De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1907 24 maart pagina 8

24 maart 1907 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1552 kunsten, dat niet duidelijk en precies is aan te geven omdat beide vaak ineen loopen, maar dat aangegeven wordt door de omschrij ving van toegepaste kunsten als de beeldende kansten welke in een zoodanige innige be trekking tot de architektuur of een voorwerp van technische kunst staan, dat de bestem ming, het materiaal met de techniek en de constrnctie van een gebouw of onderdeel van een gebouw of vporwerp .van ny verhei dskunst, waarb\j ZÜa'8 dienende kunsten haar medewerking verleenen, een wezenlijken invloed uitoefenen op de voortbrengselen dier toegepaste kunsten;" terwijl van de technische kunsten wordt gezegd dat, z\j zijn het beste te bepalen als veredeling van die njjverheidsvakken, welke zich met de productie van gebruiksvoorwerpen bezig houden." Tot de eerste soort behooren de dekoratieve schilder en grafische kunsten en de vakken welke daaraan verwant zijn, de dekoratieve plastische kunsten in allerlei materiaal en een deel der textiele kunsten, terwp'l onder de tweede soort worden gerangschikt de z.g.n. bouwende kunsten als bewerking van metalen en tim meren, verder keramiek, meubelkunst, een groot deel der metaalbewerking, typografie, boekbinders, de textiele kunst voor zoover niet tot de dekoratieve kunst betioorend. Uit een aan het rapport toegevoegden tabel blijkt dat de verdeelingen volgens bovengenoemde vier groepen vaak ineenloopen, waar b.v. de verdeeling in toegepaste en technische kunsten ongeveer samenvalt met die in ontwerpen-uitvoerders en alleenontwerpers. De vragen sub B (vraag 5?11) bedoelen een duidelijk overzicht te veischaffen van de verschillende wijzen waarop diefstal wordt gepleegd en van de mate waarin dit geschiedt. Bij bestudeering van de op deze vragen ingekomen antwoorden staat men . waarlijk verstomd over de brutaliteit waarmee wordt geroofd en gestolen, en vraagt men zich af hoe 't mogelijk is dat een dergelijke onge hoorde toestand maar kalm bestendigd blijft, vooral als men ziet hoe elk verweer tegen beroving reeds vooraf is onmogelijk of ten minste nutteloos gemaakt, en hoe die be roving door het publiek steeds meer wordt aangemoedigd. Het rapport, de antwoorden op de vragen uitwerkend, merkt op dat niet eens alle na maak kan geconstateerd worden, omdat de copieën niet altijd geëtaleerd worden. Met meubelen b.v. geschiedt dit bijna nooit. De geconstateerde gevallen mogen dus als mini mum beschouwd worden, en men mag veilig aannemen dat er inderdaad veel meer ge vallen bestaan. . Vraag 5: Is het voorgekomen dat uw ontwerp of model zonder uwe toestemming door derden letterlijk werd nagemaakt ?" wordt door 15 van de 25 personen, d. i. door 60 pCr. bevestigd beantwoord. Dus, minstens 60 pCt. van de Hollandsche kunstnijveren worden bestolen, mogen beitolen worden. Vraag 6, naar niet-slaafsche namaak, d. w. z. naar namaak met geringe wijziging, wordt even eens door 60 pCt. bevestigend beantwoord. Dus, behalve diefstal is ook toegestaan het verknoeien en verhanselen der resultaten van gedurige studie en moeizaam zoeken. Over .diefstal van onderdeelen, ter combi natie met vreemde elementen (vraag 7) wordt door 13 personen (52 pCt.) geklaagd. Zeven personen (28 pCt.) klagen over reproductie zonder toestemming in tijdschriften. Vijf personen verklaren dat fabrikanten eenvoudig deu naam der ontwerpers gebiuikten om hunne namaakrommel te kunnen verkoopen. Dat ook het publiek dapper meêsteelt blijkt uit de beantwoording van