10 DE AMSTERDA MM K R' "WEEKBLAD VOORN E D E R L A N D. No. l" Naamlooze Vennootschap NCASSO-BANK, geeetiigd te Kapitaal ? 12,000,000.-, geplaatst en volgestort ? 6,000,000,-, in stukken van f 1000.?en f 500.?en ten volle deelende in de winst over het boekjaar 1907. De INSCHRIJVING op bovengenoemde f 2,OOO,OOO.?Aamlcelen ia ten kantore der Vennootschap Alhier opengesteld op DINSDAG 5 MAART 1907, tot 's namiddags 4 uur, op de voorwaarden in het desbetreffend prospectus vermeld. ... ^ Prospectussen en insehrijvingsbilletten, alsmede exemplaren der statuten en van bet laatste jaarverslag zijn ten kantore der Bank Alhier verkrijgbaar. AMSTERDAM, 28 Februari 1907. ?MMtlllHlllllliniinilllllllllliniDttlllllllllinilllllltlllltlllltllllllHIIIIIIHIIIHIIIMIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItMII maakt het van belangrijke ontdekkingen, vooral van kopererts gewag, die het beste omtrent de toekomst kansen der Maxwell doen verwachten. Wie echter meent, dat het bestuur thans de aandeelhouders geheel in vertrouwen beeft genomen, heeft het mis. Wel handhaaft men nog de waarlijk unieke maatregel, het 5 pagina's groote verslag slechts tegen betaling verkrijgbaar te stellen, maar men is er nog niet toege komen een behoorlijke balans pp te nemen, noch ook om b.v. eenige verklaring te geven omtrent het hoofd te innen wissels" ad f 41,076 in den staat van ontvangsten en uitgaven. Inmiddels blijkt uit den bedoelden .Staat, dat-op l Januari 1907 #84.111 in kas was en aangezien het bestuur het zeer ?waarschijnlijk acht, dat spoedig voordeelige landverkoopen zullen plaats hebben kan men blijkbaar binnenkort weder do betaling van een Coupon der Prior Lien Bon d s ver wachten, waarvoor $ 90.000 noodig is. Zopals men weet zijn de $ 3,000.000 Prior Liens geheel ingekocht, doch niet vernietigd, zoodat de rentebetaling ook thans nog moet geschieden. De gelden, voor de couponb%taling blijven echter feitelijk in kas eji worden thans voor aflossing van restantbewijzen aangewend, waarvan f 2,091,000 uitstaan. De meerendeels zwakke stemming voor Amerikaansche waarden heeft zich op ander gebied in een inkrimping van zaken weer spiegeld- Bepaald flauw was de tendenz voor de binnenlandsche waarden- echter Biet, 'behalve Donderdag, toen vooral de tabakken het sterk moesten ontgelden. Koers op: 23 Febr. 28 Febr. Amsterdam Deli 880 865 Langkat. ... 219 213 Deli Batavia 918 9(H Maatschappij 618 607 Medan 390X 381K Kieuwe Aeahan 202^ 199 Rotterdam Deli. . . . . . 540 535 Senembah, ....... 597 602 Uuited Langkat ..... 494 494 Koninktpe Petroleum . . . 77^?i 784 Molara Enim 137% 137^ Bedjang Lebong. 903 880 Ketahoen 171 \i 1611A Vorstenlanden 10154 100% Koloniale Bank AanH. . . . 82% 84% Handelmaatschappij Resc.. . 18254 182 Ya. Ned. Amerik. Stoom 7. Maatij 161 161 Het levendigst ging het in Petroleumwaarden toe, vooral in koninklijke, die hunne goede stemming konden hanlhaven, en in den loop der week zelfs opnieuw belangrijk zijn opgeloopen, later echter op winstreali saties een deel van hun verheffing verlie zende. Tabaksaandeelen schommelden aan vankelijk slechts weinig in koers. Blijkbaar is de stemming thans echter weder zenuwachtiger nu spoedig de voor jaarsinschrijvingen beginnen. Roeds in de eerstvolgende dagen zullen de eerste make laarstaxaties bekend worden, die eenige aanwijzing omtrent den vermoedelijken loop der inschrijvingen zullen geven. Cultuurwaarden waren meerendeels wat zwakker, voor een deel in verband met het verschijnen der jaarverslagen van enkele kleinere maatschappijen, zooals de Kaliwoengoe Plantaran, die de verwachtingen bevestigen, dat 1906 voor de suikercultuur eenigszins minder gunstig is geweest, dan zijn voorganger. De prijzen waren wat lager en bovendien werd een kleiner aan tal picols per bouw verkregen, zoodat het dividend van 10 tot 3 pCt. moest worden verlaagd. Ook dit is echter nog zeer be vredigend, in vergelijking met den zwakken toestand, waarin de meeste cultuurondernemingen nog slechts weinige jaren geleden hebben verkeerd. Aandeden Koloniale Bank waren wat beter, blijkbaar in verband met het voor stel, het verschil tussehen gewone en pre ferente te laten vervallen en deze laatste schadeloos te stellen door het uitreiken van een winstbewijs. Voor de gewone aandeel houders, zal indien dit voorstel wordt aan genomen een grooter deel van de winst, zoolang deze minder dan 5 pCt. bedraagt, beschikbaar komen, over 1905 bedroeg de uitkeering op de gewone aandeelen 3 pCt. Terwijl de handel in speculatieve waar den over het algemeen stil blijft, is die in beleggingsfondsen iets levendiger geworden, en zijn verschillende nieuwe uitgiften ge annonceerd. De belargrijkste daarvan is die van ?9.000.000 4 pCt. obligatien Staatsspoor waarvan de uitgifte op 13 Maart a \OQ% pCt. plaats vindt. De houders van aandeelen en oprichtersbewijzen hebben recht van voorkeur, zoodat het de vraag is of voor de vrije inschrijvers veel beschikbaar zal blijven. Amsterdam. ALEX J. HEKDRIKX. * * * Loonsverhooging by de Amerikaansche Spoorwegen. Eerst sedert eenige weken is het blaadje gekeerd en is de willige stemming, waar door de Amerikaansche spoorwegmarkt in het vorige jaar kleur en leven aan de beurs gaf, door een minder geanimeerde houding gevolg! *? Als een der voornaamste oorzaken van deze ongunstige wending wordt de np^ steeds hooge geldkoers genoemd en dat juist op een tijdstip, waarop velschillende Ame rikaansche spoor weg ouatschappijen of de markt reeds had ien overstelpt met honderdejv^millioenen dollars nieuwe emissiën, óf 'gereed waren zulks te doen, nietttgen* taande .van de laatst voorafgegane jaren nog zooveel ongeplaatst was gebleven eu den weg tot de brandkasten d?r particuliere beleggers nog niet had kunnen vinden. Maar de buitengewone voorspoed, die door een steeds toenemend vervoer van industrie- en landbouwproducten in den vorm van aanzienlijk grootere ontvangsten in 1906 aan de Amerikaansche spoorwegen ten deel viel, hid nog een ander gevolg, schijnbaar niet zooveel b steekenend voor de aandeelhouders, maar toch belangrijk ge noeg om er bij stil te staan, omdat het zich van de spoorwegen voortplantte op het terrein der industrie en van daar verder zijn weg zal vinden. De spoorweg-arbeiders en kleinere be ambten, die van dezen voorspoed de rechtstreeksche getuigen waren, vermeenden dat, als 't hunne maatschappijen zoo vóór den wind ging, zij daarvan toch "ook wel een bescheiden deel mochten genieten en weldra deed zich van die zijde algemeen de eisch om loonsverhooging gelden. ' Het aantal van deze categorie van spoor weg-beambten in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika bedraagt ongeveer \1A millioen, een groot aantal, vooral als men daarbij in aanmerking neemt, dat in Amerika bij de sporen geen personeel in dienst wordt gesteld, dat niet strikt noodig is en in tegenstelling met Europa wissel- en baanwachters geen bepaald vereisohte schij