Historisch Archief 1877-1940
No. 1581
DE ArM £ïE &D A M M E R WEEKBLAD VOOR ,N:E IXE K L 4ÜJ>o U
«tak,' alhoewel een tooneelgewrocht, werd
eigenlek niet zoo bepaald geschreven o ra
opgevoerd te worden. Het is,- ia zekeren zin,
niet speelbaar, alhoewel de schrijver opzet
telijk zijn gewrocht zóó. op vatte a vee ses
représentations de mnltitode, avec sesinter.
valles de danse, .avec ses acces de violence
-décorative", omdat, naar zijn oordeel, het
tooneel niet uitsluitend behoeft ta zijn d
schets der psychologische conflicten. _::
de Bouhélier's nieuwe Christus is niet heel
en al die Christus ons door de Schrift voor
gesteld. HU toont ons een Christus naar^zyae,
opvatting, terug op de wereld komend; nut^.
op onze dagen, een
ChriBtug-landlooper,sukkelend langs de wegen, bij nacht en ontyd,
met zijn handsvol volgelingen, arme drom
mels zooals bij, en gedreven door een ideaal
dat hen soms de leer van den Meester doet
overdreven. En die in lompen gehulde Mes-!
siaa, hoog-hartige en grootmoedige wijsgeer,
de vriend van het plebs, de redder, bescher
mer en gezel van Maria de luispokige, is
waarlyk grootsch en indrukwekkend en
bewonderenswaard in zyn gedoe. Maar grootsch
ook, en stout-gedurfd en energiek-ge wild
is de Bouhélier's opvatting van zijn eigen
aardig treurspel. Tafereelen komen daarin
voor, ongetwijfeld uiterst moeilijk of heel en
al onuitvoerbaar in zuiver scenisch opzicht,
maar zóó breed en brutaal geborsteld, dat zij
lijken op reusachtige fresco's gloeiend van
epische warmte. . ,
En uit dat boek heeft hu een drama ge
wrocht : Le Chriat sana couronne dat, in Febr.
. 1906, te Parus, in het théatre des Batignolles
werd opgevoerd'. Mag ik even, tot nadere
kennismaking, nog een brok uit de voorrede
aanhalen?
J'y ai mis mes prières, mes révoltes, mes
cantiques, mes chants d'amour. Leshéwsque
j'y ai places, je les ai chargés des soupirsdu
monde entier. Et de la sorte, j'ai Construit
mon temple de l'Humanitéavec les offices
célébrés par les acteurs pontiücaux et véh
ments, avec sa régie et sa methode, avee son
faste et son clat, avec sessanglantesmesses.
d'amour, ses rites terrestres."
Door de kritiek werd het stuk zeer vleiend
onthaald en terecht. Ik herinner me steeds
met hoeveel lof Adolphe Brisson, onbetwist
baar een der bevbegdsten onder de Fransche
tooneelcritici, er in zy'n blad, Le Temp», over
«prak. Het vierde bedrijf vooral het in
brand steken der groote gebouwen "der stad
door de eng-denkehde, dweepzuchtige volge
lingen van Christus vindt hij prachtig en
hij drukt de overtuiging uit, dat wanneer,
«nier zoo iets, de naam atond vian een der
groote figuren uit da wereldliteratuur b.y.
Ibsen, Tolstoï, Björnsön men geestdriftig
zijn bewondering zou uitschreeuwen.
* * *
BÜde" samenstelling van het Choix de pages,
werd vooral gezorgd het merkwaardigste uit
«l die_ge wrochten of de quintessence ervan,
indien dit woord nogbetertnijn gedachte kan
uitdrukken samen te vatten. En indien
men alzoo doorgaans daarin aantreft een bijna
stelselmatig willen ontdekken y,an pure zede
lijkheid bij wezens die, in onze huidige maat
schappelijke verhoudingen, meestal met diepen
?en hoonenden af keer worden bejegend, men
vinqt er ook twee sterk tegenover elkaar
staande eigenschappen van de Bonhélier; een
onmiskenbaar optimisme en een onbetwist
baar, klaarblijkend pessimisme.
Optimisme-nainelijk in dat soort heldhaftige" dat som
mige zijner personen omhult, zooals in Le
Chrit{. tans couronne en in de Chants de la
?vie artdente, pessimisme in dat sul-angstige
dat hij pleegt aan te btengen als een donkere
achtergrond bij alle diep-intense vreugde. Dit
vooral in de laate periode van Julia, wan
neer ,zü, in hare rendez-vous met Louis, het
hoogste genot meent te smaken.
lernand heeft eens tot Saint Georges de
Bouhélier gezegd dat men, bij een soortgelijk
literair gewrocht, ook wel van honger kan
sterven. Hy heeft gemeend daarvan geen
rekening te moeten houden en is steeds,
.moedig en fier, zijn weg voortgegaan. En
?daarom is hij mij sympathiek. Het wekt tot
innerlijk-genieten wanneer men, bij 't vaak
?overweldigende snobisme onzer dagen, ook
kan wijzen op een zuiver artistiek figuur,
?al kan, wellicht, ook zijne kunstopvatting
-door velen worden betwist.
G '-n t. GUSTAAF D'HONDT.
en
algemeene geest van vrees en wan
trouwen schijnt zich voor een groot deel
van óns publiek te hebben meester gemaakt
en zjjpals gewoonlijk in, dergelijke omstan
digheden, is de invloed, die hiervan op de
fondsenmarkt uitgaat, in n woord nood
lottig. Het kraakte reeds lang in den provin
cialen effectenhandel. Sinds 1903, toen tijdens
de paniekachtige daling op de amerikaansche
amarkt een aantal onzer bankinstellingen in
-de Provincie in moeilijkheden geraakte, is
iet feitelijk op dit gebied al niet recht pluia.
Velen, die tosnmaals door geleden verliezen
in een moeilijk parket waren gekomen, wisten
door een of andere vermetele speculatie het
hoofd boven water te houden, maar eenmaal
op dit glibberig pad geraakt, werd de
soliditeit al meer en meer uit het oog verloren,
?en nu wij ten tweede rnale voor een debacle
op de fondsenmarkt staan, begint het
toen.maals gestrooide zaai wrange vruchten te
.dragen. Nu moet erkend, dat de
eflectenhandel in de Provincie er niet makkelijker
op is geworden, sinds een aantal groote
bankinstellingen er toe zijn overgegaan, door
het stichten van filialen zooveel mogelijk in
direct contact met de clientèle buiten de
hoofdstad te komen, en daardoor den bodem
van een gezond effectenbedrijf voor anderen
ondergraven. Hoewel dit voor den historie
schrijver, veel van wat zich thans afspeelt
begrijpelijk maakt, het resultaat wordt er
niet minder droevig om. In Xoord-Brabant,
in Gelderland en in de Noordelijke
pro?inciën, overal zijn ernstige slagen gevallen, en
waar een aantal huizen wier soliditeit boven
allen twijfel verheven scheen, op klagelijke
wijze in moeilijkhelen zijn geraakt, is
wan, trouwen zich van de gemoederen gaan meester
maken, zoodat de meest dwaze geruchten
gereédeUJk geloof gaan vinden. Onder zulke
omstandigheden is er slechts weinig toe noodig
om een calamiteit in het leven te roepen,
en dit weinige is ons helaas in de afgeloopen
week geenszins bespaard. Een paar
Amsterdatmche firma'a met groote speculatieve po
sities moesten tot gedwongen afwikkeling
h*rerengagementen overgaan. Deze verkoopen
werden zooals gewoonlijk voor een'deel te
Londen geëffectueerd en na de vroegere be
richten omtrent faillissementen in Holland
was dit voldoende om in Engeland en Ame
rika den onjuist en indruk te wekken, dat
het in Amsterdam mis" begon te gaan.
Vandaar de geruchten, hier uit Londen en
<NeW-York overgewaaid, volgens welke een
of meer groote instellingen alhier in moei
lijkheden zouden verkeeren, vandaar ook
dat men hier op het oogenblik overstroomd
wordt met aanvragen uit binnen- en buiten
land, hoe het eigenlijk met de soliditeit van
A, of B, gesteld is; vandaar eindelijk dat
de contramine in Wsllstreet, die kans zag
een nieuwen slag te slaan, de gelegenheid
wist aan te grijpen, om door het uitlokken
eener verdere daling de moeilijkheden alhier
te verergeren, teneinde goedkoop fonds ter
dekking harer shortposities in handen te
krijgen.
Deze verdere daling in New-York is voor
velen hier de genadeslag geweest. Niet alleen
dat Amerikaansche fondsen als Marinewaar
den, Steels, Southern-Rails en Rock Islandg,
waarvan hier 10-tallen millioenen dollars tot
zooveel hooger niveau zijn gekocht, gefor
ceerd van de hand moesten worden gedaan,
maar de noodzakelijk geworden executies
hebben ook op binnenlandsche fondsen een
noodlottige uitwerking gehad. Het onder
pand van prolongatieposten bestaat gewoon
lijk voor een grooter of kleiner deel uit
locale- waarden en sedert de groote rijzing
in tabaks- en petroleumaandeelen tot een
aanzienlijke uitbreiding der speculatieve
posities op dit terrein aanleiding gaf, is dit
hoe langer hoe sterker het geval geworden.
Nu kan men amerikaansche waarden altijd
wel in Londen of New-York van de hand
doen; mijnaandeelen zijn tegen een flinke
koersconcessie in Batavia te plaatsen, maar
tabakken en olie waarden hangen voor hun
nen koers absoluut "Van Amsterdam af, en
zopdra men hier begint te smijten", smelten
de noteeringen dan ook als sneeuw voor de
zon weg. Wel heeft de verbeterde -wijze,
waarop thans de executies worden voorbereid,
hierin* een Kleine wijziging gebracht, doordien
thans gegadigden van te voren weten, welke
kavelingen aan de markt zullen komen, maar
wanneer eenmaal sauve qui peut" het
wachtwoord is geworden, helpt die betere
voorbereiding bitter weinig meer en spreken
noch innerlijke mérites, noch dividendkansen
bij de pry'sbepaiing mede. We hebben hiervan
helaas in de afgeloopen week weder door
slaande bewijzen gezien. Of kan het aan itts
anders dan geforceerd aanbod worden ge
weten, dat Koninklijke Petrolenmaandeelen,
waarop minstens 25 pCt. dividend te wachten
is, tot 228 pCt. zijn gedaald, en dat Sutnatra
Palembangs, waarop de uitkeering over 1907
op zijn laagst 10 pCt. zal bedragen, tot 70
pCt. zijn teruggeloopen ? Dit brengt het
nettorendement op ca. 12 pCt. en zulks bij fondsen,
wier toekomst zich schitterend laat aanzien,
daar de overeenkomst, die thans tusschen
de Indische producenten en de Standard
Oil Company is getroffen, feitelijk een wereld
monopolie in het leven heeft geroepen,
zoodat noch voor vermindering in den
petroleumprija noch voor andere moeilijkheden
vrees behoeft te bestaan.
Nieuwe fortuinen worden nu eenmaal
vaak op de ruïne van oude gevestigd. En
zoo biedt ook het tegenwoordig koersniveau,
voor hen, die niet reeds thans tot de ge
lukkige" bezitters van fondsen behooren,
menige gelegenheid om goede fondsen tot
redelijke koersen te verkrijgen.
Petroleumaandeelen vormen hiervan niet het eenige
voorbeeld. Ook de aandeelen van goed
gefondeerde Tabaksmaatschappijen zijn in de
laatste week met 50 a 100 pCt. in prijs ver
minderd, hoewel de dividendvooruitzichten
voor 1908 in bijna alie gevallen uiterst gun
stig zijn. Hoe reusachtig de koersverlaging
op de binnenlandsche markt is geweest
blijkt wel uit het volgende staatje:
Hoogste
koers Koers
1907, op2Oct.
Amsterdam Deli... 915
Deli Batavia 915
Deli Maatschappij.. C38
Medan 405
Nieuwe Asahan...,
Rotterdam Deli
Senembah
United Langkat....
Moeara Enim
219
575
G35
535
150
735
789
507
291
180
445
520
401
132
Koers
op 10
Oct.
R 70
600
465
233
140
380
437
337
Zoolang de toestand zoo gespannen blijft
als op het oogenblik en telkens nieuwe ge
ruchten van moeilijkheden de rondte doen,
zou het roekeloos zijn speeulatiën in deze
fondsen aan te moedigen, maar in elk geval,
mag er met nadruk op worden gewezen, dat
men zich thans niet door alarmeerende be
richten noodeloos er toe moet laten verleiden
goede fondsen op paniekkoersen van de hand
te doen. Al is de toestand, zoowel hier als
in de provincie, niet zóó, als wel wenschelijk
zou zijn, de geruchten, die thans verspreid
worden, missen gelukkig vrijwel e'.ken basis
en het schijnt derhalve een kwestie van
wellicht korten tijd eer de kalmte in de
gemoederen zal wederkeeren. De verlaging
in de geldprijzen, die in de laatste dagen is
ingetreden, kan daartoe ongetwijfeld mede
werken. Reeds Donderdagmiddag was de
tendenz trouwens iets meer bemoedigend en
wellicht is dus reeds het ergste geleden.
ALEX. J. HEXDRIX.
* *
*
De financieele positie van Rusland.
Ondanks den onruatigen binnenlandschen
toestand in Kusland, aan de eene zijde voort
durend daden van geweld door een deel
der bevolking, aan de andere zijde daden
van willekeur van de regeering en hare
ambtenaren, kortom ondanks den onzekeren
+ A LEVENSVERZEKERING -BANK
?p. AMSTERDAM"
- JILJ.BONNIKE, Adj,Dir. D.A.AEIJÜJS.
toestand, waarin men omtrent de naaste
toekomst van het Tsarenrijk verkeert, ia de
stemming voor Russische Staatsfondsen, in
de laatste maanden vooral, verbeterd en
zijn deze, in tegenstelling met de meeste an
dere waarde-papieren, die gedurende dit jaar
bijna algemeene daling ondergingen, in den
zelfden tijd aan de hoofdmarktten van Europa
3 a 4 pCt,-opwaarts gegaan.
miiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiii
imiiyllrlliilini
Rentevergoeding voor gelden deposito:
Met n dag opvragens. .... 4 pCt.
(Bedragen tot ? 1O.OOO terstond betaalbaar).
Met tien dagen opvragens . . . 4 M pCt.
Voor n jaar fix .4 pCt.
Voor andere termijnen op nader overeen
te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving volgens
reglement.
SAFE DEPOSIT-INRICHTING.
Loketten van / 2.50 per maand (? 10.?per
jaar) en hooger te huur voor by de Directie
bekende of geïntroduceerde personen.
Reglementen gratis ten kantore verkrijgbaar.
Mij. HAMBURG",
Levens-, Uitzet' en Eeate-Verzekerlngen.
(Onderlinge . Maatschappij te Hamburg). .
Kantoor voor Nederland in het gebouw dei
Mij.: Amst., Heerengracht 460.
De Mij. sluit pp voord. cond. verzekeringen op
het menschehjk leven met uitk. bij overl. of b|)
het bereiken van een bepaald levensjaar.
Prospectussen en inlichtingen worden door
H.H. vertegenwoordigers gaarne verstrekt*
Oranje-Nassau-Hypoïheekbank
Kettingstraat 16, 's-Gfrayenhage.
Maatschappelijk Kapitaal . ?3.000.000.
waarvan uitgegeven 2 serieën - 1.200.000.
Reserves - 122.536.02X
Verstrekt gelden op Eerste Hypotheek op
concurreerende voorwaarden en geeft 4 pCt,
en 4 K pCt. Pandbrieven uit.
Hypotheekbank voor Nederland.
Opgericht 1889. Amtt. Singel 51Mt
Koers 4 pCt. Pandbrieven.. .98 pCt.
Behalve door de hypothecaire verbintenis
sen, ten behoeve der Bank gesloten, zijn de
Pandbrieven nog bovendien onvoorwaardelijk
voor renten en aflossing gewaarborgd door de
Algemeene Waarborgmaatschappij,
Mr. A. H. VAN NIEROP. Mr. P. PBKLBN, Direct,
Maatsch. Kapitaal (geheel gepl.) ? 2,000,000
Reserves ruim 179,000
Pandbrieven in omloop . 14,600,000
IIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHHIMIIIIIMIIH1IMIIIIMIHIIIIIIIIIIIHIHIIIIIHI
De Twentsche Bankvereeniging
B. W. BUjdenstein & C°.
Kapitaal f 13.638.485.?. | Reserven f 8.746.1OO 23.
HOOFDKANTOOR: Spuistraat 138/144.
BIJKA.WTORE5C (voor wier engagementen DE TWENTSCHE BANKVEREENI
GING, B. W. BLIJDENSTEIN & Co. ten volle aansprakelijk is):
AMSTERDAM, Prins Hendrikkade 139.
LONDEN, B W. BLIJDENSTE1N & Co., Threadneedle Street 155/156.
ENS?HEDE, B. W, BLIJDENSTEIN Jr.
ALMELO, LEDEBOER & Co.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
Ia- en Verkoop Wissels in Binnen- en Buitenland, Vreemde Munt, Coupto*.
laoasseerlng op Binnen- en Buitenland.
Relswlssels en Credletbrteven.
In- en Verkoop Effecten. Sluiten van Prolongatie.
UHzetten van Gelden op Prolongatie met bewaring van het onderpand bij de Tweitteho Trut MQ.
Bewaring van Waarden. Safe Deposlts.
Voorschotten op Fondsen, Goederen, tegen borgstelling, Crediethrpotheek of andere zekerheid.
Credieten aan handelaf*» en Industrleelen by hare afdeeïing CREDIETVEREENIGIN8.
Rente voor DEPOSITO's.
Een dag opzegging *) 4X pCt.
TIen Dagen opzegging 4%
Een maand vast Vs pCt. beneden den gemiddelden prolongatie-koers.
Drie Maanden 4 pCt.
Zes Maanden ~. . 4
Een Jaar opzegging 4
*) Van den dag der opzegging af wordt K pCt. minder rente vergoed.
Amsterdam Rotterdam Almelo*
Volgestort Kapitaal ? S,OOO,OOO.?. Reserve ? 1,037,589.12
DEPOSITO-RENTE.
niet l dag opzegging (Bedragen tot ? 25,000 zonder opzegging) 41A pCt. 's jaars
1O dagen 49i
l maand 5
6 maanden 4>i
» 12 11 i> ..4 n
Accountant, De Directie,
Amsterdamsen Accountant S- ' K. G. GOEDEWAAGEN.
Kantoor Mr. F. FOEKENS.
onder Directie van Mr. E. J. KORTHALS ALTES. C. T. GOEDEWAAGEN
VGravenhage, Leiden, Utrecht,
Lange Poten No, 41, Breestr,No,114. Nachteg.str, No. 47.
Koopt en verkoopt: Effecten, Wissels, Coupons en Vreemde Banknoten.
Opent Rekening-Courant met rente vergoeding.
Sluit Prolongatiën.
Incasseert op Binnen- en Buitenland.
Neemt gelden a Deposito.
oorsciioW iet M
Kortenaerkade 3, 's-Gravenhage.
Agentschappen: Amsterdam Kokin 99; Rotterdam, Sleepersvest 1.
Verleent op billijke voorwaarden :
Voorschotten op langen tennfjn met 2 borgen en eene polis van levens
verzekering ;
Handelscredieten; Hypotneken.
Gevestigd te Amsterdam.
De BANK geeft nit :
4% pCt. Clbligatiën tegen den koers van fOO p?t.
in Stuliken van /"lOOO.?, ?500.?, en /'1OO.?.
Te Amsterdam verkrijgbaar ten Kantore der Bank N. Z. Voorburgwal 156 en bij de
H H. LEEMBRUGGEN, GÜPIN & MUUSKEN ; te Rotterdam, ten Kantore der Hoofd
vertegenwoordiging : de DEPOSITO- & ADMINISTRATIE BAXK; te 's-Gravenhage ten Kantore
van ideni : de NATIONALE BAXK ; te Hilversum bij de H.H. VAN LEEUWEN & OYENS
en elders bij H.H. Agenten en Correspondenten. J»E Hl RIK TI K.
Levensverzekering-Maatschappij te LONDEN.
OPGERICHT I N 1848.
Merlantt Affleelim: AMSTERDAM, SPUI 23-27.
Directeur: M. JÜDELL.
STAND 31 DECEMBER 1903 :
Actief ................. J
104,258,905.Jaarlijksche inkomsten ..... .... . . 15,985,560.
ESTB. 1848» Uitbetaald aan de verzekerden ....... . 234,588,872.
Residentie Hypotheekbank,
gevestigd Ie 's-Gravenhafje.
Directie: K. E. A B BIN G. Jhr. V. BOREEL.
Verkrijgbaar: 4i/a pCt. IIYPOTEIEEKBRIEYEN a 1OO pCt.
Kas-Yereeniging
Heerengraeht 196.
Rentevergoeding y«or Deposito's:
Met l dag opzegging . . . . 4 pCt.
(Bedragen tot ? 2O,OOO zy'n
1 op vertoon betaalbaar.)
Met 10 dagen opzegging ... 4 H
Deposito's voor n jaar ... 4
Andere termijnen op nader overeen te
komen voorwaarden.
Safe-loketten te huur.
Bewaarneming van waarder.
AMSTERDAM, 10 October 1907.
Opgericht IMS.
Keizersgracht a37»
Hemonjrlaan 2.
Verleent credieten tegen eene rente in
verhouding tot het disconto der NederL. Bank.
Neemt gelden & deposito, rente thans:
met l dag opzegging 4 pCt.
voor l maand vast ...... 4M
3 maanden vast 4J
langer volgens overeenkomst.
Belastzichmetincasseering,uitbetalingen»
Verhuurt Safes voor berging van waarde»
lx hare brandkhdzen. De Directie.
De Hollandsche Voorschotel
HAAELEM, JANSWEÖ48.
Bijkantoren: Amsterdam, Damrak 99.
Rotterdam, Wijnstraat 60.
Nijmegen, Berg-en-Dalscheweg 61.
De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag,
met een minimum van ? 5OO en veikoopt
4>i pCt. Schuldbrieven in stukken van
? 1000, ? 500, ? 100 en ? 60.
bororgt den IN- en VERKOOP VA>
EFFECTEN op de bennen TU>
Amsterdam, Londen, Parijs, Berlijn.
Frankfort, Brussel en New-York.
Beleggingord
Rott. Hypotheekbank v. Neder)
Volteekend Maatech. Kapitaal ?5.000.000
Reserve ? 502.48 7.42 X.
Geeft geld op eerste hypotneek sonder
vooruitbetaling van rente. Inlichtingen t*
bekomen ten kantore der Bank, Gedempt*
Eiethavan 25, of bij hare Agenten,
De Directie:
Kr. B. Masa, Eo. EOYBB, Mr. W. v. EOBSW».
KED.-INDISCHE
CREDIET
en BANKVEREEHIBINI.
HOOFDKANTOOR AMSTERDAM,
DEPOSITO-RENTE
voor bedragen met l dag opzegging 3 pd
l maand 5 »
gedurende 3 maanden 4^ .
n n » " n * >
» » » l jaar 4
©eïden op langen termtjn («?
deponeerd kannen eiken dag *?«?
?ebenttldM worden tervggevraac«$.
In welk geval corregpoiideerendn
renten vergoed worden.
De RSKTE-CASSA
Heerengraeht 179 (geb. Associatie-Catta).
AMSTERDAM.
Kapitaal .... ?1,000,000.?.
Reservefonds . 1,050,3<>7,93.
De Rentevergoeding voor geldea a Deposito
Met l dag opzegging (bedragen
tot ? 5000 direct te ontvangen). . 4 pCt
Met 10 dagen opzegging ...... 4X
Voor l maand fixe ......... 434
2 en 3 maanden fixe ..... 4/4
l jaar fixe ........... 3X
Prolong.-conditie (tot beperkte bedragen)
l/j pCt. ouder den v>rolongatie-koers.
"(HEF
verstrekt op billijke conditiën en tegen e!k»
soliede waarborg DE NEDERLiAN
SCH K CREDIETBANK, Haarlem
Nieuwe ©raciït 11.
Agentschap te Amsterdam, Kekersgr. 47S.
Zuider Hypotheekbank
te ISreda.
Directie:
Mr. H. R.V.MA ASDIJK en E. J. M. DE BP.TJIT?
Gelden onder Eerste Hypothecair verbas
en 4 pCt. PANDBRIEVEN in sttskkas,
/1000.?, 500.?en 100.--.