No. 1577 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR N E D K R L A N D. gedurende de jaren dat-ie niet Echreef, of liever gezegd" beschreven weid. De eers.e zes hoofdstukken zijn te kunst matig; de auteur heeft de pfychologiesestof als 't ware verdeeld, w\j krijgen hem in die hoofdstukken telkens te zien met and-re geprononceerde eigenschaj pen, al Ie technies onvolmaakt', te min dagboek natuurlik. In de volgende hoofdstukken de omgang met Eila raakt het karakter bijzondere te veel op de achtergrond terwille van het verhaal, meer een verhaa', een voorval in een men schenlèven, dan het zeer-hizondere ge^al van de bizocdere man. 't geen't hal moeten worden. Al te onec'it is te opïettelik voor de lezer zijn plotselinge, onverwachte uiting. Een ding, (er* ling was er MKEXDJS IK dat me kon verlichten. Dat was liefde, warme gloeien'e hartstochtelijke Vifde. Al our schreide dat verlangen in me. Liifde... g"? BMy me dan geen liefde? Keer, ze was merkbaar koeler al sinds langen tijd. Ons huwelijk was een kalm naant-elkaarleven geworden. Men btdenke slechts dat 't boek aanvangt,, wanneer de bypcchonder al echoolgaande kinderen heeft. Voelde de Leer Et-erts dat deze liefde;historie niet bij zyn hoofdpersoon paste en moest bovenstaande, inleidend de Ella histo rie, ons voorbereiden? Meer schadend is een bekende fout dat de antiur telkens de stanl vergat, waar in z\jn boek voorvalt. Een dergelijke dame moet geen broodtrommel drapen" (bldz. 58), terwijl ^een modern verfijnde", maar een werkman loopt naar de kroeg" na huiselike onenigheid, (blz. 103). Tiepies is o. m., dat hij wan neer de meid hem verraat de mis schien geestig bedoelde opmerking maakt Als we rog een» eennieuwe meid krijg-'n, neem ik meroor de conditie te stellen dut ze op schoenen met liooge hakken moett loopen. Liei'er nog de geheele dag hakkengeklot. ..." Zou een beschaafd l ypochonder, zich niet bepalen tot een uitbrander aan de mei j om dat ze zorjder kloppen binnenkwam." Erger is ;t d-it de hoofdpersoon niets uit voert, terwijl zijn wonen-op-bovenhuis geen renteniersecbap doet vermoeden. Hierdoor werd de lezer veel onthouden. Alleen lezen wij het tegenstrijdige heb alles wat ik b.paald nodig htb" (b'z. 90) van de morgen tot de avond ploeteren" (blz. 13ÜJ. * * * De genoemde beiwaren hebben we tegen dit boek als kunstwerk, literaire productie Een dagboek moet wezen ik goed, dat wil zeggen goed in-het-wezen zijn, om de een voudige, kostbare bepaling van geslaagd te verdienen. Om literair-goed te zijn mist het de doorvoelde juistheid, de zuivere beel ding, de gave uitwerking. Als leesboek stelle men andere eisen. De stijl, het verloop, het lezenswaardige zijn dan daar om dit een wei-gelukt leesboek te heten. Meer dan de titel doet vermoeden is dit boek een aan gename lektuur, die aanbeveling verdient. Het ietwat humoristies-gemoedelike en verhalerige komen dan tot hun rcc'it. Er is niet n b!dz aan te wijzen, die storend U, hoewel er waarschijnlik geen gedeelte is, dit letter kundig volmaakt kan genoemd worden. Men kan dan veel appreciëen voor men't niet tot een geheel in zij a gedachten konstrueren wil en ia het g?zegde werkelik belang wekkend. Als leesboek is 't een boven vele boeken te stellen werk waar 't vele ver diensten raast groote geschiktheid plaatst. Aantrek kelik is de uitgave zeker, met de zeer geslaafde en bepaald verdienstlike handteke ning van de begaafde Herman Teirlinck. D. BLEF. Preektn v n P. Fybols, in leven Doops gezind pfedikant te MidJelburg, met een