DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1580 niet zóó als in haar andere romanwerken waar men nit een literair oogpunt uit den «ard der zaak hoogere eischen stelt; daarom ook leest men dit boek prettig zonder ergernis, al ia voor een heisch" dagboek misschien wat te veel opzet, te veel dialoog, te veel .machinatie niet te ontkennen. Maar wat aantrekt, dat is de natuurlijkheid, -friachheid en ongekunsteldheid van dit boek; .met mooi-doenerij houdt mevrouw Reyneke zich niet op; ze weet wat ze geven kan en ze geeft dit eerlijk en oprecht; er is evenwicht in haar werk tusschen willen en kunnen. Tragiek is aan dit boek vreemd, maar toch zijn al de kleine en onbeduidende voorvallen in dit gewone meisjes-leven interessant genoeg dóór de behandeling vooral dat ? de persoon van Ina voor ons leeft en blijft leven ook; wjj zijn er van overtuigd dat Geëngageerd" geen heftige emoties zal ver wekken in onze literatuur-wereld, maar toch zal men het boek niet vergeten misschien wél verwarren met de andere werken van deze zeer productieve schrijfster. Juist het gewone in opzet, behandeling en woordenkens trekt in dit boek aan en doet sym pathiek ; wüzijn zoo beu van al de vrouwen typen die aan kunst, politiek etc. doen" en wier gewichtig-doen geleken tred houdt met het onvruchtbare en nuttelooze van hun resultaten, dat wig als een welkome gast, als een prettige logée-van-bniten een meisje begroeten, dat in volle besef harer onbeduidendheid aan haar ?dagboek toevertrouwt: Ik zou: innnen gaan helpen in een kliniek; ?ziekenhuis-patiënten voorlezen; armbezoeken afleggen; verwaarloosde kinderen verzorgen; (wat nog meer?) stndeeren; vrfle-vrouw worden; vergaderingen bywonen; eens iets schrgyen ... maar... ik kan dit alles in werkelijkheid niet, omdat ik er te lui (?) te slap (?) te... akeligegoïst (?) etc. toe ben." * Zjjn er nog in werkelijkheid van die frissche typen onder onze meisjes, vluchtig en behaag ziek, die geëngageerd-zijn" erg moeily k vinden en toch rul hun vlinder-tijd goede huismoedertjes worden? Ik geloof van j a en ik hoop zelfs mér nog dan die akelige, zwakke, zenuw zieke bleeke wezens, die thans als bizondere moderniteiten opgeld doen. De houding van Fred tegenover Ina is sympathiek maar mij dunkt zoo een man is er n op duizend; wat mij echter in Ina vreemd Ujkt, is, dat een meisje, van zichzelf getuigend (en wy gelooyen haar graag): Ik kan niet schil deren", niet musiceeren", niet dichten", niet beeldhouwen" niet zingen" boeken leest over de Confessions of an English opiumeater" en sterker nog op een morgen wandeling met haar zwager zoo maar pardoes aanhalingen doet uit Shelley's Epipsychidion l Wij herhalen: wie een leuk boek wil lezen, die neme Geëngageerd" en voor hen die literaïiter dit boek misschien zullen veroordeelen, schrijf ik, met een kleine variant, den eersten zin van dit meisjes-dagboek over: Geëngageerd" schrijven is eigenlijk wel niet zoo gemakkelijk, als het wel lijkt! W. GBAADT VAN ROGGEN. Orer Hiddeieeufsciie dramatische ml De bespreking door dr. Van Moerkerken van m\jne uitgave van den Lanseloot" in het