k met het ongeloof op het
voorhoofd geschreven, en waarom zou men
dan roosen voor verckens strooien", gelijk
onze vaderen zeiden.
(Slot volgt). S. KALFF.
ioDS Toor fle telia We fitsopnlüle TTOII
ti Pdiüf.
Al lang was het my n plan hieromtrent het een
en ander mede te deelen, doch gaarn" eenige
mij toegezegde photo's er bij willende voegen,
had ik ziker nog wat gedacht, ware na niet
in de Groene" van Zaterdag 9 Februari, een
verzoek om mededeelingen in die richting
verschenen.
Nu das maar dadelijk het volgende :
Er bestaat te Parijs ten eerste :
Le Cercle Amicitia 12 Rue du Parc-royal 1)
deze is opgericht in i89Ö, doch eerst t wee j aar
later geopend eo heeft ten doel de fatsoenlijke,
te Parijs arbeidende vrouw, een aangenaam
thuij, behoorlijke voeding enz. tegen
hoogstbillijken prys te verschaffen. Presidente dier
vereenigiug, die bovengemeld doel tot uit
voering heeft gebracht en nog brengt, is
Madme Alfred André.
Genoemd thuis is ook voor dames uit den
vreemde zoover er plaats is - toegankelijk,
Men wane echter niet, dat een tijdige aan
vrage om logis, overbodig is. Wil men niet
riskeeren, voor auberge pleine" te komen,
dan diene wel degelijk tijdig geïnformeerd.
De ligging is zeer gunstig: dit in
tegen
1) Place des Vosges, dicht bij het museum
Victor Huuo, eeni^szins in 't kwartier v/d
Champs Elyrées en het Louyre.
G ?11 *'--9
ailler
deleHite
Zijde is Mode.
Vraagt Stalen van on/e
voorjaars- w zomer nouveautés, voor
costumes en blouses: Echizen,
Taffetas lustre, Louisine, a jour,
Mousseline 120oM.breed,van uocent
per meter af, in zwart, wit.»ff^n er
gp| kleurd.ats ook ge'"orduut de blouses |
en robes in bat;st. %,.^»^~'
Wij leveren allten geearandpfrd
solide Zijde stoffen direct aan par
ticulieren, franco vracht en
rechten aan huis.
SCHWUZ R & Co., Luzern H26.
(Zw.tserland1.
Zijdestoffar.-Export Kon. Htfl.
Bitterwater
tmser Water (Kranchen
26 CENT PER HEELE KRUIK.
Emser Pastilles
50 CENT RER DOOS.
Verkrijgbaar by:
n. MEIJER, Hofl. Amsterdam.
H U u. hOftitJIS, Old England, Amst.
J. (jQUfiKNiS Jun.. Haarlem.
Wed W. H l K K KR Wormerveer.
ti. ANNKLT & K HOUWERS, Zwolle.
O. C'. *CJUO VütlUOM, Leêwarden.
H. aURMANUKün.A.WRRESMAN,
Uroningen.
JULIUS Hul?, Den Helder.
Mag. HET AiïKER, Den Haag.
L' v. d. KERV, 'i'iel.~~
iï'UK L1EMU, en EDW. TROK Arnhem.
BOUWT t. NUNSPEET
O/d.
VELUWE.
Inlicht, b/d. Vereeniging Kantoren
voor Vaste Goederen in Nederland te
Nunspeet.