Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOO-R NEDERLAND.
No. 157.7.
Het f apen ian Prins Manrits.
?Geachte Redactie.
Onder het opschrift: Benige details van
'de Grotius" schrjjft in het Weekblad, de
lieer K. W. P. de Vries Jr., (by een zinco,
"waaronder staat: Het Wapen van Prins
: Vaurits"):
«Strenger en strakker heeft Zijl zich
'ntceten inbinden, waar het 't Wapen van
Prins Maurits betrof. Hierbij kwamen de
onverbiddelijke eischen der heraldiek, en al
ia men daarin nog vrij genoeg, getuige de
1 witeenloopende opvattingen in Gothiek en
Renaissance, toch zijn de vormen noodwendig
- decoratie ver, en meer ornamentaal. Dit vak
in het midden van het trapportaal is zeker
niet het minste van Zij I's medewerking aan
de Grotius."
Het spy't my, n voor den beeldhouwer
Zjjl, n voor den heer de Vries te moeten
«onstateeren, dat in dit wapen, waaraan
fco yendien nog verschillende kleinere fouten
kleven, n cardinale flater op Heraldisch
gebied is begaan, n.l. het aanbrengen van
<den helm, zonder helmteeken.
De beeldhouwer had helm en dekkleeden
kannen weglaten, en het schild eenvoudig
met een kroon kunnen dekken, maar, een
maal het meer decoratieve ornament ver
kozen hebbende, moeit ook het ei mier worden
aangebracht. Juist het helmkleinood op den
helm geeft 't karakter, 't essentieele aan deze
echilddekking.
Een helm zonder helmteeken op een
?wrapenschild is eenvoudig een paskwil.
Ofschoon het m.i. beter ware geweest het
Wazoen van Maurits met de bekende drie
beltnen te dekken, met de daarby behoorende
belmteekens en dekkleeden, had hier op
dezen enkelen helm het cimier der Oranje's
{de gouden hertehorens) behooren te prijken.
De andere feilen, die o.a. het hartschild
Saksen, en het gaande leeuwtje in het 3e
kwartier betreffen, stip ik terloops even aan.
Ik blijf 't betreuren dat door artiesten aan
de edele conate van blasoene" nog niet
genoeg aandacht wordt geschonken, maar
moet het ter dege afkeuren, wanneer, zooals
iiier, de een het foutieve werk van den
ander ophemelt.
De hier begane fout is niet te vergeven
aan een kunstenaar als Zijl, die zich zonder
twyfel gemakkelijk op de hoogte had kunnen
stellen van die onverbiddelijke eischen;'der
Heraldiek, waarmede de heer De Vries schermt,
zonder dat deze criticus ze blykbaar kent.
U, Geachte Redactie dankzeggend voor de
mij verleende plaatsruimte,
Hoogachtend,
Wulverhorst," Uw dw. dnr.,
Hilversum, 9 Sept. '07. C. W. H. VERSTER.
* *
*
Aan den heer C. W. 3» Verster, heraldictu.
Amice l _
Juist de zin, dien gij aanhaalde t, wijst er op
waarom het my in deze te doen was. De eischen
der heraldiek dwongen Zijl hier (wat niet bij de
figuurplaten het geval was) zijne vormen meer
decoratief en ornamentaal te behandelen. En al
was nu het gansche wapen uit heraldisch oog
punt onjuist, zoo kan nog de opvatting en de
behandeling te waardeeren zy'n.
Gij hecht aan de heraldische waarde, en ik
wil de belangrijkheid er van niet onderschat
ten, gaarne aan bevoegder handen overlatende,
uit te maken in hoeverre de kunstenaar hier
tegen misdreven heeft, maar ik doelde slechts
op de wijze, waarop Zijl de heraldische vormen
heeft uitgebeeld, en als zoodanig is het dus
mogelijk de artistieke opvatting en de technische
uitvoering te pryzen, onafhankelijk van de
wetenschappelijke juistheid.
Onverbiddelijke eischen" vat 'gij op, als
wetenschappelijke voorschriften, en ik, zooals
uit het verdere van den zin zeer duidelyk
volgt, als alleen slaande op den uiterlyken
vorm, die hier ons verschillend standpunt,
dat tot een verschillende beoordeeling en
waardeering kan leiden, terwijl beide m. i.
recht van bestaan hebben.
Met vriendschappelyke groet,
E. W. P. DE VRIES Jr.
Posterijen en Telegrafie.
Geachte Eedactie.
Vergun mij naar aanleiding der artikelen
voor het ontwerp Lotsverbetering Directeu
ren en Commiezen" een kleine opmerking.
Schryver dier artikelen doet het voorkomen
alsof de klerken door dit wetsontwerp zoo
zeer worden gebaat. Dit is geenszins het
geval.
Door deze regeling zullen hun de kantoren
worden teruggegeven welke hun bij de kon.
besluiten van 1894 werden ontnomen, dooh
van lotsverbetering is geen sprake.
De tractementen blijven ongeveer als .by'
die besluiten vastgesteld, terwyl het verkeer
en de geldelijke verantwoording zeer is toe
genomen, de levensstandaard hooger is ge
worden en de spaarbankenvolumentea zijn
afgeschaft. De directeuren en kletken kunnen
in 22 jaar hun ancieminuteitstractement van
? 1700 bereiken doch moeten dan den
byslag van ? 300 derven, zoodat zij voor het
beheer allén ontvangen: vrije woning".
Neemt men nu in aanmerking dat
dedienstwoningen zeer kostbaar zijn in het
bewonen en men als directeur veel duurder
leeft, dan zal ieder onbevooroordeelde moeten
toegeven, dat vrije woning" zonderjneer,
geene belooning is voor de zorgen, de ver
antwoording, de borgtocht enz. enz. welke
aan het directeurschap zyn verbonden. Al
leen het feit, dat het Rijk bij vacature 50
cent per nacht uitkeert voor bewaking van
het gebouw maakt verder commentaar open
baring.
Wel is waar kan men by' verblijf op n
standplaats drie verhoogingen maken van
? 100 om de vier jaar doch deze verhoo
ging vervalt bij verwisseling van standplaats
en behoort dus buiten beschouwing te blijven.
De eenige oplossing om dit wetsontwerp
aanneembaar te maken is deze:
Men verhooge de vastgestelde maximum
met ? 300 voor alle klassen en geven een
milder puntenstelsel voor de kantoren welke
volgens dit ontwerp in de 7, 6 en 5 en 4e
klasse zullen worden gerangschikt.
Dan zullen de directeuren met beperkte
rechten en klerken hun
ancicumiteitstractement ? 1700 in 22 jaar kunnen behouden
en den bijslag van ? 300 niet behoeven te
derven, wat zuiver billijk genoemd moet
worden, terwijl de directeuren (commiezen)
door verhooging der vastgestelde maxima
en verbetering van het puntenstelsel meer
dere kantoren 6, 5 en 4 klassen zullen ver
werven en mitsdien in betere condities zullen
komen. BEIL.
Het lera is als een taB.
In uw blad laa ik eene bespreking van de
hand van den heer W. Graadt van Roggen
van Het leven is als een damp", door Jeanne
Haaxman.
Het toeval wilde, dat ik het boek juist
gelezen had, en de opmerking gemaakt, dat
een dergelijk boek vol warm gevoel en vrij
van alle mooidoenery en artistiekerigheid
eeoe verkwikking is ia dezen tyd. Nu las ik:
het heeft mij totaal koud gelaten, zelfs
meermalen ergernis gegeven."
Hè? Waarom? De heer G. v. R. komt op
tegen den titel en m. i. terecht, want ook ik
zochs tevergeefs naai levensdamp in dit boek.
Of is het leed van Lotte wellicht de damp,
waardoor haar liefde ten slotte breekt als de
zon door wolken ? Genoemde heer vindt de
verhouding tuaschen Lotte en Bart totaal
onwaarschijnlijk. Lotte bemint Bart, en Bart
bemint Lize, terwyl zij beiden vrienden zijn.
Is het nu niet een algemeen bekend feit,
dat de liefde blind is? Lotte concentreert al
haar aandacht op Bart en Bart op Lize. Op
deze wijze ziet noch Lotte spoedig de liefde
van Bart voor Lize, noch Bart de liefde van
Lotte voor hem. Het licht hunner persoonlijke
liefde straalt feiten en omgeving blind.
Er is een versje van Heine:
Sie liebten sich, doch kelner
Wollte es dem andern gestehn
Sie sahen eich an gar feindlich
Und wollten von Liebe vergehn.
Dit moet de heer G. v. R. dan ook onwaar
schijnlijk noemen. Dat klinkt even gek.
Ik geef toe, dat Bart alleen eene verschij
ning is, weinig een karakter, maar dit is niet
van eene schrijfster te verwachten, zoomin
als mannen een vrouwenkarakter goed ver
staan. Gevoelen, juffrouw Haaxman, dat
vooral," heet het. Juist dit boek is vol gevoel,
naast meer dan alledaagsche menschkunde.
De heer G. v. R. las het met zijn verstand,
niet met zijn gevoel.
Is dit boek soms onbeholpen jeugdwerk,
dat beter ware verborgen gebleven ?"
Neen, Ik dank de schrijfster voor de ken
nismaking met de edele opofferingsgezinde
liefde van Lotte, al speelt dan het toe val in
haar boek een enorme rol (Lize's dood), en
al is de bouw onevenredig. Van
diep-doenerigheid met gevoelens is geen sprake. Een
tikje sentimentaliteit, maar is dit niet de
charme van vrouwelijke auteurs?
B u s S u m. J. M. v. D. VEEN.
Oude Grafzerken.
Daar hier en daar in oude kerken de graf
zerken als muurve siering worden ingemetseld,
met de goede bedoeling ze voor afloopen te
vrijwaren, vestig ik de aandacht op de oade
kerk te Franeker waar men evenzoo ge
handeld heeft. De oude hardsteenen, die ia
de richting der- groeflagen zy'n uitgezaagd,
moeten blijven liggen, daar ze anders, even
als te Franekerj schilferen en vergaan.
GÜSTAAP VAN KALCKBN.
imiiiiiiiiiiniiiiiiiiimi
miuiiiiiiimitiiiimiiiiiiiuiiiiuumiiiiuiuuiu
VOOR DA3LCS.
Katüerina Brfisetóowsl}.
Het dient niet te worden vergeten, dat de
politieke omwenteling in Rusland geen louter
mannenwerk is. Vrouwen van alle klassen
nemen tegenwoordig aan ds geestdriftige
meetings, aan de vreedzame demonstraties
en aan de passieve werkstakingen.deel, terwyl
sedert 1860 duizenden beschaafde en wel
gestelde Russische vrouwen bij da gevaarlijke
voorbereiding dier omwenteling haar persoon
lijke vrijheid, haar maatschappelijke positie
en zelfs haar leven hebben opgeofferd. Het
zou dus niets meer dan rechtvaardig zy'n,
wanneer de Russische vrouwen, door ook
haar het kiesrecht toe te kennen, in de poli
tieke vruchten van den heldenstrijd tegen
de autocratie kwamen te deeten. Wij werden
op het schavot, in de gevangenis en by de
verbanning naar Siberiëals de gelijken vaa
den man behandeld en mogen derhalve ver
langen, dat men ons ook staatsburgerlijk als
zijn gelijke behandelt." Aldus sprak een
Russisch^ dame op het geheime congres van
140 vertegenwoordigers der Russische pers
en naties, dat in April 1905 vijf dagen lang
te St. Petersburg werd gehouden. En het
is uit sympathie met die opmerking, zoowel
als om een bescheiden hulde te brengen aan
de zelfverloochening en heldhaftigheid der
vrouwen, die zoo dapper medewerkten, en
nog heden medewerken, aan de voor do
gansche beschaafde wereld belangrijke vrij
making van hun land, dat ik deze regelen
aan een der edelste figuren onder haar wyd.
In de jaren 1860?'65 werd, zooals de be
kende prins Peter Krapotkine in zijn boek
Herinneringen van een revolutionnair" be
schrijft, in bijna alle welgestelde Russische
families hevig tusschen de ouders en hunne
zonen en dochters getwist. De laatsten ver
langden naar hun eigen idealen te leven. Jonge
mannen verlieten hunne betrekkingen in het
leger, kantoor- en winkel-bedienden stroomden
naar de universiteiten. Jonge dames van de
voornaamste aristocratische families reisden
-l ,-ê'
MAISON FONDÈE EN 1J45.
Brot unpérial 1900 cuvée spéciale.
Brut Impérial extra s«c(England).
White Star Sec (Américain).
SflterjtSupérieurdemisec. ;
VERKRIJGBAAR eu H.H.WuNiiAnDUAR£N.x
LEFEBURE &ZOON. AMSTEKDAM.
Gr*c*alr Agenten (/oor de Hedfrtanden enhtonlto
Chocolade Magazijn
K U IJ 14.
Ladschestraat 13'
14,
AMSTERDAM.
RHENANIA
|VERZ?n\AAT|iTEGEN|
INBRAAK
DAMRAK 74-AMSTERDAM
FRANZDiSCH.
THEE - E. BRANDSMA.
SEYFFARDT's
} BOEKMAN DE&
DflMRflK99
Y. 'Te lep h o n 5341
STUD1EBOEKEN
WILLEM BIJLMER,
Pèdtcure,
SI IVO K L 150.
Spreekuur iederen Werkdag van
2 tot 3 uur.
Meubelfabrikanten en Behangers.
SINGEL büde Paleisstraat 259, Amsterdam.
voorheen ItAJfIKAK SO.
Telephoon No. 4646.
RESTAURANT ci-devant TAJf PER PIJL.,
18 Plaats, La tlaye.
K PREMIÈR;E MAISON DE LA HOLLANDE. -+
~~^~~ SA.2STS OECHESTKE. .
Speciaal adres voor KOFFERS en
w. JAJtfSEM, iiamstraat io9* aMant en Bepaniteiir,
Fabriek : Spuistraat 2 EO.
s
T&GELSCHILÖERIJEN
Begrafenis-Onderneming
J. 3D. ST
Prinsengracht 837. Telephoon No. 906.
A.Boichel&C0,
Hoogte KadijK,
'Telefoon 5623 (na 6 uur 's avonda 5596),
leveren
i* v n EST i:
Engelsche en Belgische
Anthraciet.
Vraagt Prijscourant.
Koninklijke Stoomververij en
Chemische Wasscherij
F. P VAN HAMr
Utrechtschestraat 43 en Heerengracht 236,
AMSTERDAM.
TELEPHOON 50C4
Modern.
Grootvader (vergenoegd déhanden
wrijvend): En wat zep; je van mijn
nieuwen bediende, 'n llinke jongen hè?
Ja, ik zeg maar liever tn'n kleinzoon
dan 'n vreemd.
Klant : En bevalt ie je nog al in
het gebruik?
Grootvader : O, dat zal wel luk
ken; ik schijn bizonder in z'n smaak
te vallen, en tot nu toe heb ik nog
geen enkele terechtwijzing van hem
ontvangen!
.DEBONT&LEIüTENs
SPORTPASTILLES.
Dorststillend.
PI1ILIPPOM KETELAAR.
fournitteur de la Cour,
Halverstraat IGG, Amsterdam.
GRANDE SPECIALITÉPOUB
Trousseaux & layettes.
Sur demande envoi franco de De vis et de modèlea.
Téléphone No. 5039.
UUflBER RIJ WIELEI
MODEL, 1907, - /1O5.
Zoolang de voorraad strekt OPRUIMING van de
modellen 1906
? 84, niet vrijwlel en 2 remmen.
11. LEONARD LANG, Amsterdam, 1U StaÉontakaile,?Telefoon U/5,
FINE AMERICAN
TOILET 50AP5
ARMOUR & O>
: CHICAGO U.S.A
Hool'ditgeufeii voor H'ederlauil eu Koloniën
UK V UIIH II* Ii.1 I\I»K«S & Co., RoA-tn **«*. l m f t.. Tel. 4?43.
COGNAC MflMESSY.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
Begrafenis-Vereeniging
TE AMSTERDAM.
Administrateur: N. SAX Jr., adres P. C. Hooftstr. 38.
Telephoon No. 941. De Baad van Bestuur:
A. W. VAN EEGHEN Jr., Voorzitter.
Is. DA COSTA, Gedelegeerde.
LeyensverzekeringMaatschappij
?^iia^JiöiSïiiÖgi^
Haatschappelijk Kapitaal: ; : ' ?? >
EEN H1LLIOEN 6VLDEN (rolteekend).
Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten op bijzonder gun*
fltige Terzekeringvvoorwaarden en tegen zeer billijke
premiën.
EEN NIEUW BOEK VAN FRENSSEN.
DOOB
Gl'STAV FRENSSEN, Schrijver van Jörn Uhl" en Hilligenlei".
Prijs: Ingenaaid ?1.50, gebonden ?1.90.
Uitgave van VAN HOLKEMA & WAEENDORF, Amsterdam.