De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1907 3 november pagina 3

3 november 1907 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 1&84 D E A M S T E R D A M M E R W E E K B L A D V O O R NEDERLAND. heid was bewust. Stiftt StreoTela ziet ook ?verder, om»at met zjjn blik alles, ziet de eigenschappen van het gaBseh» leven breeder en grooter dan de Meijere en misschien ook... dan zéwerkelijk 2511; <ï<j M-gere ziet d chtfirbij. bez et nauw keuriger ook de duigen, die hij zyn aandacht sebe»k% ia daardo >i mig scbien ook dichter by bet absoluut-realistische, maar de g-ootechbeid van zien, de breede uit beelding van den aftieft, die Streu^els vóór alles is, bezit de Maijere niet. Wanneer de Meijere in den aanvang van zijn eerste ver telling beweert, dat de meezenvanger" veel hoopte van , dezen dag die, van morgen al» een heerlijke, late zonnebloem 266 gehoon was o;gebloesemd met een diepen, blauwen najaanhemel," dan stoort het precienze en delicate dezer vergelijking de lustige, natuurlijke een voud van het hoersche verbaal. De persoon de Meijere kooit daar om den hoek kijken en waar hij anders geheel zie i verliest ia den persoon, dien hij wil aoen leven, kan hij zich niet bedwingen om zoo nu en dan zich even achter de c uiteen teru*; te trekken en als de scirijcer" weder te voor schijn tredend, de schoonheden nog eens nader, met wat artistieke opmerkingen, aan te duider. Zóó zien wij de Mjyere zè'f telkene weder terug en boe aangenaam <Je kennis aak mg met zijn PERSOON ook moge zyn, Je totaal indruk zou niet geschaad zijn zoo hy achter z(jn PEKSOXKN verborgen ware gebleven. De mooiste vertellingen uit dit boek zijn ongetwijfeld: Janneke Kop" en Libbe^de Zwie''; daarin is het dempte, drassige leven van de waterkantbewoners prach'ig weerge geven, daarover ligt zoo schoon de sombere nacht van een vergrauwd leven, van een door noodlot geteisterd bestaan; hat stondtke Avondrust" dat de Meijere ons te gen:e en geeft is te zeer fragmentarisch, te veel gewildgeheimnisvol om dieper dan eea oppervlak kigen indruk te maken, al droomt het ook uit in dien uen, stervenden, laatsten zin: In de verte steeg weer 't onbepaalde leven van den nacht op. 't Was de groote stilte, die hoorbaar weid, op ons toekwam en samenklonk in ('6a toon met het kwaken der vorchen in de poelen, het tjirpen der krekels langs de wegen en het ritselen van het loof aan de kruinen der boomen, diiiir ergena vóór ons... mea wist niet waar..." De Ontgiaving*1 en De Gierty", hoe knap ook geschreven ea heezeer o k gehouden in de spookapbtige stemming, die zoo zeer past bij het lugubere van het verhaal, kunnen ons, Noord Nederlanders, afkeerig aWlvrj zijn pan griezeligheden en spookvertelïingen, minder bekoren. In Jacneke Kop" en Labber de Z «e" heeft de Meyere gevoeld, i>oe innig met de liefde voor het land bij den eenvouJigen Vlaming samenhangt het heimwee naar zijn streek, naar zijn dorp, naar zijn dagelijksjh Itfven daar, waar hij geen ander leven ooit heeft gehad^hpe^ujog^ en ontroerend 13 dat groote, stille,_droevige heiinwes) in Janneke Kop": de oude, atgetobde werker, grijs ge: worden in dea zwaren arbeid op de wet f, j*', by het hu-w>elijp «fcnzijn,eeni^edocnteralleen " achtergebleven^ -io zijn een-zame hut, toch dagelijks zwoegend en zeulend met zijn ge zellen, de rakkers van de werf," d.e zijn l«ven vergallen niet hun treiterend gesar en meedoogeloozen spot maar in zijn ou Ie kop toch altijd de gedachte al maar malende door .zijn hoofd, de gedachte aan het geluk van zijn dochter, die vér ia in de groote stad; en ten leste, als de arbeid hem, den moeden tobber uitsluit,trekkend naar Antwerpen, naar ijn Kind, waar hij vrede en rust hoopt te vinden voor den ouden dag; maar dan komt het heimwee, het verlangen naar het leven van vroeger, het smachtend verlangen dat bèta doet terugkeeien naar de werf, waar - hij weet dat to^ grooter ellende hem wacht: .