De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1907 9 juni pagina 3

9 juni 1907 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 15G3 DE A SI S T E R D A M W E R W E E K B I, A D VOOR N E D E R L A N D. zien, dat het zoo met deze dichteres is gegam, en dat hij hier tevens de mogelijkheid van een bezielde ideeënkunst blijkt te beseffen ? Want jij had vroeger gedacit een vrouw te zullen we'.en, die alleen van en voor de schoonheid>*zcu leven ... Maar zij heeft toen op eenmaal opgehouden, een puur-aesthetisch-ziende en -gevoelige, een voor de kunst slechts levende te zijn: z\j is in 't reëeleleven getreden met baar voelea en denken, ... voortaan eprak zy niet alleen m?.ar uit: het hooge mooi van persoonlijke emotie, maar tevens ook, en nieer nop, al bet leed en de zware ellende, die zij, buiten baar zelf, in het leven had aangebouwd, terwy'1 dan bui tendien nog da1; menschelijk meevoelende niet bij haar tot uiting komt, als in zichzelre omwentlende en vergaande lyrische ontroe ring, maar getemperd wordt en verlustigd door het haar troostende en heil-belo/ende sociaal democratische geloof. Bat geloof en niet uitsluitend, zooa's zoovele anderen, de abstract dogmatische leer ervan beeft zij in zich opgenomen, en er met haar dichterlijk gemoed van gemaakt *«t er voor haar, de groo'.e lyrische, van te ttk-n viel.' Dat gek>t.f. K'oos kan er niets anders mee bedoeïen dan de socialistische Idee, niet nuchter-verstandelijk aanvaard, maar met Lenige ziele beweging gevoeld. Hoe jammer, dat zulke plaateen in deze kritieken zoo uiterst zeldzaam zjjn ! Dat hij niet op die wijze in de ontwikkeling en liet streven ook van andere geestelyke dichters is doorgedrongen! Hier heeft by feitelijk erkend, dat het mogelik if, dat een bestaand d nk! eeld in den met zijn tijd innig meelevenden dichter tot ontroeiing wordt. Ongetwijfeld is H. Roland Holtt uitgegain van'een idee, een overtuiging, die zich in haar verdiepte, bezield weri, en dus door de omtoovering van het onbewuste, den schep pingsdrang, to! waarachtige kunst k'n worden. Vjat weerhoudt Kloos dan, ooi ook in vele anderen een o/ereenkomstij; ontstaan vaa poësie te zien en te waardeeren ? I r zijn zeker dichter?, wier onbewustheid op liet oogcnblik zelf der dichterlijke voortbrenging ideeën opstuwt waar zij nooit over peinsden, zooals <-r verliefden zijn, die niet weten dat zg beminnen, maar plotseling in onverwach'e g-svoelsopwell ng een vers dichten, waaruit aat, ook voor henzelf, klaarolijkeüjk wordt. Maar deze gevallen zijn geen regel, en bij H. R .land Hol4 wa? het zeker niet zoo. De overtuiging was er, de vorming en ontwikke ling van een gedachtecleven, dat meer en meer opgenomen werd in een verdiepten gemoeds toestand noem het Gevoel of Geloof girjg vot'.af aan het moment, waarin het onbewuste wat klaarlag om-chiep tot een volkomen Eenheid van Ziel en Belichaming en Veigeluiding. F n meestal gaat het zo3, oA met Shelley was htt meestal uiet anders, al wil Kloos ons vertellen dat bij nju over tuiging uit zijn kunst'' putte; ieder die iets van zijn leven weet, is beter op de hoogte, want zijn geheele jeugd was immers veel min der dichterlijk dan geestelijk- voorbereidend, zijn kunst was de late maar on ?ergelijkelijkEchoone bloei aan het wijdspreidea ie struik gewas van zijn ideeën. Dichters die beginnen met", uitgaan-van ' hun denkbeelden... daar houdt Kloos niet van. Ily denkt altijd, dat ?ij het aandeel der Onbewustheid, zonder welke inderd ad geen poëiie poë'.ie word', weg willen cglererj, als zjj zeggen dat een kunstwerk op gedachten" beiu't. Zoo verlette bij zich (N. Gids, Dec. 'uOj tegen een bewering vaa v. Eeden dat de gedachte in Perkrf verzen altijd hoofdtaak is. HU noemt hem een vreemd ing in Jerusalem", maar is het inderdaad ztlf, daar by onder gedactite" blijkbaar ptr xe nuchtere gedachte wil verdaan, en nie.t wat v. Eeden natuurlijk bedoelt Bezielde Idte,. Nu kan uien wel opsti^jden : hoofdzaak in goede kunst is altijd de scbeppingsdrang, maar dat spreekt vanztlf: de vraag is fliar, wat de hoofdzaak is in het onderwerp: pereoonlijke ervaring c f denkbeeld. Het is nood'.g, dat wij weten, dat wij nooit door ons Verstand, door onzen Wil alleen den voorraad van ons innerlijk zóó kunnen doen leven en glanzen als door het Wondtr der artistieke Schepping geschiedt, maar bet is eenzijdig en in strijd met de waarheid, om te meenen dat alle dichters vóór zulke oogenblikken niets in zich wisten van de gedachten en aandoeningen, daarin uitgestort. De geheele belangrijke kunst van leverde, gevoelde denkbeelden, die na '90 in Neder land, maar ook in Duitschland en Frankrijk, is ontstaan en wijd-uitgegroeid, is, behalve dan H. Roland Holst, Kloos vreemd. Van eeu dichter als De Vooys, van bundels als Het Brandende Braambosah" en al de daar >p gevolgde van Verwey, en Van De Passie loos Lelie" van v. Eeden, zwijgt hij De moderne dichters in uitschland (Jan. '07) en Frankrijk (Aug, '06), behalve Verlaine, vindt hij niet?. Dit ij zóó achterlijk, dat geen kiantensebrijver in de taeh'iger jaren over Shdlley en Keats dommer vergissingen beging. Siefau George, Karl Woifskehl, Hugo von Hofmannsthal, Ilenri de Regniei en anderen zijn, met de gioote Engeltct;en, maar niet zelden mér nog, de door onze hedendaagfche jongeren meest bewonderde dichters M ts men onder de jongeren niet speciaal die uit Kloos' sfeer verstaat! De nieuwe poëzie dia groeit en bloeit in rijke veelzijdigheid, is een onderwerp dat ik hier niet in een paar ?woorden kan behandelen, maar wél wit ik \erklaren, dvt sdj een geheel ander beeld eischt dan men in Kloos' latere Kronieken vinden kan. Het grappigste is, dat hij vaak doet, alsof de door hem. gescholdenen niet eens streven naar schoonheid. Zoo spreekt hy (Deel III, bldz. 215) van: een extra-fijn verschil van klankrcombinatie, dat ik zelf zeker hooren kan, maar waar hij, Verwey, bij verzen blijkens zijn eigene, latere gedichten, niet langer eenig gewicht aan hecht." De gevolgtres king zou zeer gewaagd zijn, al waren die gedichten werkelijk onbezield. Omdat Kloos' lattrd verzen maakwerk zijn, daarom zullen wij toen nog niet van hem beweren, dat hij dat met opzet deed ? Hot is onmogelijk in de door mij aange toonde onevenredigheid van ooi dei l iets anders dan persoonlijke partijdigheid te zien. Dichters» waarvan hij de groote gebreken ziet, krijgen toch nog hun prijsje, als zij maar niet thuis hooren in het kamp van <len geestelijken vijand. Kloos zegt van Verwey dat deze telkens zyn ik op den voorgrond schuif i en maakt zich zelfs driftig, als deze spreekt over de dichterlijke huiveringen" die hij in zijn jeugd al gevoelde. Toch is zijn ikkigheid heel wat minder onschuldig. Men leze zijn bespreking van Aarde", waar ik niet op in zal gaan. Tegen van Eeden prijst Kloos in de Kroniek van Pee '06 zyn eigen ver/en, wat Verwey nooit deed. In een debat over de Antigone-vertaling van v. Leeuwen citeert hij een groot stuk uit zijn eigene. Er zijn meer voorbeeHen. PersooiJijk is Kloos, maar ook soms jour nalistiek-ipperv'aikig en iosinueerend. Over den uitmuntenden Vlaamschen dichter van Langend tck sprekend, zegt hij: Wat ik echter van Langendonck las (in de Vlaamsche Ojgit'') draagt het jaartal 1891, en doet, in zyn met bepaald ge.'oelig. maar redenaarsacbtig en zwaar svoordig karakter, veel meer denken aan de opgewon Jen verstandelijke Vlaam-che dichi kunst run het vorig geslacht, dan aan iets wat uitNoord-Neder'and kwam." Het gaat hier om de vraag, van wanreer v. L.'s eerste verzen waren. Kloos had daarop antwooul kuncen vinden in den bund;l Verzen,' sinds jaren reeds verschenen, en waarin lij zich wel eens verdiepen mag, voor hij over v. L. oordeelt. - En wat zegt men van het volgende, in het Dec. nr. van 1906, waar hy het feil bespreekt, dat v. Eedens Kieine Johannes" door v. d. Goes in De .Beweging" werd aangevallen : naar mijn kalme opinie had de heer Verwey wel zoo goed gedaan, indien hij zijn bloedverwant nog in hetzelfde nummer de plaats l ad ge boden, oni te antwoorden op v. d. Goes... gehakketeer." De Beweging' is een vrij tijd schrift, en van Eedens antwoord z>u er wel kom geweest zijn. Is het niet oelachelijfe, dat Kloos doet alsof bij op dat re lactiebureau thuis is als op het ijne? Welk beeld cns uit ,dit alles verschijnt? Het beeld van den verwarde, waarmee men medelijden zou hebben als hij het niet ver beurde door zijn gehakketeer". Van iemand die zijn lijd niet meer begrijpt eu toch niet eche den kan van het leiderschap, waar i ij eenmaal het volste recht ophad. Die daarom rond zich een groep tracht te vormen waarvan hij de belangrijkheid tegen beter weten in overdrijf', die niet ophoudt m t te tochten tegen wat steeds krachtiger en rijker ontbloeit. De juis'e inzichten snijden als bliksems af en toe door de zwarte s apelwolken, maar de duisternis wordt er des te /reeselijker door. Twee dingen resten mij: het diepste verval van K'oos' best f en emaak aan te toonen door een bespreking van de4ePeik uitgave, met inlei ling; en de betrekkelijke verbetering nader te beschouwen die uit de onlangs uitgegeven bloemle.ingen blijkt. Driebergen. AI.EX. GUTTEIING Boekvei kooping t>üR W. P. de Vries. Van 17?22 Juni met kijkdagen op 14 en 15 Juni brengt R. W. P. de Vries onder den hamer eene rijke verzameling belangrijke werken over recht en recht spraak, theologie, philisophie, geFc'iiedenis en plaatsbeschrijving, Klassieke-, Xederlanische , Duitsche en Engelscbe letteren, medi cijnen, wetenschap, schoone kunsten, schi'derijen, enz., uit de bibliotheken van wijlen He Lope.t de Leao Laguna te Amstprlarn; C. F. Harbord, advokaat te Haarlem; G. J. Sieverdink te Gouda, dr. J. C. P. Eyftiiick Schattenkerk, dokter te Uithoorn; C. van Dillen, onderwijzer te Amsterdam en J. A. H. Trap te Amsterdam. De boekenschat van wijlen deze geleerde heeren bevat, vooral op het gebied van het lecht, kostbare en zeldzame werken, ook van hei Beljdsci, Fraasch en Duitsch recht. Niet minder op dat d.jr letterkunde. Onder deze laatste rubriek k >men vele overdrukken voor, bth»lve onmisbare stanidaard verken. De afleeling geschiedenis bevat o. a. veel curieus voor de historie van A i sterdam. Xiet minder belangrijk zijn de werken over Genealogie, Aardrijkskunde, in den uitgebreidsten zin; bibliosjraphie en drukkunst; de verschillende talen en hare letterkunde (ook Italiaansche, Spaansche en Portugeeeche; volksboeken; folklore; occultisme; kostuu n, zeden en gewoonten; jachc en fport ; mathe sis : levensverzekering; a'tronomie, chemie, zoölogie, botanie; medicijnen, kunstnijver heid, kunst; vaüa, en een geheel ka'tierlooneel vervaardigd d jor F. A. L. Japiu met tal van tooneelsctermtn. NIEUWE UITGAVEN. Toesiaml op htt Keoondormin, door H. A. VAN DAI.SUM. Rotterdam, W. L. en J. Brutse. Het leren is al» een da>n/i. door JEAXXE HAAXMAS. Am-terdam, L. J. Veen. J. bosHooM. 'O tfi'k'-riingen en ntudics uit de ver/auis ing II. W. Mesdag te 's Graveühage. Amsteidam, \V. Vcrsluijs. Jj'itmiitTt'T), llaagsche loman, door BUAII VAX DAM 's Gravenhase, Blanc & Co. Volksbiblijtheek' Xo. 11, J/ct ministerie-De Me, ster, door d e linkerzijde bt oordeeld, door A. J.OOSTDAM Leiden, L'iigev.venn. Vutura' . UU liet leren t'cm een lnjpo::hondtr, door J. EVERTS Jr. Bussuiu, C. A. J. van Dishoeck. Gttnyayeerd, door JEANSE REYXEKE VAX STUWE. Amsterdam, L J. Veen. BiJi.sciiK, N(ituur<j.:heïnif.n, voor Xederlnnd beweikt, door C. P. i\ TFK KUILE. Zutphen, W. J. Thierne & Co. H. LUOTZKY, (lodtdiensl < f Go-'»rijk, vertaald door mevr. J P. WEÜSELIXK VAN-Ros.-U.M. Zutphen, W. J. Thieme & Co. Geschieden s der Nederlandsrhe fpoorii'eyen, door mr. J. ti JOSCKERS XIEBOEB. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink & Zoon. IimtMmge.i en i:ereen>gin,gen Ie Arnhem, van belang voor on- eu minvermogenden. Uitgave der vereeniging Armenzorg 1DÜ?. Arnhem, Stenfert Kroese & v. d. Zarde. Moderne drukten en /Afdrukken, GEOEGKS EEKIIOI'D, vertellingen. Bij D. Xoordhoüte Gronirgen verscheen: JKrkttmchool. Oefeningen voor het aanschou welijk, uit het hoofd en schriftelijklekener, door W. H. WISSELISK, 7e stukje Gewone eu tiendeelige breuken, percent"- gezelschapsrekening, enz., 15e, verbeterde druk. ? Scaen;.ca Komana, scripsit, JACOEUS VAX WAGKMXGEX. Jjeschrijrenle nmeetkvnde, door dr. J. KORS. Ie deel, 4e dr., herz. door dr. O. I'OSTMA. Te k -t. Beschrijvende meetkunde, door dr J. KOKF, Ie deel, 4e druk, herz. door dr. O. POSTMA. Atlas. Uitgewerkte scheikundige vraagstukken, door C. A. DE LOOZE. Grondbeg r.selen der chem-ie, door dr. J. E. ENKLAAR en dr. C. J. EXKI.AAK. 1ste deel, Anorganische chemie. Leiddraad, hij de sfudie der letterkunde voor de hoofdacle, door FBISIUS. II. Hoof-. Kern van de vlakke driehoeksmeting, door W. H. WISSEI.INK. Krrn van de meetkunde, door W. H, WISSE LIXK, 5e. herziene druk, mei 102 fi Juren. Kwellen w>d Er'-aklurigen. herausgegeben von J. f. 1I.I.A5IB njtox, j. W. Ki irER und M, EiKEi.ENB'iOM. No. 4, Kom ad FerdinandMeyer. Zwei Novellen, mit einer Einleitun^ und erlüuternden Bemerkungen versehen von M. ElIÏEI.EXBOOJr. H rler, Sprichwörter ? nd Rcdensarten für den Angehenden Kaufmann, gesammelt von B. A. Bi7M.\«;jr. Eti(;e!sc}i, voor eerstbeginnenden door prof. dr. OTTO JESPKIISEX indr.CtiR SARATW, voor Nederland bewerkt door MAP.G JIEIJBOOM. Ie d> e' met "ele houigravuren, '. e druk. Vraagstukken bij de kern der vlakke drie hoeksmeting, door W. H. WLSSEI.IMC. ^erhte beginselen der l\'ii- en natuurkundige aardrijkskunde, een leiddraad bij bet onderwijs, ir et v.agen en opgaven ter oefenin? en reretit'e, door dr. II .BLINK 2-», geheel herz druk, met ti-1. plattn en 14 k aar'j es in afzor.d^rl. atlas. Tl e Ymn g Teacher, allereerst Enaelech les bo: kj -, door J. N. VAI.KIIOFF 7e, herz drnk. F. BRUINS Drumnaldetiaardlol ont/Totén leeikrirg voor vooitgezet onderwijs, omj:ewe kt door S. C. BRL'INS en J A. Br.vixs. I. A'edetland met algemeen overzicht van de aarde en vau Europa 17e druk. Nieuw opstellenboek. Stijfoff^n>r,gi-n voor k wet k-, normaal en hoogere burgerscho'en. door L. DE VUES. Hsn 'leiding bij de Studie rar, 't Duitach voor eerstbf ginnen len, door CIIK SAR.-U'\V. Voor Nederland bawerkt door WARO MKI.IÜOOM. English Classic!". Great No^els by Great Wri!er". Editi d with notes by J F. BEXKE. I. loanhoe, by Sir WALÏER SCOTT, Rart. Griekuclie otfeningen, door dr. P. V. SORM v\i en dr. P. VKKSJIEETKX, Ie deel, met afionderlijkfi woo-dentijsten. Bedruk. Vocaiulari(,m, woordenlijsten en regels bij de Griekscbe oefeningen, door dr. P. V. SJBJIAXI en ilr. i' VEÜS.MEI TEX, Ie ieel, 3e druk. Al.ea und Xeuts tvtuclie* L'-tebnch, lür die riederlii^dischen SchulenJ von H. C. SJ'KUYE. Er-ter Teii, E-ste Hiilfte, YiCrte Auflige, Rcvidiort, v on H. POT. Inhoud van Tydschriften. Pe XXe. Eeuw, 6e afl. : Fragmeoien uit Shakespeare's Hamlet door Ja<'. vau Looy. De Primin, door Richard de Cneu It. De Hel van Dante, door dr J. D. i>ier. ns de Haan. Portretkunst, door Jan Gratama. De Heilige Tocht, djor Ary Prins. Van Mandei'd Schilderboek, door G. H Miriv.s. In Arti-, door L. van Deyssel. Over im pressionisme en architectuur, door L. vau Deyssel. Buitenland staalkundig overzicht door Chr. Niiys. Vlaanderen, Juni : Hardenburg, door Om. K. de Lacy. De vrome rit, d or Maurits Sabbe. Krjotwilgen, door Arnold Sauwen. Frans bloot, Frans groot, Frans dood, door RenéVermandere. Kroniek. De Vlaamsche echoo). Joor August Vermeij'en. De B-u:egina. Juni 11)07 : De S'ij'ing (??lot), door Stijn St;eavels. De Nulerlandsche Iv uaissance-dichter Jan van H(.ut, (vervoljr), door d1". J. Piin^tn J.Lzn. Terugblik op stille nagedachtenis, dooi \V. L Penning Jr. De reertien j lar literalu i'g-'S'h'edenis" \an VVillem Kloos,docr Alt x Guttelin/.?Boeken. menschen ea Ktrooiiiint'fn. door Albert Ver wey Boekbeoordteiin^en, door Atn. van Genm p. U,: Xü'uwi Tijd, No. 6: I]istori;-che resulta'en, II, door W. van R-tve^eijn Jr. Een va.ig beginsel en een verderfelijke fakliek, d-ior J. vau d jn Tempel. Barend Goedhart Snik, t, door Herm. lleyertnans Jr. Het sociaal-libetalisme door Jos. Loopuit. Ar beiders en Am tenawbeweging, II. door L. J. C. l'oppe. De minde waard giieid dei meer waard .-theorie, XII, tloor J. Sax. Eur pn, afl (3 : t'ragmente.i uit Floris de Z yarte, door Adriaan van Oordt. Gedichten van S. G Rendingius?Van Harliniren. Do verborgen schat, door W. van Ho tf Gualthérie van Wee/el.?Délire. door Arnie ^alotnoKS. Roemeen-che litdeien, door Helene Lapidoth?S^arlh. Sawwa, door Leonie Andiejef. Lawaai in donkere stegen, door Gust. Naumann. ilicte'rees, door lienri de Rrg.'iier. De laatste opllikkering, De Katl ol.tk, Jar,i 1907: Tuberculose der longen, tloor If. J. Dauien. De Gu'.den Mif, tloor K Kruitwau;en.?liet Roode Kruis ia Japan, door A. M C. Cooth. Zonne brand, door N. R. m. S C Zomer, door Aug. van Cauwelaert. - De Xcria aan den Nijl, d"or E. van Krootenburg. DeGüdi lamp. d.'or L. R. Onze, Ecuir, til G: Do Slaalriisis, tl )or prof. mr. U', v. d. Vlu-'t. J! 'e'e, door G. F. Haspel-". Kerk en Staat in Frankrijk, door Jhr. pro! dr. B. II. C. K van der \\ijt-k. De triptiek van Fogazzaro, door prof. <ir. P. D. C'lnntepie de la Sausüye. Ciara Viehi:, door G-ertruida Carelsen. O eer de i lichten van den ciiticus, (!oor dr J. de Jong. GTuotyederlandfJmn 11)1)7: Tia^i-komedie, I, door C. P. Brandt van Doorne. Tredmo'en, door Top Na tf. Laatste schemer, door Louis Couperus.?Verzen van AnnieSalomong. Het hoogste recht, door Ina Bou lier B.ikker. Cm el van Mander, door J. Koopmans. Vragen von den Dag, ad. 0: Dr. C. J. Wijnaenit's F/ancken, Het nitioaaal bui eau voor Vrouwenarbeid . Holbewoners in Afrika. (i. H. Priem, De Nieuwe Duit-che lyriek. E. J. Rciivlers. Evolutie en Vakoph-id ng Prof. JaliusFranz, De vroegere en tegenwoordige beschouwingen over den bouw van het VVereldruim. Ruampol, Financieele zelfstandigheid van Indi Bibliographie. Van Maand tot Maand : Uit het zieleleren der vogels (J. Howaid Moore) De Vrouw en Haar lluis, No. '2 : Zijn brief, door Marie Mode en vrou venkleedinp, I, door G. W. E. L^ekepraa'je over kamer inrichting, I, door J. J. Meijer. Overkiuissteekjes door R. \V. P. de Vries Jr. Het menu van een wetenschappelijk standpunt bekeken, II. door dr. .1. Schrijver Recepten van soep vit esch. Woord en blik, door Marie. Linnen zomertoiletten. Speelpakjts voor kin ieren, door Elis. M. Rogge. Vo;)r onze jong« meisjes. Ceintuur van vlecht werk. Onwaarheid spreken, door J. v. Leid-n. E'ck wat WUB.?Huigspreuken. Rozen. Wat men ziet en leest. Paarler. De Nationale Vrouwenraad vau Nederland. Berichten over patronen in dit nummer. Orgaan van den Ned. Bond tot Bestrijding der Vivisectie, No. 12: Verslag van de jaar vergadering.?Algemeen, finanüec-1 verslag. Verslagen der efdeelingen. Finantieele ver slagen der afdeelingen. De lezing van dr. Maréchal van Parijs. Vaiia. To'mkunst, No. 22: Mozart's requiem en Suessmayer. Arthur Nikisch over de mo derne diriireerkunst. De Meidagtn in Richard Wa^cer's leven. Het oude hoftheater te Weiraar. Berichten en Mededeeliugen. Varia.?Uit het VereenigingsL;veu. l igen Haard: Eros als Heros, door H. S. P. K.. I. Het Koloniehni9?Kerdijk",door C. Nannes Gorter, met af b. Eén-Mei-dag, door Dacy K. A. Junius. In het BlindenInstiluut te Amsterdam, door W. P. J. M. van den Heuvel, I, met afb. Koude voorjaar.-tlagen. Versjes, door J S.: Het oude lied jj. Over de heide. Op Kraantjelek. Feuilleton. Am den Ykant. Met de adelborsten op Hr. Ms. Friesland >n gouden bruiloft. G tand Hotel, alles met afb. VOOR DAMES. De yaor Vrjiw inïiesreclit in Emelati Niet ontmoedigd door den veel vul digen tegen stand waartegen zij te kampen heelt gehad en de onvriendelijke behandeling van de zijde vau het tegenwoordig Parlement, waarop zij al baar hoop had gevestigd, gaat de Partij voor Vrouwenkiesrecht in Engeland lang zaam maar zeker voort op ien ingeslagen weg. Haar jongste ervaringen hebben baar vast beradener tn hoopvoller gemaakt dan ooit te voren en eeu teeken ten haren gunste rcag Oien het noemen dat de openbare mee ning thans meer veide-ld is ten opzichte van het. viaagsiuk dan tot hiertoe het ge val waf. Tot betrekkelijk korten tijd geleden werd het geheele vraagstuk, behilve door eenige hoog ontwikkelde personen beschouwd als belachelijk, als een zaak, die lag buiten de sfeer der gebruikelijke staatkunde. Tegenwoordig behoort het tot de gewone onderwerpen van den dag en moet ieder staatkuudige met het vraagstuk rekening houden eu zijn standpunt voor- of tegen kunnen verdt d ten. Do vrouwen hebben, riettegecstaaLde het haar niet lukte het Kiesrecht te veroveren, toch zulk een overwegend 'n invloed bij de verkiezingen, dat s'echts weinig mannen, die een zettl in htt IVilement verlangen, haar gehiel kunnen uegeeren, en de vrouwen beginnen zich dit bewust ie \vorden en van dit wapen jjebiuik te maken bij de verde diging van haar zaak in do naaste toekomst, De vrouwen, die beken! staan a!s ijveraars voor vrouwenkiesrecht, kan men vertieelen in t*ee ond rdeeier, teAo.iLlijk sufl'tagists" en Hill'ragettes" genaamd. Waarin onder scheiden deze euJIVagis's en sullragettes zich ? Pe eerste naam omvat allen, die streven naar vrouwenkiesrecht, dj laatste werd de Echirrjpuaam van de vx-uweu die deelnamen aan de heftige tooneclfii. welke voorvielen in de nibijneid van het Parlementsgebouw. Het mogj wasn- /ij u geweest dat eenige der vurigste vo «rstan l-iters iets te ver g:ngen, maar hoeveel zakeii, w «a1 voor gestreden moest worden, voor /.ij injiantr vtu.deii, werden oois jrtwum-in, tij te t et-r j. f v< e i^e opvattingover de njiddelen, de u.t-n tofpa-te ? "Het m-jge eeiji^s/.ius stuuen zoo'n botsin_' tusschen vrouwen en politieagenten, maar de omstaudigheilen doen dikwijls de zakeu in een ander jicht zien en men zal zich her inneren, dat een Parlemerr s'.id zelf in een oubeAaakt oojieo' lik toegaf, dat van geen tniiel parleaienirlid iets te verkrijgen zou zijn. tol hij tot het oneindige was gekweld en vervet M. VOIT dien tijd zoudtn zij het Yiiugstuk nooit iu ernst befchouweii. Naarmate de ba-vegm,' zicli uietr heeft uitgebreid en vele wt-lojigevceJe, beschaafde. beai'.nntlijke vrouwen m debetoogden voor vrouwenkiesrecht en toonden dat ] bereid waren ia de gevangenis te zitten voor de zaak die haar ter haite gaat, is de naam gutlragette wat in onbruik geraakt en de ge bet Ie partij heet weer sull'ragiit". Wellicht is het krachtigst argumeut, dat de partij voor haar zaak het ft doen booren, wtl dit, dat zij stem verlangen om billijker loon te verkrijgen voor de vi.f inülioeu werktudd vrouwen in l.ot land. Het is niet eenvoudig de viaag de loonen van de viouveu hel/.eli Ie «preveld te krijgen als dat der mannen, maar ze minder ellendig en 01. voldoend te uiaken tlan zij zijn, vooral op gioote fabiiekt n en in den kleinen winkel stand die zich gt-wtonUk in de buurt der groute indust) iectntrums bevindt en waar vrouwen dikwijls heele gezinnen en bloed verwanten hebben te otd.-rhouden met haar loon. Hoe denken zij haar loon te verbeteren door een stem in het Parlement? Het antwoord is, dat terwijl vroeger het geld dat werd bijeengebracht door de trades unions rechtstreeks in haar eigen belang werd gebr nik t, dit uu aangewend wordt voor politieke doeleinden, daar de mannen hebben ui' ge maakt dat de meeste belangrijke vraagstukken op gebiel van nij verluid het best kunnen worden behandeld en vastgesteld in Let Parlement. Om dus haar belangen beschermd te ien, moeten zij parlementsleden kiezen, die voor haar belangen opkomen. Men heeft r;iet viel veibeelding noodig om in te zien hoe de helangen der vrouw in het politieke geharrewar verwaar loosd en verg ten wor ieu, vooral niet, wan neer we tns herinneren, dat er geen parlementsltden zijn, die verplicht zijn haar belangen te beschermtn en te bepleiter. Ongetwijfeld is er in Engeland nog een ruime kling van vrouwen, die onverschillig zijn voor politiek en die nooit ernstig hebben nagedacht over kiesrec.:t voor haar geslacht. Die vrouwen vinden haar zusters bespottelijk in haar ijver kiesrecht te verkrijgen zij gelooven niet, dat er iets dojr gewonnen wordt en zijn alleen bang t-oor droo^ werk en inspan ning. Deze kring bestaat voornamelijk uit vrouwen die een gemakkelijk weeldeleven leiden, die steeds beschermd worden en nooit in aanraking k jrnen met de ruwe buitenwereld. Haar levensomstandigbeien bevredigen haar en zij kunnen niet begrijpen dat het levenspad van andere vrouwen niet zoo glad en efl'en is. Maar er is nog een andere afleeling vrou40 t ? n 11 per r ? g ? 1. COGNAC J. & F. MARTELL Vraagt Uwen Wijnhandelaar naar deze absoluut zuivere Cognac, welke vanaf ? 3.5O tot ? 8.5O p. Oesch geleverd wordt Generale Agenten voor Nederland en Koloniën: 14OO1MJAX* «V A M S T K It I» A W. Vraagt Stalen van onze voorjaars- en zomer-nouveautés,voor costumes en blouses: Echizen, Taffetas lustre, Louisine, a jour, Mousseline 12ücM.breed, van (iocent per meter af, in zwart, wit, effen en gekleurd,als ook geborduurde blouses en robes in batist. Wij leveren alleen gegarandeerd solide Zijde stoffen direct aan par ticulieren, franco vracht en rechten aan huis. SCHWF.IZER & Co., Luzern H25. (Zwitserland». Zijdestoffan-Export. Kon. Hofl. Extra Tarwebloem voor de fijne keuken. 't Pakje vtn % Ki.!o?'r. /0.12:'. MIJ. VOOR MEEL- EN 2S. B:j opjave van uw adres wordt U door de afdeeling Broodfabriek particulier ballend. Eenige Fabrikanten W.BengerSnhne Stuttgart Hoofddepöt te AMSTKRDAM: Kalverstr.157 K. F. DEUSCHLE-BENGER! Echt Victbrfawater cht V i c tot1 a w a t e r OBERUAHNSTEIN Gede pone«r<l Filialen: SPUI 25, VAN WOUSTRAAT 9. Depots: v. Baerle.traat 38, Joh. Verhulgtstraat 105, 1ste Gonst. Huysiensstraat 92, 1ste Helmersstraat 201, Nassaukade 304a, de Ciercqstraat 8, Marnixstraat 257, Haarlem merdijk 20, Van der Hoopstraat 38, Plantage Kerklaan 15, Von Zesenstraat 29, Oostenburgergrachtt 17, Javastr. 5 Camperstr. 20, Weesperzijde 74, Watergraafsmeer: Breedeweg 1. BOUWT TNUNSPËET o d. VELUWE. Inlicht, b/d Vereeniging Kantoren voor Vaste Goederen in Nederland te Nunspeet. i

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl