Historisch Archief 1877-1940
*'
DE A M 5 T K R D AM M E It WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1087
aan den «scIrtiYfT Jnstos m Milt Jr.
Gedenksteen aan den pilaar van het gebouw der Algemeene Maatschappij van
levensverzekering en lijfrente te Amsterdam op het Damrak, ter plaatse, waar
het geboortehuis van Justua van Maurik Jr. heeft gestaan.
Zinnebeeldige groep op den hardtteenen zerk, die te Muiderberg het graf dekt
van Justus van Maurik Jr. De voorstelling is dooi1 Eduard Jacobs, beeldhouwer
te Laren, op den steen in relief gehakt.
De groep stelt voor: den volksverteller, omgeven door ouden en jongen, die
met volle aandacht naar hem luiMeren.
De beeldhouwer heeft geen portretten willen geven, maar het algemeene, het
zinnebeeldige gekozen, om aan te duiden met hoeveel graagte, menschen van
allen leeftijd, naar v. Maurik's volksverhalen hebben geluieteid.
Boven de groep zyn de woorden gebeiteld:
Sier nut
JUSTUS V*N MAURIK Jr.
Geb. 16 Aug. 1846. Oett. 18 Nov. 1904.
IIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIHIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIII1I1IIIIIIIIIIIIIIIIII
toegepast dik wflls verrassende resultaten geeft.
Genoeg is dit om veel succes te vt r wei ven,
want het groot e publiek waardeert meer deze
laatste eigenschappen dan de eerste.
De President der Vereeniging, Rafaëlli,
vertelde mij, dat een jaar of vier geleden
een tiental beoefenaars dezer kunst bijeen
kwamen en hem verzochten het voorzitter
schap der nieuwe Société" te aanvaarden.
Een tentoonstelüi g werd georganiseerd. Toen
waren er nog niet velen, die met kleuren
etsten, zoodat Rafaëlli alles wat er maar in
dit genre gemaakt was uit de portefeuilles
liet halen om te exposeeren.
Zooals bet altijd gaat in dergelijke omstandig
heden, werd er minderwaardig werk tentoon
gesteld, waren er minderwaardige artisten
onder de leden. Maar nu is de vierde Ten
toonstelling van veel belang, al was 't maar
om haar geheel, hetwelk veroorlooft het
algemeene gehalte van het genre te
beoordeelen. Ook het buitenland is goed vertegen
woordigd, zoodat het overzicht compleet
genoemd kan worden.
De niet lang geleden gestorven Thaulow
was een der eerste schildert, die zich ppoedig
de procé'lée dezer kunst eigen maakte. Drie
zy'ner laatste gram r es ziju op de tentoon
stelling, terwyl de firma Petit nog apart een
zaaltje wijdde aan zijn reeds bekende en uit
gegeven prenten.
Rafaëlli zelf past kleuren toe met groote
soberheid. Meestal maakt hij een vlugge
drooge naald" of ets; dan brengt hy tinten
aan, met enkele platen, zeer eenvoudig be
werkt; zyn aangeboren smaak leidt hem, en
zeer persoonlijk blijven deze werken van den
knappen, echt Parijschea schilder.
De beste pla'en van een celebriteit in het
genre, Manuel Robbe, zyn eveneens
pointessèchee", met enkele kleuren, a la poupée"
aangebracht, een weinig nne in de
vleeschpartyen, w^t bruin of blond voor 't haar.
Andere artiesten werken met min of meer
gestileerde omtrekken en vlak se tinten, in
den geest van den Japanechen meesters. Zóó
doet, met veel talent, Boutet de Monvel;
zoo ook, in diens stijl, Brissaud, op leuke,
geestijr-kinderlijke wijze.
Anderen weer doorwerken hun platen, op
de manier van aquarellen. Dit doen Abel
Truchet, en Alphonse Lafiltte, wiens werk
zeer aantrekkelijk is, betrekkelijk vast van
kleur; hy heeft hier ondergaande zon- en
aaa&neffecten, en een sneeuwlandschap,
die, begonnen met de lichtpartijen, terwijl
al wat donker worden moest gespaard bleef,
eigenlijk gravures a rebours" genoemd kun
nen worden, waarmede hij echter aangename
resultaten bereikt.
Henri Jourdain, met groote, zeer doorwerkte
platen, Louis Morin met allergeestigste
boekillustraties, Guinou, met Whistler- en Rafa
lliachtige onderwerpen, en zelfs Cottet, geven
hier zeer verschillend werk, van veel ver
diensten.
De Latenay exposeert groote, statige ge
zichten van Vercailles, in vlakke, rustige
tinten, in Louis XV-stijl; deze sober opgevatte
en zorgvuldig bewerkte platen zyn vol sen
timent en geven wel het rustig-melancolis:he
weer, van die. verlaten parken en paleizen.
Luigini is opvallend door zijn merkwaardige
vaardigheid. Hij weet met meesterlijke kennis
zijn rake toetsjes in de aquatint te zetten ;
zin krachtige, breedbehandeide prenten doen
hier en daar aan Breitner denken, en munten
uit door frischheid en leven. Ja nmer is het
dat hier, als overal, enkele kleuren niet vol
komen harmonieeren met de anderen.
Nog merkten wij op, Mignot, met breed
gedane, knappe caricaiuren; een impressie
van Pruveuce door Paillard; een Notre Dame"
door Lucien Gautier, meer dan een meter
hoog, en de gedistingeerde gypsographies"
van Pierre Roche.
Onder de buitenlanders vallen op Olaf
Lange, Whishaw, Laurenson en Helen Hyde.
Dese laatste woont te Yokohama, en snydt
in hout, en drukt, met een zoo volmaakt
a«imulatie-vermogen, dat haar werk niet
onderdoet voor vele, goede Japausche prenten,
in klear zoowel als in ly'n. Haar geëtste
platen, in den stijl van Outamaro, zyn ook
bewonderen waardig in hooge mate, al bereikt
zij in dezen niet geheel hetzelfde als in haar
houteneden.
Uit dit alles kan men zien dat deze tentoon
stelling van ongemeen belang is. Het procél
is betrekkelijk nieuw en biedt enorm veel
afwisseling aan. Wat kan er van deze kunst
worden 1 is de vraa? die men zich stelt, na
bijna 3uO werken gezien te hebben, door een
60-tal artiesten geëxposeerd.
PH. ZILCKEN.
Beatrii Putter.
The Peter Rabbit Bookt.
Het zag er een tijdlang uit of na het bloei
tydperk, waarin de prachtige Picture-Books
van Crane, Caldecott en Kate Greenaway
ontstonden, de kunst van het prentenboek
in Engeland had afgedaan.
Het vruchtbaar vernuft en de zeldzame
humor van Wal ter Crane, de fijne gratie
en schitterende gave van voordracht door
Caldecott, de smaakvolle, naïeve
genoegelykheid door Kate Greenaway getoond, schenen
een volgende generatie van teekenaars als
het ware uitgeput te hebben.
Wat tenminste in de laatste tien jaar onge
veer op dit gebied verscheen, was deels een
slappe navolging vooral van Greeuaway's
trant, nu en dan gemaniereerde imitatie van
Crane (Caldecott nadoen behoort wel tot de
schier onmogelijke dingen) deels grove pro
beersels in net plat-komische. Van de vin
dingen der fijne ar'iesten scheen wel niemand,
oorspronkelijk Uy'vende, toch partij kunnen
trekken
Hat werk van de begaafde miss Beatrix
Potter is dan ook, althans in uiterlijke dingen,
volstrekt niet op dat van een dezer drie voor
name kunstenaars geïnspireerd. Veeleer schy'n t
het, wat de bewerking van den kleurendruk
bet eft, reaktionair; want het vertoont
zekere pogingen tot echilderachtigheid, tot
een veel minder concise teekening en veel
minder gebruik van vlakke, invullende tin
ten, dan bij n van hen voor gepast gold.
Ja, hoeveel beier het ook is, ia de behan
deling der kleuren gaat het vrijwel terug tot
den tij i van de veelkleurige, eenigazins
ranimelige Nturenbertssche pientenboeken, die
naar de leer van Crane volstrekt uit den booze
waren. Een prentje van miss Potter is echter
bijrja altijd een schilderijtje. In dit opzicht
raakt haar manier dan ook veel meer aan
die van Nellie Bodenheim in haar gekleurde
prentjes.
Doch in zooverre is miss Potter toch weer
wel degelijk een artistieke nakomeling van
de fijne illustFaton n. die zooveel van de
Japanners leerden, ook wat de keuze en
schikking der kleuren betreft, dat zy een
voorkeur heeft voor de geraffineerde, gebro
ken kleur. Weliswaar gebruist zy, u u en dan,
zeer juist van pas, een heldere, ongebroken
kleur, doch vooral in het boekje, dat ik, van
die ik ken, het mooiste vind The Tailor of
Gloucester," zien wij haar wonderen doen
met teerder, verfijnder tinten. Ook zijn in
dat fraaie en lieve boekje de prentjes vier
kant en omlijnd, hetgeen al weer een stap
nader schijnt tot de vlak ornament opvatting,
waartoe Crane en Greenaway dan ook waarlijk
niet om niets besloten.
Twee van de boekjes, (de aardige tekst is
van de kunstenares zelf) vertellen de
avonture.i van een konijnecfainilie. Het eerste
prentje van The Tal« of Peter Rabbit" toont
ons het geiin van de weduwe Rabbit, moeder
van Flopsy, Mop?y, Cotton Tail en Peter. De
vader van bet gezin was door mr. Mc. Grcgor
in een pastei gestopt; en daarom is den
kinderen bet betreden van den tuin van
dezen heer uitdrukkelijk verboden. Peter
echter, die heel ondeugend is, doet het toch,
wordt ontdekt, achtervolgd en verliest zijn
kleeren. Het^tweede. boekje, verhaalt een
strooptocht va» den stoutmoedigen Benjamin
Bunny, Peters ne,ef, met dezen samen, m mr.
Mac Giegors tuin, wanneer deze uit is, waarbij
het buitgemaakïe-pak van Peter woidt her
overd en een zakdoek vol uien geroofd
e^eiiwel eerst na een reeks angstige avon
turen, waarbij de oude heer Bunny te pas
komt, die zoon en netf geen malsch pak
ransel geeft.
De diertjes zijn genoegelijk en expressief
geteekend. Bizonder levend en smakelyk zijn
ook de accessoires van allerlei aard:
bessenstruiken, rapen,1 kool blaren, een heining, van
alles weet miss Potter iets aardigste maken.
Ook andere beesten, sycjes, een roodborstje,
musschen, een poes, zyn lief en geestig
geteekend. Een buonder geslaagd prentje is
dat, waar moeder Rabbic haar zoons buieje
dichtknoopt, dat is aller kinderlijks bedacht.
Grappig is ook de scène, waarde vertoornde
Mc. Gregor, die Peter zoekt, de bloem potjes
in de schuur n voor n omkeert, terwijl
de schichtige rakker in den gieter schuilt,
waar zyn ooren angstig uitstaken.
Maar alle plaa jes zyn kostelijk. De moeder
in haar winkeltje bieiende, met de kinderen
om zich heen, het portret van Benjamin
Bumy eers' en zijn gang door het bosuh later,
Pe ers herhaalde schrikken onderweg, hun
stuiten op de kat, die zich uren lang op
dezelfde mand zet, waarin ze zich verschuilen,
de komst van den ouden heer Bunny, die
een pijpje rookt, en hei verzoeningi-feest met
de uien voor tractatie, dat alles is knus,
grappig en mooi.
Mooi, want de figuurtjes der
menschelykdoende konijntjes zijn fraai geteekend, zeld
zaam exrressief en vo komen diertjes geble
ven, ook met de kleertjes aan De frissche
kleurtjes verfraaien en verduidelijken de
voorstelling telkens weer. De kleine schaal,
waarop de prentjes gemaakt zijn. heeft iets
heel gezellin» Deze boekjes en The Tale of
Squirrel Nuikin, waarin eekhoorntjes-lotge
vallen op de/.e fde wijze worden meegedeeld,
zijn a leraardigst bedachte en snoezig uit
gevoerde kinderboeken.
Nog mooier en nog oorspronkelijker, nog
lijner gedacht echter vind ik The Tailor of
(Tloucester". Dat is eenvoudig ten juweeltje.
Hoewel ooïin dit boekje dieren muizen
en een kat een belangrijke rol spelen, is
de hoofdpersoon er toch een mensch, een
achttiende eeuwpch kleermakertje, die de
prachtige pompeuze kleeren van den tijd te
vervaardigen heeft. Van die kleeren is op
de prentjes veel werk gemiakt en dat op
zeer origineele wijze. Eén plaatje wordt ge
heel gevuld door de afbeelding van een
rijkgeborduurd vest. een ander loont ons mouw
LARENSCHE
KUNSTHANDEL
AFDEELINO AMSTERDAM jtflf
HEERENGRACHT ^tVd
AMSTERDAM
MAANDELIJKS AFWISSELENDE
TENTOONSTELLING
VAN MODERNE KUNST
TOEGANG VOOR NIET.LEDEN / 0.50.
VRAAG ABONNEMCNTS ? VOORWAARDEN.
Plein
J. O.
-+ -+ -H -+ -+? 's-Gruvenhagr.
^rhi'derijen. Aquarellen enz,
/TV
.-T\ .-T\ .'¥\ /p.. .-¥-. .^K .^K .M. .^f\
'\JV \J/ \J^/' ^i/' N^" ^i'' ^i^' ^^ '4^
JJ!^_^^._^>!^^^_^g^-_-xa-^-^^-?-^2k^ ^-^._
V> * PJJ lig! G)leJi gg3
KOPERGIETERY
KOPER5LAGERY
KOPERWERKEh- NAAR- MODEL
OF ? ? TEEKEflinG
ELECTRO - GAL VANI5CHE
==== INRICHTING SE====
KENNEMMER5TRAAT?N l
HAARLEM
Magazijn
Oud-Holland"
Damrak 75, Amsterdam.
Directie: P.JLJVERELS.
Im'tatie- en Antiek Kunstsnijwerk, Koper- en
Ziluerwerk, Porselein, Glas, Tin, Oude Perzische
Tapijten enz. enz.
ATELJEK VOOR HET VERVAARDIGEN
VA> OUD-HOLLAXDSCH SXIJWKRK.
- TELEFOON 7261.
Alp. Kunst- en
SIERKÜNST"
IV. Spiegel stro.» t 3Ü.
Verschillende soorten Aardewerk,
Batik- en Borduurwerk, Koperwerk,
Beeldhouwwerk.
bchilderüen, Teekeningen, Etsen.
Foto's en Lithografieën.
Antiquiteiten (Meubelen, Aarde
werk enz.)
RUDOLF ELION & C«.
KUNSTHANDEL
Wed. G. DORENS & Zn.
Rokin 56, Amsterdam.
Ptioto's v. Beurs
Fi
K. Il
E'M'JAARSMAl
VENTILEERENDE
MAARDEN
]AMSTER DAM
HILVERSUM
Zeer reeb It voor St. Nicotafa
Modem Aardewt-rk en Trgeltableaux.
Tijdelijke aanbieding ter kennisname van
een compleet stel Aardewerk voor Kantoor
of Huinkamer, als bovenstaand. Franco toe
zending tegfn post.wi'pel ad ?12.50.
Kunsthandel
KRÜGER
Noordeinde.
's-Gravenhage.
Permanente Ti jitconstclling
v: Schilderijen en Aquarellen.
D.iKÜIÈVREBIESAART
ACHTER ST. PIETER 16
-:- -:- Utrecht -:-
-:MAGAZIJN VAN COMPLETE
MEU
BELBERINQ EN STOFFEERING =
VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN.
SPECIALE AFDEEL1NG A. TIQ
I
TEITEN EN KUNSTVOORWERPEN
DIRIVSCHMflBEL
,B<Q>E[jy])R(UI& v
OPKOPER EN ZÏNrV
|6EB°WHPELIX MERITIS"
KEIZER5GRAChT32<r
TEL. 2.&O7
WONING-INRICHTINGEN
SPUISTRAAT. 76 DAMRAK. AMSTERDAM