Historisch Archief 1877-1940
No.
D E AMSTERDAM MER W E E K B L AD Y O OH NE D E RL A N D.
Ten anders dra de gewone reporter dat doet.
Het fpijt onawïteen, dat -Diomeda» voortaw^
«il dfooines de eeuwigheid daar van, een
bftrbaarsch»TMfkornelmgficbap, die een
Tri-urnphus Weid «n niet triomphaal genoeg .was
naar uw klassieken smaak."
Ons- dunkt, dat da bwbaarscne
nafeomelingFchup nog wei wat anders bad mogen
te b»oren krijgen, dan dart ze niet triomphaal
genoeg was. Hier was de gelegenheid gunstig
geweest voor iemand als Fvith, die hart voor
dieren heeft, om Stichtecbe jongelieden even
over Ai vlegeljaren, eens te verteilen hoe
1»f, geesteloos en walgelijk- gevoelloos hun
wreede imitatie van Romeinech-heidenRche
tenten is geweest. ' Het zjin immers, deze
Heien, die ginds de arme paerden afbeulden,
die later van den kaneel, van achter de balie
«f door stichtelijke lectuur, verzachting van
Beden en beschaving zullen moeten
verbreitten. Want daar de heer Feith humorist if,
Mg b« zieh het ridendo castigare moren"
berinneren.
Goede staaltjes van de kunst van den
fcumorüt Feith zijn er vele ia 't boek. Ziet
er een aardige beschrijvineuit
HarmonikaArtiesten" : >ie barmonika's zijn maar kleine
«n eigenlijk wel recht ongelijke toestelletjes,
Zelfr van veel kleuren lachen ze vroolijk, en
' *net v«el koper beslag en met al die
netgele registerg en toetsen zijn het heel
niet -armelijke, maar naar het uiterlijk
protsigeen celfswel weelderige muriek-dingen.
Maar «ia hy zijn lange lijf uitwringt en
aqjn plooiïge huid vol zuigt met lacht en
«Un uitperst zijn znchtl . . . Dan schrompelt
.tij in zijn i echte plooien als een dwerg
?amen en met woedende kracht dry f t by den
ademstoot uit zijn glimmend karkas, die
^en- Ion K- al -K n g, met grimmigen alems'oot
*fch vrij zucht en met blaffenden hoest
uitfereekt. En dan schreeuwt zoo'n harmonika
«^ IjrtrxtB gjmreeatwid zijn wije, zoodat
ia «en» de aeele lage kroegkamer er -ran vol
fe ' -JBatt onèehbelijk met zy'n bonte
geweldrt e«v dringt bq rlcb zoo'n scrireeowruimte tn;
in den hevige-n krtegroes rumoert
?h|j,- en al prcbteren een paar kerels
rauwe zanguithalen hun eigen geluid in
i -trtnpeest vao geloeibeven-uittebrpngen,
4e b«ra>6Gtka allén,' onder -den vingergreep
'innt ajpa bespeler, krijccht met brutaler
?ebetter zjjn muziefcgeweld naar voren, en
^jtompt er zoo'n heel feestlokaal mét n
OMaord fwl ; dan near buiten, de kierende
? e«r «U, of als er weer een klant
uitstommelt, doot geep kamerruimto bedwongen,
dave.rt lïij.umj het-open deurgst uit."
Mg dankt, ' om tóó'n harmonika te beschrij
ven, moet men, zin voor humor, fantatie en
macht over de taal hebben. Wie tot zoo iets
ia- etaat (f, iberit een waarachtig schrijver
gtateut en temperament. Op dergelijke knappe
beschrijft Feith in Jordaan Muziek"
'? AaaterdatrMch straatorgel en Feitb's
muzikaal talent komt dan meteen uit
j* gpïtzkki* geroiden neologismen zooato
*. r. e kruiwagen vaa den vischboer
kleppert luchtiger de straat steenen over;" dan
e l if f eren de voeten, nauwelijks geheven
«W de steenen, weer terug;" enz. Dat
Joris trouwens een bijzonder
schets, al hinderen journalisterige
als : too'n «teegwijf met mond
«b, «ra bakker-saven1", bat straetorgel
beliehtMnt een sociale weidaad ;'' de weldaad,
in sociologischen zin, laat zich nog Biet
Kttap, zooals misschien alleen een journa
list iets kort en dadelijk leert zeggen, zijn
«chter weer andere zinnen. BV. in Die van
Lux et Verilas": De juffrouw aan de piano
toepte ny' lig de klep over de toetsen dicht."
Bet is moeilijk twee heeren tegelijk te
dienen en het ligt aan Jan Feith zelf of hij
?en vo'gende maal wil optreden óf als lid van
d*a journalistenkring of als lid van de
vereoHtgiag van Letterkundigen. Men kan beiden
xjjn, o- zeker, maar elk op zijn tijd, nooit
tegefijltertgd Dat de heer Feith den
dagbladacfecij.v«r ea den boekacbrijver, in een werk
heeft willen verecnigen, betreuren wij. Hij
*t*A& een volgende keer zijn eerzucht hooger,
ai steBger, veeleischender voor zich zelf.
Het is zeker dat hij ons dan een boek zal
?ühenkea, dat als geheel, als afgerond
knnstirerk .hoogei staat dan deze bundel Kost
winners." Hij worde zelf van kostwinner,
kooatwinner.
B. CASTEB.
Phytiologie der Uchaamtoefeningfn, door
? dr. med F. A. .SCHMIDT. Voordrachten
gehouden in het Department of
Piiysical Culture der Wereldtentoonstelling
'te St. Louis. Bewerkt door P. J. Schim,,
leeraar in de gymnastiek te Amster
dam. Uitgegeven door J. Yersluys te
Amsterdam.
Toen eenige j*ren geleden van denzelfden
jchjjjyer een werkje verscheen onder den
ttfwf: ie L<?ibesübungen na:ch ihrem k
rperli&beD Uébungswert" ' was dit voor vele
Jhtitsche ggmnattiek-mderuiijzers eene
openbaiMg. Hetgeen de practijfe bun dagelijks
leerde, vonden zij nu wetenschappelijk ver
klaard en bevestigd en menig al te ijverig
ewpirist t&g zicb, bij l>et overdenken van
«Ürti.inlioud van.dit boekje, de grenzen van
*8|i streven aangewezen, iïgeleerde-schrijver
hid door een gelukkige compilatie van de
Resultaten der onderzoekingen van d«n
taüaanschen professor Mosso en van'de
^ransche - pbysiologen Marey, DemeÉy,
?j^agmnge en Duéhennëde Boulogne, in
be;yattelijken vorm, de wetenschappelijke gr
nd.«^C«K ^P 30»g«veer alle HeNranii jQefeningf n,
;|myiM!B KwMsrt bereik gebrachf- "Het gunstig
Jbnthaal, dat dit beekje alom ten deel viel
iet werd in verschillende talen, ook in het
jfederlandach^iHe^iet heeft den schrijver
qleidiog gegeven, in een werk van grooteren
Sè^diMk'Bèefaen over lichamelijke
^ten ^beste re geven. Dit werk, dat
beteehft»tn3oefen.ngen i it een gezond
en ethiseh oogpunt. De
wo?dt er op
anateniisch-physiologische grondslagen in bebaideld en tal
van ervarittgea, in de practijk opgedaan,
worden er in woord en beeld op afdoende
.wgze in veüdniÓeMJËt.
De groote bekendheid, die dr. Schmidt
zich door bovengenoemde 'werken en door
talle*ze belangrijk» -opstellen. in
dag-envakWaden, ais antortteit op weten
schappelykpymaa^tiecb gebied, heeft .verworven, was
oorznék, dat by tiitgetbodigd werd .om in
1904 te St. Louis een serie voordrachten over
-de phystatogie der licbaamsoefeningen te
, zg», met
wegwt dft bw*tofvflod« anatomie, ge
x'' '' ?" '??'??'" '
traibeerd uit het werk Unver' Körper" en
aangevuld met enkeienieuwerephyuiologisctie
ontdekkingen, in het hier te bespreken werk
, samengevat.
Niet minder dan 193 onderwerpen zy'n in de
volgende hoofdstukken behandeld : Inleiding
DaitPehe en 2frweed*cne schoolgymnastiek.
I. De'liutiaamsoefeningen beschouwd uiteen
pbysiologiscb oogpunt. II. Invloed der
licüaamsoefeningen op beenderen en gewrich
ten. 111. Invloed der lichaamsoefeningen op
de afzonderlijke spieien. IV. Invloed der
lichaam j ,efeningen op de physiologische pro
cessen in het spierweefsel. V. De
physiologiscbe opvoeding van het zenuwstelsel door
licbaamsoefeningen. VI. Invloed der
lichaamsoefeniogen op de ademhaling ea de ontwik
keling der longen. Vil. Invloed der lichaams
oefeningen op het hart en zijn verric iting.
VIII. luvloed der lichaaoijoefeningen op de
stofwisst-ling van het licbaara. IX
Physiologis;be oefeningswaarde der verschillende
soorten van lichaamsoefeningen. X. Behoefte
aan oefening in de verschillende leeftijden.
Uit dezen rijken inhoud blijkt duidelijk, dat
men in dit boek niet te vergeefs zoeken zal,
als men o~er de beteekenis van de een of
andere lichaamsoefening wensclit ingelicht te
worden De waarde ervan wordt in niet ge
ringe mate verhoogd, doordat bet vele
leerry'ke, dat hier geboden is, niet i n een d
rogenabstract-wetenschappelijken vorm, doch in
een aangeiamen, pakbenden toon geschreven
is. Van den eersten tot den laatsten regel
toe boeit dit boek onafgebroken de aandacht.
In 't midden la'ende of, voor het publiek
dat zich melde wetenschappelijke verklaiing
der lichaamsoefeningen bezighoudt, 't nog
wel noodig is een* vertaling vaneen Duitsch
werk te bezorgen, mag ik toch bij den
onverdeelden lof, bjveu gebracht,.enkele op
merkingen niet in de pen houden ; ze raken
zoowel den schrijver als den vertaler.
Ik schrijf opzettelijk vertaler" in afwy'king
van den heer Schuil, die zich bewerker."
noemt. Bewerker is m. i. iemand, die den
inhoud van een werk volgende, daarin eigen
ervaringen en denkbeelden overbrengt,
zoodat bet geheel een eigen tempel krij <t, eigen
lijk een ander werk wordt. i)it nu is iu net
besproken boek volstrekt niet het geval. Het
hier en daar weglaten van,een zin en
bovendies van 13 figuren, die dr. Schmidt ter
verduidttlijliiBg TOB den tekst noodig achtte,
gaven n>. i. niet h«t recht op het praedicaat
BeWerkw'V De eenige zelfs andige opmer
king, die de heer Setmü(pag. 47) maakt
De Zwtedsche boom is; voor eveawJc
tisuëiVningen ver-1 beter ingericht dan onze
vodiige evenwÉchtslaJeo" onderschrijf ik
inHiischen volgaarne. De heer Schuil kon echter
weten, dat bedoelde latjes, in een onzalig
oogenblik, ongeveer 25 jaar geleden, uit Saksen
zy'n ingevoerd en dat de boom niet van Z A
eedse hen, doch van Duitschen oarsprong is.
Beeds ia Guths Muth's Gymnastik für die
Jngend* van 1793 i» hij afgebeeld, (Zie dtel
H, Plaat XIII fijj. 42) de oefeningen zijn te
vinden op blz. 155?162. Mdul en andere
Duitsche autoriteiten hebben nooit latjes,
doch altyd den boom bij het onderwijs
gebrnibt en hier te lande is hij als boeg
spriet" misschien even lang bekend ais wij
schippers en visschers onder onze bevolking
tellen. v
IQ het Voorwoord" zegt de heer Schail,
dat hij de voordrachten van Dr. Sotimidt
hier te lande wilde bekend maken, in de
eerste plaats om een einde te maken aa a de
veroordeeling van de Zweedscbe
schoolgymnastiek, die niet op bijster veel kennis van
dit stelsel berust." Deze veelzeggende zin
beteekent, dat ue uit zeven beroemde ge
neeskundigen bestaarde commissie, d .e inder
tijd met den grooten Virchow aan het hoofd,
door de Duitsche Regeermg benoemd werd
om o. m. een onderzoek naar de Zweed.'che
gymnastiek in te stellen, blijkens bare ver
oor ieeling van dit stelsel, niet tot oordeelen
bevo«gd wav; dat de-professoren Parteeh en
Kessl«r, die verleden jaar ten studiereis.
naar Zweden maakten, op grond van hunne
critiek, geen kennis van dit stelsel hebben
en dat de afgevaardigden van 23 landen,
zoowel van de oude als nieuwe wereld, die
in 1905 op de congressen te Brussel, Luik
en Bergen bijeen waren, niet het recht hadden
in casu beslui en te nemen. Zij hebben het
evenwel gedaan en. met volle erkenning van
de booge waarde der Zweed^che gymnastiek
voor geneeskundige doeleinden, dit stelsel voor
een gezonde, levenslustige jeugd o. m. uit
paedagogisch-practiscbe overwegingen afge
keurd.
De heer Schuil is intusschen ook van
meening veranderd Na het'bedoelde Voor
woord1' geschreven te hebben, is bij in
cojnmissie met twee collega's naar Denemarken
geweest om door ei^en aanschouwing de1
Zweedeche gymnastiek te leeren kennen. In
het door deze commissie uitgebrachte rapport
komt zij dus ook de bter Schuil tot
de conc'usie, dat de Zveedeche gymnastiek
wel gO'd voor zieken e'n zwakken is', doch
voor de school niet deugt. Dientenge?olge
meen ik gerechtigd te zijn op te merken,
dat de vroegere ingenomenheid van den heer
Schuil met de Zweedscht» gymnastiek niet
op bijster veel kennis van dit stelsel be
rust" (te.) In den gevel van een huis aan
de Wijnhaven alhier gelegen kan men lezen :
Oordeel niet voor het tijd is, dus weet of
wacht." Sapienti sat.
De schryver, (Ur. Schmidt) een zeer
temperamentvol man, heeft op verschil
lende p'aatsen tusschen zijn wetenschappelijk
werk blijkbaar moeilijk te onderdrukken
critische beschouwingen gemengd. Die critiek
raakte echter toestanden, zooals ze in etiktle
streken van Duitecbland voorkomen Om te
voorkomen, dat het vertrouwen, dat de
gymnastiekonderwyzer hier te lande langzamer
hand is gaan genieten, geschokt wordt, meen
ik nog op 't volgende d i aandacht te moeten
vestigen.
De vertaler kan weten, dat de Neder'.
gymnastiekonder wijzer aan zekere wetenschap
pelijke eisenen moet voldoen, waardoor hij
in vele opzichten hij moge in ander op
zicht te kort ichieten de meerdere van
zijn Duitsche collega's is. Vanaf het oogenblik,
dat de gymnastiek Lier te lande is ingevoerd,
hebben tal van geneeskundigen er het hunne
toe bijgedragen om de lichaamsoefeningen
op anatomisch-physiologische grondslagen
te doen onderwijzen. De heeren Dr. Lubach,
Allebé, van Capelle, Coronel, Goddard, Hui
zing» e. a., en in den laatsten tijd. de leeraar
in de natuurlijke historie, Dr. Le Rog heb
ben werken geschreven, die, indien ze door
Dr. Schmidt gekend waien, hem ongetwijfeld
aanleiding zouden gegeven hebben, zijne
veroordeeling met voorbehoud van Nederland
en Belgiëuit te spreken. Ook de tegenstel
ling tusfchen een Zweedsche en een Duitsche
pytnnasiiekles is slechts toepasselijk, waar
onvoldoende toestanden en niet-goede onder
wijzers de Puiteche les leiden. Onder nor-,
male omstandigheden en goede onderwijzers
moet tegen vele uitspraken van Dr. Schmidt
ernstig protest worden aangeteekend. Het
komt mij voor, dat de vertaler ter juiste
beoordeeling van de Nederlandsche toestan
den, desnoods door enkele korte
aanfeekeningen, hierop de aandacht had moeten
vestigen.
