10 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1567 schieter geworden, zoodat Amerika door de omstandigheden genoodzaakt was de eisenen in te krimpen of waar -geld te verkrygen was, daarvoor hoogere rente te betalen. Hetzelfde is in Europa, voornamelijk in Duitschland het geval geweest. O as ten ry k, Italië, Spanje, de noordelijke lan den, in de eerste plaats Rusland, hebben hun eigen kapitaal noodig. Zelfs Engeland ia in dezen tgd, na voorziening in de eigen behoeften en die vin zijn eigen koloniën, niet geneigd veel geld af te geven. In DaitschlaDd, waar het bank-diaconto nog altyd 5)4 pCt. if, worden groote bedra gen fran^h kapitaal rentegevend gemaakt. Niettemin hebben Duitsche bankinstellingen in het afgeloopen semestre flink deelgenomen in de uitgifte van buitenland «che leeningen, al kwamen die ook over 't aUemeen in dit jaar minder veelvuldig voor. Doch door die deelname is de toestand der eigen geldmarkt nog verergerd, daar Daitschland te zelfder .tyd kapitaal-aan voer zeer goed kon gebruiken. Eigenlijk komen als export-landen van kapitaal op 't oog =nblik alleen Frankryk, Nederland en Belgiëin aanmerking en mis schien in bescheiden mate, ook Z /vitserland. Maar dit werkt natuurlijk" niet medj om in die landen geld goedkooper te maken; integendeel i» het er nog steeds abnormaal duur. De Banque de France handhaaft nog het tot 31A pCt. verhoogde disconto, de Nederlandsche zoowel, als de Belgische Bank hebben het 5 pCls disconto nog niet verlaagd. In .de eerste dagen van het nieuwe Bemes're waj de prolongatie koers hier 7 a. 7 M pCt. Staten, gemeenten en particuliere onder nemingen hebben onder deze omstandigheden bühet aangaan van nuu*e leeningen tot een hoogeren rente-voet moeten besluiten. Pruisen gaf in 1907 400 millioen Rjksmaik 4 pCt,- Schatkist-Ooligatiën, in 1912 aflosbaar, tl 99 pCr. uit, nadat deStaat Ham burg een 4 pCt. leening van GO millioen, niet aflosbaar vóór 1915, had aangegaan, waarop de inschrijvicg a 100'4 pCr. was opengesteld. Evenioo deed Beieren met 40 millioen en Wurtembtrg met 14 millioen, resp. a 100.20 en & pari, afl jsbaar in 1915, beide 4 p(X rente dragende, zoodat dit type voor de eerstvolgenda 8 jaren weder in Duitschland is ingevoerl. Het 3 pCt.-type heeft de nadeelige terug?werking daarvan ondervonden. De 3 pCf. Pruisische Con=ol's in 1890 gecreëerd, zijn in dit jaar tot den laa^s en koers sedert 18'.).! teruggegaan en wel tot ?3.oO (25 Juni 1.1). De hoogste koers in het afgeloopen semestre was 87 30. De fluctuatie'» der laatste jaren vindt men hieronder vermeld: jaar. hoogste koers, laagste koer?. 1900 89.10 Si.SO 1901. 92.50 86. 1902 93. 90 30 1905 95.30 M) 30 1904 9220 89. 1905 91.70 88.30 1906 89.00 Só.90 In de jaren 189?,96 werd de pari-koers overschreden. In het. dure geld jaar 1900, toen de industrie een tijdperk van grooten b'oei doorleefde, daalle de koers tot 84.80; bij de daarop gevolgde dépiessie ging hij toe 93 opwaarts. Sedert het najaar van 19.fi, toen geld duurder werd, is een gevoelige daling inge treden, die slechts wordt geëvenaard door den koersternggang der Britfche Consols. Deze toch zijn koit geleden 83ÜpO. vermirderd en einde Juni 1.1. tot slechts 84% I-Ct. hersteld. Van welke beteekenis dit koers-ni :eau is, i.kt uit de volgende opgave: jaar. hoogste koers, laags'e koer^. ] 89S?1809 11.