Historisch Archief 1877-1940
io
DE AMSTERDAMMER W E E K B L A D V O O R NEDERLAND.
No.
aanzienlijke wisselfirma baar betalingen heeft
gestaakt, stemt zeker tot omzichtigheid.
Zelfs indien verdere ongelukken uitblijven,
zal men als het eerste wantrouwen geweken
is, geleidelijk tot opruiming van overgenomen
posities moeten overgaan, wat op de
fondsenmarkt nog tot onaangename verrassingen
aanleiding kan geven.
Met dit al valt niet te ontkennen, dat de
?vooruitzichten thans minier o jgunstig zijn dan
verleden week, vooral nu het New-York ge
lukt ia een aanzienlijk bedrag goud uit Europa
te verkrijgen. Al heeft men aan deze afvloeiing
van goud geen bezwaren in den weggelegd,
toch is het begrijpelijk, dat men zich tegen
een verdere onttrekking wenscQt te wapenen.
Zoowel te Berlijn als te Londen is dan ook
het binkdisconto met een percent verhoogd,
zoodat wij weer goed op weg zijn naar de
abnormaal hooge geldkoereen, die in den
herfst van het vorige jaar hebben gegolden.
Met dit dure geld moet natuurlijk rekening
worden gehouden, daar het de kooplust voor
Amerikaansche fondsen niet ten goede kan
komen. Ook aan onze bsurs zuchten wij
?wederom onder een hooge proïoagatierente.
Gedurende enkele dagen was geld ii 7 pCt.
nauwelijks te krijgen. Het is alleszins begrij
pelijk, dat geldgevers bij de tegenwoordige
omstandigheden dubbel voorzicatig zjjn. In
den laatsten tijd uit zich deze voorzich igheid
echter meermalen op een wijze, die den be
langen van den legitiemen handel ernstige
scha Ie kan toebrengen. Een paar weken ge
leden wezen wij erop dat men aan verschil
lende firma's tegen den genoteerden prolon
gatiekoers geld geweigerd had, en dat een
hoogere noteering niet was toegelaten. Thans
heeft zich het geval voorgedaan, dat door
sommige geldgevers inplaats van 10 pCt.,
20 pCt. surplus bij prolongatie is geëiacht.
Nu is er misschien veel voor een dergelijke
verhooging van het surplus te zeggen. Niet
alleen verkrijgen geldgevers er meerdere
zekerheid door maar ook de speeulatieiucht
van vele lieden, die thans boven
hunkrachlen dobbelen, zou erdoor worden gebreideld,
zoodat de zaken ter beurze misschien kleiner,
maar in elk geval solieder zouden worden.
Wil men dien weg op, dan dient de hervor
ming echter voor allen tegelijk te worden
ingevoerd, wat slechts door een besluit der
Vereen, voor den Effectenhandel kan geschie
den. Zöoals liet thans gaat, kweekt men de
grootste willekeur, en niaakt men kleine,
maar misschien volkomen solvente firma's
het bedrijf bijna volkomen onmogelijk, afge
zien hiervan, mag wel eens worden over
wogen, of het thans het geschikte moment
ie, om plotseling dergelijke wijziging in te
voeren. Er zijn posities, die misschien reeds
jarenlang wo:dsn aangehouden en waarop de
marge van 10 pCt. iets vanzelf sprekende is
geworden. Het handhaven dezer marge, levert
in tijlen als wij thans doormaken, reeis be
zwaar genoeg op, en wanneer onvoorbereid
het dubbele surplui wordt geëiecht, lokt
men noodeloos nieuwe opruimingen uit,
en vergroot men het wantrouwen in plaats
van het te bestryden. Zou het niet tijd worden,
dat de Vereeniging voor den Eti'ecteuhandel
een vergadering belegt om deze kwesties te
bespreken? Mocht men dan tot wij-igingen
besluiten, dan treft dit het publiek alt aans niet
onvoorbereid en voorkomt men ook, dat met
twee maten wordt gemeten;
De handel aan onse beurs blijft over het
algemeen beperkt. Het dure geld en de
onzekere toestand in AmeriKa lokken niet tot
eaken doen uit. In verband met de reusachtige
verkoopen vaa Amerika; nsche waarde, die
hier in den loop dezer maand hebben plaats
gevonden, ia het zeker opmerkelijk, dat
royeeren van certificaten van'aandeelen bij
de administratiekantoren zoo goed als riet,
heeft plaats gehad en het in Nederland ge
houden bezit, dus weinig of geen verminde
ring aantoont. De groote verkoopen zijn n.l.
door de arbitragehuizen, althans in de hoofd
fondsen, zooals Steels, bijna geheel door het
tourneeren van pos'tie in Londen en
NesrYork afgewikkeld. Zelfs schijnt het uitslaande
bedrag certificaten na de aankoopen der
vorige week nog eenigsiins te «ijn toegenomen.
In de laatste dagen was de stemming hier
verdeeld. American Car & Foundry Shares
waren aangeboden in verband met een on
gunstige beschouwing in een der bladen, die
echter, door inmidde s ontvangen ofücieele
mededeelingen omtrent de positie der maat
schappij, is weerlegd. Voor Missouri's en
Steels bestond goede vraag. Wat laatstge
noemde maatschappij betreft, maakt de thans
gepubliceerde kwartaalstaat een gunstigen
indruk. De netto-ontvangsten zijn slechts
f- l 500 000 minder dan in het 2e kwarlaal,
toen zij een record vormde. Xa betaling Van
dividend bleef in de thans verstreken 3
maanden 20.000.OOU over, die vc or
verbeteringerj, etc, zijn besteed, Cijfers om van
te duizelen en die zeker een aanzienlijke
verbetering teweeg zou hebben georaeht,
ware niet, dat tegelijkertijd een aanmerkelijke
vermindering der uitstaande orders was ge
rapporteerd, waaruit valt af te leiden, dat
van nu af vermoedelijk lagere netto's te
?wachten zijn. Niettemin kan er nauwelijks
aan worden getwijfeld, dat deaandeelen
metteitijd een veel hooger niveau zullen bereiken.
Voor koperaindeelen bestaat een betere
«temming, dank zij een flink herstel in den
prijs van het metaal (van £ 57 tot £ 64
per ton).
Een artikel in de Frankforter Zeitung
behelst leerrijke bijzonderheden omtrent de
wij Je waarop de kopermarkt vóór de jongste
crisis is gemanipuleerd. Terwijl men eener
zijds den prijs van het metaal en de noteering
der aandeelen opdreef, werd aan den anderen
kant de productie bovenmatig vergroot,
zoodat een te groote voorraad moest ont
staan, waarvan insiders gebruik schijnen te
hebban gemaakt, om op het hooge niveau,
u la baisse te gaan. Sinds den aanvang des
jaars is de beurswaarde der koperaandeelen
met bijna 500 millioen dollar verminderd
Het faillissement van Heinze en de moeilijk
heden van Hogers, den president der
Amalgamated, stellen echter voldoende in het
licht, hoe licht men bij dergelijke kunst
stukken zijn nek breekt en dit kan in da
toekomst ah afschrikwekkend voorbeeld van
onschatbare waarde zijn. Men schijnt thans
de productie gedurende eenigen tijd geheel
stop te willen zetten, in welk geval'men de
groote voorraden weder tot loonetden prijs
zal kunnen verkoopen. In dat ge?al bestaat
voor verdere dividendverlagingen weinig ge
vaar. Vooral Amalgamateds hebben van de
betere stemming, krachtig geprofiteerd.
In locale waarden WBS de handel ui'erst
stil, onder den druk van het dure geld.
Koninklijke Petroleumaandeelen, die in het
eerst tot 250 pCt. waren gestegen, brokkel
den later tot 210 pCt. af.
Tabakken z\jn eveneens in koers terug
gegaan, na de minder gunstige berichten
omtrent h'et nieuwe gewas. Voor
Mijnaandeelen bestond indische vraag. Culturen
blijven prijshoudend, ia verband met den
be?redigenden gang van zaken op de suiker
markt.
ALKX. J. HEXDRIX.
* *
*
De Petroleum Industrie van Rumenië.
II.
Na het Duitsche en Fransche, is het
Nederlandsche kapitaal de voornaamste belang
hebbende en als zoodanig heeft het tot dusver
ruimschoots zijn deel gedragen in de oii'erp,
welke de wordingsgeschieden s van zoovele
industriee'e ondernemingen vooral die,
welke het uit den grond mseten halen,
gewoonlijk in de eerste jaren van het bespan
eischt.
De Arhemsche", oorspronkelijk met
? 800 000 gewone en ? 900.000 preferente
aandeelen, dagteekent van einde 1897, over
welk jaar op deze laatste 21A pCt. dividend
wt r l uitgekeerd, waarbij het tot dusver is
feblsven. In .1905 werden deze ? 1.700.COO
aandeelen teruggebracht tot ? 770.000 aan
deelen serie A en B en 800 winstbewijzen,
terwijl in datzelfde jaar ? 210.000 7 pCt.
Obl gatiën werden u tgegev n.
De Aurora" dateert van 1899; zij exploi
teert geen olie-terreinen, doch houdt z c'i
bezig met den aankoop en het veiw rktn
van ruwe olie en den verkoop van de daar
uit veckregen petroleum en verdere
piolucten. Het geheele aandeelen kapitaal, groot
d>lA millioen Lei, is het eigendom der In
ternationale Rumeensche". In 1905 werden
? 2.000.000 5 p Ut. Ie Hyp. Obligatiën ge
mitteerd, die in 25 jaren aflosbaar zijn. In
de jaren 1904/6 varieerde het dividend van
7% tot 5 pCt.
De Campina Poiana" d van jongeren
datum, werd niet een kapitaal van ? 500.000
begin 1903 opgericht, keerde nimmer dividend
uit en ging in de tweede helft van 1906
reeds tot likwidatie over.
De Hollandsen Rumeensch'-)" werd in
1897 opgericht met / 2.000.000 kapitaal,
waarvan ? l 000 000 geplaatst. Dividend be
hoort nog tot de vrome wenschen. In den
loop van 1906 meende men de bezittingen
in Rumeniëvoor 900.000 Lei te kunnen
verkoopen aan een firma te Bucharest,
die later bleek de koopsom niet te kunnen
betalen en derhalve geen recht meer had
op de 100.000 Lei, die zij als waarborg had
gestort. Deze. waarborgsom zal wel 't voor
naamste buitenkansje zijn, dat de maatschappij
heeft te boeken gehad.
Dan behooren tot de niet-dividend
uitkeerende maatschappijen nog de Veder!.
Rumeensche ', in 1897 opgericht met ?500 000
aandeelen-kapitaal, dat in 1900 werd
teiuggebracht tot ? 375.000 en ? 12-5000 6 pCt.
preferente aandeelen. Begin 1906 werd aan
een consortium optie verleend voor den tijd
van 15 maanden voor de exploitatie van de
rechten der maatschappij, die zelve steeds
met niet onbeteekeneud verlies had gewerkt.
De Nederlandsche Petroleum Maatschappij"
likwideerde in 14) J4, terwijl reeds in 1898
de Nieuwe Nelerlandscha Petroleum Mij."
was opgericht met het doel aan eerstgenoemde
de noodige gelden te verschaffen, om hare
schulden te betalen en hare bezittingen in
Galiciëen RoemeLie, aan de Nieuwe" over
gegaan, te exploiteer en. Het kapitaal van
deze laatste, groot ? 950.000, werd begin
1906 tot ?342.000 teruggebracht, door terug
betaling aan de aandeelhouders., afschrijving
van verlies en het vormen eener reserve,
tot dtkking van verdere mogelijke verliepen.
Ook deze onderneming heeft tot dusver nog
weinig voordeel opgeleverd en wacht op een
geschikte gelegenheid, om hare rechten en
bezittingen geheel of gedeeltelijk te verko pin
of aan anderen over te drager.
Een gunstige tegenstelling met al deze
ondernemingen vormt de Internationale
Rumeensche," in 1899 opgericht met een aan
deelenkapitaal van ? 3 0-0.000, door d3 over
name van dc aandeeleu der Aurora" einde
1902 tot ? 6.000.000 vergroot. Sedert 1901
wqrit geregeld dividend uitgekeerd, dat
tusschen 6 en 8 pCt. varieert.
Ouk onze petroleum-Croa-u^ de Konink
lijke," hetfc belangen in Rutneniöen liet er
in de tweede l.o'ft van 1900 eenige bezit
tingen, waaronder een raffinaderij, installa'ie's
en opstallen, alsmede reenten tot exploitatie
enz. aankoopen. Deze vormen het eigendom
thans van de in 't laatst van 1906 opgerichte
GecoiHjlideerdel^troleu-nMaatschappij 'met
een maatschappelijk kapitaal van ? 1.2.000.000,
waarvan nog slechts ? 2.500.000 is uitgegeven.
De helfc hieryaii diende tot betaling van de
verkregen concessie1*, rechten en installatie'*,
de andere ? 1.250.000 aandeelen werden door
de Koninklijke" genomen.
Ondiubs de toenemtrile productie, zijn de
resultaten der laa'ste jaren neg niet bepaald
schitterend, wat de rentabiliteit van de vast
gelegde kapitilen althans betreft. Zelfs de
Sieaui Rornani', de voorcaamste onderne
mmg, gaf over het boekjaar 1905 6 slechts
6 pCt. dividend, dosh is vooruitgaande, waut
ondanks de uitgifte in December 1906 van
6.000.000 Lei nieu ve aandeelen, die voor l 3
van het boekjaar 1900 7 recht op dividend
hebben, kan over dat, jaar 8 pCt. worden
uitgekeerd.
De totn.ime van den uitvoer, heeft met
de vermeerdering der productie in de laatste
jaren gelijkt-n tred gehouder, zooals uit de
volgende cijfers kan blijken:
jaar: productie: waarde:
1900 77.650 ton 4 "00 (..00 Lei
1903 122.225 6.900000
1904 160.440 10.60 i.000
1905 214.340 14400000
19 -G 321.110 2o.3UO.OuO
Als verbru ker van Rumeensche petroleum
treedt Duitschland echter, hoezeer het meest
bij de produc ie geïnteresseerd, niet op den
voorgrond, altbans niet in verhouding tot
het kapitaal, van Duitsche zijde in die in
dustrie gestoken.
Terwijl toch in 1906 naar Duüschland
38000 ion door Rumeniëwerd uitgevoerd,
ging 91.260 ton van daar naar ; n geland,
87.840 ton naar Frankrijk en 34 000 tun naar
Italië. Daarentegen exporteerde Oostenrijk
van l Januari?31 Augustus 1900naar
Dui'schland 33594 ton. terwijl de geheele
petroleuminvoer van Duitschland in die maanden
564.004 ton bedroeg.
Het Linnenlandsche verbruik van petro
leum is in Rumeniëzelf belangrijk toege
nomen gedurende de laatste jaren. Ia 1902
bedroeg het 113,937 ton, ter waarde van
6,300000 Lei, in 1906 278,636 ton ter waarde
van 14,200.000 Lei.
Blrjft de productie en het verbruik op
deze wijze toenemen, dan zal het daarvoor
benoodigl kapitaal eveneens moeten worden
vergroot. Bij het jongste Internationale
petroleum congres, dat in September 1.1. te
Bucharest bijeen kwam, werd indien de
gunstige beweging der laatste jaren aan
houdt minstens nog 30 millioen Lei daar
voor jaarlijks noodig geacht en vertrouwen
uitgesproken in de economische ontwikkeling
van Rumenië's petroleum industrie, hetgeen
dan ook blijkt uit hei daarvoor door het
buitenland gefourneerd kapitaal.
Maar toch i % een toestand, zooals die in
Juli 1.1. voorkwam, minder gewenscht. De
toename der productie van ruwe olie was
to n eensklaps zóó enorm, dat men wegens
gebrek aan voldoende reservoirs vreesde
bij verder aanhouden van dien overvloed de
olie naar de rivieren te moeten leiden. De
prijs van de ruwe olie zaUe toen ook in
eens van Kr. 2.75 op Kr. 1.20 per 100 K.G.
en deze laatste prijs was nog nominaal, daar
bij het overstelpend aanbod nauwelijks
koopers waren te vinden.
In het eerste semestre van d;t jaar werd
in Rumeniëniet minder dan 555,218.000 K ft.
ruwe olie geproduceerd, tegen 403.511.000
K.G. in de eerste helft van 1906 en 276,845.000
in hetzelfde tijd eek van 1905.
V. n. S.
HETSJES
Naar het Duüsch, van EDUARD GOLDBECK.
Gotha, n minuut oponthoud!"
Ik was ia de kleine residentie uitgestapt
en wilde'én trein overblijven Hoe lang was
het al geleden, dat ik hit r met rinkelende
sporen door de straten stapte I Bijna tien
jaren, en sints dien tijd was het regiment,
waarbij ik (oen diende, overgeplaatst, lakende
dus niemand van het officierscorps, dat hier
in garnizoen lag. Maar de gepensioneeide
geceraal-majoor Herder, d,e tien jaren gele
den mijn bataillons-commandant was geweest,
woonde hier. Hij was de volmaakte type van
een ridderlijk officier uit de oude school. Zes
voet lang, slank als een den, met een eerlijk,
energiek gezicht, zoo zag ik hem vóór mij. ..
Niettegenstaande zijn burgerlijken naam, was
hij luitenant gouverneur geweest van de
prinsen in een kleinen staat; zoo iets helpt
iemand vooruit, en hij had eene schitterende
carrière voor zich. Toen ik zijn adjudant
was, verloofde hij zich met eene gravin
Truchsesz-Waidenfels, en bij het
verlovingsfeest, dat hij aan het officiertcorps «af, dron
ken we allen een stevig glas wijn. Want
vooreerst was hij zeer populair; in de tweede
plaats schonk hij Fransche champagne
hetgeen in onze sociëteit zelden gebeurde
en in de derde plaats was zijn aanstaande,
j die wij natuur lijk allen kenden, zoo verruk
kelijk mooi, dat het een schande geweest zou
zijn. nuchter te blijven.
Haar geschiedenis was een sprookje, en
haar uiterlijk paste daarbij. Zij \vas een
aangenomen kind, geen geboren gravin. En
zij zag er ook niet uit als een gra/in, eigenlijk
in 't geheel niet als een menschenkind, maar
als een elfenkoningin. Groot en tenger, met
l.et bekoorlijke kopje geneigd onder den lait
van het goudblonde haar, met diepblauwe,
altijd eenigszins smeekende oogen, was zij
als het ware geschapen voor Herder's rijzige
gestalte. Wel was zij bijna een kwart etuw
jonger dan hij, maar Herder was zulk een
knap en flink man, dit niemand er aan
dacat, zijn leeftijd ter sprake te brengen.
De bruiloft heb ik niet meer meegemaakt,
want mijn schuldeischers kregen toen juist
een booze bui, zoodat ik mijn ontslag als
officier moest nemen. Een jaar later las ik
ik was toen juist in het buitenland in
de courant het bericht van het overlijden
van de jonge vrouw, en enkele jaren later
vernam ik, dat Herder zijn ontslag t.ad ge
nomen met den rang van generaal-majoor
en zich gevestigd had in de geboortestad van
zijn overleden vrouw.
Nu zaten wij tegenover elkaar in een ruim,
donker vertrek. E kentouten meubel-1, zware
boekenkasten. Een stille straat, een doo Istil
huis. Een bedien Ie had wijn binnengebracht.
Ik zag mijn ouden bataillons-commandant
aan; hij was nauwelijks te herkinnen, lat
zijn haar sneeuwwit was, beteekende op zich
zelf niet veel. Hij was niet jong meer, en
menigeen krijgt reeds als luitenant grijze
haren. Maar iii zijn gezicht was een
Kjdenstrek, in zijn optreden een vermoeidheid, in
zijn stem een weekheid, die hem tot ten
ander menfch maakten. En het onderhoud
druppelde maar zoo'n beetje.
Hoe vriendelijk hij ook vroeg naar alle
bijzonderheden van mijn later leven, de
fri-chheid en de natuurlijkheid ontbraken.
Hoe was het toch mogelijk, generaal,"
vroeg ik dat u uw ontslag hebt genomen ?
U liadt het toch zeker tot commandant van
een legercorps kunnen brengen, en ik had
juist geloofd, dat na..." Ik bleef steker, want
de generaal was zoo bleek geworden, dat ik
wel moest inzien, hoe leelijk ik mij had ver
praat. Maar hij glimlachte, den glimlach
van een martelaar.
Na den dood van mijn vrou v, bedoelt ge.
Ja, dat had ik óók gedacht. Ik had gedacht,
dat eerzucht of plichtgevoel mij zou geiiezea.
Maar juUt de dood van mijn vrou v .. . de
eigenaardige omstandigheden... juist dat
maakte mij den dienst tot een hel."
Ik zag hem verwonderd en vragend aan.
Hij dronk een slok wijn, staarde peinzend
in het fonkelend glas, en ging toen met
toonloze stem voort :
Wij hadden bevel gekregen, bij den vorst
te komen. Ge weet, dat zijn do vluchtigheid
een zwak voor mijn vnm v had. Voor mij
voelde hij mindjr sympathie; mijn aard ii
hem wat te Pruisisch. Des te meer waarde
hechtte ik erain, inet liet hof de beste be
trekkingen te onderhouden. Het is u bekend,
hoe veel prijs men er bij de regeering op stelt,
de gevoeligheden van de kleine bond-ivorsten
te ontzien. Wij zouden om negen uur komen
soupeeren, in intieuien kring. Om acht uur
ging ik naar de kamer van mijn vrouw. Zij
lag op de kanapee. Maar Frieda!" riep
ik nog geen toilet gemaakt'!"
N'een," zeide zij, half verdrietig, half
klagend ik heb zoo'n hoofIpyn !"
" Wil je niet een poedertje nemen T'
Dat heb ik al gedaan, maar het helpt
niets."
Ja, maar wat moeten we dan doen ? Je
weet, hoe kwalijknemend de vorst is "
Och, wat doet er dat nu toe? Ik kan
niet uitgaan."
Wat dat er toe doet ? Het zou mij groot
nadeel kunnen doen... en jij zoudt toch
ook graag excellentie" worden!"?
Ik ben als mevrouw Herder deftig genoeg."
Wees toch niet zoo kinderachtig, en kleed
je aan l Je z>iet er beter uit dan ooit." En
inderdaad, haar wangen gloeiden,... mis
schien reeds van koortp."
Laat mij toch met rust,?ik blijf t'huis."
Dat was nu in 't geheel niet baar aard.
Z j was nooit onvriendelijk : integendeel, zij
was mij dikwijls te onderworpen, en die
eigenschap hinderde mij, omdat ze mij herin
nerde hoeveel wij in jaren verschilden Maar
thans werd ik zenuwachtig bij de gedachte
aan de slecht- gehumeurdheid van den vorst.
Ge moet bedenken, dat ik jarenlang aan het
hof heb geleef l; zoo iets raakt men tiet meer
kwijt. En dan ben ik opgevoed als een Spar
taan, en alle vertroetelen was mij vreemd.
Kortom, op dit oogenbhk k wam de on waardige
gedachte bij mij op: zij moet gehoorzanen.
Ik zei dus streng, zooals ik nog nooit tot
haar had gesproken: Je gaat dadelijk naar
je kamer en kleedt je aan; kwart voornegen
rijden wij weg." Tot kracjtigen tegenstand
was het kind, dat mij altijd als haar meester
had beschouwd, niet in staat. Half verschrikt,
half bedroefd, zag ze mij aan, en zei toen
noa n keer: Ojh toe, laat mij t'huis
blijven l"
Ik was in mijn binnenste geroerd door
haar bekoorlijke liefheid, maar ik hield
mij goed en zei: Het gaat heusch niet,
kindlief; je moet je maar een beetje
aanpakken." En toen ging zij naar haar
kamer; bij de deur zag zij mij nog eens aan
tn in haar blik lag een stil verwijt.
In het rijtuig was het ijskoud; het tochtte
verschrikkelijk, vooral buiten op den straat
weg naar het s'.ot. Het was dat jaar etn
bijzonder koude winter. Intusschen, de avond
verliep zeer aangenaam; mijne vrouw toonde
een levendigheid, die ik anders niet ?an haar
gewoon was, en Zijne Hoogheid was -zeer
genadig ID den nacht echter kreeg mijn
vrouw hooga koorts, en acht dagen later
begroef ik haar op het kerkhof hier.
Toen wilde ik aan het werk gaan. Ik kreeg
spoedig daarop een regiment, en dus veel te
doen. Ik hoopte mij uit te putten, mij te
ve'dooven. Maar wonderlijk: ik had den
diepsten afkeer van alle bevelen en straffen,
van iedere gestrengheid. Die afkeer ging tot
walging over; ik kon mij niet losmaken van
da gedachte, dat ik mijne vrouw in een aan
val van hoofschen (n militairen zin haar jong
leven had doen verliezen. Het was mij, alsof
ik door den dienst had schade geleden aan
mijn onsterfelijke ziel.
Ik weet, wat ge mij zult tegenwerpen.
Discipline moet er zijn, en, wat mijn vrouw
betreft, ii kon niet vermoeden, dit die kleine
hardheid zulke vreeselijke gevolgen zou heb
ben. Maar wie zoo met gewetenswroegingen
te worstelen heeft als ik, kan niet het bevel
voeren over een legercorps. Ik ben thans
alleen nog maar goed om oij het eraf te
zitten en te peinzen over de raadselen van
het leven."
Z)o sprak mijn oude commandant, en ik
voelde, dat ik hem niets kon antwoorden.
Zwijiend zaten wij tegenover elkander. In de
donkere, mime kamer en in het geheele huis
was het stil, en alleen van de straat klonk
de zware tred van een voorbijgarger, die
zich langhaam verwijderde.
(Jiigend.)
iltaiiituu*uumiuiiiiiuiuuiiiiiiiiiiiiiiimiiiMtilMiiiifHHt»i!Hll
De volgorde der bedrijven in Multatuli s
.,Vorstenschool".
Op het programma der voorstelling van
Multatuli's Vorstenschool", welke door het
Hollandscbe tooneelgezelsciiap van het Grand
TnfYi're te Amsterdam zoo goed gegeven wordt,
is o. a. vermeld :
Het tweede bedrijf speelt in den nacht
van Donderdag den loden Mei van l?3 uur,
het eerste bedrijf den daarop volgenden
morgen van 8?10 uur. De regie heeft daarom
gemeend te mogen breken met de tot nu
gevolgde volgorde der bedrijven; de voor
steling zal om iiie reden beginnen met het
tweede bedrijf, daarop zal volgen het eerste
bedrijf en verder het derde, enz. tn?,."
Zon de schrijver werkelijk, zonder eenige
bedoeling, zijn dra-ra gr.'ijiend hebben met
het ertisiige eerste bedrijf, gero'gd, als con
trast door het tweede bedrijf, waaraan dan
het derde aansluit?
Hoe men hierover denke, waar de auteur
ons zijn kunstwerk gaf, gaat het m. i. niet
aan, verandering te brengen in de volgorde,
waarin het werk is ontsta in.
MARIE BKKDE.M,-- VAX BËULEKO.M.
24 Oct. 1907.
4e Jaargang. 2 Xovember 1907.
Red.: C. H. BBOBKKAMP, Damrak 59, Amet.
Verzoeke aile mededeelingen, deze rubriek
hetrefi'ends, te richten aan bovenstaand adre£
Probleem No. 96 is goed opgelost door: S.
Abram, L J. Content, K. C de Jonge, A. D.
Querido, A'dam; C. V. L. Xagel, Delft; K.
Bouwes, X. Bouwes, D Kikke, "Edatn; J. Luteijn,
(?froede; W. van Daaïen, W. J. A. Malla, Haar
lem; J. Fortgens, Helder; K. Koster,
Hoogcargptl; M. Lemslra, Koog p l Zaan,
Enkelen zonden ons de voJgende opl : 2". 22,
3-530, 40:29 enz. Zy overzagen echter, dat
zwart hierna slaat: 12:17 (4 st.;. en niet 12:49.
Zij, die 01,8 een of meer hij oplossingen
zonden, ontvangen hiervan winstpunten, na
uitspraak van den jury.
X.B. Wit kon ook nog spelen: 27 22 en
33 29 in plaats va.-. 23 23. Verder: 38 43,
3;-3\ 43:23. In dit geval houdt wit 6 schij
ven met een dam over, tegen zwart 7 scbijven,
terwijl bij 28-23 enz, wit 5 schijven en l dam
over houdt.
Oplosei g van probleem Weies'',
(zierubriek 6 Oct. J 1.), w. 37-3 [,'28-23, 23-19, 16-11,
3Ï-32, 27-22, 29:7, 3024, 34:5!
Wij ontvingen een goede opiossirg var: A.
D. Querido, A'dam; C V. L Xagel, Delft; J.
Luteijn, Groele; J. Meijer, Haarlem, en J,
Fortgens, He.der.
Ojk ontvingen wij onderstaande niet on
aardige oplossicg:
Aan den leider l
Min of meer verleid door de zin wendingen
wijs, Weis:", waarvan probleem Weiss'
was begeleid, meen ik aanleiding te vinden,
de oplos-ing ook in dien geest te beleiden,
vertrouwende dat het leide tot opname in
de rubriek.
Met beleid bedoelde stelling terugleidepde
tot de inleiding, leidt het geen twijM ufde,
van de overige zwarte stukken afgeleide schijf
20, moet tot de ontleid ng leiden. De inlei
ding moet dus, met be eid spelende, van
hieruit hare leiding ontvangen. Dit
beleidende, geeft de:e meeuing gereedelijk
aanleidiLg oun, na 37-31, met 28-23 den tweeden
zet te leiden, tenein Ie het ver/olg geleidelijk
hierran te knnnen afleiden. Dat de schijf
tevens geleid moet worden tot op tl, ooi
aanstonds aanleiding te vinden, Fchijf 18 ook
van haar plaats te leiden, hilt wedeioon
geen twijfel, daar inen duidelijk Bemerkt, dat
de ontleding langs dezen weg moet geleid
worden. Echter, op deze manier de ontleding
leidende, zou ik geleidelijk alle zetten vi-n
commentaar dcen begeleiden, en daar mij dit
te veel afleidt van mijn gewone wijzövan,
leiden, beleidt ik het O7erige duor cijfers.
B.
UIT DE DAMWERELD.
Dinsdag 29 Oct. 1.1., vierde de
damvereenigin,; Amsterdam" haar twet-ja<ig begaan.
ttiertoe duor het bestuur uitgeuoodig l, gaf
de heer Van Daaïen, onze
veimaardesimultaan-speler, dien avond een séance in het
clublokaal, Ca:éde Kroon", Rembrandtplein,
met 20 dee.nemers. In een volle zaal en
onder groote belangstelling, werd de séance,
voortgezet, waai van, na twee uren strijltns
de uitslag was: 10 paitijen gewronnen en 10
verloren, aan de betren: ti. S van Baaien (lid).
Van Broekhuizen J. Conz, A. v. d. Heiden, J.
Keij',er (lid), L. S. Koperberg (lid), l'. Pels, J.
Swart (lid), Wiliers, Amsterdam en J. van.
Daaïen, Zaandam.
De nter Van D., die op téances meestal
grcot succes heeft is, naar wij veronderstel
len, dien avond minder goed gedisponeerd
geweest, terwijl o. i. wel een weinig te vlug
is gespeeld geworden. Hoe ook, spoedig hoopt
genoemde veieeniging weder vereerd te
wordiii met een bezoek van den heer Van !>.,
die dan meer in 't bijzonder met de ledtii
onderling een téance zal houder, omdat,
wegens de groote animo onder de introdueéej.
van dd Vereeniging Amsterdam", er slechts
5 leden deelnamen.
KORTE BIOGRAPHIE.
Van .enkele meesters in het darnspel.
XIII.
Het gebeurd enkele malen, dat
minderkundige spelt rs, min of meer ge. ukkig zijtt
in het scheppen of vervaardigen vaa een.
probleem. Is dit echter liet geval, dan zal
meestal het natuurlijke van de stand ont
breken of, is deze ook aanwezig, dan zal
veeltijds de ontleding zeer oppervlakkig zijn.
Xog een kenteeken om den onkundige n
van den kvmdigin problemitt te kunnen
onderscheiden i-<, dat de eersigencemde, bij
het vervaardigen, meestal op hetzelfde aan
beeld zal blijven doorbameren; m. a. w. hij zal
onmachtig zyn om voldoende afwisseling te
kunnen brengen ia de £rui.dg«<iachte en
mt est alle problemen op een en dezeifde
ba-is voortbouwen. Hierdoor ontstaat, dat
oplossers, die reedj een paar problemen vaa
zoo'n auteur hebben ontleed, bij volgecde
aamiedmgen, aan het een weinig omgewerkt
materiaal op een reeds vroeger aangegeven
fondament, onmiddellijk den maker herken
nen. Zy doorzien ineen oogopslag de afwijking
van een rtels vroeger verschenen stelling,
en behoeven deze slechts iets nader door te
werken, om de oplossing voor den dag te
brengen. Heeft men daartegenover met een
practisch en kundig problemist te doen, dan,
staat mtn soms vertaasd over de vele ver
rassingen, welke hij weet te scheppen. Zoo'n
auteur zal voortdurend iets nieuws aanbieden,
b.v.: ineent men een eind'pel te zien, dan
zal de ontleding juist met n eenvoudige
docli ituke slo:combinatie eindigen t f, denkt
men het slot van een combinatie reeds ge
vonden te hebbem, dan zal het naspel wedtr
opnieuw tot inspani.ing nopen. Daarbij komt
nog, dat de eene grondstelling zelden aan de
andere gelijk is, terwijl het hulpzoeken bij
dammen en het overladen van nuttt-looze
stukkei), vrijwel achterwege blijft. Meestal
zal de stelling zoo zijn opgebouwd dat, slechts
n tempo-zet meer aan zwart «ege.-en, deze
de rem i ie doet verzekeren.
( Wordt vervolgd.)
Een lijnïeindstelling van M. André, Frankrijk,
Zwart (l dam en l schijf.)
Wit (3 dammen en l set ij f.)
Na 14 dagen geven wij de oplossing, als
mede de namen van hen, die deze ons tijdig
hebben toegezonden.