No. 1580 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. V O O DAMES, Mme SAKAH-BEKNHARDT. IIIIIIIIIMIIIIIIIinillllllllllllMllltMIMIIIIIIIIIIIIIIIIMtllllllllllllllllltlllllllIIIIIII LIBERTY SPECIALITIE8 J UNOBTAINABLE e ELSEWHERE FLANNELS D E L A l N E S ALL WOOL WASHING FABRICS, DEL'GHTFULLY SOFT, IN CHOICE AND DAINTY FLORAL DESIGNS. ALSO IN PLAIN COLOURING8. 75 CM. WIDE. FROM FL. 1.20 A METER. W O O L L E M DRESSMATERIALS A LARGE ASSORTIMENT OF CASHMERES, SERGES, CLOTHS, HOMESPUNS, CRAPES AND S l LK AND WOOL VE l LI N GS FOR LADIES'AND CHILDREN'S DRESSE8. «g) PATTERN8 ON REOUE8T. <) KALVERSTRAAT AMSTERDAM SOLS REPRESENTATIES IN HOLLAND IHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIUtlillHIMIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIII 'Een smakelijk boekje. Men beheeft waarlijk geen aesthetepetete te zijn om graag een boekje te zien en te doorbladeren, dat, hoewel het overigens geen phenomenale eigenschappen vertoont, er plezierig uitziet en hier en daar werkelijk fraai is. Is het een boekje voor kinderen en waarin voortdurend kinderen staan afgebeeld, dan is het tevens geen gering voordeel, indien UIT DB NATUUR. CCXLII. Paddestoelen-gif. De belangstelling voor de paddestoelen neemt gaandeweg toe. Geen dag gaat er voorbij dat ik niet moet zeggen, of die en die zwam misschien ook giftig is. Tot mijn barbier toe komt op de proppen met verschil lende soorten en het eetbaar of niet." 't Is wel een baatzuchtige en niet zeer hoogstaande belangstelling in de natuur, maar ook de lagere, de zinnelijke smaak in letterlijken zin, is een goed station van uitgang om het gebied van de figuurlijke en hoogere, de smaak in kunst en natuur te bereiken. Laten we de menschen maar champignons leeren zoeken, daartoe moeten ze de stad uit, het bosch en 't duin in, waar de herfstbloemen bloeien en de herfstvruchten gloeien aan de rossigbruine twijgen, waar de herfstkleur van de boomen aan 't boschrijk land schap zoo'n ontzaglijke schoonheid geeft, dat de domste en ongevoeligste er althans eventjes door getroffen wordt. Zie als de menschen, in plaats 7oor zooveel moois te moeten werken of betalen, bij zoo'n geestelijke weldaad op zich zelf nog een lekker maaltje toe krijgen, dan zijn ze dubbel gebaat. En de velen die 't er tegenwoordig op toe leggen, de minder bedeelden het natuurgenot te leeren smaken en waardeeren, hebben hun zin. Ook in dit opzicht kunnen e a moeten we piactisch wezen Lekker eten is van oudsher een goed lokmiddel geweest naar de verfijning op allerlei gebied. Maar er is een maar. Een leelijke be lemmering die echter geen beletsel behoeft te zyn. Er is mij al meer dan eens gezegd : Pas op met je aanprijzing en aansporing om paddenstoelen te eten; de gewone menschen zijn veel te weinig gewoon aan scherp onder scheiden, om de giftige van de goede soorten uit elkaar te houden. Er gebeuren stellig ongelukken. Nu moeten we toch eerst eens nagaan hoe 't met die giftigheid gesteld is. Waaruit is die gebleken? Uit een of twee gevallen per jaar dat een huisgezin of een deel er van ongesteld werd na 't eten van paddestoelen, zoo erg in een enkel geval, dat een of meer der aangetaste personen kwa-nen te sterven. In ons land komt om de drie of vier jaar een ongeval voor. In streken waar padde stoelen in den goeden tijd een artikel van dagelijksch gebruik zijn, behoort een vergifügingsgeval tot dezeldzaambeden. Ik ben verleden zomer in een streek geweest waar de helft der bevolking geregeld paddestoelen eet; in n dorpje zoo zelfs dat op het vinden van een eetbare paddestoel in 't naburig bosch, na negen uur in den voormiddag, niet te rekenen viel; de afgesneden stelen in 't bosch en bij 't ganzenvoer, en 's middags de illustrator er slag van heeft iets liefs, natuurlijks en grappigs van kinder figuurtjes, kindersnoetjes, kleertjes en speelgoed te maken. Door Kate Greenaway is het schitterend bewezen, dat een vrouw, die kunstenares is en tegelijk een warm en echt gevoel voor het kleine grut behield, iets wonderliefs van het kinderleven maken kan, indien haar besef voor het kinderlijke mooi en | ' mooie kinderlijkheid samenwerkt met smaak en geest bij de uitvoering. Mejuffrouw Rie Cramer maakte prent jes büeenige versjes Kinderwereld" (van A. Sutorius, uitgever P. N. van Kampen en Zn.) Het omslazprentje is veel meer dan een der andere onmidJelijk op Kate Greeneways manier geïnspireerd; alleen zou deze vindingrijke kunstenares, dunkt mij, nooit, zooals hier gedaan is, twee precies gelijke, doch twee equivalente figuurtjes tegenover elkaar hebben [ge plaatst en zoo iets rijkers verkregen hebben bij' even symetrisch effect. Bedrieg ik mij niet, dan zag de dame, die deze aardige plaatjes maakte, ook nieuwere Engelsche illustraties; althans doet de behandeling van de penteekentechniek dit vermoeden. Een} praktische proef is het, om bij het zwart en wit nog een sober gebruik te maken van n enkele kleur, onge veer werkend als roode aarde. Doch dit middel is, naar het mij voorkomt eigenlijk nog iets te veel te hulp geroepen, en heeft b.v. in een plaatje waar een jongen met een geweer schiet, eer storend dan ver duidelijkend gewerkt; daar toch zijn de dwarslatten op een muurtje in den achter grond, die vrüwel evenwijdig loopen met den geweerloop, eveneens gekleurd, hetgeen het moeilijker, niet gemakkelijker, maakt iets voor het prentje zoo wezenlijk belang rijks als de richting van dien geweerloop dadelnk op te merken en te volgen. Deze kindertjes zijn kindertjes en dat wil heel wat zeggen. Het zijn, vermoed ik, kin dertjes zooals de dame, die de illustraties maakte, ze het best kende; er is dan ook over het geheel zeker realisme in de pientjes. In afwijking van Greenaways meer inventief en fani astisch costumeeren van haar geestes kinderen, heeft mej. Cramer de overigens hoe langer hoe aardiger en bruikbaarder wordende moderne kleertjes van de kleinen der gegoeden vrijwel werkelijkheidsgetrouw gegeven. En zoo het haarlintje van een meisje aardig met de lokken mee laten bewegen, de sokjes zoo geestig af laten zakken, de rokjes wuiven en de kantjes om den hals plooien, haar zoo natuurlijk met een pop laten sollen en knuffelen en moederen of met bloemetjes spelen, dat is een teekenende vrouw allicht.. . kinderspel. De eenvoud van die prentjes en de verzorgde teekening der vriendelijke landschapjes, tuin tjes en kamers, het fatsoenlijk papier en de goede druk, alles werkt mee om dit simpel en geheel niet pretentieus boekje smakelijk te maken. CORNELIS VETH: Japsctie salade. Aan den grooten feestmaaltijd in Oktober 1896 in Elysée, aangericht ter eere van het bezoek van den Czar van Rusland en zijne echtgenoote aan Parijs, werd o.a. eene bizondere salade voorgediend, de zoogenaamde: Japansche salade, waarvan het recept het geheim was van den ouden Dumas, maar overgegaan bij Alex. Dumas, fils. die het in zijne comedie Francillon" bekend heeft gemaakt. de schotel op tafel, vertelden on* waar ze gebleven waren. In dat dorpje nu waren sedert vele jaren geen gevallen van vergif tiging voorgekomen. Toch zyn in de weinige gevallan van ver giftiging in ons land nog niet eens met zeker heid aan 't eten van vergiftige soorten toe te schrijven. Paddestoelen in 't algemeen, welke soort ook, kunnen giftig werken onder bepaalde omstandigheden, evenals oesters, garnalen, kreeft, vleesch en visch, waarvan veel meer vergiftigingsgevallen geboekt staan. Wanneer paddestoelen gebruikt worden in een toestand waarin wij vleesch of visch weg werpen, dan werken ze allicht giftig. Maar dat hebben ze met de genoemde levensmid delen en meer andere gemeen ; met boter en kaas en eieren ook. Vooral met eieren komen paddestoelen in dit 'opzicht overeen, ook wat 't aannemen van een geurtje betreft. Een van de laatste gevallen van vergifti ging in ons land heeft zich, als ik goed ben ingelicht, zoo toegedragen: Een arbeidersgezin had paddestoelen leeren eten op aansporing en door 't voorbeeld van den lanter of van een opzichter; ze hadden zich Zondags bui tengewoon te goed gedaan aan Zaterdagmid dag gezochte zwammen. Dat was, aan de kinderen vooral, zoo goed bevallen, dat de restantjas, de schoonmaak-af val nota bene, van Zaterdag of van den vorigen dag werden opgezocht en daarbij gevoegd de kliekjes van den Zondag. Dit goedje werd Maandag schoon opgegeten. Daarop volgden Maandag avond verschijnselen van vergiftiging; die ze eerst Woensdag of Donderdag geheel ophiel den, nadat geneeskundige hulp was ingeroe pen en toegepast. Uit een onderzoek bleek dat er bij de gebruikte zwammen volstrekt geen vergiftige waren geweest; maar dat er hoege naamd geen zorg was besteed bij 't bewaren op den volgenden dag, nog wel met hooge temperatuur en betrokken lucht; het was bedoiven eten. Nu is 't waar, dat paddestoelen snel be derven, althans enkele soorten; en bovenal de fijnste meest gezochte Boletus-soorten. Dat wil zeggen, wanneer ze niet goed behan deld worden. Voor het gebruik in verschen toestand moeten bij broeiend weer (dat ook door de slagers zoo wordt gevreesd) de sporenpijpjes van den hoed afgetrokken worien. Bij jonge exemplaren is dit niet noodig. In 't algemeen zullen paddestoelen beter zijn voor 't gebruik, voedzamer, meer verteerbaar, en tegelijk lekkerder smaken, naarmate ze jonger en verscher worden gegeten. In de plaatsen van Frankrijk, Zwitserland en Duitschland waar versche paddestoelen in massa op de markt te koop worden gebo den,staat een ambtenaar op post,speciaal belast met 't toezicht op de paddestoelen. Hij keurt de verdachte soorten, en reeds aangestoken of Bij Francillon is een keurige maaltijd ge weest. Haar zuster, in gesprek met een der gasten, verlekkerd op de salade, spreekt ondeugend met hem en eindigt met het geheim van het recept te vertellen. Hoe vindt u de salade, die u vanmiddag gegeten heeft ? vraagt ze. Een délice, freule l Ben ik niet al te onbescheiden, als ik u het recept van die salade vraag? 't Schijnt dat ze van uw vinding is. De Japansche salade ? O, is het Japansche ? Ik noem die zoo, Waarom ? Om er een naam aan te geven, tegen woordig is alles Japansch (1887). Dus u heeft die uitgevonden? Ik heb de eer. Ik bemoei me gaarne met de keuken. Heeft u les genomen ? Zeker. Er zijn tegenwoordig overal kookscholen voor jonge meisjes. Daar bestu deert men door en door de nooit verouderde grondregels, en dan stelt ieder naar haar meerder of minder combinatievermogen een gerecht saam. Er zijn zelfs kookwedstrijden. En met welk doel heeft u de kookkunst geleerd, freule? Zeker niet met het idee om er uw brood mee te verdienen. Ik heb leeren koken, zooals ik heb leeren lezen, teekenen, pianospelen, Engelsch en Duitsch spreken, Italiaansch zingen, paard en schaatseLrijden, jagen, en zooals ik heb leeren walsen in twee en drie tempo's, de polka en al de figuren van de cotillon, met het doel... een man te krijgen alles wat jonge meisjes leeren om u te behagen, niet waar m'nh«er? en moeten zij niet alles verzinnen om zoo volmaakt mogelijk te worden, om de eer en het genot waardig te zijn haar geheele bestaan aan enkele oogenblikken van het uwe te verbinden ... al was het door Japansche salade. Als u gaat ze voort pen, inkt en papier neemt, zal ik u, wanneer u de zware muziek van Wagner, die mijne zuster speelt, niet hindert, het recept der Japansche salade dicteeren. Maar l ... u moet mij beloven dat recept aan niemand te geven dan die waard is het te begrijpen en op prijs te stellen. Nu dan. Men neemt aardappelen, snijdt ze in schijfjes als voor aardappelsalade. Laat die schijfjes koken in bouillon. Maak die schijfjes, aldus gekookt, en terwijl ze nog halt warm zijn, aan met peper, beste echte olijfolie, dragonazijn, verkieslijker is met Orleansazijn, een half glas witten wijn, zoo mogelijk Chateau Yquem, veel toekruid, heel, heel fijn gehakt. Laat intusechen in de bouillon zeer groote mosselen met een takje seldery koken, laat ze terdege uitdruipen, en voeg dat bij de reeds aangemaakte aardappelen. Roer dan alles luchtig om. Men neme daarvoor een derde mosselen en twee derden aardappelen. De mosselen moet men bijna niet kannen proeven, men mag ze slechts vefmwéiïen, de smaak der mos selen moet zich niet opdringen, Is Ae salade luchtig aangemaakt en zoo ver gereed, dan doet men er een laagje truffels over, gekookt in champagne. De Japansche salade moet minstens twee uur gereed zijn vóór den maaltijd, opdat ze goed koud zij, als ze voorgediend wordt. Het is een vereischte de bereiding dezer salade volstrekt niet te overhaasten, door ze b.v. in ijs, of in een ijskast te zetten. Ze is uiterst teer, en al haar geuren eischen lang zame verbinding. De aldus toebereide salade werd H H. Czaarsche Majesteiten aan den feestmaaltijd in 't Elysée voorgediend als Salade-Francillon. overrype exemplaren af en laat ze vernietigen. Vergiftigde soorten komen er volgens zoo'n ambtenaar, mijn zegsman, maar hoogst zelden voor onder de aangeboden waar. Zoo weinig, dat die enkele exemplaren geen noodlottige gevolgen kunnen hebben, al bleven ze onont dekt. Het vinden van die gevaarlijke dingen is al heel gemakkelijk doordien soort bij soort wordt aangeboden, geen rommel door elkaar en al de Boletussoorten in 't midden doorgesneden. Nu zijn de werkelijk giftige Boletussoorten op 't eerste gezicht door een kind te herkennen, aan de doorsnede en tevens aan de poriën en den steel, die rood of rossig zijn. Wel kunnen en zullen er stellig vele niet giftige voor giftig doorgaan, maar 't omgekeerde komt bij de beroepszoekers, wier bestaan er van afhangt, niet voor. Geloof evenwel niet dat de Zwitsersche of Saksische PiUrnünner en Pilzweiber zoo beCttlvdw. Brugge ontwaakt. Kapittel van het Gulden Vlies. Mtlita van Coburg. Ken recordspeecher. Marie Hall. LaLoie Fuller. Het oude stadje Brugge Bruges la Morte zooals de Vlaanasche schrijver Rodenbach, het belangrijk en typisch plaatsje noemde, ont waakt tot nieuw leven. Gewekt is het uit loome stilte, waarin het jaren lang geruischloos mijmerde, aanstekelijk werkend op de bezoekers, die langs de verlaten grachtjes en uitgestorven pleintjes het geluid hunner stemmen temperend, peinzend neerzaten aan het Minnewater. Plots is Bruges la Morte, herdoopt in Bruges la Vivante", aan Biuges l'Alerte" zou ik de voorkeur hebben gegeven. Eén-en-al bedrijvigheid, en rumoerig ver tier, dankt Brugge aan zijn nieuwe haven en aan de Tentoonstelling van het Gulden Vlies. Zal de scheepvaart weer worden, wat zij was, tydens het glanstijdperk van het Bourgondisch huis? De toekomst zal 't leeren. In het werk: La oison d'Or" par Ie baron H. Kervijn de Lettenhoven, président de l'exposition de la Toison d'Or a Bruges de Juin?Septembre, 1907. lezen wij hoogst merkwaardige bizonderheden over Philips den Goede van Bourgondië, stichter van de ridderschap het Gulden Vlies; over de voor schriften waaraan de ridders zich te houden hadden, en de vertoogen en vermaningen door het Kapittel aan hen uitgedeeld. Over den handel en wandel der ridders van het Gulden Vlies moeiten rapporten worden uitgebracht. Niemand was hier pan verschoond, zelfs de stichter niet, op diens uitdrukkelijk verlangen. Philips de Goede was van oordeel, dat, zelfs koningen en keizers beschonken met de hooge onderscheiding van het Gulden Vlies, in alle opzichten, in woord en daad ten voorbeeld aan anderen moesten strekken, Over de vertoogen van het Kapittel van la Toison d'Or, tijdens het leven van Philippe Ie Bon, vernemen wij, dat: de Sires van Ravenstein, van Anzy en de hertog van Alenyon worden onderhouden over onregelmatigheden in hun zedelijk gedrag. Desgelijks de heer van Roman. Hetzelfde verwijt wordt tot twee maal toe gericht tot Engelbert van Nassau, De graaf van Mansfeld wordt berispt, omdat hij zich tegenover een burger heeft opge wonden. Gulzigheid in spijs en drank, wordt den Sire van Cromminghem, aan Jacob en Maximiliaan van Hoorn, den graaf van Buren en den graaf van Epinoy ten laste gelegd, waar over, aldus verhaalt de griffier van het Kapittel, graaf van Epinoy zóó beschaamd was, dat hij een gelofte wilde afleggen nim mermeer een druppel wijn te drinken. Edoch, het Kapittel, zelf beheersching hooger schattend dan geheelonthouding, bracht dit den boetvaardige aan het verstand. De heer van Praet wordt te hooghartig en te ijverzuchtig bevonden. De heer van Bossu te zeer geneigd tot toorn; de hertog van Aerschot is te eerzuchtig. De graaf van Lalaing moet zich vrij maken van tobberijen, scha delijk voor zijne gemoedsstemming en zijn gezondheid. Een andere Lalaing wordt onder houden over de slordigheid in zijn kleeding. De hertog van Cardona wordt berispt omdat hij te veel behagen schept in luchtigen jok. Strenge vertoogen worden gehouden tegen den heer van Brederode, tegen den bastaard Philips van Bourgondiëen den heer van IJsselstein parce qu'ils sont trop damerets", nuffig in kleeding, houding en manieren. de witte Gifzwam (Amanita bulbosa) voor een echte eetbare champignon. Deze vergissing kan evenwel alleen begaan worden, wanneer de gifzwam nog in zeer jeugdigen toestand verkeert en er bij toeval geen vlokjes op den hoed te zien zijn. Wel weet ieder dat de echte champignon rose sporen en blaadjes heeft en de gifzwam zuiver witte maar in de sleur van 't dagelijksch zoeken en in de haast om vlug een goede voorraad voor de markt te verzamelen, kan de aan dacht een oogenblik zoek raken en dan is 't misschien gebeurd. Indien een inzamelaar ook maar een oogenblik twijfelt, verraadt de geur den misdadiger; de champignon riekt aange naam, de gifzwam duf als een doorgesneden rauwe aardappel. Bij 't onderzoek op den reuk moet eenige ervaring verkregen zijn anders ruikt men alleen den aardgeur, die aan wat pas uit humusgrond komt, eigen is, aan De witte Gifzwam. dieven zijn in 't determineeren van padde stoelen, aat ze de soorten van elkaar onder scheiden. Ze bemoeien zich eenvoudig niet met wat ze niet kennen, er loopen vele goede maar hun onbekende soorten voorbij om de enkele op te zoeken, die zij van kindsbeen als eetbaar of eigenlijk als verkoopbaar heb ben leeren kennen. JfoMSserons, champignons, ceps, truffes en cantharelles dat zijn in Fransch-Zwitserland de eenige die aan de markt komen; een heel enkelen keer worden er fijne zeldzame soorten aangeboden, die brengen hoogere prijzen op bij de fijnproevers die ze heel goed kennen. De eenige werkelijk gevaarlijke vergissing, die steeds mogelijk blijft, is het aanzien van Het Duivelsbrood. bieten, aardappels, peenen en knollen even goed als aan zwammen. 't Lijkt zoo gemakkelijk te zeggen laat een chemicus de paddestoelen onderzoeken, dan weten we dadelijk welke soorten giftig zijn en welke niet. Dat gaat evenwel niet maar zoo eenvoudig in zijn werk Op den Haarlemschen Index phytochemicus van 1905 komen heel enkele stoffen uit paddestoelen met analyse en formule f oor. De temperatuur en de bodemstoffen schijnen ook van invloed te zijn op de al of niet giftigheid der alkaloïden; althans in verschillende deelen van Rusland worden zonder bezwaar vele soorten gegeten, die bij ons voor doodelijk doorgaan. Daarbij komt dat het koken gevaarlijke soorten ontDe leden van de Vredesconferentie van 1907, zouden met welgevallen hebben ge luisterd naar de ernstige vermaningen, door het Kapittel uitgedeeld aan Karel den Stoute, over diens luchthartigheid in het krijgvoeren, en over de roekeloosheid waarmede hij eigen leven en dat zijner manschappen waagde. Vermaningen en vertoogen in vredelie eenden zin, gericht tot Karel den Stoute, was kloppen aan dooven-mans-deur. Melita van Coburg, gescheiden echtgenoote van den groothertog van Hessen, heeft met baar tweeden man, den grootvorst Cyril van Rusland, Parijs tot woonplaats gekozen. Een paar jaar woonde het echtpaar te Cannes, waar hun dochtertje geboren is. De levendige Melita maakt met haar kostbare toiletten en preciosa veel opgang onder de leden der Fransche aristocratie. De ontbinding van haar eerste huwelijk, heeft heel wat moeite gekost. Melita's strenge grootmoeder, wijlen Victoria, koningin van Engeland, was van oordeel dat eene vrouw alles van liaar wet tigen gemaal moest verdragen, hem ia alles gehoorzamen en onderdanig zijn. Voor koningin Victoria was deze echtscheiding een uiterst pijnlijk geval; beide partijen bestonden haar in denzelfdgn graad: de een w< s de zoon van haar dochter princes Alice, de ander was de dochter van haar zoon den hertog van Edinburgh. Zij deed wat zij kon, om de vijandelijke echtgenooten te verzoenen. Gevolg van haar kram- en lijmsysteem: n maand wapenstilstand. Toen, nieuwe, zóó heftige beroering, dat het gekramd huwe lijksgeluk aan scherven viel. Dat beide partijen, thans hertrouwd, en gelukkig zijn, zou de rigide Souvereine toch niet met de echtscheiding verzoenen; Victoria eischte van een vrouw, huwelijkstrouw, zelfs, wanneer de dood den man van haar zijde had weg genomen. Hertrouwde weduwen vielen wel niet in ongenade, doch, de koningin verwij derde zulke dames uit haar omgeving, daar het haar onaangenaam aandeed, eene weduwe blijmoedig het leven te zien ingaan aan de zyde van een anderen man. ledere vrouw denke hierover zoo als zij wil; zij vinde het al dan niet overdreven, tóch... tóch is Victoria's gedachtengang gebaseerd op uiterst kieschen grondslag. Gravin Montignosa be grijpt zoo iets niet. De keizer van Duitschland heeft ons vrou wen een grooten dienst bewezen. Hij heeft door eigen voorbeeld, een eind gemaakt aan het verouderd dwaal begrip, dat vrouwen van geen uitscheiden weten, wanneer zij aan-depraat komen. De brave man heeft te paard zittend, voor de troepen in Westphalen, een redevoering gehouden, die 2Y*. uur duurde! Het kampioenschap voor vél praterij komt hem eerlijk toe. Moge het in zijn nanden blijven, dan zijn wij er met eere van verlostl Ehre dem Ehre gebührt". De bekende Engelsche violiste Marie Hall, is na volbrachte kunstreis door Amerisa en Australië, te Londen teruggekeerd, alwaar zij dezen winter wederom hoopt te concer teeren. De jeugdige, talentvolle, ondeinemende artiste heeft beloofd over haar reis ervaringen een boek te schrijven. De danseres La Loie Fuller, heeft een klein drama in n bedrijf geschreven The Japanese Girl" dat met succes te Londen is opgevoerd. CAPRICE. giftigen kan, zooals dit ook bij aardappels 't geval i». Wat het scheikundig onderzoek voor enkele soorten heeft uitgemaakt en wat van veel belang is, dat is de omstandigheid dat het gif veelal alleen te vinden is in de huid die den hoed overdekt, in 't buitenbekleedsel dus. Zoo met de roode vliegenzwam en een andere amanita soort, (A. rubescens) die in Engeland voor extract wordt gekweekt. Dit komt overeen met de mogelijkheid van een biologische beteekenis van dit vergif. Als de buitenkant giftig is, zal dit voldoende zijn om de plant te be schermen tegen vraat van slakken, kevers en wormen. Ook worden in Rusland en Finland de zwammen in den regel even in azijn opgekookt voor ze in de stoofpan komen. 't Is niet onmogelijk, dat dit koken het gif wel eens neutraliseeren zal. Op den aard van de bereiding zal 't wel aankomen. Paddestoelen vormen inderdaad een krachtig voedsel, al is 't watergehalte groot, zoo groot ongeveer als bij melk. Bij sommige soorten bevat de droge stol nog 40 pCt. eiwit. Waren dit, zooala men vroeger dacht, allemaal voor den mensch bruikbare eiwitstoffen, dan zouden de goede en smakelijke zwamsoorten de beste en voordeeligite van alle spijzen zijn. 't Onderzoek heeft wat anders aangetoond. De helft der eiwitstoffen schijnt onverteerbaar voor ons te zijn, waardoor de voedingswaarde sterk ver mindert en nog iets daalt onder die van 't beste vleesch. Toch heeft iemand aan eea flinke Boletus edulis in boter gebakken, met of zonder een augurkje, een voedzaam en smakelijk avondbroodje. Konijntjes eten Cartharellen of Eierzwammen ; die ruiken naar thee, zeg ik ; naar Rijn wijn, zei me onlangs iemand. Eekhoorns heb ik nu al vier keer zien smullen, van Boletus B. edulis 2 maal; van B. luteus en B. variegatus elk l maal. Daarom heb in indertijd de vrijheid genomen deze fijnste Steinpilz" te doopen als: Eekhoorn-broodje (zie Hei en Dennen van Heimans en Thijsse). 't Is waar ook; ik heb al eens voor de Groene (in 19CO meen ik) een figuurtje naar de natuur geieekend van een eekhoorn, die een Boletus tusschen zijn voorpootjes houdt en af knabbelt. Ook de echte Champignon (Psalliota campestris) smaakt rauw heel lekker, naar wal noot; hij riekt, naar anijs. Toch is 't voorloopig geraden de paddestoelen, welke ook, vaak bij hoeveelheden niet anders dan gekookt of gestoofd te eten. 't Is zoo droog geweest tot op 't eind van September, dat de meeste paddestoelen waar schijnlijk eeret in de tweede of derde week van October zullen komen; de volgende week zal ik nog wat onderscheidingsmiddelen en andere bijzonderheden ge yen. E. HEIMANF.