vraag 10. Deze luidt: Werkt het publiek niet-gewenechte namaak in de hand door uw ont werp door anderen zonder uw toestemming te laten uitvoeren?" en wordt bevestigend beantwoord door zeven personen. Hoe brutaal het publiek daarbij te werk gaat, blijkt uit n der antwoorden :" ... dat op de tentoon stelling te... een stuk uit een kussen werd geknipt met het aaaneembare doel om óf zelf na te maken of te doen namaken ", een staaltje van vandalisme dat ongeloovelijk schijnt. Uit de beantwoording van vraag 11 blijkt dat de fabrikanten de namaakprodukten ver koopen, Eooals hun dat het voordeeligst schijnt, óf onder den naam van den oorspronkelijken ontwerper, óf onder eigen naam, óf zelfs onder den naam van iemand die er part noch deel aan heeft. Het rapport groepeert de antwoorden in verband met de verse billende vakken en vindt dat de meeste namaak voorkomt in de volgende vakken: I aardewerk en porcelein (100 pCt.), II metalen gebruiksvoor werpen (100 pCt.), III meubelen en woning inrichting (83'/3 pCt.), IV plastiek in terra cotta en aardewerk (100 pCt.). 't Is wel I Wat betreft aardewerk en porcelein, alle drie hierin werkende artiesten constateerden namaak, en wel op groote schaal. Van twee werden de modellen slaafs gecopieerd, van allen met geringe wijziging of door combinatie. In de productie van metalen luxe-voor werpen blijkt eenige namaak te bestaan, doch deze is niet van groot belang. Metalen gebruilctvoorwerpen daarentegen worden be langrijk nagemaakt. Plastiek in hout en steen : Vooral beeldhouwwerk van meubelen wordt gestolen. Plastiek in terra cotta en aarde werk : de modellen worden ongewijzigd afgegoten, wijziging zou maar duurder maken. Modelleurs, graveurs en ciseleurs in metaal klagen er over dat hoofdzakelijk hun zilverwerk geroofd wordt. In de meubelen gegeschiedt de namaak op alle mogelijke manie ren, slaaft, met wijziging en door combinatie. (Men heeft trouwens maar in elke meubel winkel te zien, 't is in den regel een raar, heterogeen zoodje; wat goed is, is slaafs nagemaakt.) In deze branche stelen zelfs de allergrootste fabrikanten mee, en hier vooral werdt de diefstal door het publiek geprovo ceerd. In de vakken decoratieve schilder en grafische kunsten, dameshandwerken en borduren, en weef werk en tapijten wordt zoo algemeen gestolen en daarbij zoo geknoeid en gescharreld dat er geen oog op te houden is. Er wordt verteld dat een onzer groote spoorwegmaatschappijen een stationswacht kamer liet versieren precies als een andere wachtkamer van een concureerende maat schappij, zonder den artiest daarin te kennen. De vragen 12a: Meent gij door voren bedoelde feiten op den duur ernstig te zijn benadeeld? Zoudt gij deze schade kunnen schatten?" en 12fi Meent gij dat vorenbe doelde feiten schade doen aan de ontwikke ling van de Ambachts- en Nijverheidskunst in Nederland in 't algemeen ?" worden res pectievelijk 14 en 19 maal bevestigend be antwoord. De antwoorden zijn zeer nadruk kelijk. Op 12a komen o. a. de volgende antwoorden: Ik word voortdurend bena deeld", schade ernstig, niet te schatten", zeker zijn wij ernstig benadeeld", het is eene benadeeling mijner reputatie", in n geval is een slechte recensie het gevolg", op 126: Groote schade", zonder eenigen twijfel", enz. Ten slotte zijn de vragen 13?29 er op ingericht middelen te vinden ter verbetering van den bestaanden, onhoudbaren toestand. Vraag 13: Acht gij wettelijke bescherming van ambachts- en nijverheidskunst gewenscht?" Wordt door 21 personen, d. i. door 84 pCt. bevestigend beantwoord, terwijl de overige 4 personen geen direct ontkennend antwoord gaven. Sub 14a wordt gevraagd of wettelijke be scherming zooveel waard wordt geacht dat de daardoor veroorzaakte kosten de prijzen der produkten iets zouden mogen verhoogen. Zestien personen antwoorden bevestigend; als opslag op den kostenden prijs wordt ge noemd van l pCt. tot 10 a 15 pCt. Tien personen antwoorden bevestigend op de vraag 14d; meent gij, dat een depot uwer modellen en ontwerpen bij een Centraal-bureau moge lijk en wenschelijk zou zyn?" Wat betreft d^n tijd die een event. wettelijke bescher ming zou moeten werken, is men over 't algemeen voor het geheele leven ; sommigen vragen 20 jaar, anderen korten tijd en dan herziening, weer anderen 10 a 35 jaar. De vragen 15?24 bedoelen te weten te komen of er middelen geschikt geacht worden om de uit de schending v» n het artistieke eigendomsrecht voortvloeiende gevolgen te neutraliseeren, welke die middelen zijn en wat de ervaring is geweest bij toepassing van die middelen. Over het algemeen wordt de meening uitgesproken dat wettelijke bescher ming de eenige oplossing is. Wel worden eenige middelen aan de hand gedaan, maar deze worden erkend als te zijn lapmiddelen en blijken dat ook te zijn uit de ervaring voorzoover zy zyn toegepast. Verscheidene kunstnijveren sloten contracten met fabri kanten, maar de waarde hiervan bleek mees tentijds nul te zijn. Bijna alle contracten werden van de zijde der fabrikanten ge schonden. Dat dit tot een gewoonte geworden is, blijkt uit het volgende ingekomen ant woord : Een plan om mij door een contract te vrijwaren legen kwade praktijken van een fabrikant, heb ik laten varen op advies van mijn ad?okaat, die verklaarde, dat waar de fabrikant, kwaad wil, er geen contract te maken is, dat hem daarvan kan weerhouden". Ook mondelinge overeenkomsten werden genegeerd. Andere middelen, als het gignaleeren van namaak per advertentie, en der gelijke, hadden geen feitelijk resultaat. (Slot volgt). T. LAXDBK. BrifiYen nit Nienw-NeilerlaniL Oud-Nieuw-Amsterdam, den len van Lentemaand 1907. Het eeuwfeest van Longfellow'» geboorte. De feest vieringen, in de voormalige hoofd stad 'van Nieuw-Nederland, zoowel als in Nieuw-Engeland, gehouden ter herdenking van het eeuwfeest der geboorte van een man als Henry Longfellow, mogen niet onbe sproken voorbijgaan. Al geniet Amerika op het gebied der sehoone letteren in Nederland geene groote bekendheid, de dichter van Evangeline" en The Village Blacksnuth" heeft in zoovele Nederlandsehe gemoederen van de aangenaamste herinne ringen achtergelaten, dat de gelegenheid om deze te verlevendigen, welkom mag worden geheeten. Bovendien toonde Long fellow in menig opzicht, bij zijne rondreizen door Europa aan Nederland een voorkeur te geven, waarvan bij zijne langenooten destijds slechts bij uitzondering sprake wa*. Aan het feestmaal, hier ter stede gisteren gehouden in de National Arts Club, werden Longfellow's verdiensten op kernachtige wijze als volgt door enkelen der feestvie renden samengevat. Hij was Amerika's meest beminde dichter, met de warmste en gemoedelijkste genegenheid vervuld voor zijne medemenschen. De vermaarde NieuwEngelander was de eerste, die het Amerikaansche volk uit eigen boezem tot waar deering van dichterlijke gevoelens wist te brengen". Hij mocht als een baanbreker op dichterlijk gebied worden beschouwd. Zijne zangster wist, vóór vele anderen, onder zijne landgenooten teedere en edele snaren te doan trillen. Als men Longfellow's innemenden kop aanschouwt, dan beseft men, hoe van hem eene opwekking kon uitgaan, die, zondor zich te verheffen tot eene