Historisch Archief 1877-1940
No. 1590
D E A M ST E R D A M M K R W E E K B L A D VOO R N E D E RL AND.
deze een gevoel van onzekerheid bij de
houders van deze huizen en andere inrich
tingen.
Eene nieuwe ontwerp regeling voor de
Banken van leening in het jaar 1855 door
tien minister van Binnenlandsche Zaken
mr. G. G. J. van Reenen aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal aangeboden,
kon geen goedkeuring verkrijgen, in hoofd
zaak, daar zij de verpachte en
geconcessioneerde instellingen wilde bestendigen, waar
mede de meerderheid, zich niet kon ver
eenigen. 2) Een ontwerp, in 1867 van den
minister Heemskerk, leed, evenals in 1869
een van den minister Fock, schipbreuk op
dezelfde klip, namelijk de moeilijkheid van
het al of niet toestaan, zij 't dan ook min
of meer onderworpen aan wet en controle,
van hét particulier bedrijf.
Dd particulier bedrijf naai intussehen
voortdurend toe, naar mate het aantal
Banken van leening verminderde. In 1865
?waren er nog 34 gemeentelijke en 44 ver
pachte inrichtingen en nu zijn er nog slechts
18 der eerste en 5 der laatste soort en is
deze zóó door alle tijden h n gebleken
noodzakelijke Eijks-voorziening gebeel. los
gelaten en de pandbeleening in handen van
wie slechts wil!
Bij het nieuwe Wetboek van Strafvorde
ring van 1887 is de twijfel, die de particu
liere industrie nog steeds min of meer in
toom hield, of men namelijk art. 411 G.P.
nog zou kunnen toepassen, geheel opge
heven. De Regeering meende bij de behan
deling van het ontwerp ai t. 545, moetende
vervangen art. 411 van het Code-pénal,
daaruit te moeten nemen, daar, oordeelde
zij, dit art. te huis behoorde in een wet op
de Banken van leening, waarop echter sedert
wordt gewacht.
Had de uitspraak van den Hoogen Raad
in 1848 de Banken van leening in het moeras
gebracht, nu waren de pandjeshuishouders
?weer in 't geheel vrije veld en de daar
hulpzoekenden overgeleverd aan hunne
praktijken, woeker en oplir-htfi-ij.
Een ieder kan dus ongestraftpnndliel.ee.nen.
De toestand is eenig in de geschiedenis,
maar tevens hoogst onzedelijk op Sociaal
ge 'lied.
De beslaande Banken van leening staan
niet meer onder 's Rijks toezicht en de
gemeente-besturen behoeven derhalve geen
Kijks-goedkeuring meer te hebben op n euw
te maken reglementen of tarieven van te
heffen rente.
Laten wij nu Oome Jan", in Frankrijk
genoemd l'Onc/e", het pandjeshuis, in tegen
stelling van Ma Tante", die de
Mont-dePiétém de volkstaal voorstelt, eens nader
bezien.
Had het particulier bedrijf door allerlei
reeds genoemde omstandigheden zich meer
en meer uitgebreid, ten koste van de stief
moederlijk behandelde Banken van leening,
door het verdwijnen van elke hinderpaal
oefent Oowe Jan" dan ook den woekeren
de oplichting vrij uit.
Tan e" zit echter ten onzent in knel
lende banden, wegens gebrekkige of onvol
doende regeling; hier z ;s daar 200
Vooral in de groote gemeenten is de be
hoeftige klasse van Oone Jan veel meer het
slachtoffer dan men algemeen nog meent.
"Wat weet die van percentage of op de
briefjes soms voorkomende, niet zelden
onontcijferba-e, bepalingen? Een of twee
eet) t in de week, of 4 a 7 cent in de maand
plus hanggeld, dat nog vooruit moet be
taald worden en verder benadering van het
pand als niet op den vervaltermijn, op het
uur af, wordt gelost en de rente betaald.
De manoeuvres daarbij gebezigd zijn niet
na te gaan, maar ze zijn vele.
Moet die Satan, die geldduivel, zoo
algemeen gekend, even verfoeilijk als de
drankduivel, nu maar ongestoord voort
lliiven woekeren ?
Het pandjeshuis is direct in de buurt en
de vrouw zit met de kinderen zondergeld,
De gemeentelijke inrich'ing, zoo er een is,
liijt op een half uur afstauds en se krijgt
misschien bij oome Jan nog een stuiver
ttimmmHIIIIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIHMIIIIHIIIIIIIIMHIUIUIMHImlmlHlnlHI
verfdoos ... nou daar achter, die met de
blau\ve strikke ... hoe vindt jul ia die':"
vervolgde zij, een heele groota pop aanwij
zend, niewaar, da's 'n mooie. As ik zoo een
kreeg, dan ging ik 'in heelemaal aan en
uitklei , en dan ging ik u'r kleertjes voor
roake . ?."
Oat kan je geen eens," betwistte Marietje.
Ikke niet? Nou, en wat goed... Liatst
het) ik nog 'n boezelaartje gemaakt."
G^duMig liet Annetje zicti meetrekken en
volgde gedwee als de kinderen zich voor het
venster verplaatsten om een ander gedeelte
der overvolle winkelkast te kunntn bewon
deren.
We krijge ook poppe'jes." zeide zij op
s'elligen toon tot haar zu^j^.
Niks van an hoor," antwoord Ie Keetje,
die de woorden verstaan had. Niïs van an,
jullie bent te arm."
Nietes, nietes," mompelde Toosje flauw,
wie de tranen bijna in de oogen k«amer>.
De steliige tuon waarop Keetje sprak, dtei
er haar van overtuigd worden, dat ze niets
krijgen zou. Ze had niet eens geweten dat
't feinterklaas waj, en eerst door de van
gchool komende kinderen vernam zij het.
Doch nu was er ook de groote teleurstelling
en stak de zekerheid niets te zullen krijgen
schel af tegen de heerlijkheden, die de andere
inei-jts te wachten stonden.
Toen gebeurde het wonder.
Kt-n oude het r, die acater de kinderen
eveneens naar de etalage had staan kijken,
nam eensklaps het bekleede houtje Toos-je
uit den at m.
VVat moet dat voorstellen ?" vroeg hij.
Onthutst staarde het kind den man aan,
terwijl de anderen nieuwsgierig on hen heen
kwamen staan.
a'd rnze pop," zeide Annetje die met
haar klein handje het speelgoed trachtte te
grijpen.
Is dat jullie pop ?"
Zwijgend knikte Tooeje.
Zou je niet veel liever met 'a echte pop
willen spelen ?'
Sprakeloos bleef ze den vreemde aankijken.
O^k de anderen stonden bewegingloos toe
te zien.
Heb je niet liever 'n echte pop... Kom,
heb je je tongetje verloren?"
Toen knikte Toos-je heel bedeesd van ja,
terwijl haar angstige oogen strak op den
vreemden heer gevestigd bleven.
Ga es mee naar binnen."
Eerst zag het verschrikte kind hoe de man
meer. Maar ze is spoedig geholpen en
maakt geen vergeefsche reis naar de Bank,
waar ze 't vod miss;hien niet eens te pand
nemen. Dit alles meer dan bekend, j* ge
voeld, want gebruikt beidegoed en ge
dragen kleeren so ns zoo van 't lijf ge
daan, gmm er in nood heen. En komt de
man ta huis en draagt het zijn g >edkeuring
niet weg, dan begint het tweede tafereel.
Het zou niet m >eilijk zijn hier in schrille
kleuren eenige geschiedenissen mede te
deelen, die trouwens te algemeen bekend
zijn, waarom wij dit niet wenschelijk achten.
Ook onder de armsten der armen bestaat eer
gevoel ! DJ pandjQshuizen komen het meest
voorin troote gemeenten en haven plaatsen.
In de kleine is het bedrijf veel te wissel >-allig
e» word ui de manoeuvre* te veel bekend, ook
zien de hulpzoekenden er niet zelden tegen
op orn zi,,-h te doen kennen. Zij gaan liever
naar een nabijliggende gemeente, waareen
Bank van leening, zeker een pandjeshuis
is te vinden. Zoo zoekt geheel Noord-Hol
land hulp in Amsterdam, Haarlem en
Eukhuizen, de eenige plaatsen, waar in die
provincie een Bank van leenirg is. De
gouden hooflijzers enz. enz. waren daar te
vinden; j M, geheelöameubelementen konen
voor. De arme pandgever scha-ne zich dus
niet om in een Bank van leening hulp te
zoeken.
In ons land in 't bijzonder, heerscht er
echter nog iets mysterieus, iets
middeleeuwsch, over de Binken van leening en
geen wonder. In het buitenland, Frankrijk,
Oostenrijk, Rusland, wordt dit geheel anders
opgenomen. Daar bemoeit zich de regeerin^
met deze volksbehoefte. Daar waait een
frissche win l in de ^e en de Rijk^vlag van
de gebouwen der instelling en ook als spaar
en dépositobank wordt zij dan ook door alle
klassen der maatschappij bekocht. De een
plaatst er zijn orercompleet geld, de ander
zijne goederen of effecten en ook als .,safe"
wordt zij niet zelden gebezigd. H°e breeder
in het verleenen van hulp in deze opgezet,
des te lager kan de kostenhefh'ng zijn en
des te algemeener biedt ze hulp.
Ten slotto de vraag: wat is voorshanls»,
in geduldige af-vaehting van's Rijks-voor
ziening, door de Gemeentebesturen, de
meest geïnteresseerden, te doen ooi niet
van erger tot erger te komen ?
De residentie gaf een prachtig voorbeeld
en veibetecJe haar instelling niet gering.
i: t recht (1900), Arnhem (1903), Delft, en
er zijn meer teekenon van initiatief', zijn
er toe overgegaan toezicht uit te oefenen
op de pandjfishuizen en hebben, bij verorde
ning, voorschriften gegeven. Deze bepei ken
zich echtor tot publiciteit, het houden van
registers en bet zich onthouden van mis
bruiken (art. 437 W. v. S).
Moesten de Gemeentebesturen echter in
deze niet ingrijpen op grond van art. 135
der Gemeentewet? De Rijks-regeering is
in gebreke en oorzaak van don toestand,
al sedert het arrest van den Hoogen raad
in 1848 en het is onder deze omstandigheden
eene parodie om te beweren, dat de Banken
van leening, een zoo groot sociaal belang,
behooren tot 's Rijks- zor«:.
De minister Dr. A. Knijper heeft het
moeilijk vraagstuk aangedurfd. \Velke
minister zal de hem ontvallen draad op
nemen en eindelijk een eind maken aiin
dezen voor Nederland zoo outeerenden
toestand 't
C. G. Poi,VLIET,
oud-dirccti'Ur van de Bank run
Leening te Amsterdam.
1) De Bank van leening van Middelburg
o.a. zette enorme kapitalen om, doordat daar
groote par iji-n koopmansgoederen o.a. van
de O.-T. Comp. werden beleend.
2) Belangstellenden worden verwezen nasr
de zeer be'aigrijke discussiën van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal van dat j; ar.
zoomede naar hetgeen Prof. J. T. Baijs ze^t
in het Sociaal Weekblad van 18SS no. S en i).
hun pop wfg«ierp, toen voelde zij hoe zijn
kracitige hand haar uit het groepje kinderen
scheidde en haar en Annetjp, die zij niet
losgelaten had, den winkel induwde.
Verbluft; bleven de d(is fchoo'kinderen
buiten staar, zagen met verbazing Toosje en
haarzu juinden prachtigen «inkt l v -rd wijnen
Ook Too?je ondervond een vreemde gewaar
word ng. Eigenlijk wi-tt zij niet wat er ge
beurde, en l:oe zij iu den mooien winkel
kwam, waarin nog meer speelgoed was dan
men buiten achter het venster zien kon.
Nadat de heer eenige wf'Oiden met een
juffrouw gewisseld had, zag Toosje dat hem
een pop in lichtblauw jurkje overhandigd
werd. Toen zag zij den man naar zich
toekoiren en haar de pop toon*-n; en ofschoon
zij duidelijk verstond, dat h iar «e rraagd werd
< f zij het s; eelgoed hebben wilde, en zij tot
aat woord met het hoofd knikte, leek het haar
tcch alsof alles'bui'en baar omging, en dat
't niet Toosje was. die in den winkel stond
tusschen het speelgoed. Gewillig Het zij zich
den arm buigen om er de pop in te kunnen
leggen, toen voelde zij zich de deur uitzetten
en stond even later zonder een woord ge
sproken, of iets tot dank ge'.egd te hebben,
weer met Anue'j? op straat, de pop iioj jirs-'t
zoo in dtn arm a s de vretmtla die tr in
gelegd had.
Dadelijk wer-1 zij door de andoen omring 1.
,,'ri Pop!" jti'chïe Marietjo blij, ofschoon
zij 't niet was die haar gekrfgea tiad.
o, K ij i. daar es. Zoo'n mooie. . . riep Kri?jc
veirukt.
La's kijkc," zeidu Keetjp, (en gebaar
makend als wilde ij haar de. pop uit Jen
arm nemen.
Afblijve," gebood Too-jf, en onmiddellijk
?werd zij gehoorzaamd,
Even st'ini ze beslu'teloes siil. hield
Annelje'-i hand stevig vast en klemde de [ op
angstvallig, 'i,f tegen zich aan. Toen voelde
zij opeens, dat ze daar niet mocht blijven
staan, en dit ze nu da lelijk naar huis moest
gaan... de vreemde man kon imnie.s terug
komen.. .
Spiedend z_,g zij links en rechts uit, eer zij
den doortccht door de menigte weer duifde
wagen, en liep toen op een draf j e, waarbij
Anneije baar n,e'. haar trippelpa-jesnauwelijks
volgen kon, het stille zijstraa'je weer in, waar
in de verte het houten tiapje van hun
huis lag.
Krisje had Annetje's bandje weer gegrepen
en hielp het kind, dat de anderen bijna niet
volgen kon, doch bleef steeds naar Too^jesarm
MA in ie Hoofdstad.
Het valt moeilijk nog nieuwe termen uit
te denken om den graad van volkomenheid
weer te geven, dien het samenspel van Bauer
en Casals bereikt heeft. Het g^not dat zij
Zaterdag 7 de^er, ieder afzonderlijk en te
zamen, d?n talrijken aanwezigen hebben ver
schaft, was dan ook van bijzonder exquisen
aard.
liet programma werd geopend met
Beethoven's eerste cello-sonate in F. -Een jeugd
werk van den grooten meester, maar dat
reeds alle geniale qualiteiten doet
voorgevoelen, die later bij Beethoven tot zoo grandiose
ontwiükelmg zijn gekomen. Hoe rank en
sierlijk is reeds zijn melodiek ; hoe zeifctatdig
zijn harmoniek, welk een humor openbaart
zich reeds in het Allegro vivace" met :.ijn
pictig motief ia zes achtste maat l Wel vindt
men in den kia*iersati nog veel Mjzart, maar
daarnaast toch oofc weer dien echten Beet
hoven, dien wij van later weiken zoozeer
bewonderen.
.vlet een bijzonder fija gevoel voor al deze
eigenschappen, hebben, beide kunstenairt4on$
dit opus 5 te genieten gegeven Hier en daar
moest Casals wel eens meer toon geven dan
voor d-s absolute klaLkscboonheid van zijn
heerlijk instrument wentcbelijk was?Baaer
speeide n J. met den vleugel a!f geopend
maar het geheel was toch heerlijk.
Toen Kwam Bauer alleen Cuopin spelen
en wel de Nocturne in c, de es-uiol
Fo.ona se en de brillante Barcarolle in Fis.
liet was zelizaam mooi; vooral de laatste
beide stukken; niet alleen teounUch af, uitar
ook den inhoud gehesl ersi3höpf'end '- Casa.s
speelde toen alleen Bacli, n.l. de G. dur-suite,
reeds vroeger door hein gespeelJ. Deze suite
door Bach m zijn Köthener tijd gecomponeerd,
vermoedelijk voor den gambiiD Caiistian
Ferdiiaud Abel, is een wonder van schoon
heid. Ktjeds dadelijk bij het eerste deel
Préiude wist CasaU zijn gehoor te
pakken. Zal ik nu nog den indruk bödehrij ven
van de heerlijke Sarabande', of vandegeed'.ige
Meuuttlei.? Men weet niet wat meer te bew on
deren, den zeldzainen geestesrijkdom van den
componist of de ideale vertolidug van den
kuustenaa !
Het tweede deel van het programma was
slechts interessant door de Piganini-va iitiën
vau Brahrug. Daaiin ontwikkelde Bauer al de
ichitterenle eigen schappea,die hem als pianist
kenmerken. Maar wat prachtige en vooral ook
van een klavierspelers-standpunt, dankbare
vaii-ttiëp, die van Brahmt! Brillant klavierspel
en rnooien toon kunnen hier hoogtij vieren
en dat deden zij ook.
Hoe tocüdat stukjüvau Moor in dat
gezelschap verzeild raakte? Het paste kwalijk
bij Bach, Beethoven en Brahms, de drie
Bülo^'sche bV. Wat een conventioneele, naar
't recept klaargemaakte mmiekl Ha l de per
soon van Bauer zich er niet voorgespannen,dan
zou bet nauwelijks opgeaerkt zijn geworden.
Die twte stukjes van Dvorak voor violoncel
en piano, zijn wel van be:er gehalle, ruaAr
hadden tocu op het piogramma van twee
zu ke kuribtenaarj niet mogen voorkomen,
althans niet in een stad als Amsterdam, waar
op het gebitd van kamermuziek het hoogste
en voornaamste dient gegeven.
Het programma van een ander
Dioscurenpaar cello en klaviar onze eigen
kunstenaars, Gdrard tlekkiagen Dirk Schater,
liet in d..t opzicht niets te wet se hen over.
Men hoore: Buethoveu's Sonaten v'oor ioloncel
en piano op. 5, No. 2 en op. 102, No. l, van
elkander gescüeiden door dizelfdöBach'sche
Suite, die djor Casols twee avonden vroeger
terze.fler plaatse ge-peeld werd en,tot slot van
het programma, de eerste violoucel-sonate
van BraliLUP.
Ik kon alleen het tweede deel hooren en
werd getroilen door allerlei joe i
kijken, waar de lichtblauwe pop schei afstak
tegen baar geruit jurkje.
Snel liep Too«je op het trapje toe. Zt
voel ie, dat er iets vreemds gebeurd was, iets
waar ze erg blij mee was, doch ze wilde niet
zien, niet weten, voir ze weer veilig op het
stoepje n ten zou. Ook de andore mei jes l e
rn-t haar mredfaafden, begrepen dat ze niet
eerder met 'foor-je spreken konder.
Gossieroijne, om zoo maar 'n pop te krijge,"
beLijdde Marie j".
Naast haar hep Keetje, die omdat zij aan
de rechterzijde liep den kop en iets van de
blauwe jmk der pop buiten Toofjes arm zag
uitsteken. Strak bleef zij naar het heldere
lichtblauw kijïen, en voelde de spijtige zeker
heid opkomen, dat de pop, die baar beloofd
was aewordtn, beslikt mitder mooi moest
zijn dan die van Too.-jf.
Bij het trapje gekomen wilde Toofje eerst
dadelijk naar boven gaan, doch toen bedacht
zij zich. en zicti op de tweede tredi
neerze tend, K gde zij da pop op haar schoot,
haar met beide handen stevia vasthoudend.
Met handen en /oeten klauterde Anneije haar
achterna tn g;.nj zwijgend naast haar zit!en.
Jn ten kringetje stonden de vriendin
netjes om haar heen, en bewonderden het
speelgoed met hun glïusteroOijen.
,.I/4.>t 'nj nou es kijke," zeide Kri-je gretig.
Nu eeit t begreep Toosje volkomen dat de
pop van l,aar hooide. De meneer was ver
dwenen, a leen bekende gezichten zag zij om
z;ch heen
Nu had ze echt speelgoed,., 'n pop, die
je in slaap kon maken, waar je jurkjes voor
naaien km. en mojia mut^s. .' Wat n
prachtig lusar had ie ... 't Was wel geen echt,
maar dat moest ook niet... Poppen hadden
nooit ectit haar .. . Toch was ie moi-i... En
wat 'n aardig hoedje had ie op*/en net als
gouden schoentjes...
Toen zette zij met moederlijk gebaartje de
pop in zit'ende houding op haar schoot.
Kijk, bij kan zhte," vervolgde zij sprekend
haar gedae!itenlo"p.
Kan ie ook z'n arreme bewege, net as de
pop van m'n nicbie '!" vroeg Marielje, haar
handje naar de pop uitstrekkend.
Niet ankomme!" schrikte Toosje op, het
speelgoed achteruit trekkend.
l\ip;ie... mooie poppie," neuriede
Anne'je, het hoedje streelend, hetgeen haar
zusje gewiilig toestond.
Met stille tevredenheid bestaarde Toosje
de pop, die zij om en om draaide, om ze van
alle kanten te kurnen bewonderen.
in de voordracht der tweede sonate van
Beethoven.
Van Brahms heb ik veel gero'en bij de
vertolking van den laataten Satz. Daar
zat mannelijke, gezonde kracht in; zóó
moet het stoere fuga-thema worden ingezet
en doorgevoerd. IQ het eerste Allegro
troffen mij enkele willekeurigheden in de
opvatting. Waarom b.v. dat precipitando"
als de pianopart ij het hoofdthema overneemt?
Ook het Allegretto, en vooral het Trio daar
van, werd wat al te solide gespeeld; het
verdraagt veel meer l chtheid en elegance
en maakt dan juist zoo'n schoon contrast
met de b -ide Allegro's.
Ondanks die opmerkingen, toch alle hulde
voor de tds'e kunst onzer beide stadgenooten.
H.t publiek juichte hen terecht zeer warm
toe. Moge de belangstelling bij het publiek
steed? stijgende blijven.
Tot mijn leedwezen kan ik in dit nummer
n et refereeren ovcsr de nieuwe opera II
Battisto" van den italiaanschen componist
G.ocondo F;no.
Ik had gehoopt dat het werk^Zaterdagavond
).'. zou gegeven zijn, maar de uitvoering is
verplaatst op den daarop gevolgden Woensdag
en dan heb ik niet de beschikking over mijn
avond. Zoo mogelijk kom ik er in een vol
gend nummer op terug.
AxT. AVERKAMI'.
NIEUWE UITGAVEN.
Ru jliRskr</<m,8c/:e Jmtgrn, door H. W.
SO.NSEGA, geïllustreerd door C. JETSES. Haar
lem. Vincent Loopjes.
Blijde Kunxt, N o. 8. Brieven van een
luchtscbipper, door WILI.Y POTTU.M.
JKZUS Ciiriftus vt'jr onzen tijd, door prof. dr.
J. M, S. BAI.JON, prof. dr. CHAXTEPIE DE LA
SAUSSAYE, prof. dr. F. E. DAUHANTON, G. J. A.
JOXKÜU, J. H. L. EOOZEMEIJEK, en dr. J. R.
SI.OÏKMAKKK DE BRUINE. BsiIe: Baarn,
Hollan lia drukkerij.
Moderne. Kun*tn::rken, ISA.VC ISRAKLS, afl. 12.
kpro -kji's, verzameld door de Gebroedere
GIU.MM, opnieuw uit het Du:t-ch vertaald, door
mevr. M VAX EKUEN-VAN VLOTEN. Met 10
illus'raties van mevr. J. B MIDDEKICH
BOKHORST en J. J. MIDDEKICH. 2e verzameling.
Zeft.-ear. Bloemlezing uit het werk van een
aantal letterkundigen. Met eene inleiding, door
L. S. Poriretten en Biographitën. 2e bundel.
Catherine, door M. ANTI.VK, 2ödruk. Alle
uitgegeven door de Maatschappij voor gosde
en goedkoope leciuur, Amsterdam.
JVö«r aanleiding vm dr. Kuyper's om de oude
wereldzee, door J. W. JOXKEH. Amsterdam,
Van tl-ilke-na & Warendorf.
Giillni-treerde handb'j>kjes der Rolterdamsfhe
Kuükschotjl. VUch en -ioe deze gereed temaken,
door mevr. VAX DORP KAMPERS. Den Haast,
C. BreJée.
&ucr:rg in Int leren Naar het Amerikaansch,
van E.M n, -RLU'ii door IJ. S. M. VAX
WICKKVOORT CKOM.MKI.IX. Haarlem, Vincent Loosjes.
Adres in zake het middelbaar technisch
onderwijs. Den Haag, F. J. Belinfante.
12 Grestelij:e l-ultrcn in dtn volksleon, met
begeleiding fan orgel of har mor. i um, getoonzet
door ADK. P. I-IAMERS. Tilburg, W.Bergmans.
Inhoud van Tijdschriften.
K'tevitT i, <!,:illu,s'reerd Maa/idtchrift, No. 12:
De ontwikkeling der fotografie in onzen tijd,
door Adr Boer, met (i illustratiën. Een
8cUUder,indeigruot-indiisiiie,doorM. J. Brugse,
met U il.ustmtifS. H jllaud^cie spotprenten
in de negentiende eeuw, door U. E. Greve, 11,
IHló 1S35, slo', met 17 illustra ies.
Herf^tbleckheid (Sonnet;.door J. \Valch. Pastorale,
do jr l iis Hopman. Toewijding, door FJÜQS
Jlu.ieu,an, slot. Boekbespreking, door H.
K. Ka enders, door K. W. P. J r.
Ltvrnare,.lit, No. 12. Kunstbij lage : Christus
de partijen oordeelend door VV'iertz (Museum
Wiertz. Brussel) -- Or!ovvs!;yen Rogdaeff, De
huidige anarchistit-che hewegingiaKusland..
Daau v. d. iee, Dd Kerstnacht Laak1."
Jo'ian Brandenburg Jr., Kleine Kyolf, slot.
C'. H., B oemer.me.^jes. Dr. A J. C.
Snijdei?, De nieuwere OLtwikkeliog van het
DarwiDismp, slot.
L'e Militaire Gids 12ea(l.: De
bezuiaigingacomm;s:ien van minibter S:aal. De
oorlogsAls e^n nij iige, kwade stemming voelde
Keeije de jalouzie IL zich opkomen. Toen zij
die groote pop met haar mooi blauv jurkjd
op Toosje s schout zag liggen, wist ze zeker
dat de hare minier mooi zou zijn. Zij w,1de
een ro'jde hebbt-n, en men h.id haar die
be'oofd, maar nu voud z,e een blauwe eigen
lijk veel mooier. Waarom had die meneer ze
nou an Toossie gegeven en niet an haar
vroeg ze zich af. N'u dit evenwel niet te
veranderen viel, voelde zij o j bewust dat het
voor haar een verluchting zou zijn, indien
zij de waarde van hetgeschtnk verminderen
kon, zoowel in haar eigen oogen, als in het
oordeel van andeien.
Hij kan geen eens z'n arreme bewege,"
zeidd zij opeens, mmach end haar neusje
optrekkend, waardoor baar vinnig gezichlje
er rog scherper uitzag.
Wel es" meende Toosje, de armen bewe
gend. Kijk maar."
O, dii'd geen kunst; maar je kan ze niet
buige. Ze blij ve altijd zoo staan. Da's eigen
lijk geen echte pop. En hij kan ook niet
uitgekleed worre . . . '
Met snellen blik monsterde Too?jedekleeien
der pop, doch kon geen p'aats vin ten waar
deze dichtgemaakt waren. Ook het hoe ije
zat stevig op de vlassige haren bevestigd.
Z e je nou wel, ' triumfeerde Kee je, bij
kan niet uitgekleed won e . . . Eigenlijk heb
je niks an zoo'n pop .. ."
Maar ik kan 'm toch in slaap make."
L?g 'ua es neer" vervolgde Keetje, en
legde, eer Toosje het haar beletten kon, roet
nijdigen greep de pop op haar rug.
Met de groote, glazige oogen b.eef de pop
haar aanstaren.
Kijk, z'n ooge gaan niet dicht. Heb ik
't niet gezeid...Hoe kan je 'm i.ou in slaap
make, as z'n ooie niet toe kunne . ."
't Was waar meende Too-je as z'n
oogen niet dicht wouen, ken ie niet slapen.
N e, dan de pop die ik krijg", babbelde
Keetje op s eüigen toon voort, die motte
jullie zien. Die kan uitgekleed worre en z'n
oogies kunne dicht en kan bewege .. Jij kan
ook gt en kleertjes voor 'rn make, want as
je 'm niet uitkleeëkan ..."
Toch wel, ik kan boeze\aartjes voor 'm
naaie."
Maar ik vind 'm mooi," mengde zich
Kri-je in het gesprek.
Och, mal kind, jij weet d'r ommers niks
van. Wees jij nou maar blij met je mooi
prenteboekie."
Nou, ik heb veel liever 'n prenteboek dan
begrooting voor 1908. De marinebegrco ?
ting voor 1908, do jr v. R. - Nat r aanleiding
van Legerstelsels, IV, door N. Bosboom.
Naschrift, door R. Het schiet voorschrift
der infanter e 1907 (ontwerp) III, door X.
Het Huis O'iden Nieuw, afl 11:
Oadbeidkundige wandelingen door Maastricht, door A. J.
A. Fiament. Het gemeenlan Ishuia van het
hoogheemraadschap van De'fland te Delft,
door M G. Wildeman Toelichting bij de
platen.
Eigen Haard: Verlovinsr, door G. V.
Ncderlandsch Mettray, door F. S. Knipscheer,
met afb. Een douche, door F. B v. B,
Haasscbe schetsen. Van een kleine expe
ditie, beschrijving van de Excursie" naar
Babber (Tenimbereilandec) me', afb.
Fmilleton. Den Kaiser Heil ! Het Keirerlijk
be^otk. De Amsterdamsche politie in
Paradeschritt.' Koning Oicar II van
Zweden. 1 12'A jarig bestaan van het gezel
schap Stoel & Spree. De gebroeders Oyens,
alles niet afb.
~3%*VJtaAl'w73
40 ? ? n 11 per r ? g ? 1.
Koopt geen Zijde!
zonder eerst stalen onzer gegarandeerd
soliede prachtig mooie nou veautés in
zwart, wit en gekl. gevraagd te hebben.
Specialiteit: Zydestoffen voor
Bruids-, Bal-, ezelschaps- en
Wandeltoiletten en voor Blouses,
Voering enz. van 60 cems tot 9
gulden per Meter.
Wij verkoopen direct aan par
ticulieren en zenden de gekozen
zijdenstoifen franco vracht en
rechten aan huis.
SCHWEIZtR & Co., Luzern H26.
(Zw.tserland).
Zijdestoffan-Export. Kon. Hofl
HILLIGENLEI
Bewerking van Dr. . D. SAX.
Prijs in prachtbancl / S.9O.
Piano-, Orgel- en Muz'ekliandel
Meyruos <t? Halsliovcn,
ARNHEM KGNINGSPLEIN.
VLEUGELS en PIANO'S
in Koop en in Huur.
REPAREEREN STEMMEN RUILEN.
Viciopiawatér
OBERLAHNSTElN
-E tivtM ietöri aw at er
OBERLAHNSTEIN
BOUWT ,e NUNSPEET
o/d.
VELUWE.
Inlicht, b d. Vereeniging Kantoren
voor Vaste Goederen in Nederland te
Nunspeet.
zoo'n leelijk serviessie. wat jij nou ? ' vroeg
zij haar ouder zujj. Deze die Keetje niet
te^en zich in het Darnas wilde jagen, vond
e?eneei 8 dat de pop niet zoo heel moei wa?.
Ook Toosje vond haar nu niet zoo heel
bijzonder meer.
En weet je wat," fantaseerde het mei-je
van den melkboer, lan hét m'n groote zus
me beloofd, dat ze japonnetjes voor rn3
make zal, van allemaal andere lapp'es, en
dan krijg ik van moeder 'n wiegie, en mis
schien 'n linnekas' om alles in te doen . . .
Maar an zoo een l.c je niks."
Too.'j-;s stille verrukking met het echte
fpjelgoel was verlwenen, EU al 1.aar aandacht
op de gebreken der pop gevestigd werd.
Eenige oogen blikken zweuen de kinderen,
alleen de stem van .Annetje weerklonk, die
de pop streelend, zachtjes haar liedje neuriede.
Hè, ik wou dat 't al vau avend was,"
wenschte Keetje. Weet j« wat ik allemaal
krijg? Eeist gace me ete, zie je, en d n motte
we in de achterkamer büjve, en a?ze we dan
binne magge kornme dan gtaat d'i'n mand met
pakkies klaar, en dan wordt d'r ui gedeeld.
En as ik dan m'n versfie heb opgezegd krijg
ii m'n pop m banketletu rs en bjrptp'aat,
en n }g veel me?r, dat ik r.og r;iet wee.t., ."
En wij drinke chocola," v rtelde Marietje.
B ven werd een raam opgeschoven.
ToOïsie!" gil schreeuwde de Btein van
haar moe er.
Langzaam zag het kicd omboog, en knikte
toestemmend.
Hie kwam 't tcch dat zij niets kregen en
die andere kinderen zooveel. . . Zij konden
Lietg au Snteikaas doen, want ze waren te
arm. zei Kee!je. . . Bij hen kwam een rnanl
met j-.akkies en kregen ze borstplaat en lek
kers; maar zij, Too»j>, kroeg niet.». .. Er werd
niet eens bij haar ttiuis over Siuterk aas ge
sproken. .. Nu had ze een pop gekregen,
maar die kon niet uitgekleed worden, en
niet slapen.. .
Tcossie, drommels kind, hoor je niet, of
mot ik je soms komme ba'e,'' riep weer de
stem van bever.
Zwijgend stond Toofje o?.
Je mot naar bove, Lè," zeide Keetje,
strsk naar de pop kijkend.
Toestemmend kni"kte het kind, en haar
zus-je opbeurend begon zij, Annetje aan de
hand houdenl, de uitgesleten trtden weer te
beklimmen.
Onverscbillig hield ze de pop bij een.
arm vast.