Historisch Archief 1877-1940
No.' 1587
D E A M-S T E R D A M M E R W E E K B L A D VOOR NEDERLAND.
taar ceramiek en gedreven zilverkerk, geeft
de luime veilingszalen in de Doelenstraat
nu een werkelijk pompeuzen aanblik. De
bovenzaal bezit het schitterendste deel der
te veilen voorraad, onder meer het zilver.
werk- uit een beken Je oude collectie. Maar ook
nog in het'som terrain is zooveel aan oude
meubelen tn huisraad opgeborgen, of liever
met smaakvollen tact opgesteld, dat men er
met graagte rondkykt als bij een antiquair,
die moo:.e dingen heeft. Da geheele voorraad
Antiquité's et objets d'art", is in zijn voor
naamste onderafdeelingen nader aan te duiden
als volgt: Meubelen, Oj-tersch tapytwerk,
onderscheiden voortbrengselen van Ceramiek,
Cnineesuh porcelein, Zilverwerk, luxu-use
snuisterijen als waaiers, horloges etc , Bronzen
en Glaswerk, Delftsch aardewerk. Schilderijen
\ormen, als gezeg l, nu bet mindere aantal.
Belangrijke namen noemt wel de ca'alogus,
enkele heele groote zelf* uit den vroegeren
en tegen woord) gen tyd. Ik zag sltchts enkele
stutten en van de midernen trof me een
schilderijtje van Gabriel, een vroege
Weissenbruch; ook zag ik er et n kleine herhaling
vanlsraels van zyn schilderij Haiselijk leel",
dat verleden zooveel duizenden opbracht,
Haar myn me'cing het gevolg van schrome
lijke overschatting der kunstwaarde in dit
Stuk. Onder de ou Ie kunst is een zeer
opmerkelijke schilderij van de Grebber, met
Aert de Gelder-achtige kwaliteiten, een
Krui«gin*, Jacob Corneliaz. toegeschie en (een
lang niet eerste range-product uit de richting
<Jome ia Engelbreehts, vooral het hoedje is
daartoe kenteekenend) en een boerenbruih ft
aan den ouden Breughel toegeschreven, een
schilderij echter van wel wat geringe kwa
liteit voor dezen grooten naam en eerder
op naam te zetten van een zijner navolger?,
Pieter. Bal-ten bijv. O jk uit de 17e eeuw zag
ik enkele merkwaardige schil leiijen. De vei
lingen bij Fr. Muller krijgen het karakter
van were.dauctie's. \V. S.
lliifHliiiiiiMniMimiiimiMliiiMlliiiliiHintMiiiMiimiiiHiiifiimiiiitiiMi
FtiiMitisclieBataYËF,
in.
Vrouwenkiesrecht bepleit.
Bet je Wolf, intellectueele Hollandsche dame,
eisehie voor de vrouwen van haar slag hel
recht op geestesarbei I en in bet licht geven
van zijn producten. Zij stelde dien arbeid
voor noch als noodzakelijk, noch als iets tueer
dan een liefhebberij. Eua Pal ui, nagemaakte
baiones n't de derni monde, los geworden
van al wat conventie gebood in ie verhouding
der twea geslachten, n door haar
levensmilieu, n door het nitdeleven van de Revolutie
die alle banden tijdelijk verbrak, eischte het
liefde-recht der vrouw, het
huwelijk-op-voetvan-gelijkheid, en terwille daarvan zxmoodig
verandering der wetten, hoewel rij veel meer
verwachte van het rechtvaardigheidsgevoel
en de Rede.
De eerste, die tegen kwezelarij inging
heeft haar pleit voor de dames reeds bij alle
redelijke vernuften ' gewonnen vóór zij het
voerde; het betoog der tweede echter was
voor de Hollandsche samenleving veel te
onsolide", te revolutionair. Deze en gene
met wat kosmopolitischen aanleg, mocht, los
van de oud vaderandsche onbeholpenheid
geworden, tot wereldburger zijn geg.oeid, de
meerderheid bleef tjch niet verder zien dan
den eens getrokken gezichtskring; de Revolutie
was hier slechts m naam geweest, en had
hier dus niet als elders den grond geheel
omgewoeld. En zoo kreeg wat 1795 ons
bracht een typisch klein burgerlijk karakter:
politieke tiunegieterij van kruideniers en
pruikenmakers, wier hoofden door groote
woorden op hol waren gebracht. Zoodri
dat had uitgewoed, viel al wat naar boven
gekomen was'weer tejug, b'even de aan de
oude regeeringskringen naast verwante
pereonen en kiassen o ver en la veerde de Republiek
weer zoetelijk de haven der reac ie binnen. De
woorden van het Comitévan Waakzaamheid,
waarmede het, mevrouw Palm beklagende,
on» het ideaal laat zien dat het zich gevormd
had van de '.achtaardige", onderworpen
vrouw, doen voldoende begrijpen, dat zelfs
totn reeds van eenige tegemoetkoming aan
de viouweneischen geen sprake meer kon zijn.
Maar waren zij gesteld'! Gingen die
hartstochtelyk te Parijs verkondigde theoriën
nog beter, nog vuriger verdedigd dan onze
landgenoote het deed niet heelernaal
ouiten de Hollanders om, te meer daar, toen
zij kennis maakten met de Revolutie, de
vrouwenepisoie reeds gesloten waa met de
opheffing der vrouwenverenigingen door de
?iHitiiiiiiiiiiHiiiiiiiniMiiiiMliiiiiiimiiiiiMiimi
erin, zulk een beroemd misdadiger te vervan
gen. In geïllustreerde tijdschriften verschenen
afbeeldingen van da gevangenis met het
portret van Chamard, geschoren en beenig,
en dat van den heer de Kouceray, welgedaan
en met een mooien grijzen baard, die eenige
gelijkenis vertoonde met een reusachtigen
pennenwisscher.
In het over Chamaid uitgesproken do
dvonnis kwam de bepaling voor, dat het moest
wordtn voltrokken op etii der openbare
pleinen van Marnes.
Voor de eerste maal sedert
menscherjheugenis zou de hoofdplaats van
Seine-etYonne de schouwplaa's worden van een
belangrijke executie. Het ^emeen'.ebes'.uur
had uitgemaakt, dat de gu.llotine zou vorden
opgericht op een onbebouwd terrein, dat vlak
Toor de ijevangen-g gel-gen was. Daardoor
zou aan den veroordeelde de kwelling van
eea langen doodsbang worden bespaard, en
zouden vijfduizend menschen in staat worden
gesteld, hein te zien sterven. Met het oog
op die gebeurtenis werden reeds lang van
te voren uitgebreide maatregelen genomen;
de politiemacht zou worden versterkt, en
in den omtrek van de gevangenis zouden
kraampjes met ver verser] ingen wordtn
opgeslsget, als gold het een volksfeest. \Iaar
Chamard had een laisatie-aanvrage
onderteekend, die eerst r.a verscheid-n weken werd
afgewezen. Daarna had hij etn request om
gratie ingediend, dat zijn advocaat bij een
bezoek aan den president der K 'publiek zou
overhandigen. Doch in stilte, en zelfs wel
hardop, spraken de inwontrs van Manies
den vurigen wensch uit, dat deze ttap zjnder
succes mocht blijven, en ;ij daardoor niet
zouden worden beroofd van het eenige bloe
dige schouwspel, dat oait te zien is in een
land, dat geen stierengevechten kent. Voor
alle ernstigdenkenden was het van belang,
dat aan de eischen der gerechtigheid werd
voldaan, t n voor de kroeghouderf, dat hun
een voordeeligen avond werd verzekerd.
Conventie (30 Oct.. 1793) na e~n rede van
Ainar, uit overwegingen van eerbaarheid,"
en praktijk, 1) en haar deputatie uit de
Paryscae commune met geweld was verwij
derd, na een hefiigen re te \an Cnautnette:
Verdwaasde vrouwen die mannen wilt wor
den, wai begeert gij nog l'
Waailijs het was in 1795 voor de
vrouweneisch -n te laat en hier de plaats niet.
En tcch zijn zy hier in dat jaar me: nadruk
uitgesproken in een pamü-it: Ten Bttooje
dat de Vrouwen b^hooren deel U hebban aan
de Heyfering VJM hit Land, door F B v W. 2)
Het was gedrukt bij den patriotisch. n
uitgevtr V. v. d. Piaats te Ha'lingej, mair wie
de schr.jver kan geweest zy'n is n'.et uit te
maken. Doch dat doet er weinig toe, daar
wij te doen hebben met een v ije bjwerking,
van ten door Condorcet aan het onderwerp
gewijd aitikel in het Journal dt la Koc.éi
(No. 5) van 1789. M.iar in elk geval is dan
toch n Uollauder getroffen geworden door
de eenvoudige logica, dii hij even eenvoudig
wij zjuleu haast zeggen inet wat hoer^che
simpelheid weergeeft: Ik heb, mijn vriend,
d; Keculen van den M nsch.. . geleiei:; ik'
moet bekennen dat dezelve zeer schoon zijn
te zamen g<-gteld, en het was te wenschen,
dat dezelve door ieder meascb wierden aan
genomen, en gevolgd, 't Is waar wij zullen
hierdoor de Vrijheid en Gelijktie.d verkrijgen
voor du zenden van menschen, die dezelve
nooit in die kracht gesmaakt lnb >tn. Dog,
mijn vriend! wat is do reden, dat ik tot heden
in het lo: der vrcu vt-n geen ve.auderiug /.ie
maaitn? Gij bepaalt deselve do^ ouder bet
getal der rnensctitn? Zult ^ij nu i^iet toestem
men, dat als wij in de natuurwet te rug
keeren... het rectu der namur ig, 'i geen di
natuur al.e dieren leert. Velg a wij nu de
dieren, zoo weet ik niet uit welk lecht wij
de heerschappij o ;er de vrouwen hebben
aangenomen?"
Het is alles slechts omdat wij mannen
het zo gewild hebben", uit ,,-iespjtisuiub".
heUeJie, dat wij ,.'OO haatelijk" vinden, als
het ons zelf trett. Kn is het dan niet hard,
dat een viouw met geest en oordeel
geDooren, deze talenten moet begraven om zig
bezig te houden met koasen te breiden, waar
toe wij d.k wet l beter van die mans kouden
gebru.ken, die waarlijk der maatecuappij tot
iiiets aiidets nul zijn 1"
Zjn ds vrou/ren te on'iekwaam? EG al die
vrouwen dan op coinptoirea, of in winkels",
die hun zaken onverbeterlijk doen? Zijn de
vrouwen te zwak, of zou er niemand zijnoin
de huishouding waar te nemen? De a lel
gebruikte dergelijke argumenten toen de
burgers hun rectittn eischten. Er zuhen nog
genoeg burgers voor het ambacht en vrou ,ven
voor de huishouding overblijven l Maar laat
de vrouwen die dat kuncea die geleerdheid
verkrijgen om zaken van belang met grond
te kunnen beoordeelen. Hoe ijsseiijk is het
niet, wanneer de man, om met oieergeoiak
te kunnen heerschen, zig durft ui'.en: eene
vrouiv is tot niets anlers geschikt dan om
de maatschappij te vermeerderen; wanneer
zij zoo veel verstand bezit, dat zij iiuh voor
water en vuur weet te wachten, weet zij ge
noeg," en wie durft ontkenne*, dat deeze
gpr uk niet bijna een algemeene regel is
geworden?"
VVij beklaagden ons over de hardheid der
wetten, wij beklaagden ons o/er despoten:
Treedt in uw eigen boezem te-rug en ziet dat
ijsselijk monster in uw zelven."
Zoo komt hij te spreken over al het onbil
lijke der huwdlijk^gewoonten en-wetten: het
verbod der vrije keuze voor de vrouw af
hankelijk van hare ouders, zij geen meesteres
over haar goederen, slavin van den man. .,ls
het niet ten hoogste oubillije, daar ik tiet
huwelijk aanmerk a's een contract, dat dj
beide leden liet gelijk aandeel in re^eerinj
hebben, maar de man alleen gezagbebbir is?"
Ontwaakt dus, gij vrouwen, verbreekt uwe
ketenen, die gij zo lang gedragen hebt, nie;
om heerschappij te vojreo, maar om deelge
noot te zijn aan die rechten, die u uit de
natuur toekomen. Dank zij de verlichte eeuw,
die wij beleeven I Toen de geestelijkheid u
deed geloven, dat da man uw. heer wa , en
1) In het algejaeen zijn <Je vrouwen
ongeschikt t >t hooge opvattingen en ern-tig
overleg," zei hij, en ouderworpen aan hum.e
har stochten," en bovendien als wij beden
ken dat de politieke opvoeding der mannen
zicu oog in den dageraad der ontwikke itg
bevindt, en dat wij het woord "rijheid" nog
pas kunnen stamelen, hoeveel minder ver
licht zijn dan de vrouwen, wier opvoeding
tot nu toe gelijk nui was."
2} Kon. Bib!., Catalogus Knuttel Xo. 22'58.
Een met d in dag toenemende opgewonden
heid bracht de geheele stad in beroering,
met uitzonder.eg v<in dengene, die het meest er
bij geïnteresseerd was. Veilig opgesloten
in zijn cel bracht Chamard den tijd door
met kaartspelen met zijn bewakers, met
rooken, eten, slapen, en door niet zijn nagel
allerlei liederlijkheden op de nieuwe muren
te krassen. Het vreeselijke vooruitzicht joeg
hem geen angst aan. Hij wist, dat het leven
hard was, en de dood, als hij snel is, licht.
Als verwaarloosd kind, als onbek vaam werk
rnan, als voor-den-daa-van morgen be:orxd
leeglooper, had hij het lefensinstinct alleen
leeren keuren door de kwellingen van den
honger en van onbevredigde lusten. Nu
ec'iter bracht het geregelde en eentonige
aevaugenif leven hem in een soo t vau ve.d.)
ving, waaiin alle begeerte en alle anust
weg20ii'<. Per slot van reken r g had hij het,
voor een ongeluksvo^el, nog niet zoo slecht
getroilen ; gedurende de laatste maanden van
zijn leven genoot hij san een goed en veilig
logies, hij had heel wat slechtere, en vooral
heel wat minder zekere ge ken 1. Htt eten
was best, tY'ii slag van de bijl zou vol
doende iijn om hem voor goed te vrijwaren
tejjen het terugkeeren van ellende en
armoeJe. Hij had het dus werkelijk niet zoo
kwaad getroilen.
De ddgen gingen voorbij. . . Ondanks zijn
altijd gelijk blijvende kalmte, k wam t r echter
plotseling een verandering over Cnamard :
hij liet de dam.iende schotels, die hem door
het lu'.kje van de deur werden toegeschoven,
onaangeroerd staan. Hij klaagde over hoofd
pijn en duizeligheiJ, er werd een onder
zoek ingecteld naar den toestand van liet
verwarmingstoestel van zijn cel, dio onbe
rispelijk werd bevonden. Op een morgen
werd Chamard, na een onrustigen nac it,
wakker, rillend van de toorts, ijskoud, be
zweet, klappertanoend. Hij weigerde, op te
staan, de gevangenbewaarder schudde
hem heen en weer, hij bleef weigtren.
niemand bevoegd was de hand aan den
Gezalfden des Heeren te slaan, toen was het
uw plicht hem te gehoorzamen, en koningen
te eerbiedigen: Men heeft te lang gezugt in
deeze boeien l"
En bebalve in het huwelyk heeft de vrouw
haar rechten in den staat: 'aten kundighe
den ook bij haar die belooningen genieten,
evenals bij den burger. Men behoeft nie, van
adel geboren, zy'n vader geen regent geweest
te zyn om publieke posten te verkrijgen.
Waarom moet men juist een man zijn f" Met het
vijfde artikel van de Rechten van den Mensen
is die uitsluiting ook niet overeen te brengen.
Maar zou het niet eevaarlijk zijn de vrouw
in de raadzaal te doen treden, dewijl men in
plaats van aan publieke zaaken te denken,
zig zou vergee'enï" Dat gy," antwoordt ds
schrijver minzaam, als wellusteliEgbelorven,
zo denkt, is uiijn schuld niet l Dog maakt,
dat de huwelyken meer op de Rede en de
natuurwet gesloten worden, en de ondeugd
zal zig ras meer en meer verliezen."
Onze pamflettist besluit zijn maar 16 blad
zijden beslaand betoog met enkele zinner, die
men in haar geheel moet genieten: Ik zoude,"
zoo verklaart hij iy'n optrtd ;n nog e?ns, ik
ziule mij nooit onderstaan hebben, de Vrou
wen ia haar rechten te willen herstellen, in
dien ik nie: in de Rechten van den Mensch
duidelijk had geleezen (art. XXX ): het
gantEc'ie maatschappelijke lichaam wordt ver
drukt, wanneer zulks zelfs aan den van
desz^lfs leden geschiedt. Ten dj men mij uu
bewij.e, dat de Vrou ven gean leden van de
maatschappij zijn, houd ik mijne stelling
voor beweezeu. Het eenigste dat men mij
zoude k nnen tegenwerpen, is, dat de Historie
iiergem getuigenissen oplevert dat de Vrou
wen d.e:e Rechten gehad hebben; dog ik
geloo e ook niet, dat men mij kan
aantoonen, dat de Vrijheid en Gelijkheid op de
Rechten van den Men-ch, in dien zin zoals zij
thans in Frankrijk aangenomen zijn bestaan
heeft. Is het waar, dat de Mans, opgeklaarder
en ver ichter wordend 3 zich. op eens van alle
voorooideelen en despotieccj geweld kunnen
ontslaan, zo weet ik niet, waarom de Vrou
wen zouden nalaten om zich te verheif-n uit
den kring der slavernij ! IK ben overtuigd
dat geen man van gevoel mij San "kwalijk
duiden, etne beschouwing gedaan te hebben,
waarjoor ik zo veele dui'.enden van lieve
wee/iena gelukkig maake. Hoe gaarne zal die
vrouw haar pronk en ijdelheid vaarwel zeg
gen, die zo nieuig huishouden ruiineerde,
o:udat wij, zoals men ze.t, het Kind een
speeltuig gaven om zig me Ie be/,'g te houden.
Kund g'ieden zullen uu de plaats verva.ng-'n
van grillen en laffe woorden. Een wel
geschre.'en boek zij nu aangenamer dan een
gecou'eurd Lm'je van deeze of (jeene mode."
IVu slotte roep1; hij de vrouwen op self
hunne zaak te verdedigen : Verkiest gij eeu
der Uwen, die met nadruk myne zwakke
pogingen voortzette! Ik ben o .'ertuigd,'.lat
gy dan niet langer in u ve slavernij zult
zugteii, maar dat ras de Vaderen des Vader
lands u d; hand zullen toereiken; en ilsdan
zal Fiankrijk OIH nog eens toeroepen : Hol
land wij Verbraken de ketenen, maar gij, gij
stelt de Vrij-leid gansch op haaren throon!''
Het mogen gryotendeels geleende veeren
zijn, liet is toch op vekkead er naar te zien,
en bedrieg ik mij nie:, dan is dit stuwers
bL ad j : ondjr het meest t isschu, dat onze
revolutie-litteratuur te genieten geelt. Er is
hier zelfs een merkwaardige spaarzaamheid
tneo groote vro jrden.?Spaarzaam ten minst e in
vergelijking met andere pamfletten dier d.igen.
Daardoor ook heeft de geuioede.ijke fchrij ver
iets naïjfs. Welk een grojt kind om uo^
eenigen hoop te hebben, dat het han ijevol
eerlijke democraten, zonder noemenswaarde
steun van het volk-zelf. beginselen ;ou kunnen
doen zegevle en tegen welker doorvoering
zelfs de l'arijsche Commune zich met heftig.
heid hud verzet l Er is dan ook niets Ait
er op wijst, dat onze feminist niet gebleven
is een rjepende in de woestijn
Diie fasen doorliep het feminisme in de
dagen der U.üa;en" : het recht op ontwik
keling, het recht op huwelijk^gelijkhei l, het
recht op medebestuur in den Stait, ze werden
achtereenvo gensgeëischt,?of i ie ver gevraagd,
want voor eischen was het lau te r,wak SleciV.s
n der drie eiïcheu, de ..eenige die niet
revolutionair was, die dus ook voor dat deel
der burgerij, dat in '95 zegevierde, vanzelf
sprak, werd even van-.elf ingewilligd, de
beide anderen vonden geen weerklank
bij haar die er belang bij hadden en Log
veel minder eeiiig gehoor bij wie er uaar
zouden hebben moeten handelen.
Daar zijn gedweehei l tot nu toe voorbeeldig
was geweest, twijfelde 'ie cip:er g en
oogesnblik eraan, of Cha-nard was werkelijk ziek,
en hij ging didelijk den direc'.eur waar
schuwen. De heer Lelong de Rouceray zat
voor zijn schrijftafel de ocbtendpost na te
kijken. Hij had juist beiioht ontvangen,
dat, daar Chamard's verzoek o:n gratie
was afgewezen, de guillotine naar Maraes
zou worden verzonden, en dat do tc.ierp
rechter den volgenden dag bij hem zou komen
om het noodigo t.e bespreken Geheel
veivu!d van het denkbeeld, dat C-iamaril nu toch
eiu lelijk zou sterven, gevoelde de heer de
Ronceray zich onaangenaam verrast docr de
me leiieeling, dat hij ziek was. Een vaag
voorgevoel kwam in hem op.
VVel, allemach'ig !" z^ide hij, ,,ik zal dade
lijk eens gaan kijken.'.
Ka, al het overige in den steek latend,
b'eïaf hij zich haastig naar de et.l van den
veroordeelde. Hij bekeek Chamard oplet
tend en deel hem et uige vragen. Het gelaat
van dun gevangene zag roo l en droog, zijn
Oiigcu schitterden, en hij antwoordde vaag
en mat op alle vragen. e directeur nam
zijn hand op, zocht naar den pols rn baalde
zijn giui len horloge te voorschijn, waarvan
hij met een lichten druk van ten nagel de
ka<t liet opc*i-pringen. Zestig seconden lang
j staar.ie hij zwijgend op de wijzerplaat.
j l ">'l . . . Aile donders!"
Hij t tak liet horloge weer in zijn vestzak,
en liet den forschen, gespierden arm, die nu
slap en machteloos was, ma-Ar die mensehen
had g dood, wet r op de deken terugvallen.
De directeur ging peinzend weer terug
naar zijn kamer. Eenige oogenblikken later
kwaua Dr. Chargebouuf, geneesheer van de
gevangenis, zijn voorgeschreven bezoek
arleggen, dat zich gewoonlijk beperkte tot een
kwartiertje praten met den heer L-long de
lionceray. Maar dezen morgen ontving de
directeur den dokter met onverholen agitatie
en bood hem noch een stoel, noch een
Er zou heel wat ia de samenleving, in de
economi-che constructie der
Hollandechemaatschappy moeten veranderen, eer de drang
der noodzakelijkheid de vrouwen uit de bur
gerij noopte de draad weer op te nemen,
zooals *e bij de Revolutie was blij ven liggen.
En het zou ook daarna nog heel wat mér
strijd en arbeid kosten, dan onze brave
pamfletschrijver verwachtte, vóór de Vaderen
des Vaderland"aan de reohtvragende vrouwen
de hand toereikten". Maar nu dat dan toch
eindelijk wat meer nabij is gebracht, nu
althans die toekomst niet meer g» hél in het
duister ligt, leek het mij aardig te laten zien,
hoe reeds meer dan bond ird jaar geleden,
ook zelfs in ons eizen landje, tenminste n
idealist van die toekomst heeft gedroomd, of
liever want dat is juist het aardige
die toekomst genoemd heeft de eenvoudige,
logische consequentie van de gelijkheid van
a'len voor de wet en iets dat eigenlijk voor
zichzelf en vanzelf sprak
Dr H. E. VAN GELDER.
Catalogus.
Bij dit nummer is, voor Amsterdam en
de agentschappen, de nieuwste catalogus van
de firma J. Hurwiti, S nge,l 390, Amsterdam.
bijgevoegd. Degene, die deze niet mocht
ontvangen, wordt een ex. op aanvraag gratis
en franco toegezonden.
Inhoud van Tijdschriften.
De Nieuwe Gidi>, all. 11: De Openbare.les",
door H. Monnikendam op de vierjaarlijksche.
De evangelische Jozua, door dr. A. H. de
Hartog. Fragment, door Pieter van der
Mee-r.?Litteraire kroniek.door Willem K'oos.
Ut'. Hui» Oud en N'uuw, atl 10: Oudheid
kundige wandelingen door Maastricht, door
A. J. A. Fiament. Het Gemeenlandshuis
van bet Hoogheemraadschap van Delfland te
Djlft, door M. G. Wildeman. Toelichting
bij de platen.
Den Ouldt?n \Vinckrl, Xo. 11: Onze schrij vers:
Bij Stijn Streuvels, door Andréde Ridder, niet
portret, 2 il), en facsimile handschrift.
Ru-sische letteren, door Annie de Graaff, met
portret en ilhutratie. Boekeusch mw, door
S. Jessttrutn de Me.-q litaen Simon B. stokvis.
Letterku dig levea uit de tijdschriften.
Leestalel.
lift Tnoied, Xo. 6: L J. Velt man, f. -- W.
G. Xieu wenkamp. S.ellwagen: Uitkomst.
Ue kleine misères vau esn tooneeldirecteur.
Knip-els jn snippers.
Op de. Hoogte, Nov.afl : Op het omslag: Ia
gepeins.?Bijlage: Dooi weer, foto E A Loeb.
O ver de maand die heenging. Fotograli)
als een kunst: Herfstwoud, Aan het weef
getouw, door E de. Winter. Rodin, door A.
Piasschaert. Siat Xicolaasavond, d jor J.
Steiner tSparnaay. Een piettigeSt. Nicolaas
met teekeningen ?an E Hagendoorn, door W.
M. E. Gerard Hekking, door Is. Querido.
Aristocraten, vervo g, roman J. de Meester.
Esparan o, de hulpwere-d aal, door J. C. Waal.
Japan chelegenden (1. Japan-chelitera'uur,
II. Het ma.3U!aei-j ?. III, De, boetelingen).
DramUisc ie kroniek door L van de Cappel:e.
Van onze boekentafel, Nieuwe uitgaven.
Voor onze vrouwen: Oaze prijsvraag.
Iets over hairver^orging. Voor Sint
NicoIaaj. Weiike".?\Vatonze lezers wenschen
te weten. Onze scliaakrubriek, door A van
Eelde.
De Aardt1 en J.aar Volken, Xo. 50: Bolivia.
Een in wording zijn Ie staat aan den Sullen
Dceaan, door E. Barbier. J P. Lissone.
E-n oor leel over de Vre lesconferentie.
Bs.v en omgeving. Versc'ie rlvL-rviseh op
zee. R-is naar het Oosten, Weer eeu
verbiudiiig over dea A'lartisclieri Oueaarj.
Sj-kel. Ojk een minier van
kosjaopoliti<!m-! Feuilleton.
Cui'c-lia, X ». 11: De toonkunstenaar; en
huane, verhou ling tot de maatschappij tot
bevor.lering der Toonkunst, d or S van
Milli^en. Twee studiewerken waarbij de
Nederlandsche niudekweteiischap belang
hetlc, door J. VV Enschedé. Italiaanfche
opera ondernem. ngen, door Hollander, II.
Nieuwe uitgaven MeJeJeelingen van
allerlei aard. Maandelijksch overzicht.
M u ',iek berichten.
E'"je.n Haard: Verloving, door G., II.?De
Amslerdamsche Wijkverpleging, rnet af b.
L. J. Veltman, door Juslus van Maurik Jr.
Veltuian van het tooneel af, door J. H. R..
met portretttn. Verl.efde boomen, m-1
afb. Norfrerland voor honderd jaren, door
Generaal Wüppermann, II. met afb. Feuil
leton. Duitschlard's Keizerin te
IJmuiden. Da Saloméopvoeringen, alles met afb.
sigaret aan. Hij verweet hem zelfs over zijn
tijd te zijn, en bracht hem onmiddellijk bij
Caamard. De gevangene lag nog steeds te
dommelen, branden i van de koorts,
De dokter voelde hem op zijn beurt den
pols en aiisculteerde, hem, daarna liet hij
zich een thermometer brengen, dien hij den
zieke eigenhandig aanlegde. Tien minuten
gingen voorbij, or.der diep stil/.wijgen.
Kindeh.k nam de dok.er den ther/xiorueter weg,
Veertig zes..." zeide hij, hm..."
Toen nam l ij de deken weg en sloeg het
hern-1 van tien zieke tot aan de k;u op. Onder
de harige vacht van den op^eietten buik
teekemien zich dofroode plekken af. De
dokter liet zijn vingeis over den gehee'.en
buik ronddwalen, tastend, kloppend, knedend,
gevoehge plaatsen zoekend, waarvan de aan
raking den zieke een dof gekreun ontlokte.
U'el?" vroeg de heer de Ronceray op
aiigsiigen toon, toen zij weer in de gang
liepcu.
Wel," herhaalde de dokter, we moeten
maar eens af\vu"httr;.l,aat hem naar
deziekenzaal brengen, laat hem dieet honden en geef
hem een gram chiniue in twee keer. Laat
d.ii'inaal per (lag zijn temperatuur opnemer.
Ik kom ;eg n den avond nog wel eens
kijken."
Tegen den a7oml, toen Dr. Cbargeboeuf
terugkwam, vond hij den toestand van den
zieke eenler verergerd dan verbeterd. Hij
steide zijn diagnose uit tot den volgenden
morgen, en dien volgenden morgen verschoof
hij het uitspreken van zijn mcening weer tot
den daarop volgenden dag.
Gedurende den geheelen nacht h&d in het
station van Marces een buitengewone
drukte geheerscht, een algemeen in en
uitlooper, een oi;rustige nieuwsgierigheid. De
restaurant was stampvol, en in de buurt van
de goederenloods verdrongen de menschen
elkaar. De goederen wagen met de guillotine
was aangekomen, en binnen een uur had het
belicht daarvan zich over de geheele stad
40 ??nti per T»gul.
niiiiiiiiMiiiitiMii
COGNAC J. & F. MARTELL
Vraagt Uwen Wijnhandelaar naar deze
absoluut zuivere Cognac, welke vanaf
? 3.5O tot / 8.5O p. flesch geleverd wordt.
Generale Agenten voor Nederland en Koloniën:
KOOPJJAXS «& Klt
A n s T u K u A n.
Verlangt s v.p. stalen van onze
nouveautés in zwart, wit of gekleurd
van 60 cents tot 9 gulden per Meter.
Specialiteit: Zj;destoffen voor
Gezelschaps-, Eruids-, Bal- en
Wandeltoiletten en voor Blo.ises
Voering enz
Wij verkoopen slechts gegarandeerd
solie Ie zijdestofien direct aan par
ticulieren, franco vracht en rech
ten aan huis.
SSHWEIZtR & Co., luzern H25.
(Zw.tserland).
ZijdestofTan-Export. Kon Hofl.
Ech* Victoria water
OBERLAHNSTEIN
Echt Victoriawater
OBERLAHNSTEIN
Noraaal-Onilerldeeilin
van
Prof.DrO.
Eenige
Fabrikanten
W.BengerSöhne
Stuttqavt
Hoofddepöt te AMSTERDAM: Kal ver str. 157
K. F. DEÜSCHLE-BENGER.
HILLIGENLEi
Bewerking van Dr. C. D. SAX.
Prijs in prachthanil ? 3.9O.
BOUWT ,e NUNSPEET
o/d.
VELUWE.
Inlicht. b;d Vereeniging Kantoren
voor Vaste Goederen in Nederland te
Nunspeet.
verspreid ea wilde iedereen het toestel
zien. De ochtendtr^in bracht verscheiden Pa
rij '.er journalisten mee, kenbaar aan hun mo
nocle of hun schildpadden lorgnet, hun sier
lijke gr.orren, huu aan een riern over den
schouder gedragen kodaks en hun ongedwon
gen houding. Zij waren een weinig vu 'ir den
tijd gekomen, orp, voordat den volgenden
dag de eexcutie zou p'aats vinden, de deco
raties van het tooneel t^ besluileeren. Over
dag liepen zij alie kerken af, en 's avonds
do verdachte huizen vanden l'u t<-de%- Dame?.
Ue beul zou eerst tegen het vallen van den
avond komen, als een nachtvogel. In de
gehesle stad heerschle een vroo ijke drukte
als up den vooravond van een fee.st.
utn Dr. Cnargeboeuf dt-n gevangene nog
eenige m-il-jn had onderzocht, kon hij einde
lijk zijn diagnose uitsprekt u.
We! ?" vroeg d-3 directeur voor da
zooveflsty maal.
..Wel", zcide de dokter, ,,'r is jui-t zooals
ik dacht. Ik heb lu-t niet dadVlijk «illen
zegien, maar van het eer.-te oo>;e:.blik af hè1}
ik eigenlijk volkomen zekerheid g-had...."
Maar wat is het dan?' viel de heer
Lelong de lionceray hem in de r*-de
Typhu-i," zeide de dokter, en wel in
zeer ernstigen graad."
Hij nam de beidj handen van den directeur
in de zijne.
Bes'e vriend, ik sta niet in voor zijn
leven"
De heer Lelong de Ronceray verbleekte
zichtbaar.
Dus..." giamelie hij, morgen?.. "
Diar valt n;et aan te denken !" riep
Chargeboeuf uit. Maak de noodige beschik
kingen, telegrafeer, de man kan niet op
zijn beeireu sta.-tn. Hij zou niet levend
sterven!"
( Wordt vervolgd).