voorwoord van A. BIXXERTS Fx.v., Doopsgez. predikant te Rotterdam. Assen, L. Hansma, 19C7. (Met portret). Deze uitgave is eene daad van piëteit. Dit bundeltje pretktn is door een vriend en tijd genoot met weemoed ter perse gelegd. Deze aankondiging wil niet anders zijn. Er is daartoe nog eene andere reden dan deze, dat Sybolts ook mijn tij igenoot was, dat wij samen proponent werden, dat ik mij nog herinner de toespraak, waarmee hij zien, ne week \óór mij, aan zijn eerate gemeente ver bond, een woord, waarom ik hem benijdde, omdat ik moest erkennen, dat't mijne daarbij ten achter stond. Geen wonder. H (j had van 's levens smart en teleurstelling toen reeds meer doorleetd dan ik en smart is bij uit nemendheid eene zaak van ons hart, dat niet alleen den theoloog, maar ook den predikant maakt. Wint nog immer is de sterkste grond toon me ie van het evangelie, zooals het ook door moderne predikanten wordt gepredikt: door lijden tot heerlijkheid. Zoo is het bij hem gebleven. De zorgen zijn vele geweest, de moeilijkheden niet wtinige, de teleurstellingen bleven niet uit. Wij vrij zinnige predikanten kennen ze allen, maar den een vallen ze in ruimere mate ten deel dan den ande'. Ze hebben menig kloek en moedig begonnen leven gemaakt tot een moeilijk, menschelijkerwijs gesproken schijn baar te moeilijk leven. De oppervlakkig heid zet zich daar wel over heen en roemt daarbij misschien nog de kracht van haar geloof, de diepere, ook meer melancholisch Aangelegde naturen gaan er onder gebukt en gebogen ; soms wordt de last te zwaar en 't leven eene tragedie: de htld sterft, gekwetst in de wonderlijk zwakke zijde van wat hem tot held maakte. En wie van dit alles de aanschouwers zijn, hun gaat iets van een zwaard door de zie'. Men zal na de lecluar dezer preeken zeg gen, dat zg hiervan niet getuigen. Maar men mag, om ze te lezen zooals ze gelezen moeten worden, dit er toch niet bij vergeten. Zóó alleen worden 't preeken, d. w. z. uitingen van persoonlijk gemoeds-, gewettns-, ook verstands-, i. e. w. vrijzinnig geloofsleven. Er staat eene persoonlijkheid achter iedere preek ; zij komt er u uit tegen ; zij ziet er u uit aan. Zeg niet, dat preeken niet zijn om gelezen, alleen maar om gehoord te wor den. Zoo zijn de slechtste preeken, d. w. z. de bombastische, die waaraan het grootste deel van het kerkgaand, vooral van het zoo nu en dan maar eens kerkgaand publiek zich vergaapt, die het i. . w. mooi' vindt. Maar juist dat mooi" vind ik een woord, dat al lerminst bij eene preek past. Mooi" is een kunstwerk en btf eene preek wil ik niets van een kunstwerk. Een preek moet komen uit de volheid des harten en is dat hart be halve van een vroom en braaf en nobel tevens dat van een artistiek aangelegd man (of vrouw), des te beter, maar 't laatste is van ondergeschikt belang, zóó ondergeschikt, dat een prediker onrecht wordt aangedaan, indien het oordeel der menschen dezen maat staf bij voorkeur aanlegt. Treeken als b.v. het tiental fan De Bus-y staan in menig op;icht boven mijn lof w. v. om gelezen te worden maar ik zou ze niet graag mooi' durven vinden. Als iemand, het gebeurt ge lukkig uitt vaak, mij na een preek zegt, dat hij (zij) -.e mooi vindt, dan doet die iemiud me daarmee alles behalve een genoegen aan. En als ik r u deze preeken van Sybols niet mooi \ind, dan is dat een woord van lof, een guns'ig oordce : ze zijn beter dan mooi, ze zijn ieder op zien ;el re een degelijk en goed stuk werk. Wat hij sprak of schreef of d?ed was echt", zej|t Bütnerts van hem. Met dezen lof en deze lof is groot ga ik mee. ,.Ec!u", dat wil niet zeggen, dat a'l es hier oorspronkelijk is. Dat is het niet en dat kan het ook niet zijn. Tijdgenooten bespeuren meer dan eens den invloed hier van tioekstra daar van Bmh in^, ginds van Tiele, elders weer van anderen. En dat spreekt van zelf. 