Omdat ik vertrouw, door deze laatste op
merkingen een onbillijke beoordeeling van
den Nederlandscben vakman te hebben voorr
komen, hoop ik, dat vorenstaande beschou
wing tot een ruim debiet van het b ekje
ni 'ge b.y'dragen.
De vertaler heeft zich op zeer verdienstelijke
wijze van zijn niet gemakkelijke taak ge
kweten; de uitgever verdient waardeering
voor den vorm, waarin bij het boekje de
wereld inzond.
Rotterdam.
VAN AKEN.
Kunstverkoopingen.
Keur van meube'en, stijl Lodewijk XVen
Lodewijk XVI, staande klokken; kostbaar
porselein, een ui'eret zeldzaam, geheel
eetservies, vazen (Napoleonstijl), busten;
kostbaarheden, zilverwerken, pendules, curio
siteiten; kristal, glaswerk en kunstrijke me
talen voorwerpen zullen door de firma Boos
&.Co., Maandag 12, Dinsdag 13 en Woens
dag 14 Maart &.*., in De Brakke Grond"
te A fasterd,im worden verkocht, nadat alles
Zondag 10 n Maandag 11 Maart te zien ia
geweest.
Behalve het reeds genoemde worden op
dezelfde verkooping verkocht merkwaardige
schilderijen van ou Ie meesters, *ls:
Wintervermaak van Averkamp (1585 1663), Vogels
van Bjssuhop(lC70 17 il) Onder struikroovers
van Adriaen Brouwer (1605?1638). Portret
vari sinjeur Karsbergen door Govert Flinck
(1614 16(50), Ruiters door Pieter van Laer
(1582?1642) Een bengelaar door Jacob van
Kuisdael (1628?168;:) enz. enz.
Al he'geen op deze^ verkooping ter tafel
komt, ij afkomstig uit de nalatenschappen
van mevr. de wed. J. de Geel Bennigsen
en M. G. Verschuur uit Nizza, e. a,
VOOR DAMES.
Berött m M jcB-BKtëran tot
i.
In htt Februari-nummer van het door
haar geredigeerde Journal des femmes beschrijft
Madame Maria Martin het streven der femi
nisten, zij mogen dan ultra's zy'n of gematig len,
als de uiting van een sterk moederlijk gevoel.
Al moge uien telkens opnieuw den feministen
tegenwerpen.dat de vrouw de c ude paden moet
blijven bewandelen in bet belang van den
huiselijken haard, van de wieg, van het kind,
de vooruitstrevenden onder de vrouwen gaan
voort aaüte dringen, dat men der trouw
meer rtcht doe «cdervSreïi niet om haarzeive,
maar ter wille - van hel kind. Het gevoel
van het moederschap, gaat Madame Maria
Martin verder, i» bij de vrouw zoo inaig en
zo) diep, dat iedere vrouw, ook de ongehuwde,
altijd ge ree l is zich te wijden a*n eatn ne*Q«,
aan een nichtje, aan een petekind, aan cenea
kleinen vreemde .ing. De feiuinistejujjo allen
moeders, zoo niet ? van eigen kinde-en dan
U/ch van de kinderen, die lijden, die
onv«rzoigd wegkwijnen omdat zij geene moeder
hebben, of omdat hunce moeder niet zelve
by machte was hen bij te staan, van de
kinderen, die o aderwijzing behoeven, van de
kinderen, wier weg in de groote
rnenfchenmaatschappij moet worden geëffend en be
veiligd n voor wie moet worden gezorgd en
gewaakt ook buiten de vier enge wanden der
huiskamer. Die moedera gevoelen, dat hare
zorg is vereitcht ook buitenshuis: in de
school, in de werkplaats, op de straat, in het
woelige leven der 'groote stad, waar hare
kindeien bloot staan aan tal van verleidingen.
Van oads her is de kinderverzorgitg de taak
geweest der vrouw. Maar nu de S aat door
de Leerplichtwet htt kind opeischt voor de
school en het misdadige kind plaatst in zijne
tuchucholen ; nu het groote vraagstuk der
zuigelingssterfce een voorwerp is van
staatsonderzoek : nu de Staat de openbare
zedelijkheid-aan zy'n toezicht onderwerpt en zich
moeit met woning- hygiëne en wat niet al
meer, dus op tal van wijïen ingrijpt in wat
steeds de arbeid der motder, der huisvrouw
werd geacht, beseft deze het diep, dat zij
haren invloed op dit alles niet mag prijs
geven, .dat zij dien ter wille van het kind
moet handhaven metal dekracht,diein haar ip.
Dat het moederschap aüerwege de groote
drijfveer is der huidige vrouwenbeweging
b'lyk't \veder treffend uit de berichten, die
inkwamen aangaande de werkzaamheden der
bij den Internationalen Vrouwenraad aange
sloten Nationale Vrouwenraden. Zoo drong
die van Frankrijk bij de regeerin^ aan op
vermeerdering van het aantal der inspectrices
belast met toezicht op uitbestede zuigelingen,
weike inspectrices reeds uitnemende diensten
hebben bewezen, en verzocht hij tevens om
vrouwen ziitrng te geven in den Hoogen
Raad voor openbare armenzorg, aan welk
verzoek gereedelijk werd voldaan door de
benoeming daarin van Madame Isabèlla
Bogelot, de vrouw wier jarenlange, zegenrijke
arbeid onder de ontslagen vrouwen uit de
bekende straf ge vangenis Saint-Lazar e wijd ver
maard is. Iu studie bij den Fransehen Raad
is thani een plan tot oprichting van voogdij
raden, zooals wij die in Nederland reeds be
zitten en waarin dan ook vrouwen zitting
moeien hebben.
In Australië, waar de vrouwen het kies
recht reeds bezitten, richten ay dit wapen
op het oogenblik vooral tegen den alcohol
t n dit met het vooropgestelde doel om het
kind, altijd weder het kiad, te ont
trekken aan de vreeselijke gevolgen eener
noodlottige erfelijkheid.
Moederlijk in den meest verheven zin van
het >woord wa t ook het streven van de vrouw,
wier verscheiden niet enkel in En geland, maar
in tal van andere landen wordt betreurd, van
Josephine Butler, de moedig* strijdster tegen
de regletaehteering der ontucht van
staatswege. Weinige vrouwen hebben zoo schrijnend
ondervonden, hoeveel, smaad en vernedering
de vrouw verduren moet, als rij bet waagt
te gpreken over dingen, die ZÜwel moet
ondergaan, maar waarover baar iwtstUewJjgen
is opgelegd. Niet enkel beleedigingen maar
wezenlijk levensgevaar heeft zij getrotseerd
in den strijd tegen een bepaald onrecht, den
strijd, die onder het strijden wies tot den
strijd voor het groote beginsel van nheid
van zedewet voor man en vrouw. Die strijd
noopte baar tevens tot een onderzoek van
verse luiende andere misstanden en in tal
van brochures ijverde zij bovendien voor
verbeterd vakonder wijs voor meisjes, teneinde
haar beter te wapenen voor den strijd om
het bestaan, waarin zoo vele slachtoffers
vallen ; voor de toelating der vrouw tot de
inricatingen voor hooger onderwijs, omd*t
de verbuiging van het ontwikkelingspailder
vrouw immers niet enkel haar zelve ten
goede komt, maar der geheele menschheid
en vooral het kind; voor de wet, waarbij
der Engelsche gehuwde vrouw de beschikking
wordt gelalen over haar eigendom.
Trouwens zij is de eenige niet geweest,
die het ondervond, dat al die vragen nauw
verband houden. Alle vrouwen welhaast, die
zich wijden aan de redding van geva lenen,
aan de bekamping; der zuigelingensterfte,
aan verbeterd onderwas, aan kinderbescher
ming, aan drankbestryding, aan eene betere
berechting van jeugdige misdadigers, aan
herziening van het ge/angeniswezen of aan
wat ook, stuiten ten slotte op de nood
zakelijkheid om invloed te verkrijgen op de
wetgeving, waarbij al deze zaken worden
geregeld. Vandaar de in alle landen, waar
een constituuoneele regeeringsvorm bestaat,
bijna gelijktijdig aangevangen en thans met
gelijke volharding gevoerde strijd te-r verkrij
ging van vrouwenkiesrecht De meeste vrouwen
wier namen in onze digen bij verschillende
natiën als toongevend worden genoemd,
zy'n met den strijd ter verkrijging van poli
tieke rechten niet begonnen. Zij werden er
toe gedreven in het belang d er zaak, waaraan
zij de beste, krachten van haar leven hadden
gewy'd. Wie de uit de verschillende lauden
ingekomen berichten nagaat, wordt getroffen
door de kracht, waarmede in alle kringen
zonder on ierscheid van ras, van
klassaverschil, van religie, van politiek inzicht, de
overtuiging zich baan breekt, dat allereerst
de poliütke onlvoogding der vrouw moet
worden verkregen, zal zij de plichten van
het moederschap in den vollen zin des woords
naar waarheid tunnen vervullen.
Dit verklaart ook het volharden der
Engelsclie vrouwen tegtn den onwil van
het Parlement om haar recht te doen op
eene wijze, die weinig strookt met onze
Hoilandsche opvattingen, en die, ofschoon
minder in tegenspraak met Engelsche zeden
en gewoonten dan wij hier wel meenen,
toch van die vrouwen eene zelf verloochening
vergt, die wij niet mogen miskennen, Ge
looft mij", zoo sprak eene van baar, Mrs.
?Dor* Monteflore, die dezer dagen hier in
Nederland optrad, om ons eene bêteie voor
stelling dan de dagbladen die gaven, te
brengen, van wat er bij de Engelsche vrou
wen omgaat : Gelooft mij, wij ngehche_
vrouwen prijzen de Nederlaodsche vrouwen
gelukkig, omdat zij leven onder eene regee
ring, die te billijk is en te rechtvaardig deukt
om haar tot zulk uitersten te drijven. Wij,
Engelsche vrouwen, hebben dit alles gedaan
met tegenzin, alleen omdat men er ons -toe
dwong, omdat ^etn ander middel van ver
weer ons werd gelaten; wij moesten, de
nood was ons opgelegd".
(Slot volgt.t , JOH. W. A. NABER.
Eei har
Men zou boven dit artikel kunnen zetten :
Uit het dorikerst den Haag; want bet zoo
j uist uit gekomen jaar verslag,*) geeft een
duideyken buk. op ^ouiiuige bestaande toestanden,
die in deze eeuw der publiciteit, nu einde;yfc
eens, neg slechts helaas gedeeltelijk bekend
worden.
De opstelster van het verslag bsgint hare
mededeeling, met het bespreken van de
algemeeue awahng, als zou de stationsdame
niels auders te doen hebben, dan behulp
zaam te zijn by het verwisselen van treinen,
c f inlichtingen te geven, welke uien evengoed
bij den eersten den besten conducteur zou
kunnen vragen.
Zy die het werk niet kennen, vinden het
dan cok, op zijn zachts genomen, totaal over
bodig.
Ik zou degenen die zoo danken, willen
uitnóodigeu, een week lang, met open ougen
eens te letten op wat er alzoo vaakgebtuit,
bij het aankomen dt-r treinen.
Ik schrijf met open oogen, want voor een
oppervlakkig beschouwer, die onbekend is
met de praktijken der souteneurs en
dergelijken, is er niets bijzonders waar te neineu.
Met de spreuk m de gedachte: Hetis
beter te voorkomen dan te geneaen" speurt
echter de statioiudame, die al spoedig het
gier volkje azend op prooi leert kennen,
voordat de trein aankomt, of zica ook iets
verdachts op de perrons bevindt.
Gewoonlijk wordt dit volkje ook spoedig
door de aanwezige recherche onldeki.
Men zou zeggen: .Maar dan beeft men niets
mter te doen, dan die sujetten in te rek entn !
Wel, dat zou best gaan, als er geen wetten
waren, die bel )tten dat iemand zonder direct
bewijs wordt opgepakt en van zijn vrijheid
beroofd
Daarenbsven moet men niet vergeten, dat
het bij het aankomen der treinen een
gewarrel van komenden en gaanden is,
ongerekend nog de familieleden die nerveus loopen
te zoeken naar te verwachte betrekkingen.
En dat is juist het oogenblik, waarop de
souteneur vaak zoo onopgemerkt zijn slag
kan slaan.
Een van zijn kornuiten houdt de recherche
of de stationsdams in bet oog, die niet overal
te gelijk kunnen zijn, en door geheime teekens
slaan de handlangers der prostitutie met elkaar
in voortdurende verbinding. Wordt dit ge
merkt, dan is het plan der schurken verijdeld,
zij worden gevolgd, en op Int rechte tijdstip,
voordat het slachtoffer zonder het te weten,
bet huis der schande betreedt, wordt zij aan
een leven van ellende en zonie ontrukt.
Dat men overtuigd is van het groot nut
van ons werk, blijkt uit bet feit dat nu bijna
drie jaar geleden de drie groote Vereenigingen
die van : Ver. ter behartiging van de Belangen
van jonge Meisjes, de K. K. Ver. ter be
scherming van jonge Meisjes en de Vrouwen
bond tot Verhooging van het Zedelijk Be
wustzijn, dvor den Minitter aangezocht zijn,
het werk ter hand te nemen.
Daarom ware het te wenschen, dat Rijk
en Gemeente, of ten minste een van beiden,
een jaarlijksjhe subsidie gaf, ten behoeve
*) Verkrijgbaar a 10 cents.
van het zoo nuttige en noodige stationswerk.
Ook als Informatiebureau doet bet
station»werk al meer en meer dienst.
Van alle kanterl komt men raad vragen,
en herhaaldelijk wordt ons advies ingeroepen,
doer de meisjes die nu wel'door een gelukkig
toeval aan een leven der schande zijn ont
rukt, maar voor wie nu een onderkomenen
betrekking moet worden gezocht.
Voor dat alles is geld noodig en dat heb
ben we niet I Het ware te wenschea, dat
velen, heel velen lid werder, en n gulden
of meer afstonden, ten behoeve van ons werk.
En nu eenige mededeelin gen over de er va
ring door ons opgedaan in het afgeloopen jaar.
Leeringen wekken, maar voorbeelden trekken!
De meeste gevallen van meisjes die ten
prooi vielen, of dreigden te vallen aan de
souteneurs, kwamen naar den Haag, op ad ver- "
tenties, alwaar in de groote en provinciale
bladen, mooie betrekkingen werden aan
geboden
Het bleek on? ook nu weer, hoe licht
vaardig de ouders hun k nderen vaak laten
hekken naar de groote steden.
Om een voorbeeld te noemen:_ Een moe
der die met haar dochter van zet-tien jaar,
mij naar den weg vroeg, bracht dat meisje
in een betrekking, waarvan zij niets afwist.
Op mijn vraag : Waar moet dat kind op haar
vrije avonden heen? werd me geantwoord:
O, ze heeft hier een paar vriendinnetjes uit
It??"?""?? . t
Zijde is Mode.
Vraagt Stalen van onze
voorjaars- en zomer nouveautés, voor
costumes en b'.ouses: Echizen,
Taffetas lustre, Louisine, a jour,
Mousseline 120cM.breed,van bocent
per meter af, in zwart. wit. effen er
ge| kleurd.als ook ge':orduurdsblouses]
en robes in batist.
Wy leveren alleen gegarandeerd
solide Zijde stoffen direct aan par
ticulieren, franco vracht en
rechten aan huis.
SCHWEIZtR & Co., Luzern K26.
/(Zw.tserland^.
Zijdestoffar-Export. Kon. Hcfl.
Bitterwater
E ms e r Water mranchen
26 CENT PER HEELÉKRUIK.
tmser Paatilles
50 CENT PER DOOS.
Verkrijgbaar bij:
Firma ADR. SCHAKEL, Hofl., Amst.
M'<9
', A.mst.
KON MAHCHÉ, Arnet.
Mag. HEL' AL\KKK. Den Haag.
<. J. v d. ti(IR<,H. Leiden.
A. KAST1
. Utrecht.
i>A(JHS&Vo, Utrecht.
KD H. T KVK, Arnhem.
. PK LI KM E. Arnhem.
Tjebr.
, Zutphen.
BOUWT t. NUNSPEET
O/d.
VELUWE.
Inlicht, b/d. Vereeniging Kantoren
voor Vaste Goederen in Nederland te
Ntmspeet.
J