Historisch Archief 1877-1940
DE 4 M .S T K 'R D A M M E R W E E K BL' 4 D V O O R N E D E -R L A N D.
No. 1ÓS2
ger, dan de noodzakelijkheid eischte.
De doodstraf hier en toen niet meer noodig;
dat 'was voor de wet van 1870 zijn uitgangs
punt. De zorg voor de rechten; van den
beklaagde in het strafproces, voor die van
<fèn schuldige in het strafrecht, was ook
bij-hem een der hoogst staande vertegen
woordigers van de klassieke richting"
do groote juridische taak bij de beoefening
?»an deze gedeelten'der rechtswetenschap.
Hij ontkende geen oogenblik dat ook het
werk van 188C voor ontwikkeling, hervor
ming, herziening was bestemd. Natuurlijk.
Bij een man van, zoo hooien en ?vrijen
geest was iets anders ondenkbaar. Maar de
intensiteit van zijn doordenken en zijn door
voelen was zoo machtig, dat hij zich een
wijziging der resultaten daarvan moeilijk
anders kon voorstellen dan als een vermin
king. Z)o zou ik het willen uitdrukken,
wanneer ik bedenk, hce fijngevoelig hij was
bij discussies over opvattingen waaraan hij
was gehecht.
Over de^en grooten doode zal veel worden
gezegd en geschreven: in den Hoogen Raad,
waarvan hij de vice-president, in het Week
blad van Ht-t R ;oht, waarvan hij hoofd
redacteur waf, in Je Academie van
WetenBchappen, waarin hij was opgenomen; en in
Hoeveel kringen nog meer! Over hem valt
zooveel te zeggen.
Mij was het eeu voorrecht om met deze
?weinige woorden aanstonds na zijn heen
gaan te hebben mogen uitzeggen mijn on
beperkte vereering en mijn eerbiedige ge
negenheid voor hem, dien ik als toonbeeld
Tan den ed ;len jurist zal voorhouden aan
mijne studenten, die immers ook de eerzucht
kebben goede juristen te willen worded.
25 Dec. 1907. G. A. VAN HAMEL.
Al te Clericaal.
Door een correspondent van Het Volk
.te Enschedé, wordt het volgende beweerd:
Door den bisschop van 's Hertogenbo'ch
is, naar ik uit zeer goeie bron verneem,
aan Het ffaisge in verboden berich'en over
den bisschoppelijk tegengewerkten
algemeen? ehristeiyken textielarbeidersbond Unitas"
> ep te nemen, terwijl ook Hit Centrum een
zelfde gedragsujn volgen moet bij besluit van
den aartsbisschop van Utrecht. Ten slotte
hetft ook de bisschop van Haarlem hetzelfde
bepaald voor De Voorhoede, orgaan van ,,de
' Katholiek Sociale Aktie", door de
maatchappij Futura'' uitgezeven."
De Voorhoede is niet het orgaan der
'n
Wacht-zieke(Luie Peer: mil?. soldt., wapen Xo. 1568.)
Jantje Peer.
Jantje doopnaam.
}'e*r kazermfami ienaam.
Signalement zakb'xkje verdacht corpulent
. Tvjor a'n 20 jaren.
Hoofd : onder erna', boven abnormaal breed,
»i ders gezegd: merswaardige o?ereenkomst
Biet de saj pi ge dessert vrucht, waaraan ie
i'n naam meer dan hartelijk dankte.
Mond: a la Zoeloe, echter bij afwyking
»'et &ène-zwart, doch pruimbruin.
Tanden : in aanmerking voor vernieuwing.
Wangen: miniatuur Zwitserland, door de
rijk« puistenzegen.
Oogt n: kleur van speciale kazernesnert
{anüque menue.)
Ooien: door 'n dichterlijke tamboer Ie
ilasse vergeleken met 'n paar afgekeurde
teom vellen.
Haren: IX miliaaeter, volgens voorschrift,
doch de kleur zelfs door geen Rumbrandt
?»ast te stellen.
Ziedaar m'n vlugge camera.
En dat portret, o, leclor, dat portret van
irapennnmmer 1508 ook wel genaamd 't
toie waoennummer" dat beeld zal me
fcjjblijven, tot ik eens in den Islamitischen
Hemel aan Mahomels Houri's onze onver
getelijke, al te vroeg ontslapen paradepas
naz leeren.
Want lui, lui l zoo lui, dat ik zelfj in
een Marstempel nooit z'n weerga votd
Z'a mededUcipelen beweerden ?,elfs, dat-ie
eenmaal te lui geweest was, om op dit
ondermaansche te verschynen en daarom met 'n
Miauhine van 25 paardenkrachten uit de klei
was pe'rokken; in hoeverre dit echter insi
nuatie of waarheid was, vermocht zijn uit
treksel burgerlijke stand" mij niet op te
leUeren.
1 Maar dat-ie lui was, one renaarbaar lui!
e'est la vérité!
Als er hindernis'oaan beoefend werd en
Jantje moest op 't klimhuisje. dan ging er
*n kreet door de pro-patria sportende sectiën.
..Jongens Jantje hijschen !"
Zes, acht, titn handen grepen en knepen
de vingers houvast-blauw in de vet-gladde
irerkkie], z'n vcd 'e-werkbroek en overal.
Dan ging er 'n <pontaan h< era" op, als
de spartelende vleeschfabriek eindelijk, na
'n lange hang en wurgperiode, als Columbus
Toet op land stampte.
Lui! l .. Nee, om der wille van de waar hei l
niet altijd hoor !
Dne keer per dag, als de tamboer z'n
toaagstreelènd kok in de keuken" schetterde,
dan, j i dan week de luiheid van Peertje
ais eenmaal Belial na het vade retro!"
Kten ! jaaa daar sloeg ie 't record in.
Kn spek! I knorren deed ie van innige
To'doecing, als-ie tweemaal per week z'n
onsymi trisch gereide tanden in 'n mop varken
Y<m slaan...
De tamboer heeft met z'n reveilMonen
de goddelyke morgenzon binnengeschetterd.
Op de gee'e okermuren der
sparfainechjremeubelde soldaten-chambrée's, staat een
breede gouden lijn der jonge zon en in die
lichtstreep spelen de beukenbhiren
vanbuiten-uit, een wals van schaduwtjes.
In de nachtlan'aarn ligt 'n restje goudsche
Rajkaarg te zieltogen in z'n, door de
dagu;ajesteit bijna invisibel, vlammeke.
Een rumoer geen feestrumoer stijgt!
Vloeken hier gemopper daar.
'h Sigarenkistje ;1) beschrijft 'n parabool
«m pordienst te verrichten.
K. S. A. maar ook verder gelooven wij
niet, dat deze bewering juist is. "Ware
dit het geval, dan zou het aan de Katho
lieke Pers verboden zij a om objectief
berichten weer te geven, die, hoe men
er ook over moge denken, voor de ont
wikkeling der vakbeweging in Neder
land van groot belang zijn.
Door een dergelijk verbod zouden
tevens de organen der katiolieke pu-.ij
als nieuwsbladen mi.iderwinrdig worden
tot groot voordeel der neutrale en vrij
zinnige blüden.
Waar is het, dut de afdtelingen van
Unitas in dijn laitsten l:jd bijna altijd
tevergeefs aandringen om berichten in de
opgenoemde bladen te dovn opnemen.
De veronderstelling, d.it een vvensch is
geuit om bedoelde berichten te weigeren
ten minste als er eenig pleidooi voorde
houding der christelijke wevers in ligt
opgesloten, is niet van gïoad ontbloot.
Ook dit is al erg genoeg en pleit er
voor, dat men zich niet sterk genoeg
gevoelt om de'argumenten dor wegers
te weerleggen.
't Is nu eenmaal een verdongen feit,
dat de rechtstreeksehe onafhankelijkheid
van het kerkelijk gez ig voor de christe
lijke en katholieke vakbonden elders bijna
overal is verkregen en evenmin is het
een geheim, dat Z. 11. d<; Paus niet wil,
dat de verantwoordelijkheid der
christ-1lijke vakbonden door de geestelijkheid
gedragen wordt; terwijl ieder onpartijdUe
zal tne)eten toegeven, zoo hij met do
inrichting onzer diocesane vakbondem is
bekend, dat de verantwoordelijkheid voor
hunne daden en besluiten door de geeste
lijke adviseurs niet geheel van zich af
ka.n geschoven wen-den.
'c Is dus niet zonder redenen, dat men
den invloed der pers vreest, te neer
daar het getal invloedrijke en doorden
kende geestelijken en leeken, die de
outvoogdtng onzer vakbonden noodzakelijk
achten, zeer groot is; bekende toch b.v.
Dr. Nolens, toen Mr. Troelstra in de
Tweede Kamer deze zaak ter sprake
bracht, dat ook het geestelijk gezag
misslagen kan begaan.
In Duitschland was het vooral de
houding en invloed der centrum pers, die,
toen zich bij opkomst der christelijke
vakbonden aldaar soortgelijke moeilijk
heden voordeden, na een korten strijd
de rechtstreeksche onafhankelijkheid dier
bonden tot een feit maakte.
Rood wit gerande dekens vliegen op in
stofaureolen.
Banken en tafe's klap-rommelen.
Kribben (1) knaraer.
Voeten schuifel schu en over de zand'ge
vloer . . en 't kazerne-leven is z'n
dagpréludium weer begonnen.
HéPeertje Jant j -; . - 'ieee l zeg
goosert rijze! Dr uit!! lletee! re i 'je!
re f 'je! ? revéj" .'.'!"
Geen leven 'in de m'nsch-'.ijnen op
dedekers, waa' Peertje g*>duron<iöacht maan
den ?,'n tente heeft opgeslagen.
Hijze Pöeeer'jè11 Eruit'.'.'."
De peervormige kop blijft za'ig-trouw aan
de ^ange veeren" van hè!, hoofdkussen
geplakt.
Kom 'r toch uit luie salamander !"
Als voren.
Dan 'n attaque met de stotter. Helpt niet.
'n Bijna kaalhoofdige Veze:n ondersteunt
den aanval. Resultaat weer nihil.
Benige sectieklan'en vormeeren carrée bij
Peertje's krib.
Hij heit geen puf!" A'dusde stoffer-gardi-tt.
Re\è'je zeg héee ! (/>or) rijze! (p'tr)
er uit I luie wapennu nmer toe! (ji"r)
opstdiiiian ! l" (klap mtt de bezem, stomp met de
stoffer).
Hij's pierlemort," klinkt 'n stem.
Te lui on kapot te gaan." Algemeen
gelach.
Daar verdwijnt het vet!e
hoofdkuseenwapen No. 1S68 en de peer-kop-zak smakt
willoos in 't verlengde van lijn, schouders,
voetzooien en... weer non-restiltat"
't Brok schijndood wordt gestompt en
geduwd.
Keeren l" roept de losse kamerwacht".
Nee nee maak geen Janklase. Hij laat
de bout zóó ligge en 'n bon (I) make, dan
hèwe er vanmiddag allemaal vier." Tichel
heit gelijk" beamen weer stemmen
nie keere."
't Watertonnelja is net volgehaaM l"
juicht de |corveeër-ocderorlicier, doop hem,
dat luie mirake'."
Ja. ja, 't watertonnetje, doope, doope!''
Daar bliksemt 'n electrische schok door
het dekensfiguur, 'n maf kop schiet in de
hoogte en half in geeuw k inkt het onnotnel:
AA revè'je? !'
Peertje is gereze.
Hoera Peertje revèlje kerel ?! zóó
appèl toe er uit ! '
Kven kijkt Peerlje maf suf rond ('n bes'uit
neemt-ie doorgaans even vlug aU ons
lagerhuif-) en nek-krabbe!t?nd blijft-ie 'n wijllje
peinzer.
Daar hèje de sergeant van de week al
Peertje."
Ziek" geeuwt 't luie mirakel plots in
besluit en dan ligt ie weer horizontaal.
De sergeant van de w<;ek houdt appèl.
Die er nog niet uit?"?wijst ie dreigend
op Piertje.
Z'ek, sjant."
Hm weer 't ouwe liedje. Maak 'in
es wakker."
Is wakker fjant."
De onderofficier in wcekfuretie buigt zich
over de '/ieSe-krib" :
^lek jij ?"
Ja sjant."
Hm.,, wat mot 'k opgeve'.'"
Koorts sjaut . . . hu."
Mafkoorts! verbetert er een, terwijl
de sergeant n «teert.
Wil je de dokter bij je bed, of... wil je
zelf naar de wacht'."
Peertje schrikt. Xee tjant, 'k wil zelf wel
naar de wacht,"
Daar flits: 'u ontdekking door het brein
van Boonestok, eie losse kamerwacht.
,,Dat steikkie luie vergif ja nou snap
'k hem... nou heb 'k hem dóór... die mot
van avend op wacht en nou bin ik au de
beurt nou kan ik in val Ie... die luie
luchtballon. . . M<tar om de verd . . niet ; mot
ik op wach vaor 'm dun dan zal ie vacavend
z'n ribben telle !"
'L 10 raast, in alles :ins verklaarbare
veron: waardixing, losse ka ner «vacht Boonestoi
en bonkt t-r accom[)agnement, de toch al
wrakke stoil'jr op de nouten tafel (s'ijl
Louis XIV).
Hij i rek t de lij n die patser," zet 'n andere bij.
..Maar... kijk es... as ie nou ziek is'
werj. t vergoslijk'-nd 'u was-kaars
vorm-enkleur-ge:ijkemle kleermaker teien
Maak jij 'm nou lekker klte'Teprik ;
hij ,iek ? dan heb ik de malaria."
De taüleur se lok-ichoulert en doft z'n
tUi.iekknoojjes verder.
Boonestok stapt driftig naar den sergeant
van de week.
,,^jant mag 'K 'n woordje?''
\V~arachti;, wel twee Boonestok."
Hij" Boonestok "wijst naar de zieke
hij mot vana'end op wacht.'
Dat'a geen geheim Boonestok ik geef
eie wachtbeurten uit dus . . "
Jawel fjant, maar lij het z'ri eige ziek
gemeld en nou val ik iu hij is IS en ik
19 op de rooster."
Ja jonge, dat's niet prettig."
Xee en hij 's nie ziek. De sjant ken
z'n kunste wel. 'nSjhandaal dat'k vanavend
voor zoo'n stuk lui vergif op mot trekke . . .
Maar" Boonestok balt z'n eeltknuist
me poote zal d'ie roele, 'k zal 'm z'n luie
botten doormekaar slaan."
De sergeant glimlacht even.
Xiks an te d >en jonge kalm afwachten
wat de dokter zeg', uiiar" peinst even
-wat 'k voor je doeu kan enlia, ga nou
maar an tafel." Soep ontbijt
Onder 'n oorverdoovend lawaai, 'n
hongerouveiture van lepels op borden rinkelend,
van geschreeuw om 'n plaatsje dicht bij den
korporaal, van va'lenle banken enz. enz.
wordt even later de soep binnengedragen in
een groote sierlijke bak. Dampen, gouden
wolken van zonnespel in goepdamp zweven
boven de tafel en... ook Peertje laat zich,
ondanks z'n iièvre brülante het Fransche
ontbijt goed smaken; van z'u eerUe veldketel
laat-ie alras drf bodem zien en vraagt als 'u
ander nog moet beginnen met mat- deke stem
om ,,'u tweede met lekkere vette rotjes". . . .
... O 11 zeven uren is Pi-er je op zieken
rapport geweest,
De dokter ingelicht door <J-ju sergeant
van de week wist de dia^no^e vooruit:
onge r, tv-si ij k lui."
En de dokter had angstig-ernstig gedaan :
Wat scheelt er aan, koorts, jonge?" Zóó
uieevarij; gevraagel, eiat Peertje heu-ctie
koortsbrand in z'n bloedkanalen voelde.
Toen had de brave docter medicinae van
eie kazerne, met rimpels onder elen
glimrnenden schedel, z'n duim op Peertjes polsader
gelegd.
En z'n blik was versomberd bij iejeren
polsslag.
tjonge sjonge erg hoor jij hebt
't te pakken! Manr gauw naar bei hoor
af i-u toe natte natte compressen."
En meteen fijn lachje te/eii di-i sergeant
n zorgt wel, dar, ie van laag niets gebruikt
elan l liter gekookte melk?'
De sergeant had ook heel ernstig Ja doktei"
gezegd. En toen eie gezonde ciiicier zoo
hartelijk met een vooral niet op wac'.it hoor
sergeant" had afgedankt, was Peerke iu 'n
heusche ziek-zij n-stemming.
Met het u zorgt wel, dat-'ie vandaag niats
gebruikt dan l liter gekookt j melk" als bijna
'n doodvonnis in z'n koortswoelige hersens,
sthoot ie weer bibberend oaeier z'n velletje (Ij.
's Middags om }'2 uren had-ie honger
begeerig z'n anders luie vingers naar z'n
commiesje gestrekt.
Af olijven eiaar mot 'k voor wiikt-," was de
lo:se kamerwacht uitgevaren.
Jij mot niks 'k stik van de zin."
Stellig bad zij dit niet zoo spoedig
kunnen doen, indien zij zich zoo ge
makkelijk aan banden had laten leggen.
't Is een bekend feit, dat de Duitsche
katholieken op den kathoüekemiag te
Essen voor hunne gehoorzaamheid aan
het kerkelijk gezag niet eene wilden ge
prezen zijn, tenzij er uitdrukkelijk werd
bijgevoegd, voor zooverre het den gods
dienst betreft", hetgeen de pauselijke
afgezant d,m ook had gedaan, zooals later
bleek.
Wanneer het waar is, d it het Duitsche
centrum een in vloed verkreeg, diu in de i
juiste verhouding st;iat tut het aantal
gel'jovige kut'iolieken, dan is dit voor
e'en niet geimy; E'd e; el t e teie te; schrijven j
aan zijn onafhankelijk en vrij (niet- j
kerkelijk) optreden in polititke en eemi
mische z iken.
JS'oJ; mei k waardiger is he;r, dat in
Ojsteurijk de geloovign katholieken eerst
in en duor do christelijke sociale partij
een grooten politicken invloed verkregen,
welke p irtij in politieke en sociale aan
gelegenheden hare vrijheid en
onafhiukelrkhtiiei han Ihanfc tegenover
recbtstre'ekse'he klerikale invloeden.
D.iarentogcii wisten noch in Frankrijk,
noch in Spatij i en Itilëde geloovige
katholieken hetzij in do pers, hutzij in
de politiek, een invloed te verkrijgen,
die in verhouding staat tot hun aantal.
't Is de natuurlijke ga,n2 van zaken. Als
er stelsel matig als het w;irc naar gpstreefei
wordt, om de natuurlijke vrijhei'd van
liet leekendom in zaken, weliie buiten
el'n rechtstreekschea invloed van de K"rk
staan, aan banden tej le:JL'e:i, ei-in gaan
zich de vrije en onaf'h mkelijke karakters
terugtrekken of wel zij gaan praktisch
mee met gematigde andere partijen.
Wat ons land betreft, heeft de Katho
lieke p rtij ontzaglijk veel aan Dr.
Sehaepman te danken, wellicht is er in
ons land nooit een katholiek politicus
geveest, die minder cleiicaal was. Vrij
en onafhankelijk trad hij op voor zijn
meening op politiek gebied, ojk waar
die in strijd was met die der hoogere
geestelijkheid. Dit gaf wel eens aanleiding
tot onaangenaamheden, maar steeds bleek
het. dat de Doctor gelijk had.
Toch was S.'haepmin priester en als
zoodanig don- veel engere banden van
gehoorzaamheid aan het kerkelijk gezag
onderworpen, dan dit met de leeken bet
geval is.
Na zijn dood is bet er niet beter op
geworden, liet geharrewar in do katho
lieke vakbonden bewijst duidelijk, he>ever
men van het juiste begrip van recht en
vrijheid is afgeweken. Er zijn al
kiesvereenigiagen rnet geestelijke adviseurs.
Dd statuten der nieuwe kiesvereniging
in /-.'venburgnn worden a m <}>?, goed
keuring di'r bisschoppen van IVeda on
Den l')oseh onderworpen en li -t inae.4
kenteekenend is het fei s dat, vo >r zoover
wij weten, geen orgattn tegen dtve
reebtstreekscliQ inmenging van hut kerkelijk
erzaij in politieke annijelegenh. den
opksvam, hoewel dit zoUs met de
uitdrnkki-lijke wet.schen van den l'MUS in strijd is.
.Nu beleden wei het. dat invlo"d wordt
uitgeoefend o o eie bladen om ge'On be
richten over I'iiitas op te nemen. IMI
toch belioort de pers, in zooverre /ij in
handen van leeken if. volgens de uit
drukkelijke bepalingen der k rkelijke
\yeft(!ii oi.'nc eroote mate van vrijiieid en
zelfntar.diaiheiei te bo/.itte.n.
De gceste'ijkea zijn in hun op?nbaar
optreden, sjji'eken en schrijven aan bet
verlof dor geestelijke ovorneid gebonden.
Dit is van katholiek standpunt uit de
natuurlijkste zaak der wereld. Alleen
reids hierdoor is bot, optreden van Dr.
,|;i.ri van el"n Brink vi'.u dat standpunt
uit toraal onverdediirb.Tir.
De b e's(>n evenwel behoeven slechts
el in b"t kerkelijk imp iniatur, wanneer
zij ex prof'sso b-i'ken sc'irij -,'IMI over
gele)of en zeilen. O/eri^ens 2aan /.ij viij
uit en behoeven zij voor hun optreden
ge»ti verlof.
'r Spre kt vnn zelf. daceen gond katho
liek door onkunde of overij ver niet graag
iets selirijven wil. wat met de leer de'r
Kerk strijdt en dat dus bij hem, zoo hij
zich niet sterk genoeg voelt, weinig be
zwaren bestaan tegen een adviseur, die
alleen tegen ketterijtjes waakt, zelfs al
zou diens waakzaamheid zich uitstrekken
tot het vermijden van noodeloos kwet
sende taal; hoewel soms de hevigste
pennen in 't bezit der geestelijken zijn.
Zoodr.i evenwel het kerkelijk gezag
verder gaat, wordt bet recht en de vrij
heid aangerand, die de leeken volgens
de natuur en overeenkomstig de kerke
lijke wetten bezitten, met het gevolg,
dat vrije PU onafhankelijke karakters
met lamheid worden geslagen tot groot
r fideel der christelijke beginselen in de
politiek en de staathuishoudkunde.
nfen haal 'k de ?jant van de week" en
o» dat vernietigend dreigement waren de
koorUklamm^ vingers we,er van eie verbod ->n
vrucht getakt. De ticheljongen ha l toen
geadviseerd : <*eef 'm maar weer 'n na'te
compres, dan zakt z'n honger wel "
Aldus was gedaan en Peerke lag weer
radeloos met z'n. met drie natte, model
handdoeken, getulbande kop.
On 4 uren kwam de sergeantinajoor even
op de compagnie.
O. die meewarige stern van de compagnie
moeder Koorts jonge... och och wat zie
je er treurig uit"
't Is niet zoo erg majoor."
Ta jonge... jawel... 't is erger das je
vermoedt."
Peertje had toen 'n echte kreun gelaten
Om vijf uren had heerlijk als immer
het koperen kok" in de keuken geklonken, DU
voor Peerke 'n spot, 'n schetterende spot.
Toen o kwelling! snert met kostelijke,
dichterlijke onbezoedelde blankheid van spek!
Spek !.. . spek was binnengedragen.
,,^pek Peerke spek? nee melk, melk is
goed voor elk".. . daarmee hadden ze Peertje,
de varkensaanbidder, afgescheept.
Hij bal gesmeekt, gebeden om 'n lappie
spek en ... zelf-! de goedige kléereprik had
niet tegen bet consigne durven handelen.
Onmachtig, hongerig als de Leienaars van
't jaar 1572, had-ie moeten aanzien hoe 't
eene brokkie varken na 't andere afmarseh"
was gegaan.
Toen was-ie wanhopig berustend, maar
weer ingemaft. .. .
De t^oep komt van schillen terug. Heel
voorzichtig, op teentjes, komen ze achter
mekaar de chambree binnen.
"Maft ie?" vraagt Boonestok, die al klaar
is voor de waehtparade en 'n wraakvuur
brandt in z'n normaal koerde oogen.
Ja as 'n 03." Fluistert bijna de vaste
kamerwacht.
..Dan an 't werk."
Daar komt Roonegtok met 'n
slappewasdoosje aan gesjouwd, zet zi :h als 'n lancet
meester, niet opzestroonte mouwen hij de
krib (ies slapenden lijders, haalt z'n vlugge
vingers door het zwarte leierwas en... de
wrekende Nemesis : J.icob J;n-fieii, (iert
Bo niestok doet z'u werk.
De onpchu'elig slapende pcpr-kop is in
geen tijd met pas-:er-ro:id:j zwarte v lukken
bezaai L
P« milicien», die d'1 krib omcirkelen,
lachen onderdrukt om 't kodT.ge ne'.Vut :
die rnooie kon vol zwarte ple-kken.
La«-h nie'." driftigt Boone-tok -- ..Uai-ie
nou niet wak<er worr« weg jullie, an KTS
krijgt ie 't, in de pa'e ''
Kvpn ? ij n /e weg, of Peertje ..de sch<<.ne
slaper" ontwaakt
't Is stil,... aki-'lig koeit hnuat-n zich de
kamerbewoners. Peertjes e-erste blik treft
de vaste kamer»1 ac'it.
..Kamerw^j'at!' geec antwoorl.
,,l/i'\ vring!" geen geluidje teru_>.
Luivriug luie laat is 't?' IVer'j- richt
zich i-'Vt-n op. ..'k Ma-j niet in<>t je |>rate."
Win zegt dat." Kr komt iets angstig in
Peertjes stem.
,,/A'jt <!',-, sjant d .u'.'"
,.Mag rje tegen j-A spreke."
v'e'; je consignes V"
Ta."
..N 't dan zoo er^ inènic?'1
Ijiiiviing haait e .'en de -ehe'iiiier- np. Ben
ik dokter? 't mot *v<:l erg met je xveze zou 'k
denke . . . tra maar \\efr mulle."
Kan iiiet iha:!«!" kreunt l'eertj0. ..'k
Runmei >"an ::on:e»r."
',,'">at 's beroerd."
7>fg Liiivring, waarom binne ze aiteuiaal
zoo stil op de :cmpie.
,,'k Mag nie met j.» prate."
Omdat ik ;iek beu ? '
Was de strijd van den gro)ten Veuillot
niet voor een groot gedeelte gericht tegen
verkeerde meeningen ook onder de hooge
geestelijkheid? Wat zou er terecht ge
komen zijn van zijn grooten strijd voor
waarheid, vrijheid en recht, indien hij
ter wille van den lieven vrede zijn pen
op den wonsch van sommige bisschoppen
bad terneer gelegd ?
^an onze katholieke pers kan bet
helaas niet worden gezegd, dat zij de>n
moed en den zin voor onafhankelijkheid
van eert Ve-uillot bezit. Ware het zoo,
het zou den christelijken wevers niet
aan verdedigers ontbreken, liet getal
geestelijken en leeken, die aan hunne
/.ijde sttan, is groot, 't Is plicht der
geestelijken om in deze zaak in 't open
baar te zwijgen, maar de leeken moesten
spreken.
Dat overigens verschillendejournalisten
dat gaarne zouden doen, is bekend ge
noeg en eveneens dat eie omstandigheden
het hun onmogelijk maken om anders te
handelen. Iets anders is het evenwel
met enkele leiders, die er geen droog
brood om zouden eten, indien z;j
rniterlijker voor hunne meening uitkwam m.
Openlijk wordt het verkondigd, dat
ook buiten de kerkelijke aangelegenheden
de wensehen der bisschoppon als bevelen
moeten gelden. 13inne.,ska!nori veroor
deelt men een beginsel, dat zoo klaar
blijkelijk teüjen den natuurlijken arang van
zaken iudruischt. Maar om in 'c publiek
te /.eirgen, wat mem er over denkt, daar
aan waiiit men zich niet, en zwijgend
duldt men, dat de katholieke staatspartij
ii Xederland wordt eene clericale partij,
namelijk eene partij geregeerd volgens
do als wetten geldende wenschen vaa het
geestelijk gezag.
De pers wordt aan banden gelegd zelfs
in het geven van objectieve berichten.
De gehooizaamhei i, zooaU die eene plicht
is der geestelijkheid, word; overdreven
en zoo op de schouders van het leekendom
ge'egd. De vrije uit:ng van gedachten in po
litieke en staathuishoudkundige aangele
genheden wordtgesmoordenaan deljeken
de vrijheid ontconen, die hun volgens
het natuurlijk recht en de wetten djr
K^rk toekomt.
Zoo gaat de katholieke partij in Xeder
land denzelfden weg der machteloosheid
op, die vjor de Kerk in de Rom.iansche
landen zoo noodlottig is geworden.
X. X. X.
Ta 't is zoo straks gelast de dokter
is geweest."
Ka toen sliep ik."
Ja maar ie hè' je toch onderzoen'."
Wat zeet-ie dan ? '
Niks, mair hij had 'n zuur gezic'.t en
gezeid dat we volstrekt geen leve mocht make.
Cï-i nou maar weer slape."
Kan nie slape, ' zucht weer Peertje.
Wrom nie ?"
honger, honger."
S umpert, "K hémeelije met je."
Ltaar gaat 'n hoopvolle, beroerenda ge
dachte door Peen j.?'» honger corpusen nieuw
licht komt in z'n snert groene zielevenjters:
Luivricg heeft meelij met 'm !
Luivring."
,,'k Mag niet meer met je prate "
Dos nou niet zoo eng, as jij me'n broodje
van vijf haalt es 'n cent boter uit deketien,
krijg je 'n tigaar."
Vuor geen kissie."
,,'u Poije bier dan."
Voor geen vat.'1 Hopeloos zet Peertje z'n
B. Z. K. bruine tanden in 'n wollen deken.
Dan rijst nog eenmaal het welgedane
kopborststuk dts lijders : Luivring hield nog al
van worst.
N" )u, hoor es effe, as je 't doet, neem ik
je Zondag 'u lekkeie dikte worst mee naar
huis."
Al wou j'ook 'n heel varke meebrengen"
klinkt bet weer vernietigend koud van
Luivrhu's lippen.
Varken l O woord! Dat is voor Peertja,
wat het water!' voor den verdwaalden
Kemelganger der Sahara beteekent.
Daar komt de tiche'jongen bij Peertjes
zieke leger :
Wat wou je Peertje mot je nog natte
comprtss-e of melk?"
'Maar Peertje!!" De tichel" deinst
achteruiï. Wat mankeert je tochl!'
Honger en koorts'' zucht de luie
mirtelaar van de onverbiddelijke doktersuitspraïk.
..Vee je gezicht!! Kijk es Luivring!"
Luivring komt dichter bij.
Duvel ja Peertje je gezicht. Tonïfs
.jouges kijk Peertje 'n geüieht hebbe!"
Nu stormt de heele pa? nog wonder
stick [i:nme troep naar I-Verljes kri'i.
De ,.ie:<e, in angst'g vergoeden, schokt op :
Wat is er tichel ? '
S'.umper je gaat 'thoekie om," is al wat
iie tichel" kan uitbrengen.
.. U'at is er dan toch ... zeg toch wat tichel."
Pan 'wgt de tichelj mjen als 'u pvemier
^ophoclet.-treurspeler: ,.je gaa kapot IVer1 je ..
je kop zit vol met zwarte vlekken... be
smettelijke ziekte."
..Ivwaje droes... vlekziekte, dat hèje wel
meer o; cUr de varken i.'' Koppen enkele
stemmen.
Om de bl. . . geen lolietje van make, 't
is er s» genog roet de stakker".,, zegt de
tichel weer prachtig in x'n rol en wijst op
de waan'innig rondstarende koortslijder.
Daar komen 'n paar geiienstige
kamsrbewoners met de groote compagniespiejjel
aangebouwd, duwt n het wonderglas tegen
I'tvrijt-s welgevormde neus. en....
Peertjes zukte wa^ genezen als 'n hè'ige
verkoudheil na 'n onfeilbare kneip-kuur.
Jus. WATERMAN.
i Muit woordenboek:
>?';/'"''?''* ?''/'' welbekende fraaigevormde
soldateuschoen, vjlsiens elegant
si^arenkistmodf 1.
/rj/i, stafrapport: goed voor 4 of 8
da:ui ar;est en '.
K',/',,' «j Icrib ~ het welbekende nachtleger.
\'<'l'tji: u: deken.
A" i';-i<i->! -l;ei(kni het signaal, e!en.
S:r:j,iinl ran de iij'ik de sergeant, wiens
beu: t het is gedurende l week de inwendige
dienst bij de co.upa.jnie te regelen en te
besturen, enz.