DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1553 opgebouwd, niet als een studie, onmiddelijk onder den zweepslag der ontroering het is beter, het zet zich tot een geheel, tot een SCHILDERIJ (zie zijn Molen), van velerlei over we ging : van kleuren die malkander steunen, van lijnen die in zwierige complexen het geheel tot evenwicht brengen. Ik behoef u niet te zeggen dat technisch daarbij deze schilder een der beste is. Maar er is nog een factor die het trof me veelmaals zoo weinig gewaar deerd werd in dit werk. Het is bekorend tee kenen. Ik ben overtuigd dat uw oordeel over Tholen's werk zijn grond vond in voldoend zien van de schilderijen van deze, van aqua rellen van deze; van teekeningen. Het is gewoonlijk wel niet gemakkelijk hier van de juiste kennis te hebben veel van het werk gaat toch rechtstreeks naar het buitenland maar dit veronderstel ik gaarne van u. Toch ware het misschien eigenaardig zoo ge b.v. in de collectie van Ncyenhoff te Amsterdam de slagerij" eens kondt zien, de aquarel van den winter en de huizen" Misschien zoudt ge, ziend waarnaast deze slagerij" hangt, eigenaardige opmerkingen kunnen maken, en ondervindt dat deze Tholen's gratie niet een zwakheid is maar qu'elle vient après la force. Dat uwe meening gunstiger zoude zijn over de Bastert's hadde ik verwacht. Het werk van Bastert sluit zich aan den algemeeuen aard van veel tegenwoordig werk aan. Het zijn in het algemeen niet meer dan studies". Het schilderij-maken is hem niet mogelyk. Zyn werk hjkt meer dan Tholens op anderen. Poggenbeek's werk is beter, maar ge speurt het van tijd tot tjjd te zeer in Bastert. Het is natuurlijk niet enkel het gelijke onderwerp. Het is de invloed van den sterkeren Poggenbeek op den zwak keren Bastert. Ik weet niet verder, waarde Steeahoff, of ge naast dit gebrek van een schilderij te kannen maken, zooals Poussin zich dat grootsch" dacht: weidsch samen spelen van lijnen tot een rustigen bouw) ge nauwkeurig genoeg na-gingt hoeveel geringer de UekenkracM van Bastert is tegenover die van Tholen. leekenen is een uitdrukken van de persoonlijkheid in lijnen. En als ik het werk van Bastert kennend, dit zet tegen het werk dat ik van Tholen ken dan is er een opmerkelijke inferioriteit ook in dit opzicht bij Bastert; en niet alleen bij dezen. Ik herhaal dus, dat het mij niet vreemd is dat ge het werk van Bastert u bekorender vindt. Er zijn er velen zoo. De besten? Dit mocht ik betwijfelen. Maar er zijn ervelenzoo. De boven aangeduide eigenschappen van Tholen maken den meesten de erkenning lastiger. Zoo ik mijne meening (dit is de reden van dit schrijven) saam zou vatten over Tholens werk en over Bastert's werk dan is ze deze: l. Het is mijne overtuiging dat het werk van Tholen in alle opzichten beter is dan dat van Bastert. Alleen staat het door bepaalde eigenschappen ietwat buiten de richting van dezen tijd. 2. Het is Tholen mogelijk een schilderij te maken, dat is een geheel te vormen, uit kleuren en lijnen saamgesteld, dat in zijn rust zich vormde tot iets dat makkelijker den stoot van den tijd zal doorstaan dan het werk ran Bastert. Dezen is het een schilderij-maken niet gegeven. 3. De buiten-studies van Tholen die ik ken zijn zuiverder klaarder van kleur dan die ik ken van Bastert; ze zijn in haar dikwijls wee moedige, innigheid belangrijker dan het ge wone werk van Bastert. Ge kent deze studiën van Tholen toch voldoende ? 