- i ' ,.Weene»d als een kind smeekte hij den 'baas van de werf hem opnieuw aan te nemen. Als hij maar op de zaat mocht werken was het genoeg, geld moest hij niet meer ver dienen, dat kwam er niet op aan. Alsik maar te; u,; aan 't werk kan schieten, baas, dan zal alles zich wel regelen, de rest kan mij niet meer schelen. Tóke, ( ijn dochter.) zal mij maandelijks geld siuren voor mijn logies; zij heeft het beloofd. Laat mij terug werken, hier op de zaat, hier te Meeldert, meer verlang ik niet'.... Ook Labber de Zwie" is van een sterke, sombere realiteit; de nmaal gevonnisde, die nergens meer terecht kan, die altijd wordt aangezien, wordt geschuwd als dief, die nergens meer een rustplaats vindt, waar hij nuttig kan zijn : het opgejaagde hert, dat nergens schuilplaats vindt. De jongens sarren hem, de mensehen ontwijken hem; lijn familie, zyn viienden, zijn dorpsgenooten gaan hem schuw uit den weg. Zijn verleden hangt boven hem als een zwarte vogel, d e niemand ziet maar wiea-i vleugelslag ieder hoort; waar hy gaat, het belicht vaii zijn gevangenschap volgt hem, snelt hem vooruit ; n vraag kwam altijd weerom, hoe hij ze ook van zich af wilde zetten: waarheen? waarheen? Zijn haat alletn, zijn haat tegen de menschen hield hem terug de lust te zoeken in het rustige, kalme water : Daar, heel diep, moest de rust schuilen en ook de vrede. Rust en vrede, anders zocht hij niet. Hij droomde dat dailr, diep in het water de vredige peis eeuwig duren zou. De eeuwigheid strekte er zich uit met eindelooje goedheid, tly' zou er mede ver groeien, er n mede worden." Maar zijn haat léft in hem en die is sterker dan de lok'tem, die stijgt uit het water; en wér neemt hi;,de vervolgde,de moe iezwerver, de roeispanen ter hand en roeit den nacht ' in, naar het onbekende Maar nog nmaal zien wij de figuur van Labber deZwi^, hoog en recht, in den maanlichteii nacht: Eén stond hield hij nog stil en vóór het dorp uit zijn oogen verdween, stak hij de gebalde vuisi in de hoogte, vermaltdijdend n de inenschen n de dingm...." Langs den slrooni" is weer een van die Sympathieke Vlaam>che boeken, die den band tusschen Noord en Zuid helpen hechter maken en mét Streu/els, Teirlinck en Baekeluians behoort Victor de Meijere tot die groep van ecbrijvers, die op een toekomst in het hart van hun volk, van het Grobt-Nederlandsch volk kunnen hopen. W. GRAADT VAX ROGGEN. HftllimiiiMiiimiMliiimiillimMimiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiuiHimi Waarom ook in Hollanl niet? i. 't Is waar: 't gebeurt :n Amerika ... En wat in Amerika gebeuren kan, dat wo'rdt bij ons met het onmogelijke, het onbereikbare gelijk gesteld. Wanne«r op een doodgewone zaak in het Amerikaansche Ie*en geweien wordt als op een voorbeeld ter navolging, dan luidt het stereotype ant woord van den Hollander : Tja l in Ame rika I....", en dat wil dan zoo/eel zeggen, als: ,,'«-t das maai gerust uit het hoofd, want un/.e Hollandsche bodem istèchteslap voor zou iets...," Toch is het goed, ook al is geen direct resultaat te verwachten, ons by wijlen te wijsen op nieuwe gedacht-n, die in den vreemd^ tot daden groeien konden. Men kan nooit welen. En de tijden zijn voorbij, toen wi,i van den vreemdeling alleen de slechte dingen overnamen. * * * Hetgeen ik schrijven ga, geldt een biblio theek ; ten Rijksbibliotheek, zooals er in Neder and vijf, en, rekenen wij er de Amerikaansi iie Universiteitsbibliotheken bij, zes bezuteii. Nu trefc men in den Amerikaanschen Staat, waar de mversiteitsoibliotheek in kwestie van staatswege onderhouden wordt, NewYork nl., evenals bij ons nog wel meer openbare bibliotheken aan: Stedelijke en door particulieren gestichte, Vereeniginps-, school- en an-lere bibliotheken, bij elkaar in 1UOO 53S3 openbare bibliotheken ven meer d-in tOOU boeken, totaal': 44.5Ü1.8ÓI boeken, getallen die bij het volgend o jarig rapport van het Education Bureau zeker blijken zul len nog enorm gestegen te zijn. Gaarne zouden wij daarnaast Hollandsche cijfers plaatsen ic-r onderlinge vergelijking-.* Maar dal is niet mogelijk, om de eenvoudige reden, dat men zic'.i ten onzent om bibli jtaeekstatUuek niet bekommert, nooit bekommert heeft, zoodat wij in de<;en ia volslagen duitter roudtasten. Terloops zij meegedeeld, dat, wat wij over.ons bibliotheekwezen in haar geheel weten, dateert van vóór lt(jO en dat wij dit overzicht nog te daLken hebben aan een vreemdeling, Valen:inel,i, did ons land voor een bi jliotheekbesjhrijving beieisde en de resuliaten dier reispubliceeidein een buitenlandsch tijdschrift. Wat wij naast de zeg grootere bibliotheken in ons land bezitten, daar heoben «ij dus niet het flauwste besef van. Tech mogtu wij aannemen en op goede gronden aannemen, dat er in ons land tal \an kleinere en grootere boekerijen bestv.an, waaronder zeer belangrijke en 't merkwaardige zijn aan te wijzen. Laat ons hopen, dat de Afüeeling Onderwijs van net Ministerie van B,uuenland<che Ziken of het Centraal Bureau van Staiisiiek zich deze zaak eens moge aantrekker. * * * Maar wanneer wij werkelijk in ons lani boekerijen bezuten, waarmede wij «oor den dag mogen kooien, en wanneer m ons iand geld, en Betrekkelijk vél geJ«5, wordt besteed voor het onderhoud dier biuuoUukei', dan is het m. i. toch een doodgewone vraag, waai Om deze onze bio idthekeu toch zoo bicier weinig plaats innemen in het daagiijksch leven van ons volk; waarom zij gemeden worden door elkeen, die daar voor weleuschappélijien arbeid niet moet zijn. Eii nu spreek ik nog niet van het overgroote deel der arbeiders; voor dezen zijn zeer voor de hand ligieiide re lenen aan te ge/ea, waarom zij wegölijven uit onze boeke rijen : ik noem den langen arbeidsdag, den onsoJieden onderbouw van Lun kennis, de bijue overal aan te wij jeu afwezigheid van eeuigeu directen prikkel oni zich zelf te ont wikkelen. En dan : vindt de gewone arbeider in die boekerijen veel wat hem aai; rekt: kranten en bueieude romans bijvoorbeeld? En verder de vraag zei vourziclilig ge steld! is hij iu die boekerijen een pe.tona grata? Maar ik wil nu vooral spreken van de ontwikkelde', beschaafde", de nijvere" en bandeldrijveüde" elementen van ons volk. Waarom leggen deze toch MO t i ter weinig belaugstelhng aan den da^ voor de ter plaatse bestainde boekerijen? Zoo van iemand, daa is het zeker wel van hen, dat m=t eenige verwondering muet worden waargenomen, dat zij zoo slecht den weg vinden n^ar de bibliotheken, daar zoo slecnt thuis zijn. Toch wordt in om land veel gelezen ; zie naar onze pers, vr-iag iu dt) huisbioiiotheken, de leetgeze.schappen en de leescabinetten inet contiibulielu tliag ; raad pleeg de cijfers d r bO;kenproduelie eu boekeuimport. Maar doe geen onderzoek in de openbare coeieuverzaajeaugen. * * * Zou dit gemeden worden van on'.e biblio theken misschitn ook in verband staan met de wel meer ge:ioorde klacat, dat oiize openbare boekerijen zoo weinig... openbaar zijn; d. i. zoo Weinig DerekeLd op de behoeften en de eischen van een algemeen publiek? Daar zijn de openingstijden bij /oorbeeld. Sluiten de digelyka geopeule, op eeii heel enkele uiUondeii )g na, niet juist op het uur, waarop een be/.ig mensch v411 zijn werk naar huis gaat? Zijn i.e u.et alle, op t,vee of diie n.t, 's avonds gesloten, Zondags gesloten en sommige, zoo goei als maandenlang ock op gewone weekcagen ? Daar zijn iu dj grootere steden de lange afstanden, die af te Irggen zijn om van uit huis de boekerij te bereiken; in geheel ons land bestaat geen regeling, zooals in het buitenland ( 11 Amerika, Kngelaud en Duit^chlard), waarbij in een der o . er de veiafge'ogeii stadswijken verdeelde bestelkaaloren, of in hulpbibliotbeken, of in rijksbibliothekt n, bet verlang Ie kan worden besp oken, of uitge kozen, of gehaald uit de groote centrale bibliotheek. Daar zijn soms de hinderlijke beperkingen bij de uuleeuing. Op een enkele gruole bioliotheek na, woidt onderhoudende lectuur nooit systematisch aaugecchaft. D^t is te verdedigen. Maar wanneer eeu enkele uiaal een loman van letterkundige of esthetische waarde in de boekerij aanwezig is, waai om dan de bepaling, dat ?.u ke boekeu ni«t mo^en worden Uitgeleend, tenzij voor wetenschap pelijke studie"? Het is mij overkomen, dat ik om Elauberi's Madame Bovary" mee naar huis ie kiijgt'u, de uitdrukkelijke ver klaring dien Ie al te leggen, dat ik heiwerk voor lelt ei kundige ttudie noodig had. Hoe menig onderwijzer heelt litterair werk onge legen gelaten, omdat hij geen mogelijkheid zag het verengde te krijgen zonder uit eigen middelen het boek aan te et-hallen, Eu niet alleen literair werken is vrijwel ontoegankelijk gemaakt door de bepaling van iiiet-unleening. Ik wijs op verzamelingen van kunstreproductie's, die hoogst zelden plegen te worden ui.geleend. Wil men eenifee motieven, eenig ornament copieeren, dan mag dat allten in de boekeiij geschieden, waar voor nauwkeurig werk geen middelen aan wezig zijn noch to?gelaten worden ; in het gunstigste geval geschiedt het werk onder bewaking van een suppoost. De Biiliothèq'ie Towey in Pary's leent zulke voorbeelden, etsen, gravures en foto's, naai huis uit. Hoe menig vak-bandwerker zou door wat ruimer opvattingen geholpen zijn. Daar is verder het gernii aan systematisch pogen om van de bibliotheek en hetgeen zij bevat bekendheid te geven in ruimer kring. In Brussel kan men hier en daar op de hoeken van st aten aanwijzingen vinden, waar ziih de naas'e bibliotneek bevindt. In Dresden kan wen in hotels keurige kaaifen in de haü's zien hangen met een uitncodiging de gedeeltelijk kosteloos, gedeeltelijk tegen dageuirée toegankelijke leesbibliotheek te be zoeken. Waar wordt in ons land, behalve in de heel enkele gemeenten waar es n Open bare Boekerij rn Lees aal" geopend it>, aan bet pu'iliek kennis K-geven van de belanglijk-te nieuwe aanwinsten der boekerij; waar is de bibl otbeek, die maandelijks bulletins uitgeeft om het groote publiek vertrouwd te maken met de bibliotheek; waar kan men leu -onzent een bibliotheek vinden, die een voordrachtzaal beschikbaar heeft; een zaal voor wisselende tentoonstellingen; collecties boeken tij leliJK bijeenbrengt over een be langrijk onderwerp vjn den dag? Inderdaad zou men zóó nog meer vragen kunnen stellen, welke in direct verband staan tot de weinige populariteit onser openbare bibliotheken. En ten elotte zou onze twijfel zich in deze vraag kunnen oplosf en: zou er misschien ook iets haperen aan de gangbare opvattingen ten onzent over hetgeen een bibliotheek in een moderne samenleving moet trachten te zijn? * * >£ Men beho?ft niet zoo heel diep door te dringen in de geschi denis van het Amerikaansche bibliotheekwezen, in de nieuwere geschiedenis van het Engelsche en de jongste van het Duitsche, om een zekere achterlijkheid ia ons eigen land te kucnen waarnemen. Met die achterlijkheid is geenszins het gehalte dier bibliotheken veroordeeld. Het bel oort tot de zeldzaain voorkomende ge vallen, dit men in onze gezamenlijke g ootere openbare bibliotheken en meer cf micder gesloten vakbibliotheken terecht kan geholpen worden; in dit opzicht behoeven deze naar inhoud en naar be'.eid niet voor gelijksoortige inrichtingen in het luiteniacd or.der te doen. E.'enmin voor de technische inrichting geldt die achterlijkhei J als overwegend be zwaar. Wel ziet men met eenige verwon dering, dat nog zoo weinig beproefde verbe teringen der bibliotheektechniek hier haar toepassing vinden. Maar daarvoor zijn ge gronde redenen als verontschuldigmj aan te voeren. Als voornaamste no?m i< alleen de geringe middelen, d-i weinige krachten, die voor herziening en verbetering kur nen wor d-m overgehou ien ; en vervolgens de weinige gelegenheid, die zich hier r,o ; voordeed, om van meet af aan de inrichting . te kunnen kiezen, welke- de meest practi-che en d jeltrelfende toeschijnt. Maar al erkent ieder, die voor weten schappelijk werk kennis maakte met onze openbare bibliotheken, dankbaar, en ieder die zich aan het bibli jtheekwe .en ten onzent gelegen liggen laai, met t enige verontschul diging, de waarde on :er boekerijen, 7.00 wil toch wel de twijfel opkomen, of in ous lan l alles bereikt wordt wat met de beschikbare mi idelen bereikt kan worden. Zoo wil evenetns de geiaohte wor len ge uit, (f eea evolu'ie in de opvattingen aan gaande den werkkring on/.er boekerijen, niet aan een bestaande achterlijk h id voor een goed deel een einde inakeji ka». (Slot ro'gt.) Dr. H. E. GKEVE. NIEUWE UITGAVEN. De Goddelijk* L'omed e, van D ANTI-: ALKÜIIKRI. Di' Loiiteriiiys'<-rg, veitaalJ door J. K. RE.NSIHT.G. Amsterdam, Venrootsch. p Letteren en Kunst. Moderne Krinfltverktn, all. 9. Levensvragen So. .'-!." Kan men Christen zijn Z'md-'T de (lo ilteid van Christus te belijden ? door \V. MAI.I.IXCKKODT. Kt rn der dierkunde, door dr. A. J.M. GAEJEANNK Met (U figuren. Vun oude tijden Int heden, f!e*ch:edtnis fan ons V"'/er/(H,d,doorJAt.:3. M Vo.s. t'e.herzienedruk Ht't zuirer schrijnen der werkw<>>>rdelijke vor men, door M. B. HOOCEVEEX '2e druk. Gronin gen, i'. Noorlhoü". l'ói'.r i en C'jftrs betreffende lul vraaijsluk van veiztk-Tiiig teyen de gt.rulgen run werkeltjotheid 'i,n Kn'iofia,, in het jaar l'jdli, dojr J. G. KEEnxi;. Met een vojruoord van HE.\::I POLAK. Au. stei dam, .t m Querido. Mijne Iti'ens/uriimeiiriyen, door JOH. VAX WOUDE Haarlem, Vincent Looi-jes. liet undtunjs in de uidfijfs/ii/j-ifne. Voordracht gehouden te DelH bij de opening van den cursus in de sociale eu technische hygiëne, georganiseerd door de sociaal lechniscue vereeaiging vau democratische ingenieurs en architecten, voor studeerenden aan de techuitc ie hoogeschool ea belangstellenden, door L. UEI.IEUMAXS Rotterdam, W. L. en J. Bius-e. HtTiitual ontvlucht, door Li:o DEVTSCII, u.t het Diütsch door HEXUIKTTE VAN DEK MEI.I Ro'.terdam, l rgeversmaaisehappij, voorheen H. A. Wakker ^ Co. Htt se .rut- Ie vraagstuk, all. 7 en 8. Amster dam, Uitgeversmaatschappij Vivat.'' Stnfbestrij ULIJ. Samengesteld iu opdracht vau en in o\ereg met de wegen-commissie van d n A. X. \V. B. Toeristenbond voor Ned rlaiid, door J. H. JAXSON. (jlids voor den O aderwij'.er, die naarlndi wenscli; te vertrekken, door het Hoofdbe stuur van het Nedeiiiuids-Indiëj Onderwijzersgeuooisc iap, 2e d;uk. Deventer, A. E. KI u A er. H i dimO'.ratlsch bejimel, en zijne vtrwezenHjknuj en toipassing in dtn Xederlandschen biaat. Amsterdam, P. N. van Kampen t*c Zn. M. Ciior, Leiddraad, door Ricbard Wagiier's Werken, bewerkt door WILHKLMIXE VAX U'KSTKHEENE, tie sfl. Rheingold, 3e her ziene iliuk. Amsterdam, L. J. Veer. Tij tfC'irijt van het K >u. Ned. Genootschap voor Mui,t en 1'enuiEgkunde, 4s sll, OM tei-tn. Bladiijdeu uit het dagboek vun een schacht, door Jo/i.r DE Cot K. Amsterdam, Vau der Vecht. Ji'oeinekms ia>j, S', F anc'saus. Uit het Italiaansch, door ANXY LIEITIXCK. Amsterdam, C. L. van Lan gen h u ij sen. Dr., PAC/KO\\>KI, Zf//1 vergiftiging van het lichaam als oorzaak van ziekten, '2a di uk. Her zien door A. GOUTER. Leiden, A. H. Adriani. ]\'e:enschdppeli,Jke ka akterkcnn'i, door dr. R. P. MEES E.AZn. 's Gravenhage, Martinus Nijhcfr. L VAN DEYSSEL Verzamelde opstellen. 3e bundel, 2e druk. Amsterdam, Scheltema & Holkema's Boekb. VOOR DAMES. Een Uw b:£ia. In aansluiting met het Interna'ionaal Con gres der Goutres de Lalt, in September te Brussel gehouden, wen-ch ik er hier op te wijzen hoe, neds drie jaren geleden, eene iani-che vrouw het irjitialief heeft genomen om den stiijd aan te liaden tegen de overgroote kindersterf;e in de lagere klassen. Kederig nas het begin, in velband met de uiterst geringe middelen, waarover zij had te beschikker. Maar zij had den stoot gege ven en, met -.cue belangsteilirg geëvenredigd aan het,gewicht der zaak, aan de v rreiker.de beteekenis er van, het ft men in de centra der bts-chaafde wereld deze questie ter harte gent men. Twee jaar geleden, in Octobar 1905 werd in Parijs het eerste Con gres gejiouden over Puéruulture of Kiuderverzoiging en t p cit laatste, werden er pogingen in 'c werk gesteld eene Internatio nale Unie te s ichten voor instellingen tot het verzorgen van zuigelingen. Van alle kanten begint men nu de handen ineen te slaan. Reeds heeft n-ea hier te lande, in Groningen gesticht eene vereeniging voor h«t verstrekken van me'k aan zuigelingen, is er te Gent geopend eene school voor moe ders eu werd er, l Mei van dit jaar, door de Ut. l'ancras Molhcris' and Infanti' Society, in Lo den eene inrichting geoperd, die den naam van The Motherf at.d B ibies' Welcome zal dragen, ondersteund door mannen en vrouwen, wie-r ramen op philanthropisch gebied, een goeden k'ank hebben. Er zal worden gegeven onderlicht in voe ding en kleeding van kinderen en in de algemeece zorg voor hen. Tot de voorwerpen, die er aanwezig zijn- om ons eenig indcht te doen krijgen in de wijze, waarop hier en daar, die zorg werd O) gevat, behoort een ruw, houten kistje van enke.'e stuivers, zooals ge bruikt woidt voor de veriending van vruch ten, dat de plaats moest vervullen van wieg Kr ia aan dez^ inrichting verbonden eene afdeeling, waar moeders, die hare kinderen Toelerj, voor zeer geringen piiJ3, een voedziam en verste, k-.ml maal ku non bekomen. Men hoopt op d e wijs het kunstmatig voedej van kinderen tegen te gaan, te beletten dat hun vervaischte n.elk wordt gegeven of, erger nog, het eten dat de mceiers zelf krijgen. Hier wordt het kwaad aangetast in <ie hartader. Zoo heeft het ook begrepen Madame Coullet, de Eransche vrouw, die het eerst in Parijs deze metho Ie heeft in praktijk gebracht, en vaii wie ikhieruet t en eu ander vertellen wil. Zij woonde in een provincit stadje en zij was niet rijk. Maar, staag en waim, brandde in haar de vlam der rnecK hmliefde, verlichtend ui v t rruimenddebejiei kt Leid h are r omgeving Haar man was leeraar, ?)*<,?csteur. in h< t kleine stadje eu beiden hadden er altijd veel be langstelling getoond iu philautinopischen arbeid, 's 4voi,ds, als het dagwerk was af^eIcopen, zaten '/.e bjeen, dan maakten ze plannen voor dtn lijd, dat meerdere ruimte van geldmiddelen hen z"ii in staat stellen tot uitgebreider werkzaamheid. Maar in af wachting vau die dagen, legi.'en ze iet de ban-len iu den schoot. Ze begonnen al va?t u,et bet klein', zoo'ang het groote hun was ontzegd. Zij optnden een dej.öt voor de uitdc-ehng van gesteriliseerde melk en toen zij de moelejs. .hoe mager en zwak ook, grooteafsïanden >.:uon all- g e i om eene flesch er van te komen balen, kwaiu bij Sladame het dei.kbeeld op. dat als de moeders goed e;en kregen, ze zelf in-taat zouden zijn haar kii d ren te vo;den. Dat detikbeeld liet haar niet meer los on straks, toeii haar echtgenoot uit de provincie n lar Parijs weid geroej en, zon zij, daar ge vestigd, op middelen om hel te verwezen lijken. Maar nog meer dan daar buiten, sluiite zij in de w ereldstad op moeilijkheden. De geldmiddelen waren eer schaarscher dan overvloediger. Toen alle noodzakelijke on kosten, die (io verplaatsing met zich brachf, waren betaald, l,ad zij niet meer over dan vijf gu den. Z^ker al een heel geringe som om eere groote on ierneming op touw te ze ten. Miar zon d-^ v. ereld o-'dt een stap voor u t h* bbeu gedaan, a's de pii uiers hadden gedacht aan hun moei'ykhedt-n als /ij nauwkeuiig berekend hadden di- hoogte d.T bergen, die \oor hen oprex.en, die verge'eki n had,len met de kracM, die ze beklimmen wou ? tin zoo ging Madame er op uit, u,et haar vijf gulden, alleen denkend aan debesie wij^ orn ze te bested-u, niet aan al de moei lijkheden, die ie to-komst brengen kon. Hoeveel moeite, hoeveel in-pauning ge troostte zij zich ! Uren achtereen zwierf zij rond door de armste wijken. Eindelijk daagde er een straal van hoop. TB Mem Imon'ant zag zij eeu kleine restauratie, waarvoor stoLd te lezen:,, Goed middagmaal voor d.'ie stuiveis". De prijs, dacht madame Coulet, van een flesch gesteriliseerde melk. Als dat moge lijk is, dan is mijn vraagstuk gedeeltelijk opgelost. Dichtbij de restauratie was een kleine gang, waar armoedige kooplui oud ij'-er, gebakken viïch en porties ijs van een halven stuiver te kcop aanboden. Onder een trap was eeu soort gewelf, waar vroeger een voddt-nraj er gewoond had. 't Was te huur voor een rijksdaalder per week. Vladame nam het. Zij ruaalcle h t zoo schoon mogelijk en den volgenden dag liing zij een er bordje voor : Moeders, die haar kinderen vcedeu, kunren hier gratis een maal bekomen, 's morgens van 11 tot l en 's avonds van 6' tot 7'. Dat stond er voor 't eerst, dea 4n November 19(14, en met den houder van de lestatiraiie in de buurt weid overeen gekomen, dat hij voor '?ilA stuiver, elke vrouw een groote kom bouillon, gn enten en eeu stuk brood zou Terschall'en. Aan 'c eind van deu tweeden dag was de andere rijksdaalder op, en't wei k moes-, gestaakt worden. Maar slechts vonr enkele uren. Toen er maar eens een begin was gemaakt met den arbeid, kwamen madame Couiet's vrienden Iiaar te hulp. Vóór een jaar verstreken wa?, waren er vier der gelijke gelegenheden, eu werden er dagelijks twee honderd moeders gevoed Alle lokalen waren ingericht als het eerste, eeuige gewone houten tf-fels en stoelen, een karaf wateren wat lepels en vorken op elke tafel. Het maal wordt altijd gebracht uit een klein eethuis in de buurt, zoodat er eigenlijk geen exploi tatiekosten zy'n. De vrouwen, die komeo, moeten verklaren dat zij zijn moeders, die haar kinderen voeden; dat is de eenige for maliteit verder gten enkele vraag omtrent naam, godsdienst,, levensomstandigheden of moraliteit. Gij zijl een moeder, gij hebt een maal noodig Gij ?ijt hier van harte welkom." Dat is de eenige formule, die er gebruikt wordt. Hoewel er geen enkele vraag gedaan wordt aan de \rouwen, die komen en gaan in dia armelijke eetlokakn, beginnen zij gewoonlijk zelf te vertellen van haar wei k en haar armoede en haar moeilijkheden En welk een buk slaat men daar in de donkere diepten! Toch, ook weer krijgt men een inzicht in het goddelijke in de menschelijke natuur, dat ons recht get-ft optimist te blijver. B. r. zij, die dit liefdewerk uitoefenen, hebben nog nooit een geval gehad, dat een vrouw kwam vragen om een maal zoodra zij er zelf een betalen kon die arme bezoeksters hebben altijd groole gewetetsbezwaren om iets aan te nemen, Hat een harer nog armer znsteis noodig kon hebben. Zoodra zij werkkiijgen, komen zij niet meer in 't eetlokaal, behalve om Ie komen bedanken of om te vertellen, dat 't haar wat beter gaat. En ma iame Coulet zou honderden gevalUn kunnen opnoemen, waarin het beelje l ulp, dat die enkele goede maaltijden verstrekt hebben, is geweest red ding van algeheele wanhoop en ondergang. Er was een jong-? ongeh'iwda moeder, die den hongerdood nabij scheen, to n ze kwam. Ze vertelde dat ze eenvoudignaiiweik placht te doen, dat ze buiten wei k was geraakt en, hoe ze ook gezocht had, niets anders h; d kun nen vinden. Wat ze nu deed was op te zoeken wat de voddenrapers van zekere wijk hadden achtergelaten; ze moest opstaan b j het aan breken van den dag en kon rjiet meer ver dienen dan ? l 20 per week. Als ik maar een vierde deel van de straat huren kon," zei zij, dan was ik gered. Maar dat is on mogelijk, 't Zou wel / 10 kosten, ' Zij kreeg de ?10 en o,j dit oogenblik is zij een van 40 «»ntïpar, Kooptgeen Zijde! zonder eersi stalen onzer gegarandeerd soliede prachtig mooie nouveautés in zwart,wit en gekl. e^viaagd te hebben. Specialiteit: Zijdes' offen voor Bruids-, Bal-, Gezelschaps- en WandeitoileUen en voor B.oases, Voering in;, van 60 cenis tot 'J gulden j er Meter. Wij verkoopen direct aan par ticulieren en zenden de geko/.en zijdenstollen franco vracht en rechten aan huis. SCHWEIZiR & Co., Luzern H26. (Zw.tserlandï. Zijdestoffen-Export. Kon. Hflfl luchtkuuroord van Nederland. , . Hnis isto Bang: HülCl (IeS HIJ'S-ÜUS. Mat. pr. Tuin. Pension. Omnib. El. licht enz. OBERUAHNST f c h t V i cto rï? OBERLAHNSTEIW. Piano-, Orgel- en Muziek handel 9IcyiM<>$ «& liafsliovcn, ARNHEM. KONINGSPLEIN. VLEUGELS en PIANO'S in Koop ea in Huur. -REPAREERFN STEMMEN RUILEN. NEDERLANDSGHE INDUSTRIE TER VÈRVAAtttflGlMB VAN lEDERSTÜKMTKRIMPT WORDT TERU5<5ENOMEfl FflSRIKftNTEN V ALT O l» IONEN. Geill. prijscouranten, attesten en lijst; onzer contractanten worden gaarne d )or| ons franco op aanvrage toegezonden. BOUWT NUNSPEET ,, VELUWE. Inlicht, b/d. Vereeniging Kantoren voor Vaste Goederen in Nederland te Nunspeet.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl