Historisch Archief 1877-1940
D E AM i T K R D A MM E R WT-l E K D L A D VOOR N E D E R L A: JjT D.
Na. 1575
(lelijk zal worlen uitgebreid tot een ISOtal
(men lette evenwel ook op opgerichte kan
toren sinds '94) volgt ree U dat de klasse
der. meeste kantoren lager wordt. Zooals
de gegevens nu zijn, is het ook voor h.h.
kamerleden niet na te gaan of da v oorge
stel ia verbetering er werkelijk eene is. Een
opgave van de verschillende kantoren met
opgave van de tegenwoordige en
tobkorastige klasse zou zeer gewenscht zijn. Dat
over het algemeen de klassen dalen blijkt
uit eenige ingezonden stukken, (b.v. uit een
ia De Telegraaf: een kautoor van de 7e klasse
dft 20,000 telegrammen meer per jaar krijgt,
heeft kans niet vooruit te gaan). De punten
?voor de afdeeling telegrafie zijn te laag
genomen.
Als de kantoren achteruitgaan is de stijging
Tan het maximum tractëment een wassen
neus, uitgezonderd voor do 8e klasse kan
toren. Het max. traktement voor klerken
die directeur worlen bedraagt thans/ 1300
Toor een niet vereenigd, ?1600 voor een
Tereeoigd kantoor d. i. resp. / 300 meer, of
evenveel als vroeger in het gunstigste ge
val op zijn allermeest zou kunnen zijn
verkregeu" luidt het in het M. v. T. Zeer
juist, doch dat is geen verbetering voor
directeuren oud-commiezen en het bedrag
van ?10,400 voor de post- en
telegraafkantpren uitgetrokken moet dus wat betreft
de directeuren conmies geweest zijnde met
een groot bedrag verminderd worden.
Er is nu ingevoerd een verplaatsing van
directeuren van kantoren die achteruitgaan,
deze inoefen naar ren vacant kantoor met
hun traktement strookende. De practijk zal
lieren of hierain altijd voldaan kan worden.
Het zal nu niet meer voorkomen dat direc
teuren, financieel onafhankelijk zijnde,
blijvei op kantoren b.v. gelegen in mooie
omgeving ten koste van promotie van
anderen. De directeuren oud-klerk nu be
zettende kantoren hooger dan de 8e klasse,
en niet hebbende IK-t z. g. groot-directeurs
radicaal zullen dus verplaatst worden.
Ingevoerd wordt nu het beheeren van
iantoren door commiezen, nut tijdelijk den
rang van directeur. Hierdoor krijgen we
lerecht óéii corps hoogere ambtenaren en
zullen verplaatsingen van directeur tot
.commies gemakkelijker kunnen voorkomen.
Ik wees er reeds op dat de na 189-t aan
gestelde commiezen niets terug krijgen voor
de ontnomen 7e klasse kantoren en dat hot
aantal kantoren door klerken bezet stijft
tot 130.
In de Memorie van Toelichting staat dat
voor het geval dat het aantal <So klasse
?kantoren beneden het hun bij K. B. van
15 Febr. l OOG No. 14 toegedachte aantal
van 1LO ra>jht dalen, dit aantal tijdelijk
aangevuld wordt met kantoren 7e klasse
opdat voor de klerken hat uitzicht op ge
noemd aantal kantoren gewaarborgd blijve '.
Als het aantal kantoren nu stijgt tot 130
en dus tot 20 meer, dan waarop de klerken
(volgens de M. v. T. althans) recht hebben,
zijn die overschietende kantoren dan voor
.de commiezen? Dezelfde redeneering vol
gende zou men zeggen natuurlijk, doch
?waar het commiezen geldt let men niet op
een aantal dat hun toekomt en dat kleiner
kan worden, doch alleen op het aantal voor
de klerken, wat door het oprichten van
nieuwe kantoren steeds geste ;en is.
Aan het slot van de M v. T. staat:
niemand gaat achteruit in het inkomen dat
bij thans geniet" 1), liever had ik gezien
]) Dd regeerin^ ziet dus in dat het geval
zich zou kunnen voordoen dat iemand door
die loisverbetering achteruit gaat.
HET GEHEIM.
Naar het Engelsch
van MARY E. WILKENS FREEMAN*.
III.
Catherine bracht een prettigen morgen
door met het versieren van het huis harer
vriendin. Zij hield van dergelijke dingen
en hal een groot talent ervoor. Zij maakte
de -kamers bekoorlijk, en verrichtte wonderen
met het corps helpsters, dat onder haar
leiding werkte. 's Middags maakte zij een
enormen opgang in haar roodzijden japon.
Er kwamen heeren, en zij was voortdurend
door hen omringd. Zij straalde van
vroolijkHjkheid tn gezond genot. John Greasou's
moeder en zusters waren er ook, en waren
buitengewoon vriendelijk. Zy wist, dat John
niets bad verteld. Door haar trots en ver
ontwaardiging heen voelde zij een tril'ing
van voldoening over zijn stilzwijgendheid.
Het was juist, wat zij zeif zou hebben gedaan,
wat zij zelf deed.
Natuurlijk kwamen in den loop der tijden
eerst John'a familieleden en daarna het
geheele dorp tot de ontdekking, dat hij
Catherine niet meer ging bezoeken, en dat
htin engagement du-i waarschijnlijk verbroken
was; maar meer dan dit kwam niemand te
weten. Catharine begon langzamerhand een
soort vermaak te stellen in de uiteenloopende
vertalen, die van tijd tot tijd tot, baar door
drongen, maar klaarblijkelijk deed John
Greason dit niet. Hij werd mager en begon
er veel ouder uit te zien. Kmdelijk werd
het praatje rondgestrooid, dat Cathert'ie
Gould hem leelijk bad bebanieUl, en baar
engagement had afgemaakt ter wille van een
lijken man uit de stad. Toen dit Catherine
ter oore kwam, wendde zij zich tot dagene,
die het haar had medegedeeld, een harer
vriendinnen.
Van dat heele verhaal is geen woord waar,
en dat mag je aan iedereen vertellen," zeide
zy met gloeiende wangen.
Heb jij het dan niet afgemaakt?'
Neen, dat heb ik niet.1'
De vriendin keek haar met verbaas ie en
nieuwsgierige oogera aan. 't Was bijna niet
mogelijk, tot een andere gevolgtrekking te
iomen, dan dat John het engagement had
afgemaakt, maar Catheiine's fnssche schoon
heid en stralende levensvreugde maakten die
veronderstelling bijna belachelijk. Toch begon
die msening langzamer hand veld te winnen.
John's moeder was de eerste, die het aan
John 'zelf overbracht. Zij zaten aan het avond
eten, op een Vrij lag, ongeveer een jaar «a
den dag, waarop hij en Catherine gescheiden
Tsaren. John, zijn moeder, zijn ongetrouwde
zuster en zijn getrouwde zuster, wier man
bijna voortdurend voor zake a op reis was,
?waren in de kamer aanwezig,
Ik heb van middag iets gehoord op onze
dat er stond in de vooruitzichten welke
hij thans heeft", Tusschen deze t wee zinnen
is een groot onderscheid en wel dat nu de.
ongunstig bedeelden stabiel blijven zoo niet
voor altijd, dan toch voor lang. De categorie
die hiervan het meeste zal lijden zijn de
bestellers. Deze worden nl. betaald naar de
klasse der kantoren (blijkens het M v. A.
op de vorige begrooting bl. 47 wenscht Z. E.
de Minister deze regeling te behouden).
Hieruit volgt dat er bestellers zullen zijn
die ?50 in hun maximum tractement dilen.
Een aanvullings-nota hiervoor is zeer zeker
noodig.
Kesumeerende komen we tot de conclusie
dat deze aanvulling3be.*rootiiig wat grond
regelen betreft zeer goeil is doch wat de
uitvoering betreft niet de lang gewenschto ;
dat : Ie de commiezen niets terug krijgen
voor de verminderde kansen een directie
te bezetten ;
2e de jonge commiezen geen verbetering
krijgen uitgezonderd dat zij weten waar zij
aan toe zijn ;
3e dat velen op het punt bevorderd te
worden zich nu zien teleurgesteld ;
4e dat de bevordering van commies Ie
tot hoofdcommies slechts ?100 i*, welke
bevordering misschien bij keuze zal plaats
vinlen en een onge .venschte verplaatsing
met zich zal brengen, terwijl als hoofd
commies bijna geen vermeerdering te
wachten is;
5e dat de kantoren in klassen dalen;
6e dat daardoor traktementen van be
stellers dalen;
7e dat bij de vaststelling der traktementen
niet gelet is op het zear onregelmatige
leven en het vermoeiende, dikwijls gejaagde
werk en de groote verantwoordelijkheid.
We zullen wachten wat of liet voorloopig
verslag der Kamer en wat of de diverso
organen en tijdschriften zullen zeggen.
Officiers -dienstpaa "den.
Onder den titel van Misbruiken in het
leger", waaruit men op het eer.sto gezicht
ik weet niet wat voor misstanden zou
denken te weten to komen, se -rijft een
onbekende, blijkbaar totaal niet op du
hootïte betreffende de betrokken zaak: van
OHijiers-dieiistpiarden ', een stukje in het
groe'neWeekbl.van 2t dez'-r, .vuarutt iemand,
niet daarme Ie beken l, Y.O o ongeveer moet
opmaken, dat van de 1;) bereden otfi ,-ieren
er '.) dagelijks hunne dienst paarden
buiten dienst gebruiken of do >r d unes laten
berij len. Eerst spreekt schrijver van bezui
niging op de oorlogsbeKrooting. Xu, wat
oHiciersdienstpaarden betreft, hierop zal al
heel weinig te bezuinigen vallen. Daar,
waar in het Nederlands-ihe leger zoovele
officieren onbereden zijn, die in het buiten
land dit wel zijn (men denke aan de bereden
compagnies-commandanten der Infanterie
in Duitsehland, Frankrijk en andere landen)
kan men wel verwachten, dat dit in ons
land nagevolgd zal worden en dan dus de
post voor dienstpaarden op de
oorlogsbeg;ooting nog wat grooter xou worden.
Dan zegt schrijver, dat het Rijk er groot
belang bij heeft, dat de daartoe aangewe
zen officieren \\n oorlogstijd" degelijke
dienstpaarden bezitton en deze behoorlijk
kunnen berijden. En verder, dat ,,in dit
onderdeel van dienst op ergerlijke wij/iedo
klad is gekomen". O, n dit laat.-te toe te
lichten en waarschijnlijk te verklaren, geeft
schrijver op, dat men die dienstpaarden ziet
vereeniging," zeide John's moeder, terwijl zij
thee ia de kopjes schonk. Zj waleen groote,
forsche vrtu.v, en zij zag er bepaald
indrukwekken l uit in baar over een styf corset
gespannen grijszij l<-n blouse, rijkelijk met
gitten versierd. Zij was voorzitster van de
Vereeniging tot Onderlinge Ontwikkeling
der Exbridger dames".
John's zmter Littii, die tenger en leeiijk
was, wierp hem een schuwen blik toe uit
haar uitpuilen Ie, lichtblauwe oogen. De ge
trouwde zuster, die sprekend op baar moeder
geleek, herhaalde de mededeehng.
Ja, we hebben van middag een nieuwtje
gehooid, ' zeide zij. Geef mij de beschuitjes
eens aan, L >ttïe "
John zat gestoofde garnalen te eteu,en gaf
geen antwoord. Ue drie vrouwen keken elkaar
min of meer onzeker aan, maar mevrouw
Greason deinsde voor mets achteruit.
Wij hebben gehoord, waarom je engage
ment met Ca'.herine Gould is afgeraakt,"
zeide zij. ^
John nam weer een hap gestoofde garna
len. Zij waren gloei: nd heet en hij brand Ie
zijn tong en zijn keel, maar hij slikte ze met
een bar.-ch gezicht door ou zeide niets.
Toen nam mevrcti v A nies liet \vojrd.
Ja, wij hebnen gehoord, dat jij het hebt
afgemaakt, omdat nj te vte! naar jez'nmet
andeie mannen c quetteertie," zeide //j, mt-t
haar lippen smakkend al-of zij iets lekkers
proi fde.
Tien keek John langzaam van do een naar
do ander, en zijn gezicht was vaalhb-ek. .. Oat
is een leugen," zeide hij met heesehe stem.
Heb jij het dan niet om dit' reden afge
maakt':' vroeg zijn zns'.tr, nog niet uit het
veld gt'.-.lugeii.
Ik heb bet in 't geheel niet afgemaakt.
't fs een vervloekte leugen!' ztide John,
bijna schreeuwend.
Nu, ik begrijp anders i:i !,?als je zoo
lang geëngageerd b-nt a's jij met Catherine
was, en als ze haar heele uitzet al ka it en
klaar had, op haar bruid~j.ii i,n ra ik wiet,
dat ze al baar ondrrgo'. d al klaar ha l, want
dat beeft ze, meer dm een jaar geleden, zeif
aaa hottie verteld . '
Zij heeft me zelfs ul.es i.i'en zien," viel
l j Jttie m "t haar schel stemme'j e in de u de.
Ja, zij beeft het aan I/itiie laten zien,''
zeide mevron.v Greasön ti i >ii i'.mteiijk.
..Ku nu won ik maar i.eggdi , dit ik niet
begrijp .. ."
Maar John had zijn stoel mot een ruk
achteruit geschoven en stond OP. Zij hoorden
hem de trap opstormeu eu de deur vanziju
kamer met een bons d.c'.il.-laau.
Hij is precies zijn vale-.'' zeide mevrouw
Greason, op een e.genaardii;en toon, samen
gesteld uit eerbied voor den overledene en
een levendige herinnering aan zijn gebreken.
Mevrouw Ames stemde toe op juist den
zelfden toon. Ja, vader was al precies even
gesloten als John," zeide zij.
't Gaat m 3 werkelijk erg aan mijn hart,"
zeide mevrou v G easori, zich nog eens van
de gestoofde^gariialen be licneiul.-. ..Citheriue
Gould is een' knap meisje, en lij heeft geld,
gebruiken op particuliere" wedrennen (in
tegenstelling vati publieke'?) of ook wel
als dames- of rijtuigpaard. Inderdaad wor
den hier te lande een acht a tien maal
's jaars z.g. militaire hordenrennen gehoulen,
waaraan alleen door officieren mag deel
genomen worden met paarden in /Heust ge
reden. Het rijk nu inge iien hebbende, dut de
rijkunst der officieren behalve door rijlessen
juist door ei^en liefhebberij-rijden op con
coursen enz., met de daarvoor nooiige
vooroefentng, zeer vergroot wordt, wakkert
jui-t dat liefhebberij-rijden van dienst
paarden ten zeerste aan d >or allerlei gun
stige bepalingen te maken (als vrij vervoer
van paard, oppasser en ook deelnemer1.
Zelfs is het Kijk reeds zoover gekomen,
dat zij eenige van bare (rijks)paarden
afstond, opdat daamede officieren, na ze
zelf getrain l te hebben, op concoursen etc.
uit zouden kunnnn komen, gelijk dat reeds
in het buitenland veelvul lig werd go laan.
Dat schrijver dus schrijft, dat de minister
van oorlog toch geen toestemming zal
gegeven hebbeu om dienstpaarden voor
pirticulieren belangen' to gebruiken, doet
blijken, dat schrijver hoe/jenaaiii l niet op
de hoogte is met de kwestie ter zake.
Dat het publiek zich bijzonder ergert"'
aan dergelijke geur nakerijeu op 's huids
kosten" (wel te verstaan het mjderijden van
officieren op concours-hippiques), dit heb ik
nog nooit kunnen bemerken; alleen heb ik
dikwijls kunnen constateren, dat het pu
bliek op de midden-, of'tweek aartjes terrei
nen (ik denk, dat schrijver dit publiek"
bedoelt) meestal in zeer groote getale hare
belangstelling toonde en z< er ec4driftig
bleek te zijn, wanneer een Nederlundsehc
officier met den prijs ging strijken en
daarmede eenige buitenlandse ie: .collega's
versloog.
Nu verder, wat betreft het rij len bulten
dienst van offi jierspaarden, daar oor hebben
wij dri') gevallen te onderseieifen:
a. o f tic i 'ren der veld-artillerie. Doze hou
den n dienstpuard 0,1 kosten van In-t rijk
en moeten dat natuurlijk dagelijks bij den
dienst Gebruiken;
b. officieren der cavalerie. Deze houden
twco dienstpaarden op kosten van het rij v.
Rij len al t ij t n ervan bij don dienst en
g-2wooulijk 's middags zelf Int andere pniml;
c. oerodon hoofdoHi 'ieren. Oj/o hou ion
n of twee dietistpaarden en rij len dozo
alleen bij bepaalde oefeningen of manoeuvres
in dienst. Kunnen dus overigens m t hu-ine
paarden doen, wat z; willen. Meestal of
l .over bijna altij l nj len /.o n paard ze! t'
en laten het andeiv, a's ze tmi min.-i >
2 paarden moeten huilen, do >r hua
oppasser rij len. Xu komt het o ik wel eens
voor, dat, in plaats van den oppasser, de
vrouw of dochter van den betrokken ottijier
dat tweede paard rijdt. Komt hierdoor nu
dat onderdeel van den dienst op ergerlijke
wijze in de klad ? '
Dan het feit, dat door het voortdurend
deelnemen aan wedrennen, en/, inrt
dtc.mljifiiirii n i want hierover loopt de zaak)
menig" offieier op financieel gebied den
nok breekt, dit is mij ton cene:iinale onbe
kend. Daar, waar het i ijk toch allo onkosten
van vervoer enz. op zich neemt, worden
dozo, wel tot oen minimum bopoikt.
Wat schrijver dan naat z-'ggcn, daar
door maakt hij /ich in ilit geval gewoon
belachelijk. iSehrijver wil aantoonen, dat
men oflijiereu moet gaan verbieden met
hunne d.eustpaarden aan concoursen te
mogen deelnemen eu haalt daarvoor aan,
dat dq Duitsche keizir eeuigen tij l geleden
en zij krijgt later no^ meer. 'o Kenige, dat
me trojst, is, dat ik mij zeif altijd heb afge
vraagd, hoe ter wereld wij ooit met haar
zouden kunnen opschieten. Ais ik me met
er<; e.'gi-, is zij Teesehj* dritt'.g."
Ja, dat is zij," seiuie mevrouw Ames
t e. Kn 't zou mij i.ie s verbalen, als dat
de reden was geweest,?ze zuden wel over
't een of amler gekibbeld htbben."
Ik heb altij l gedicht, dat (Jatherine's
tante Sarah in 't geheel niet gesloten was,"
cide L'ittie.
Nu, Catherine en haar moeder zijn het in
ieder geval wel, en die zullen er wel voor
zorgen, dat zij ook haar mond hou it. Uie
arme Sarah Gould durft nooit een woord
zeggen, als die twee anderen haar geen
permissie geven," antwoordde mevrouw
fj-ivason. Wel, je vader was een braaf, recht
schapen man, hoewel hij natuurlijk, evengoed
als wij a lemaal, zijn kleine gebreken had, en
die vind ik allemaal precies zoj weer terug
in John. Maar 't is in eik geval beter een
steetien pot te zijn dan een zet-J."
Niet tegenover je eigen familie," zt i Ie
Lottie.
Je kiiEt niet verwachten dat een steenon
pot in een zeif verandert, zelfs tegenover
zijn eigen familie niet," antwoordd; haar
moeder. Ju zondl een heel wat minder
goeden biuer kunnen hebben dan John."
Mevrouw G reastin zei Je dit OJ eeni'-szins
scherpen toon. Ondanks alles was John haar
hè.elin^. Zij hadiUn .cel van elkaar. John
liad zijn geslotenheid, ever.ais trouw ei.s zijii
gehei'le karakter, veel meet vanhaargec.fi,
dan van zijn vader. Ma ir nievio iw drea-on
had «een neiging tot zel.'ana yse, a-ieeu maar
tot z ?Jli.igenonii-uheid, er; zij zag zichzelf
Liul t'rug in haar zoon.
Weer gnia een jaar .oorbij. Kr werd minder
ges.itoken over hè: afraken van het eng
1^0nient van John Greason en t'atharino l iould,
en men verdiepte zich minier in gissingen
omtrent de aanleiding. .Numau-a La i iets
'l.iaromtn nt kunnen ontdekken. Johu eu
Calherino gingen a!s gewoonliji huns weegs.
Catheriue se neen met het jaar mooier en
seviurder te worden. Ie lereen veri aasde ,dch
er over, dat zij nog altijd niet met een tuier
verloofd was. \Vai John betre.fl. van hem
werd gezegd, dat hij nooit naar een mei-je
keek Ku dit feit deed wel eenigszins af urt-uk
aan ('atberine's p'jpuaui'.i'it. Kr waren
versiii.'iden muusc'ien in het dor;:, die s: ij f en
sti,IK volhielden, dat baar op.-hrgendtu-id dj
oor/aak van het, geheele ge,-al was ge,veest.
Hoe dit ook zij, <le mannen lieten zich
Irerdoor niet afschrikken. Toen een advocaat
uit Xew-York voor zaken den verkoop
van een oud landgoed betrellelid naar
fv\!>ridge overkwam, en gednren'e twee
zomermaanden iu het i.ntel bleef en al dien
tijd veel werk maakte van (.'aUieriue Gou'.il,
veronderstelde iedereen, dat die t wee u el een
paar zouden worden. Maar de advocaat ging
weer weg, en de brievengaardster van
Kxbridge vertelde, drie maan len later, dat er
al dien tijd geen enkele biirf voor Catherine
uit Xew-York was gekomen, zoodat die zaak
aan de (Duitsche) bereden officieren matig
heid in hunne levenswijze heeft aanbe
volen l (ik denk, dat schrijver het geval
van de rijschool ta Hannover bedoelt,
waar op afkeurenswaardige wijze door
de officieren om zeer hooge sommen werd
gespoeld en waarmede de keizer zich per
soonlijk heeft bemoeit). Was schrijver
eenitjszins met de Duitsche toestanden
bskcnd, dan zoude hij weten, dat juist in
Duitsehland alias van rijkswege en per
soonlijk van den keizer wordt gedaan om
de lust tot mederijden van offieiereu met
hunne dienstpaarden in concoursen, enz.
aan te wakkeren. Was schrijver eenmaal
op een Duitsche ren-tceating geweest, hij
zoude weten, d-at van de 10 rennen er
pi. m. 8 Officiers-" of',...Jacht-Rennen" zijn !
Hiermede meen ik voldoende aangetoond
te hebben, dat schrijver de zaak van de
offieiers-dienst paarden eenigszins in een
verkeerd daglicht hed't ge-ttld om een
daarmede niet tnkend ztjnda een juist
denkbeeld van te geven.
B. Z.
&
'i -? -^
fe«l«.
~£.^Het s'nk ?an Cayp ba FreM MDL'er.
Omtrent Barent Pioterssen Grootebrouck,
dtn beveiheb rer van de re^ourvloot van lü-lo,
maakte ik de gevolgtrekking dat bij kort na
zijn terugket r in het va Ierland was overle
den. Er was uog oen and rt) mogelijkheid,
die ik bad kunneu vjjr/.icn: hij H op de
thuisreis ^estor en.
Ten overvioelo volgen hier be'reflende
Grootenbrouck nog enkele cllicieL'le gege "ens.
fJaar.-an weid mij weU i lend inza ^e gegeven
eO)r jbr. B. W. ]?'. van Kiemsdij'ï, wden zo
werden verstrekt uit h.-t Rijksarchief djor
dr. de Hu'.lu.
Ken resoiu ie van Gouverneur Generaal
en Kitden, dd. L"J .V>v. Ltj-IO, luidt:
Ue elourtch'-pen Banda, l'rtderik Hen
drik, Zutpben. Middelburg, Salamander eu
Let u varden zul en op morgen order het
koniiiiando van d-n K leien Barend Pietersen
G roo'.eb'Onck, gevve/.ea di'eclear en
opperliuuf l van SiratU', van de,:e ree het auker
licaten en vertrek eu naar het vadeiland. '
Deie vloot- vertrok op l December 1040.
Zij bereikte liet vaderland iu Jnai 1(541.
Een Kisolutie van Heeren XVII, dl. 21
Augustus 1(541, luidt:
Ter ergaderiuge overgegeven sijnle de
wisselbrieven ende reeckeninge overgebracht
bij de weduwe wij'.en den directeur Barent
Pietersz. op de. n-yse nacl .i\iderltinit oïerltjen,
ender andi-nn inhoudende een sonnne VBn
ac itnienduijsendt, guldens den voori oemden
direc eur Bareudt Pietors1:., voor alle nijne
pretens'en dojr den Gouverneur Generael
ende Kiaden van India op Battavia
toegeleyt i>ude iu de voornoemde reicSeninge
begrepen sijndo, is g letgevonden dat men de
wede. ende ei f0emvmen \vijlen gemelteu direc
teur sa! betae.'en tijn medegebrtchten
wisselbrittl mitsgaderi de leeckeningon van sijn
ver 1.ende maeudtgelden, dewelcke liquide
s:jn, ende amgaende de voornoemde
achthiti.duy en It guldens, dat men daerover
staende dese vergaderinge naerder delibereren
als afgedaan kon worden beschou.vd. Hot
vrouvoiijke deel der Kxoridger bevolking
beg"ii te zeggen, dat Catherine ongetrouwd
zou leven en sterven, niettegenstaande baar
schoonheid en baar geld, en zij waien van
meeninj1, dat zij zich de zaak wel een beetje
aantiok. ai hield zij haar hoofd i:<\4 zoo
ho >g. vooral toen John G ea-ou het prachtige
stuk land op do heuveihellin,' aan de West
zijde van de heek kocht en daar eoa hu's
begnn te bouwen, dat in do oogen van een
voudige dorpelingen v( ol van een paleis had.
Het praatje ging, dat John dien zomer, toen
de advocaat uit New-York Catherine z(,o
achterna liep, in de bergen een meisje had
loeren kennen, en dat bij binnenkort zou
tiou.von, joodra het nietuve buis klaar
was. Het was een zachte winter, en het dak
was op het huis ge/;et vóórdat liet was
beginnen te sneeuwen, en het woik schoot
Hink op. Men zeid->, dat John in April zou
trouwer). Geen d -r Grcasons zei Ie een woord
fin dit praatje te ontke" nen of te bevestigen.
.feitelijk wis'.en zij er zelf niets meer van dan
de mei.schen, die or buiten stonden, /ij
hadden getracht John uit te booron, maar
hij wa- o 'en weinig mededeebaam geweest
als gewo'in'ijk. Zij halden achtereenvolgens
in hun vt)i becldii.g alle hn.vbaie meisjes uit
het dorp tot zijn aanstaande vrotiiv gemaakt,
maar d.<ar hij nooit '.s avonds uitging, waren
zij wei gt dwongen, de gevoig'.rekking to
maken, dat hij in ilo buigen iemand had
heren kennen.
Ik hoop maar. dat liet geen stads;ut!-rlje
zal zijn, dat baar ieven lang aaii een hoop
meidfii en kn-jcht.s go>vend in g*wee-t, en
hoegenaamd i:iet /.al weten, hoe zij dat
praciiti.r.0 huiti iii"t:t on lerhoudi-n." zcido
mevrou v Gr» ason tut haar dochters. In
stilto tooit n /.ij bepaald over het ge>'a!, bob
wel zij U-gi n.iver d» buiten .vt reld een air
v,m kai.i'i' alw-len ij eid aannamen.
('a'hfiiui; ii.iuid ki.n bet dak van het
nieuwe huis en van uit baar eigen kamer,
en ook zij was nieuw gierig. Maar indien /ij
or al o'er tobde, dan wist zij dat vuiko nen
te veibergen. Z.j hal dien winter een
nielwen man'.el gekocht, rood en met
bont ge "oer !, -- en /.ij was mooier eu stra
lender lïan ooit.
Hut was in het laatst van Maart, op ouu
avond, toen de tot nu toe zoo /.acht;: \> intt-r
iilot.-eüng tot zijn' gewone gestrengheid was
tei u.'gekeerd en 'net bitter kt.u l w;n in den
glanzenden manoscbijn, dat John Greason
haai' ui 11 bezoek kwam 'iKengen. DO Ver
eeniging tot Onderlinge Ontwikkeling'1 had
dien middag ion bijeenkomst gehad ton
huize van me.Touvv Gou'd, de salon was
versierd met roode arjolieren en al do lam
pen brandden nog. Kr «as dien winter con
ti aio verwarming in het buis aangebracht,
xoo iat alie kamers warm waren, ('athorine,
haar moeder 011 haar tante zattn mig inden
salon over de bijv'enkomst to praten, toen er
guscluld word. De twee oudere viuuwen
haastten ?,;t:b do-r tlo gaug naar de
hui-:kanier, on lieten tle deur op oen k enjo open
staan, eu Catheiine ging naar de voordeur
ende resolveren sal, soo bevonden werdt te
behooren."
Men mag hieruit opmaken dat de familie
Grjotenbrouck vermogend was. Al waren
da salarissen der Compagnie's dienaren niet
hoog, zij had'tlen oofc wel byverdiensten.
Van Barent Pietersz. is het beken l dat hij,
toen nog aan de bust van Coromandel, ia
1632 naar Batavia werd ontboden, wegeaa
deelneming aan particulieren handel." (Blij
kens Resolutie van G.G. en Raden van 20
Sept. Iö32). Uj schijnt zich verantwoord
te hebben en in zijn loopbaan is hij er nie;
door geschaad, want in Aug. 1634 vertrok
hij met een vloot onder Pieter Vlacq Daar
Suratte om het bestuur daar over te nemen.
Te Batavia is hij niet meer geweest dan kort
vcor zijn vertrek naar het vaderland. Een
bij«mdeie betrekking op de stad en het
kasteel had hij dus niet.
De bovenstaande feiten kunnen m.i. geen
verandering brengen in de gegeven conclusie.
Ze geven de zekerheid dat Ouyp Grooten
brouck nooit iu levende lijve heeft gezien.
(De man op het stuk heeft, zou men zeggen,
voor Cuyp geposeerd.) Het is moeilijk denk
baar, dat da weduwe of de kinderen later
een opdiacht aan den scl i,der zouden hebben
gedaan. Dit zou dan niet vroeger dan 1655
zijn gebeurd en het lijkt weinig waarschijnlijk,
dat de familie toen nog, 15 jaar na dato, een
blijvende herinntiiug wenschte, ook aan dei
vlout waarop Barend Pietersz. liet le?en liet.
J. F. L DE BAI.BIAN VERSTER.
W. L. PEXXISG Jr. Sin'jatie-lot. Rotter
dam, Maimlert Boogaerdt Jun.
J.
Wanneer wij een ouderen dichter bespre
ken Penning hier, wiens Siutjane-lot ons
weder een verblijdende gave weid ont
houden wij ons van detail-kritiek. Het aan
duiden van fouten is hier uiteraard weinig
vruchtbaar daar deje zich tot dat wat zijn
kenmerkende deugd blijkt, slechts als
bijkomstigheden verhouden die, waar zijn groei
zich voltooide, geen ge.aar voor mis-groei
meer opleveren. Dat wil zeggen, zijn gebreken
maken deel uit van zijn dichter karakter, zij
zijn met zijn deugden vergroeid.
* * *
Buiten alle evenredigheid en ordelike
welstand ver.ioudt zich do inspanning, en
daarmee het verbruik, or.zer geestelike
krachten tot hunne kultiveiing, en hot leven
dat, als strijd om bet lijfelik bestaan een
steeds scherper aandacht vergt voor al wat
behoort tot liet uiterlike van verschijning en.
daad, laat geen tij l en genoegzame kracht,
het evenwicht tussen verfijnde ui'.erlike en
verwaai loosde innerlike aandacht te
heratellen. Geestelike veiarming en daar ioor, of
daarvoor, verslapping van zeiiuwkracht, zijn
symptoom en resultaat geiijkelik van deze
misstand
Maar kunst, en de dichtkunst in het
bizonder, vrucht van elke voorname kuituur, is
redmiddel, want geneeski acht voor den geest
waar men dezen niet meer een
'evenwichtigen' noemen mag. Zij draagt de groei en
bloei, de Kweek, van ons geestelik wezen; zij,
als die de verbeelding verruimt en verrijkt,
en onze gevoelens en gedachten sterkend, ze
richt op een verleden en een toekomst ?
niet mindei ook op een heden, zoo men iu
durende verwording van een 'au' sproken
mag ric:it eerst in ons het menselik
op. Wat is dat menselike anders dan wat
onze gee;t mér blijkt te bedtten dan hij
om open te doen, daar het eenige dienst
meisje uit WAS.
Daar stond John Greason, doodsbleek, en
als 't waie gehuld in een wolk van ijzigo
koud-». Cataerine bleef hem oenige
oogeublikken aanstaren, nadat hij met hee-eae
stom goeden avond had gezegd. Zij kon haar
oog-jn niet golooven.
Mag ik binnenkomen?" vr jeg hij, en het
jonge meisje kreeg haar zelf beheersching
weer lenig.
Zeker,11 ze-ide zij op kalmen toon, en ging
op zijde, om hem binnen te laten, met een
nauwelijks merkbare stijfheid in haar hou
ding. Maar de arme John Greason keek haar
niet eens aan. Hij struikelde bijna over den
drempel, en vergat zijn hoed af te zetten,
voordat hij onhandig zijn overjas uittrok.
Catherine. die zelf ook min of meer bleek
was geworden, stond volkomen kalm op hem
te wachten.
Toen zijn jas en hoe l op hun oude plaats
aan den kapstok hingen, wierp hij een smee
kenden blik op het meisje, en daarna op de
djur van den salon.
\Vil je maar in den salon komen?" seide
C'aiherine.
Terwijl Jo'in achter haar de kamer binnen
ging, boorden bij en Catheriue bei ien
hio vrouw (iould op een toon van
onvermergde verbazing uitroepen: Hot is John
i i ea<on '." en zij hojrden haar schoonzuster
zeggen : ,': Js zonde l"
John keorde zich om, toen hij in de kamer
was, on deed de deur zachtjes dicht.
\Vaarom doe je de deur dicht ?" vroeg
Cuthorini', on or was io'.s vijandigs in haar
10 Jl\
Ik wou je iets zeggen," zeide John.
..Je Kunt mij niets te zeggen hebben,
wai-.rbij een gesloten deur noodzakelijk is,'
unt'.vooxUe, Catberine. Doch iets
jonger.snehügs, bijna kiuderüjks in den smeekeii len
biik van iton man, die daar tegenover haar
stond, ver/uido haar plotseling niet mede
lijden.
Na goed dan," zeide zij en wees hem oen
stoel aan, terwijl zij zelf op oenigen afstand
van hem «ing zitten. Hot lamplicht viel
r gelrt'cht op zijn gezicht, en zij zag, hoe
mager hij geworden was, hoe diepe rimpels
er op zij u voorhoofd waren gekomen, en hoe
bleek en zenuwachtig hij eruitzag. ..Ben
je z:ek geweest V" vroeg zij plot-:elin g.
,,_\een, ik bon heel wel. dank je." Beiden
bleven een oogenblik zwijgend zitten, toen
stond John op. deed een paar stappen in
.baai' lichting, struikelde half over een kleedje
on viel bijna neer 'u een s'.ool naast Catherine.
Wil je n lij beloven, geen woord te zeggen,
vooidat ik je iets heb gezegd?'' vroeg hij,
met een stom, waarin Cathsrino te
nauweruood de z'jne herkende.
J a. vel. Waarom?"
J oh i begon snel te spreken, 3.1-of hij een
les opzeide, die hij van buitoa had geleerd.
vol>/t.)