4o. Het teekenen van Tholen. de vorm, is hem veel meer gegeven dan Bastert ze gegeven wierd. Ge kent toch het geteekende werk van Tholen ? 5. Het figuur teekenen, Tholen eigen, is een der in dezen tijd hem naar voren brengende eigenschappen. 6. De geestelijke innigheid van veel werk door Tholen, en gij zooals ik, zoeken toch den Mensch in de verwen, is van grooter geestelijke beduiding dan die van Bastert. 7. En ik mocht herhalen het compositie vermogen in Tholen (wat dus tot het een een schilderij kunnen maken leidt) is tast baar grooter dan het den in deze dingen vagen Bastert eigen is. Dit is mijne meening, kort weliswaar, tegen over de uwe gez?t. Ik vond noodig ze te zetten tegenover de uwe. U verder goeds toewenschend, en groetend PLASSCIIAERT. Tentoonstelling van het werk der leerlingen van de dagteeken- en kunstambachtschool voor meisjes in het gebouw der Mjj. voor Bouwkunst te Amsterdam. Bij de reorganisatie van schier alle vakken van onderwijs om ze meer te doen aanpassen aan de eischen van den tegenwoordigen tijd is het teekenen in vele opzichten al aanmer kelijk gewijzigd. De neuzen en ooren, hetzij in plaat of naar gips, zij zijn verdwenen, de ar ceeringen van Julliën zij behooren tot het ver leden, de draadmodellen en bl okken,zij naderen hun einde en zelfs de wandplaten, die oudtijds zóó in trek waren dat ieder meende in een dringende behoefte te voorzien" door een stel te vervaardigen, zij zijn ten doode opgeschre ven, en van uit Amerika en Duitschland en hier en daar uit ons eigen land waait de wind der hervorming, die de levende natuur ten voorbeeld wil geven. Naast deze beweging, waarin de pedagogi sche zijde van het vak boven de technische triomfeert, staat een andere, die juist de technische kant op het oog heeft en in tee kenen de voorbereiding ziet voor het ambacht en het kunstambacht. En waar zoowel het ambacht als het kunstambacht in dezen tijd menschen noodig heeft, die door hunne smaak, hunne ontwikkeling en opleiding in staat zijn iets beters voort te brengen, daar meenen wij, dat déze opvatting van het teekenonderwijs, dit meer en meer aanpassen van het teekenen aan de verschillende kunsttech nieken, niet minder belangrijk is dan de waarde die het heeft als algemeen ontwik kelingsvak. De herleving, zij het ook langzaam, der versierende kunsten opende een nieuw ter rein waar de vrouwen en meisjfs zich een bestaan konden scheppen, en moge dan ook niet iedere techniek even goed door vrouwen als mannen uitgeoefend kunnen worden, toch zijn er in het kunstambacht genoeg onderafdeelingen, waarin de vrouw hare krachten ten beste zou kunnen geven. Een opleidingsschool in dier voege was dus niet overbodig, al hebben enkele kunstnijverheidsscholen een meisjes- of damesklasse aan hunne inrichting verbeiden. Het denkbeeld eener kunst-ambachtsschool voor meisjes bleek dan ook niet geheel on uitvoerbaar, en de dagteekenschool der maat schappij voor den werkenden stand, voegde zich, een vier jaar geleden, afdeelingen toe voor het beoefenen der kunstambachten en aanverwante vakken. Mocht om redenen van finantieelen aard deze inrichting zich nog niet zoo uitbreiden als wel wenschelijk ware, en goede werkplaatsen bezitten, verbonden aan de teekenzalen, om het geleerde direct aan de praktijk te kunnen toetsen; dat het echter met bescheiden middelen wel mogelijk is reeds iets tot stand te brengen, bewees de tentoonstelling in de afgeloopen week ge houden en tot 2 April nog geopend, in de zalen van het gebouw der maatschappij tot bevordering der bouwkunst. Wij willen de af deeling, opleiding voor examen, als minder passende in deze beschouwing, maar even voorbij gaan, om te zien, hoe naast studie van oude ornamentvormen, m«n zich op de ontwikkeling van ornament uit de natuur voorbereidt, en deze oefeningen zij sluiten zich praktisch aan bij het teeken op steen ten dienste van boekversiering. Kleine kevertjes en bloemetjes waren verwerkt tot motiefjes voor schutbladen. Terwijl de studie der oude ornamentvormen deze zeker on wil lekeurig, de aandoenlijke bekoring der vroe gere sitsjes gaven, en deze schutbladen zij dien den weer tot materiaal in de klasse voor het boekbinden, die eveneens aan de school ver bonden is. Dat ook de houtbewerking een voor meisjes zeer uitvoerbare techniek blijkt, zagen wij behalve aan tal van proeven, die als het ware een leercursus vormden, aan de ver sieringen, door de leerlingen gesneden, aan een kast van den architect de Bazel. Natuurlijk was de kunst van borduren, deze echt vrouwelijke techniek eveneens vertegenwoordigdigd, maar helaas niet ZÓQ als wij dit wel wenschten; de neiging om kunatnaaldwerk terug te brengen tot zoo weinig mogelijk, tot enkele steekjes, ik geloof niet, dat wij ze in het belang der borduur kunst mogen aanmoedigen, al ontkennen wij niet dat er wel iets aardigs mede te maken is. Beter leek ons dan de toepassing ?an machine borduren voor kleederversieringmits men hierbij nooit of te nimmer trachtte het handwerk te imiteeren, maar in de voor deze techniek geëigende werkwijze, van bijv. het versieren met een onafgebroken lijn, zijn kracht en uitgangspunt zoeke. Ik stel mij voor, dat er dun hiermede wel wat goeds te bereiken is. Even willen wij nog memoreeren de zeer geslaagde specimen der etsklasse, hoewel ook deze thans buiten ons bestek (dat der kunst ambachten) vallen. Kunnen thans de meisjes zich blechts in enkele onderdeelen der versierende kunsten bekwamen, de plannen bestaan om uit breiding aan het programma te geven, en het wil mij toeschijnen, dat er nog genoeg technieken zijn, die in de lijn door de school gevolgd, liggen. Maar late men niet al te schielijk zijn met deze toevoegingen, en te veel aan den modernen geest willen offeren, waardoor men wel eens kon yervallen tot, wat op Duitsche meisjesscholen Liebbaberkünste" genoemd wordt, en men zou kunnen vertalen door geliefhebber." Technieken waar geen essentieelen fond aan ten grond slag ligt en die dus toch noodwendig hun eigen dood moeten sterven, slechts een tijd lang aan een modegril hun bestaan dankende. Laat de school vooral hare kracht zoeken in het zoo ruim mogelijk opvatten der thans gegeven onder wijsvakken en deze uitbreiden met wat men aanverwante zou kunnen noe men, dan zijn wij overtuigd, dat het succes dat zij verdient, niet uitblijft. R. W. P. DB VEIES Jr. Een antwoord. Pfiysiolof/ie der lichaamsoefeningen, door Dr. Med. F. H. SCHMIDT (bewerkt)? door P. J. SCHUIL. Indachtig aan Lucas' Er zal meer vreugde zijn in den hemel over óén zondaar die zich bekeert dan over negen en negentig, die de bekeering niet van noode hebben", zal ik niet in een weerlegging treden van de sophismen waarmee de heer Schuil nach berühmten Muster het wegwerpen van zijn oude plunje wil vergelijken of ongedaan maken. Alleen wensch ik op te merken, dat het paedagogisch-practisch-goede, waarmee de voorstanders van de Zweedsche school dit stelsel verdedigen, aan de Duitsche gymnastiek ontleend is; en voorts, dat, zoodra de heer Schuil de niet te qualiflceeren beschuldiging: bij hen, die het Zweedsche stelsel veroordeelen, gaat het oordeelen aan het begrip vooraf" meent te kunnen bewijzen, ik hem in dit of in een ander blad of in een open bare vergadering gaarne zal te woord staan. Rot t., 27 Maart '07. VAN AKEX. ACHTER ST. PIET ER 16 -:- -:- "Utrecht -:- -: MAGAZIJN VAN COMPLETE MEU BELEERING EN STOFFEERING = VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN, SPECIALE AFDEELING ANTIQUI TEITEN EN KUNSTVOORWERPEN Alp. Kist- en SIERKUNST" Spiegfelstraat 32. IV. Verschillende soorten Aardewerk, Batik- en Borduurwerk, Koperwerk, Beeldhouwwerk. Schilderijen, Teekeningen, Etsen, Foto's en Lithografieën. Antiquiteiten (Meubelen, Aarde werk enz.) RUDOLF ELION & C9. KUNSTHANDEL:-: =-: =?= WED. G. DORENS & ZN. ROKIN 56. EXPOSEERT: ORIGISEELE ETSEN EN LITHO'S VAN BAUER, DUPONT, GR. VAN ROGGEN, MOULIJN, NIEUWENKAMP, WITSEN, E.A. ORIGINEELE FRANSCHE KLEURETSEN. ETSEN NAAR SCHILDERIJEN VAN HOLLANDSCHE MEESTERS VAN PROF. DAKE, GR. VAN ROGGEN, E.A. REPRODUCTIES PROCÉDÉVAN MEURS. SIMILI-AQUARELLEN, KLEURDRUKKEN, ENZ. COPENHAGEy-PORCELEINSS 5 REPRODUCTIEF NAAR BEELD HOUW WERïEM. SPIEGELS EN ENC ADREMENTEN. sE-EFT UW flORES OP En U WORDT OE5VER PARTICULIER OOQH. -:- Ontwerpen en uitvoering van -:- PLAFOND- EN WANDBESCHILDERING KUNSTNAALDWERK Ontwerpen, begonnen patronen en -:- -:- uitgevoerd werk z.a.: -:- -:- Tafelkleeden - Theewarmers Japonversieringen - Kinderkapjes -Kinderkleeding- Damestaschjes- - Kussens - - Dekservetten ENZ. ENZ. ENZ. Geven ook Kunstnaaldwerk in depot. ONTWERPEN EN TEE KENINGEN - op het gebied van Kunstnijverheid J. J. BIESING, Kunsthandel. 'S-GRAVENHA.GE, Molenstraat 65,65* en 67. Moderne Schilderijen, Aquarellen en Gravures. Magazijn Oud-Holland" Damrak 75, Amsterdam. DirectieMP. C. PAEBELS. Imitatie- en Antiek Kunstsnijwerk, Koper- en Zilverwerk, Porselein, Glas, Tin, Oude Perzische Tapijten enz. enz. ATELIER VOOR HET VERVAARDIGEN VA .V OUD-HÓLLANDSCH SNIJWERK. - TELEFOON 7261. J. C. Plein 99»i -t- -+ -i- -t- -t- '&-Gravenhage. Moderne Schilderijen, Aquarellen, enz. COCIHJl'S KOPER EN ZINfS. GtB°WHPELIX MERITIS" KEIZER5GRACHT32<r TEL. 2007 WONING-INRICHTINGEN 2.31 SPUISTRAAT. 76 DAMRAK. AMSTERDAM Js. VAM G1NKEL ===== ZEIST = FABRIKANT VAN KUNST-KOPEKWEEKEN IN OUD-HOLLANDSCHJt MODERNE- EN ANDERE STIJLEN L. P. H. DE RIDDER & Zn., it ofle-verancdersAllén KONINGSPLEIN, Amsterdam. Moderne Rieten Meubelen worden alle aan onze werkplaatsen ver vaardigd, waardoor voor solide afwerking, gfimakkelijken vorm en billijken prijs wordt ingestaan. Wij etaleereri in onze magazijnen voort durend 2O a 3O complete SERRE AMEUBLEMENTEN, in verschillende stijl en in diverse prijzen, waardoor niet naar teekening besteld behoeft te worden. Werkplaatsen: Reg.dwarsstr. 26-27-28. Winkel en Magazijnen R! l n KONI1SFLEIN.