Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1Ü62
de algemeene reactie betalen.
SumatraPalembangs zijn tot 90 pCt. Ex-7K pCt.
dividend teruggeloopen, na aanvankelijk tot
102 pCt. cum-dividend te zijn verhandeld.
Van Mijnaandeelen blijven Ketahoens zeer
vastt Daarentegen zijn Redjangs eer iets
afgebrokkeld, echter bij stillen handel. Cul
tuurwaarden stil. Aandeelen
Handelmaatscliappij liepen op nieuw terug op ongunstige
di videndramin gen .
ALEX. J. HBNDRIX.
* **
Hooge graanprijzen.
II.
De verwachting, dat na weldadige regens
de tarwe-prijs te Budapest, die van 13 tot
18 dezer voor Qctober-leveiing van Kr. 10.99
tot Kr. 9.74 -was teruggegaan, verder zou
dalen, is niet vervuld geworden. Integendeel
is in het laatst der vorige week een nieuwe
rijzing tot Kr. 10.71 ingetreden.
En tegelijkertijd heeft ook zoowel in Ame
rika als te Berlgn de stijging der gaaanprijzen
verdere vorderingen gemaakt en allengs het
hoogste niveau in dit eeizoea bereikt.
Wat Budapest betreft, bedraagt de rijzing
sedert het begin van dit jaar ongeveer 40
pCt., nl, van Kr. 7. 7 op 2 Januari 11 tot
Kr. 10.71 op 23 dezer, een prijs, die sedert
het voorjaar van 1898, toen de corner te
Chicago alle graanmarkten in beroering
bracht, niet werd bereikt. Teen toch ging
tarwe te Chicago tot f 1.85 en te Budapett,
waar de gebeurtenissen in Amerika het mee:t
weerklank vonden, tot boven Kr. 15.
Het prijsverloop gedurende deze maand te
Chicago en t» Berlijn wordt door onder
staande opgave weergegeven :
Chicago. Berlijn. Berlijn.
per Juli tarwe. tarwe. rogge.
l ;Mei D. 080^ R. M. 196% R. M. 186Vt
13 0.96% 203 Ji 199^
21 1.01 % 202% 19!-%
22 1.01% 2d4 'A MIX.
Zelfs noteerde rogge Mei-levering 23 dezer
te Berlijn 207M en tarsve 208 Rijksinark, ten
deele onder den indruk van het op dien
datum gepubliceerd officieel bericht, volgens
Jietwelk van de met tarwe bebouwde opper
vlakte . 34.03 pet. en van de winterrogge
3.45 pet. moest worden omgeploegd wegens
den langen duur der winterkoude en andere
gebade, tegen refp. 0.35 en 0.24 pet. in het
vorige jaar.
Het speculatief element spreekt natuurlijk
bij deze omstandigheden een krachtig woordje
mede, vooral in Amerika, waar de speculatie
bij den stilstand der laats'e weken aan de
fondsenmarkr, haar geluk aan de graanmarkt
is gaan beproeven, evenals te Budapest, dat
als het centrum der graan speculatie in
Europa wordt beschouwd.
De belangstelling der Hongaarsche handels
wereld is in buitengewone mate gevestigd
op de prijsbeweging van die markt. Volgt
deze een opwaartsche richting, dan komen
da bezoekers uit de provincie in grooten
getale opdagen, wier aantal even snel ver
mindert, zoodra een da!ing intreedt, om bij
. de eerstvolgende rijzing opnieuw op 't appèl
te verschijnen.
De overwegende beteekenis dfr
hausseengagemen'en beiust ook thans bij de provin
ciale speculanten, die het eerst in de gelegen
heid waren door eigen waarneming den minder
gunstigen stand van het gewas op te merken
en sedert met kennersblik de verdere ge
ringe ontwikkeling volgden.
Ook Budapester graan firma's hebben
belangiijke hausse-engagementen loopen en in
de laatste dagen hebben zich Rumeensche
speculanten daarbij aangesloten, zoodat met
gespannen aandacht wordt nagegaan of in
Rumenië, Bulgarije, Serviëof in Zuid Rusland
regen ia gevallen.
Ook in Oostenrijk wordt reeds rekening
gehouden m(t de noodzakelijkheid van een
eventueelen invoer van tarwe en koren. Een
Budapester specialiteit taxeert de
tarweopbrengst in Hongarije op ca. 30.000.000
metercentner, hetgeen in vergelijking met
het vorig jaar een vermindering van
23.000.000 m. c. zou beteekeren.
Afgescheiden van het al dan niet betrouw
bare van dergelijke taxatie's op dit oogenblik,
?wordt de komende oogst toch met allengs
minder hooggespannen verwachtingen tege
moet gezien.
Wat Frankrijk betreft, wordt de stand der
tarwe we! als ten achter, doch niet als be
paald ongunstig beoordeeld. Men verwacht
echter ook ddar dat men, ook zelfs bij een
lateren oogst, tesen het emd van 'c seizoen
tot vrij belangrijken inroer zijn toevlucht
zal moeten nemen om het voor de consumptie
ontbrekende aan te vullen.
In Spanje is de stand van het gewas wél
verbeterd, doch ook dit land zal moeten
invoeren, terwijl Portugal in hetzelfde geval
verkeert. Ook in Italiëwordt de toestand
van den graan bouw minder gunstig geacht
dan in het vorige jaar.
Volgens de schatting, opgemaakt naar de
tot dusver beschikbare gegevens, wordt de
tarwe opbrengst voor Europa op 10 en voor
Canada en voor de Vereenigde Staten van
Nooid Amerika zelfs op 25 pet. beneden die
van het vorige jaar gesteld.
Natuurlijk moet deze raming nog onder
allen voorbehoud worden aangenomen, daar
in verband met de meer of minder gunstige
weersgesteldheid der eerstvolgende inaaaden
nog veelvuldige wijzigingen, 'c zij ten
voorof ten nadeele, zijn te verwachten. En die
zelfde factor zal eveneens op de verdere
fluctuatie's van de graanprijzen van grooten
invloed zijn.
De oogst-opbrenest van de laatste 6 jaren
was, in millioenen quarters uitgedrukt, aldus:
in Eiirupa: luit? Europa' tn'aal:
1901 190020 177.DOO 3G7.t>20
1902 228.850 170.500 39!) 350
1903 232370 179100 411470
1904 223.000 179000 402000
1905 231.820 1S9.800 421.020
1906 228.800 209 299 438.000
gemiddeld: 222.600 184.000 400.600
1907
lij raming: 205.000 185.000 390.000
De tarwe- opbrengst van het vorige jaar
was de grootste van de laatste 6 jaren en
oveitrof het gemiddeld cijfer in belangrijke
mate. Zelfs in Europa b eef het resultaat,
ondanks de geringere opbrengst in Rusland,
weinig bij dat van 1905 ten achter.
Voor gebrek behoeft echter nog geen vrees
te bestaan, want begin dezer maand bedroegen
de zichtbare wereldvoorraden niet minder
dan 19.980 millioen quarters tegen 16.725
millioen in Mei 1906; de nu voorradige
hoeveelheid is dan ook de grootste sedert
1895, rraar niettemin hebben de ongunstige
verwachtingen een hausse van degraan-prijzen
kunnen veroorzaken van zóó groote be
teekenis, als sedert jaren niet is voorgekomen.
Zou de opbrengst in Europa werkelijk
10 pCt beneden die van 1906 blijven en die
van buiten Europa, waarbij voor Indië,
Australiëen Argentiniëde ongevoel e resul
taten van het vorige jaar zijn aangenomen,
niet meer dan 185 millioen quarters bedragen,
dan zou het totaal inderdaad belangrijk
beneden het gemiddelde der laatste 6 jaren
blijven en de .opbrengst sedert 1901 de
geringste zijn, waarbij dan nog dient in
aanmeiking genomen, dat de wereld consumptie
jaarlijks ongeveer 6 millioen quarters, d. i.
1/4 pCt., grooter wordt.
30,5 '07. V. u. S.
lUIIIIIIIIIIIHIinilllHIIMIIIIItllllMIIIHIIIIMIIIIIIMIHIHUIIIlHIItltllllllllllHI
INHOUD:
VAN VERRE EN VAN NABIJ:
Verstaatlichung1', II, door S. J. Visser. On
dankbare leerlingen. Sympathiek.
SOCIALE AANGELEGENHEDEN: Over
commiezen en klerken bij de posterijen en
telegraphie, door B. B. FEUILLETON:
Hervormende liefde. Naar het Fransch, van
Jacques Vontade. KUNST EN LETTEREN:
Veiling, Fred ik Muller & Co., door W.
Steenhoff. Het Jaarboekje, van Jos. Alb.
Thijm, beoord. door Henr. H. van Calker.
Legende van den Heiligen Juliaan den
Herbergzame, door R. Jr. VOOR DAMES:
Vrouwenarbeid in Frankrijk, door M. K.
Schuldigen en ... schuldigen!, door D. E. A.
J. Gezelschapsdame, door P. P., met
bjjs;hrift van May. ALLERLEI, door Ca
price. UIT DE NATUUR, door E.
Heimans. Landhuizen der Maatschappij
Villabouw Zantvoort', Ie Zandvoort, met
afb., door J. H. W. Leiiman. Hendrik
Jacobus Scholten, f, met portret. liet
mystieke in de kunst van Jan Toorop, door
Frank van den Berg. Medaille prof. Van
Hamel, met afb. Indische heroworship",
I, door S. Kal ff. FINANCIEELE EX
OECOXOMISCHE KRONIEK, door Alex.
J. Hendrix en v. d. S. IN'GKZOXDEN.
DAMRUBRIEK. - SCHAAKSPEL.
ADVERTEN TIEN.
Club De Tien".
De leden van dj Gooische club De Tien"
deelen mede, dat zij te Larei (Gooi) hebben
opgericht een kunsthandel, waar alleen wer
ken van de leden: schilderijen, aquarellen,
teekeningen en etsen zullen worden geëx
poseerd. Zij vragen voor deze geheel nieuwe
onderneming de belangstel ling van het publiek
en vrijden er op, dat deze kunsthandel is
onderling"; dus alle belang van
tusschenpersocen is uitgesloten. De tentoonstellings
zaal is gevestigd Stationsstraat tegenover
het Postkantoor en dagelijks, ook Zondags,
voor belangstellenden gratis toegankelijk.
Tentoonstelling van schüderiji n
Te Hilversum is in de Gooiscbe kunst
handel" van den heer Reddingius eéne
tentoonstelling geopend van schilderijen door
E. R. D. Schaap en mevrouw M. Schaap van
der Pek.
Tentoonstelling D. Njjland.
Vier-enveertig teekeningen heeft D. Xij'and
in de kunstzalen van wed. G Dorens & Zoon
to Amsterdam ten toon gesteld. De expositie
blijft open tot 15 Juni a.s.
Zomerspelen
onder leiding van Willem Royaaid? en Eduard
Verkade. Het gezelschap bestaat uit veertien
dames en heeren medespelers; verder een
technisch personeel. De vooistellingen hebben
plaats in zalen, die a'leén eeiie verhooging
(geen tooneel) behoeven te bezitten, daar het
geheele dekoratief per verhuiswagen wordt
meegevoerd en op het vlikse podium zal
worden opgebouwd. Het dekoratief is door
de leiders vervaardigd, waaraan onder meer
de heeren Isselman en Zoon uit H«ailem
medewerkten. De belichting van het tooneel
zal worden verkregen door een aantal
kalklicht-reflectors, teneinde bij iedere voorstel
ling, onafhankelijk van de zaal verlicht in g,
f enzelfde pikturaal resultaat te kunnen heb
ben. De kostuums zijn in overleg met de
leiders ontworpen door mejuffrouw Cato Neeb
uit Amsterdaoo, en worden onder haar toe
zicht gemaakt. De première der moraliteit
Elckerliju" zal den 28sten Juni, die van het
abelspel Lanseloet van Denemarken," op den
2Jsten Juni a.8 , plaats hebben te Laren (NT.-H.)
in de groote zaal van het Hotel Hautdotf, des
avonis te half negen uur. Dat de premières
juist in Laren worden gegeven, vindt zijne
Verklaring in het feit, dat reeds vóór twee
jaren de heer Royaards door den heer Nico
van Harpen was aangezocht, eenige
openluch'.-spelen onder zijne leiding aldaar te
doen vertoonen. De voorgenomen voorstel
lingen te Bussuin, Baarn en Hilversum ver
vallen. Den Isten en 2den Juli wordt gespeeld
voor den Rotterdamschen Kunstkring. Daarna
te Apeldoorn, Zandvoort, Haag of
Scheveningen, Haarlem en van waar aanvragen komen.
De ad i;inistratie der zomerspelen is gevestigd
in de JohannesVerhulststraat 81 te Amsterdam.
Verbetering.
HUYSMiNS. In het artikel van den heer
Erens over Iluysmans zijn, door het uitvallen
van een regel, een paar zinnen niet te be
grijpen. Er staat: Mallarmégaf er zijn eerste
proza, dat zeker onder het zeldzaamste en
meest Wijzewa de negentiende eeuw behoort.
wij ;en van toen", enz
Men vcrbelere het aldus: Mallarmégaf er
in (in de Revue ind^pendante) zijn eerste
proza, dat zeker ond> r het zeldzaamste en
meest curieuse van de negentiende eeuw
behoort. Wijzema, toen nog niet de deftige
pontifex, enz.
NIEUWE UITGAVEN.
Sociale Vertoogen, door dr. C. J. WI.TN-AENDTS
FRANCKEN. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink
iV Zoon.
Plattegrond ran Amsterdam in 1907 met alle
noodzakelijke aanwijzingen voor Vreemde
lingen, door J. II. SCIIMÜLL, Amsterdam,
Holkema & Warendorf
Bibliotheek voor Reiner leven" No. XV.
DeMai'ernij ren de Vrouw, door l.on. VAN MIKHOP.
Den Haas, Uitgeversvereeniging Vrede'.
ANNIE SALOMOXS, Ken Meitje-titudentje.
Bussum, C. A. J. van Dishoeck.
Volksbibliotheek" No. 12. Waarom rechts
stemmen hij de a. s, Slatenrerl-iezingen? door
mr. A. BARON VAN WIJNBEF.GEX. Leiden,
Uitgeversvenn. Futura'.
Bretontcl.e Volkditderen. Blce nlezing uit den
bundel Barzaz Breiz. Naar het Fiansch be
werkt door E. H. DU QUESJJE VAM GOGII.
Baarn, Hollandia-drulkerij.
I ene brandende Kwestie. Is wijziging der
Militiewtt noodig ? door een Nederlandsen.
officier. Voorburg, Drukkerij Luctor et
Emergo".
Kerk en Secte'' No 5. De Iniex en f e
Pioekencensuur in de Rooyns. h-Katholieke, kerk,
door dr. S. D. VEEN. Baarn,Hollandia drukkerij.
De Buren. Een meisjesboek van NANNIE
VAN WEIIL, met teekeningen van C. ROVERS.
Uitgave van L J. Veen te Amsterdam.
Volksbibliotheek'' No. 10. De Antilhere «f
De Strijd lufmrhen lii-ee, Wirthlhtsrh uwingen,
door nir. P. J. M AAI.u R.SE. Lti len,
Uilgeversvennootschap Fuiu a".
Verslag der Werkzaamheden van de
vereeniging voor Gezondheid^-KoloniO'n te Rot
terdam, gedurende het jaar l',)<'6.
'llie Lite 'iiry ReaderlV dl. l, Living Authors
Poetry and The Drama. Culeuiborg, Blom &
Olivierse.
Seliriftcriticl- en Inspiratie. Een woord naar
aanleiding van H. C. Van Woerdeti's Kansel
en Schriftcritiek", in den strijd tegen de
predikanten dr. J. A. Cr<mer en dr. J. H.
Gerretsen, door A. J. ROTTEVEEL. Middelburg,
G. A. W. van Straaten.
Htt fietol on flen uien
Geachte Hetr Redacleui .'
Gij stuurt mij het bo .-enstaande stukje (Uit
eigen aandrang; zie de Groene van de vorige
week), om er een antwoord onder te schrijven.
In den vorm: allright. Miar de zaak gaat mij
vervelen.
De heele ha've kolom kostbare plaats
ruimte, die hij verknoeit, bewijst mij en elk
logUch denkend buitenstaander slechts dit:
dat de man de kunst van lezen niet verstaat.
Die kwaal komt als bekend meer voor.
Uive redactie registreerde in haar noot
bereids n Itesfout. Het heele pleid 101 wan
kelt op meer lees-stornniiteiten. Zoo de fa
meus-intrigante alinea o-er bcd'Hlen en itggen,
De inzender laat het voorkomen a'güf ik ach
ter m'n zeggen een bedoelen heb en ui'n
zeggen als naar 'n gemaskerd oal de wereld
instuur. Roepen ze je aan ; dan struip het
masker af ! D ?rnasqué! Dat daar was maar
een masker, liet cm.geit al los van me. Rien.
Zóó ziet mijn weikelijk eiycn-inml er uit.
Look here l
Natuurlijk is er geen kwestie van dat ik
zoj'ii perüden goochelaar in de polemiek ben.
Zeggen en bedoelen hebben zich hij mij steeds
met elkaar verdragen. Het vvarcn geen
antagonistiscl-e begrippen; zij dekten mekaar
wederkeer!^, i e heele chose «as hem: dat
ik gezeg l had (en ook brdoeld !) dat rcu-j.
R. H. wtinig inet artistiek succes arbeidt
en dat de heer Voriink daar et-n persoonlijke
insinuatie tegen den wert«il en ijver der
betrokken artieste uit had ge'ezen. Aan de
hand van eeiii/e nadere gegevc ns (onbekend
heid met de artieste en de omstandigheden,
waaronder zij werkt) demonstreerde ik: dat
mijn zeggen enkel een zuiver artistieke
qualificatie had gegolden. Rien de plus.
Ktn verbijsterende Itztns-omnacnt, blijkt
uit de passage over het kind-vrouwtje. Het
niet-kindvrc uw zijn vau m t-j. II jpper verde
digt of rechtvaardigt ' de inzender ijiet. Wat
wil hij daarmee zeegen? Alsof het m ij 'n cent
kan sciielt'n, wie of wat mej. Hopper; wie
of wat Sortna is of Duse. Alsof de kunst daarom
maalt. En a;sof met name Duse niet een
zacht-geloovige, in den man geloovende. Nora
geeft Duse, die toch aan veie vruchten
geknabbeld en het geloof in den-man
7.eker niet aan de schouders van d'Annuuzio
heefc opgepeurd. De inzender heeft mijn
conclusie van 10 .Vlei totaal verkeerd op^evail
De tooneelkwaliteilen van R. H. zijn niet zulke,
waarop de Nora uit ht-t iw'oiWHg is
tesptlen. Dus studie! Dat heb ik "ez< gd. De
tooneelkwaliteiten van Duse zijn wél van de
seiitimtnteele en sterke gel ofsplastiek, die e<n
spel uit het vceltn weg verdienstelijk kan
maken. Over m-mch eigenschappen heb ik
niet gesproken.
De philologen ik heb bepaalde bronnen
aangewezen: Wótrner, Jaeger, George Brandos,
Paul Schlenther. De inzender komt nu met 'n
reclame-schrifije va den jurist K. \\'ulf<jn aan.
Wil z'n beleztnheiil laten blijken. Puikl
Meneer Wulfen is iemand, die vlot schrijft en
psychologisch den knobïiel heeft ? en 'n
boekje over het Nora-probletm heeft geschre
ven. Te gelooveu, ihu l!. H. da;i'op gespeeld
heeft, lijkt mij verdwaasde speculatie, te meer
wanneer men den datum der ui'gave in de
rekening betrekt. Op waaide in artistiektn
zin, naar de plankenbeeldiug kan dit kratje
nauwelijks aanspraak maken. Wulfen hteft
Nora handig uit elkaar gep'ozen zooals
hij nv weer den juweelenkaper en hó'eldief
Manolescn psychi-ch en intellectueel aau
dradf-n getrokken heeft. Dat is ?ijn lief
hebberij. Boeven, genieën of
kunstphantas;eën juridisch en psychisch te ontleden.
Nieoaar.d hecht echter aan zoo'n studie een
diepere beteekenis: vooral niet de zui/er
artistieke : die der uitbeelding tot voorbeeld te
dienen. Vijf-ec-twin'ig jaren na het
Dukkejhem is immers al alle r jlperspectief ontdekt.
Of deukt de inzender, dat rnen het over
vijftig jaar pas bij mekaar heeft, als Xora
nog meer van de planken geduwd xal wezen
dan thans Dat mag dan met recht mosterd
na den maaltijd heeten.
En nu : de kern. De in',er,der beweert dat
ik niet in m'n stukje van 10 Mei had moeten
vertellen, wat me;. II. had moeten doen,
maar had moeten bewijzen: dat zij alles n 'tt
deed."
Het een sluit het ander in, en ik heb dat
bewijs in een paar lijnen schematisch aange
geven. Is dat den inzender ontsnapt? Ik
heb met opzet n et te veel document gegeven
daar ik voor mijzelf de over uiging heb (ik
ken het per jbedrijf zoo'n beetje) dat het niet
aangaat van. een weekb'ad als de Groene
tijdschrift ruimte te verlangen anderzijds
de redacteur van dit crgsan bij mij (vol
komen terecht) op beperking van de stof
heeft aangedrongen.
De sop is mi. de kool niet waard, en ik
heb daarom 5 car linaa!punten opgesomd.
waarvoor uit de door mij genoemde geschriften
andere opvattingen door studie te k weekt n
vallen. Het gesprek met Frau Linde. De
Christbaum scène. De handel met Krogstad.
De coquetferie niet Kank. De oprichting in
het laatste bedrijf. Ik heb mijn korte stukje
vrij van citatenbaliast gehouden?en alleen
om die reden en omdat de be'angstellende
in het aangegeven mat<riaal ztlf tijnwegkan
finden, s ;kte bewijs/y'nm aangegeven. Ik
heb b.v. geschreven : dat R H. in het laatste
bedrijf piengelt als een koopjesloopster en'n
scène te zien geeft als van 'u petite feairne
die rnoailijk meer met d'r arni overweg kan
Zy l jopt eenige malen te ftel naar de tafel
en terug Ia diesem Augenblick vorn
Bekenntniss ihres Iuneiile*>ens soll Nora geduckt
s'.ehen. Hermann Bahr. Regungslos. Nur
urn ihrtn Muud darf es leise zuckeu." Als
de aangedrongen Heimer blyft doorschertseu,
niet snapt ; Eile Ie regarde, consternée et
après uu long temps d'une vo x lomiaine,
a peine percsptib.e une utatue, donc
aucun menibre ne tressaille elie redit
la Cjnfessuon de fa croyance." Conmeniaar
van Frant-je S-trcey. Schlen her heeft de
houding beter aangegeven enFrauRetty,
die de Xora ond r zijn regie ges-peeld heen,
die houding voor liet eerst in artistieke
beelding gejracht: Dan begint de openbaring
van hei wunderr-aie in Njia te werKeii. Zij
meet Heliner met een blik van groot vergeven
waar nauwelijks do kleinachtuigeen uuance
in vindt. Haar schouleis gaan op, als om
een zware ia^t te loischen." Und ohm dasz
Sie die Kegungeu ihrer S.jele init pat ieti;chen
oder herrischen Gcibarden assiuiiüert,
spontan zpgt zij haar bitcnt. Enkel in den
hals en schouders d'r. emoties stuwend.
Ieder voelt, dat een preciese docuuienteerir,g
vau elk der vijf genoemde tooneelen, en 'n
opsomming van wat onkunstzinnig, te s'ap
van studie, uitgebeeld wa-», kolommen ja
bladzijden druks zou vergen. Zóó m set
het. Zoo doet R. H. heil Ik ga d*ar alleen toe
over, wanneer de redactie van de Groene mij
de samenstelling van een zoodanig artikel
opdraagt. IK voor mij geloof, dat aan de
kwestie woorden genoeg verspild zijn en
zelfs eeue meer dan midd Imatye kunstenares
als R. H. op zooveel weekblad ruimte geen
aanspraak kaa maken. Als onderschrift van
ingezonden-stukken-lyriek is dit naschrift
beslitt in deze aangelegenheid m'n laatste.
Hilversum, 24 Mti. R FEESSTKA.
(Herplaatst weyer,s misstelling )
Zaandam, 21 Mei 1907.
De geachte redactie «as zoo goed mij het
bovenstaande ter iuzajge te zenden, waarvoor
ik haar bij dezen hirtelijk dank zeg. Ziehier
mijn ar twoord aan den heer Bendien:
'Jeachte heer.
Wat het door u aangegeven art. in het
A. N. E., dato 5 Oct. 1.1. oetref, ik verzeker
u, dat ik het bij het schrijven van mijn art.
niet voor oogen heb gehad en aldus mij niet
aan t-lagiaat heb schuldig gemaakt.
Dat bet A. N. E. znfs de haren te berge
rezen moet niet opgevat worien alsot de
redactie eindelijk eens wakker geschud is
gemorden, maar dat het haar, die reeds zoo
veel treurigs in tiet consu aatwezen in het
daglicht steide en dit nog doe', waarvoor ik
haar h'er gaarne hulde orerjg, ze In te bar
wa^. Immers de tegenstelling tusschen het
verslag vau den Oostetr. Horjf. consul en dien
van Ne Ierland was zoo reu-aehüg groot, dat
'zij in hit nr. vau 2. Dtc. 1.1. Lier eens danig
het licht op liet vailer. Vandaar u.ijn ge
zegde, vandaar het mis.erttaLd door liet
woordje nelfi". De kinderachtige uitdruk
king ,,'ioe dan niet geachte heer alsof u de
koe voor het terst bij de horens val" zal
meen ik na deze opheldering terstond door
den hoofdredacteur van het A. N. E. worden
ingetrokken.
Ik acht het geenszins billijk, dat door
staatsd\var;g of anderszins een ollïcieelen
vertegi n.voordiger een vaderschap opgedrongen
wonit, maar ik acht het *el de zedelijke
plicht van 's lands vertegen woordigers in dm
vreemde als 'c ware de vader te zijn van de
Nederland.-che kolonie, waardoor juUt d
belangen van het moederland zullen bevor
derd worden.
Hoe u kuLt beweren, dat ik mij eenigszins
ete^k ten nadeelüuit van onzen < llicieelen
vertegenwoordiger te Teheran, is mij geheel
en al onbegrijpelijk. Integendeel, ik heb mij
zeer gunstig over jhr. de lurler uitgelaten
en Z'.'U niets liever wenschen dan dat ons
diplomaten- en consulcorps uit geeue andere
dan dergelijke kranige lui bestond. Toch
wel typisch, mijnheer Bendien, dat juist de
Sturler zijn ho >g en moeilijk ambt te Suiyrna
als con^ul-generaat niet ver-uld he:-ft als
een ambtenaar eenvoudig doord tmjfn van zijn
plti-lit, iiM'ir a's een nt'ler, die de pfrfonen, wier
bi/ungt'u hij had te lic hartig en, b*sclioun'Ie als
de Itdi'.n eever fnmile') zooals rao juist werd
gezegd in een. den grooten rnan huldigend art.
Un homine de marque van de hand van
Cte de H. (ochej ied) in het Sinyrniootïch
dagblad en voor een groot deel overgenomen
door Xeerlaadm bl/.. 4S-4'J, 10e jaarg. l s 00.
Wat mr. Van Uje Pieterse betrtft, ik loof
het in hem, dat hij steeds rnet de meeste wel
willendheid en met spoed de aan hem gerichte
vragen beantwoordt, maar er wordt van den
vertegenwoordiger nog iers meer verlangd dan
vers'agen schrijven eu vragen heintwoordeo,
zaken, die slechts ambte'ijke zijn en wel een
meeleven met Holland abroad," waarloor
juist de Sturler en Knobel zoo schitteren.
\Vn. consul R tikema laat ik geheel en a!
onbesproken, daar ik iu mijn aitikel zelfs
geen oogenblik aan zijn persoon gedaaht heb.
Door mij is ild diplomatieke vertegenwoor
diger te Ooiistantinopel niet gehoord en wel
om de doodeenvoudige reden, dat ik er zeker
van was nul op het rekest te krijgen,
aacgezien de gezant zoo onhoflelijK was bet
Hoofibestuur van het A. N. V. taal noch
teeken te laten bemerken, een bewijs m i.
dat Z. E. het aau het verkeerde eiiul had.
Beide partijen konden zich laten hooien,
maar de ambtelijke partij kroop niet uit haar
schulp: vandaar mijn schrij >'en.
Onze landgf nooien in den vreemde zijn
echter ook niet altijd zulke prettige lieden
om mee r m te gaan,'' zegt u. Mocht hierin
ech'er een i n si uai ie gelegen zijn ten opzichte
van de kranige llollan Iers in Constantinopel,
dan a. u. b. bewijs hiervan in het openbaar.
Nogmaals, ik voor mij en ik niPen zeer
velen itot mii, vind het noodzakelijk dat de
vertegenwoordiger vriendschapsbanden sluit
met de Hollandsche kolor ie. geen geiingeerde
maar gebo:en uit den diang orn krachtig
werk/aam te zijn voor het N*ederland-ch
belang. Ik kan niet nalaten nogmaals te wijzen
op Knobel en de Sturler, eterren aan den
consulairen hemel eu de vertrouwde vriend
deze vroeger van Hollan l in Snayrni eu
thans in Teheran, gene van Holland in
gansch Zuid-Afrika. En hiermee meen ik met
mijn antwoo d te kunnen volstaan
P. H. STUI U-MAN.
*) De cursiveering is van mij.
4e Jaartang. 2 Juni 1907.
Red.: C. H. BKOEKKAKP, Damrak 59, Amst.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubrii fc
betreffende, te richten aan bovenstaand adres.
Probleem No. 87, van den heer K. C. de
Jonge, A'daoa, opgedragen aan de damclub
Zaandam", fer mededinging" No. 1.
Zwart (U schijven).
Wit (8 schyven en l dam).
Oplossingen moeten binnen 14 dagen wor
den opge onden aan bovenstaand adres.
Oplossing van pr. No. 86, van den auteur
W. van Daalt n. W 22-17,47-41,35:44,44-40,
29 23, 39 33, 34 : 3, 3 : 32!!!
Wij brengen den auleur dank, voor de
opdracht van dit schoon, natuurlijk en ge
compliceerd probleem. Meer eer, lan met
dezeopdracht, kon ons moeielijlc aar.gedaan wor
den. Wij zien hier als 't ware de spiegel,
waarin onze theorie op practitche wijze
weerkaatst.
UIT DE DAMWERELD.
Concours Lyon. Uitslag: Hoofdklasse-spe
lers. Kampioen van het congres, M. BonnarJ,
Lyon, met 42)4. van de 50 te beha'en punten;
2e pr. M. Garoute, Murseille, met 40 p.; 3e en.
4e pr. M. Le Goft', Lyon en M. Uphaël,
Marpeille, met 30 punten. Ie afdeeling ama
teurs: Ie pr. M. Thibault, Lyon, met 25 p.
( naxirnum); 2e pr. M Fabre, Mirseille, 2ïp.
(Deze verloor te^en Thibault); 3<e pr. M.
Demai-on. Lyon, met 23 punten. 2e aflee'ing.
Ie pr M. Saliinat, Lyon, met 25 p.; 2e pr.
M. Merias, Lyon, nut 25 p. (deze, verloor
teeen Salignat); 3e pr. M. Gaudot fi's, Lyon,
met 23 p.; 4e p>-. M. Merlitant Lyon, mtt
23 p. (deze verloor tegen Gau lot.
De match tusschen de heeren I. Weiss (n
J. de Ihas is Dinsdsg ).'. giëir.digd mtt een
ovfrwinning vcor Weiss.
De sorn waarom is gespeel!, alsmede de
wij je waarop de.e is of wordt verkregen is
zoo herhaaldelijk in tegenstrijdige bar'chtcn
gepubliceerd, vooral do r de led(n van het
Ver. ArnH. Damg. zelf, dat wij hiervan niets
met ze'ierheid kunnen vermelden.
De uitslag is: I. Weiss, gew. 3 partijen, en
J. de llfas, gew. 2 part. 15 part. werden ren.
KORTE BYOGRAPHIP,
van enkele meesters in Let damspel.
III.
Wij weten dat de notatie, welke heden nog
algemeen wordt toegepast, door Mauoury is
ontworpen en, dat velen later getracht
he'iben deze te verbeteren ; echter, zonder gevolf.
Ook heeft men herhaa'delijk beproefd, de
wij/,e van noteeren, zooals die bij het schaken
geschiedt, toe te passen bij het Poolsch dam
men. Telkens bleek echter het on;nogelij-t e
hiervan, omdat ht-t d.'ui veld te groot is en
men uits'uilend op witte-of op zwarte ruiten .
speelt. Men stuit, bij het uitwerken vaa
varianten, meermalen op moeie'ijkheden,
welke bij bet toepassen van Manouiyv's
fysteem niet voorkomen.
Eigenaardig is, dat Manoury'':n zijn
bardleiding het bord nummerde vau onderlinks l,
naar boven rechts 50 ,en dit later zelf wijzigde,
door van boven links l, naar onder rechts
50 te tellen.
Dese meester heeft ook duidelijk te kennen
gegeven, dat de natuurlijke stelling in eea
probleem, de hoogste plaats inneemt, en als
bewijs, laat ik hier een zijner vele compo
sities volgen:
Zwart, 11 schijven: op l, 2, G, 7, 8. 9, 10,
11, 13, 17, 29.
Wit, Jl schijven: op 10, 22, 20, '.'7, 28, SI,
32, 30, 37, 38, 49.
Op!.: w 20 21, 28 23, 27 21 *), f2 : 51
*) Hiermede wordt tevensaangetoond.dat
de meeste stukken moeten geslagen worden.
Het verschil tusschen de Fransche en onze
speelwijüe, is algemeen bekend; in Frankrijk
wordt op de lichte- en bij ons op de donkere
ruiten gespeeld. Daar hè', ou Ie spel ook op
de donkere ruiten werd uitgevoerd, hebben
wij reden om te veronderstellen, dat dese af
wijking van Marioii'y" is uitgegaan, en dat
hij Legreep, <ïat bet spelen op de lichte rui
ten minder vermoeiend is voor de oogen,
vojral wanne»r de twee kleuren veel van
elkander afwijken, zooals op Fracsche borden
veeltijds het geval is. Trouwens, de order
vinding heeft ook mij geleerl, dat deze ziens
wijze juist is. In Holland is ichter de ge
woonte om op de donkere ruitin te spelen
zoo ingeworteld, dat ik tiet zal trachttn,
hierin verandering 1e brengen. Ik hoop
e?£nwel, d.it ook de.e afwijking eenmaal zal ver
dwijnen, en het Poolsch spel in p.lle opzichton
gelijkvormig wordt uitgevoerd.
Minoury' laat ons verschalende standen
zien van l tegen 3 dammen, en enkelen hier
van zijn reeds in deze rubriek opgenomen.
Ook geeft bij de regels van het spel duidelijk
aan, en notmt hierbij rp de eerste plaats:
Dame touchée, Dame jouée," hetgeen in
gewoon Hollandsen wil zeggen; aanraken is
zetten." Jammer, dat dit in de practijk nog
zoo dikwijls vergeten word'.
Manoury past ook het bla'.en toe en
regiemen eert dit in zijn 3e artikel. Wij weten dat
blazen beteekend; het stuk wegnemen waar
mede geslagen moe-t worden doch dat ver
zuimd is." Hoewel Manoury het hiaten ala
rechtmatig beschouwdt, hebben wij hierom
trent andere en m. i. betere inzichten en het
ais eene onbillijke handeling afgeschaft. Ook
ia Frankrijk beseft men meer en meer, dat
blazen liet spel ontsiert, en de tijd zal niet
ver meer zijn, dat het ook diar geheel ver
dwijnt.
Voorts zijn de regels van het spel door
Minoury aangegeven, vrijwel aan de onze
gelijk, en behoeven wij dus riet verder hierop
in te gaan. ( II'ordl vervolgd,.