'k Heb eens een jong predikant in zijne intreepreek hooren zeggen, zich. beroemend, dat hij van geleerden zoo weinig had ge leerd". Mijn buurman stiet mij even aan; 't was maar al te w.*ar. Maar echi' is hier, dat Sybols de dingen des geloofs mede door anderen heeft leeren zien zooals ze zijn, doch ze r u ook ?elf zibt. Hij is niet ge worden een palam pest, een handschrift, waarover een andere tekst is heengeschreven, zoodat de eerste is verloren gegaan. En nergens heb ik dit stuitend gevoel, dat hij zich boven het Evangelie, dat hij op zijne wijze predikt, plaatst. Het geloof is eeue gave God*, eene gave kostelijker dan n menschenkind, daarmede begenadigd, kan bevroeden. In uw licht zien wij het licht", a'dus de tekst der eerste hier opge nomen preek. Men leze voorts ook de intreepreek te Middelburg, in haar eenvoud eu ootmoed, maar ook door haar waarachtigheid en oprechtheid een waarlijk s .ichtelijk w»or J. Wat dat oude Evangelie m>g te zeggen heeft tot de kinderen van onzen eigen tijd, mis schien verwend door allerlei, wibd vau leeriig'', gij vicdt het ui'gesproken in die, welke handdlt over de rust, die Chditus ge fi', u^t welke ik even wil ci'.eeren: Zóó stond, stel ik mij voor, eenmaal in het midden zins volks de Christ'is en zóó ttaat hij nos> heden en noodigt ons: komt tot mij en ik zal rust geven voor uvve zielen." In plaats van de wet der schriftgnleprJen, de wet van een streng en hard /ochti i meester, bood hij de genade van deu liefdevollen Vader; voor het dof en willoos bukken onder het blinde noodlot, bracht hij het ber^enverzettend vertrouwen, dit 6terk maakt en blij; voor de sombere en droefgeestige be schouwing van het leven, predikte hij de hoop en de biijdschap van de kinderen Gods. En dat alles door te verkondigen het geloof in de Liefde als het hoogste beginsel der schepping, als de zaligmakende kracht in den mensch, te prediken de blijde boodschap van God, die de Hemelsche Vader is. En zoo kou hij spreken, die zelf zulke liefde bszat en zulke ze fverloocbening, inongekende mate. Voor ons gewone menschen biyfc het we'licht altijd ten deele een mysterie, dat Gjd liefde is; wie onzer zou het ook kunr.en, zou het durven zeggen: Ik en de Vader zijn n," en wie mij ziet, ziet den Vadei ?' Vrijzinnig wil deze godsdiensfprediker zijn. Ziehier wat dat in zich sluit. Wanneer wij ons vrijzinnigen noemen, dan wil dat voor u als voor mij hopelijk zeggen, dat naar onze overtuiging fle godsdienst niet van buiten af. doar bovennatiinrlijkjopenbanngin kerk of bijbel, priester of belijdenis belichaamd, tot mensohen is gebracht maar dat hij is een na uurlij k bes'anddeel van de mtnscheuziei, aan weiker ontwikkeling iets hapert, als niet ontwaakt is de behoefte aan aanbidding, aan eene gemeetfchap met G id, waarbij liet den mfeasch goed" is, naar 't woord van onzen psalmdichter; eene gemeenschap die, als zij inderdaad bestaat, heel ons denken en gevoelen beheerscht, onzen blik op nienschen en dingen, op wereld en lot wijzigt, ons handelen in spreken bestuurt en onzen godsdienst dus heel wat meer doet zijn, dan een zondagskleed, dat velen z:ch nog omhangen uit gewoonte of wijl zij zich niet geheel hebben kunnen ontwors elen nog aan geheiligde traditie ook omdat het tot eeue beschaafde opvoeding schijnt te behooren. Vrijzinnig godsdienstig' wil verder voor ons zeggen, dat wij, vorm en we*en nauw gezet onderscheidend, de waarachlige waar heid niet alleen vinden bij ons zei ven of alleen waardeeren, waar zij verschijnt in een kleed, dat ons passend voorkomt, maar overal, waar zij, voortkomend uit het gemoedsleven, de harten tot goedheid en tot liefde stemt, de gewetens heiligt en reinigt, de zielt-n op waarts drijft. De godsdiens-t behoort immers allereerst tot de sfeer van het gemoed leven en waar is de mensch en wanneer heeft er ooit een geleefd, wiens gemoed onaan doenlijk was voor niet uitging zelfs naar de aanraking met een wereld, boven die der stoil'elijke dingen verheven, waarin het be vrediging vond van zijne eigenaardige be hoeften, en rast te midden van al de raad selen en nooden, die het omgeren en bedreigen." Ik doe nog een paar grepen. Blz. 29 lees ik: Het is de gemeenscnappelijke zoude van de leerlingen van Darwin en van die van Lu'her, zegt de gchrij /er van den zeer schoj neri Duitschen roman Jörn Uhl ergens, d.it zij te veel weten. Terwijl de laat~ten er bij schijnen geweest te zijn toen de Heere God den mensch formeerde uit het stof der aarde om hem daarna te maken tot een levende ziel door hem den adem des levens in zijne neusgaten te blazen waren de eersten blijkbaar tegenwoordig, toen er in de oercel, waaruit naar de nieuwste gissing der weten schap al het levende is voortgekomen, de eerste verandering plaats greep,'' Op bl. 68: Het alleredelste en reinste, dat er in een mensch is, komt aan het licht, zoodra hij of zij vader of moeder wordt. Dan blijkt het, dat de eisch van het evangelie: zelfverloochening, dienende liefde, eigenlijk gegrepen is uit het wezen der menschelijke natuur, want de mensch is dan eerst gelukkig, wanneer bij zoo leeft, d i. in overeenstem ming met de hem van God geschonken natuur." En op bl. 107 : En nochtans leeft er in mijn ziel een on verdoof bare hoop, een on uitroeibaar verlangen als van het kind naar zijn ouderhuis, een geloof tegen a Ie ver drukking en duisternis in ; want ik weet, dat Christus geboren wordt nog alle dagen in menschenharten; dat hij leeft ach als kind nog maar vaak, maar toch leeft en groeikracht heeft in mijn eigen hart l' M'eer niet. Het aangehaalde is voldoende om den lezer zelf te doen zien, wat hij hier vinden kan. Deze prediking is die van een ethi'ch-religieua idealisme. Zij is meer kloek geloof-geiuigenis dan dogmatische uiteenzetting of rnenschkundige zielsontledicg of geestvo Ie tekstverklaring of 't uitspreken van mystieke bevinding. Zij is eene open baring van datgene, waarin eene, door aanleg en omstandigheden beprt efde s:iel haar sterkte vond en haar steun. Zij is een getuigen uit eigen verzekerdheid, die hair eigen wej gaat zooals zij dien met haar Gud moet gaan. Zij plaatst z:c!i te midden van, maar ook, des noods en dan onbeschroomd, tegenover haar tijd. Er zijn aanmerkingen te maken. Het evangelie, zooals het hier gepre Ukt wordt, is misschien te zeer eeue ernstige en heilige, te weinig eene blijde boodschap; de troost in Ie. en en in sterven treedt te weinig op den V3orgrond. Maar daarover mag gezwegen, niet alleen orudat hier geidt 't de mortuis nil nisl bene, maar ook omdat eene preek niet wordt geschreven om gecriiiseerd of beoordeeld te worden, doch om lezer en hooider iets te geven, dat hem in en voor eigen leven met zijnen strijd, zijne verzoeking, zijne zonde van dienst en tot zegen kan zijn. En daarvoor wordt hier iets gegeven. De vrienden zullen 't dankbaar erkenut-n ; de vreemden misschien ook, omdat zij hier eene persoonlijkheid" ontmoeten, een iemand. Vrijzinnig predikant te zijn. in oczen tijd is voor een ernstig man. geen gemakkelijk werk. Er wordt zooveel gevergd en zoo weinig gegeven. Welnu, deze prediker was een erns ig man. En ernst is de voorwaarde voor blijdschap, duurzame vreugde. Zóó treedt hij ook in dit zevental preeken den lezer tegen. Daarom zijn ze de lezing waard. Enschede. P. B. WESTERDUK. J-zisbiofraiMe. Ile.t Ir ven van den Heiland, door GVSTAV FKE.NS^EX. Geautoriseerde vertaling door IV. C. 1). SAX. Amsterdam, Van Ilolkeuia en Wareiidorf. Van Hilligenlei, Frenssen's veelbesproken en voortrtlfelijken roman was helslot 't minst ge'ukkig. Het leven van Jezuj, verteld door tCai JatiS, den hel l van het boek, was daar niet op zijn plaats, en verstoorde de harmonie van het kunstwerk. Dat te meer omdat Freiissen daai in zijn radicale Ci.ristiisbeschouvvino pre dikte en die peniiszins wetenschappelijk documenteerdp,door de opgave van verschillende boeken, die hij had geraadpleegd. Dat behoort niet thuis in een roman en ik ben zeker dat menigeen, die het boek met belangstelling en sympathie gelezen hal, de Jezus iographie, die hein daar onverwacht werd aangeboden, ongelezen ter zijde l*gdp. Xu evenwel heefc F.ei,ssr-n zijn Leven van den Hei'and" afzoi derlijk en meer uit gewerkt uitgege 'en en in de Hollandsere vertalir g, door Dr. C. O. Sax zorgvuldig be werkt, ligt het keurige boekje voor mij. Zoo wordt ons niet, bij wij re van verrassing, een moderne Je:.usbiigraphie in de hacd gestopt, maar wi-ten wij vooruit wat wij aan het bot-kje hebben. In zijn genre is hel uitnemend. In zijn genre zeg ik, wai t de soort heeft haar t i j;euaardige gevaren en beswaren Eigenlijk zullen alle deskundigen 't erover eens zijn. dat een wetenschappelijke levensVeschrijving van Je zus tot de onmogelijkhe it-n behoort. De bronnen zijn zoo troebel, de berichten der evuigeliën zijn zoo uiteenloopend en tegen strijdig, dat het onmogelijk is daaruit een gtheel saam te stellen dat han l. storischcritische eischen voldoet. Toch voelt elk, die onder den invloed der christelijke traditie is opgegroeid en zich daarvan niet geheel heeft los gemaakt, de behoefte om zirh een beeld van Jezus te vormen. En dat met het vols'e recht, mits hij er zich levendig vau belust zij, dat dit beeld geen wetei schappelijke waarde heeft, maar uit historische gegevens door de phantasie is gevormd Daarvan is Frenssen niet genoeg doordrongen. Hij verkeert in een illusie als hij in zijn voorrede schrijft : Deze biographie is niet een vrucht der verbeelding. maar een poging om het leven en 't beeld van den Heiland te schilderen, zooals het volgens het wetenschappelijk onderzoek werkelijk geweest is en zooals de kerken het in den loop der eeuwen hebben veran ierd.!' /H', f s de strenge historicus kan de ver beelding niet missen ; uit de gegevens door wetenschappelijk onder.:oek verzameld vormt hij zich ten slotte met zijn phantasie een levensvatbaar beeld; l.oe veel te meer de man. die, gelijk gez=g l, te doen heeft met gebrekkige en tegenstrijdige gegevens. Hij vormt zich d*t be.ld, dat hem 't i atuurlijket, 't zuiverst mensehelijk, 't meest bevredigend schijnt. Hij laat terzijde wat ruj niet ge bruiken kan en stelt op den vo <rgrond wat 't meest in zijn kader voegt. Dat heeft Frenssen gedaan en daartoe heeft hij 't volste recht, mits hij alle vs etenschappelijke pretensie laat varen. Hij plaatst Jezus op voortreffelijke wijs in de, lijtt van zijn tijd. Hij schildert hem als zoon vau 7.ijn volk, de voors'ellingen en verwachingen zijner natie deelende, maar die te midden vau zwaren zielestrijd opvoerende tot steeds hooger peil. Dien innerlijken strijd stelt hij op den voor grond. E"n enkel voorbeeld. Als Jezus uit Na^areth is uitgeworpen, als zijn geboorte plaats voor hem verloren is. vervolg! Erenssen: Van die dagen af ging zijn weg de scha duw in, van die dagen af had zijn gelaat e^n uitdrukking van heeten toorn en strijd lust. Hij begrijpt en het valt hem zwaar genoeg : niet allen worden Gods kinderen. Scheiding moet komen! Daarvan sprak ook de held aan den oever van de rivier, daar van spraken ook de oude boeken. Welaan dan! Dus t cheiding ! Gij meent dat ik gekomen ben om vrede te brengen? Het zwaard breng ik.. ." Hij vreest niet. Zijn vlammende oogen zoeken den tegenstander. Hij kent zijn weg en vreest hem niet. De handwerksman neemt het op met de geschiedenis van zijn vo!k en met de grooten van zijn volk en met alie dingen en machten der wereld. Hij weet het : de macht van al 't kwade is ten einde l God is met hem en schenkt hem de overwinning. Om een vuur in 't land te werpen ben ik gekomen," dat is voor hem een nieuwe waarheid, in heeten strijd verworven. En met toornige oogen voegt hij er bij : Hoe wenschte ik dat het reeds brandde, lichteilaaiel" Ziehier de licht- en schaduwzijde van Frenssen's stijl en verhaaltrant. De lichtzijde is: aanschouwelijkheid, levendigheid, drama tische schildering. De schaduwzijde: te groote hartstochtelijkheid en opgewondenheid zich uitende in tal van uitroepen en kreten van verrukking, van woede of vlijmende smart. Toch in heel het boekje het natuurlijke f n gezonde realisme, waardoor zich ook zijn romans kenmerken. Wie een Jezus begeert niet een bovennatuurlijkeu stralenkrans om't hoofd in geheimzir.nice nevelen gehuld, lezge dit boekske tt-r zijde. Voor hem is het te na tuurlijk, te eenvouiig en gewoon. Maar wie een Jezus zotkt, a's on.er een, groot door waarachtige mensjhelijkheid, hooge geestdrift en fieren, soms te heftigen heldenmoed, die late zich do >r Frenssen's Heiland" beschanmn en opheffen. P. I T. HucEXiioi.ïz JR. NIEUWE UITGAVEN. P r auto de wereld rond, door JESCO VON PUTTKAMKU. CJit het Dnit.-ch vertaald door D. SEFI', met ± p'a'on. B -ide boeken verschenen in de Excelsior Bibliotheek voorde Jeu^d, bij J. A. -leeswijk, Bussurp. Af oden-e Kunstwerken ad. 7. Fi.onis VERSTEK. Mr S VAN Hoi-TEX,.S7fM«i iid ge brieven Xo.I. De Koningfjioes. E^n Prentenboek. Teeke ningen en IVkst van MEES VALKENRTEIX. Uitgave van C A. J. van Dishoeck te Bussuni. Vagebond, door Jon. W. BROEDELET. Rot terdam, Meind'rt Boogaerdt Jun. Xieuwi uit oude boeken, door F. BEXEMËR SR. R ;tterddam, Meh.dert Boogaerdt. Inhoud van Tijdschriften. Dn Xk-nim; Tijd, NTo. 9: P. .L. Tak, door F. van der Goes. Bij ster/en, door H. Roland Hol-t. Het Internationaal Socialistische Kongres van Stuttgart, d. H. Roland Holst. Het Fransche Partijcongres, door W. van Uavesteijn Jr. Een en fiider uit en over den strijl tusschen arbeid en kaoitaal in de li itterdamsche haven, dior H. Spiek man. De VerelendungB"-;heorie volgens pr, f. Treub, door F. van der Goea. Antwoord aan Spiekman, door H. R'.land Holst. De houding van de sociaal demxraten in de vakbeweging, door P. Hiemstra. Le ensrecht, No. 9 : Cesare Lombroso, Hoe ik Sp'ritist werd (geïll.) Jan Kengen, Litfdf. Wetenswaardigheden. Johan Schmidl, Planken entree. Jacob Is. de Haan, Macht en Recht. A. L. v. d. Heuvel, In de Kinderkamer. Molescho/t, No. 10: Iets over Vaceina'ie, door dr. P. A. de Wilde. Huismiddeltjts (Zurinnzoir), door Audieas O.to apotheker. Zittend leven, door dr Cn. Bles. Kernta Luïp bij Onge'allen, door <lr. C. J. My'nlien. Het Tooru-e!, No. l : D. Fuldauer : Iets over Middelnederlandse Tuoneelkunst, B.: Amsterdiimsrhe Kroniek. De ooaen der liefde. De ontvïn^tPii der Parijsche Theaters. Knipsels on Snippers. 'loonkuntt, No. 3(3: E-'ii overscl at instru ment. Herinneringrn aan J' actdin. Berichten en Me ledeednge:!. U.t het Vereenigings Leven. De Au «e. en hnnr \'oU;,"n, \o 41: Een 'eudale familie in Eirypte doi-r E. Amelint au. De Solir.g of het -n>ling«r Wild Hulde aan beroemde poolvaarders. Wij moesten. l'ilgever van t-mawk en 01 t vikkelin^. Brand in een J.ipansche s*ad. Reizen in Afrika. Feuilleton. Eigen Haard: Vacantieop Xietiw-Hermana, door Seerp Anema, II (-!«?). Het derde Inte-nationaal Zuivelci.iisrres rr.et por retten van prof. dr. II. P. .Wijsman en dr. A. J. Swaving. Nelerbind vo ir honderd jaren, door Gereraal Wflpperniann. met afh. Een Honderdjarige, (de HoUan Isi-Ke S >cië!eit van Le «-ensveriek^rini;) KS07?907, door Jero. de Vries, met tf :i , I. LiDy^ de Nederlanlsc'e grensplaat.-en per Auto, do tr G. d. A"., IV, (slot). Feuilleton. Fri=sche JonrnaFs i<-k. Sully Prudbomme. f Bezoek van H M. de K<>nin«in-Moeder aan de Vierjaarlijks1 bc " Kiiidergenot. Het Boe hoorn.'' De brand te Autwerpen, alks inet afh. Reclames. COGNAC J. & F. MARTELL Yraagt Uwen "Wijnhandelaar naar deze absoluut zuivere Cognac, welke vanaf ? 3.5O tot / 8.5O p. flesch geleverd wordt Generale Agenten voor Nederland en Koloniën: KOOI*JJASM & BRUINIER, A M S T K II U A .W. l Verlangt s.v.p. stalen van onze nouveautés In zwart, wit of geklemd van 60 cents tot 9 gulden per Meter. Specialiteit: ZjjdestofFen voor Gezelschaps-, Fruicls-, Ba!- en Wande toiletten en voor Blouses Voering en«. Wij verkoopen slechts gegarandeerd soliede zijdestoflen direct aan par ticulieren, franco vracht en rech ten aan huis. SCHWEIZtR & Co., Luzern H25. (Zwitserland). Zljdestoffen-Export. Kon. Hofl. Echt Victoriawater OBERLAHNSTEIN Echt V i cto PÏWater OBERLAHNSTEIN luchtkuuroord van Nederland. , . , , _ is iste Bang: Holel des Pays-Bas, Mat. pr. Tuin. Pension. Omnib. El. licht enz. Nonnaal-OnderWeeding van Prof.DrG. Eenige Fabrikanten W.B9iigerSöhne Stuttgart Hoofddepöt te AMSTERDAM: Kalverstr. 157 K. F. DEÜSCHLE-BENGER. NEDERLANDSGHE INDUSTRIE IEDER STIMDflTKRlM'PT WORDT TEIUJS<JENÓMÈri FABfBKANTEN VALTON ZONEN. » " AMSTERDAM. Geill. prijscouranten, attesten en lijit onzer contractanten worden gaarne d:»r ons franco op aanvrage toegezonden. ExtraTarwebl o em voor de fijne keuken. t Pakje wan V4 Kilogr /0.12« Mw. VOOR MEEL-en BROODFABRiEKErv VWZELQRACHT 28. *- (5U opgave van uv» adrea wordt U door d» ?fdeeling Broodfabrtek particulier bediend BOUWT ?. TE .? NUNSPEET O D w T «-^ w w T v 1 T l"* V t" l l l \\l P f 1*4 LéU V W L* VILLA'S en BOUWTERREINEN te koop in Villaparken tegen zeer bil lijken prijs en op gemakkelijke betalings-condities; ruime wegen - prachtige bosschen- gezonde beschutte ligging -zand bodem - malariavrij. Blectrische verlich ting - Telef. interc. lage belasting - mooie spoor- n tramverbindingen. Dagelijks 31 treinen van en naar Utrechten Zwolle. Adres: R. WÖHRflANN Makelaar te Baaru. Bijkantoor te Nunspeet gevolmachtigde der Mg DE VELU WE" van XUXSPEET gratis verkrijgbaar. J