-% \>'% 1900?1902 103* 91 1903 93% 89 "ii 1904 91X 85 1905 y,34 87 X 1906 91 8)K Zij bereikten in 1844 voor 't eerst den parikoeis. n de veelbewogen jaren 1847/48 was de laagste koers resp. 7t% en 80; zóó laag zijn ze tot du«ver niet mter geweest; reeds in 1852 stonden ze weer pari, om 2 jaren later, tijdens den Kriuo-oorlog tot 85 terug te gaan en eerst na 1S80 opnieuw tot pari te stijgen. Maar in de laitste 10 jaren (1897 113%) bedraagt de daling niet minder dan ca. 30 pCt. Ook de 3 pCt.'s Eransche rente heeft in deze dagen door een daling tot 93% het laagste niveau sedert 189;! bereikt. Eveneens is de teruggang van andere Staatsfondïen in dit jaar van beteekenis. Ontegenzeggelijk oefent de 'opstand der industrie hierop grooten invloed uit. Ver heugt zij zich in e»n tijdperk van bloei. dan wor tt iedere vraag naar nieusv kapitaal niet alleen gereedelijk vervuld, raaar door gaans overtrefc dan Let aanbod de vraig vele ma'.en en van alle zijden blijkt dan de wen?ch een deel te verkrijgen in de ruime winsten, welke de een of andere bloeiende tak van nijverheid beloof; af te werpen. Hoezeer dan ook staten, gemeenten of aadere maatschappijen,die geld noodig hebben. door een vaste rente den geldgever trachten te vrijwaren voor de altijd niüi of meer wisselvallige kansen e> ner indiistrieele onder neming, de aantrekking-tkrac it van een hoog dividend is sterker dan de zekerheid van een vaste rente Zoodra echter worden de vooruitzichten op het aanhouden van den gunst i gen ind.ir-trieelen toestand bedreigd, c.f er heeft een tenigvloeiiriii plaats van kapitaal van de dividend-waarden naar rle markt van de va*te rente afwerpende fondsen. In zoover das vindt men in d<: koerMl'ictuatie's van deze laatste fondsen de terug werking der iiieenicg omtrent den duur, de draagkracht en de vooruitzichten van een gunstigen tijd voor de indu:trie uitgedrukt. 4/7 '07. V. D ti. iiitiHmmiiiMiiitnmtitimiwfHinmiHP De lilitn en óe Jcien. Bij al de vrijheid en de voorrechten, die de Joden in Holland in de 17de en l*;le eeuw conoten, stonden zij toch in menig opzicht ten achter bij hun andersdenkende medeburgers. Wel voelden zij zich geluk kig, vooral, wanneer zij hun toejtand hier vergeleken met dien van hun geloofsgenooten in nagenoeg alle andere landen ter wereld, maar van gelijkstelling en zeker van volledige gelijkstelling met hun rnedcburgers -was toen geen sprake. Zoo is het bijvoorbeeld een vaststaand feit van algemeene bekendheid', dat de gilden overal voor do JoJen gesloten waren, waardoor het hun dus volstrekt onmogelijk gemaakt werd, zich op ambachten toe te Ie?gen, en hun middelen van bestaan zich slechts tot zeer enkele moesten beperken. Slechts hier en daar worden uitzonderingen op dezen al?emeenen regel genoeml, en men noemt dan als bijzon lere zeldzaamheid eenige sporadische gevallen, dat Joden tot de gil den wer.len toegelaten. Die weinige gelukskinderen onder de Joden komen echter eerst in de 18 !e eeuw voor, en voor het meerendeel eerst in de tweede helft dier eeuw. Door jarenlangen omgang en veelvuld'g verkeer k wan men eindelijk tot het bewust zijn, dat het toch niet bepaald staatsgevaarlijk kon worden genoemd, nu en dan zulk een uitzondering te maken In het bijzonder, wanneer de toelating van een zoon van het oude volk voordeel beloof Ie ook voor de andere gildebroeders, maakte men geen be zwaar, den algemeenen regel op zij te schuiven. Een merkwaardige uitzondering op dit gebioJ vermeldt het register der gildebroeders van het Groote- of Grrootcoopmansgild in het stedelijk arehieiVts Dordrecht. Merkwaardig is die uitzondering daarom, omdat daar reeds op het einde der 17de eeuw sprake is van opname van Joden in dat gilde en omdat drie Joden te gelijk tot de gelukkigen mochten behooren en eindelijk, omdat daar blijkt, dat die bevoor rechten ook reeds tot aidere gilden waren toegelaten. Wij lezen namelijk, in bedoeld r-sister, dat op 29 Januari 1696 in het Grootcooprnansgild werden opgenomen: Salotnon Levi van den derden eed, Levi S.iloruons van den tweedon eed en Meijer Salomons van den tweeden eed. De beide laatstgenoemden hadden dus nog in óón auder gil Ie den toelutingseel gedaan, en de eerstgenoemde zelfs nog in twee andere gilden. Ka dat alles reeds in 1696. DorJt kan trotsch zijn op den toleranten geest, die daar toen ree Is heerschte. Nu is het waar, dat ook hier eigenbelang wel een woordje ten gunste schijnt mede gesproken te hebben. Immers genoemde Salomon Levi, volgens het Bargerboek geboortig in Polen, was op 23 October 1670 voor de niet geringe som van 40 car. guldens als inheems poorter" der stad aangenomen en dreef hier als geldwisselaar een handel van beduidendcn omvang. Hij wekte door zijn voortdurend zich uitbreidende handels zaken den naijver o j van een groote Joilsch e koopmansfirma uit Rotterdam, Elias en Samuel Mozes, die zich op l Augustus 1682 met een rekwest wendde tot de Ed. G oot Achtbare Heeren den presideerendo Borgemre. ende Regeerders der Stad Dorde". Daarbij verzoekt deze firma op geargu menteerde gron ten dezelfde voorrechten to mogen penieten als Salomon Levi en doet zulke voordelige aanbiedingen, dat de regeerders zich haasten, aan het verzoek te voldoen. De tekst van dit rekwest is in vele opzichten vermeldenswaard. De hoeren beginnen met in herinnering te brengen, dat zij reeds eenige jaren niot en anders hebben gedaen als tot Ansterdam, Rotter dam en elders geldt op te wisselen, taba< k te spinrei ofte doen spinnen en veele wis selbrieven soo op Engelant, Noorwesen als andre gewesten te vernegotieeren.'' Nu Salomon Livi het voorrecht heeft gekregen, dit alles ook in Dordrecht te mogen doen, meenen zij, dat het in het belarg der in gezetenen i", ook aan hen gelijk voorrecht te verkenen. Want de inuesetenen sonde veel meer Lveur hebben, dat er versehij.le wisselaars zijn, gelijk binnen Amsterdam, Rotterdam, Midlelburzh en elders dan een alleen; door dien sulcx tot haer genougen niet altijt van een soo wel conde worde gedient ah van veele". Van Dordrecht uit hadden dan o >k verscbijde heere en coopluyden'1 daarover tot hen geklaagd, en bij hsn aangedrongen, een rekwest bij het stadsbestuur in te dienen met presentatie, soo het noodig mogte zijn, deselve re(|iieste tot recommandatie van dese saecke selfs to sullen teyckenen, te iieer dewijl de negotie op Engelant en Noor wegen en coopmanschap van de tiback alhier meer en meer toeneemt". Wat nu de voordeelipe aanbiedingen der verzoekers be treft, beloofden zij, dat twee volle hn\>inge van Rotterdam van haere ratio aeustonts binnen dese stadt sig met haer woon sullen ter neder stellen en sij soo haest sulcx sal connen worden gedaen aenstonts een tabai tjspinnerije binnen dese s-ttdt sullen opstellen, dat mede niet alloen eene groote neringe en welvaart in deze stadt sal brengen, maer oo -k veel arme, menschon de co*t sal geven." Ver ier verzekerden/ij, dat de personen, die zich van hun firma in Dordrecht zouden vestigen, soo errlijck, surft.'ant en bequaem sullen sijn, om den border te dienen als suppl"' selfs sijn, pul lende sij, siippl'6", die sterck van broeders, swagers, schoonvader, oom^n en neven sijn, surh'-ante coopluyden binnen Amsterdam en Rotterdam, met deselve dickwils binnen dost) stadt kommen logeren en op allerlij wijze, de negot.ën te beneh'cercn en tot dien eynde de voors. porsoonen mrt koopman schappen, geit en credit te" maintinrren, 't geen wa"rlij;:k al mode sal streckeri tot groot voordeel van de ingeseteno alhier". Ten slotte beloofden zij nog alle het silver, 'tA'dck sij luy.len binnen <!ose stadt, Rot terdam en elders sul'en bekomen, in do munte alhier te sullen verco pen voor den halve t-tr. minder pr. marck als d? cours van Amsterdam sal siju, 't geene alsmede tot meerder voordeel van deselve munto strpcken sal." Met xulke vooruitzichten zetten de Dortsi'he vaderen do poorten wijd opon voor de ver/oekendo Jolen, /ij gaven hun het burgerrecht en willigden hun verzoeken ton volle in, onder die expres.se conditien nogluns dat de voor" snppi'r:l alle do beloften sullen hebben to presteren ende na te corncn oude wel specialyck dat deselve op't spoe digste sullen versorgen, dat twee fiimilicn alliicr ter stede ctt'ectievc sullen komen woonen ende de tabakspinnerije alhier sul len exerceren en doen exerceren, mitsgaders daerinne continueren'', /oo werden /ij gelijk gesteld met den bovengenoemde!) Salomo Le\\ en mochten zich in dezelfde voorrech ten verheugen. En alleen voor zulke Jolen onder zulke omstandigheden werlen dan ook bij uitzon dering du toegangen tor de gilden geopend. Dordrecht, J,mi 1907. SAM. DASKKKG. Inhoud van Tijdschriften. DeXXe Eeuw,Te aft.: Tegenover het verle den, door Frans Mgnssen. Fragmeuten uit Shakespeare's Hamlet, doo: Jac. van Looy. DO achtergrond der evangeliën, door prof. G. J. P. J. B>lland. Portretkuust, (-«lotj, door Jan Gratama. En 't westen vlamde als da hell«, door Piet van Asscbe. letsoverBernard Shaw, door J. F. de Wilde. Staalkun dige kroniek, door mr. U. P. Marchant. De Beweging, Juli '0.: Het Al. Eenig leven, een dichterlijke wijsgeer ge geloofsbelijdeniis door Nico v. Suchtelen.?Uit Idy.len', door Albert Verwey. DO Nederland che renais sance dichter Jan van Hout, (-i'ot), do jr dr. J. Prinsen J.Lz. Amazone, door Th. van Ameide.. Potgieter en timken Huet als critici, door dr. P. G. N. de Vooys. Drie sonnetteu, door Henr. des Tombe-Drabbe. Rus and, door Maurits Uylddrt. De dichter Bjuteus. prae udien,(ioor Aibert Verwey. Onze Keuui, 7e aft : Bjete, door G. F. H;.st>els, II. De iu.loed der zending op de uiaatschappy der inlanders, door Au). C. K.ruyt. Een bondgenootschap tiusuhcu Neder aiid en Marokko, door dr. K. Heermga. Den lOd n Augustus 1792, door i\ Suiit Kleine. .' e Gathedraal van Chartres, door B. ?an tlasseh. Unze leestafel. Groot Nederland, Juli '07. J. A. Simons-Mees, Atie's huwelijk, I C P. Brandt van Uoorne, Tragikomedie, H, Wiüem Kalui», Verzen. Kenéde Ciercq. Liederen. Dr. Edw. B. Koster, Wil.iam Biake. Dramatische kunst. Ontwaking, Ju i 'u7 : Ds. N. J. C. Schermerhorn, Wat is hst doel des tevens??.lacob Is^. de Haan, Ondergangen. Wiilem Uijsse.s, M--i-wandeling. Sista vau Daelen, Kiokkeulit-d en Liedjes van opstand. Louis Kalis, Verzen van hartstocht. F. uouiela Aieuwenhui', Bjeken en tij Irchrif^en. De Katholiek, Juli 'l)7: e opgravingen iu het Oosten en de godsd enst van Israël, 11, door P. vin den Tempel De troonsbestijging van Cyriihi', door dr. L. J. Siciiug. JSaar aan leiding van een belangrijk artikel over ^odsdienstonderwij ', door M A. P C. Poelnekke. De bronnen dar iltaergeheimenisseu, 111, door H J. Damen. Tuberculose der longen, (slot). Een oud Pinksterliedeken, d. Fr. Berlhold. Earnpa, all. ': Karel van de Woestyae, Ver zen. Herman Teirlincs, De meid van mijn heer Serjansx.oon. S. G. K-idain^in* van Harlingen, Versen. Pauline Le Houx, \'an een klein meisje en van oude boeken. inton van der Stok, Avond-Land. I.VVmkler Prin-1, Nagelaten werk. J f ij j er, Maart j e Verriet. Gust. Nannaanrj, Li vaai in donkere stegen. Henri de Reinier, Minnevrees. Jo Z\vartendijk, Ziekenhuisschet?. Joare C- Termaat, Nieuwe Russische let1 eren, Tijdechrift voor W/jsbegeeit-',, 2dail.: Het primitie/e levensproces, door dr. H. lietliy. tiet vraaastuk van den wereld /rede, dour L. H. Grondijs. Het ding op zichzelf, door G. J. P. J. BolUn-1. Het ilen>ï-ehe,. Ken hoofdstuk van hoogere levensleer, door dr. J. D. Bierens de Haan.?Boekbespreking. Vlaanderen, Juli'07: KudJ' gee.-t, d. Gustaaf Vermeer?cli. f)ood<5onde, door F. \'er;choren. Zomer, door Constant Eeckels. De Zaaiei' door Hugo vin Walden. Vragen ran Jen D ly, all. 7: J Herman Rietner.-ma. Fiiesland in den zo'ne.'tijd. Een kattenraadsei.?Dr. H. Blink, Iets ov^r bet, suiker vraagstuk en den tuikerhandel. J. Kuyper, Economische verft'heidenheden, III. A. H. Kadg. Het wereld'uilptnalvraag^tiik. D. S avorinus, de lucifer en v.ijn vooroudeis. Gecomprimeerde iucht tot stilliogder golven. Bibliographie. Van Ma'ind tot Maim-l. Ontwikkeling der haudelswetenschappen in Nederland in de !7e eeuw, door Hendr.C.Diiï'jree.?He versteende bosschen in Trizona, door prof. Hni;o de Viies. Hetzonnelichtals factor voor bloedvorming. Toonkunst, No. 26: Mozart'sreipvem en Siissmayer. Het 4;ie toonkun-tenaarsfeest vin den Allgemeineu Deut-clien Mu^ikervereins" te Dresden. Berichten en mededeelingen. Uit het Vereenigir gsleven. E'gen Haard Eros als Heros, door IT. S. S. K., V, (slot). Nederland voor honderd jaren, door Gineraal Wüppermann, II. inetatb. -P. van d-r Goot, met portret. Een moeielijk geval, door Jei". de Vries, bij de plaat.?De kinderen van den vis-er, naar de schilderij van B. J. Blommers. Een eemlag voor on/.e maiine, door H. Schutte. in(-tnfh.?Wülern Maris, II, (s!ot\ rret afb. -- Toen ging de trein..., door Jo de Vos. Feuilleton. Draaiorgel muziek. K'ectriei'e'ts-tentoonstelling te Arnhem. Met de adelborsten op Hr. Ms. Friesland, alles niet af beddingen, limimiMiiimimiim c/naczciiïte In drift. De dagbladen bfii-httrn dezer da^en het volgende ondt-r hovensta.ind opschrift : 's Hi'rtHt/mli'ifli, 20 Juni: (lii-t-nn s'oi'g een /lrift<i;n pnlitltnyetit ren li"m snrrfmlen /o'ii'^en Z'io'l'ii/ n, 'liil tiien <L',i, p'nti'/'gt'txt rt<i/ir hei zieL'-"iiJniis inoe^t hrer:<j>'ii. '/:jn Irt't'n, /,s 'm ifOOt yen- ar. ]\'nt ilt'n miei t helft f t, zil i/ien di'zi'n, >rnm,eer inen er '( bij kun /alm, alk-en zijn bel'i''jkkltni ontneme/i. Bij verschillende le:ers zullen, :-l naar bun teniperaiiu'nt is, maar vooral m verband met de ervaring die zij van jongens hebben, verschillende overvvegingH:! opkomen. Maar niet alleen temperament en ervaring, ook de lectuur zul een wo->rdj'i ir.eespreken, en een dame ('f leer, die de he.e jeiiijd alleen kent van een Kindorverjaarpariij of uit het bekende boek van Eileu Key (jiedagojiscber gedachten!.») uit de K--inr run Itt Kht/l zal er anders o-'er o)nlrelen. ilan bijv. een onderwijzer, die een tiental jaren voor k'a'sen van een volksschool ges aan hc-(-fr, of van een politieagent, di(j, o.ials de ver melde, jongens lieeft moeten alrosjfn. De uitingen in dit blad over de bande loosheid dt'r Xedeilind-clie kinderen lignen den meesten Ie crs vermoedelijk nog te'.ee! in 't geheugen om genieinorcer l te moeten worden, evenals de smadelijke me iednelinj; van een Dait^ch blad, dit. in Holland i i,'t <U' k'ti'/ert/i gi'$tr<i ['i, 'tcoi'in, inniM' de >,md> nrïj:ers die kinderen !ut',hl"/tn. Wie herinnert zich niet, hoe voor eenine jaren in het dorp Amsterdam (ten oosten van Haarlem in Noord-üo!l.r d) eenige Franschen schandelijk wer.len uit gejouwd ! omdat.,, ze een gekleurd lint om hunstroo- \ hoed hadden, hou weer eenige jaren daar voor een paar lieve, onschuldige kinderzieltj°s (/.ie Uien Key) een dame de oogen uitbrandden met een ppons, in vitriool ge drenkt en vastgebonden aan een stok? We zijn nog n et vergeten, hoe voor mis schien tien jaar iemand schreef: Ik heb m t e?.n geladen revolver in de hond galapen tu srhi'n gtriidzoe.ke-s, maar zurk canaille als de A 'm-terdtirnitche ?ilraatjevgd zag ik nrrgen'. Een Gr'eksch wijsgeer ontmoette eens op e n wandeÜEg een knaap, vergezeld door jijn paedagogcs (een slaaf die d-> jongelui naar het gyaina-tium bracht) De jongen stal een appel en de paedauogos wilde hem met den stok slaan, maar de wijsgeer (waar/oor was hij anders wijsgeer ?) begreep het beter. Hij ontrukte den slaaf d^n ftok om hem er mee te ranselnn, terwijl hij zeidi: L'wsckuld ia het, d'it vin leerling steelt. Dit is het geneesmid Ie'. A's jongnns. gemeen en valsch, onhebbelijk en boo-^iardig zijn, als zij verniel/.nchtig ea wreed zijn, dan is dat de schuld v«n hen, die aangewezen ijn. dat te \oo-k-iinen; onderwijzers en po itie-agenten zijn veran'woor lelijk voor d* terecht overal aangehaalde beruchtheid on«e" jeugd. Die tnoeten... J i, eerst moeten die k anten lezen. En dan ?,al hun nogmaals blijken, wat ze eigenlijk wel al lang wisten, die zullen gevoelen, dat ze altijd door met n, roei in d' gevangenis ft-an; want, wie, die het ernstig meent inet zijn werk, die het heil ge villen ia zich gevoelt, is zich zelf a'tyd nuester? Dit moet mun zijn, na'uurlijk en het behoort, want KJlen Key zegt het zoo mooi in de Eeuw vin het hiiid. en ze zeg- ook dat ze het karakter bedondert van em jonden, die terng slaat als opvoeder (vader of omlerwij'.er) Jiem s'aat. Kn 't heeft wel iets aard'gs in zich. zooaU iedere paradoxale uitspraak. Mair de f-jiteu van het werkelijke even verscb'ikken d'^ii ernstigen waarnemer, en men vraagt zich af: wat zal het ein Ie wezen? De kwestie schijnt niet geheet onbelangrijk, want men denke aan de toekoms:: Hildebrand sprak van t/ie* putiiae; als hij eens een groepje feitei onder het 002 ha l gehad. als we hierboven veroieUldtn, had hij mogelijk geschreven metu» patni'e We hopen voor den betrokken politi"a?ent in Den Bosch en voor zijn superieuren, dat hij ni-t gestraft, niet ontslagen wordt. Het gebeurde is al straf genoeg voor, niet voor het treiteren van den jongen, maar voor het gebrek aan ze'f beh?ersching van den agent. Men bedenke, niet d'd bet is ge beurd, maar waardoor. A';s wij hadden gfivoeld, gij die het, leest, zoowel als ik die het schrijf, wat de agent gevoe'de teen de jongen hem sar Ie, wie weet. w:e weet. Als men met de Groene Amsterdammer voor zich zit, kan men wel kalm zeggen : Ik zou. . . . We hopen, dat de au oritf-iter in den Bosch, en de justitie, als het tot een rechtsvervol ging komen mocht, dit voor oogen zullen willen houden. FR. VAN KAALTE. Arnhem, 26 Juni '07. MflllHltlltllHllilHIIMltlltllllHIIMHIlHIIIHIIIfltlllHlltllltltlllHUIIIIUIIIIItf 4fi Jairgiaa;. 7 Juli 1907. Red.: C. H. BSOEKKAMP, Damrak 59, Amsi Verzoeke alle me,dedeelrasren, deze mbriek betreffende, te richten aan bovenstaand adres Probleem No. 83 is aoed opgelost door : H. J. Boomsma, C Fischer; K. r. de Jong», Jac. Kuiijver, A. D. <.,) n»rido, H. Simons J, Swart. A'dam: C. L V'. Nagel, M. Xijhctl1, Delf ; IC Bouwes, N. Bouwe-1, D. Kikke. Edam; L La Porte, Go«s; J. L'iteijn, (iroe Ie; W. van Daalen, W. J. A. M,ula, J. Me.ijer, Haarlem; tj. Bakker Wz.. Heemstede; J. Fortgms, Helder: K. Ko^ ter, lloosrcarspel; M. Lum-tia Koog a d. Zaan; 15. y. (r irkum, R'da n; J. H. Mikkiak, [Itrechi; K de Visser. Vliisinaen; W. Dil J'.. J. K^m, K. S asjtpr, A. Vink, J b. Wijngaarden, Zaandam; H. Buismin, Zwartsluis. De oplossers worden er nog eens aan herinne'id, dat viui het na-spe,! in pr. No. S!*, da hoof i variant moet nitgeweikt en aange geven worden. Dit is be->li-it uoo lig, omdat hierin uog aardige valstrikken zijn aan^ebra.jht, waardoor zwart remise maakt. '/.ij. die h-!t na^pe! in al e varianten hebben uiigewerki, zien van/.3 f, waarin z-vart zich het Vieste hèft, kunnen verdedigen, en dit wordt de ..hoofdvariant ' genoemd. E:nds>llina van een door den heer J. II. Makkiuk te Uirteht gespeelde partij: Zwart (1!> scviijcfn\ Wit (13 schija-n). Zwart -ipeeH 18 22, waan a volgt : w 27 : 18, ril l'l, 3:5-2'.), 43 38, 3'J : ti, 30: 4'. Voorwaar een schoone e>mt>inatie, welke wel venli-'iit, vermei i te worden. I'ariij No. i><>, gespeeld 011 len A. N. Bond-dag te Zanndam 9 Mt-i 1.1., tu^cin-r, de. heeren 15. vau 't S ;':iip, mot wit en A. Snij lerj. met zwart, beiden van Amsterdam. Mei 1VU7. ONREGELMATIGE OPENING '. Wit Zwart Wit. Zrart. 1. 33 -.s 18 23 i>. :i6 :il 12 is 2. 39 33 1218 20 ;!3 28 23: 32 3 :il 27 20 24? 1) iU. 38 27 18 2,'i 4 4 t li'.i.' 2i 7 12! i'. 21 16 8 12 5.50 41? 3) 17 21!: 52.31 ?_»; 1.", IS tl. 34 20 4) 23:84 3. 42 38 l (i 7. 40: 2.) 15: 24! 54. 48 42 3 8 8. 44 40 ]() 15 i"). 42 37 7 11 9 40 44 4 10 5) 50 l r,- 7 12 l 10 37 31 15 20 17. K', 21 8 12 11. 31 26 2 7? 6': ix 21 16 6 11 14) 12.26:17 11:31 13.36:27 6 H 14. 39 34 7) 10 15 15.44 39! 11 17 16.41 37 17 211 17 46 41 81 21 26?? 9) 44. 30 251 18.41 36? 10)20 25??11)45 40 35 19 37 31?12)26 37 46. 34 30 20. 42:31 5 10 13) 47. 30:19 15 20 4S. 19 13 19 23 25 23 14 19 10:27 18:27 30 14 39. 16: 7 18 22 40. 27:29 geiw 19 24 41. 7:18 24:31 42 35 30 9 1343.18:9 14:3 20 24 31 37 37 41 41 46 l 6 6 H 46 32 32: 49 3. 14 11 17 49.25 20 50. 35 30 51.3025 52. 13 9 53.20:9 remise. 21.47 42 22.34 L9 23 28 30 24.3934 ?5. 27 21 26. 31:2227.32:21 I) Volgens Birteling", moet hier 7-12 of 1721 volgen, om de afrniling met 2T-22 wrardoor het centrum bemachtigd wordt, te beletten. 2) Op dit moment is 44-39 in 't minst ge nomen, een zwakke zet. Daarentegen is de afruiling met 27-22 enz., uitmuntend daar zij t en be.-t positie spel aan wit geeft. Wij het>ben dit reeds vroeger meerma'en aange'oond. 3) Dete zet is beslist fuut en moet, bij ioede beantwoording, noodwendig een slecht spel voortbrengen. 34-30 was thans de beste voort zetting. 4) Deze afruiling verzwakt den korten vleugel. D<t is min of meer eea gövo'g van den f mtieven zet 50 44. 5) Wij prtfereeren 5-10, omdat d? schijf 4, lanus twae wegen kan opgebracht worden, teiwijl met 4 10, de werking van schijf 5 nog verstoord wordt bovendien. 6) 10-15 is veel beter' daar zwart hierdoor in staat wordt gesteld, aanstond ( met succesain te vallen. Plaatsen wij 011 nog even de schijf van 5 op 4, dan /.ien wij het betere van den 9en zei 5-10, tevens te voorschijn komen. In de beluste stelling zou evenwel 1-7 nog beter zijn, daar 2-7 inin of meer een gevaarlijke stelling voortbrengt. 7) Nogmaals komt hier het betere van den 9en -zet 5 10 te voorschijn. 39-34 kon dan niet gespeel l worden, wegecs den danrztt 24-30, 14 20 ea 19: 50. Meermalen straft een ver keerde of zwakke zet zichze f, omdat hij dik wijls den tegenspeler gelegenheid aanbiedt uitvallen te doen, die beslist belet moesten worden . i-) Thans is beider spel weder gied opge bouwd, terwijl bij correcte beantwoording van zwart, dese thans de betere stelling had kunnen innemer. 9) Meermalen hebben wij er op gewezen, dat de schijf op 21, als 't ware de dtUMluitii g is, welke zoo lacg mogelijk moet gehand haafd blijven. Het is niet goed den korten vleugel open te zetten. 1-6 en 7-11 was poed en 18 23 enz. be*t geweest. Het eenmaal ingenomen veld 21 te vroea; ontruimen, is den vijand gelegenheid geve.n binnen te slui pen, en dit kan nimmer goedgekeurd worden. Teveas treedt hier het gevaarlijke van den 1 1 en zet 2-7 op den voorgrond. 10) Wit verzuimt te protiteeren van zwart's foutieven zet 2 L- 26. w 27 21, waaarna het beste antwoord was: z 20 : 1 7 A, w 28 2'. z 19 : 23, w 33 : 2, z l 7 w 2 : 1 1 , z 10 : 7 met een schijf winst, was de. voortzetting. A) z 16: 27, w 32: 2 1, z 26 : 17, w £8 2 i, z 19 : 28, w 33. -2, en behoudt den dam! 11) Zwart had zich thans kunnen redden met 18 23 12) Wit ziet den damzet niet, daar r ij voor de tweede maal deze verzuimt te doen. Hier ziet men het nuttige van no!eeren daar de analyse den speler bij een volgende gele genheid, optue'k'.amer zal hebben gemaakt. 13) 24 29 zou goed zijn, a's wit eerst 34 : 23 sloeg, waardoor hij ten slotte een schijf moest verhezen, als volgt: z 18:29, 19:30, 10-2', 7- tl. 13:3ïen'. Slaat wit ech'eroumid lellijt 3:5 : 24, dm vervalt deze combinatie geheel. 1-1) 1217, 6-11 en 1:12 is veel sterker, terwijl de volbrachte afruiling, elke winst kans heeft ontnomfE. In het midden en e-indspel zijn nog enkele goede zetten v 'Horen gegaan; d i plaatsruimte laat echter nie'. toe, deze allen te analiseeren. Het doorspelen van deze partij, is evenwel voor de beotfening bijzonder aan te bevelen. iiiiilMitMMlMimitUMUltiHlMimimtlmtltKtmitiiiM (.Vaar het Duitscli). I. Een der stoutste vindingen van de Arnerkaansche krantenindustrie is de grot.te: iVtiwYurkfr \\orld, de schepping van den Oosten rijker Josepb Pulit/er, wieLS carrèie met die van zijn krui,t de groolste overeeukomst ver toont. Zooals duizend anderen, die heden millionairs of, stiatkundig gepprokt-n, geweldige \Viie pnllers' zijn, zt o betrad cos teeeniger tijd J. l'jlitzer, arm en zon Ier vrienden, with 110 pennies in his pockets. met Itdige zskkea het stian t van liet beloofde land, om zich lang'.aam, van trap tot trap opklimmend, tot een d«r populairst*», zoo niet juist invloedrijkste mannen vau htt land op te we:k>u Opeen d-rgelijken ontwikkelingsgang kan ook de groote H'orW tem^ zien Wel is waar is de \\orlil geenszins het besta blad van Amerika, of zelfs van N'ew- 10 k, i'-tlilisii-ch vijfhonderd procent beter, wat liet staatkundig nieuws betref:, veel bet rouw baai der, in 't a'gemeece optreden beslist voornamer i} de IlenM} maar de afmetingen van de World zijn in ieder opzicht zoo groot.-c!1, dat het blad zich zoowel aan >-!en vreemdeling ais voor den inboorling werkelijk opdringt, hem zijn be staan overal in de hciinnerina; terug roept, zijn exemplartii van vroeg tot laat in zijn hand pei.-t en o 'eral met de brutaa's'e Amerikaansche vrijpostigheid hem in den v. eg tr^ed1", of hij hu juist gmegpu is ze te!e:en of'niet. Zondags veischijnt de World in den vorm van eeu kleine papierbuudsl 'an -14 blad zijden ; behoorlijk samen gevouwen, voimt zi; e.i'ii boek. niet direct van klein formaat, van 34S b'achijden. In dezelfde verhouding staat de rec'ame, die voor de World in 't algemeen en voor haar Zondajs editie in 't bijzonder, gemaakt woadt. liet d i 's Maandags rnorg»ns btgintde reclame voor het aans'aande Zondai-srj ad eu neemt nu de hee'e week door van dag tot dag toe, tot ze, reusachtig aangegroeid, Zater dagmiddag haar hoog epunt bereikt. Op alle hoofdbtation?, dïe zonder u'tzondering door iedereen worden betreden, schitteren 10 meter lange plakkaten, die h°t publiek met vuurroode letters als 't ware toeroepen : Lees de