?JTo; 1534 D -ËAMSTERDAMMER WE EK B -L A D V NEDERLAND. vermeldt met de woorden: daar een ruiter te paarde boven de deur uitgehou wen wasT'. Dit beeld schijnt nog aanwezig kort vóór 1828, in welk jaar Witsen Geysbeek de Ystroom van Jonannes Antonides met aan tekeningen publiceert, alwaar op ladz. 35 voorkomt: nog kennelijk aan een boven de deur gebeeldhouwde n ruiter te paard''. In zijn wandelingen in en om Amsterdam" zegt v. d. Vijver (1829) van het huis van den heer Drost (toenmaalsNo. 24) hetwelk onze opmerkzaamheid tot zich-trok door de beeltenis van den luit. adm. gen. de Ruiter -?Welke men in den.gevel vindt". Het tegen woordige beeld moet dus kort vóór 1829 of toog n dat juusjzijn geplaatst. In 1835, «U eet iuis door' de erven Drost wordt ver kocht voor f. 13,500 en ook in de latere overdrachten, is déRuijter's huis dan ook altijd genoemd met de woorden, waar het borstbeeld van M. A. d. E. in den gevel staat". V. tlIIIHIIMIIMIIIlilllllMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIlilMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIlHIIII Merlanisclie tooueeltaleiitfD. Rika Hopper. Wie op het oogenblik door de LeidscheBtraat wandelt, ziet daar in een boekhandel dichtbij de schoawburgpoort een heele ver tooning. Op graiw formaatpapier geplakt een serie portre'tten : Rika Hopper als Nora! Op -witte jstrpokjes papier zitten daar illu stratie-zinnetjes uit het drama aan vastge hecht. Thorwald kom 'r is hier, en kijk-is vat ik gekocht heb. Vijf uur; 'nog zeven uur en dan is het inidde.rnacht. Dan zou het wonderbaar lijkste moeten gebeuren, enz. enz. Wie goed ziet, kan aan die portretten enkele van de deugden en nog veel meer van de gebreken dezer kunstenares bestudeeren. Het!,voorste portret: Thorwald, kom-er-is hier en kijk-is wat ik gekocht heb, geeft ons de artieste in vry-gewonen doen. Een trekje van blije verrassin^svreugd moet over 't, gezicht lachen. Het ligt er wat kattig-dik op, maar dat doet weinig ter zake. Alors c'est elle! Een gezicht, waar wat mee te doen lijkt. Mime-kunst moge over 't algemeen smsjlere snuiten 'n hoogere premie zetten -r- dit gelaat, dat bol-neutraal is en tocl), 1p$er niét j zóó convex of iedera hartstocht kan <er op tot leven komen, biedt mogélijkbèden en ruimte. Een mooie kop haar l e» paar donkere oogen, waar licht in ti ai a na een arsenicumkuur. Een neus. «Is eea Boliede pui uitgebouwd uiteen gevel 'Van modern-arrogante, maar toch_harmoarchitectuur, winkelstyl, en die in 'al wel den indruk maakt, dat ie asems an hartstocht zal kunnen b:ieschen. En dan een nioni, ze houdt 'm wat stijf geklemd op dit portret, die zich over ZTC ; en z'n onder wel ring als geneert; waaraan je direct ziet dat ie.goeie pruil- eapruimebekjes zal kunnen 'treltken; 'maar die in elk geval ook over tt bfflpafferig gezicht een lijn draagt waarlangs als tokkeltonen over een vioolsnaar de bewegingen der groote harts tochten kunnen iTfltrekken en schranapen. Alors; c'erf.selfèt. Wfi hebben tooneelspeelsters in wier gelaat zwakkere indifferentie zit. Van dezeh'kop is mimisch alles te maken. Dit 'masker'kan lke smart en «Ike passie dragen.' Jawel het masker kan het. Maar helaas mejuffrouw Rika Hopper zélf kan' het niet. Al de mmestaande portretten zijn evenzpovele certifi caten van mimische impotentie. Maar laten we niet op portretten gaan vitten. Maar naar. de Rika Hopper van de planken den kijker richten1. Ik rekea mej. Hopper tot onze meest begaafde tooneelartiestes, maar zij is over het paard getili, lichtelijk-verknoeid heeft bij de trappeling van dat gedistingeerde cultuurveê, dat in den Stadsftfeetwbttrg strooi .oor hooi vreet, en snert als potage Mazarin honoreert |de zelf-sehattingen -kritiek grootendeels. Vergeten, dat -de meest-directe beelding van mensctiensmart hooge eeredienst, zij 't niet voor God is en dat .alleen de vromen zalig worden. Dat de weg ver en lang is naar het hoog altaar, waarachter de Muze als priesteres woQnt, en dat om 'n lap uit de reliqui- kast te scheuren, je moet drukken en duwen e a dringen; vechten een menschenleven ;lang. Eik» Hopper vecht sinds lang niet meer. Waarom zou ze? Het publiek is ook zoo tevreden. De kritiek is in handen van onbevoegden en zoover ze in handen ran bevoegden is( waartoe ik voor Amsterdam Bössing en Berckenhoff min of meer reken) wordt de kast in uitgereden sporen voortgekraakt. Een paar kantteekeningen op de karakteropvatting; gemeengeplaats over kleeren engebeweég. De diepe re artistieke kwaliteiten worden snellekens langs getrip peld en zoo goed als nooit de zonde in de ziel gestoken. Waarom zou ze dus? Om haar zelfs wil ? Och kom er worJt hard gewerkt aan 't Nederlandsch tooneel. Men trekt er den boer op als met een marionnettenkastje. Het leven stelt z'n eiscben. (leen voetlicht speelt edeler schijn dan dat op 't Leidsche pïein. En wie in het zonnetje van bonbonnière-gunst, het glanslichteml genadegoud van een zaal niet zulke tronies zit, zou nog moeten bedenken : dat er behalve deze gezichten nog het gelaat van een Muze is, en dat in de kunst Aaa,rbj,tten een hemel koepelt dat ginder een zon bracht, waar van het licht als gloeibrandend lak naar benedenklekt; schroei pijn etsend in de zielen! Dat is bij ons da heele affaire: eischsn en maximale prestaties zijn gering. Kritiek en publiek zijn gauw tevreden, Gewendontevreden zou men ook kunnen zeggen, als men het laksche theaterbezoek in de rekening betrekt. Alleen zoo is 't te ver klaren, dat een kunstenares als mej. Rika Hopper het waagt haar mimisch bankroet nog met een voldaan gezicht op etalage to sturen. Twee uitdrukkingen beheerscht dit gezicht Haar Kathi in Alt-Heidelberg héft, niet tegenstaande haar lichaam in deze rol, die 'n meisje" vordert weinig meewerkt, daarom zoo'n charme omdat daarin bijna voort durend 'n beheerschte uitdrukking over haar gelaat glijdt. Het innemende, of 't zacht-oogknijpeüd-vleiende heterotischingenue of f-entitnenteele beelit zij uit muntend. Maar dat doen de vrouwelijkste twintig procent van het vrouwelijk geslacht. Dat is nog geen hoogere tooneelspeelkunst. Het arrogante of het snibbig-hooghartige markeert ze ook niet zonder flair. Maar bijna voor alle groote menschenpassies en menschenstnarten blijven 'r mimische moge lijkheden steken. De overgang van den spoorweg; de barrière hangt dicht! Den toorn kan zij nog eenigermate fonkelen en fronsen. Maar ontzetting, vernedering, dra matische verwiehting, doffe knaging van leed, vermoeienis en matheid Vitello! Dat is niet echt en dat is niet aangrijpend. Of men haar in Nora ziet, of in Opstanding beide stukken, die plastische eisclien stelleu groote ontroeringen en ontroeringwekkende bewegingen doemen niet over dit gelaat. Men late zich niet d >or 't kader, den kop haar, trucjes, foefjes en de Hchaamsplastiek in 't ooije nemen. Want b.v. in haar lichaan splastiek is Rika Hopper een zeer ontwikkelde artieste. En haar arm en \yiagerbewegingen kunnen som 3 het m«rtco; aan gelaatsuitdrukking beduidend neutr.ïtliseeren. Daarmee wil ik alweer niet zeggei'i: dat de natuur haar \an kun&tzinrris standpunt goed bedacht heei't; au con traire! Het goeie leven zit 'r dwars; ze wordt yeel te gezet en voor jonge-geltjesrolleu welft de poitrine haar in den weg. Maar zij verstaat de kunst met haar ar men te werken; boven de-macht en onderhandsch. Aanhalen, afwijzen, gruwen voor zoover het in de armen tot uiting komt eerste klas! De handen doen ook goed werk bij erotische situaties, ont roeringen of glij-opwrijven van mede-ge voel. Haar loopen, haar zit- en opstaan manoeu vreeren zijn door de bank van een zuivere en tactiscde royaliteit. Alleen het heele jonge bewegen beheerscht zij onvoldoende. Komen wij nu tot de mid leien van baar geluid. Zoo indifferent als haar bol ge zicht .i*, . zoj veel eigen-karakter heeft haar geluid. Am 't Ne lerlandsch zitten er meer, die 'n specifiek klankkleurtje in-ftejr stem hebben. Men'denke aan De Vos met z'n huilerigen bibberstem, of 't is de grot' van Oapri in z'n larynjrdraagt; aan Chrispijn, 'n. zwevjng nasalit£i£, en die verder meest de woorden kort vooraan in z'n mond in stukken bijt. Rika Hoppers eigen-gtluid is' in' tegenstelling met het eïgen-geluid dezer beide mannelijke collega's van een innemende en ,zuivere charme. Het eehigste wat er onzuiver aan is: ze lispelt een beetje. Ze gelooft blijkbaar zelf, dat ze da s en de z, de eer,ste bij -z'n ronding en de tweede bij z'n hafcen,te pakken he< ft. Ze kan -tenminste van die Zure Zoete woord gelei Zoo-langzaam welgevallig Smeren over de Sneden en de Snedige zetten van haar dialoog. Een zin als deze zou ze igetoof ik wat graag gaan afsteken! Gelukkig schrijven dramaturgen zulke malligheden niet. Want god beware den man van gevoel voor den zcvenklapper of zevensisser, die hier. zoude afsuizen. Maar afgescheiden van een waarschijnlijk kunstmatig aangeleerde lispel fluistering bij ze- en, s-je-klanken, is haar geluid gaaf', resoneert helder en vol als een klankbord. Zij weet huaT geluid mooi de hoogte in te drij ven. Wel haalt zij nooit het dramatische gilletje in do; kan elk woord maar voor zich op den dramatischen bergkam drijven. Maar de plastiek van haar geluid is bewe gelijk en lenig. En ze heeft metr dan n ontroering in haar stem. Meest speelt ze daar maar wat mee, pose loopt mejuffrouw Hopper, de gefèteerde actiice, hautain over de planken. Het kan der wel-afr j§g de lui daar «snappen den dichter net zootftin. De ttiepefe stille krachten in den stroom van het drama gaan dan verloren onder 'n grojen effectpraal als 'n cascade stuiving 'Daarboven. Zy,gelooft: dat zij de smart en de ontsteltenis heel mooi kan spreken en het innemende vlei-vragen ligt alleen .gaaf . in hare zeggingsmacht. Daarnaast werkt ze heel- aardig in ijdelheid, vertrou welijk uithooren, snibbigheid en meer van ?dia uitingen van temperament en klein gevoelsleven. Maar wee als ze voor de problemen van grootrmachtige zielsaandoeningen wordt gesleept, om van patholo gisch-genuanceerde emoties te zwijgen. Dan zet ze op haar manier den strot maar op en legt "wat trillers in haar stem, zooals 'n violistje met 'n paar vingerdeiningen z'n snaren, kan laten huilen. Het doet 't hem wel. En