No. 1688 DE A 31 S T E R D A M M E R' \V E K B L A D T O O R NEDERLAND. niet van de klokken, was in staat de illusie te verstoren. Het was subliem! De Koninklgke Oratorinmvereeniging had voor baar eerste uitvoering van dit seizoen de keuze laten vallen op het Deutsehe Reqnienj' van.Brahms en Z*eers' Voorspelen ea Beien voor Vondel's Gysbrecht van Ae natel.,. Als solisten werkten mede mejuffrouw Van 1-in'tie.n" van d-n-Heu.-eüen de heer H.C. Van Oort in .het Requiem en behalve de te nog de dames ? (in plaats van mevrouw Zweer?) Annie Broms. Betsy Vos AJa Lecoultre Hueenholtz, BerUia can Ancnoi, Hermine Scholten. Marie Bies en de heer F. Phlippeau in de Güsbreeht muziek. Het koor heeft menig gelukkig oogenblik aan te wijzen gehad. R^eds Hadelij k bracht het eerste nummer van het Rt-quJem Selig sind die da Leid 'rag^n" my in de stemming. Ho* goed (ü«den van Brahnn om daar de violen met bunnen sonoren klank te doen zwijgen en de alt-fiolen met hun omfloersten toon te doen domineeren. Fraai was de famenklank tnsschen koor en orchest; ook de korte eindjes waar het koor zonder beseleiding zingt, werden mooi W> toon weeigejjreven Bij de fugi Der Gerechten S e'en Sind ia" Qottes Hand" waren de tenoreu veel te zwak. Menigmaal zelfs waren ze onhooibaar. Z >uden ze niet zeker van hun partij geweest z$a? Aan het eind van Bet werk bij de meer gedragen phrase op de noorden Zalig zijn de dooden'', klonken ze goed. De heer Van Oort zong zijn solo met waardigheid en in goeden stijl! Hét glanspant -van de uitvoering van dit werk echter lag wel in het koor met sopraansolo Ihr hebt nun Traurigkeit, aber ich will euch trö;ten". En door den schoonen zang van im-juffrouw V,an Linden van den Heuvel! en door de zich waardig daarbij aansluitende voordracht van het koor, maakte dit nummer een diepen ii druk, doch zuu ik mej v. L. v. d. H. willen vragen of zij zich wel een juiste voorstelling maakt van haar piano? JJet klinkt zeer uaooi ea draagt goed; toch mag in een zaal als het Palen voor Volks vlyt, en tegenover koor en orchest wel een ?weinig meer toon gegeven woiden. De Gijsbrecïit-muziek hoorde ik niet meer. Zij ig echter va>k uitgevoerd door het koor en ook door hot Concertgebouw-orchesf. zoodat er ongetwijfeld een schoone uitvoering aan ten deel vie'. JDen heer Tierie een warm woord van hulde voor zyn uitstekende leiding. 'Een eigenaardig £eval heeft zioh 11. Zater dag avond voorgedaan. Een hier onbekend qiurtfct-gezelsebap treedt voor het eerst op en de zaal is stampvol. Zeifs met de gebruikelyke vrij billets ia bet vaak nog ten kunststuk zulks gedaan te krijgen liet gold. hier een nieuw Boheemsch ge.elschap, op tredende onder den naatn Sevcik-quar et, naar den leermeester der violisten en bestaat uit de heeren Lhotsky. Prochazka, Moravec en Vaska. Vermoede)vjk heeft de roem van het andere Boheemeche quariet de belangstel ling ook voor dit gezelecuap bij de toehoorders gaande geuiaakt. Ztker tciter is het dat velen het Trio voor piano, viool en violoncel van onzen Röntgen hebben willen hoort-n, hetwelk te Parijs zulk een eervolle onder scheiding te beurt is gevallen. Het is een boeiend getchieven opus met mooie motieven; fri6ch en krachtig stroomen de muzikale gedachten daarheen Het Andante hoeft een bekoorlijk thema dat door zijn tigenaardi-;e melodiek dadelijk de aandacht trtkt. Overigens is het Trio in misschien eenig-zins anderen vorm, voor een paar jaren hier ree Is ten t>ehoore gebracht, oe uitvoering, 011 Ier de »urige enthousiaste leiding van den com ponist aan de piano en met medewerking van de heeren Lhott-ky en Vaska was zeer echvtungvoll' en ver«cbaf.e cooaponiit en uitvoerders warme toeju'chingen. En het quartet zelf? Het zou onbi'.'ijtzijn deie jonge Bohemers met hunne mdere landgeiiooten te vergelijken. En toch is er n pnnt van overeenkomst, n.l. het onBtni mge Czfrehische bloed, dat hun door de adtren vlotit en dat zich uit in hun vurig temperament. jSiet oneigenaardig was liet op die wij/,e het quartet in g. kl. tens op. 27 van den Noor Giieg te hooren uitvoeren. Maar bovtnal interessant was hunte ver tolking van Dvoruk's quartet in F, cp. 96. D aai i u kwam hun kunst eertt go?,d tot hun recht. Het eaineispel dezer vier jonge kuns tenaars heeft reeds een respectaue.le hoog'e bereikt; ook hun zin voor klaukschoonheid kwaui in de langzame dtelen van b^ide composiüeën op zijn voordeeügst uit. Onge twijfeld heeft Ook het jongere Bobeemsche quartet ten echoone loeKornst voor zich. lïiiier en basale zitdaar twee kiuisteouze eenige tyohuspatiëut, wat meer zegt, onae tenige ieke, onze eenige! Er is dus geen sprake van een epidemie, er is nieis, dat wijst op de een of andere besmetting, die en ik zou graag uw aandacht op dit punt willeii vestigen ??toch zeker een grootere uitbreiding van de ziekte ten gevolge zou hebben gehad ..." De hooggeplaatste ambten aar verdween van het tooteel met een houding vol geheim zinnige autoriteit, die in de oogen van den heer de Korceray vol bedreigingen wa*. Nadat hjj.de gevaugeiis. had verlaten, begaf de iii-pe.cteur zich naar het bureau van de préfecture, waar steigers en metselaars de her innering van Cuamard's aanslag nog levendig hielden. Hij had de opdracht gekiegen, den minister 'de noodige inlichtingen te vergchafleii met het oog op de aangekondigde interpellatie, en wilde LU bij den prefect eens inforuieeren ntar de gevoelens van de bevolking van Marnts ten opj chte van de quaesiie. De toss'and van Cnainard. bleef voortdurend alle gemoederen ver»u.len; iedeieen s.elde een hartstochtelijk belang in hè; leven vau den anarchist. Het denkbeeld van de Gerechtigheid, aan welker eischen moes: worden voldaan, bedekte als met een vorslelijken sluier de lage begeerte, twee bloed fonteinen uit" een afgesneden hals te uien Bpniten. -Schoone denkbeelden hebben, even ais schooLe bloemen, hun mestvaalt. Konorn, zoo eindigde de prefect zijn mededeelingen, de natuurlijke dood van Eugèue Cnamard zou in hooge mate de verontwaardiging van de inwoners van' Martes opwtkken, en als et n gevolg daarvan zonder, in het- gè.heele département van Saine et-Vonne, de aanetaande verkiezingen noodlottig zijn voor de regeering.. De mini-ter wist nu meer dan genoeg om de interpellatie te kunnen beattwoorden. Hij rjaa-s, die ons het edelste en rchoouste vermoj^en te bieden dit voor hunne inHruoien ten is Keschreven. i.D dat hehben zy ook gedaan. De tweede cello-sonate van Brahms in F. g'n >ot een vertolking, gelijk die schoo? ner niet i« denken is. Wat een rhythmiek in het eer-te deel en wat een edrfle verheven 8'emm n^ in het AJauio. Dat wa*! een su blieme zani uit een droomwereld vol heerlyke ide len! Dan kwam Ca«als met e?n sonïte van Valentin , een der Fiorenüjnsche meesters uit d« achttiende eeuw. Het werk maakte door Casils' delicate voordracht den indruk vun een ee-ste ran^s meesterwerk, waardig naast d.; scioone ioo!compoi>itieën van een Tartini, Veracini e. t. q gesteld te worden. Baiii-r speelde daarna de acht F.mtasiestücKe op. 12 van Suhumann Wat is Bauer toch g L'-O'id in de twaaif jaren ge lert zijn eerrt' "ptreden! Reedi vroeger wekte hij verba'.in^ door zijn enorm kunnen. M.jar wat is zijn stijlgevoel thans harmonisch omwik keld! L< herinner mij nog het eerste kla--ierconcero van Brahms door hem voorged a^en, «aaiin mooi pianospel te genieten inair geen Brahnn te herkennen was. En thans l Horf zeer is nu zijn voordracht, gerijpt! Bauer d.el er goed aan stukken als ASends, Auf«chwun<'' enz. eens in de cori certzaal 'e brengen. Veel worden zij gespeeld in de huiskamer, maar weinig in't openbaar. Zeker Jjeefc men ze nog zelden zco poë'.ievol geho 'rd. , Op cenzelfdtn avond dat Biu^r, gerijpt kunstenaar, in de kleine zaal optrad, deed zi :h m jnü:ouw E sa Molthenia- uit Utrecht, een j»ugd;ge pianiste, )g aan het be in van haar lootjbaan, in de groo'e zaïl hooren op een coacert der liedertafël Apollo. In d-i Nccturne iu U«r8, ea een wals in e k', terts van Chopin en in het Scherzo van Meudel.-<8ohn bewees zij een gezon:e muzi kale opvatting te bezitten en iets persoonlijfes in de voordracht. Dit, gevoegd bij de ra,tie van haar spel, dee.j haar welverdiende toi-jiiichinjen verwerven. Mejuffrouw Nolthenius heeft veel ta'ent. Wanneer zich dat gunstig blijft ontwikkelen, ligt een schoone toekomst voor h^ar open. Xo^ hoorde ik een paar lie<htren van mevrouw Jac. Hendrik-e Mik uit Koitt-rdam waarvan vooral de Inm'öristische van 'L \eers zeer in den smaak vielen. Apo.lo, onder leiding van zijn begaafden directeur Kred. J:Iio'eike, zong pracritig een lied Kr wa-i ereia" van C. aa der L;nien. ddt iu zijn oolijken trant zóó insloeg, dat het gebi-se-erd moest worden eii der. componint op het podium deed ?e fcnijuen. Apollo bez.t tegenwoorlig prachtig steoimateriaal! ; AXT. AVKUKAMF i. Voor een ieder, die de geschiedenis onzer O. I. koloniën tot veld van studie het f c ge kozen, of die iets heeft ra te vorschen over personen of zaken op die gpschiederis betrekxing hebbende, is het een tamelijk ver(liietig werk de vele ob-kure namen thuis te brengen, waarvan het in onze vroegere In iische letterkunde als 't ware grimmelt." Hij heeft daarvoor di< \vijls: al;er ei ver spreide bronnen te exploiteeren. Hij moet zoeken hij Mr. de Jonge, prof. Veth, v. Hheie v. d. Kloot, v. roostenburg de Bruyn, en zoo eel anderen; om van Valentijiu's verwarde en onvolledige bladwijzers maar niet te spre ken. Of hij mot t er de oude ludnche r ronieken en rejii^ters oo naslaan: het Dngk reiiimtr van het kasteel B.jiavia, het X.-f. Ijl<t/Mail,oek, de Hea'ia, de Niuimboetjes der indisc.ie rcieering; onder de nieuwere bronnen, de Himrielingrn m Gifchrij'tm van het Indi>ch (i«uootfctiap, de Eny.'djin^die urn iVcrf. Ii,il c, en*. Doch hetgeen her laatste werk hierover geeft is' betrekkelijk niet veel zaaks. In \ve,:ni; op:ic!it<*ii stelt dit conipetidiuia van Iüdi-c:ie wetenschap zoozeer teleur a:s ten opzichte van de levensberichten. Voor de geogralie en statistiek vind1 men een vraagbaak in bet Aurdr. en Stati>t. Woordenboek v tin N-L, waarvoor prof. Veth de voorrede schreef; ofschoon dit een werk is dat na bijkans veertig jaren (het derde deel verscheen in KS(iii) wel eenige herziening en aanvulling zon behoeven. Voor de ilora bestaat Füet's 1-iimtkmi'ii-j \Voordenhoe.krui A.