nen te zijn. Behalve de automatische be weegkracht, die zooveel doenlijk wordt toe gepast, geschiedt het openen en sluiten der sl&gboomen door een daarvoor aangewezen beambte slechts pp dio punten, waar de rails een volkrrjk stadsgedeelte snijden, waarby dan gedurende den dag, tot 6 uur 's avonds, een wachter wordt geplaatst. Overigens is iedere locomotief voorzien van een luid klinkende bel en het geluid daarvan wordt een voor voetgangers en voertuigen voldoende waarschuwing geacht. Enkele oostelijke s; oorwegen, o. a. de Pennsylvania en de Reading, hebben dezen eisch al spoedig ingewilligd, waarna andere groote maatschappijen, die in Chicago haren bestuurszetel hebben, zich in beginsel even eens daartoe bereid verklaarden. Reeds hebben de New York Central, de Erie, de Baltimore & Ohio, de Atchison Topeka hierover onderhandeld met de gedelegeer den harer beambten en aangezien ook de Noithern Pacific en de Great Western ver klaarden, zich daarbij aan te sluiten, zal voor de overige maatschappijen wel geen keuze overblijven. In elk geval verhoogt die maatregel de uitgaven op meer beteekenende wijze, dan men op oppervlakkig zou meenen. Neemt men bijv. een kleine maatschappij als de Chicago & Alton, die reeds in de loons verhooging heeft toegestemd, dan blijkt het dat voor hare 800 beambten, die in de ter men vallen, bij een verhooging van 4 Amer. centen per uur, gedurende een dagelijkschen diensttijd van 8 tot 12 uren, dit een jaarlijksche meerdere uitgave van 200.000 dollars vertegenwoordigt. Maar voor een groote maatschappij als de l'ensylvania met 185.000 beambten, niet minder dan 12.000000 dollars en wanneer, hetgeen zeer waarschijnlijk is, allengs die maatregel algemeen moet worden toegepast op de 1,500,000 arbeiders en beambten, dan zullen de gezamenlijke spoorwegen jaar lijks, volgens raming', ruim 100,000,000 dol lars meer ain loonen hebben te betalen, waarvan de aandeelhouders de terugwer king wel eenigermate zul'en gevoelen. Als voornaamste motief voor hun eisch werd door de belanghebbenden de stijging van de prijzen der levensmiddelen aange voerd en, volgens de gemaakte vergelijking tussehen de jaren 1904 en 1905, zou deze in dit laatste jaar gemiddel l 0.6 pCt. heb ben bedragen. De toegestane loonsverhoogin? bedraagt echter gemiddeld 1.6 pCt. en is dus naar verhouding belangrijk grooter. Uit pure menschlievendheid is dit niet geschied, doch aan de goede organisatie der spoorweg-arbeiders is het in de eerste plaats te danken, dat. aan hunne eischen is toegegeven of zal worden voldaan. Waar die organisatie minder goed was, moest men zich met een meer bescheiden resultaat tevrelen stellen, o. a. koodfn de bureau beambten het bij gebrek aan een krachtige organisatie sed'ert 1900 niet ver der brengen dan tot een verhooging van 1% pCt, terwijl daarentegen de stoke s. remmers en conducteurs, krachtig aaneen gesloten een loonsverbetering van 12 tot 15 pCt. verkregen. De sp oor weg b est uf en hebben derhalve begrepen, dat vo >r hare maatschappijen de bevrediging harer arbeiders een levens voorwaarde is en het dus in het belang van het bedrijf geacht, vrijwillig t je te staan, wat anders wellicht, door een beroep op het congres, langs wettigen weg gebie dend zou worden voorgeschreven. Ook andere groote ondernemingen hebbenin 1906 vrijwillig voldaan aan den eisch tot loonsverhooging, o.a. de Amalgamated Copper Company, die aan 25000 beambten een meerder loon van 900.000 dollars toe kende, de American Express, die haren 12000 ondergeschikten 700.000 dollars jaar lijks meer betaalt en de Standard Oil Com pany, voor welke de loonsverhooging harer 800 arbeiders 50.000 dollars 's jaars bedraagt. Van nog meer beteekenis echter is de loonsverbetering der mijnwerkers in Penneylvania, die in het vorig jaar begonnen te staken, dpoh spoedig door de betrokkene maatschappijen werden tevreden gesteld. Hun comitémaakte van de gunstige strppming een beleidvol gebruik en thans zijn de loonen van de'.e mijnwerkers 10 pCt. hooger dan een jaar geleden. De laatst toegestane verhooging veroorzaakte de be langhebbende maatschappijen voor hare 150.000 arbi'i-iers een jaarlijks hoogere uit gave van 7H millioen dollars. De beweging der spoorweg-arbeiders vindt navolging, hetgeen vooral te Chicago merk baar is, waar het verlangen daartoe zich uit bij vele duizenden, die bij verschillende gronte ondernemingen werkzaam zijn en zich verder uitbreidt tot kantoor- en winkel personeel. Voorspoed in zaken, welke niet te ont kennen valt, is ook hier de aatleiding en van de zijde der werkgevers wordt die aan leiding dan ook als geldend in aanmerking genomen. Daarbij Irgt het gebrek aan voldoende en geschikte werkkrachten eveneens heel wat gewicht in de schaal ten gun .te der loontrekkenden, die» mits voor hun taak volkomen bereken&,- in Amerika om plaat sing iriet verlegen%ehoeven te zijn en ge makkelijk een andere betrekking vinder, als zij het bewijs van geschiktheid slechts leveren. En in de Vereenigde Staten is nog altijd gebrek aan werkkrachten; men raamt het tekort op 300.000 a 500000 personen en hoewel,'t moeilijk is het al of niet juiste van die cijfers te beoordeelen, moet daar voor toeh wel eenige grond bestaan, in ver band waarmede men te Chicaejo van plan is, tot het Congres het verzoek te richten, om de beperkende bepalingen op de emi gratie op te heffen. 28/2 '07. V. D. S. mmim»fii»Kuim»fiiiiiffififftiiwmifimmimffiitiiiimitiiiimitiiifii» Inhoud van Tijdschriften. Te TsvenJe Natuur, afl. XI: Groot hoef blad, door E Heimans. Van een paar waterspitsmuisjes en no< wftt, door B G. Ruttink. Een huwelijksreis van Liaius Flavu*,door A Haans, S. J. Iets over het opletten van rupsen, loor H. Kooi Imkeren te Amsterdam, d )or L. Dorsman O.. De nestbouw van onze vogels, door P. Tesch. Spreeuwen, door P. G. Ap pelboom Jr. Op welke wijze verdwijnen onze zeldzame wilde planten, door B. Zwart. Weert, onverdient, onbekend, door P. Th. Boehergh. Vragen en korte mededeelingen. De Maand, afl. 2: J. Sternen, De Vagebond. Alb. Plasschaert, Hoofsohe Minnaar en Ver zen. P. van der Meer, Boekbespreking. De Aard», en haar Volken, No. 13: Pe'auto door den Kaukasus naar Perzië. door Claue Anet. Het leven op een Engelsen landhuis. Levende bron. AVarme wors'jes!" (Reis ervaring) Staatsvlindercollectie. Amundsen's verzamelingen. ??Een vuurmeer. Schilfera, onde en nieuwe, van aardrijks- en volkenkundigen aard. Feniileton. Toonkunut, No 8; Militaire conc mentie, door Wm. H. Het Duitsche lied, Idts over mode, moraal en muziek. De rustloze Paganini. De uitgaven der Panische opera. Hector Berlioz. De abt Liazt. Anber over Wagner. Cyrill Kistler. Ludwig Thuille, +. Berichten en mededeeüngen. Aanstaande uitvoeringen der voornaamste gemengde zanjvereenigingen in Xederland. Uit het rereenigingsleven E gen Haard: Aan het Veer, door W. M. Maclaine Pont. Een bladzijde uit de geschiadenis der- Rechtspleging te Amsterdam (1(593?1774), door 8. Abramsz. met afb. Laatste Droom, door M. van der Borgh. Mevr. Mina Buderman?v. Dijk, met portret. Een Munt en Penringveiling, door G. d. V. I, met afb. Feuilleton. De ramp aan den Hoek, geheel met afb. betreffende de ramp. Schipbreuk van de Berlin" 's-Gravenhage, 27 Febr. 1907. Giachte Redactie, Donderdagmorgen, 21 Februari. Met ontzettende kracht groeien de windstooten aan, verbrijzelend en vernietigend. Moeder, 'mogen we naar 't station, Pa komt to'ih straks om half 9?' Seen, kinderen, voor dezpn keer niet; het weer is te verschrikkelijk." Het kost moeder groote moeite de kin deren te paaien. Ze kunnen van het heerlijke oogenblik, vader aan 't station tegemoet te snellen, zoo moeilijk afstand doen. Maar... een beetje ve/dne:ig, trekken ze toch af naar school. Moeder lept, ondanks haar zwakte, ondanks het kleine grut thuis, de handen,.want na de vermoeiende reis vindt ze het heerlijk voor haar geliefden man, dat hij de boel netjes in orde vind*. Dat is zoo'n pret tig thuis komen (Vat gaat de tijd snel voort! Al zoo laat! En haar man nog niet thuis! Even een bood schap naar 't kantoor. Neen, nog niet gearriveerd." i)aar opeens de ontzettende bulletins in de stad. De folterende onzekerheid... de vertwij felende angst de zich aan minder dan aan een stroohalm vastklampende hoop, ein delijk .het onontwijkbaar moeten aanvaarden der vreeselijke ramp. Stom, verbijsterd van wanhoop, zit de arme vrouw neer, de grootere kinderen schreien, de kleine- vragen telken», of vader, op wien ze dol zijn, nog niet haast komt.,.. De heer J. L. Prinselaar, Vlietstraat 20, alhier, kwam met de catastrophe van de Berlin droevig om het leven. Van naby be kend met het voorbeeldig gezin, wetend welk een voortreffelijk huisvader zoo noodlottig gevallen i', het gezin te^elyk in diepe wan hoop en gr"ote zorgen achterlatend (de moeder lijdt aan een borstkwaal en er zijn ze» kleine kinderen) doen ondergeteekenden met vrij moedigheid een beroep op de offervaardig heid dergenen, die lenigend kunnen en willen helpen, zich herinnerend het woord : het is zaliger te geven, dan te ontvangen. Het Personeel der School aan de Vlietstraat (hoofd de heer K. G. HOUWEN.) JB Als een Ministerie ia conflict is met de Kamers der Staten Generaal benoort het na. i. alleen af te tieden als er verschil is over het beginsel van het Regeeringsbelei i in het alge meen, zoodat voortdurend conflicten te vach ten zouden zyn, of over een zeer belangrijk onderwerp van het Regeringsprogramma voor welke re^e.ing het hoofdzakelijk is opgetreden, en zoo hut hoofdpunt- van het program--na genoemd mag worden. Zijn er meer zaken aan de orde die in belangrijkheid niet veel verschillen en is de Volksvertegenwoordiging over een dezer van een ander gevoelen dan het Ministerie, dan behoort men die zaak te laten rusten of, als geen uitstel mogelijk is, er een vorm aan. te geven die bij de Kamers geen overwegend bezwaar ontmoet, en tevens met de andere zaken door te gaan. Tenzij de Regeering meent dat de Volksve'tegenfvpordiging niet meer in den getst van de meerderheid der kiezers is, in w sik geval nieuwe verkiezingen dienen plaats te hebben. \Veet men dit een Ministerie ook aftreden zal om de afstemming van wat niet het hoofd punt van het programma is, dan zalgeiurig de vrees voor aftreding het verkeerde gevolg hebben dat Kamerleden, die eigenlek te^en een ontwerp zijn, er vóór gaan stemmen om maar geen Kabuetscmis te veroorzaken. Mtn zou zoo wetten en andere besluiten kunnen krijgen die niet het gevoelen van de meerderheid der Volksvertejenwoordiging uitdrukken, iets wat natuurlijk in flagranten strijd i J met de eerste beginselen van ons Staatsrecht, en wat men ook immoreel zou kunnen noemenTreedt etn Ministerie ook om andere dan voornoemde dwingende redenen af, dan zal dat aftreden zich niet zelden voordoen ; tot groote schade van 'slands belang, want veel kostbare nationale tijd wordt daardoor vermorst en misschien veel arbeid weer onge daan gemaakt. Het komt mij voor dit men wel wat licht vaardig met die Kabinetsveranderingen te werk gaat. We hadden toch, als ik mij niet vergis, slechts n keer een Ministerie langer dan vier jaren. Er is gezegd, dat wij Hollanders te veel aan peuterwerk doen en te weinig mimen blik en pra tischen zin hebben. Is dat waar, dan zijn ("ie vele Kabinets veranderingen wel te verklaren. Soest, 22 Febr. 1907. E. DB GRAVE. De tnctiMoaslieii der Mtflanteclie Wanneer men eenigen door wrochten arbeid onder de oogen krijgt, dan tien tegen een, dat men teruggevoerd wordt tot de oudheid; de conclusie die voor de band ligt is, dat men zelfs nu nog niet alleen waarde hecht aan het oordeel der ouden, maar hen vol komen bevoegd acht tot oordeelen. Wij ii onzen tij i mogen misschien meer weten in den zin van het multa", zij wisten zekerlijk meer in zake het multum". Wat leert nu de historie b.v. o -er twee onderwerpen, waar mede wij ons tegenwoordig het hoofd breken, tuchteloosheid der jeugd en dronkenschap? Dit. dat de Grieken er kort en bondig mee omsprongen, op eene wijze die in ieder geval waard is om te menioreeren. Heffing een kind een nf ander vergrijp, dan werd de lader er voor gettnift. Een verg ijp, in dronkenschap gepleegd, werd dubbel gestraft. Of nu die wetten in zake tuohtelooshei l en dronkenschap kort of lang gevigeerd heb ben Voet hier niets ter zake, ik haal ze alleen aan als een staaltje hoe een (iriek de quaestie hetft willen oplossen. A. N. CORRESPONDENTIE. X. Y. Z. De copie ligt ter uwer beschikking. Eedactie. MMfttiiimiitiiiiiitiiiMiiiiMimmmitiliMtiMHiiiiiMtiimiiiiiuuiuiH 4e Jaargang. 3 Maart 1907. Eed.: C. H. BEOBKKAMP, Damrak 59, Amst. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubri( k betreffende, te richten aan bovenstaand adres Probleem No. 79 is goed opgelost door :'J. de Bree, K. C. de Jonge, A. D. Querido, A'dam; K. Bouwes, X. Bouwes, D. Kikke, Edam; J_ Luteijn, G otde; W. van Daaleu, W. J. A. Matla, Haarlem; F. C. Hemmes, Haren; J, Fortgen?, Helder; G. Bakker, Hilversum; J. Meijer, Nijmegen; J. Ren, Zaandam. Onderstaande interessante ontlfding is ge schied in een door den heer IC. Slagter te Zaandam gespeelde partii. s and : Zw.: l, 6, 8/11, ,3/19, 21, 23/24, 26, 29. (18-roh ). Wit: 22, 25, 27/28, 31/33, 3538, 40, 42/4345, 48, 50. (17 sch.). Wit. Zwart. 1-7 32:5 21:41 25 20 14:25 36:47 26:37 35 30 24 : 44 50 : 39 13 : 24 33:2t 19:30 42:311! cpgegeven 28:19 17:28? CORRESPJNDENTIE. De heer Querido, A'darn, zond ons van het eindspel No. 78, een geheel afwijkende oplost sing welke, na grondig onderzoek, correct blijkt te zijn' Wij zullen diecs ontleding spoedig in de rubriek opuemen. Blad probleem No. 4, van J. H. Makkii k, Utrecht. (Een ruim 70-jarigeamateur). Zwart (2 dammen en l schijfl. Wit (7 set ijver). Bovenstaand probleem moet opgelost wor den van het diagram, dus zonder bord of schijven. Na 8 dagen geven wij de oplossing. UIT DE DA M WERELD. In de competitie-wedstjijd, uitgeschreven door de nationale Dam bond", is de stand: 2e klasse. A. W. W. U. Amsterdam Wormerveer . Wieringer waard Utrecht . . . 12 10 16 10 12 28 p. 30 ,, 20 22 Amsterdam en Wieringerwaard moeten nog spelen. Naar wij vernemen, zal dize ontmoe ting plaacs hebien te Schagen, waar tevens in de Ie klasse zal afgespeeld worden t isechen Alkinair, 't Zijpe en Amsterdam". (Wegens plaatsgebrek eerst heden opgenomen.\ CAUSERIE OVER HET DAMSPFL. ( Vercoly). Het woord dammen,' is hoogstwaar schijnlijk ontleend aan het SpaanscLe wooid dama," hetwelk steen of stuk' beteekencf. Immers, wij vinden dit bij de hierboven genoemde en vele andt-re schrijvers telkens terug, ia den vrij algemeen gebruikten ii:el: Jue^o de las daina^." De wijsgeer Lucianus' (130 j. na Chr. geb.), noemt in zijn wijsgeren veiling', waar hij zegt: De tijd is, als een stoeiende knaap, die op het d moord speelt en ateenen verzet," bet damspel Pesseia" (steenenspel).. In Dnitschland wordt het woord steine," ook gebruikt, en in Holland hoort men nog dikwijls spreken van steeuen ' iuplaats vani schijven." Dan vindt men in het Koloniaal Museum van Artis, nog eeD oude af beelding, vooi stellende: t *e^ Oosterlingen (Japanners?)' zittende voor een dambord waarop witte en zwarte steentjes zijn geplaatst. A s een curio siteit, kan ik hieraan nog toevoegen, dat de ruiten op dit bord een en de zelfde kleur hebben en dat het aanial steentjes veel groo'er is, dn bij ons het aantal schijven, terwijl, volgens de overlevering, dit eprl zeer gecompliceerd ia en soms dagen ja zelfs weken kan duren, Nadat in Europa, het damspel meer en meer bekend weid, noeir.de men hei: Spaansch damspe1," omdat van Spanje uit, de ver spreiding had plaats gevonden. In 172. (?), werd het dambord en de, toen a'gemeen in Europa gevolgde speel w ij '.f, weder belangrijk gewijzigd. Dit geschiede door een. te Parijs wonende Pool. Diens naam is mij onbekend en, zoovir ik de geschiedenis beo kunnen volgen, is er getn litteratuur van dien meet ter te vinden, zoodat verondersteld moet worden dat alles wij van hem weten, bij overlevering tot ons is gekomen. Deze Pool veranderde het bord van G 4. ruhtn in een van 100 r uiten, en braclit hierop 40 inplaats van 24 Fchijcen, terwijl de 8pee!wijse ook beduidend gewijzigd werd. Dil spel werd toen naar heui genoemd: Pools (c\] damspei." Hier doet de ch" mij ook onwillekeurig denken aan Coup de Turc," dat wij onlangs vertaald zagen al^: Turkfche slag'1 Niets toch is minder juist, en het ware correct geweest indien \\ij hadden gele.en: slag volgens Turc." Qnder Coup de Turc" moet uitsluitend verslaan worden: Eene combi natie, waarin een eigenaardige flagwendin^ voorkomt, en waarvan Turc," een Fransen. problemigt, speciaal zijn stud:.e heeft gemaakt. Wij zouden immers, in dien geest vertalende, evengoed kunnen zeggen: Zwitsersche partij,' in plaats van: partij volgpns Bourquin," wanneer wij een opgebouwde comblniticpartij willen aanduiden, of , Rotterdimach eind-ipe!," in plaats van eindspel volgens Blaukecaar,'' wanneer ons oog valt op een stand van drie witte dammen tegen n zwa te dam en een schijf. Het omedelijke hiervan, springt echter te duidelijk in 't oog, dan dat het noodig is zulks nog verder te bestryden. Ook de bij velen nog heerschende meening, en die reeds enkelen parten speelde, a s zou dit spel in Polen z^jn ontworpen, is geheel onjuist. Voor zoover daar bekend, noemt menu het Fransch damspel."