DE AMSTERDAM ME K WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Ho. 1586 lange beenen geven en te breeden mond maar de dracht van baar typeering ia zwaar der. De haten] kheid is roekeloos geworden in plaats, van burgerlijk. Het figuur ia totaal onschoon gemaakt, aan compositie wordt niet gedacht. Maar regelmatig keert een be paalde maatschappelijke stand in een bepaalde caricatnur terug. Er is weinig variatie. Het wordt een soort formnle;de persoonlijkheid van den teekenaar, licht te begrijpen, verliest beweeglijkheid in zijn uitdrukking. Een derde soort is meer guitigheid dan satyrieke prent. Ze neemt bepaalde gebeurtenissen op, een zeilparty, een roei-uitstapje, ze teekent wat dames, wat heeren en laat die een dwaas heid zeggen. Ze is eer guitig. De vierde is scabreus. Ze teekent de toestanden waaraan de libertijnen zich in ons Holland kleintjes aan te goed doen: wat kant om een been, en decolleté, een dominee en een cocotte; een slaapkamer met een lamp, een bed, wat wir-war van kleeren en van lichamen en ze steunt dit alles dat van zeer geringen geest is (waarin de Franschen en attici alleen fijn kunnen zijn) met een légende eronder, een onderschrift lat de teekening en de saveur daarvan verhoogt voor de bloed-looze uitgaanders, voor meisjes zieke studenten, of voor zeer deftige oude heeren met verhit hoofd na te veel wijn en te veel z vaar eten. Dit soort werk is guitig bedoeld, grof in zijn «wier, en niet wel helder zonder 't onder schrift. Dan komen de betere goorten : 1°. die cynisch haat, of 2°. die een type vindt en zoo belachelijk maakt. Die cynische haat heeft een geweldige macht voor den intellectueel; ze zoekt eer de «tand die belachelijk is, of het belachelijke sterk typeert dan dat ze overdrijft. Ze geeft het lichaam eenvoudig wel schijnbaar, ze geeft het lichaam niet on natuurlijk neen, ze zoekt alleen die wijze van staan, wijze van rijden, wijze van gaan, die het overdrevene het sterkst karakteri seert. Ze zoekt het karakteristieke van het o verdreven e, dat den stand, het milieu etc. eigen is. En ze laat daaruit de woorden voortkomen. De teekeuing is het noodzake lijke, het woord legt alleen de teekeuing uit, is eigentlyk niet van twee dingen een maar van een geheel klein part. Dan komt nog zij die het type maakt; de duitsche huis vader etc., de duitsche fabriek, de duitsche dominé: zij kan zeer krachtvol zijn. Ten slotte komt de my alleen belangrijk zijnde satyre: die de haat of de verachting tot de schoonheid brengt; die het tijdelijke alleen als een klein deel aan zich heeft, het Eeuwige grootendeels; die Innerlijke weideen geeft, en die wie ze gaf of portretteerde hatend, of koel verdoemde voor eenwig merkt. De groote satyre is even zeldzaam als eerbied voor schoonheid in Holland. PLASSCHAERT. die boven zijn stand leeft. Die iemand" is ons museum Boymans. Het 'is bekend, dat het met de bescheiden jaarlijksche ?subsidie van dit museum door gaarids vele voeten in de aarde heeft, wanneer e aankoop van een of aader kunstwerk aan de orde is. Op dit oögenblik ia men in extase over een schilderij, Landschap met koeien" van Willem Maria die, aan Boy mans in bruikleen afgestaan, voor een som van plas. minus twintig duizend gulden te koop is. Beymans in verzoeking l Maar... twintig lapjes van duizend: hoe daar aan te komen? Evenwel, waar een wil is, daar is een weg, al valt het te betwijfelen, of, dien weg be wandelende, het hinkende paard niet achter aan zal komen. Het plan is zeer vernuftig. Men heeft namelijk de inschrijving geopend op aandeelen van ?500, niet rentegevend, en bij loting binnen vijf jaren af te lossen. De zaak is dus zóó gesteld: aangenomen, dat het bedrag volteekend wordt, waarop kans be staat, dam, werkt .men. zich voor minstens vijf jaar zóó reddeloos vaat, dat «r abso luut geen sprake kan zijn van aankoop van gedurende dien tijd te koop komende kunst werken, die wellicht van meer belang en bovendien belangrijk goedkooper zouden zijn dan deze wel goede, maar in lang niet alle opzichten superieure vroege morgen." Ik" vraag met alle respect voor Willem Maria' kunst: miskent dit provinciaal museum zijn positie niet ten eenenmale en speelt het ten believe van eenige beethoofden het algemeen geen kwade part? Het getij voor den aankoop van kunstwerken der Haagsche school is nu eenmaal verloopen. Wat men nu nog machtig kan worden, gaat er grif tegen fancyprijzen in. Ligt het na op den weg van ons museum een kapitaal te besteden voor n enkel schilderij, die zal komen te hangen in de povere en kunstmoordende zaal voor moderne kunst? Ik zon zeggen: laat men, nu van de Haagsche schoolafdeeling toch niets van belang meer te krijgen is, de aandacht hoofdzakelijk bepalen tot typische werken van oude kunst. De Jan Porcellis heeft heusch geen twin tig mille gekost, bij lange na niet, en ik be twijfel, of er bevoegden zijn, die dit prachtig zeestuk zullen stellen beneden de Willem Maria! En wil men moderne kunstwerken koopen, dan is het m. i. verstandiger zich tot de jongeren te wenden, wier werk nog niet zoo bovenmate door den kunsthandel is opgedreven: Mevr. Bisschop, Konijnen burg, Verster en eenige anderen. Ik vermoed, dat mijn redeneering aan de zaak niets veranderen zal, maar toch acht ik ook met het oog op de toekomst protest nuttig en noodig. Eerst de nietgelukkige Voerman, nu weer de dure Maris. Waarlijk, 't is, dunkt mij, al heel wel zoo! Treedt de ijverige directeur Haverkorn in het volgende jaar af, dan zal de nieuwe functionaris gedurende geroimen tijd tot machteloosheid gedoemd niet op fluweel zitten. A. v.- V. Kunst- tentoonstellingen. Van de werken van Willem Koelofs ia deze week bij Voskuyl op het Spui te Amsterdam eene tentoonstelling geopend. * * * Het tweede gedeelte der col'ectie oud heden,kunstvoorwerpen, schilderijen, Indische oudheden, Indische wapenen en Japansche kunet, is 17, 18 en 19 November te bezich tigen, in het Gebouw Haagsche Kunstkring" te 's Gravenbage, om er 20 November en volgende dagen verkocht te worden door den expert J. Schnlman. NIEUWE UITGAVEN. Set J. B. C., door mevr. VAN OSSBLBN VAN DELDE». Naar teekeningen van Louis NAE?WA1ZBN. Een gecartonneerd prentenboekje, uitgegeven door L. J Veen te Amsterdam. Vereenzaamd, door W. GHAADT VAN ROGGEN. Amsterdam, Van Holkema & Waren dorf. Lente, door CYBIEL BUYSSE. Bussum, C. A. J. van Dishoeck. Koning Lear van Shakespeare. Uit het Engelscb, door dr. E. LAUWEES. Busaum, C. A. J. van Dishoeck. ED. SCHTJKÉ, Groote leeraren der Oudheid. Hermes-Pythanorae, vertaling van A. J. J. HATTINGA RAVEN. Amsterdam, C. L. G. Veldt. Op Vijverhoek, door F. J. HOFFMAN. Geïllu streerd, door W. K. DE BRUIN. Hollandsche Jongens, door CHR. VAN AB COUDE, geïllustreerd door A. RUNCKEL. Alkmaar, P. Kluitman. De Vlam des Lfvens, naar het Duitsch, van KAKL FEDBRN, door H. A. LESTUEGBON. Schoonhoven, S. & W. N. van Nooten. L. VAN DEYSSEL, 10e bundel, Verzamelde Opstellen. Lilia, door CÉCILE DE JONG VAN BEEK EN DONK. Amsterdam, Scheltema & Holkema'e Boek handel. Wereldbibliotheek". De Bei» om de Wereld, door CHARLES DAEWIN, uit het Engelsch ver taald, door J. Brandt, 2 deelen. Geleerde Dames, blijspel in 5 bedrijven, door J. B. P. MOLIÈRE, vertaald door W. J. WENDEL, met inleiding van mr. J. N. VAN HALL. Catherine, door M. ANTINK, 2e druk. uit gaven van de Maatschappij voor goede en goedkoope lectuur, Amsterdam. Legervorming en Legerorganisatie in verband met herziening van de militie- en landweerwetten, door W. J. J. HASSELBACH. Haarlem, Vincent Loosjes. Oulliwr's reizen, bewerkt onder toezicht van C. JOH. KIEVIET, geïllustreerd met gekleurde en zwarte platen. Amsterdam, Van Holkema & Warendorf. On» genoegen. Bibliotheek voor jougens en meisjes. Bert en Bram, door CHR. VAN AB COUDE, geïllustreerd door A. RUNCKEL. Alkmaar, P. Kluitman. Sprookjes, van NELLY HOEKSTRA KAPTEYN, Ie bundel. Amersfoort, G. J. Slothouwer. Wij zijn Jong ? door NANNIE VAN WEHL. Amsterdam, L. J. Veen. Godsonteering. Roman uit de Christelijke wereld, door DAAN VAN DER ZEE. Amsterdam. Van Holkema & Warendorf. Internationale Scheurkalender voor hetjaar 1908. Zutphen, W. J. Thieme. Recepten- en Menukalender voor het jaar 1908. 'sHage, C. Bredee. Wekelgksche Scbeurkalender. De Elf Pro vinciën voor het jaar 1908. D mmim wel. Te oordeelen naar de verschijnselen aan de oppervlakte is de toestand in de laatste acht dagen eenigezins verbeterd. De effecten beurzen leggen een rustiger houding aan den dag en op de geldmarkt is de spanning eenigszins minder geworden. In New York zijn de koersen voor call money wat lager, in Londen en Berlijn behoefde men niet tot verdere disconto-verhoogingen over te gaan, en hier ter stede is geld thans ruimer dan in eep vol jaar het geval was en kunnende banken nauwelijks .plaatsing vinden voorde groote bedragen die zij op call" of prolon gatie willen uitzetten. Wij spraken van verschijnselen aan de oppervlakte. Inderdaad is de innerlijke toe stand lang niet zoo bevredigend als uit de lagere geldkoersen zou zijn op te maken. / -' *? faciliteiten zonden zijn gedwongen, indien ook hier het wantrouwen dieper mocht in vreten, en een plotseling opzeggen van credieten op groote schaal noodig zou zijn. Onder deze omstandigheden is het plicht voor ieder, die zich van zyn verantwoorde lijkheid bewust is, om eenerzijdg^ te waar schuwen tegen roekeloos speculeeren, maar aan den anderen kant in het licht te stellen, dat de innerlijke toestand hier gezond is, niet alleen voor zoover het groote pabliek betreft, dat thans meerendeels niet overmatig is geëngageerd, maar eveneens voor zoover onze groote Bankinstellingen aangaat. Dat deze hare positie volkomen liquide hebben weten te houden, blijkt voldoende uit het boven gezegde omtrent de oorzaken der geld ruimte. Intusechen dient het publiek zelf een handje mee te helpen. Wanneer men millioenen depositos opvraagt, zooals in de vorige maand blijkens de jongste Staten van eenige onzer groote banken ij geschied, dan dwingt men de banken noodeloos hare facili teiten verder in te krimpen en benadeelt men derhalve de duizenden, die voor hun bedrijfskapitaal van hulp der banken afhanke lijk zijn. Hoogst betreurenswaardig is het derhalve, dit er thans individuen worden gevonden, die om verdachte redenen de noodelooze opwinding trachten te voeden. Geeft men er zich wel rekenschap van, wat dergelijke Hyena's van het slagveld" be oogen ? Indien het gelukt, het publiek dol te maken, indien millioenen en millioenen bij de Banken worden opgevraagd, en indien deze, om hieraan weerstand te bieden, haar prolongaiieposten moeten laten afloopen, dan worden reusachtige executies onvermijdelijk, dan krijgen we ook hier wellicht een beurspaniek, en ... dan kunnen zij, die hierop aan hebben gestuurd, tot lagen prijs goede fondsen be machtigen, of wel baisse-po jities met winst afwikkelen. Ongetwijfeld is dit spelletje door zichtig genoeg, vooral als het uitgaat van lieden, die het reeds vroeger een tijdlang met succes hebben gespeeld, maar het niet noodig achtten aan hun eigen verbintenissen te voldoen, toen het getij keerde. De goe gemeente verbeet dit echter spoedig en als de vos de passie preekt.... Ik hoop, dat het bovenstaande er toe zal bijdragen, wat meer licht te werpen op de trucs waarvan men bezitters slachtoffers wil doen worden. Als men zich niet noodeloos laat bang maken, zullen onze Bankinstel lingen niet meer genoodzaakt zijn voortdurend voorschotten etc. op te zeggen. Ter beurze zullen wij dan wellicht wat Call" en Proll" moeten missen, of althans wat duurder er voor hebben te betalen, maar handel en industrie zullen er van proflteeren, daar zij niet meer onnoodig behoeven te worden gekortwiekt. En per slot van rekening moet dit toch den doorslag geven. Gaat men daarentegen voort met ,de geheel noodelooze onttrekkingen (het geld is immers bij onze Banken, wier Bojiid|\eit niet op redelijken grond kan worden betwijfeld, wel zoo veilig als in oude kousen of latafels), dan roept men zelf de booie,;g3esten op, waarvoor men zich door zijn onttrekkingen wil trachten te vrijwaren. v r «l ... ^ Na "het vébriHmilBySéhoeft het ,geen be toog, dat wij<fde^|J|^iajDid nog niet als vol doende opgeklaard beschouwen, al is de stemming e"'p ifl«^fondgenmarkt, dank z\j het ruimere geldi: lQ:<i%«J«»t8je week ietwat beter geworden.. Het,..komt ons dan ook voor,dat speculanten de gr(potste omzichtigheid in acot dienen te bljjveit" hemen, teneinde niet on,«t-. V * De Lord-Bisschop van Londen predikende voor de bezoekers van de New-Yorksche beurs in Wallstreet. In plaats van op een verbetering, wijst het ruimere geld juist op een slechter worden der situatie. Wat toch is het geval? Opge schrikt door de gebeurtenissen in de Vereenigde Staten, zijn ook in Europa velen wantrouwig geworden. Hier te lande hebben wij er de doorslaande bewijzen van gezien bij de runs" op de spaarbanken te Rotter dam en Utrecht. De groote Banken, die onder deze omstandigheden nog meer dan zij reeds in normale tijden plegen te doen, voor een zeer ruime kas moeten zorgen, ten einde op alle mogelijkheden te zijn voorbe reid, nemen hare maatregelen in dien zin; voor een groot deel komen deze hierop neer, dat credieten worden ingekrompen, om geld vrjj te maken. Ten einde deze gelden niet geheel renteloos te laten liggen, worden zij gedeeltelijk ter beurze uitgezet. Vandaar de plotselinge verruiming van geld, waardoor wel is waar de fondsenbeurs gunstig wordt geïnfluenceerd, maar slechts ten koste van ?en betreurenswaardigen druk op het eco nomisch leven van ons volk. Den Banken kan hiervoor natuurlijk geen verwijt treflen. Het is beter, dat zij thans handel en nijver heid eenigszins in den klem brengen, dan dat lij later tot veel grooter inkrimping harer verwacht voor nieuwe moeilijkheden te wor den geplaatst. Dat neemt niet weg, dat een groot aantal fondsen thans op innerlijke mérites zeer aantrekkelijk is te achten. Wij spreken nu niet eens van obligatiën, die op den duur ongetwijfeld een veel hooier ni f eau zullen bereiken, daar de daling alleen aan den abnormalen toestand der geldmarkt was te wijten, waarin te eeniger tijd een wijziging zal moeten komen. Goede dividendbetalende aandeelen verkeeren in hetzelfde geval, hoe wel b« deze de kans op tijdelijke dividend vermindering in aanmerking moet worden genomen. Zelfs een deel der lichte" fondsen is echter thans verre van duur. Wy denken b.v. aan Steels, een lievelingspapier onzer locale speculatie. (Jit een dezer dagen verschenen expos van den president der maatschappij blijkt, dat ginds de oprichting in 1.901 het reusach tige bedrag van 346,000,000 $ gelijkstaande met bijna drie kwart van de uitstaande gewone aandeelen, voor afschrijving en voor aankoop van nieuwe bezittingen is besteed. Het water" in de kapitalisatie moet op die wijze spoedig verdampen, als de Trust nog eenige jaren even goede resultaten weet te behalen. Voorshands zal men echter op een vrij sterke inkrimping in de ontvangsten moeten rekenen, als gevolg van de mindere bedrijvigheid in zaken en het is geenszins uitgesloten, dat dit een verdere prijsverlaging der aandeelen teweeg zal brengen. Voor locale fondsen was de stemming hier afwisselend. Over het geheel was de tendenz niet ongunstig, vooral voor sommige Indische waarden. Een aanmerkelijke rijzing vond o.a. in Zuid Perlak aandeelen plaats, op geruchten omtrent aanboring van een nieuwe bron. De overige Indische Petroleuinaandeelen ver keerden eveneens in goede stemming. In aanmerking nemende, dat Petroleum- en Cultuur-Maatschappijen slechts in geringe mate den slechten invloed van een eventueele malaise in Europa en Amerika kunnen onder vinden, daar zij hun afzetgebied hoofdzakelijk elders, vooral in Oost-A«iëhebben, mag op de goede soorten dezer afdeelingen wel eens de aandacht worden gevestigd. Vorstenlanden, Barge Moorman e.d. zullen over 1907 vermoedelijk een hooger dividend geven dan over 1906, terwijl de koersen thans lager zijn dan een jaar geleden. Koninklijke Petroleum, Moeara Enim' en Sumatra Palemhang beloven eveneens op het tegenwoordig niveau een zeer bevredigend rendement en hetzelfde geldt van verschillende andere fondsen, die wel is waar niet als Rustige belegging" kunnen worden beschouwd, maar toch veel minder speculatief, in den slech ten zin des woords zijn, dan men vaak ge neigd is aan te nemen. Een nadeel van al deze fondsen vormt echter hun locale markt, waardoor koersfluctuaties soms buiten alle verhouding staan tot den omvang vanjvraag of aanbod. Wie zich voor deze fondsen inN-V- ARNHEMSCHE R STEENDRUKKERY « en ETIKETTENPABRIEK 7HRLUPPELL&E5ELmG. ij ARNHEM mi { TELEGRAM ADRES LITHO TELEFOON 970 LARENSCHE KUNSTH ANDELl AFD. AMSTERDAM, HEERENGRACHT 495. Zondag 17 Nov. opening van de tentoonstelling van schilderijen PD aquarellen van THE «LAS«OW- & EDIXBITRUHNCHOOL,". Beeldjes van Therese van Mail. Etsen van Toon dn Jong. Msubph van K. de Bazel. Toegang voor niet leden ? 0.50. - Leden op vertoon diploma. Sint Nicolaas. Wilt U een doelmatig, een blijvend ge schenk voorSt. Nicolaas, bestel dan een kleureii portret Peiuture Bogaerts Voldoende is toezending van photo (hoe verbleekt die ook zij) en opgaaf van gelaats kleur, oogen en haar. Vraagt gratis l'rijscoura." t. Kunstlnrichtliigen: H. BOUAERTS & Co., Boxtel. E-M-JAARSMAI VENTILEERENDE MAARDEN IAMSTERDAM HILVERSUM KUNSTHANDEL Wed. G. DORENS & Zn. Rokin 56, Amsterdam. ?top» 's v. tos FipfiintiouteniwU.C.d.li(l[F. Porcel DROVOT ?* ?+? WESSEIl &. Co. -t- -t" * LANGE HOU'rSTlUAT 7 & 2 * . TKI.KFOO* I>'TKUt.'. 874 GROOTST K INRICHTING VOOR COMPLETE MKUB1I.EKK1NG IN ALLE STIJLEN = = = = ANTIQUITEITEN = = EIGEN MEUBELFABRIEK AT?U?Rü5ö*D?CORATI?V I Ion, Dlr, Fabriek m ZitoweiteD, I i ? Ho f juwelier. i | Oudegracht E 17, utrecht. | l A W I> K L, A B R E S. j TIIIIII IIIIMIIMIMIIII MfiiiiMiimiMimiiiitiimmiiiHiiiMiiiiHiiii Zeer pschilt voor St. flicotascafan. -:- Ontwerpen en uitvoering van -:- PLAFOND- EN WANDBESCHILOERIN8 KUNSTNAALDWERK Ontwerpen, begonnen patronen en -;? -> uitgevoerd werk za. ?:- -:Voor Amsterdam verkrijgbaar t> Gez. OOI, Keizersp* 418. B4T1KS VM HEM MERCKEHS. ONTWERPEN EN TEt KENINGEN ? op het gebied van Kunstnijverheid Modern Aardewerk en Tegeltableaux. Tijdelijke aanbieding ter kennisname van een compleet stel Aardewerk voor Kantoor of Huifkamer, als bovenstaand. Franco toe zending tegen postwnsel ad ? 12.ÖO. Kunsthandel KRÜGER & 37" Noordeinde. 's-Gravenhage. Permanente Tentoonstelling v: Schilderijen en Aquarellen. L voo e EILERS&WOLF: 5S-« AMSTERDAM."^"'