-7., er voor de inheein?cbe talen van den U -I Archipel, M.ilei-cb en Javaansch vooraan, staan verscheurne dictionnairesden zoeken Ie ten dienste. Maar er ontbreekt een woorden boek voor eene taal, die vroeger evenzeer inheemS'ïh wa», en dia men het kolurJaaluederduitsch zou kuuneu noemen. drong bij den heer L»long de Kotceray en Dr. Cijargeboeuf aan op een uiterst /.orgvuldigH behandeling van den ve! oordeelde ; Ci.amard moest en zou herstellen, men mocht; voor geen enkele opoffering terug deinzen. Hij vericcht, dagelijks bericht te mogen ontvangen omtrent den zieke, alsof' het een zijner collega's uit Jen ministerraad had gegolden. Dr. Chargeiomf antwoordde 011uvddeldjk, dit Chama'd zeer waarschijnlijk niet zou herstellen, en dat. in liet allergunstigste geval, als er zich geen complicaties voor leden, zijn herstel ongetwijfeld van zeer langen duur zou ?ijn. Dit advies iu aanmerking Kemends, besloot de admiuijtiatie der strufxevaugenistien dd guillotine, die nog steeds iu de g-.iedereuloods van het station te Marne-i ston i, waar zij voort durend bet onderwerp der algemeeuo uit u.vsgienglieid bleef, doc-i waar zij vee! kans l ep, te verroester, weer naar Parijs te laten terug komen. Het vertrek.; van de guillotine deed den ptnnes'trijd weer ontwaken. De l-'.r.hn <U ^,'i.nt'-et- } ifinit' trionifeerde: het spoorloos verdwijnen vau den veroordeelde werd op schitterende wij^e bevestigd. Het ministerie wilde de uitwerking van den, genomen maatregel te gengaan. Om het groote, puoiiek te toonen, dat Chamatd nog in leven wa-i, en dat w:-i iu de ge\ant:eius van Manies, zord het drie beroemde doctoren, alle drie lid van de Academie van geneeskunde, in consult naar hem -toe. -De hoo^e heeren keerden terug, zeer gereserveerd in huu oordeel over den waarschij ulij ken ailoop der ziekte, maar vol lof over -de d ,or Dr. Chir^fcboeuf toegepaste behandeling. De EaiM de Seine et-Yonne stak luidruchtig den draak met wat hij de Comédie de," Mor colts noemde. Ten einde raad liet Let minis terie, bij monde Vin den Ayence Hai-as, Le (Brit?ch Indiëis ons ten dezen met eene Hobaon Jobion Dictionary" vóór geweest) Wanneer men thans de oude kronieken en bescheiden over Icdiëdoorbladert, de jour nalen der vroegere oostinjevaarders, de Indi sche couran en uit den ouden tijd, de cffijitele briefwisseling tusschen de regeeringen van moederlaad en kolonie, bet Dugh-regwter van het kasteel Batavia, het N.-I. Plak'iat bnek, de R'.alia, enz. stuifen wij telkens op woorden wier beteekenis ons ontgaat, en uit het verband van den volzin niet altijd te vatten is. Van dit? vroegere Xelerduitsch, zooals het uit den mond der Indische oudgasten te voorsjhijn kwam, of uit di-*n van gewezen varensgasten, militairen, ambachts lieden, vreemdelingen, enz. mocht veilfg gelden hetgeen de dichter zong van zijn moedertaal : Hoewel haar ieder schrijft Al naar de wind hem drijft, Haar als een was>en neus Naar eUen gril en keus Verfonfaait en verdraait, ? Hetgeen haar niet verfraait. 't Was .lacob van Lennep die in zijne Vermakelijke, Sfiraak.'Mnxt het buitenmodelHollandtch klassificeerde, waaraan landgenooten van zijne kennis zich vrijelijk te buiten gingen (en no,* gaan); die naast de beschaafde Hol'andsche taal zulke rubrieken aannam al?: Kof!iehu:s-Nederduit-:ch. Fatsoendelijk Nederduitsch. Vermengd Nederdui sch Jordiansch-Nederduuscb. M ddel Nelerduitsch. Wet gevend-Nederduitsch. Weteuschapp 'lijk Nederduitsch. Dagbladen-Nederdait ch. Hij hal er veilig een tiende rubriek aan kunnen toevoegen indien hij zijn verbeelding de zee over ha l gezonden naar het land, waar hij toch al eecs meer ziin stof gezcc .t hal, getuige zijn tooueelspel De, Stichtint/ van Bniavia, Hij ha i kunnen ge .vas-en van ko'o uiaal en binjo-Xederduitsch, evenals van de terminologie van den ludischen kan^elarjstijl. Hij had zijne Spraakkunst met een ge heel hooffstuk kunnen uitbreiden door zien tot onderwerp te kie:en de ontaarding der l iigwi fra icn van den O -I. Archipel, soort van brabbeln a'eisch dat het medium is ge worden tusschen europeaan en inlander '?e Volapük totr, trouvé," ^e ijk een Franschman het uildr kte. De veelheid van talen in Oost-Tndiëwas oorjaak dat dit Volapüi ook (b. v. in de brief wisseling met inlandjche hoofden en vorsten) mt diensttaal werd verh'Ven, al bleef het Xedenandsch de oilicieele bestuurstaal. Maar welk een n< derlandsoh ! Het hoog houden van eigen taal liet op Java en elders in den Archipel veel te wenscben over De vroegoie ntd'rlandjche geslachten in Indi bekreunden zich meer om de zu;verheid van spaan-c-he matten en van dukatengo ld dan om de zuiverheid van taal. Iu bet verknoeien daarvan gaf vaak het bestuur het voorbeeld; men heelt de jaargangen sle«h:s op te slaan van de oude Jagregislerf, rt-cueils, brieven boeken, enz., om te ervaren welke zon derlinge taalvormen destijds de gangbare waren en van hoogerhanJ, djor het slechte voorbeeld zelf, in zwan^ werden gebracht. Het ko'oniale nederduitsch nim in den loop des tij.Is en o ij het drukke scheepvaa tverkeer der O. I. Coinp. allerlei vreemde woorden iu zien o;>. Wanneer reeds m het nederland.-ch, gelijk het in Neder and gdsproken werd, tal van woorden waren aan te wijzen afkom-lig uit het arabi.-ch, h breeuwsch, perzi-ch en turksch ( ooals prof. Dozy in zijne Omtlerliiiiit'ii. aantooade) wat müH-it er van de* taal terecht komen in eene kolonie, die zoo ele handeisbetrekkn <r -n onderhield met lalrijke overzee^che Builencornptoiren''!. Ze werd tot een riolyglotli-ch allegaartje, een kluwen waarin de nollaudsc'ie kern doorvlochten en omzwachteld was met de spraakgebruikeu van een dozijn verS'ihillf'ndöoosiersc.je talen. Wanneer ia lïreder «'s ^/manxrli,' Itrnh't'tder jonker Jerolimo de voo) trt ffoiijkheid der brabairscbe taal tegeno er zijn kneciit ->Ho')bek!iol hoo^clijk roemt, dan antwoordt deze droogjes: Jattet Hof te Briiysel sens banden al de uythenn-cl.c woorden Dat yegelyck most gaan daar s>y eygen tvn, of daarse thuys hoo'den, Wat sou-ver een goe:je vei-lrecken: ga'ntsch iydeu ! hoe kaal Somven de B;abbelaars Maan kyrkeii met haer arüie j ittoose 1) taal: Maar nou zyn-e hier so veruiaagtscnapt, dat meu.^e uiet sou koni.eu sclieysii. Al hadje al de geleerden, Prof.-ssoren en Docioren van Leuven en van Lven. Iets dergelijks ware ook van toepassing liend maken, dat de gi:i loline uit Manies hal moeten wouieu weggehaald, omdat zij elders no >dig was, en 0:1. dit v orwmidsel te .recht,vanrdij;e'i, liet men iii a'iierij; ergens in het Zuiden den een of and-ren or»curen verooideel-le teiechtstelltn, wiens verzoek om gratie al ter onderteekeniug gereed la-'. Daarna bles f er nie:s anders over dan de guillotine maar weer terug te zenden naar Manies, waar zij met luid vreu<d:.e:oon werd ontvangen, als wijieu het rojaansche paard. * * Oiidertn-i-chen kwam er, tegen alle ver wachting in, verbetering in C'hamard's toe stand. Baden, overiietingen, inspuitingen, afwasscuingen, warme J^a[)p^n, ijsverbanden, ekctrische prikkels, j'oe.l^rs, j i len, drankje ?, kortom alle hulpmiddelen van de therapie en al de recepten van de phannacopeu had den de koorts bestormd. Pn fessor Yiguier, uit Parijs, was in hoog't eigen persoon o-,ergekonn n om zijn be.r lemd typhus serum, vv.arover in de geUt'rde wereld zoo druk w-rd geredetwist, op den zieke toe te passen. Hij hech'te een buitenge -vone waarde zoo'.velaan het le;en als aan den dood van Chiimurd. Wivk ee:i buitenkan-je, een put ent in de PU ij k iim-r te kir'gen, onmiddellijk na zijn voikoi'ieii herstel' (ieen klini-k zo'i ooit een geval hebben kunnen opleveren, da", zoo prachtig geschikt was voor een proefneming met etn nieuwe behand» ling. Ja, het was zoo ('hama'd werd beter: de koortsgloej, die zijn l rhaam had gemar teld, doof Ie uil: de wonden in zijn inge wanden sloten zich : hij begon een paar droppels melk, een slokje bouidon, een lepel tje mineraalwater te gebruiken. Ea om hetn heen herleefde de vreugde; de heer Lelonj de K mceray til Dr. Chargeboeuf konden elkaar niet tegen kouien, zonder een gelukgeweest op het koloniale hollandsch de 17de eeuw. Degenen die daarvan een vocabularium zouden willen samenstellen, b.v. inden geest van Oudernans' Woordenboek op de gedicht-n van (-f. Az. Kredero, of van dat op de weiken van P. C. Hooft, zou inzonderheid rekening moeten houden met de woorden van poctu geeschen oorsprong. Een ruim aandeel in 't verhaspelen van de nederlandschezoowelals van de maleische taal kwam van ouds toe aan de taal van de landgenooten van Hendrik de Zeevaarder. Zij waren coriquittadores be halve met de wapenen ook met het idioom. Woordvorming en uitspraak kwamen niet zelden overeen met die van het italiaansch van het Oosten", het maleisch; van daar was 't gemakkelijk borgen. Talrijk zijn dan ook de woorden van portugeesche afkomst overgegaan in het maleisch. En wat het nederlandsch betreft, de af-lammelingen der oude portugeesche oosticje jaarders waren door den gan^chen Archipel verspreid, zij hadden hun stempel op de zeden gedrukt, zij hadden hunne taalvormen opgedrongen aan het dagelijksch verkeer. Te Batavia werd sedert 1634 geregeld godsdienstoefening in het portugeesch gehouden, ondanks dat de gouverneur-generaal Cornelis van der Lyn proieerde er een eind aan te maken. Be windhebbers in 'c vaderland beslisten dat de dienst in die taal moest worien hervat ea gecontinu-ierd'1. E^n veertigtal predikanten hebben dan ook te Bitavia in het Portugeesch gepredikt, en twee hunner, Augustmus Thornton Jr. en Jaco&us op den Akker, deden dit zoo vlijtig, jaren achtereen, dat ze hun moedertaal bijkans vergeten waren, althans., moeilijk meer in 't hollandsch konden prediken. Bij zu ke toestanden vonden ettelijke woor den, ontleend aan de taal der ouie Lusilaniërs, hun weg naar de iiederlandsche; of hetgeen in Indiëals nederlandsch gold. Aldus mandor i tnandiidor) ?injo (xenho'i} padri ( padre) kwispel ? door (cuxpi.do'i) travaad ('rat-a(/o)gerenegeerden Irewyudo-') maiineu (marinlto) kaaiman (ra m-nt,) betel (/oor sirih") enz. Er was een tijd, vóór de bt-etuursp* rio,d^ van den gouv.generav.l van Itnhu ff, waarin de portu-gee-che taal beslist, de overhand hal op de neder landsche. Van de buisslaven leerden de kin dereu koloniaal bargoensch spreken, mengel moes van por tugeeï-cb, holiandïch en maleisch, en later the chi/d is futher of the'man brachten zij de kromspraak, waarbij zij gr jotgebracht waren, iq de samenleving over. Nicolaus de G.aafl', de bevaren chiruigijn en reisbe>'chrijver, doet in zijn Ooitindise Spiegel den iravloed ui'konen, door de vrouwe/i en de slaven <p de verbastering der taal uitgeo1 fciid. (Vlot voltjl ) S. KALFF. NIEUWE UITGAVEN. f'hatffjiean'g JJumlet, vertaling van JAC. VAN LOOY. Beiden. Amsterdam, S. L. vin Looij. ,,Pro en Contra ', s-rie. 111, No 8. Dotiditraf. Pro:, mr. D. P. u. Fabius. Contra: mr. D. Simons. Inhoud van Tijdschriften. Moli'fclio/l, No. L'l: De sjjotheekhoudende geneeskundigen, door G. \\'. Biuinsma Verwarming van woonvertrekken, I, djor J. van der fireggen. Praa'jes over voeding, II, (eieren, door dr. F. A Steen-ma.?Ontvan kelijke zielen en waar;eggerü, door dr. H. Pjnkhoü'. III l Mltf MtMUMWtttMiii tMfrWlli 11 t*niItlttU£KCf HMtfHHHIII HIHtMW VCOB. BAMES. door VKOUWKF. AVèl is er in den laatsten tij l geschreven, geredeneerd ook, o er het vraagstuk, geboren uit de vorderingen dooi de vrou vvenoeweging t'ivijaakt en daarvan een (natuurlijk) deel uitmakend; over bet kieartfht roor </?? rruaii:. Wat tot beden in -deze zwart op wnt, of wel monde ing het publiek wer l voorgezet, 't \> a? se 'der al, beschenen >loor hel lic.it, doch . . . komend van -leclits eene iijde. /jliien heeft tot nu toe iemand zich ge roepen fevoeld, cok cp andere kanten wat hchi.-:r-leu te loeu vahen. (iaat men na de geech e.'en of gesproki-n woorden dor het met-rei, d-jel der betoogsters ten bes:e gegeven, men zou al icht geneigd kunt en zijn a-m te lie'tien. dar bier het, gevleugelde woord - on g>-l lei, : ..Zij, de vrouwen (maar... ook de geuieentriiHjr '.".') zij kunnen niet wachten, ge- n daü, teen uur " Reeds lang heb ik vo ir mijzelve een groot kig>jn ghuilüc'i en een sid lerenden hacddaiv ie wi^s?!en Met de koorts van den zieke nam de koortsachtige onru-t van vele anderen in aria omgeving af. Hij je!f roei ie ziel wonderlijk wel te moede. Het vva- hem, alsof h:t zooeven was ontwaakt n t ten eiLdeloo.-eii slaap, /.onder dat hij zch i-, is herinnerde van hetgeen daaraan wai voiir;if^et;aau. In zijn uitgeput lic.biiaüi veelde, hij. 11:1 een langdurige ver doving, liet, leven weer opweMerj. Xjn longen Ie openen v<ior de lu-jnt, een slokje melk te drinken, iang/aam en voorzichtig het een of an iere lii-liaaui^deel te bewegen, al die k ei n hed-n waren voor hem even zoove t' i.riooïe, vree n K-, heerlijke genoegens, die he:n verbaasd-u en vermaakten en een onuitput e,i;ke bron vau gei.ot voor hem waren. Kil eiken dig Werden die genietingen talrijker en levendiger; hij had een geheel hernieuwd hcbaam, nog niet go ilar-eerd van bet dierlijk genot van te leven, hij vond alles pri'itig, lij vond a;!es goed. Hij had ejn gro >!e liefde opge-'iit voor melk voor de onschuldige, roo-nige ii_e k wier biai kheid evenals di ? der iaicei.s. weM.i-iig 'is om te uien, wier geur ie's m 'üig /.oets heeft, die <ivn iiM:d met ilr.TteU'r. iau.vheil t,treelt, er, (ÜH /.\<:\\ om;:e' iu mooi, ruod, levendig, krachtig bloed. Ken l.ijua onm'-rk:>a-ev kittelug doOTstr* o inte zijn g-fnele ;ir,liaam, alsof de levens iron na imiid irrgeii S'iMtand weer was begonnen te vioiiea. D.k^ijls, als het hem heg-n te vervel»-i>, u nfrli,k aan /,ijn herstel mede te werken, sloeg hij de oogen op, en liet. zonler zich te bevvegrii, zjn blikken om zich heen dwalen. De zieken;aal van de gevanyeni?, naar e 'eisciien der hygiëne in een afzonder ;ijkstaHud gebouw ge egen, maakte een lichten en vrooiijken indrui. De vensters waren wel is w.iar nog van ijzertn staven voorzien, maar waren 40 ? ? n t s per r t g ? 1. Rliiilutltiltmei Kooptgeen Zijdel zonder eerst, s' alen onzer gegarandeerd soliede prachtig mooie nou ^eautés in zwart.wit en gekl. e-wraagd te hebben. Specialiteit: Zijdestoffen voor Bruids-, Bal-, ezelschaps- en Wandeltoiletten ea voor Biouses, Voering in; van 60 cen;s tot 9 gulden per Meter. Wij verkoopen direct aan par ticulieren en zenden de geko/.en zijdenstcll'en franco vracht en rechten aan huis. SCHWEIZfR & Co., Luzern H26. (Zw.tserland). l ZijdestofTan-Export. Kon. Hofl jA NEDERLAHOSCHE INDUSTRIE TER VERVAARDIGING VAN FflfiBtKANTEH VALTOB 20NÉN. Geill. prijscouranten, attepteu en lijst onzer contractanten worden gaarnn d jor ons franco o> aanvrage toege/onden. -, Orel- en Muzï'kliandel Meyrjos A' l ARNHEM KCNINGSFLEIN. VLEUGELS en PIANO'S in Koop e. i in Huur. REPAREEHf-N STE.UMKN R l' J LEN". HILUGENUI Bewerking van !>!?. O. 1>. SAX. Pi-ijs "iu praclitlinnd / .'{.9j>. rBErtiï«HNa¥iira&^ OBEHLAHNSTÉIN -'S. - BOUWT , NUNSPEET tl. Inlicht. . b d. Vereeniging Kantoren voor Vaste Goederen in Nederland te Nunspeet. hoog en breed en haddtn doorzichtige ruifen, waardoor een groot stuk blauwen hemel te zien was eu de top van een hen 'ei. die, al naar gelang van het weer en den tij l van den dag, groen of grij-», scherp af_e eek>'irl of onduidelijk was De licht gevt-rfle muren sc'ieneu het heldere licht nog helderder te maken; het bed had niets van de smalle couchettes in de cellen, maar wa-; wit, breed, zacht en veerend. Er wa^ e«n nic'ittaf'iltj.1, een karpet, ten stoel juist zooals bij voorspoedige menscheu. Als eenig be woner van de lange ziek.'ii',aal had Chamard alle gelegenheivl gehad zich te ver velen ; maar het tegenleel was waar.?juist door zijn alleen-zijn VUH hij het voorwerp vau voortdurende zorgt n, die heru ivn aan gename afwi-selin? bezorgden. Uet ireheele per.-o;;efl, een lief'dezuster t n eer; zit kenverpleger, waren er alken Ivoor hem. Al zijn blikken en geba:en wen'en opgevangen, at zijn wenschen geraden en vioikonup. Als de ziekenverpleger hem opricbtie voH<:e tüj met een soort wellust, hoe zijn <:vr.-at Hernam rustte in die stevige en vcor-.ichlige armen. Maar het prettigst vorul hij het. te v.or>ltn verzorgd door de zustc', een nonnetje, geheel in liet licht blauw gekleed, n r ar jong, met >. eri rozig gezichtje in den witten kap, Zj boog haar lijn, schuchter lichaam ov<-r hem heen, en sprak lot hem met zachte be deesde stem. De kulsche ingetcgenht id vau haar verschijning vervulde hem met eerbied, terwijl ttcb haar bevalligheid in zijn herboren lichaam eea heftige en tegelijk o: schuldige ontroering teweeg bracht, gelijk oude op de onrust van d-en jongelingsleefiijd. (Slot volgt;)