Na.. 15G7 D E A M S TE R D A M M ER WEEKBLAD VOOR N E D E R L A N D. delyke" poëzie, telkens bezield-ideëele daarmee verwarrend) nóg meer verwonderen, als wij niet uit een volziii uit de Veertien Jaat" ons herinnerden, 'dat hy als knaap bedwelmd was do.>r die rollende woordenrommeling." De Inleiding'1 tot de B'oemlezing nit Heine heeft dezelfde goede eigenschappen van belezenheid en leesbaarheid, en wordt bovendien nog opgtfieurd door hier en daar goedgeslaaede vergelijkingen. Vooral trof mij die van Heine met een badplaats, en van Novalis met een straat met kerken. Maar aan den anderen kant zijn somnrge bewejineen hier weer hinderlijk persoonlijk ; zoo blijkt uit het BtuVje over Goethe, dat hij van dezen wondervollen dichter cog steeds 7,00 goei als nieU begrijpt: Heine en Goethe tehooren, over 't algemeen, geen van beiden tot de zeer intensieve dichtere..." Het is werkelijk verbazing mikkend, dat Kloos, als hy dan eens een voorbeeld peven wil van liet meest intensieve", uit den »indeioazen rjjkdom van Goethe'a schattenzalen niets meebrengt dan een aardig maar vrij onnoozel bloempje, dat aan den ingang groeide. Het doel van dit boekj* is: etn poging om iets anders en iets echters van Heine te laten bijten, dan gewoonlijk wordt ge daan." Verbindt men deze verklaring niet een andeie, in de Inleiding" breedvoerig «itgeweikte: Al een in hit laatste van zijn laren kwam zyn diepste natuur soms naar boven, en uil te zich dan in verzen, die het allervoo: treffeïjjktt*', liet hoog- tn dieptneivchelijksle ijn, wat liij schiet!' , dan mot t men verwachten, dat de Bloemlezing vooral, zoo niet uitsluitend, gt dichten uit de latere periode zal geven, Toch bevat züvan bid». 75?182 verzen van vóór de Zeitgedichtfc", en dan tot bid/. 2f>'J van de rest. Een verhouding van 107: 70; en als men daarbij ziet, dat de eer.-te categorie dl het door iedereen geken ie beval : de Loreley" en Auf Flügeln de- Gesu g*-s", de Grenadii re" en Ou nast Diamanten und Veilen" tic, dan gaat men glimlachen bij een bewerii g dat het dot l van dit boekje niet i -, om nóg eens de oude kool op te stoven..." Maar het schijnt dat Kloos hier de his'o rische methode \anbloemlezennietahsoluut wil Ie verwaarloozen: En tfrchoon dus > ine's minder oorspronkelijke, minder Heine'whe jeugdonthoezeiningpn, die trouwens reeds het meeste algemeen bekend zijn, hier niet vol strekt zullen buitengesloten worden, zal ik toch beuekkelijk veel plaats inruimen aan zijn rijpere en forFchere uiiicgen..." In Ierdaad r betrekkelijk veel plaat*." Gedichten, die Kloos zelf tot de bes e rekent, a's Vitzliputzli,'' ontbreken. Z>o was er ook in de Bloemlezing Bilde)d^k ge-en regel opgenomen van den Ondergang d^r eerste wereld," waarin B. volgens Kloos mter dun trge~s andeis toont, wat hij had kunnen wezen." Wen zou soms denken, dat ie bloemlezingen door een ander dan Kloos zijn samengesteld! Het is niet overdrevt n, als ik zeg. dat het schoonste uit Heine hier ontbreekt. Men vergelijke deze keus met die van .S'efan George en Karl Wolfskehl, in hun Deutsche Dichtung,'' die uit de voornaamste lyiici met wonder fijnen smaak een verzameling van het voor óu:e arti-tieke begeerten verrukkelykste hebben b|jeengecracbt.n u n,-maak was daar niet enkel-persoonlijk, maar, zooals in goede kritieken ook het geval is, a'getneen-(_eldig voor de«en tijd. d. w. z. voor hen die het keu merkende tijdt streven k 'aar bewust in ziih hebben. Hun keus was klein, Kloos' keuze is gro it. Maar slechts n van de door Kloos geplaatste verzen komt in hun ver zameling voor. In Kloo>' bloemlezing ont breekt zelfs het gedicht: Für die M^uche," waarvan een fragment door George en \Volf-kehl werd opgenomen, welk brokstuk zoo goed als een geheel is en zóó schoen als men nies licht geljoven zou dat Htine ooit het f t geschreden: Zu Hüupten aber meiner Ru'iestütt' Stand eine Blurue, ritthselhaft gestaltet, Die B ii'.ter schwefelgelb und violet', Doch wilder Liebreiz in der Bluine waltet. Sa'ch eine Bluii' an meinem Grabe stand, Und ber meinem Leiclinarn niederbeugend, Wie Frauentrauer, küsst sie mir die liand', KücSt Stirne mir und Augen, trostlos [schweigend. Doch. Zauberei des Traumes! Selt;amlieh, Die Bluiii' der Passion, die fchwt felgelbe, Verwandelt in eiu Frauenbildniss a ch, Und das ist S e die Liebste, ja Dieselbe! Du warst die Blume, du geliebtes Kird, Au deinen Kussen musst' ich dich erkennen. So ziirtlich Aeine Bluruenlippen find, S) feurig keice Blurnenthiauen bronnen! Geschlossen war mein Aai, doch angeblickt, Hat nieiae Seei' bes'uadig dein Gesichte, Du ?ahst mich an, beseligt unl verzückt Und geisterhaft begliiazt vom Mjndenlichte. Wirfprachen nicht. jedochmeinHerzvernahtn, Was du verschwiegen dachtest im Gernüthe Das au«g«sprocbne Wort i>t ohne Scham, Das Schweigen ist der L:ebe keusehe Blüte. Lautloses Zwiegespriieh! man glaubt es kau n, AVie bei dein stummen, riirtlichen Ge.plauder Sj schuell der Ztit verstreicht im schonen [Trauni Der Sommernacht, gewebt aus Lust uud [Schauder. Was wir gesprochen, fraa e» niemals, ach l DeuGliihwurm frag,was erdeniGraseglimmert, Die Welle frage, was sie rauscht im Bacb, Den West wind fiage, was er w ebt und svioimert. Frag, was er strahlet, den Karfunkelstein, Frag, was sie duf on, Nachtviol' und Uosen Doch frage nie, wovon ira Mondenschein Die Marlerblums und ihr Tod'.er kosen !" ALKX GUTTET.IXG. Goflc- en eUe-gEstalten, De. Wattynti, door E F. BEXSD.V. Illustra ties van T. Noyes Lewi»; veitaling van .1 Kuylman. Amsterdam, schrt-ulerp, 19C6. Hoe staan de mensen tegenover de oude Goden en Helden? Heine heeft eens gezegd: Denkt euch, es w;ire eine helle Sonmemacht, die Sterne bleich wie Silber, aoer grosz wie Soutien, trtiteu her?or aru blauen Himmel und alle gotische Dome von Europa l tten eicüein Iteniiez vous gegeben auf einer ungeheuer weiten Ebene, und da kamen mm ruhig herangeschritten der Stras/A raer Jlünster, der Giocken'.uroi von Ploren?, die Kathedrale von Rotien u. s. w. und die-e machten der schonen Notre-Dame de-Paria die Cour. Es ist wahr, dasz ibr Gang ein bis:chen unbeho'fen i.-t, dasz eiaige darunter sich eehr linki-ch o*nehmfn, und dasz man ber ihr verliebtt s Wackeln mancbmal lachen könnte. Aï>er die?es Lachen l iitte doch ein Ende, soba'd man tiihe, wie sie in Wut geraten, wie He sicb unter einaodcr wurgen, wie NotrePame-de, Paris verzweiflutigsvoll ihre beiden Sreinaimen ger Himmel erhebt, und p'ötzllch ein Sclirt'ert ergreift ucd dem gröszten aller Dome des Haupt vom Kumpfe hejunterechliigt. Abirnein, ibr könnt euch auch dann vou den Hauptpersonen des Mbelungeu liedes keinen Begr.it' machen; kein Turtn ist so hoch ui-d iein 8tein i»t FO hart wie der grimin- Hagen unl die rachgierige Chrie;nhilde.' Dat is een aardig eti-alije van Heiniaanse lantazie; zo doorgeredeneerd wordt Thorem Moi,t Blancen Wodan een Himalaya; maar i-- he.t nu de voorstelling, die de helden ^an lift KitaeluDgenlied, de Noorse Goden verwekken? Is zelfs n voorstelling de voorstelling? AVas dat zo, dan was Wanners trilogie ten parodie, een LiLiput vergeleken bij de werkeiikheid1, dan was Let boek van Banfon een prulletje. Hob waren de oude Goden en Helden? ZoaU rmn ze zich zelf voorstelde en voor stelt. Wij chepp< n ons de Godheid naar ons beeld, d. w. z. naar ons ideaal. Dus de G dsvoorstelling verandert naar plaats en tyd. De Noorse Godsgesialten, bij wier schep pen in mensegelaante de Romeinse Olympus nirt buiten «pel geide?en is, nonden onder de invloed vao d<i na'uurlike gesteldheid van de boletn, van het kliemaat. We zien er de rotswtreld als achtergrond van en een zonnrdoDds-voorstelling is alleen mogelik, waar de zon een half j.iar gehuil gaat. Van dit laatste is geen spoi.T te vinden bij onzt Gernjar.en en terecht : vandaag gaat de zon onder, mo'gen zal hij wver opgaan. )ie vastelands-Gennanen heVjben ook niet zo'n vas.onilijndeGodavoorste!linggehad be halve b. v. «eer in het Reuzengebergte: Ki'ntJ'aï.l, die aan hor doet derken ; voor 't o/eiige v as tiet klein grut om zo te zeggen : kaïiutir-", i yinft-n, bos- en witerrtu/.t-n, c-f maar li^guren met vaüe omtrek, hoogst zelden met uit rots gehouwen trekken En hoe zou het ook? Hoe zou b.v. de Fries zich een GoJ scheppen als uit steen ge houwen? Er was gten stttn in zijn land te vinden; bij moest d.e zich zichzelf hakken. D.iarom had hij wel een G id-bign'p, maar het was anders dan het Xo >ise En zo wij'.igt zich dat ouk met de tijd. In de tijd van het moordend ojitreden van twee koningsvrouwen Kredeuoude en Brüunhilde, die hele fimielies uitrn-jorddt n om zelf haas te woiden in te blijven, was de Nibelungeschepping van K.rii'ml'il'1 en Biütjnhi!de werki likheid met oude n;y hen omglansd ; ze zijn gewoon meiü-eük voor wie het Nibelunitnlied weet téjilaatsen in z'n tijd. Wagner nu leef Ie in een tijd van gi-.weldige studie in dat lief en hij deel de greep, die de wetenschap aar/:eld« te djen : hij nam de voorstelling van de:e gebeurtenissen, zoals die zich voo'gedaan had aan de bewoners van het Noorden, waar de ver halen, over ons land hem, o' k gebracht wsren ; zoals dteopUslacd wasopge-n breven, ?i-rbund daarmee dingen van het N.bt'liingei.lied en schiep zo het oorspronkelike verhaal terug, d. w. z. alweer : zwi's hij In-t'zuij, hij. de IHiits» r. Allerlei gevoeler.s van iegmur.d en Sieglinde sciiiep hij zelf naar het. ppyo.r.ologiess denken van zijn eicen tijd en volk, z'u ik, er, zo maakte hij u de G jden n de Helden Vi or óns tot levende v c^ns.wezets met wie wij meekunnen denken. Miar n de oude Nour u de oude Duit-er, die die verhal n opschreven, zouden verbaasd en onwillig gestaan hebben tegen over deze htrtcbepping van hun werk. En iets van die onwil voelen «ij mee, zodra we die ge.-tal'en werkelik ju. beeld znn. Wie is geheel en onmiddellik onder de btkorine: gekomen van welke prachtige toneel-Wodan of -Siegfried ook? U'ie hei ft zich niit ge rgerd aan een nuchtere Wahyre-vcorstelling, \ooial als het paard e( n giedig bets'je nattiurliK op htt toneel ver schijnt? Welnu, datzelfde gevoelt men b.v. in bet boek van Benpon, zodra trten daar een pïaatj» ziet (bh. 12?). waar U'olanbdos van de Waikyre wegt-aaf. M. n houdt, met moeite zich in om ze niet te parodiëren. Dat koait niet omdat het. plakje slecht ge tekend is, maar otr.dat bij de g.'tchre?en tekst on/-.e fautjzie kan werken en bij het plaatje niet mee-. On -e fanta/.ie heeft ot;s tok een geweldige S.e-giritdof \Vo lan gesc hapen geen akti ur ter wereld kan daarteat-n aan. Dat is er (e^irt Wagt.ers U^nvel, dit. ?,al ei zijn tegen iede.e uitbeelding. Jiaar mag i u die persoonlike, psychologie s ontledende rehepping van Wagner niet bes!aai ? \Vaaruninini? Is het geen poe/, e, zoa's die on.-f boeit en staat vooral de be.-chrijving ervan, de iuh, n l van het s'uk de \Valsuien," van B-nson nietin die zekere zin hoj:er t.og: dat di- fantasie er vrij spel bij titelt, wat Wagners touei l met al 'u eü'ekten enz. vaak tni.-t. Daar in is ook dit nu niet de voorstelling, waardour-allén wij Nederlanders geboeid i nnnen worden. Wie er een eigene Nedeilaud-e na:^t weet te schep pen en die behoorlik weet te houdt-n binnen eigen natuur en eigen karakl; r, hm evengded een kunstwerk geven, al /al het ij vele op zichten acders zijn. Als tiij ui maar dat xtkeiu iets heeft, wat de dichter maakt. Dit ter verdediging van dit boek van ensnn en teven» om te doen zien, dat het i.oi -,vel anders kan, want het is en blijft du Wagneriaanse, d. w. '/,. Duitse voorstelling van die mythen, liet is nut dat. al een mooi boek, zeg ik, en voor die sjrote ma-sa, wie het nooit gegeven is een U'aidiier-vo jrsle'l n g bij te wonen en die er toch zoveel v t. n gehoord heeft, een openbiuing, (hinkt me, ter ,vi;l het toch niets andeis ik e,: dan op dicht-rlike wijze de ithi u l van Diu Waikyre" vertellen. Alleen, soms i.s de tr-al mij te ge-:wollfcr>, te veel a la Wagiu-r; hi. r en daar is ook de stijl i.iet te best en no'ter.'e ik 1104 eni>:e andere foiren : blz. l':; r. -^ van beneden staat tn meet fijn in; bl'. l r. ,1 rerlunijtl lees r<rvi,t/t; b./. ?">?, r. Ki : Ku (f hij dood is of nie', dan'j/. .. hij liut-i nniii'l'i-/i en zijn werk Itier r<,/iir<i<lit ii'-.i-i en liij heen ging waar hij wille, ik wee', lu t. r.iet". deze zin is slordig gebouwd; bl/. (j2, r. 14 n-kls lees nie./; hl i. hu r. 11 begint weereen slordik-e zin: En dit zeggende, tu«k hij uit alle macht aan het zwaard-lu ft t-n ilt;, ?wiit de sterkste onder ilundinu'.s ^as'ni en ook Ilundirig zelf nel had kcnuni inn<;ni, gebeurde i p zijn l.ertl, en fchcat uil den e/nin in. zijne, lm/d"; w:aar zwaard beurtelings on derwerp en voorwerp ij en d .U ye U uidi eti'. in 't geheel niet past. Ook word<=n op blz. 178 en 179 de es en de esdoorn door e kander gehaspeld evenals in de Kleice Johannes dl. I. Het is met dat al een aanwinst voor wie van. on ie Germaan'e mythen houden; ook onze leerlingen Gytnn. en U. B. S. kunnen we bet in de hogere ktasetn gerust in ie handen geven. Haarlem. J. B. SCIIKPEKS. NIEÜWüT UITGAVE!?. Federatie ter Verdediging der Belg'fche Belangen in den Vreemde". Verslag nopens het vraagstuk eener Jvederlandtch-Belgische verstandhouding ingediend door eene bijzoudere commissie, cekozen uit het midden vau het redactie- comite-it en bestaande uit de H. H. Ilennebicq, sekretari?, Kebers, Marcq en oudan, leden van het cotniteit. Uit het Frausch vertaald door J. S. \\"II.I.EJI.S. Brussel, Imprimerie des ravatix Puhlics. L'er Alkohi/lisinas, und die soziologischen gren en seiner hekiimpfung. eine sazijilwissen.tchafdiche rechUuuteisuchung von EDUAKD AuciusT SCIIROEDEK. Leip ,ig Arthur HvSSberg. Ad e»xen van de atdeeling Amsterdam der Vereeniging tot bestrijding v-n het NieuwMahhusianism*', aan den gemeenteraad en de gezondheidscommissie vau Amsterdam betref fende het openlijk aankondigen ol aanpi ij ten van dienster, Lulpmiddelen of raadgevingen U r voorkoming van geboorte van kinderea en het uitstallen van dergelijke hulpmiddelen in winkelkasten en in voor het publiek toegan kelijke plaatsen. Het vlertalij t chniscli wovrdenbnek. Samen gesteld onder leiding van l TKX Bosrir N.J/,,, met medewerking van vele lehktiLdigen FroefaÜspeling. Deventer, A. K. K u .ver. Jo^ge /Mittn, Uit het Deenseh, van CHKJST> piiEi: BOECK, door Pu. WJJ.SMAS. Weesp, IJ. J GottbaU. Wiiar/t -id en waan, door Fu. SCHEBKR Am sterdam, Uitgevers maat.-chapprj Vivut". (jeesttltjke voorouders Studiën over onze beschaving, door A. PIKB.SON. Het Hellenisnie, 5e ad., 2e stuk. Rjine 11, door K. KUI-EK. Haa-lem, H. U. 'i'jetnli Willink it Zoon. Nuonje \'elt, dour JACI(L'ELI>-K E. VAN DER WAALS Haarlem, De Kr ren F. Bohj.. Kei;, ij. BAI.L, Htt ontstaan aer wirde, met talrijke afbeeldingen en 3 pla'en iu kleuren druk, voor Nederland ? ewerkt, door dr. B. C. GorD-i.MiT. Goedkoope uitgave, all: I. Zutpüen, W. J. Ti.ieme & Co. /// s!out in j/las, door E. UKIMAXS en JAC. P. Tiiu-Mi, mei gek eurde platen en vele, tu* erendeels oort-pronke.iike, sifbseldiuge n. oe, uitgebre,de duik. Aüislerdau1, W. Veithüjs. Tw<e icikin intlt luur, door BtiKSAKD CANTEJI, met tuee portrettin 3e, her_iene Uiuk. lijlteidam. W. L. it J. Biu>sn. Aan Liyer w i.'., d >or FIIHM LKOXHAHD. Rot terdam, W. L. Oc J. Brusr.e. ALBEHT \'OGKI.. linni'int sr.hf, rftvrdnirlilxiuntt, door il. DK BOEK Rot;erdam.\V. L i*c J Buisse. Lnu'jS den sirooni, tloor \'ICTOH UE LYEKK. Kouerdam, W. L. & J. Bi titse. ?ÜIIIIIIMimiHftHIIIHIIIINIginillllllllflIlfMtlllllllllllltlllillllttllllllMMHtl VOOR DAMES. Kaaiuiin Loaii3 wn Prnijen in Jnü181)7. Toen de j*ugd'g9 Thfodor Körcer, de dichter van lier en /..vaam", in het Mausoleum van Charlottenliurg liet bekende breid van Rauch aarji-c'icuwde, dat Koningin Lotrsein s'apende h< ud.ng voorstel', yt.l hij aan zijn gewaarwordingen uitinu door een gelicht, wa'ir\an de laatste regels luiden: Komtnt dann der agder Freiiieiloder R^ehe, Daun ruft dein Volk, dann, deutsche l-'rau, ervvache, Ein guter Engel für die gute SAche!" Al heeft de dichter het evenmin als de betreurde vorMin mogen beleven dat het va Ierland uit di n to*stand van vernedering tot eer en gr< otheid \\a« terugaekeeid, toch zrn zijne wotirien in z< keren zn in vervul ling gekomen ; nog geeu vitr jaren na den dood van koningin Letüse \\as Pruisen van de Napoleontische overheerechiiig bevrijd, de legerscharen van het verbonden Kuropa had den den «rooien veroveraar overwonnei ; toen B cl.er met zijne zegevierende troepen Parijs binnentrok, was de eerste uitroep van den grijzen veldheer: Loui.-e is gewroken." Loiiise van MerKlenl'Urg, de tchocne fiere gemalin van den Pruisii-ehen koning friednch Wilhelm 111 l et-f c meer elan elke andere \ors;in in het aandenken van het Duitsche volk voort, dat haar veieert en verheerlijkt a's de doi rlm-htige Duitfche vrouv, de litfi ebbende echt^enoole en rr.otder, die met laar or.derdai e n heeft j:e'eden en gestr< den in de jaren van lampfDced, toen ?.ij inbaar (iagboik de woorden van Goethe's \Vilhelm ileister neerschreef: Wer nie se'n Brcd in Thnir.cn ass, Wer nie die kummermollen Nachte A ;f seinem Belle weinend sass. Dtr kennt tuc:i nicht, ihr himmlischen Machte !" Z'er velen terncn stellig de in Ftiitsche tijdschriften voortduren,l terugket rende jilaa^, waatop de historische ontmoeting tu-schtn koningin Louise en Napoleon te Tüsit is algehecld, en het is waarsclujnli,k dat onze otteüjke ual uier, die in Uctober van het vorige jaar dt n noodlottigen dag vau Jena l:eoli n herdacht, zich ook nu deze gebeur tenis ut den tijd (!er beproeving zullen ber innen n. LV nap m Tilsit bettekent voor I'iiii-en en ?ijn kot irgsl u!s den lijden-=kelk, tot di n bodem ge'cdigd. Na,la", d»; machtige keiler der Franschen zijn \iji-nden bij Jena en Fricdlacd verslagen had, irchien hel hem ei n-t het gehate Pruisen "jeheil te vernietigen en het huis Hohenzolieti', dat het gewaagd haJ hem te weerstann, van d. n tioon te stooten. Eckel ter wille van c:aar Alexander, die tot nu toe de hondgeiioot van Pruisen was geweest en thans in het b>-lan< vau r.ijn rijk de vriendschap i van Nap'reon scheen te zoeken, liet de overwii.na.il1 dit plan varee: door den afstand vau e>-n aanïieulijk deel van zijn koninkrijk en l.et be^'en van ten ongehcoid zware oorlo,s;s-( liiitüng zou Friidrieii Wilhem den V! ede. kinnen eilangen. De koninklijke familie was reuls tegen het eir.de van ISiii; voi r de zegevierende waperen der Frai.scl.en ge veken, eerst naar Koningsbergen, vervolgens naar Memel, den uitersten uithoek van het rijk ; toen Friedrich Wilhelm vernam i'ai C/aar A'exander na den slag bij Fiiedü-nd in Juni j<sn7 een afzonderlijken wajjenstüstacd met Napoleon l.ad gesloten, begreep hij dat er voor heai en voor Pruisen weinig meer te hopen viel. Zoo spatte de zoogen vierde coalitie uiteen en nogmaals kon de \Fransche heerscher zich als onbeperkt gezaghebber van het vasteland van Kuropa be-chouwen; om Engeland van alle gemeenschap met dit vasteland af te sluiten, ha i Napoleon reeds tijdens zijn ver blijf te Berlijn de besluiten betreffende het befaamde Continentale Stelsel uitgevaardigd en thans zou hij te Tilsit, waarheen het Frantc1. e hoef Ikwartier den 19en Juni verlegd wff, met Pjci'en afnkinir. Den 2óen Juni hielden de keizers van Frankrijk en Rusland hunne eerste samen komst op een vlot in de rivier den Niernen en toen den volgenden dag ook de koning van Pruisen hierbij werd toegelaten, zag deze zich met onverholenminachtingdoor Napoleon bejegen 1. In eene schriftelijke verklaring, die in de eerste da^en van Juli door den Franschen keizer wetd opgemaakt en aan Czaar A exacder werd toegezonden, heette het aangaa..de Pruisi n dat op voorspraak van den C/caar het gebied '.usschen Elbe en Niemen door Napoleon zou wo: den teruggegeven, m. a w. Fritdiich Wilhelm verloor meer dan de helft van zijn rijk. Den Ten Juli zouden de beide keizers de vredesvoorwaarJen defi nitief vaststellen, In de/.e dagen van angstige spanning is door de koningin vau Pruiken een poging aar gewend om de stemming vau den Fran sehen overwinnaar ten op ichte van het on gelukkige koninkrijk eenigszins te wijzigen. Zij, die koningin Louise tot dezen stap hebbtn overgehaa'd, begingen zonder twijfel een groote fout, want er was niet bepaald een i-taalkundige blik noolig om in te zien, dat een dergelijke poging tot niets zou leiden. Men beeft de vo stin wel eens coquet'erie verweten, al-tof het plan van haar was uitgegaan, die er behagen in zou gevonden hebben den machti gen overwknaar onder den invloe i harer vre u \elijke bekoorlijkheid te brergen. Niets is schandelijker laf-ti r dan dit, De gang naar Tilsit, dien zij ondernam omdat de Czaar het aaLiied en ook haar gemaal of diens raads lieden er heil van schenen te verwachten, was voor koningin Louise een ware lijdens gang en zij zelve noemde dit ofTer het meest zware, dat zij aan hiar volk gebracht heeft. Iti haar dngt/oek fchreef zij: God weet welk een overwinning mij dit kost I" Na zich door den minister Hardenberg, «iens af;r^den d lor Napoleon geëischt werd, op de hoogte te hebben la'en brengen van alle aaul.ang'ge kwe-liër, vertrok de koningin den 4-:ti Juli naar Pikt uj iinen, een dor) je in de, buuri van Tilsit en de Fransche keutr, van bare komst onderricht, zond aanstonds den g.-nerial Canlaincourt om de vorstin te begroeten en liet haar verzoeken het mid dagmaal hij hem ie Tilsit te gtb: uiken. Door Frausche ragond.-rs begeleid, kwam de kouii g'ii met haar proo'meesteres gravin von Voss en g'a'in Tauenzit n in den door acht paarden getio; ken staatsiekoets van Napolei n naa; Tilsit, w a ir het gezelsi hap afs'eeg in eeue p-uticiiliere wonins; in d^ voorstad Tilsiter Freiheit'. Km kwattier na haar aankomst brac'it Nü'oieon, v. rgezeld vau 'Ia:h y.-aud, zijn bezoi k. Over de/.e merkwaard ge ont moeting zijn we /.eer nauwkeurig ingelicht door de memoires van de gravin von Vo:S (uitgegeven in ,87r>) die het. vertrouwen van Louisd geno >t en tien v jorulurend in de om geving der koning'ii he.'ond. De kei<:er trad weliswaar niet de rijzweep in de ban l binnen, doch gedroeg zich o 'er'gens zoo bele-eld en vriendelijk, dat de koningin moed begon te scheppen en l a ir best deed den al keer te bedAHiien, welke haar bezielde jegens d^n man. dien /ij als de oor a ik van haar rampen be>choiiwde Tegei, acti, uur begsf Louise zich met haar dames? naar liet v er o! ij t vanden keizer en ook aan tafel WAS Napoleon de hoiï< lijkhei i in persoon, hij <ndei hield zich telkens mi t de Koningin en luisterde geduldig naar hare Ijetoog'ngm, toen zij rie belangen van haar laud en haar geniaal bepleitte. Toen Louise de boop uitsprak dat de Keizer geen misbruik zou maken van cijne overwinningen, wachtte Napoleon zich wei ei n bepaald antWO'rd te gevm en gaf bij enkel te kennen dat hij Piuisen nM wilde vernietiger. Het schiji t evenwel dat de koningin zich dien avend bij haar te'tigketT naar Piktupöi.nen illusies gemaakt heef; dat zij den over .vin naar tot mier gunstige vredesvuurwaarden beoogen had. Deu rolgen.len dag reeds werd het dui delijk, d.U er niets yewe luim *as. In den morgen onder t eekend e de minister Talie yrand met de Kaïsische afgevaardigden KuraKinen Lahanof het ve dra^ van Tilsit en het vonr.is was dus reeds over l ruiden gereld, toen de Koning n voor de tweede mail te ilsit aan de tafel van N»j oleon vers .-heen. Tnanswas de houding van den keizer veel minder vriendeijfe, volgens de uiedtdeelingen der grootmee;teres zag Napoleon er min of meer verlegen uit, ele conservatie ging st;otf en gt d ivungen. NA ailo ip van den maaltijd sprak de koningin nogmaals niet den kei.-er ten einde ten Westen van de Elbe althans de vesting Maagdenburg vo r Prui.-en te behou den ; volgens de aneclote bood Napoleon bij het afscheid eei e i< os aan van bijzondere fchoonheid, «a.irbij L'iui.-e zou gezegd hebben, dat zij dit grsc'iei.k enkel wilde aanvaarden niet Maagden! urn. Doch alles was vruchte loos; zooals de keizer later zeid», wilde hij Maag lenbtirg behoudt n om ieder oogenblik naar Berlijn te kunnen teruakeeren, wanneer hij daartoe lust gevoelde. N'aar hel oordeel van Talleyracd kon Nipo'em .-ijti nooit met Pruisen verzoenen, omdat het gevoel der Piuisen enLel verlangen i.aar wraak zou bevatten (u de, keizer m< est tr voor zorgen dat zij hieraan geen uiting gaven. Toch kaa men aannemen dat Napoleon persoonlijk stellig ouder de bekoring van Louise's echt vors, el ij k e hou ling en waar digheid geweest is, hlikens den brief, dien hij den Sen Juli aan kei;erin Joséphine schreef en waarin men leest: La reine de P. usse est viaimeut cbarn^ante: eile est pleine de coquetterie pour mo', rnais n'en sois point jalouse; je suis une toile citée sur la<]uelle tout cel a ne fait «[iie glisser. ' Velen be weerden destijds da\ Napolon iich tot eeuige inschikkelijkheid zou hebben laten bewe gen, indien Talleyrand er niet op gewezen had dat het onveiaiHwoonlelijk zou zijn ter wille van eene schoone vrouw niet alle vruch ten te plukken van den sclioonsten veldtocht. Hoe dau ook, de zending was mislukt, het ofl'er was tevergeefs gebracht. De teleurstel ling werd door de Koningin diep gevoeld en zij maakte er volstrekt geen geheim vau; toen den volgenden dai de generaal Duroc aan Louise bij haar terugreis naar Memel de afscheidsgroeten van den Keizer kwam bren gen, verklaarde de koningin dat zij nooit aan de mogelijkheid geloofd had zóó te worden bedrogen. Zooals de gravin von Voss schri ft, was de arme vorstin geheel wanhopig e.i nog een jaar daarna liet zij zich over de samenkomst te Tilsit uit: O, welk een her innering l Wat heb ik toen geleden, meer ter wille van anderen dan van mijzelve!" Drie jaren slechts heeft koningin Louis« den voor Piuisen zoo fmadelijken vrede van TiL-it overleefd, baar troost zoekend in een trouwe plichtsvervulling, een steun voor haar gemaal en voor haar zeven kinderen eene liefdevolle verstandige mceder. lu ISl'Odeed het hernieuwen der vijandelijk!.e len tusschen Oostenrijk en Frankrijk, gevolgd door den opstanel in Tyrol, ook in Paiisen de hoop op be'ere tijden wakker word n, doch de xlag bij Wagram maakte aan al die verwachtingen een einde. Uit dienzelfden tijd, den zomer van 1809, bezitten we een uitvoerigen, hoogst MMniMtumiiiiMiitMiiiiiiiiiiiiiiiiiifMiiiiiiiimiHiMitiniiimtiMtiiiti 40 » ? n t» pet i e g ? 1. COGNAC J. & F. MARTELL Vraagt Uwen Wijnhandelaar naar deze absoluut zuivere Cognac, welke vanaf ? 3.5O tot / 8.5O p. flesch geleverd wordt. Generale Agenten voor Nederland en Koloniën-. KOOI* JJ A* N «Ik K2iLHAiJc.lt, A n S T K «l 13 A tr. A lïYTIPM' bet InchtViiiuoord van Neder/l Itil HIJ JJ, ..... i .» n iind. Huis iste llott'l des l'jiys-IJas. Rune: ilat'ge prij ien. Tuin PiUï-ion. O.unibus. Klectüch lic'it enx. Verlangt s v p. stalen van onze nouvi-autés in zwart, wit ofgekleird van (iO cents tot !) aulden per Meter. Specialiteit: Zj destoffen voor Ge z.' Ischans-, l ruids-, Ba!- en Wande toiletten >. n vour B! o at t s Voering en/.. Wij vt rkoopensVrlitagegarandeerd soliede zij'lestcfli-n direct aan par ticulieren, frarco vracht en r ech ten aan buis. SCHWFIZ R & Co., Luzern H25. (Z-w.tserland1. Zijdestoffen-Export. Kon. Hofl. ExtraTarwebloem VOOP de fijne keuken. 't Pakje van 1/2 Kilogr. /0.12S Mu.VOOR MEEL-EH BROODFABRIEKEM. VIJZELGRACHT 28. c <5'J P3ave van ^w adrea wordt U door de afdeeling Broodfabnek particulier bediendNoraaal-OnderWeedin van Prof.DrG Eenige Fabrikanten V/.BengerSöhne Stuttgart HooiuaB|,oi IB : Kalverstr. 15' K. F. DEtlSCHLE-BENGER. te h t i etör i a w at e r Victöriawater OBERLAHNSTEIM BOUWT ;, KUNSPEET o d. VELUWE. Inlicht. b,d. Verceniging Kantoren voor Vaste Goederen in Nederland U Nunspeet.