hoogte, als waarop Byron, Shelley of zelfs Tennyson schitter den, van grooten invloed was te achten. Op zijn gelaat las men zoowel zijne begaafd heid als zijn rond edelaardig gemoed. Kenerzijds deed zijne poëzie denken aan De Génestet, anderzijds aan den nog te weinig gewaardeerden Staring, om een paar zijner tijdgenooten te noemen. Henry was gesproten uit een der best geziene familiën van Portland, de voornaam ste stid van den Staat Maine. Het grootste gedeelte van zijn leven bracht hij door te Cambridge, Massaclmsetts, waar hij als leeraar in de moderne talen aan de Harvard Universiteit een matig salaris genoot. Even wel had hij geene verlangens naar weelde. Zijne grootste bewondering was gewijd aan de natuur, wier ]of hij nimmer genoeg ver klaarde te kunnen zingen. In de beide laatstgenoemde steden werden de belangrijkste openbare feestelijkheden aan 's dichters nagedachtenis gewijd. Te Portland werd o. a. een nieuw bibliotheek gebouw van de Maine Historical Society op zijn honderdjarigen geboortedag, 27 Februari 1.1. ingewijd. In Sanders Hall te Cambridge werd een eereavond ingericht, onder leiding van den weibekenden professor Charles Eliot Norton. Honderden personen verdrongen zich ver geefs, om toelating te verkrijgen in de zoo groote feestzaal. Slechts met groote moeite slaagde de politie er in een oproer, voor den ingang ontstaan, te bedwingen. O. a. vestigde het genoemde hoofd der Harvard Universiteit de aandacht der hoorders op het feit, dat Longfellow zijne tijdgenooten in Nieuw-Engeland grootelijks vooruit was in dien zin, dat hij vormehjken godsdienst geheel en al achterstelde bij den waren innerlijken godsdienstzin van een rein ge moed, vol ware liefde voor zijne mede menschen. A. E. M. S. TB LAER. Een natuurgetrouw Portret naar iedere foto geschilderd, is een allerdanïbaarst ge schenk voor elke gelegenh. Prijscourant gratis. H. BOGAERTS&C0, BOXTEL. DROUOT * ?*? WESSER & Co. ?*??*? * LANGE HOUTSTRAAT 7*2* ? - - Den MaagT - - . . TELEFOON I3TKBC. «74 - GROOTSTE LVRICHTING VOOR COMPLETE MEUBILEERING = IN ALLE STIJLEN == = = = ANTIQUITEITEN = = = EIGEN MEUBELFABRIEK I h tr, Fateban Zitorniten, l Hofjuwelier. | Oudegracht E 17, Utrecht, Z E G E : Jf __ PERMANENTE ~ <?> ? TENTOONSTELLING ?"?" ~~~ ???" ?"""? VAN *-""? ^~ ??" ~^ KLEURETSEN VAN FRANSCHB MEESTERS + + + + + + REPRODUCTIES PROCÉDÉVAN MEURS + + + + + + + PHOTOGRAVUREN NAAR OUDB EN NIEUWE SCHILDERIJEN + + FAC-6IMILE-AQUARELLEN + + ANTIEKE EN MODERNE BEELDEN LIJSTEN EN SPIEGELS + + + iüHSTHANDEl-m&.DOBENS&ZH. BOKIN 06. _ AMSTERDAM. J. J. BIESING, JKuns titan ttet» 's-GRA.VENHA.GE, MolepsWfiMS'enfi?. Moderne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. MEUBEL-BAZAR, Singel 263-283, de Kant oor-Meubelen J. MEIJERDÏK MEIJER. Telefoon *OO«. ETAALVAR J. C. Plein 23>«, -+ -t- -+ -t- -*? 's-Gravenhage. Moderne Schilderijen, Aquarellen, enz. L. P. H. DE RIDDER & Zn., Allén: KON IN GS PLEIN, Amsterdam. Moderne Rieten Meubelen worden alle aan onze werkplaatsen ver vaardigd, waardoor voor solide afwerking, gemakkelijken vorm en billijken prijs wordt ingestaan. Wij etaleeren in onze magazijnen voort durend 2O a 3O complete SERRE AMEUBLEMENTEN, in verschillende stijl en in diverse prijzen, waardoor niet naar teekening besteld behoeft te worden. Werkplaatsen: Reg.dwarsstr. 26-27-28. "Winkel en Magazijnen £il l n KONINGSPLEIN. Meubileer-Inrichting PHOEH1X, AMSTERDAM, 234 Spuistraat - Damrak 76. Bij ons zijn verkrijgbaar de moderne Sewe-JVIeabelen der rietmeubelen-fabriek VERANDA, Leek.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl