Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
op blz. 182. 't Moge gevoeld zijn,
dat verbazend" ia z'n oorspronkelijke
beteekenia 't l dn niet I
Onbeholpenheden vele; ook wel: in te
fcd&siige weergeving heel ongelukkig-gekozen,
t-naaste" woorden 7); (n eenige gewrongen,
onnatuurlyke zinswenlingen.
O zeker I En over 't algemeen kan men
«eggen, dat voor de diepe klachten, die bij
nu en dan uit te zingen poogt in de ham
van nature-eigen korte regels zyn talent
te klein blijkt.
Ik wil nóg mér kwaads van hem vertel
len; z'n beeldspraak is wel 'esergconventio
neel; en wel 'es erg leelijk. Zelfs wel'es erg
jtot. Ja dat moet men maar voor lief nemen.
Ik hoor haar stemme fluistren,
ik zweef in hoogsr l f ter.
Zoo iets b. v. l
Met deze lentedagen
ontwaakte mij het hart.
Kon ik de liefste klagen
mijn nieuwe minneemart,
haar, als met duizend mot.den
in tonen wonderzoet,
vol teederheid verkonden
dtn wenech van mijn gemoed l
Maar toch hoe bekoorlyk weer van
«icht-popeiend rbythmel
Elders 8) heet het
De zwarte kraaien krassen
en strijken neer op 't veld;
nu komt met revz npassen
de Winter aangesneld.
Op bK 160 eindigt 'n gedicht:
Het moge Lente of Zomer wezen,
Voor hem is 't ban e winternacht.
Geen bloempje vindt bij meer te lezen;
Geen sterre die hem tegen lacht.
Welke laatste regels niet verrassend-origi
neel klinken !
G*ap,ig wordt het op blz. 180:
... Steeds wil den Hemel zich erbarmen!
Vertroosting brengen wie geen troont verlangen
«n diep beproef Jen 't bibbreinl hart verwarmen.
Genoeg hiervan. Als ik nu nog zeg, dat er
bier en daar wat goedig caïve ijdelheid op
't dichter-zijn opduikt, heb ik ook de z vak
lieden van Buijst voldoende in't licht gesteld.
Nu mag ik dan nog eens even terugkomen
.op enkele van de tallonze klankechoonheden.
Mooie, vlotte, en altijd zoo ratuurlijk ont
stane alliteraties ik zeide 't reeds in het
begin van dö'.e bespreking vindt men op
iede e bladzy'de. Ik citeer:
Op een eiland.
op een eiland wilde ik wonen,
al de menechen ver van mij,
waar me niemand zou bttoonen
Ivrgmd medelij.
Op een eiland wilde ik klagep,
eindloos, met bezwaard gemoed,
om verzwonden weeldedag^n
bij Let liefje zoet.
Op een eiland wilJe ik weenen
tot me werden de oogen blind;
oin de liefde die vlood herun,
huilen als een kind.
Op eer eiland wilda ik zwerven
tot mijn laatste kracht verdween;
tot ik daar zou kunnen sfe/ten
met mijn smart alleen.
Alleszins iarakteris iek mag dit gedichtje
beeten voor 't jong, d. i. fri^ch n ocvat-t,
werk van dezen dichter. Karakteristiek zijn
die wat conventioneel herbaalde, maar even
vsranderer.de beginregels, deuuig; karak
teristiek is die kinderlijke tweede regel, en
typisch-onbeholpen dat bezwaard", dat mooi
allitereert met verzwonden". Mflar ty
pisch is óók zoo iets mooi-sterks als dat
betoon n tergend medelij; en al die gecursi
veerde alliteraties; en een rijk rijm als in 't
laatste couplet. En wie fijn hoort, voelt o ik
hoe van regtl 7 en van regel 5 't geluid
op geluid heerlijk wederstuii".
En ik verzeker u, dat coupletten als 'f.
?volgende niet fchaarsch zijn in de:en bundel:
toch dankend wil ik n gedenken,
tot alle denkkracht mij ontvliedt;
en komt de dood mij li<Jvend wenken,
dan wijl ik u mijn laatfcte lied 'J)
't Gedichtje Allerzielen" begint aldus:
Schier al de blaadren vielen;
geen enkle zonnelach.
O dag van Allerzielen,
6 somber droeve dag.
Men voelt hoe wonderlijk licht en mooi
in 't woord Allerzielen" in den derden regel
een klankoplossing ligt.
Maar de rest van 't gedicht, nog twee
coupletten, ia i iets. Doch mogen we niet
dankbaar savcureiren dat telkens even'jes
mooie geluid van een wonderlijk beweeglijke
tn dan ineens weer weeke men?chestem 1
Mooi zijn '/.'a rbythmen zuiver meegaand
met z'n licht zielsbe«regen:
Uit het diepst van mijn ellenden
roep ik U, o Heer.
Moge uw arm het lijden wenden,
dat mij drukt zoozeer l"
en 't eindigt:
Z\j die juichten om mijn lijden,
machtloos zijn ze EU.
'k zie den g'ans van beter tijden.
Heer, hoe dank ik UI
Welk een ontroering in dat laatste korte
regeltje, met dat diepe accent op dank".
En van de mooie, bijblyvende regels geef
ik nog deze : 10)
plotg oatwaakt het nieuwe leven
voor het uitgelezen paar,
vreemde schoonheidsglenzen zweren
in den blik van hem (n haar.
Al genoeg citaten. Maar, met allen eerbied
voor ,en schoone herinneringen aan uitsluitend
lyrische critiek, geloof ik, dat ze hier noodig
waren. Ik hoop, dat de lezer de hoofdlijnen
1) blz. 72. 2) blz. 128.
3) blz. 23. De cuisiveeringen zijn natuurlijk
altijd van mij.
4) blz. 79. 5) b'z. 83, tweede couplet.
f) Zie ook blz. 113, tweede couplet.
7) b.v.: blz. 64, Ie couplet, laatste regel.
vlytig"; bli. 112, 2e couplet, 3e regel be
stendig" ; blz. 121, Ie couplet, 5e regel, be
vrachten; blz. 172 vurig".
8) blz. 131. 9) blz. 152, laatste couplet.
10) blz. 119.
van Leonard Bnyst's dichterpersoonlykheid
erin zal zien.
JAS WALCH.
Sombere Levens, door AI.EX BOOIEMAN.
E n. Querido, Amsterdam 1907.
Alex, Booleman heeft in n bundel vijf
sombere lev>na bijeengebracht. Helaas! Alleen
in de Speler" hebben wjj ons intt een somber
leven samengevoeld.
De Speler" is het verhaal van het kleine
Joodsche mannetje, dat speelde om zijn long
tering te vergeten, en bij zijn zoontje JaUoopie
zwoer, nooit meer te zullen spelen, maar
er toch weer toe kwam. Dit kleine Jood cbe
manne'jd leeft bij ons, wij gaan van l.ein
houden, omdat hè: een bedeeld en verdrietig
en kin.i.rüjk mannetje is». Wij gevoelen dat
al die anderen uit zijn gokkersclubje alleen
typisch zyn, en niet dit eene van hem weten,
waarom hij ons lief i?. Dit verhaal tri'f t, omdat
het voor een groot deel weergave van de
gesprekken tusschen de gokkers in hun
eigen ladl, wtèrgave van Semmi's gedachten
in zijn eigen trant is, en soms den schrijver
de onverbiddelijkheid van het verhaal doet
ter hand nemen, om door de tejiensulling
die tusschen de methode van mededeeling
en het meegedeelde bestaat, ons te ze/gen,
hoe erg het met Seuimi eigtn.ijk wel was.
Zoo is bizonder wat ge onder op bU. 14 en
boven aan blz. 15 vindt. Hij (Piet>ie Schoure)
zat te winnen, en rookte de eece sigaar na de
andere. Semmi, die longtering had en den
damp, die by Pietsie Schoure met golven uit
den mind gulpte niet verdragen kon voer
wien het dagelijks zijn in zoo'n rookhol de
pest wns ... zei" ... enz. Ai het vree.-elijke dat
bet ver.lriel van Saoimi er doet zijn, wordt
ons h er even veiteld, op de/.elfde gewone,
nuchtere wij?o als dat Pietsie zat te winten
en da eene sigaar rookte na de ander. TVrwijl
het ,,met golven uit dm moni gulptu" van
Pieteie's rook, ons denken doet aan iets
andws Jan look, dat Summi met golvtB uit
den mond zou gulpen, als die longtering eens
kwader worden sou.
Wij begonnen te spreken over het goede
dat we in het verhaal van Semxii meenden
te vinden, omdat wij uelooven, dit £e,
na le,;ing van dit boek, met 01 s wed>-r ver
baasd zult zijn, over de vreemde werkins^n
der onbewustheid, die. evenals in den wilde,
in den vroegen kunstenaar allergrilligst,
tusjihen de uitingen eener emb»yorale
geestetbescbavintr, blijken vau juist gevoel te
voorschijn roept.
Alex. t'ooieman is bezield met de
re'-ontwaardigingen die, als oudere schooljongen,
het eerst ons jeugdig gemoed beroerder, hij
heeft het niet begrepen op de rotte maat
schappij" en is overda zichtbare teg- nstelling
dea levens bitter gestemd. Dat de menseden
joag*, vurig willende jonge mannen niet
laten uitzingen ,hun begeeren naar schoon
heid en kunst', dat er in een verachte snol
een goed een liefelijk gemoed kanle^en, dat
de tnen^cben zelf haar hebben gemaakt dio
zij is al dergelijke waarheden schijnen een
diepen indruk te hebben gelaten in Alex
B >oleman. Op verder punt van ontw kkeling
ziet men de dingen in hun v rband, en is
men meer bedroefd dan opgewonden, niet
ten on^unste der geeste ijkh"id van onzeironie.
De wijze waarop Alex Booleman het verdriet
en de somberheid aanmat, verhoudt zich tot
verdriet en eomberf eid, zooals bet
zelfstreelend gezegde van iemand, dat zijn leven
zoo ongelukkig is, tot gebaar en houding eeter
bescheiden, diep ontroerde vrouw.
Gemceds en intellekts ontwikkeling zijn
in den schrijver Booleman evenwichtig. Ware
zijn methode van beschouwing derze!fde mo
tieven die hem nu bezielen, meer bezonnen,
zijn utijl en samenstelling zou 1> n doordactiter
zijn. Zijn s'ijl, zijn woorden, zijn
vol/.invorming, leek ons, behalve in de dialekt
gedeelten vau de Speler' en op scliaarsche
andere plaatsen, grootelïjks ondoordachte
navolg:ng van sommige rnodtrne literatuur
Meet m. n niet bedenken, dat, bij afwezigheid
eener diepeie bedoeling, de allure, die
elders deze bedot ling in den stijl tot uiting
brengt, zinlooze aanstellerij genoemd moet
worden, waai boven het nuchtere proza
van veel oudere -chrijvers te verkiezen
is? Ooi in zijn samensiellingen toont zich
zijn intellekt de kleine broeder van zijn
juist ontloken gemoed. In Gezegevieid worden
ons stukken gniachtenleven van den, daar
verschijnenden, jongen man geboden. Aan de
eene zijde zijn feiten noodig om het gt
dachtenprtces den voo.tgang te £cven, welken
des schrijvers motief verlacgt, maar «in de
andere zijde wordt aan de feiten hun
rechtmatigen invloed op het gedachtenieven ont
houden, nadat ze eenmaal l tin dienst als
voortstu vers der gedachten hebbt-n vervuld.
Ook achten wij onwaar'chijnlijk, dat een
wolwassen jonge man, die tijdelijk zonder
brood is, het ouderlijk huis ontvluchten zal
zondir een cent op zak, zonder bepaalde
voori-telling of plan van wat hem wacht,
tenzij m-t zelfmoord- gedachten, wairdoor de
geheele strekking die in den titel is weer
spiegeld, hier zon vervallen. Wij achten het
onwaarschijnlijk, dat een, en vooral deze jonge
man, bet ouderlijk huis zal Mitvluc'itrn. De
oudeis die hier ten tooneele wor ien ge
bracht zouden zelfs, in hunne behoeftige
omstandigheJen, niet in do etrrte ) laa's met
kracht den jonge man tegenhouden, itd:en
hij, bijvcorbeeld, voorwendde ie'.s te kunnen
verdienen, en hen daarom mt edeelde het huis
te fu'len verlaten. Wij achten het onwaar
schijnlijk, dat een jor ge man van vijf/n twintig
7'a<o-,ondanks den druk d; r nijpend-te wroeging,
ondanks de heerlijkheid der opgeto.enste
verwachtingen, de wereld intrekt zonder plan
zelfs voor de naast bijliggende toekomst.
Zonder miskenning van het uwdige vertrou
wen dat de jonge man dezer beschrijving
toont in zijn artistiek vermo/en en bezielende
levenskracht, durven wij zijn tocht de-stad in,
zoo ah deze ons, ongemotiveerd, woidt mt
gedeeld, een krankzinnigheid noemer.
In de schelf die door den schrijver, zoo'n
bee'je ironisch Een snot" is betiteld, wordt
ons beschreven het geval van een verleid
meisje, dat, uit huis gevlacht, na in het hos
pitaal een dood kindje ter wereld te nebben
gebracht, naar huig terug wil, maar door
haar ouders de deur wordt gewezen, waarna
ze met den eersten den besten meegaat, en
eenige dagen later zichzelve het leven ont
neemt.
In de reeks van onwaarfcbijnlrjkheden, die
deie schets belet uitbeelding van een nor
maal zeval te zijn, treft OES het meest, dat
de ouders, die naar hun kind verlangen,
onder zwakke pressie van eeu oom, hun
kind als het daar zelve vol berouw aan de
deur van het ouderlijk huis verschijnt, door
door d*-n vreemde laten afschepen. Dit is
tegen bet meest elemectairzielkund g inzicht,
maar nood'g voor de tragiek" van het
verhaal.
Juist de verholen genegenheid der, 'n beetje
bekrompen en wat ruwe ouders, die in de
schets goed wordt aangegeven, ware zoo
pracltiy uitgekomen, als zij, t'Ühet
wederkeeren van Hets-y. ooiu Zeerstad hadden wegge
duwd en, onmachtig tegen ei^en verbittering,
hun kind in de armen waren gevallen.
In kort bestek is het onmogelijk, en, waar
het te bespreken werk niet zeer belangrijk
is, weiijig aanlokkelijk, schets voor scnets
text-kriti#ch, de oubeschaafdheil van senti
ment, de wilde onvolkomenheid
deruitirgswijze aan te toonen. In Angst Nacht" wt
rboudt de drukte der woorden, het sentiment
dat in het mom ? aanwezig is, tot ons te komen,
het uitgesproker.-:ijn, letterlijk, van de Be
grippen en gevoelens, waarover gehande'd
wordt, doet de kunst wegblijven, die^aanwezig
is waar begrippen en gevoelens niet met
name genoemd zijn, maar blijken uit den
aard der beschrijving.
Onk in Pe mtn met het Koper" tasten wij
naar wezenlijk sentiment, naar iets
verholenbizunders, iets aardig', waardoor het \ erdriet
van den man-met-het koper, tu^echen de
tiererde drukte van htt marktplein opeens
fel tri ffcn z< u.
Een woeste drsni naar steeds maar door
schrijven, een onb-daarhke eigenaardigheid
in drn jongen gte-t van dezen auteur om
zelf te varen ia de j.crsonep, die bij in bnn
ei^en wezen had «?(er te ge»en 1). ontneemt
aan zijn weik de macht der realiteit, die
ontroer*.
Het H mogelij?, dat de schrijve'', door
veel wi ^tand 'ai, maatschappij en omgeving
heen, het recht van zijn sentiment moest
veroveren, en dat daardoor de bewogenheid
van zijn gni;oe<i ciet anders dan op juwe
wijza tot ui ins; komm kan. Het gevoel
befct ahft zichzelf, maar zal zeker tot inniger
leven komen, indien de schrijver kot-1 en
ohjVcïitf hecint te arbeidsn, zijn samenstel
ling! n vooraf nauwkeurig verzorgt, en zich
aldus rm-er door da hè'ielin^ laat o .ervaV.en
dan haar zoete strteUna zoekt.
Voorwaar, het is geen geringe moed, in onzen
tij i, vol schoon en innerlijk proza, voor het
licht te kumeu, tenzij met iets ongemeena.
P. II. KIITEK J r.
1) Op 1>1:'. 137 onderaan en 1S8 boven,
lezen wij b. v. weergeven van wat het
verl'-ide mtisje denkt. Toen ze daar gediukt
'a^ met d'r gezicht in het kuisen, kwamen
haar al erger de grvo'gen van zijn
ploertenstreek in de gedachten. In haar ver bee'.ding
zag zij zich al loopen op etraat heen en weer
lokkend d'r lichaam te koop aanbidden ! aan
mannen die voorbij gingen;... zag zij zich
al haar te vroeg vermagerde wangen
bestniLken met verf;... versloeried de markt
kramen inloopen waar 't hoereu-rdebs bijeen
kwam en ti'r leven verzwieren met scheeps
volk in dierlijke passie van zuip en-zinnelrjke
drift ; in u'r met smart en wonden geslagen
g<'t85 za» zij zich al bees'ig bezopen met los
hangende baren een zuijaen-dans springen,
d'r rokken opgetrokken, ho')g, berekend,
geillustig-hoo:*, opzwiepend baar beenen, ....
u itbrakend de vuilste taal ais diepst gezonkene
onder de soori" .... Neen, dit ziet de schrijver
allemaal.
Inhoud van Tijdschriften.
Den Gulden Win<'kel, Xo. 7 : Over Danteen
zijn l'i rina Commedia, loor Hendr. O. Diferee,
met 2 portr. en 2 ill. Keur (Vermeyleu's
Wandelende Jood"), d ior Ed nond van OtiVl,
rnet l portret. Schepers' Al Tin", door W.
F. Gouwe. Over volksbiblioiheken, door
Lode Baekelman?. met l portret.
Boekenschütiw (romantische voorirachtskun-Jt, Al ert
Vogel), door G. v. E, met 2 ill.
B-jekbefchrijving. Letterkundig leven uit da
Julitijdschriften. Leestafel.
Molescïott, Weekblad voorgeiondhe dsleer,
populaire geneeskunde en ter bestrijding der
kwakzalverij, No. 2: Badplaatsen, door dr. Ch.
Bles. . Kindersterfte onder de armen, door
dr. II. Pi. khof. Kwakzalverij, door dr. K. J.
Abrahams.
Eigen Ifnard : Hofnakerij, door 31. W.
Madame I'ont, II. De Heide, door G.
Herwig, II, met afh. Zomervacantie op
Bornholm, door J. K. Koen, Jzn., (-net afh.
naar foto's van den ingenieur Lötiberj;). ?
Het AVaterblaaskruid als vleesuh-e'ende plant,
door Herm. Heilbron, metafb. Verscheiden
heid. Feuilleton. J. H. A. E de Vrie',
IStió- 1907. Met do adelborsten op Ilr.
M-». Friesland. Kidiote'egrammen. Ten
toonstelling Theophüe de Bock. Amster
dam, Wereldstad. Japansjhe Oüicieren te
Kotterdair, alles met afb.
VOOR DAMES.
Bericht m W Pdrs-comi'G m n
lEtfrnationalen ViwenraEl
liet rapport, dat het Wetten-Comitévan
den Internationalen Vrouwenraad jaarlijks
p'eegt uit te brengen, loopt voor 1906 over
wat er in tien landen op het. gebied der
wetgeving de vrouw en het kind betreflende
werd nagestreefd, werd bereikt, of ook wel
lot te eurstelling heeft geleid. Karada, dat
in dit verslag de rij opent en waar iedere
provincie bare eigere wetgeving heeft, kon
de goede tijding zenden, dat in de provincie
Brunswijk op 22 Miart 1906 alle wettelijke
bepalingen, die de vrousv van de studie der
rechts«eten-chap uitsloten, zijn opgeheven
niet alleen, maar da', de vrouw daar voortaan
met de zelfde reenten als de man tot de
uitoefening der rechtspractijk zal worden
toegelaten, Ook zal daar voo taan geen kind
beneden den leeftijd van lt> jaar onder school
tijd arbeid mogen vei richten, tenzij het een
bewijs kan overleggen, dat het gedurende
minstens zes maanden van bet vori.e jaar
geregeld de tchool heeft bezocht ; arbeid
van kinderen beneden de 13 jaar ia er ge
heel verboden. Waarschijnlijk zal eerlang
van regeeringswege eenéinspectrice bij het
fabriekswezen worden aangesteld; maar het
verzoek om aanstelling van naationen bij de
P'litie voor het vervoer, de bewaking, het
rste verhoor van vrouwelijke gevangenen
is gewezen van de band. In de provincie
Nova Sco'.ia werd aangenomen eene wet, die
bescherming verzekert aan kinderen die zijn
blootgesteld aan zedelijke gevaren en nog in
verschillende andere provinciën werden pogin
gen aan^eweLd, waarvan de uitslag nog on
zeker is, om meerdere beperking te verkrij
gen van den kinderarbeid. In de provincie
Manitoba verwierven de vrouwen het
kiesrecl.t voor de gemeenteraden en werd ter
zelfder tijd dit recht hergeven aan de gehuwde
vrouwen, die grondbezitters zijn en wien
het in het vorige jaar was ontnomen. In
diezelide provincie is de leefiijd der kinderen,
die wettelijk beschermd worden van 14 op
16 jaar gebracht.
In Duitschland werd door de vrijzinnige
partijen in dtn Eijksdaz het voorstel gedaan
den Uij iskanseiier te verzoeken de zeer uit
nloopendc landedjke bepalingen, die het
vereenigirgsrecht der vrouw in verschillende
Bondssta en en vooral in het koninkrijk
Pruisen nog beperken, door eene rijkswet op
te heller. Dit \oorsul is aangenomen met
groote meerderheid van stemmen; maar
voorloop:g is daarmede enkel nog in theorie
eene overwinning behaald. De oonetting van
dit bes'uit in daden hangt af van den Bonds
raad, de vergadering van vertegenwoordigers
der verschil endo regeeringen van de bij het
Duitsche rijk aangesloten staten en deze
Bondsraad heeft in de laatste jaren weinig
neiging aan den dag gelegd om de vrouwen
in hare wenschen tegeou et te komen. Alge
meen en zeer levendig is de belangstelling
der Duitsche vrouw in de door de regeering
ter band genomen herziening van het wet
boek ?an strafrecht. Het wetterjcomitévan
deu Puitschen Vrouwmraal heeft reeds sedert
lang de paragrafen, die in dat wetbotk meer
bg ionder de vrouw en het kind betreffen, in
studie genomen en door eene krachtige
propagan la een juist begrip van de gewenschle
veranderingen verbreid onder de leden der
'eisululende vrouwenverenigingen ]om dan
met baren -teun bij don wetgever op die
wetswij iidngen te kuueu aandringen. Daar
de conclusies, waartoa l et wettencomitéis
gikom-n, over het geheel zich aansluiten bij
de modeiue, sociologische
strafrechtdenkbeeMen, die ook den grondslag vormen van
de voorgenomen herziening, il het \\ el te
verwachten, dat de regeering rekening zal
hou ien met de wenschen van den Na'ionalen
Vjoaweniaad van Duit-chland. Waar der
vrou K in het openbare leven reeds eene plaats
n.iast den man werd ingeruimd, wordt een
voortdurend ac i 3 ver optreden waargenomen.
Vooral openbaart dL zich bij voogdij ; de
gerechtshoven betoe,i.en zeer gaarne vrouwen
tjt voogdes, daar hare werkzaamheid op dit
gebied voortn lelijk is gebleken. Op ver
schillende plaatsen . ij n de
vrouwenvereeiy.gingen door wier tu-scheiikornslde rechter
de voogdes-en zot kt en aanstelt, niet instaat
genoeg oetrou A bare krachten voor dit scboone
v\e;k aan te wij'.en: zoo herhaaldelijk komt
eene aanvraair van den lechter naar ze-chikte
personen in. Te Dar zig, te Bonn, te Frankfort
en elders zijn vrouw* n nu ook leden van de
burgerlijke armbesturen; a's leden der com
missies vau toezicht op het onderwijs treden
de vrouwen in I'uitschland nog slechts bij
uitz >udencg op; eigenlijk a'leen no^ maar
in Baden. Ia ii.in/.ii», Kastel, Breslaii en
eeuue aniere pinatssn tracht men thans de
arbeidsters op te wtkken tot levendiüer be
langstelling in de v. rkiezingen van de
befetureu der 7,it ktevi r/ekeringen, de eenige
ollieieel erkenle lichamen uit vertegenwoor
digers van werkgevers en we/knemers be
staande, waarbij de Uiiitsche vrouwen ten
gelijk kiesrecht met den min bezitter. Tot
nog toe hebben zij u.t onwetendheid en
onverschilligheid beide van dat recht nage
noeg geen gebru k gemaakt; men wil ze uu
de waarde van dit recht ter verbetering harer
maatschappelijke positie doen inzien en reeds
werd bt-reikt, dat in verse nllei.dd dezer
bestu'tn zelfs vrouwen werden aeko:en.
Opoierkeiig waardig acht de, benvht geefster uit
Ouitrchland het ook, dat. in 19 6 niet enkel
de vrouwen uit sociaal-democratische kringen
maar vromen \an alle politieke richtingen
onder Ie leiding van de adieeliriisbesturen
der Nationale Verceniging voor Vrouwen
kiesrecht een zet r werkzaam aandeel hebhen
genomen aan de campagne voor de verkiezing
der leden van den Rijksdag.
In Zweden werd vier malen achter elkander
binnen den tijd van n jaar een voorstel tot
in vi e. ie g van vrouwenkiesrecht verworpen
door den Rijksdag, die echter wel meende te
kunnen overgaan tot het besluit om vrouwen
benoembaar te verklaren tot boekhou Isters
bij de spoor weg bef t n ren. De Zweedsche onge
huwde moeders bezitten sedert eene wet
van het jaar 177t> het recht om hare kinderen
te doen inschrijven in het kerkboek (den bur
gerlijken stan I) zonder vermelding van haren
naam. Gelukkig heeft de Rijksdag thans
den koning voorgesteld der ongehuwde moeder
dit recht te ontnemen; e<n beslui-, in deze is
nog nitt genomen.
In Engeland werd in den loop van het
jaar 190(5 bet huwelijksrecht van Britsche
onderdanen, mannelijke en vrouwelijke, inet
buitenlanders beter geregeld; bepaald weid,
dat een nuwelijk in een der Britsche koloniën
dot r een Britsch ondardaan gesloten melde
zuster zijner overleden vrouw ook geldig zal
zijn in liet Veieei'igd Koninkrijk; de vrou
welijke huisbedienden werden opgenomen
in de sedert 1897 wettelijk verplicht gestelde
ongevallenverzekering; de wet op de
scheidsgerichten geldt thans volgens de nieuwste
bepalingen zoowel voor vrouwelijke als voor
mannelijke werkgevers en werknemers.
In Denemarken is een uiterst merkwaardige
verandering in de rechtspositie der vrouw
tot s and gekomen. Daar hebben na
dertigjarigen strijd de in dit opzicht vast aaneen
gesloten Deentche vrouwenvereenigiogen de
ophelling van de reglementeering der prosti
tutie doorgedreven. ledere wettelijke regeling
van de ontucht als bij de wet erkend en
geoorloofd bedrijf is, ingetrokken en het hou
den en exploiteeren van verdachte huizen
i f verboden en strafbaar geste d. In October
19C6 trad deze wet in werking. Tal van
vrouwenverenigingen beijverden zich toen
om den vrouwen, die op dien dag in letter
lijken zin werden bevrijd", een onderkomen
te bezorgen en aan eenig eerlijk middel van
bestaan te helpen. Slechts een klein percen
tage bleek aan de oude leefwijze verslaafd
en was niet te redden.
In Nieuw-Zuid Wales is het niet gelukt
den leeftijd der meisjes, die door de wet
worden beschermd, van 14 op 17 jaar te bren
gen. Tot tweemaal toe werd dit wetsontw erp
in het Lageihuis aang( nomen; maar in het
Hoogerhuis kon het beide malen niet eens
in behandeling komen, omdat de afgevaar
digde, die er voor spreken wilde, telkens
door eenige tegenstanders van het ontwerp
werd verhinderd om op het daartoe aange
wezen oogenblik aan het woord te komen.
Eveneens kwam te laat om nog in derde
lezing te worden aangenomea de zoogenaamde
Family Maintenance Bill, die testamentaire
bepalingen, waarbij de man zijn gebeele ver
mogen aan zijne wettige vrou v en aan zijne
wettige kinderen onttrekt, van onwaarde
moet verklaren. Bij de eerste en tweede
lezing werd deze wet aangenomen rnet 25
tegen 23 stemmen; maar daar da eerste
minis'er een warm voorstander is van deze
wet, houdt men zich toe i van de aanneming
in de naaste toekomst verzekerd. Eene
wets40 t ? n 11 par r ? g ? 1.
MEniMuiuuiiiimisMiiiniHiii
COGNAC J. & F. MARTELL
Vraagt Uwen Wijnhandelaar naar deze
absoluut zuivere Cognac, w'telke vanaf
? 3.5O tot / 8.5O p. flesch geleverd wordt.
Generale Agenten voor Nederland en Koloniën:
KOOIMJAXS & SUUIAIt.U,
A Jl S T K K I» A W.
Koopt
Verlangt s.v.p. stalen van onze
nouveautés in zwart, wit of gekleu'd
van 60 cents tot O gulden vier Me.ter.
Specialiteit: Zijde-stoffen voor
Gezelschaos-, Pruids-, Bal- en
Wandeltoiletten en voor Blouses
Voering enz.
Wij verkoopen s'erMs gegarandeerd
soliede zijdestolbn direct aan par
ticulieren, franco vracht en rech
ten aan buis.
SCHWLIZ R & Co., Luzern H25.
(Zw.tserlancK
Zijdestoffan-Export. Kon. Hofl.
luchtkuuroord van Nederland, i
i, n A . i i n n t
Rang: Ho(el(les Pays-Büs.
Mat. p*. Tuir. Pension. Omnib. El. licht enz. l
Eenige
Fabrikanten
"W.BengerSöhne
Stuttgart
Hoofddepöt te AMSTERDAM: Kalver-rtr. 157
K. F. DEOSCHLE-BENGER.
ExtraTarwebloem
voor de fijne keuken.
't Pakje v/an Vi Kilogr. ?0.125
Mu.VOOR MEEL-EM BROODFABRIEKEN.
VIJZELGRACHT 28.
*~ <9'J opsave van uw adres wordt U door de
«Fdeeling Broodfabnek particulier bediend
Victoriawater
OBERLAHNSTEIN
Echt Victoriawater
OBERLAHNSTEIN
BOUWT ,e NUNSPEET
o /d.
VELUWE.
Inlicht, b/d. Vereeniging Kantoren
voor Vaste Goederen .in Nederland te
Nunspeet. .