De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1907 13 oktober pagina 4

13 oktober 1907 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

?"?&? 4 , WEEKBLAD VOOR NEDER^ANID. No. 1581 NIEUWE UITGAVEN, Ons .Lenteboek. Een prentenboek, naar feet Zweedsch, van JOHANNA W. KEBKME iiR.BAKKBB. Almelo^ W. Hilarins Wzn. Vondels bekering, door GEEAHD BROM. Aifieterdam, E. van der Vecht. -Naar aanleiding :ian m&ïann'èl Kant's «ritiek der zuivere rede-opmerkingen ever Imm. Kant, door de uitgever»met citaten van' i de h oogleeraren Bellaar Sprny t, Bolland, B. en H. Kern, Kinkef, Oort, j hr. van der Wy'ck enz., met portret van Imm. Kant. Amsterdam, 'uitgevers Maatschappij Vivat". Tuberculosebestrijding door reinheid. Voor?dracht in de vijfde conferentie der Nederland«she vereeniging voor volks- en sctoolbaden, door W. J. VANGoKKOM. Amsterdam, F. van Bossen. , Pro en Contra", serie III, No. 7, Neutraal ? onderwijl. Pro: Th. M. Ketelaar. Contra: J. B. du Buy. VOOR DAMES. ' Uit mijne eenzaamheid, * door DETTA ZILCKEN. (Fragment). 'Gij, die veel gezien en ondervonden hebt, :jïij zult weten, hoe iedere verruiming van uw wezen u eenzamer maakt. Ge zult aan ?u zelf ervaren hebben, hoe ge met lederen rijkeren inhoud vreemder wordt aan uwe omgerirfg. Het bewustzijn van "hét eenzaamwarden vervult u eerst iüet droef heid, want oog -serlangdet gy naar, «en weerklank. Het g later over in berusting, daar gij leerdet 'rook mar een natuurwet te voegen, 'tot ge eindelijk in het genot, der vele stille, ver scholen herinneringen in uw binnenste troost en toevlucht vond. De grootet massa- deelt alles met velen. Zij, die tot de massa behooren, hebben niets verborgene. Zij overzien een kring, en wat daarin voor goed, recht en behoorlijk gehiüden «wórdt, is varoi hen in 't algemeen hét goede, hét rechte en behoorlijke. Zg kennen niets;dah afwijzing voor wat onder andere verhoudingen tot andere wettigheid rijpte; en waar iets vreemds tot hen kwam, maakten ze het niet tot iets eigens, het drong niet tot hen door. , Doch. voor hen, die tot grooter geluk en grooter lyden bestemd zy'n, wordt ieder nieuw stuk wereld een de,el van hen zelf. Ze zuigen het op, dringend in het vreemde leven, het innig om rattend, er zich door bedwelmend, er door lijdend, het liefde schenkend of ergernis voelend. Dat is de eerste schrede in de eenzaamheid, dat gij door begrijpen eanen nieuwen kring bezit, die uwe omgeving .niet met a deelt. En zoo zou hy die op alle plaatsen, in alle tijden, in al het menschelijke thuis is, de rijkste, maar ook tevens de een zaamste zijn, want het weten van honderd anderen scheidt hem van dien kring. Ofschoon eerst een klein deel der wereld kennend, ben ik reeds door veel los van de anderen. Op reis, zelfs in het rumoer der drukste plaatsen, zag ik zwijgend vele beelden aan mij voorbijgaan en daaruit vormde ik mij uit dezen een beeld van de wereld. Ik begeerde all«n strijd te kennen, alle ellende, het leven der verstootenen uit de maatschappij; het groote en het edele, dat uit de werken der kunst spreekt; wat het verstand voor het nut tige heeft geschapen zoowel als de schoonheid der bergen en der zeeën. Nu ben ik dan innerlijk vervuld van aanschouwingen, die mijn eenzaam bezit zijn. Als de menschen maar naar myn hoed ky'ken, dien ik in een ander land kocht, in een stad, waar honderden zulke hoeden gedragen worden, hoe zouden ze opkgken, als ze wisten, wat mijne oogen zagen! Ze zonden zich verwonderen, zonder te begrijpen. Want wie zou kunnen meevoelen, wat die beelden, die in mij leven, voor mij beduiden! de vluchtige korte blikken in de duisternis, die hen, welke in het licht gaan, een boek vol geheimenis; de blikken in de woonplaatsen der armen en der kranken, in de huizen der verzoening voor de met schuld beladenen en het huis der stervenden," waar de uitgeputten van de straat tot hunnen laatsten strijd en tot eeuwige rust verzameld werden. Of de korte ontmoetingen, in het voorbij gaan op straat, waar een blik op een gelaat mjjn hart deed sidderen. De neger, die in het gewoel van Oxfordstreet aan mij voorbij gleed, terwijl ik plotseling wist: zoo ziet de misdaad er uit. De oude, grijze vrouw, die ik in het gedrang in de markthal te Parijs uit de verte zag, bloedarm, wankelend, geheel gekromd, het verschrikkelijkste figuur, dat ooit uit het verborgene eener wereldstad n oogenblik aan het licht trad de vrouw, die zich met onuitsprekelijke moeite naar de vertrapte vrucht bukte, en nog voor ik bij haar kon komen, verdwenen was, als ware ze in haar graf teruggekeerd. Wie kent de gedachtengang van die weken, in welke ik in een huis in Oostelijk London in eene kamer sliep naast die van een zieke. Ik zag hem nooit, die overdag naar zgn werk ging. Maar lederen nacht werd ik wakker van zijn hoesten en zijn zacht steunen, en meende ik te hooren, hoe hij zich in bed oprichtte, angstschuddend, met de oogen naar hulp zocht ea bang was als iemand bij hem kwam, Hoe onmenschelijk kwam my hier de zedenwet voor, die meer macht moest hebben dan de zachte drang der barmhartigheid. Hoe zon derling vreemd en na stond ik den ongezienen onbekende, die wel met mij alleen het schrikkelijke geheim van zijne kwalen deelde. Wie weet, hoe die nacht was, welken ik in de zoele zomerlucht-'voor my'n open venster lag, dat op de zee uitzag, die met dof geklots regelmatig voortbewoog. Zoo uit mijn bed was ik daar heen gekropen, als een dierj dat sterven wil, ziek, naar den geest, door het troostelooze der vreeselijke stad; in de moe deloosheid, dat miljoenen men«chen nutteloos, sonde r vreugde, in treurige omstandigheden, hun somben bestaan voortstepen,; hemel: en aarde vol wanhoop naar .het doel van het leven vragend. Wie kan weten, wat voor. mij DE ZEE waa? De lange, heldere zömerdagen, als ik op het strand lag en naar de golven keek. En altijd wachtte op de volgende golf, altijd weer op de volgende. Hoe de zee mij eene vriendin werd,' die vertrouwelijk met mij sprak, tot hare groote rust, het droeve onstuimige van gestoord even wicht effende. Ala ik voor een paar uren het strand verlaten had, verlangde ik er weer naar, als naar den geliefde. Hoe heerly k als een blauwe spiegel lag de zee in de zon, als men op een hoogte stoad! Heel in de rerte, een witachtige grijze rots met groe nen zoom, scheen als eene vriendelijke troost, de rand van het vasteland, de kust van Frank rijk. Hoe geweldig was de zee, als ze stormend kwam opzetten, de opgezwiepte droefgele golven geweldig aanrolden, n oogenblik als een muur, op manshoogte opschuimend, donderend in elkaar vielen en het vuile witte schuim hoog en wijd op spatte. O, het verhevene schouwspel van een nach telijk onweer, waarbij de schelle bliksemstralen een visschersboot verlichtten, die danste op de golven, terwijl de vuurtorens aan den over kant op Dungenesz en Cap Gris Nez als angstig flikkerende lichtjes zich vertoonden en verdwenen. De bange vreugd, in de kleine boot, bij het knarsend geluid van het styve zeil, windanel over de doorzichtige water bergen te varen, schommelend, dat de kiel zich af en toe vrij op het water verhief en met een zwaren slag terug viel. Wie kan wetea hoe het daar in mijn hart heimelijk juichte als in een heerlijk gevaar! Kunt ge n voorstellen, hoe eenzaam ik was, toen ik uit mijn visschersdorpje in de naburige 'groote badplaats kwam^ïnüdaartnsschende deftig gekleede menschen bewoog, die in het lieht van de- electrische lantaarns op de zachte grasvelden heen en weer wandelden, terwijl de muziekkapel speelde en de maan over de ^aee scheen. Gemakkelijk zittend in een stoel en half door een zonnescherm bedekt, liet ik de ele gante ^wereld aan my voorbij gaan, zag de vele mooie >f zonderlinge kleeding der dames en de correcte' heeren, en beschouwde met wel? behagen" dat bonte tooneel, met een soort blijde voldoening, dat ik, vreemdelinge, nie mand er van kende. Ik zag de badgastenmenigmaal in een vierspan van eenen toer terugkomen. Ik zat voor de hotels op de ter rassen', die door spiegelblanke glazen wanden afgesloten en door lampen met roode kapjes zacht verlicht waren. Voor de hotels wandelden heeren in rok, soms dames begeleidend, die zich door den avondwind hunne ontbloote schouders lieten streelen, dames, die van j uweelen schitterden. En ik begreep het oppervlakkig beschaafde van den kleinen kring, die denkt dat hij de wereld is. Voor hen. was het de wereld, want ze ken den niets anders. Ze kenden zelfs de zee niet. Wie mij zagen, konden ook gelooren, dat mijn leven als het hunne tusschen sport en flirt voorbijging. En toch kwam ik op eenen anderen dag door eene sombere straat over een markt, voorbij tafels, waarop klompen gekookt paardevleesch, verstijfde ingewanden, uitge droogde groenten en rotte vruchten lagen. Kinderen met oude gezichtjes boden dit te koop. Een magere man, bij wien het on ver zorgde baar, lang als vrouwenhaar, op den rug hing, prees een wonderzalf aan. Ruige hondea snuffelden om de kramen en het rook er naar slechte olie. Honderden vrouwen deden inkoopen op deze markt. Ze waren onbeschrijvelijk vuil; bijna allen droegen kenmerken van drink. MAISON FONDÊE EN 1/43, Brnt4mpérial 1900 curce speciale. Bnrt Impérial extra sec(England). WUteStarSec (Américain). Sffleiry Supérieur demi sec. *?*--??'... VERKRIJGBAAR au H.H.WunriAfiDtiAREh x LEFEBURE & ZOON. AMSTEEDAM. Sraaatr 'Agenten i*w de Nederlanden enKobniin. Stoomververij en Ghem. Wasscherij: H. HENOCH & Co. j Amsterdam, Comraelinstraat 52. j STOOM60EDEREN binnen 3 dagen, j VERFGOEDEREN binnen 8 dagen. Streng concurreerend. (461) Goederen worden gehaald en bezorgd. THEE - E. BRANDSMA SEYFFARDT BOEKHANDEL : DflMRflK99 Telephoon 5341 : SPRAAKKUNSTEN WOORDENBOEKEN A,BoicheHC°, Hoogte Kadijk, Telefoon 5623 (na 6 uur 's avonds 5596), : leveren n EST i: Engelsche en Belgische Anthraciet. Vraagt Prijscourant. Begrafenis-Onderneming «T. 13. JSTIFLTJITS Jr. Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. AMEUBLEMENTEN. Meubelfabrikanten en Behangers. SINGEL btj de Paleisstraat 259, Amsterdam. voorheen &AM.1&AM. SO. Telephoon No. 4616. LeYensTerzekeringMaatscliappij flrnheró Haatsehappelljk Kapitaal: EEN K1LLIOEN GULDE» (rolteekend). .?Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten op byzonder gun» ?tlg« verxekeringBVOorwasrden en tegen zeer billijk* premiën. RESTAURANT ci-devant TAM PER PUI., .18 Plaats, I^a Haye. ^PREMIÈRE MAISON DE L A HOLLAND E. -+ __ 8A.NS OECHESTEB. ~~?~? WILLEM BIJLMER Pédicure, SI N 6 EL 150. Spreekuur lederen Werkdag van 2 tot 3 uur. Speciaal adres voor KOFFERS en TASSCHE1V is w. JAN'SEM, Uamstraat io9 Falrilaflt en Reparateir. Fabrieh : Spulstraat 9MO. TEBELSCHILDERIJEN Chocolade Magazijn KUIJK. Gtoü32-33 . Ongetrouwde osde heer tegen ge trouwden vriend ...En het is je dus mogen gelukken, je vrouw onder den duim te krijgen? Nou, 'k feliciteer je. <5etr. vr. Ja, ja' ik heb het eindelijk zoover gekregen, dat ik haar nu alles kan laten doen, wat ze zelf verkiest! _ ERVEN KRAMER Wijde Kapeï$;teeg 4 bij het Rokin Amsterdam , % Fabriek van Kantoorboeken en Kaartregisters 'V. ;telèphoqn No. 266. DEBONT&LEIüTENs SPORTPASTILLES. Dorststillend. GEBR.SIMONS jg^y . "fciölte?.J*'» RHENANIA INBRAAK - AMSTERDAM FRflNZOISCH. Koninklijke Stoomververij en Chemische Wasscherij " R R: V^ HAM, Utrechtodiesfacat 45 en Heerengracht 236, AMSTERDAM. TELEPHOON 506* PHILIPPONA KETELAAR. foumitseur de la Comr. Kalverslraat MOG, Amsterdam» GRANDE SPECTALITÉPOtTB Trousseanx & La vette», Sur demande envoi franco de Dcvig et de modelet Téléphone No. 5939. HUflBER BIJ WIELEN MODEL, 1OO7, /1O5. Zoolang de voorraad strekt OPRUIMING van de modellen 1906 ? 84, met vrywiel en 2 remmen. 11. LEONARD LANG, Amsterdam, 114 StaÉonteMe, - Telefoon 1415. WGHAC HEKMESSY. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis-Vereeniging TE AMSTEEDAM. Administrateur: K. SAX Jr., adres P. C. Hooftgtr. 38. Telephoon Ko. 941. De Raad van Bestuur: A W. VAN EEGHEN Jr., Voorzitter. Is. DA COSTA, Gedelegeerde. YoorïerlÉiienenBfininp.I wende men zich tot Ilool'dkantoor, Remise en Garde Meuble, Prins Hendrikkade 16 17 over het Centraalstation. TE L E P H O O N 21.19. Verpakkingen voor Indië.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl