Historisch Archief 1877-1940
No. 1586
DE AMSTERDAMMER 'WEEKBLAD V O O R N E D E R L A N D.
Willem Niekerk is een van aanleg zwaar
moedig effecten-man, werkzaam, intelligent
eerlijk, die eenvoudig-hartetijk zijn vrouw
lief heeft. Hij is muziekliefhebber (speelt
Chopin) beruiot het buitenleven, maar, voor
ttlësri3"hij gehecht aan zijn werk, zijn vak,
het uitrekenen van perr.srjtje^ het knippen
van couponnetjes'', zooals zijne vrouw, sma
lend, hem verwijt. Hij bemint zijn vak, niet
om het gehalte van het werk, doch in de
gegeven onntandigheden geplaatst, ziet hij
het zeer noodige van een arbtidzaam leven
iu, daardoor in staat het leven zijner
vrouw te veraangenamen. Aan speculeeren
dott hij niet. Inderdaad, deze man is er n
van eei menechensoort, dat heden ten dage
bestaat. Hij is intelligent. De dingen die hij
zegt zyn fijn en raak. Als zijne schoonmoeder
hem vertelt, dat haar overleden man die
rechter was altijd zt i: e?en gced a's 'n
mensch z'n vingers vuil m&akt met het
tellen van guldens en dubbeltjes, maakt
bij z'n ziel vuil met het dei ken aan die
dingen", dan riposteert hij uitnemend, of
haar man met de behandeling der wan
daden van dieven en moordenaars dan ook
Biet zijn ziel bezoedelde! Als n zijner
«liënlen hem effecten komt terugvragen en
van die gelegenheid gebruik maakt een
artikeltje in een anarchistisch blaadje, ge
naamd: De Prolttariër, voor te lezen, waarin
de zinsnede voorkomt, dat een kapitalist
dikwijls ten kosie van zijne medemenschen
sich verrijkt, zonder 't zelf te weten," dan
antwoordt h$ op een vraag van den cliëat,
«f Jt niet erg is dat zulke dingen gedrukt
?Korden: Och, dat ze gedrukt worden is
iniwctiien niet bet ergste, maar wel dat ze
ged&cb-t worden."
Voor een« met onkreukbare eerlijkheid
rezield man, werkt de gedachte van een e
dergelijke zinsnede onthutsend en nadenkend.
Hij is intelligent. De door zijn zwager
compagnon, met lan," opgeworpen simmen
bejzoochelen niet zijn gezond denkend hoofd.
Hij is eenvou g-hartelijk. Aan de verlangens
van zijne vrouw voldoet hij gaan e, als zijn
hart, in samengang met zijn verstand, hem
dat zegt. Een eerst geweigerde huis uitbouw,
onictat zulks te-vcel opzien zi/ft kannen te
weeg brengen, wil bij haar toch geven ten
elotte. In eene tragische uitbars'icg der
gemoederen, vernemen we, dat hij naar een
kind van zijn vrou i verlangt. Als Louise,
zoo is haar nf am, mpar even hoest, is hij
bezorpd en toont zich eenvou lig hartelijk.
Zie daar het karakter van Willem Niekerk.
Zyne vrouw is, in schijn voor de were'.d, eene
intelligent? «iel-volle" persoonlpheid, maar,
in wezen, (en friyool wezentje, wier henenen
vol dwaze fantazieën zijn opgebla en, met een
hartje zoo 1< jj, als een ongevulde
bonbonnière. De fantazie van mevrouw Niekerk is
niet de verbeelding, die als onmiddellijken
achtergrond de goddelijke werkelijkheid heeft,
maar de dwaze, ziekelijke fantaste rij vaneen
decadètrten geest. Deie dame is schrijfster
van fprookjes en een roman, die, in de dag
bladen, als pfychologisch-juitt, worden ge
prezen, waarvan herdrukken versctijnerj, die
met geldelijke belooning worden gehono
reerd. In schijnbaar diep hartstochtelijke,
maar inderdaad kêg-Eerveuse! gesprekken,
tracht deze vrouw aan haar man en aan L aar
moeder, zich als martelares voor te stellen, in
den waan, dat haar huwelijk liefde-lco» en dus
mislukt i?. Die waan ontslaat uit haar frivole
-fantasie. Haar fantapieiseenepook Zij droomt,
kwijpend en smachtend, van 'n quipage, van
verre 'reirea, van weelde en comfort, van
lek£rer luie» en n L.. wellicht schiijft zij nog eens
Italiaanpche reisbrieven in het dagblad: S ad
en Lacd", waariran in Emants' tooneelspel
sprake is. De degelijke hartelijkheid eerer
goedgeaarde vrouw, om in de stille,
kuustelooze huiselijkheid haar geluk te vinden, de
gezonde begeerte, het kind teilen, te hebben
. en te houden als l'image de deux tres, Ie
fruit de deux sentiments liorement
confondua" wordt door het meedoogenlooze spook,
dat baarden zotsten waan inblaast, vernietigd.
Zóó is mevrouw Xiekerk.
Haar broer, de compagnon van haar man,
malt ook de fantazie door het hoofd. De di'wel
speelt met 'm. Dit heerschap, in de
meestmodieuze kleederen en kleurigste lassen uitge
dost, heeft, volgens zijn idee fixe een onfeilbaar
pysteem gevonden, om, aan de roulette-tafel,
schwHen te winaen. Voor de meeste subject
iefdet&.**de n mijmerende lieden, is zoo'n
ke«r8cl*»p'«en*»He9«ftflnr>fl&rtype.Ge7ei1i{i8t u
Wte <ie speelzieke lieden in hun manie weet
te bjectiveeien,zal,het door Eoaauts' gegeven
"karakter niet alleen aannemelijk vindeu, maar
in-de %nur Hendrik van Geestra het synt
hetisch bewerkte karakter van een rede-1 o OP,
?flegmatiek speler zien, die dwaselijk meent,
^iitiHiMHmiiiiiiiiiHiiiimiHiMNiiimtiiiiMiiiiMiiiiiiiiimiiiiiiHiiiiiiiiii
worden. Er is een reservoir met melk, de
iraan wordt opengezet, een gut! u-percha slang
er aan en deze sla g in den mond van het
kind gestopt, klaar is Kees!! Om daarvoor te
zorgen, zijn de boden of conciërges goed en
a's ze wat nonchalant met de bewerking zijn
en het kind daaidoor een belorven maag
krijgt, och, wat komt dat er op aan! De oudeis
verdienen beiden geld, dat is 't voornaamste
immers! De moeder verkracht hare bestem
ming, nu wat zou dat? (opgewonden is hij).
KL: O dokter, dokter, wat flauw! En
als er ontslag volgt op de baby, wél dan
.geen baby!
B.: Maar mevrouw Klaarbeke, hoe is 't
mogelijk, dat u zoo redeneert! Wat voor booze
geest is er toch tegenwoordig in de vrouw
gevaren ! L" trouwt uw man uit liefde niet
waar, komt he^ dan niet in u op, om 't dien
man zoo aangenaam mogelijk in huis te
maken, in plasrfs yan hem daarvoor 's avonds
een afgetobd lichaam te geven, een lichaam
dat fysiek naar rust verlangt 1 Want u weet
toch wel, dat is al lang uitgemaakt, dat de
vrouw fysiek de mindeie van den man ib?
Daarbij zegt u zelf, uw aanstaande rrinn
heeft een goed bestaan, zonder uw tractement.
Ziet u dan ook niet in, dat u, door uwe han
delwijze om op kaïitoor werkzaam te blijven,
een ander het brood uit den mond neeaal?
U bent anders zoo punter, maar de soci
aal-.democratie heeft u het hoold op hol
gebracht.
KL: Ons beginsel is samen geM verdienen
en niet alleen den man laten werken en daar
ga ik dus niet van af. Maar dokter ik zal u
eens wat zeggen: het socialisme kent het
vrouwenvraagstuk, plaatst het op den bodem
van de verhouding van den men?ch te t zijn
arbeid, zal de vrouw vrijmaken en opheffen
tot gelijkwaardig kameraad van den man.
B : Dat is goed en wel, maar daarom be
hoeft ze toch nog niet te werken als het niet
noodig is, en het huishouden er aan te g even?
K.1.~: TJ ziet niet de-histoii£che lijn, dokter,
in een oogenblik van helderziendheid, het
fyaieem te hebben gevonden. Wét wel, deze
jonge man maakt, op kantoor, als compagnon
van zijn zwager, de ne cijfer-vergissing na
de and» re; bij héft, maanden achter-én,
op zijn katier, de roulette met wiskunstige
berekeningen bestudeerd, hij blijkt in een
steek-fpel van woorden, niet geheel zonder
vernuft te zijn, hij konkelt, onmannelijk,
achter den rug zijns zwagers, met zijne moeder
en zm'er, hy liegt, hij... fantaseert"; in n
woord: «en déaaturévan zijn tijd.
uat er, om deze figuur, tijdens de eerste
voorstelling in den Stadsschouwburg, druk
werd gelachen, bewijst niets tegen de
bestaanb arneid ?andit type." Er zijn mensehen
die laeiien als iemand van de trappen valt.
En een bewijs, dat de teekening scherp kan
worden genoemd, is wel het min of meer
hoone, de hoeraal j e dat uit de zaal loshrak,
toen de spe'e"-=peler met zijn trommel vol
effecten in de hand, met hooge, als
victoriekraaiende stern, zijn moeder een villa, zijn
zuster een quipage beloofde, daarna naar da
deur snelde, op weg naar Monte-Carlo.
Daar gaYu i niet z'n trommelije, lachte
mijn buurman. En, hoofdschuddend, zei-i
nox : Wat 'n stommerdll"
Mijn buuraian had gelijk. Het was wél
stom. Het was wel gek. Het was fantasie".
De vierde figuur in dit stuk, de
karakteriseering der moeder van Louise, is levendig
en geestig getet ken-i, is, met fijne
nuanceeringen, een compleet levens-beeld gewor
den, eze goejï^e mama, die alleen han
delt naar de ingeving van haar hart, die
louter luistert naar da stuntelige rede van
haar zwak verstand, ij telkens opzichtig
dwaas en geraakt herhaaldelijk in de klem.
Het schijnt wreed, het schijnt cynisch",
om een woord te gebiuikon dat herhaaldelijk
als epitheton aan deztn schrijver werd
?astgehechr, een vrouw zoo stakkerig, op het
loont el, te laten dralen en dwalen, een Jdame
z.oo plechtig s'om,voor te stellen, gelijk Einants
dcei. M*ar is ui'et het groote golvende leven
even iwreed en even 011 loogenloos jegens
zijne ifréaturen en zou dui de klare
waarnetnerj in de soherplyni^e objectiviteit zijner
liguren, niet zoo cynisch," moeien zijn?
L)e aajeirs, de charmante amuseurs" bedoel
ik, denken en doen anders, tnaar de lijne
en krachtige schrijver van Inwijding', van
Domheidsjaacht", van Fantasie', wil ons
toch. niet behagen of aangenaam aandoen,
maar leertn het leven met innerlijke oogen
(e zien.
Op de bouwwijze van een tooaeelstuk, zijn
altijd aanmeikingen te maken.
Men kan, me; een weinig kennis van
tooneel-litera'uur, de kleine fuutenen zwak
heden aanwijzen. In de eerste plaats wordt
in Eman's' tooneelstukken te-veel en te
herhaaldelijk thee gedronken. Zoi dikwijls
thee" en nog eens thee" en wier th.e',
verslapt den gang van het stuk.
Een zwakheid ia in het tweede bedrijf
te vilden. De schrijver het-f c daar, na het
krach:ig conflict tusschen u.aa en vrouw,
eene verslapping der gemoedeien bewerk',
dié, op het tooneel, in tegenstellicg met
schrijnend aandoenlijk, lachwekkend rerkt.
Xa eene zeer treffende, zeer aandoenlijke
botsing der heterogene karakters doordien
de eenvoudig- en gezocd-lief hebbende man
door het l.efste wat hem op de wereld staan Ie
en gaande houdt, wordt gemarteld, tot zijn
hart in geweldigen opttind komt en uitbreekt
tegen het fijn- maar h eg nerveusesehep-el je,
dat, evei als haar brotr, met soti-mien strijdt
na deze tcèue, heeft de schrijver eene
esnigszins larmoyaute" verloederingen
ver..oeningvoor-etkele-oogenblikken uifgewerkt, die, zoo
als gezegd, in tegenstelling met aandoenlijk,
eene komische uitwerking tenge.olge hal.
In het gegeven en beschreven COL il'.et was
het hoogtepunt bereikt. Prachtig. Aandoen1 ij k.
Uit Toen daalden we en waren uit de lijne
tfeer. Na het in korte, brokkelige zinnen
uitgekropt zielsverdriet van den man, waren
de tranen van mevrouw Xiekerk en de
koesterende troostwoorden van haar man
tooneel matig"-zwak.
Er zijn, misschien, nog enkele k eine fou
ten te vinden. De beredeneerde mededeelingen
van .Willem Niekerk aangaande zijn vroeger
leren en ook het verhaa', betrtdïem..'e de
rampen, welke zijn vaier overstelpten, zijn
te keurig geconstrueerd en staan ietwat ge
kneld in het stuk. De schrijver vond het
noodig, (ioör die verhalen een IngisoK ver
band tusscheu het een eo het ander te leggen,
doch het accent dtr vertellingen, scheen in ij,
te zeer passend aan een van buiten geleeid
lei-je. Ook zal Louise in een zich opwindend
gesprek met haar moeder niet gtv.egd heb
ben: VVillem is in den laa'sten lijd etugyer
die door het vrouweavriagstuk heenloopt,
u moet de kwestie breed opvatten en in de
kiem be^udeeren, beginnende hij het
moederrecht. U kunt dan, "oortgaand, >ien, hoe met
het privaat bezit het vaderrect t ontstaat, hoe
diit liet begin is van de déca lence van de
vrouw. U moet haar positie besludeeren bij
verschillende volker.
O, ik heb genoeg te doen en voel niets
voor de zaak (hij wil weggaan en groet mevr.
Klaarbeke). OudertUïSchtn komt binnen een
vrouwelijke telegrambesteller, de dokter
komt deze tegen, a's hij uit de restauratie
gaat, lacht, kijkt scauius en roept hard op
tegen mevrouw Klaarb-^ke;
Daar is er goddank! wér n, zoo'n
manvrouw ! (nf).
De telegram besteller !a-jht, zet haar fiets
in den gang en komt birnen. Zij heeft een
donkerblauwen trotteur aan met kort jat ijaet
met vergulde knoopen en een petje op, is
dik, haar figuur komt goed uit, koit haar,
gaat zitten en bestelt een kop chocolad -.
Daarna komen linnen een modis'.e en een
vrouw met pet op, waarop agent R. V, B.
(Rijks7erzekeriugst->ank).
De modiste ziet de telegrambestelster en
vliegt op deze af.
Neen maar, hoe gaat het je, Marie, dat
is leuk, dat ik je hier zie!
Marie: Uitstekecd Joh, zooals je ziet,
geiund als een viech in 't water, 't Is nu een
gejond leven, dat ik leid, altijd in de lucht,
heerlijk !
Joh: Ja, a's je dat vergelijkt met het
leventje van vroeger, altijd in zoo'n klein
kameitje te moeten naaien, ie moeten pikien
den heelen dag ...
M.: Ja, en dan die hongerloonen! Je kant
niet op tegen die fabrieksprijzen. Onmogelijk,
en dan weri je ziek en dan kwam er bloed
armoede ..,
. J.: (bestelt een broodje). En is 't werk nu
prettig wat, je doet, want je zult l och nog
wel wat anders moeten doen dan
telegramen somberder dan oo'<t" Zóó zal ze, vermoe
delijk, wél geschreven, maar niet gesproken
hebben. Het zijn kleinigheden. Want ge
noemde feilen tas'en het werk, als geheel,
niet zoo schadelijk aan, dat de pittige kern
klein of onzuiver er door werd. De kern bleef
behoudan en die is, de in beeld en bjtsini*
gebrachte werkelijkheid van een man met de
hierboven gangedui Je eigenschappen, die met
taaie volharding hardnekkig vecht tegen de
overrompeling zijner dwaze en
gewichtigvoelende" omgeving, die de pijtlijkste en
zotste verwijten moat verkroppen, tot aan
geboren eigenschappen als zwaarmoedigheid,
vreesachtigheid, menschenschuwheid, voort
komend uit eeu neurasthenibch gestel, hem
overmeesteren en hij, ziek van verdriet, zijn
huis uitvluchf.
In het eers'e bedrijf zien wij den man in
eenvoudig huiselijk en rustig geluk met zijne
vrouw. En onmiddeliijk schetst de schrijver
het onbevreligde gevoel' van Louiee Niekerk.
Al haar vragen en beweringen zijn de
snelverschijnende en snel-verdwijnende schimmen,
die bleek rijzen uit een verfijn l zinnelijk
leven en zij zijn het die een degelijk harten
een scherp verstand zullen omnevelen en
doen tuimelen naar omlaag.
In het tweede oedrijf is de strijd volkomen
en verjaagt het gezond verstand van Willeoa,
in hartstochtelijk uitge-proken re Ie, de leugen
achtige Fantazie". Prachtig heeft Marce.lus
Emants het opstandige hart in dien man
doen gloeien. En in rechtrnatigen toorn gee
selen de inhoudrijke zinnen, die hij zegt, het
ziekelijk gevoel" van Louise.
Maar a's ik dan toch alles zoo gevoel,
zoo zie...." jammert Louise
Wat zie-je? Wat gevoel je? Je ziet riiets.
Je kunt niets zien! En voelen.... wordt
ie:s dan waarheid als jij je varbeeldc 't zoo
te voelen? Vat je met dat jij al dat
letlijks maakt.... dat jij 't schobt.... uit
het niet...." Zoo toornt de ander haar tegen
en de overwinning se h ij et beslist.
Miar als dan in het derde bedrijf de voor
Willem zeer wreede waarheid blijkt, dat.zijne
vrouw, achter ziju rug om, iiuanciael ge
knoeid heeft met en geld geleend heeft aan
haar broer, den speelzieken maniak, die alles,
met behulp van zijn systeem, verloren heefv,
als dan blijkt, dat ook de moeder geld uit
de kas eener Ve.eenigicg voor verbetering
van verwaarloosde kinderen ' heeft genomen
om zoon lief, ? 't toch immers m'n kind
niet-waar en ik mag Hendrik niet in de steek
la en?", te helpen, d;in overdondert dit
co nplex van feiten nog niet zijn gezond
denkend hoofd. Dan zal hy, de een na da
an Ier, met geld helpen. Ferm en flink is de
karakterteekening daar volwin-en. De man,
die, rnannt'lijk-kraclr.dadig, links en rcciits
helpt. Doch als daarna ele scaimmen zich
opiiieuw opdringen en snerpend krassen dat
hij krenterig" is, dat hij geen fantazie"
bezit... dat.... dan ia hij het evenwicht
kwijt, dan wordt hij waanzinnig, dan
verLat hij da vrouw, die verbijsterd starend
acuter blijft.
Voor hen, die weten dat er in ons land
grooter en dieper leed geleden wordt, dan in
bovenstaand gezinsleven werd uitgewerkt,
voor hen, die rusteloos zwoegen, dag aan dag,
dat leed te bee den in goddelijke
recntvaardiglieid en mildheid, beidt-; t.a.1 Euianrs'
J'Vtnlaiie te art liuiëei" zijn. Maar voor he"m, die
?ici niei gaarne schaart in da nj'-'ii der vele
lijdeis aan liyper-aesthesie, iu een lijd van
zoekers ea strevers! zal EmaLts' FattHizie
om bovenstaande redenen, een tooueelspel
zijn vul bbiteugewone kwaliteiten.
FRANS HUI.LE.MAN.
Bibliotheken Gooszen, van Hamel.
Vogler e a.
Bij de tirma Burgersdijk en Niermatu te
Leiden zal van 2?14 Dec. a. s. een zeer
uitgfbteide boekverkooping plaats hebben. De
catalogus (p'.m. <>200 nrs ) is verschenen en be
vat standaard weiken, tijdschrifter, zeldzame
boeken, etc. afkonstig o.a. uit de boe
kerijen van prof. dr. M. A. Goossen,
oudhooïlecraar in e'e dogmatiek,
zendin^Ewezen en kerkrecl t aan de Universiteit te
Leide-n, wijlen pre f. dr. A G. van Hamel,
hoogleeraar ia de Fran-che taal ea letter
kunde aan de Universiteit te Groningen,
wijlen dr. ,1. G. Voaler, dr. in de klassieke
letterkunde en rector van liet Gvmiia?ium
te Midile burg, en meerdere groote PU kleine
verzamelingen, ook op Rechtsge'eerd gebied.
Onder metr de \olgeade rubr.ektn:
Trieo'ogii% kerkgeschiedenis, wijsbegeerte
van den od^dien>t, eti.ie-k, mystiek, zending
eir/., philosopLie, geschiedenis en
aardrijksmen bestellen ?
M.: Ja, sorteeren moet ik ook. Toen ik er
pas was (je wiet wel, dat baantje is pas in
werking getreden) waren de mannen wel wat
jaloerse'.! en zeiden, 't was hun het brood uit
d^n mond nemen enz maar nu zijn ze er aan
gewend en een vrouw vinden ze toch altijd
veel te aardig om erlang boos op te zijn.
J.: Gevaarlijk, zeg, wess rnaar voorzichtig,
je bei,t nog zoo jong .. .
M. : Nu heb ik beter loon, kan mijn moe
der onderhouden en als ik een ongeluk krijg,
betaalt de Rijksverztkeringsbank me uit,
altijd als het in verband is met mijn bedrijf
natuurlijk.
J : Ja, natuurlijk.
M.: Nu, ik moet weer gauw weg, da»,
grott ze thuis hcoi !
J : Dwag!
Terwijl de telegrambestelster met de fiets
er uit gaat, komt er binnen een Insf.ectrice
van den Arbeid (dit staat op haar pel), die
haar fiets in de gang zet en binnenkomende
naar de agent K. V. B. toetreedt, haar groet
en aan haar tafeltje plaats neerut.
Mevrouw S u l t a n i : Zoo, zoo Bosdonk,
boe s1a*t 't leven? Goed? W<ór op uit ge
weest, werkgevers bezocht, loonlijsten geïn
specteerd? Dat is dageiijksch werk, niet waar ?
Vt el ongevallen ?
Bosdonk. Natuurlijk. Zeg 'reis, ik ben
daaimt naar die fabriek geweest van Meijer
en verscheidene machines waren nóg niet
beveiligd.
S : Xota bene, ik ten er een paar dagen
geleden geneast en t eb toen den
werkgevngezegd, als binnen twee maal vier en twintig
uur die hekjes en wat al nog met r, niet
aangeoracht waren, dan zou ik er rapport van
maken 't Is goed, dat je 't me zegt, ik ga
er straks direct heen.
B.: Die loonlijsten, dat is me ook een
ergernis, soms zijn ze in 't geheel niet bij
gehouden; wij hebben tegenwoordig een con
troleur nuè.
knnle (vooral van Nederland"1, 'Rechtsgeleerd
heid, staatswetenschap, ttaathuishoudkundp,
Oostersche taal en letteren, Hoogduitsch,
Engelsch, Noordsche talen, Slavisch,
Nederlaridsche taal- en letterkunde, Franscb,
Italiaansch, Spaansch, klassieke philologie,
kunstgeschiedenis, plaatwerken en eenigg
boekenkasten. Te zien Vrijdag en Zaterdag
29 en 30 November.
Inhoud van Tijdschriften.
De Nieuwe Tijd, No. 11: De krisis in de
Katholieke Kerk, door W. H. Vliegen.
Vakbeweging en parij in België, door A. B
Soep. Een en ander uit en over denstryd
tusschen arbeid en kapitaal in de
Rotterdampche haven (slot), door tl. Spiekman.
Nieuwe historisch-materialistische literatuur,
II, door W. van Ras-esteijn Jr.
Vakvereeniging en coöperatie, door R. van Wezel.
Antwoord aan Van Wezel, door J. v. d. Tem
pel. De Vere!endungs''theorie volgens
prof. Treub, (i-lo'), door F. van der Goes.
E gen Haard : Verloving, door G., I. Ne
derland voor honderd jaren, door Generaal
W ppermann, l, met af b. In en op de l?ype
(\ieuw-LoosJrccht), door G. d. V., met af b.
De Toevlucht voor behoeftige te Amsterdam,
door BöHke, met af b. Vleiend, Haagsche
schets, door F. B. v. B. Mevrouw .. . aan
f ene jonggetrouwde vriendin, eloojJ. H.van
der Duisen, Verscheidenheid. Feuilleton.
. .. Ver'egen wandelgasten'.
Annterdaowbe vrouwelijke studenten vereeniging.
L. J. Veltman, -t. De nieuwe rijwiel bran
cards. Vreeselijke toe-tand.n in Amster
dam, alles met afbeeldingen.
VOOR DAMES.
Een groote. Sagcnbnek. Een reis door Sagec-,
Legeuden- en Sprokenlanl, met kinde
ren, klein en groot, aan de haod van
NEI.LIK compleet in zes deelen, ieder
deel ?1.20. Uitgeversvereen. Vrede''
'?i den Haag.
Dit is een boek van groole
vertrouwlijkheid Ik zeg b'ek. \\anthoewelditwerkvan
Nellie iu ZPS dealen verschijnt, waarvan er twee
uit z>jn 1), kan ik het toch niet anders voelen
dan als n geheel, n groot werk heerlijk
al door zijn omvang Ken boek vol sagen,
sproken en legenden Is daar op zichzelf al
niet iets sprookjesachtigs in? Een boek dat
maar niet rondslingert, dan hier dan daar,
m?.ar dat zijn eigen plaats krijgt. We hebben
z; zoo weinig meer die vertrouwüjk-groote
boeken, die hun eigen plaats hebber, hun
eigen leviii maken. In den winter, als de
avond vroeg inva't, buiten de koude wind
huilt en raast en we dichter om 't vuur
schikken, halen we 't uit de kast; een leest
voor en we luisteren met elkaar naar de
dwaasheid en oolijkhei.l van de kabouter?,
nair hun toorn die te vreezen was of v e
beluisteren het geween en geklaag van
betooverde prinsessen en gevangen jonk^rou
wen, die verget fi op verlossing wachten.
En in den dag gaat 't kir-d er langs e-u ziet
er naar, in zijn blik s'ille verstandhouding,
daar weet hij zijn helden en jonkvrouwen.
En zijn ziehje droomt hoe hij di^ droeve
jonkvrouwen verlost ach, ah hij toen
geleefl had !
Dat groote bonk wordt een dierbaar, warm
plek;e in 't iiu's.
Iv- zit < en ou'zag'ijke arbeid achter dit
weik. In haar inleiding verte t Nel ie hcezij
uit allerlei bronnen, uil hi-torische en folklo
ristische geschriften haar ?agen en legenden,
niet alleen die v.ui a'.'e landen van Europa,
maar ook van d; wereldilt elen daai buiten,
ver amelde. En niet alle-.-n ver jatnelde, maar
daar zij haar «eik in de eer^e plaats voor
kinderen b doelde, moest er gekeurd en
geschift, worden. Voor ouderen is de verza
meling van die versc!ii!ler.de sagen, ik ,-ou
haast zeggen van die versi billende typen van
sanen, zeer be'anavtekkeud. In haar zuiver
heid en ech'htil toch geven ze het beeld
van het land. van de streek die ze voortbracht.
Wat e<n goede hum r zit er b.v. niet in
die eers'e vertelliii/, onderden groep Neder
land, de IVtiimenjongen (Frieslaii'i). Een
koning heeft groolen lust in pruimen, zoo
groot is die lust, <°at hij zijne doe iter beloofc
aau wie hem in den wiutesr pruimen bezorgt.
Een boertnkmae.n be?.orut ?.e. hem eindeliik.
manr nn eif-clit do koi !n£T een onmoo^lïjk
werk uit ie v<>ei'ui, in i'n huop zijii uuchiei
te behouden. Dit is t.et gewone verloop; de
onmoogiijk te volvoeren taak is de inhoud
van vele spukeri. Maar in Holland gaat de
mi er. aar iji^t op d'akenjacht of moet uit
diepen afgrond de schat opbrengen de
boerezoon moet twaalf konijn'jes in den
ochtend in het ve'd los'a'en en ze in den
avond alle twaalf terug bezorgen. Er is iet*
nuchters en oo ijks, iets boertigs in die ver
telling Zoo ook in die een
HymthamphöuvaH (uit het Friesche volkslever). Dan
de Brabaiitsche rnet hun snaaksche
kabouS. : Ja, voordat alles in de puntjes zal
f.ijn, zal 't wel h el lang durtn (beiden
luiichei )
Kwu binten een dame, gewoon gekleed
n:o; een matelotje op, een portefeuille in de
hand ; ze gaat zitten aan een tafeltje, bestelt
wat: ooi ariiveeren oen pat;r verpleegsters,
die aan een ander tafeltje plaals nemen.
tderwijl komt binnen een bojr met een
doek om het gezicht. Hij kijkt overal rond,
verbaasd zooveel vrouwen te zien; vooral op
de ageut van de Rijksver.'.ekeringsbank houdt
hij zijn bik gericht.
Na komt de kellnerin en vraagt hem wat
hij il.
Ja, ik zal oe zeggen, maar zegrnieerst,
die daar rnet die pet, is dat een vrouw of
een man ?
Dat is een vrouw, een agent van de
Rijksverzrkerings"ank.
W:"u ? nen wief? waarveur dan die pet
op? De Rijksverzekeringsbank, is dut die
bank, die so vetil duten kos en waar de
menschen, die een onge'uk kriegen, so lank op
hun duten mosten wachten? (De agent van
de Rijksverzekeiingsbank proest het uit).
De boer: Ik zal oe zeggen, jufier, ik'bien
hitr gekommen frug; hij 01 IH op 't darp is
geen landdokter (dejull'roaw met 't ffrttelotje
op, die juilïouw Termens heet, spitst 't oor)
en ik het 700 razende kie-'pien, die kies mot
er uur, waar mot ik heen ?
Jnil'r. T: O, d.it komt goei, vadertje,
kom maar hier. ik heb juist al mijn instru
menten hij me, ik zal je even helpen. (Zij
haalt 't een en ander uit Ie po: tefeuille).
De boer: Wat blief! jij, een tanddokter,
wou jij met je kleine vingertjes mien kies er
uut hoalen ? .Mankeert 't jou in je kop ? Daar
het jij immeis geen tracht veur. Jij, een
tanddo'ster, een vrouw ? Zeg, waarom blijf
je niet in je huushouden en bak een lekkere
biefs uk, zooals mien wief? Wat zal ze lachen,
mien wiel!
Juli>. T.: Ileu-ch, ik kan je best
hel40 «anti par
Koopt geen Zijde!
zonder eerst si alen onzer gegarandeerd
soliede prachtig mooie nouveautés in
zwart.witen gek', gevraagd te hebben.
Specialiteit: Zijdes" offen voor
Bruids-, Bal-, ezelschaps- en
Wandeltoiletten en voor Biouses,
Voering >n', van 60 cen'.s tot 9
gulden j er Meter,
Wij verkoopen direct aan par
ticulieren en zenden de gekozen
zijdensu fi'en franco vracht en
rechten aan huis.
WnZin & Co., Luzern H26.
(Zw tserland^.
ZijdestofTan-Export. Kon. Hofl.
E c M V i aio r i a wat e r
v- l OBEBLAHNSTÉW"'-.
Echt Victoriayvater
, OBEHLAHNSTEIN .. /
Piano-,
OrgelMcyrn«s «
ARNHEM KONINGSPLEIN.
VLEUGELS en PIANO'S
in Koop ei in Huur.
REPAREERT]* STEMMEN RUILEN.
HEDERLANDSCHE INDUSTRIE
TER VERVAAROIGING VAN
Geilt, prijscouranten, attesti n m lijst
onzer contractanten worden gaains d jor
ons franco or» aanyrage toegezonden.
BOÜiT , UftSP£ET
o d.
VEMÏ.
Inlicht, b/d. Vereeniging Kantoren
voor Vaste Goederen in Nederland te
Nunspeet.
pen. ik heb meer kracht in mijn l anden.
dan je wel denkt.
De b.: ! weggaand--). Xren, dank je hoor,
ik vertrouw mijn facie niet aan jou v handen
toe! Dag Jullers! (In zich zelf) Wel, God}
beware n,e ! So veul vrouwen t ij n er in de
wereld, viel rueer dan mannen, dat hei ik
wel eens gelezen in een krant en toch /.ijn
het geen vrouwen. lek bluf maar lievtr iu
mien darp met mien wit f en mien koeien (af;.
Als hij weg is, proesten ze 't allen uit.
Sullimi. Nu, diékomt óók met de
nachtgchui", hoor' Wie weet uit wat vo r dorp!!
Terwijl a!len verder eten, komt er op eens
binnen een vrouw, maar men kan dinc! aan
haar zien. d«t het een verklei de man is.
Het is Jan Smit, de br. van de kellneiin,
hij gaat direct naar deze toe, d e hem ver
baasd aankijkt.
Kellnerin: Zeg, Jan, ben jij 't of ben
je 't niet ?
Jan Smit: Ja, zeker, ik ben alleen ver
kleed a's vrouvv !
K. : Hoe kom je daar nou bij, zeg, ben je
gek geworden ?
S.: Neen, alles behalre, dat zal ik je be
wijzen. .Ie weet, ik zoei al zoo laug een
baantje en nergens Kou ik ten ebt. Op allerlti
adrertenties tchri ef ik, geenpntwo rd. 't Was
om den moed er bij te verliezen en toen ben
ik op een goede gedachte gekomen. Ik der.k
zoo bij me zelf, ik verkle'd me als vrouw,
v. ait tegenwoordig krijgen de vrouwen meer
baantjes dan de mannen, niet alleen, maar zij
krijgen de betrekkingen van mannen. En ja
we', ik verkleed me, mijn haar ne'jes geknipt,
meld me aan een kantoor, waar ik wis', dat
ze nog lui noodig hadden en ik ben ge
slaagd. (Pa'hetisct ): Zóó ver is 't nu a! met
het ferninhme gekomen ! ! Man Brouwen moe
ten ze htbben, anders niit l !! *
Scherm valt. -?,