F K DE AMSTERDAMMER W K K K BLAD VOOR NEDERLAND. No. 1550 stootende of elkaar najagende, verdrin gende, verwijderende gedachten." Dat is de taal van een romanschrijver, niet van een streng wetenschappelijk denker. En na komt nog eens de brave Lotze op tot toonèel De*e ?pnekt ook over de nel via «ene ?chaawplaate", die echter onvenckillig" is; integendeel: de U prikkelbaar";... nd« nel gevoelt v«el«er iedere schrede, die het beloop der voorstellingen ia haar doet" ene. en». Om «toifeljjke roalligheden moet men toch «?i lachen, al wil men graag ernstig bljj ven. Da*raa komt «eer de Criticus op met de v*r»«kering: Herbart kent niets dan voortteUett, dat is denken"...; maar onmiddellijk «Uaraa «preekt b$ tooh van de rest van het gemoedsleven", (d. i. fevoelen en en willen) ,,4** ontstaat door wrijving van voorstellingen." «mi er: door wrijving.' Bet lust mrj niet, AtdtH v oort te gaan met de owtteding dezer eritiek. Slechts wil ik mij KM stett* de opmerking veroorloven, dat men «en hoogst bekwaam jurist en tegelijk ««a ongeschikt beoord«elaar kan zijn van fMdagogiflcne ge» Ariften. Aan da Redmet» betoig ik mjja mendol$k«n dtnk roor 4» an$ verleende plaalsr uimle. V«lp, H. i» RAAF. i Mt dagen ia 4e vtjfd* teveae riotafvaa het ttepertoriom d«r Verhanen B^dni^eH betr«ffeöde d« G«echiedes Vaderland» ia tijdschriften en mengelwerken tot op 1909 verschenen" door 4» nitgeror, Firma Brul, Leiden, veriondea; «ea boek, waarop de bewerker, de bibliotekaris vaa de Maatschappij der Nederte&dache Letterkunde, de heer Louis D. Petit t«*echt trots mag zga. Er «ijn er ongetwijfeld velen, ook onder 4e gestudeerden, die dit boek niet kennen soch ooit er toe zullen komen het te zien zelfs; maar er zrjn er ook, voor wie heteea ware uitkomst is, een vraagbaak, die ze nooit ttt *B «teek cal iwtea, die bun antwoordt op de meest lastige kwesties. De gereecUoming is zonder overdrijving een zaak van nationaal belaag te noemen en men mag de heer Mot gerust voorspellen, dat dit werfc van jaren lange arbeid hem voor net ogenblik tfe v«ldoeaing brengen zal van recensies vol tof, maar, wat veel meer waard is, in een verre toekomst de stille ?dankbaarheid van n«nig op onderzoek uitgaand werker, wien n blik in 't Repertorium een grote massa toeken en spewêa bespaart, dat t\jdror«nd is in hoge mate. Wat een Repertorium is? Wel, het woord regt aet: een vindplaats; stel .ge wilt om trekt een persoon of een gebeurtenis uit ?nxe i Vaderlandse Geschiedenis wat weten, Mt biezoaders, meer dan ge in een geschie/deeis-boek <bjjv. van Blok vinden kunt, maar ge'.weet niet, hoe dat te vinden, ge weet niet hoe ge zoeken moet; zeker, die of dat feit zal wel eens afzonderlik d zöjn, maar wanneer, waar en door Welnu, ge neemt Petit'g Repertorium, teckt , bfl Geschiedenis van het Volk en ge «ïnét» *os*eenv^dig als bij Valkhofl, dat viwter ia 't Fran« père heet, alles bijeen wat: «Savejp JU.br. Beüiag ,l$v,;gesebweii i*,; door viea en waar het gepubliceerd is. Even eenvouiig wordt uw weetgierigheid bevredigd of ge omtrent de Martini-JKerk te Gèroiïngen, de Maastrichter Staar te Maas- ' Iricbt, Jhet postw«»en in ons Vaderland of e geschiedenis van personen (b,ijv. Schaepman) of geslachten (Nahuys bijv.) verlangt ingeb'cbt te worden. Mits het gezochte op ons Vaderland betrekking heeft, met uit sluiting van de Koloniën, waaromtrent het Bepertorium van Hooykaas u helpen kan. Wel helpt Petit a vanneer ge brieven zoekt, maar dan alleen, wanneer het historiese brieven geldt, die in een tijdschrift gepublieeerd zjja; .de wejenschappelike kon hy gevoegelik achterwege laten, omdat daaraan ign mede-konservator aan de Leidse Biblioteek, Dr. P. C. Molhuysen, bezig is te werken «n diens katalogus vóór een ieder ter be schikking staat. Dat zou dus nodeloze moeite lijn; maar Petit heeft bovendien een register op dat deel van zijn Repertorium gemaakt om hét zoeken te vergemakkelijken. Eigenlik nrjn die brieven geen tijdschrift-artikelen in de gewone zin des woords en de schrijver wijst in zjjn voorrede met nadruk op het wezenlike belang van de talrijke, hoogst belangrijke brieven door Spanjaarden ge schreven tijdens den 80-jarigen oorlog, uitge geven in de Coleccion de Documentos inéditos para la Historia de Espana". Uit deze uiteen zetting volgt dat zulk een Repertorium voor hem, die archief-studie doet, onmisbaar is; zo iemand vindt een stuk, z. i. gewichtig, zou gaarne meer weten omtrent iemand of iets daarin genoemd, het Repertorium helpt hem in een ogenblik; of-ook iemand wil een archief-stuk uitgeven, o 't is zo vaak gebeurd, dat men de inleiding geschreven en veel moeite gedaan bad om een opstel persklaar te maken om op 't laatste ogen blik tot de teleurstelling te komen, dat eei ander hetzelfde onderwerp reeds behaadék had I Dit is geen Terc&seL In een der jaarboekjes van het jaar 1906 heeft iemand wie doet er niet toe, een onuitgegeven (altaas zo meende hg) stuk gepubliceerd; had de joage man bet Repertorium tsaar opgeslagen de desbetreffende aflevering bestond toen al hij had gezien, dat lijn artikel beter in portefeuille gebleven ware. Nu het Reper torium kompleet voor ona ligt, moeten zulke herhalingen voortaan onmogelik zjjn Onwetendheid zal niemand als verschoning kunnen voorwenden. Een ander even groot voordeel van dit boek is wel dit, dat men een overzicht heb bend van wat beschreven i», tevens de gapingen ziet, de feiten, die nog nitt onder zocht en afgonderlik behandeld zyn, personen die nog geen biograaf, oude gebruiken, die nog geen voldoende verklaring gevonden hebben. Zo voedt Peut op. Wie dus lust he^fttol studie, bladere in deze dorre op zichzelf niets zeggende kolommen, met til els al maar titels, tekene op wat hjj er mist en zette zich aan de gekozen of aangewezen taak. Dorre kolommen: zijn ze inderdaad zo dor' Zeggen ze inderdaad zo weinig. Ik gelooi het niet Allereerst leggen zjj een zwijgend getuigenis af van de vlijt onzer geschiedvorsers, van hun streven naar prcciesheid en hou werklust. Maar dan spreken zij van de mat), die dit Repertorium vervaardigde, 't Is niet hele maal van Petit; deze heeft slechts voortge zet een arbeid, waarmee reeds in 1863 door de kommissie voor Geschied- en Oudheid kunde vanwege de Maatschappij der ««der landsche Letterkunde begonnen en die door haar in 1893 met een derde supplement beëindigd was. Gelijk uit het voorwoord van .voorzitter en sekretaris dier kommissie, Prof. Blok en Knappert, blijkt, kon tien jaar later, niet een vierde supplement volgen; dan zou het geheel te onhandig worden. Dus moest een geheel nieuwe bewerking ondernonen worden. Petit was voor die taak de aaugewezen man; en de verande ringen in de opzet, de grote uitbreiding van de stof maken, dat men, zonder gevaar van oneerbiedigheid jegens de vorige bewerkers, van Petit's boek spreken kan als van zgn eigen werk. Hoe hard Petit aan dit srjn papieren kind" gewerkt heeft, is niet beter dan door cijfers aan te tonen. Geëxcerpeerd zijn 970 tijd schriften, wier titels 29 paginaas, geen kolommen, beslaan; daaruit zijn 30000 dertig duizend artikelen opgeschreven (de titel natuurlik) en siestematies ingedeeld naar groepen, gelijk die in de inhoud opge somd zijn. Wat het zoeken biezonder vergemakkelikt, zijn de verwijzingen, waarmee Petit gelukkig niet karig geweest is. Waar voor dat zoo nuttig is? Wel, menig artUel zult ge met evenveel recht rangschikken in de afdeling Geschiedenis van het Volk als in de volgende: Plaatsbeschrijving; een feit, bij r. gebeurd anno zoveel daar en daar. Welnu- zoek op het jaar in de ene afdeling en n regel druks verwijst u naar eenandere afdeling, waar ge alles of nog meer o ver dat onderwerp aangetekend vindt. Zo heeft Petit naar zijn eigen optelling het volgende bijeengebracht: aan de pro.vinsie Noord'Brabant zijn'" gewijd 680 artikelea, waarvan 150 uitsluitend aan 's Hertog«nboscb; aan Gelderland 1150, waarvan aan Nijmegen 190; aan Zuid-Holland 1622, waarvan aan 'a Gravenhage 333, Leiden 305, Rotterdam 174, Den Briel 70, Delft 130; over de steden en plaatsen in Noord-öolland werden ruim 1400 artikelen geschreven, waarvan 687 over Amsterdan, 184 over Haarlem en 39 uitsluiceod over de abdij van Egmond; aan Zeeland werden 626 artikelen gewijd, aan de provinsie Utrecht 1170, waarvan aan de stad Utrecht 764 en aan Amersfoort 51; Friesland 600 (Leeuwarden 46); Overijssel 669 (Deventer 98, Kampen 110); provinsie Groningen 537 titels (over de stad 2631; provinsie Drenthe 341 (alleen over de Valtherbru? 23).; aan Limburg zijn 1258 artikelen gewijd, waarvan aan Maastricht 363 (St. Servatiuskerk alleen 52), aan Roermond 84, aan Sittard 41 en Venloo 78. Aan plaatsbeschrijvende geschie denis schijnen de Limburgse patei s dus meer te doen dan de bewoners van het Noorden en nu verontschuldigt Petit zich nog wel dat sommige verzamelwsrken (vooral uit het Zuiden) hem niet toegankelik waren. Petit heeft met hart en ziel aan dit boek avond aan avond gewerkt; in zijn stille studeerkamer in het ruime huis aan de Vliet; die achterkamer zou heel wat kunnen ver tellen van deze man, wien arbeid een tiartstocht is en de bibliografie een lust. heeft eraan gewerkt, niet ongestoord; een ernstige kwaal maakte nu welhaast twee jaar geleden een eind aan het leven van n dierbare vrouw; behalve smart brengt tiet weduwnaarschap ook zorg, vooral wan neer de enige dochter haar bestem ning volgend, het vaderlik huis verlaten gaat voor de echtelike woning onder een tropiese hemel. Met de hem eigen blijmoedigheid heeft Petit zich weteu te verzetten, troost gezocht en gevonden bjj zijn boek, dat hem ook menige MEÜBEL-BAZAR SINGEL 263-283, de Paleisttraat. Kantoor-Meubelen, enz. J. MEIJERINK MEIJER. S 9 OS. M E TAALVAR E N |HiHiniiiM»tyiHniiiiHiTimHiiiiiMiHiitniiiiimiHiiiiimniiinnimiTmti ffofjviffeSer. Oudegracht E 17, utrecht, PAARI.KW-JUWFEI.EW. 27 FEBR8AÜI-16 1AA8T 1907 TENTOONSTELLING VAN ETSEN VAN ALPHONSE LEGROS in den Kunsthandel Wed. a. DORENS & ZOON, EoMn 56. Toegang vrij. DROUOT t» -4- WttSSER A Co. ?*? *? ? LAJfOE HeUISTBAAT 742. ? M M J&O11 I'i.f&f&ff « ?? " ? - TKI.BFOON ISJTBBC. «71 . GROOTSTE INRICHTING VOOB COMPLETE MEtTBILEERING = DïALLE 8TJJLEN = == = = ANTIQUITEIT£N= = = EIGEN MEUBELFABRIEK Ben natuurgetrouw Portret it& V 4 Aft fc IA t, W *^Wt**iJJH X M ? naar iedere foto geschilderd, is een allerdankbaarst ge schenk voor eifce gelegenh PriJ#cuurtt*tt gratis. H. BOCAE BT8 & C°, BOXTEL. J. J. BIESING, tfuiwtfiantlel. '8-GRA.VENHAGE, Mileistraat 65,85* a 67. Moderne Schilderijen, . Aquarellen en Gravures. **************************** GEMOORD BE RI1ÏTER. Ter gelegenheid der a.s. feesten, ter «ere van MICH1EL, ADRIAANSZOON DE RUYTER, wordt door ons een gedenkbord aangeboien. Het bord is vervaardigd door de bekende fayencefabriek Aluminia", te Kopenhagen. (Artistieke uitvoering. (Souvenir. Verkrijgbaar in alle Kunsthandels. Waar niet verkrijgbaar wordt het bord door ons franco tegen den prijs van ? 5.^- geleverd. Singel 164. Telef. 651». JJïCH t BOT «l? ALBKHS -11 - AMSTERDAM. f f t J. O. Plein 99a) -t- H- -+ -t- -H- 's-Gravenhage. IVIoderne Schilderijen, Aquarellen, enz. Maatschappij Arti et Amicitiae", onder bescherming van H.M. de Koningin en H.M. de Koningin-Moeder. A M S T K II I> A M. TENTOONSTELLING van Japansche en Chineesehe Kunstvoorwerpen. Colleetie van de firma de Wed. C. l), ELËYRAMP, te Rotterdam. Dagelijks van 1O-4 nar. Entree ?0.25. DE RIDDER & L. PAÏri: KONINGSPLEIN, Amsterdam. Moderne Bieten Meubelen worden alle aan onze werkplaatsen ver vaardigd, waardoor voor solide afwerking, gemakkelijken vorm en billijken prijs wordt ingestaan. Wij etaleeren in onze magazijnen voort durend 2O a 3O complete SERRE AMEUBLEMENTEN, in verschillende stijl en in diverse prijzen, waardoor niet naar teekening besteld behoeft te worden. Werkplaatsen: Reg dwarsstr. 26-27-28. Winkel en Magazijnen ril l n KOBINBSPLEIN. M eubileer-Inrichting PHOEN1X, AMSTERDAM, 234 Spuistraat - Damrak 76. Bij ons zijn verkrijgbaar de moderne Serre-meubelen der rietmeubelen-fabriek VERANDA, Leek.