de bewegingen zijn v oor alle passies en gebrokenheden nvormig; en 'n gilletje op het end als een coloratuurzanger^s uit een beuglant. Men heeft meer met... schellevischde menschenziel vaneen gereten. Wat Rika Hopper ontbreekt is leiding, is kritiek, is eerlijke zelf-spiegeling in de glazen van hooger gecultiveerde zussen. Misschien ook tijd dat weet ik niet. Ze heeft zeer positieve talenten, maar die ta;enten zijn onvoldoende ontwikkeld. Ver wend. Bewierookt. En wierook moge 'n puike bouillon bordelaise voor het vol groeide talent wezen dat houdt de mot er uit! voor 'n kiemplanr, voor het jonge leven deui?t 't niet. Alles kan nie meer reg kom ma ir Rika Hopper kan bij het klimmen der jaren en het wisselen der rollen, als de bedacht zame studie het talent komt secundeeren, en als ze maar loert inzien wat haar ont breekt, het nog tot een prima-sieraad en een eerste rustig planeetlicht aan onzen kunsthemel brengen in welks milden glans een jeu^d het zilver zal loeren aan kijken; een jeugd, die zelf, reeds in de naaste generatie, dat geloof ik vast, het goud zal graven, en het tooneel de plaats aaawijzon, die het krachtens liet recht van den invloed in onze cultuur en samenleving behoort in te nemen. A m s t. Febr. '07. R i'n. FEENSTUA. NIEUWE UITGAVEN. W. F. SLEE F.zn'?. Fondnenboek voor 1907. Utrecht, W. Leydenroth. H. G. WELLS, Wonderlijke vertMiriyen, verta ling van D. Jaeger. Amsterdam, G Schreuder». H. G. WELLS, Dt gestolen bacil en andere vriemde rerhalen, door mevr. G. LOMAN-VAN Un.nitiKS. Arnsterdam, G Sehreuderp. Vereeniging tot opleiding voor ambachten en beroepen te Amsterdam Verslag over 1906. De wereld in.', dorr JAX LIGTHART en H. SrnEEi-sTKA, 2e serie, 4e stukje. Groningen, J. B. Wolters*. MAX STIRXER. De eenige en z'n eigendom, ver taalden vaneen voorwoord voorzien,door JAAK JANSEN. Antwerpen,'t Kersouwken. Hagar, door mr. ISAÜC DA COSTA. Met illustr. en aant., door Chr. Stapelkamp. Uitgave van W. J. bieme (Klassiek Letteik. Pantheon). Inhoud van Tijdschriften. De XXe Eeuw Beatrijs, door P. C. Bouten. De heilige tocht, vervolg, door Ary Prins. Fyne 'fragmenten, door Jacob israöl <ie Haan. Tot eene levenskunt-t, door G. KapteijnMuyaken. Uit liet dagboek van een byj ochonder, door J. Everts Jr. Nederlandsche letterkun Ie van den tesren ^oordigen tijd, door L, van Deysse!.?Buitenlandsch staatiundig overzicht, door Chr. Nuys. De Beueying. Wat wil de Beweging"? Bloei, vervolg van Wiedsters, door Stijn Streuvels De Nederlandsche renaiseance-dichier Jan van Hout.?Paschen en andere gedichten, door Albert Verwey. Het geloof van den nieuwen mensch, VI?VIII, door dr. M. H. J. Sphoenmaekers. De vereenvoudigde verde digd, door dr. R. A. Kollwijn. Vastgewerkt, door mr. P. Brocshooft. Boeken, menschen en stroomingen. Bremmer's inleiding tot het zien van beeldende kunsten, door Albert Ver wey. Onze Etuw M. A. de Ruijter, door prof. dr. P. J. Blok. Boete, IV, door G F. Haspels. Verzen, door H. E. V. Irrigatie en landbouw op Java, door Nuhout van der Veen. Popu laire geschiedbeschrijving der Oudheid, door prof. dr. K. Kuiper. Leestafel. Groot Ntd:.rlavd, April '07: Frans Coenen Een uitweg. Louis Coupeiu». iac den weg d^r vreugde, slof. W. F. Gouwe, Eenzaam heid. Fabricius, Met den handschoen ge trouwd, slot. J. F. van Hee?, Verzen. Dra matische kunst. Literatuur. Vlaanderen. Vlaamsch leven en Vlaamsche Hoogeschool, door Lidewijk de llaet. De, redevoering van Mgnheer Serjanszoon, door Herm'an Teirlinck. De Nacht, door F. Verschoren. Kroniek over Leuzen en Victor de 'Meüere, door Aug. Vermeulen. Leven en Kunst. Liu'ifer. Beeldende Kunsten (MeDhisto); Nieuwe Concerten (J. F.); Geen Avondwind (Willem Gvj-iseU); Eugène Krix (J. B.) Voorts ber'chten uit: Gent, Brugge en andere Zuid- en Noord Nederlandsche steden. ; Orgaan van den Ned. bond M bestrijding der Vivisectie., Wat Vivisectie eigenlyk ie??Uit Nederl. Tijdschrift. De Staatscommissie. Vivisectie-reglement.?Proeven op menschen. Vivisectie in Nederland; De wetenschap stop gezet. Meóedeeliügen. (Zie vervolg pag. 8). iiiniMiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiHtiHiHiiiiMiiüHiiiiiiiiiiiuniiiiiiiiiii Amsterdamsche Vereeniging voor Gezondheids- en Vacantie-ko onies. Opnieuw als verleden jaar wenden doctoren, onderwijzers en arme ouders zich tot u om steun voor de ziekelijke k'eintn in onze opeubare en bizondere lagere scholen, kinde ren tusschen 9 en 12 jaar. In 1906 hebbtn we ruim 400 zwakke leerlinzen gedurende drie wek(-n naar buiten strand of bosch kunnen zenden, tot noodzakelijk herstel van hun gezondheid, tot noodzakelijke vermeer dering van lichamelijke en geestelijke kracht. Een nauwgezet onderzoek van onderwij;ers ?en doctoren op ongeveer 180 lagere scbo'en van alle gezindheden heeft doen zien, dat eea veiblijf als bovenbedoeld aan pi. m. 1700 van dóie We^kneuzen redding en steun kan brengen. Dit zjjn oaeest stumpers van woningen 3-hoog, voor en achter, uitslop pen en stegen en nauwe stiaten, die lijden door gebrek aan licht en lucht Zeg niet, dat drie weken" dan niet belpen. Wy weten beter. Die helpen veel. Heeft u het verslag van de eerstge noemde Vereeniging gelezen, ^velsj-rekend in zijn cijfers reeds alleen? Van u, die ons ook het vorige jaar steunden, vertrouwen wy, dat ons moeilijk werk opnieuw uw stfun ver krijgt; u, die het tot heden nog niet deed. wijzen wij er met aandrang op, dat de behoefte ook dringend uiv medewerking vraagt. Geef OLS die, en uw zoner zal er gelukkiger door zy'n. Namens de Amsf. Vereen, voor Ge/, en Vac.-kolonies, Dr. J o. van Geuns, Voorzitter, Mr. C. D. Salomonson, Secretaris. Namens de Aid. Amsterdam v. d. B. v. N. O., C. Thomassen, Voorzitter, I. Muchal. Secrttar's. Namens de Afd. Amsterdam v. h. N. O. G , KI. de Vries Sz., Voorzitter, H. J. Bon, Secret. iiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiimiiiiifiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiMimiiiim VOOR DAMES. De Vereen,: Les Aiies te ia jeune Fille. De naam van deze Vereeniging drukt uit wat het doel er van is. Men hoort zoowel hier te lande als in den vreemde, haar vaak ncemeu. Maar aan de meesten is het geheel onbtkend, wat de werkzaamheden er van zijn, niet alleen, doch ook waaraan deze zoo hoogst nuttige instel ling haar ontstaan te danken heeft. Hoe veelomvattend haar werk ie, wil ik in dit artikel meedeelen. In Zwitserland, waarvanuit de meeste jonge mei-jes naar den vreemde gaan, ontstond omstreeks dertig jaar geleden het denk beeld, dat het wenschelijk zou zyn de vertrekkenden niet uit het oog te verliezen. Men stelde zich daartoe in betrekking mt t het buitenland. In 1875 was reeds een bord gesloien tusschen de cantons Bern, Freiburg, Wallis, Xeu chatel en Genèvp, om in bovengenoemden zin te handelen. Zoo werd dan op kleine schaal aangevan gen, wat later over de geheele wereld ver spreid zou worden. De Internationale Bond tot behartiging der belangen van j on ge meisjes. Eerst droeg dit werk een min of raeer intiem karakter. De dames bespraken of cor respondeerden onderling over de plaatsing van jonge meii-jes, en namen daarmede de verplichting op zich het oog te houden op de geplaatsten. Maar al spoedig bleek het, dat bij het groot aantal meisjes die in den vreemde naar betrekkingen zcchten, een beter georganiseerd lichaam noolig wa=. De dames hadden tot nu toe de meisjes logies aangeboden, totdat het haar gelukte een betrekking te vinden. Nu werden er tehuizen opgericht, alwaar zy haar intrek konden nemer». Daaraan werden plaats- of bemiddelingsbureaux verbonden en daaruit ontstond ook het statiomwerK. AanvankelyJt strekte de zorg zich uit over dienstboden, doch het bleek alras dat ook ouderwü'-eressen en andere gediplomeerden, bulp en steun inriepen. Begonnen met Zwitserland en de naburige lauden, bleek al spoedig dat de vertakkingen van de Vereeniging zich moesten uitstrekken naar andere werelddeelen; en zoo droeg het werk ni enkele jaren een cosmopolitisch kamkter. In Ecropa heeft de vereftniging nu at drie honderd Homes", tarwyl in Azië, Afrika en Amerika verscheiden tehuizen ten behoeve der alleen reizende jonge meisjes en vrouwen werden opgericht. Het stations.werk wordt nu in Zwitserland in negen steden verricht en men berekent, dat pi m. dei lig duizend meisjes per jaar alleen iii dit lani aan de stations worden voortgeholpen. Vooral in Basel en Génève blijkt het tel kens, van hoeve.l nut het toezicht is op de aankomenden en vertrekkenden. Het Z*itsersche bureau deelde o. a. mede, dat ouder de airivantes" niet minder dan 7UOU vrtemde meisjes plaatsing zochten in lió els in het afgeloopen jaar. Voornamelijk uit Baden en Wurtemberg komen ze, terwU in Zurich de Italiaansche de overhand hebben, die hopen een beter lol in den vreemde te vinden. Op zestienjarigen leeftijd reeds komen vele joage meisjes uit streken, om een plaats te zoesken als werkster in chocolade- tabakskatoenfaorieken of als borduursters. Za worden gewoonlijk door Italiaansche ronaelaars uit haar land gelokt en eenmaal de grenzen ovei, aan de ellende en scharde ten prooi gelaten. Natuurlijk worden alle krachten ingespan nen om die meisjes te helpen. Het göiukr vaak als :e gezond zijn. Worden ze echter ziek, dan goeft het zeer veel bezwaar haar onder idak en verpleegd te krijgen. De Italiaangche consuls beschik ken over karige middelen en weigeren meestal allen ncantieelen bijstand. J n Duitfcüland maar uit den aard der "zaaK eigenlijk overal tobt men met dezelfde bezwaren, la Itahëziet men al meer en meer het gevaar in, om jonge meisjes onbeschermd in dtn vreemde tézeuden. Maar de groote armoede in dit land, maakt het zeer moeilijk handelend in deze op te treden. Nu echter de Italiaaneche vrouw zich meer dan voorheen op sociaal gebied gaat bewegen, hebben zjj Homes' gesticht en voorts in formatiebureaus opgericht. In Engeland zyn het voornamelijk Noorweegscüe meisjes die ha w geluk in de vreemde komen zoeken, hoewel, vooral in Londen van allerlei landsaarden talryke vrouwen de markt komen drukken. In Holland zijn het meestal Dnitsche en Zwitsertche mei.-jes. Voornamelijk als kellnerinnen reizen ze naar or.8 land, om een plaatsing te zoeken, hoewel de Duitsche en Zwitsersche Hnderjuifrouwen ook door vele families wor len verkozen boven de Ho andtche of Frantche. (»Vij leien in een statistiek uit den vreemde, dat de invasie van Fransche vrouwen heeft opgehouden, nu in Amsterdam de huizen van ontucht gesloten züu). In het kort kan het doel en werken der Vereeniging lot behartiging der belangen van jonge meisjes, worden eaamgevat in vier be palingen : 1. Hulp te verleenen zoodra de aange komene den voet op vreeaden bodem zet. 2. Hulp te verstrekken zoolang zy in het land verblijf houdt. 'A. Medewerking te verleenen bij het vinden van een geschikte plaatsing. 4. Behalve het voortdurend houden van toedicht, behulpzaam te zijn wanneer de vreem delinge het land verlaat. Natuurlijk speelt Int stationswerk bij dit alles etn voorname ro'. Immers het grootste gevaar dreigt voor de meesten by het komen in den vreemde Nu zijn de meisjes reeos under de hoede gesteld van de haar opwachtende dames aan den trein. Te.-ens wordt er nu gezorgd, dat zij in haar vrye ureii een liefderijk tehuis vinden, alwaar zij prettig en onderhoudend worden beziggehouder. Diarom is het van zoo groot belang, dat er in alle steden alwaar meisjes uit den vreemde in betrekking komen, aoed wordt toegezien, waar zij haar anker neerleggen en steeds het oog op ze te houden. Dat de gevaren bij het aankomen van den trein, vooial in steden als New- York, Londen, Parijs, zeer groot zijn, bewijst een onlangs ingesteld onderzoek, waai uit bleek, dat tal van flacre- of cabkoetsiers in verbinding staan met de houders van de huizen van ontucht. Ze werden voor elk vrachtje door hun aangebracht goed betaald, en zien nd de aflevering niet meer om naar hun slachtoffers. Als een bewijs dat niet alleen in de landen van midden Europa, maar ook d\t> in bet Zuiden met betrekkelijk zwakke en vreemde meisjes worden overstroomd, is wel, dat in het vorige jaar door het placementsbureau te Lissabon niet minder dan 1786 brieven werdsn ontvangen en beantwoord, terwijl er 1962 bezoeken van meisjes werden gebracht. Aangenomen dat de meesten dier laatsten tot de Poitugeefcbe natie behooitE, dan bewijst dit toch, dat het bureau in een sterk gevoelde behoefte voorziet. Het Lissebonsche comitéeindigt dan ook haar laatste jaarverslag met de woorden: Nu kunnen de jonge meifjes met recht zeggen: De Heer is mijn Herder, mij zal Liets ontbreken." H. VAX DE MOKE. Lectuur ?oor liet M. Zal op het kind en zyn ontwikkeling door lectuur invloed worden uitgeoefend, dan dient die zich het ligt in den aard der zaak aan te sluiten bij het kind ; er dienen dus in die lectuur voor te komen kinderen, zooals ze werkelijk zijn, volwasptncn, zooals het kind die ziet, toestanden, zooa/s het kind die kent, enz., maar dit vindt lang geen algemeene instem ming. Zoo heet b. v. School-Idyllen vac Top Naefl' vaak ongeschikt voor het kind, terwijl Dik Trom van Kievit of Drie Kwajongens van Stamperius, nu ja, er nog mee door kunnen, maar toch al bedenkelijk zijn, en wel, omdat in die boeken ondeugden of kwajongensstreken voorkomen. Wat voor kwaad daar dan wel in steekt? Er wordt gevreesd, dat door het lezen van die boeken ondeugden of kwajongensstreken bekend kunnen worden, dat het kind die gaat navolgen, maar als dit waar was, was onthouding dier lectuur niet voldoende en meest het kind van zyn makkers gescheiden blijven, ten minste van die, wien zulke lectnur niet onthouden wordt. Zouden echter Top Naeff, Kievit, Stamperius of wie ook dia streken bedacht of verzonnen hebben en bestonden ze voor hen niet? Dwaas, wie dat ook maar n oogenblik gelooft l Laat hem dan zijn eigen jeugdherinneringen maar eens raadplegen l Dan zal hij weten, dat ook hy in zijn tijd wel eens in stilte rookte, een grap in de klas verkocht, afkeek, voorpraatte, appels weg naald*», of wat ook, en direct erkennen, dat het in de genoemde boeken beschreven kwaad" niet van de fchrijvers afkomstig i', maar gegrepen is uit de kinder wereld, waar het steeds vooikwam, en voor zal blijven konen. Zullen Top Naeff, Kievit, Stamp rins of wie ook het kwaad" dus niet bekend maken, door de wijze van voorstelling prikkelen ze tot nadoen, woidt door anderen beweerd, en dus... Maar is het dan zoo zeker, dat een voorbeeld altijd gevolgd wordt? Ja, het vo irbeeld kan invloed uitoefenen, maar het is lang niet onmachtig, en dan nog, welk voorbeeld zal vermoedelijk den meesten invloed hebben, dat van de daad ol ?an bet woord ? Want al wordt die lectuur ook nog zco zorgvuldig weggestopt, het kind wordt door zün makkers met tal \aii voorbeelden van deMaad omringd, zoodat de lectuur dua slechts betrekkelijk weinig glechte voor beelden" geeft, terwijl in de lectuur steeds een afkeuring van de kwajongensstreek volgt, een afkeuring, zoo .natuurlijk mogelijk, 'en die tot het kind beter spreekt dan een ellen lange beschouwing. Als b v. Kievit in Dik Trom vertelt, hoe Dik, zelf bij zijn huren vruchten kapende, z\jn zie4te moeder eiken morgen een peer uit zijn eigen tuin brengt, en dan moet ondervindei , dai,anderen bij hem gedaan hebben, wat hij bij anderen deed (de peren die de-zieke zoo graag had.we'den wegge haald), dan voell Dik het verkeerde van zyn strooperijen, en met hem elk lezer. Kievit heeft dus wel het bestaande kwaaü" naar de natuur geteekënd, het i'g zóó, maar hy cftacla 40 ? ? n t? par r? g? l IIIIKHtlHimillMiniMMMH Zijde is Mode. Vraagt Stalen van ome voorjaars- T> zomer-nou veautés, voor costümes en b'ouses: Echizen, Taffetas lustre, Louisine, a jour, Mousseline ^OcM.'wetd.van cent per meter af, in zwart, wit, effen en geIkleurd,als ook geborduurde blouses en robes in batist. Wij leveren alleen gegarandeerd solide Zijde stoffen direct aan par ticulier en, franco vracht en rechten aan hui». SCHWElZtR & Co., Luzern H26. (Zwitserland*. Zijdestotfen-Export Kon. Hofl. Echt Victoriawater OBEHLAHNSTEIN. cht Viqtoriawater OSEHI.AHNSTEIN Door duüendén als HET BESTE e kend. VVie altijd versche en heerlij t smakende Groenten en Vruchten hebben wil, bestelle KRUMEICH's Inmaakpotten. Met metalen deksel. Van steen met zoutglazuur overtrokken. Vraagt uwen Winkelier in huishoudelijke artikelen de brochure: Hoe maakt men het best Fruit en G/ oenteu in", welke U gratis wordt verstrekt. En gros bij: JOH. II. A.1 DKR JIEIOEÏ, Amersfoort. Gedeponeerd Filialen: SPUI 25, VAN WOUSTRAAT 9. Depots: v. Baerlestraat 38, Joh. Verhulststraat 105, 1ste Gonst. Huygensstraat 92, 1ste Helmersstraat 201, N'assaukade 304a, de Clercqstraat 8, Marnixstraat 257, Haarlem merdijk 20, Van der Hoopgtraat 38, Plantage Kerklaan 15, Von Zesenstraat 29, Oostenburgergrachtt 17, Javastr. 5 Camperstr. 20, Weesperzijde 74, Watergraafsmeer: Breedeweg 1. FRANS JOZEF Bitterwater TE HUUR DE VELÜWVILLi te Xuntpeet. Te bevragen Vereeniging KANTOREN VOOB VASTE GOEDEREN IN NEDERL., afd. Nunspeet. J