nummer van l September, dwingt mij tot een kort antwoord. Niet, omdat ik mijn boekje verdedigen wil: dat zal ondanks die critiek zjjn weg wel vinden. Maar wanneer daar niets tegen gezegd werd, zouden de buitenstaanders kunnen meenen, dat het zelfvertrouwen, waarmede dr.Van Moerkerken BJjne beweringen uit, een gevolg was van een diep inzicht in het karakter der middeleeuwen en het wezen der middeleeuwsche kunst. Dat zou ook anderen op een dwaalspoor kannen brengen. In de eerste plaats moet ik wijzen op een paar beweringen, die, als de schrijver niet door dogmatisme verblind was, oneerlijk zonden moeten heeten. Hjj meent verwar ring in mijne voorstellingen of in my'n begrip te kunnen constateeren, omdat ik vergeet den term middeleeuwsch" nader te bepalen." Maar wanneer ik dien term gebruik in de bespreking van een stuk, waarvan ik den tijd vry nauwkeurig aangeef, dan moet men opzettelijk verkeerd verstaan of door feilen ijver meegesleept worden, om niet te begrypen, welke tijd bedoeld wordt. Van hetzelfde gehalte is de herhaalde eisch, dat ik eene goed-gedocumenteerde beschouwing" had moeten geven en mijne bronnen noemen. Had ik dat in deze inlei ding gedaan, dan zou dr. Van Moerkerken waarschijnlijk, en zeker terecht, geklaagd hebben over noodeloos geleerdheidsvertoon. Maar dat ik volstrekt -niet zonder gronden voor mijne beweringen geschreven heb, kan ieder in den laatsten zin van mijne inleiding lezen. Dr. Van Moerkerken heeft verder nog een paar onthullingen gedaan over mijne geestes gesteldheid", die ik niet zoo mag laten voor bijgaan. Hij roemt mij b.y. een tot enkel weten beperkte geest, die elk intuïtief begrijpen miskent en veracht." Dat is niet geheel juist. Hij heeft blijkbaar bij intuïtie begre pen (gezegd toch had ik het nog niet), dat ik aan zijn intuïtief begrijpen geene bijzonder hooge waarde hecht, maar daaruit mag hij nog niet de gevolgtrekking maken, dat ik elk intutïtief begrijpen veracht. Integendeel. Zonder dit z.g. intuïtief begrijpen is m. i. vooruitgang der wetenschap moeilijk denk baar. Die intuïtie is eene noodzakelijke aan vulling van het weten. Maar zy mag zich nooit in de plaats van het weten willen stellen. Elk van beiden heeft zijn eigen terrein. Dat van het weten ligt het naast by' ons en is be grensd ; dat van de intuïtie en de verbeelding ligt verder, begint waar het eerste eindigt, en is onbegrensd. Intuïtie en verbeelding zijn de voorloopers, de wegbereiders van de wetenschap. Aan haar moet dan ook eene hooge waarde toegekend worden, mits hij, die ze gebruikt, eerst in zich heeft opge nomen, wat er geweten kan worden. Wie zich door intuïtie laat leiden zonder op de vaste basis van degelijke wetenschap te staan, brengt het niet verder dan tot oppervlakkig geleuter, dat de bewondering opwekt van hen, die er nog minder van weten, maar waar de menschelijke geest niets by wint. Tot eene allerwonderlijkste redeneering komt Dr. Van Moerkerken aan het einde van zijne bespreking. Nadat hij reeds perder de methode om door nauwkeurig bestudeeren der oude drama's gegevens te verzamelen voor de kennis van het oude tooneel nuchter" en geest-doodend" genoemd heeft, raadt hij mij aan, wanneer ik precies wil weten wat spelen is naar den geest der Middeleeuwen en wat middeleeuwsch realisme beteskent", mij te herinneren, hoe Royaards dezen zomer in Lanaeloet" de rol van Reinout speelde. Men zou haast vragen, of hij zelf dat epel wel gezien heeft. Royaards toch gaf zeer zeker eene verdienstelijke navolging van de wij ie, waarop Bouw meester sommige personen van Shakespeare vertoont, en het publiek genoot daarbij. Maar is dat middeleeuwsch realisme"? En zou Dr. Van Moerkerken werkelijk meenen, dat het naar den geest der Middeleeuwen" is, dat de dienaar zich op den voorgrond dringt ten koste van zijn heer? Neen, wat Royaards c. s. ons vertoonden, was niet de naiddeleeuweche Lanseloot, naar eene caricatuur daarvan. Om misverstand te voorkomen voeg ik er hier dadelijk bij, dat de vertooning van den Elckerlijc veel beter was, ofschoon lang niet onberispelijk, en dat de spelers den indruk maakten, dat zij wel tot eene goede ver tooning in staat waren geweest, hadden zij slechts betere voorlichting gehad. P. LEBNDERTZ Jr. NIEUWE UITGAVEN. De wetenschappelijke beoefening der psy chiatrie. Rede by' de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Vrjje Universiteit te Amsterdam, den 27 September 1907, uitge sproken door dr.L.BouMAN. Kampen,J. H. Kok. Zionistisch schetsboek, door A. B. KLBEEEKOPER, Bussum, C. A. J. van Dishoeck. Het loodwit vraagstuk en een kritiek op het voorloopig rapport der loodwit-kommissie, door C. P. VAN HOEK. Amsterdam, Holdert & Co. Bolland en de muziek. Open brief aan den heer Willem Hutschenruyter, doordr. A. H. DE HARTOG. Amsterdam, Uitgevers-maatschappij Elsevier". H. G. WELLS, Kipps, De geschiedenis van een eenvoudige ziel, vertaald door mevrouw G\ LOMAN v. UILDKIKS. Bennekom, G. Schreuders. n Kultur, vier Kapitel Deutschtnm, VON CURT WIG AND. Berlin-Leipzig Modernes Verlagsbureau Curt Wigand. ONDERGOEDEREN VAN JANSEN &TILANUS S^ FRIEZENVEEN. zijn verkrijgbaar: te Kampen bij Gebr. van Genderingen; Leeuwarden, Sybouts & Co., P. & O. PJantenga, Burman'sWitteGoederenMagazijn, Firma Mekking, Ed. Kuiler & Co.; Leiden, Beuzemaker & Co., Wed. P. de Wilde & Zn.; Maatschappij deFaam"; Meppel, Gebr. Roelink; N megen, Manufacturenhandel van Balhmann & Co.; K. Ossenbeek, Wed. H. G. J. Verwey; Sneek, H. Brenninkmeijer Zonen; Zwolle, Ter Weele Buisman & Nellensteyn ; Zaan dam, J. Keijzer ; Zntfen, Wed. Th. Nuy. |^^ En verder in alle voor naamste plaatsen. "W Adressen worden gaarne opge geven. Geïllustreerde Prijscourant op aanvraag te bekomen. THEE - E. BRANDSMA. SEYFFARDT b BOEKHANDEL /DHMRAK99 Telephoon S34I ATLASSEN DEBONT&LEIüTENs SPORTPASTILLES. Dorststillend. Meubelfabrikanten en Behangers. SINGEL büde Faleisstraat 259, Amsterdam. voorheen ItATIIt 1H 8O, Telephoon No. 4646. HUMBER RIJWIELEN MODEL, 1OO7, /1O5. Zoolang de voorraad strekt OPRUIMING van de modellen 1906 ?84, met vrUwiel en 2 remmen. l L LEONARD LANG, Amsterdam, 114 Statooflilerstofle. - Telefoon 14/5. !Spe<'ijtiil adres voor KOFFERS en TA.SSOHE1V is W. JANSEN, Uamstraat 1O, aMM en Fabriek s Spuistraat 9ÉO. RESTAURANT ci-devant TAJT PER PIJL., JS Plaats, fa ffaye. ^PREMIÈRE MAISON DE L A HO L LAN D E. -l~~?~ B A.N S OKCHESTEE. ? COGNAC ENNESSY. Begrafenis-Onderneming O". !D. SJ1 Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. een rijken collectie PENDULES, Art Nouveau. Horloges n/d voornaamste fabrieken. J. P. KLUIJSKENS, Hofleverancier, Nieuwend ij k 11B?118, Amsterdam. Weteringschans zof, Amsterdam. Familiepension Ie i-ang. Fraaiste gedeelte der stad. Onmiddelijk by Eijks-Museum,Opera en Vondelpark Pension p. dag, p. week of p. maand. Desverkiezende Bediening in eigen salons HENBY J. BKUCE. P. G. PAE1EL! ROKIN128 over de M. Rank, Amsterdam, fabriekt Rohln 89?89. Telefoon 4541. Wereldtentoonstelling Luik 19O5: Zilveren Medaille. Ameublementen, Stoffeeringen enz. Complete Inrichtingen in alle stijlen. YULPENHOUDEB, geschikt voor elke hand is Wereldberoemd als DE BESTE. Verkrijgbaar bij alle soliede handelaren in schrijf behoeften. SWAN"PE]V ALBUM op aanvrage gratis. Wacht n voor namaak! Hoofd-Agenten GEBRs. POLAK, \lissingen. Stoomververij en Chem. Wasscherij H. HENOCH & Co. Amsterdam, Comraelinstraat 52. STOOMGOEDEREN binnen 3 dagen. VERFGOEDEREN binnen 8 dagen. Streng concurreerend. (461) Goederen worden gehaald en bezorgd. Chocolade Magazijn MUIJK. Leidscliesfraat 73 Galerij U . . AMSTERDAM. W. A. SPOOR Jr., Fabrikant, Culemborg. J. H. DE WIT, Boekhandelaar, TJtrechtschestraat 54, bij de Keizersgracht, AMSTERDAM. Voorhanden: Volst ndige Ausgabe. Gebonden .... /2.9O. AUoichHH. Hoogte Kadijk, Telefoon 5623 (na 6 uur 's avonds 5506), PIHLIPPONA KETELAAR, MA1LVEBSTBAAT 166, AMSTERDAM. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco - Telephoon No. 5939. ZONDER GENEESKUNDIG ONDERZOEK AMSTEEDAM, Keizersgracht 790. TELEFOON Ko. 7378. »E E. O. L. Z. O.'-1 IS DE MAATSCHAPPIJ VAN DE VERZEKERDEN. ZIJ GEEFT HAEEN VERZEKERDEN RECHTEN, ZOOALS GEEN ENKELE LEVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJ, HARE VERZEKERDEN HEBBEN ZELF HET MEESTE BELAN& BIJ DEN BLOEI VAN DE ,,E. O. L,. Z. O." Ct EE JT geneeskundig onderzoek. Beperkte garantietijd . ?. . ?. . ?. . ?. . . . . . ?. . ?. . ?. . ?. Lage premiën. ONDERLINGE Maats eb appij. ===== Vraagt inlichtingen. ===== FINE AMERICAN TOILET SOAP5 ARMOUR & C2 : CHICAGO U.S.A Hoofdagenten voor X«-«ierlaii«l en Koloniën HEXUHICHS K UIXI» E H S & Co., Kokin 118, .f mjf.. Tel. 4743. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis-Vereeniging TE AMSTERDAM. Administrateur: X. SAX Jr., adres P. C. Hooftstr. 38. Telephoon Xo. 941. De Raad van Bestuur: A W. VAN EEGHEN Jr., Voorzitter. Is. DA COSTA, Gedelegeerde. LeYensyerzekering- ft i «f Maatschappij tttt H) D BIH Haatschappelljk Kapitaal: EEN H1LLIOEN GULDEN (volteekend). Sluit Lavenaverzekeringen en Lijfrenten op b^Jaonder gun* ?tige verzekeriiigivoorwa»rden en tegen x«er MlLyke premiëxu leveren n E Engelsche en Belgische Anthraciet. Vraagt Prijscourant wende men zich tot Hoofdkantoor, Remise en Garde Menble, Prins Hendrikkade 16/17 over het Centraalstation. TELEPJIOON 2119. Verpakkingen voor Indië.