De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1907 29 december pagina 2

29 december 1907 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE 4 M .S T K 'R D A M M E R W E E K BL' 4 D V O O R N E D E -R L A N D. No. 1ÓS2 ger, dan de noodzakelijkheid eischte. De doodstraf hier en toen niet meer noodig; dat 'was voor de wet van 1870 zijn uitgangs punt. De zorg voor de rechten; van den beklaagde in het strafproces, voor die van <fèn schuldige in het strafrecht, was ook bij-hem een der hoogst staande vertegen woordigers van de klassieke richting" do groote juridische taak bij de beoefening ?»an deze gedeelten'der rechtswetenschap. Hij ontkende geen oogenblik dat ook het werk van 188C voor ontwikkeling, hervor ming, herziening was bestemd. Natuurlijk. Bij een man van, zoo hooien en ?vrijen geest was iets anders ondenkbaar. Maar de intensiteit van zijn doordenken en zijn door voelen was zoo machtig, dat hij zich een wijziging der resultaten daarvan moeilijk anders kon voorstellen dan als een vermin king. Z)o zou ik het willen uitdrukken, wanneer ik bedenk, hce fijngevoelig hij was bij discussies over opvattingen waaraan hij was gehecht. Over de^en grooten doode zal veel worden gezegd en geschreven: in den Hoogen Raad, waarvan hij de vice-president, in het Week blad van Ht-t R ;oht, waarvan hij hoofd redacteur waf, in Je Academie van WetenBchappen, waarin hij was opgenomen; en in Hoeveel kringen nog meer! Over hem valt zooveel te zeggen. Mij was het eeu voorrecht om met deze ?weinige woorden aanstonds na zijn heen gaan te hebben mogen uitzeggen mijn on beperkte vereering en mijn eerbiedige ge negenheid voor hem, dien ik als toonbeeld Tan den ed ;len jurist zal voorhouden aan mijne studenten, die immers ook de eerzucht kebben goede juristen te willen worded. 25 Dec. 1907. G. A. VAN HAMEL. Al te Clericaal. Door een correspondent van Het Volk .te Enschedé, wordt het volgende beweerd: Door den bisschop van 's Hertogenbo'ch is, naar ik uit zeer goeie bron verneem, aan Het ffaisge in verboden berich'en over den bisschoppelijk tegengewerkten algemeen? ehristeiyken textielarbeidersbond Unitas" > ep te nemen, terwijl ook Hit Centrum een zelfde gedragsujn volgen moet bij besluit van den aartsbisschop van Utrecht. Ten slotte hetft ook de bisschop van Haarlem hetzelfde bepaald voor De Voorhoede, orgaan van ,,de ' Katholiek Sociale Aktie", door de maatchappij Futura'' uitgezeven." De Voorhoede is niet het orgaan der 'n Wacht-zieke(Luie Peer: mil?. soldt., wapen Xo. 1568.) Jantje Peer. Jantje doopnaam. }'e*r kazermfami ienaam. Signalement zakb'xkje verdacht corpulent . Tvjor a'n 20 jaren. Hoofd : onder erna', boven abnormaal breed, »i ders gezegd: merswaardige o?ereenkomst Biet de saj pi ge dessert vrucht, waaraan ie i'n naam meer dan hartelijk dankte. Mond: a la Zoeloe, echter bij afwyking »'et &ène-zwart, doch pruimbruin. Tanden : in aanmerking voor vernieuwing. Wangen: miniatuur Zwitserland, door de rijk« puistenzegen. Oogt n: kleur van speciale kazernesnert {anüque menue.) Ooien: door 'n dichterlijke tamboer Ie ilasse vergeleken met 'n paar afgekeurde teom vellen. Haren: IX miliaaeter, volgens voorschrift, doch de kleur zelfs door geen Rumbrandt ?»ast te stellen. Ziedaar m'n vlugge camera. En dat portret, o, leclor, dat portret van irapennnmmer 1508 ook wel genaamd 't toie waoennummer" dat beeld zal me fcjjblijven, tot ik eens in den Islamitischen Hemel aan Mahomels Houri's onze onver getelijke, al te vroeg ontslapen paradepas naz leeren. Want lui, lui l zoo lui, dat ik zelfj in een Marstempel nooit z'n weerga votd Z'a mededUcipelen beweerden ?,elfs, dat-ie eenmaal te lui geweest was, om op dit ondermaansche te verschynen en daarom met 'n Miauhine van 25 paardenkrachten uit de klei was pe'rokken; in hoeverre dit echter insi nuatie of waarheid was, vermocht zijn uit treksel burgerlijke stand" mij niet op te leUeren. 1 Maar dat-ie lui was, one renaarbaar lui! e'est la vérité! Als er hindernis'oaan beoefend werd en Jantje moest op 't klimhuisje. dan ging er *n kreet door de pro-patria sportende sectiën. ..Jongens Jantje hijschen !" Zes, acht, titn handen grepen en knepen de vingers houvast-blauw in de vet-gladde irerkkie], z'n vcd 'e-werkbroek en overal. Dan ging er 'n <pontaan h< era" op, als de spartelende vleeschfabriek eindelijk, na 'n lange hang en wurgperiode, als Columbus Toet op land stampte. Lui! l .. Nee, om der wille van de waar hei l niet altijd hoor ! Dne keer per dag, als de tamboer z'n toaagstreelènd kok in de keuken" schetterde, dan, j i dan week de luiheid van Peertje ais eenmaal Belial na het vade retro!" Kten ! jaaa daar sloeg ie 't record in. Kn spek! I knorren deed ie van innige To'doecing, als-ie tweemaal per week z'n onsymi trisch gereide tanden in 'n mop varken Y<m slaan... De tamboer heeft met z'n reveilMonen de goddelyke morgenzon binnengeschetterd. Op de gee'e okermuren der sparfainechjremeubelde soldaten-chambrée's, staat een breede gouden lijn der jonge zon en in die lichtstreep spelen de beukenbhiren vanbuiten-uit, een wals van schaduwtjes. In de nachtlan'aarn ligt 'n restje goudsche Rajkaarg te zieltogen in z'n, door de dagu;ajesteit bijna invisibel, vlammeke. Een rumoer geen feestrumoer stijgt! Vloeken hier gemopper daar. 'h Sigarenkistje ;1) beschrijft 'n parabool «m pordienst te verrichten. K. S. A. maar ook verder gelooven wij niet, dat deze bewering juist is. "Ware dit het geval, dan zou het aan de Katho lieke Pers verboden zij a om objectief berichten weer te geven, die, hoe men er ook over moge denken, voor de ont wikkeling der vakbeweging in Neder land van groot belang zijn. Door een dergelijk verbod zouden tevens de organen der katiolieke pu-.ij als nieuwsbladen mi.iderwinrdig worden tot groot voordeel der neutrale en vrij zinnige blüden. Waar is het, dut de afdtelingen van Unitas in dijn laitsten l:jd bijna altijd tevergeefs aandringen om berichten in de opgenoemde bladen te dovn opnemen. De veronderstelling, d.it een vvensch is geuit om bedoelde berichten te weigeren ten minste als er eenig pleidooi voorde houding der christelijke wevers in ligt opgesloten, is niet van gïoad ontbloot. Ook dit is al erg genoeg en pleit er voor, dat men zich niet sterk genoeg gevoelt om de'argumenten dor wegers te weerleggen. 't Is nu eenmaal een verdongen feit, dat de rechtstreeksehe onafhankelijkheid van het kerkelijk gez ig voor de christe lijke en katholieke vakbonden elders bijna overal is verkregen en evenmin is het een geheim, dat Z. 11. d<; Paus niet wil, dat de verantwoordelijkheid der christ-1lijke vakbonden door de geestelijkheid gedragen wordt; terwijl ieder onpartijdUe zal tne)eten toegeven, zoo hij met do inrichting onzer diocesane vakbondem is bekend, dat de verantwoordelijkheid voor hunne daden en besluiten door de geeste lijke adviseurs niet geheel van zich af ka.n geschoven wen-den. 'c Is dus niet zonder redenen, dat men den invloed der pers vreest, te neer daar het getal invloedrijke en doorden kende geestelijken en leeken, die de outvoogdtng onzer vakbonden noodzakelijk achten, zeer groot is; bekende toch b.v. Dr. Nolens, toen Mr. Troelstra in de Tweede Kamer deze zaak ter sprake bracht, dat ook het geestelijk gezag misslagen kan begaan. In Duitschland was het vooral de houding en invloed der centrum pers, die, toen zich bij opkomst der christelijke vakbonden aldaar soortgelijke moeilijk heden voordeden, na een korten strijd de rechtstreeksche onafhankelijkheid dier bonden tot een feit maakte. Rood wit gerande dekens vliegen op in stofaureolen. Banken en tafe's klap-rommelen. Kribben (1) knaraer. Voeten schuifel schu en over de zand'ge vloer . . en 't kazerne-leven is z'n dagpréludium weer begonnen. HéPeertje Jant j -; . - 'ieee l zeg goosert rijze! Dr uit!! lletee! re i 'je! re f 'je! ? revéj" .'.'!" Geen leven 'in de m'nsch-'.ijnen op dedekers, waa' Peertje g*>duron<iöacht maan den ?,'n tente heeft opgeslagen. Hijze Pöeeer'jè11 Eruit'.'.'." De peervormige kop blijft za'ig-trouw aan de ^ange veeren" van hè!, hoofdkussen geplakt. Kom 'r toch uit luie salamander !" Als voren. Dan 'n attaque met de stotter. Helpt niet. 'n Bijna kaalhoofdige Veze:n ondersteunt den aanval. Resultaat weer nihil. Benige sectieklan'en vormeeren carrée bij Peertje's krib. Hij heit geen puf!" A'dusde stoffer-gardi-tt. Re\è'je zeg héee ! (/>or) rijze! (p'tr) er uit I luie wapennu nmer toe! (ji"r) opstdiiiian ! l" (klap mtt de bezem, stomp met de stoffer). Hij's pierlemort," klinkt 'n stem. Te lui on kapot te gaan." Algemeen gelach. Daar verdwijnt het vet!e hoofdkuseenwapen No. 1S68 en de peer-kop-zak smakt willoos in 't verlengde van lijn, schouders, voetzooien en... weer non-restiltat" 't Brok schijndood wordt gestompt en geduwd. Keeren l" roept de losse kamerwacht". Nee nee maak geen Janklase. Hij laat de bout zóó ligge en 'n bon (I) make, dan hèwe er vanmiddag allemaal vier." Tichel heit gelijk" beamen weer stemmen nie keere." 't Watertonnelja is net volgehaaM l" juicht de |corveeër-ocderorlicier, doop hem, dat luie mirake'." Ja. ja, 't watertonnetje, doope, doope!'' Daar bliksemt 'n electrische schok door het dekensfiguur, 'n maf kop schiet in de hoogte en half in geeuw k inkt het onnotnel: AA revè'je? !' Peertje is gereze. Hoera Peertje revèlje kerel ?! zóó appèl toe er uit ! ' Kven kijkt Peerlje maf suf rond ('n bes'uit neemt-ie doorgaans even vlug aU ons lagerhuif-) en nek-krabbe!t?nd blijft-ie 'n wijllje peinzer. Daar hèje de sergeant van de week al Peertje." Ziek" geeuwt 't luie mirakel plots in besluit en dan ligt ie weer horizontaal. De sergeant van de w<;ek houdt appèl. Die er nog niet uit?"?wijst ie dreigend op Piertje. Z'ek, sjant." Hm weer 't ouwe liedje. Maak 'in es wakker." Is wakker fjant." De onderofficier in wcekfuretie buigt zich over de '/ieSe-krib" : ^lek jij ?" Ja sjant." Hm.,, wat mot 'k opgeve'.'" Koorts sjaut . . . hu." Mafkoorts! verbetert er een, terwijl de sergeant n «teert. Wil je de dokter bij je bed, of... wil je zelf naar de wacht'." Peertje schrikt. Xee tjant, 'k wil zelf wel naar de wacht," Daar flits: 'u ontdekking door het brein van Boonestok, eie losse kamerwacht. ,,Dat steikkie luie vergif ja nou snap 'k hem... nou heb 'k hem dóór... die mot van avend op wacht en nou bin ik au de beurt nou kan ik in val Ie... die luie luchtballon. . . M<tar om de verd . . niet ; mot ik op wach vaor 'm dun dan zal ie vacavend z'n ribben telle !" 'L 10 raast, in alles :ins verklaarbare veron: waardixing, losse ka ner «vacht Boonestoi en bonkt t-r accom[)agnement, de toch al wrakke stoil'jr op de nouten tafel (s'ijl Louis XIV). Hij i rek t de lij n die patser," zet 'n andere bij. ..Maar... kijk es... as ie nou ziek is' werj. t vergoslijk'-nd 'u was-kaars vorm-enkleur-ge:ijkemle kleermaker teien Maak jij 'm nou lekker klte'Teprik ; hij ,iek ? dan heb ik de malaria." De taüleur se lok-ichoulert en doft z'n tUi.iekknoojjes verder. Boonestok stapt driftig naar den sergeant van de week. ,,^jant mag 'K 'n woordje?'' \V~arachti;, wel twee Boonestok." Hij" Boonestok "wijst naar de zieke hij mot vana'end op wacht.' Dat'a geen geheim Boonestok ik geef eie wachtbeurten uit dus . . " Jawel fjant, maar lij het z'ri eige ziek gemeld en nou val ik iu hij is IS en ik 19 op de rooster." Ja jonge, dat's niet prettig." Xee en hij 's nie ziek. De sjant ken z'n kunste wel. 'nSjhandaal dat'k vanavend voor zoo'n stuk lui vergif op mot trekke . . . Maar" Boonestok balt z'n eeltknuist me poote zal d'ie roele, 'k zal 'm z'n luie botten doormekaar slaan." De sergeant glimlacht even. Xiks an te d >en jonge kalm afwachten wat de dokter zeg', uiiar" peinst even -wat 'k voor je doeu kan enlia, ga nou maar an tafel." Soep ontbijt Onder 'n oorverdoovend lawaai, 'n hongerouveiture van lepels op borden rinkelend, van geschreeuw om 'n plaatsje dicht bij den korporaal, van va'lenle banken enz. enz. wordt even later de soep binnengedragen in een groote sierlijke bak. Dampen, gouden wolken van zonnespel in goepdamp zweven boven de tafel en... ook Peertje laat zich, ondanks z'n iièvre brülante het Fransche ontbijt goed smaken; van z'u eerUe veldketel laat-ie alras drf bodem zien en vraagt als 'u ander nog moet beginnen met mat- deke stem om ,,'u tweede met lekkere vette rotjes". . . . ... O 11 zeven uren is Pi-er je op zieken rapport geweest, De dokter ingelicht door <J-ju sergeant van de week wist de dia^no^e vooruit: onge r, tv-si ij k lui." En de dokter had angstig-ernstig gedaan : Wat scheelt er aan, koorts, jonge?" Zóó uieevarij; gevraagel, eiat Peertje heu-ctie koortsbrand in z'n bloedkanalen voelde. Toen had de brave docter medicinae van eie kazerne, met rimpels onder elen glimrnenden schedel, z'n duim op Peertjes polsader gelegd. En z'n blik was versomberd bij iejeren polsslag. tjonge sjonge erg hoor jij hebt 't te pakken! Manr gauw naar bei hoor af i-u toe natte natte compressen." En meteen fijn lachje te/eii di-i sergeant n zorgt wel, dar, ie van laag niets gebruikt elan l liter gekookte melk?' De sergeant had ook heel ernstig Ja doktei" gezegd. En toen eie gezonde ciiicier zoo hartelijk met een vooral niet op wac'.it hoor sergeant" had afgedankt, was Peerke iu 'n heusche ziek-zij n-stemming. Met het u zorgt wel, dat-'ie vandaag niats gebruikt dan l liter gekookt j melk" als bijna 'n doodvonnis in z'n koortswoelige hersens, sthoot ie weer bibberend oaeier z'n velletje (Ij. 's Middags om }'2 uren had-ie honger begeerig z'n anders luie vingers naar z'n commiesje gestrekt. Af olijven eiaar mot 'k voor wiikt-," was de lo:se kamerwacht uitgevaren. Jij mot niks 'k stik van de zin." Stellig bad zij dit niet zoo spoedig kunnen doen, indien zij zich zoo ge makkelijk aan banden had laten leggen. 't Is een bekend feit, dat de Duitsche katholieken op den kathoüekemiag te Essen voor hunne gehoorzaamheid aan het kerkelijk gezag niet eene wilden ge prezen zijn, tenzij er uitdrukkelijk werd bijgevoegd, voor zooverre het den gods dienst betreft", hetgeen de pauselijke afgezant d,m ook had gedaan, zooals later bleek. Wanneer het waar is, d it het Duitsche centrum een in vloed verkreeg, diu in de i juiste verhouding st;iat tut het aantal gel'jovige kut'iolieken, dan is dit voor e'en niet geimy; E'd e; el t e teie te; schrijven j aan zijn onafhankelijk en vrij (niet- j kerkelijk) optreden in polititke en eemi mische z iken. JS'oJ; mei k waardiger is he;r, dat in Ojsteurijk de geloovign katholieken eerst in en duor do christelijke sociale partij een grooten politicken invloed verkregen, welke p irtij in politieke en sociale aan gelegenheden hare vrijheid en onafhiukelrkhtiiei han Ihanfc tegenover recbtstre'ekse'he klerikale invloeden. D.iarentogcii wisten noch in Frankrijk, noch in Spatij i en Itilëde geloovige katholieken hetzij in do pers, hutzij in de politiek, een invloed te verkrijgen, die in verhouding staat tot hun aantal. 't Is de natuurlijke ga,n2 van zaken. Als er stelsel matig als het w;irc naar gpstreefei wordt, om de natuurlijke vrijhei'd van liet leekendom in zaken, weliie buiten el'n rechtstreekschea invloed van de K"rk staan, aan banden tej le:JL'e:i, ei-in gaan zich de vrije en onaf'h mkelijke karakters terugtrekken of wel zij gaan praktisch mee met gematigde andere partijen. Wat ons land betreft, heeft de Katho lieke p rtij ontzaglijk veel aan Dr. Sehaepman te danken, wellicht is er in ons land nooit een katholiek politicus geveest, die minder cleiicaal was. Vrij en onafhankelijk trad hij op voor zijn meening op politiek gebied, ojk waar die in strijd was met die der hoogere geestelijkheid. Dit gaf wel eens aanleiding tot onaangenaamheden, maar steeds bleek het. dat de Doctor gelijk had. Toch was S.'haepmin priester en als zoodanig don- veel engere banden van gehoorzaamheid aan het kerkelijk gezag onderworpen, dan dit met de leeken bet geval is. Na zijn dood is bet er niet beter op geworden, liet geharrewar in do katho lieke vakbonden bewijst duidelijk, he>ever men van het juiste begrip van recht en vrijheid is afgeweken. Er zijn al kiesvereenigiagen rnet geestelijke adviseurs. Dd statuten der nieuwe kiesvereniging in /-.'venburgnn worden a m <}>?, goed keuring di'r bisschoppen van IVeda on Den l')oseh onderworpen en li -t inae.4 kenteekenend is het fei s dat, vo >r zoover wij weten, geen orgattn tegen dtve reebtstreekscliQ inmenging van hut kerkelijk erzaij in politieke annijelegenh. den opksvam, hoewel dit zoUs met de uitdrnkki-lijke wet.schen van den l'MUS in strijd is. .Nu beleden wei het. dat invlo"d wordt uitgeoefend o o eie bladen om ge'On be richten over I'iiitas op te nemen. IMI toch belioort de pers, in zooverre /ij in handen van leeken if. volgens de uit drukkelijke bepalingen der k rkelijke \yeft(!ii oi.'nc eroote mate van vrijiieid en zelfntar.diaiheiei te bo/.itte.n. De gceste'ijkea zijn in hun op?nbaar optreden, sjji'eken en schrijven aan bet verlof dor geestelijke ovorneid gebonden. Dit is van katholiek standpunt uit de natuurlijkste zaak der wereld. Alleen reids hierdoor is bot, optreden van Dr. ,|;i.ri van el"n Brink vi'.u dat standpunt uit toraal onverdediirb.Tir. De b e's(>n evenwel behoeven slechts el in b"t kerkelijk imp iniatur, wanneer zij ex prof'sso b-i'ken sc'irij -,'IMI over gele)of en zeilen. O/eri^ens 2aan /.ij viij uit en behoeven zij voor hun optreden ge»ti verlof. 'r Spre kt vnn zelf. daceen gond katho liek door onkunde of overij ver niet graag iets selirijven wil. wat met de leer de'r Kerk strijdt en dat dus bij hem, zoo hij zich niet sterk genoeg voelt, weinig be zwaren bestaan tegen een adviseur, die alleen tegen ketterijtjes waakt, zelfs al zou diens waakzaamheid zich uitstrekken tot het vermijden van noodeloos kwet sende taal; hoewel soms de hevigste pennen in 't bezit der geestelijken zijn. Zoodr.i evenwel het kerkelijk gezag verder gaat, wordt bet recht en de vrij heid aangerand, die de leeken volgens de natuur en overeenkomstig de kerke lijke wetten bezitten, met het gevolg, dat vrije PU onafhankelijke karakters met lamheid worden geslagen tot groot r fideel der christelijke beginselen in de politiek en de staathuishoudkunde. nfen haal 'k de ?jant van de week" en o» dat vernietigend dreigement waren de koorUklamm^ vingers we,er van eie verbod ->n vrucht getakt. De ticheljongen ha l toen geadviseerd : <*eef 'm maar weer 'n na'te compres, dan zakt z'n honger wel " Aldus was gedaan en Peerke lag weer radeloos met z'n. met drie natte, model handdoeken, getulbande kop. On 4 uren kwam de sergeantinajoor even op de compagnie. O. die meewarige stern van de compagnie moeder Koorts jonge... och och wat zie je er treurig uit" 't Is niet zoo erg majoor." Ta jonge... jawel... 't is erger das je vermoedt." Peertje had toen 'n echte kreun gelaten Om vijf uren had heerlijk als immer het koperen kok" in de keuken geklonken, DU voor Peerke 'n spot, 'n schetterende spot. Toen o kwelling! snert met kostelijke, dichterlijke onbezoedelde blankheid van spek! Spek !.. . spek was binnengedragen. ,,^pek Peerke spek? nee melk, melk is goed voor elk".. . daarmee hadden ze Peertje, de varkensaanbidder, afgescheept. Hij bal gesmeekt, gebeden om 'n lappie spek en ... zelf-! de goedige kléereprik had niet tegen bet consigne durven handelen. Onmachtig, hongerig als de Leienaars van 't jaar 1572, had-ie moeten aanzien hoe 't eene brokkie varken na 't andere afmarseh" was gegaan. Toen was-ie wanhopig berustend, maar weer ingemaft. .. . De t^oep komt van schillen terug. Heel voorzichtig, op teentjes, komen ze achter mekaar de chambree binnen. "Maft ie?" vraagt Boonestok, die al klaar is voor de waehtparade en 'n wraakvuur brandt in z'n normaal koerde oogen. Ja as 'n 03." Fluistert bijna de vaste kamerwacht. ..Dan an 't werk." Daar komt Roonegtok met 'n slappewasdoosje aan gesjouwd, zet zi :h als 'n lancet meester, niet opzestroonte mouwen hij de krib (ies slapenden lijders, haalt z'n vlugge vingers door het zwarte leierwas en... de wrekende Nemesis : J.icob J;n-fieii, (iert Bo niestok doet z'u werk. De onpchu'elig slapende pcpr-kop is in geen tijd met pas-:er-ro:id:j zwarte v lukken bezaai L P« milicien», die d'1 krib omcirkelen, lachen onderdrukt om 't kodT.ge ne'.Vut : die rnooie kon vol zwarte ple-kken. La«-h nie'." driftigt Boone-tok -- ..Uai-ie nou niet wak<er worr« weg jullie, an KTS krijgt ie 't, in de pa'e '' Kvpn ? ij n /e weg, of Peertje ..de sch<<.ne slaper" ontwaakt 't Is stil,... aki-'lig koeit hnuat-n zich de kamerbewoners. Peertjes e-erste blik treft de vaste kamer»1 ac'it. ..Kamerw^j'at!' geec antwoorl. ,,l/i'\ vring!" geen geluidje teru_>. Luivriug luie laat is 't?' IVer'j- richt zich i-'Vt-n op. ..'k Ma-j niet in<>t je |>rate." Win zegt dat." Kr komt iets angstig in Peertjes stem. ,,/A'jt <!',-, sjant d .u'.'" ,.Mag rje tegen j-A spreke." v'e'; je consignes V" Ta." ..N 't dan zoo er^ inènic?'1 Ijiiiviing haait e .'en de -ehe'iiiier- np. Ben ik dokter? 't mot *v<:l erg met je xveze zou 'k denke . . . tra maar \\efr mulle." Kan iiiet iha:!«!" kreunt l'eertj0. ..'k Runmei >"an ::on:e»r." ',,'">at 's beroerd." 7>fg Liiivring, waarom binne ze aiteuiaal zoo stil op de :cmpie. ,,'k Mag nie met j.» prate." Omdat ik ;iek beu ? ' Was de strijd van den gro)ten Veuillot niet voor een groot gedeelte gericht tegen verkeerde meeningen ook onder de hooge geestelijkheid? Wat zou er terecht ge komen zijn van zijn grooten strijd voor waarheid, vrijheid en recht, indien hij ter wille van den lieven vrede zijn pen op den wonsch van sommige bisschoppen bad terneer gelegd ? ^an onze katholieke pers kan bet helaas niet worden gezegd, dat zij de>n moed en den zin voor onafhankelijkheid van eert Ve-uillot bezit. Ware het zoo, het zou den christelijken wevers niet aan verdedigers ontbreken, liet getal geestelijken en leeken, die aan hunne /.ijde sttan, is groot, 't Is plicht der geestelijken om in deze zaak in 't open baar te zwijgen, maar de leeken moesten spreken. Dat overigens verschillendejournalisten dat gaarne zouden doen, is bekend ge noeg en eveneens dat eie omstandigheden het hun onmogelijk maken om anders te handelen. Iets anders is het evenwel met enkele leiders, die er geen droog brood om zouden eten, indien z;j rniterlijker voor hunne meening uitkwam m. Openlijk wordt het verkondigd, dat ook buiten de kerkelijke aangelegenheden de wensehen der bisschoppon als bevelen moeten gelden. 13inne.,ska!nori veroor deelt men een beginsel, dat zoo klaar blijkelijk teüjen den natuurlijken arang van zaken iudruischt. Maar om in 'c publiek te /.eirgen, wat mem er over denkt, daar aan waiiit men zich niet, en zwijgend duldt men, dat de katholieke staatspartij ii Xederland wordt eene clericale partij, namelijk eene partij geregeerd volgens do als wetten geldende wenschen vaa het geestelijk gezag. De pers wordt aan banden gelegd zelfs in het geven van objectieve berichten. De gehooizaamhei i, zooaU die eene plicht is der geestelijkheid, word; overdreven en zoo op de schouders van het leekendom ge'egd. De vrije uit:ng van gedachten in po litieke en staathuishoudkundige aangele genheden wordtgesmoordenaan deljeken de vrijheid ontconen, die hun volgens het natuurlijk recht en de wetten djr K^rk toekomt. Zoo gaat de katholieke partij in Xeder land denzelfden weg der machteloosheid op, die vjor de Kerk in de Rom.iansche landen zoo noodlottig is geworden. X. X. X. Ta 't is zoo straks gelast de dokter is geweest." Ka toen sliep ik." Ja maar ie hè' je toch onderzoen'." Wat zeet-ie dan ? ' Niks, mair hij had 'n zuur gezic'.t en gezeid dat we volstrekt geen leve mocht make. Cï-i nou maar weer slape." Kan nie slape, ' zucht weer Peertje. Wrom nie ?" honger, honger." S umpert, "K hémeelije met je." Ltaar gaat 'n hoopvolle, beroerenda ge dachte door Peen j.?'» honger corpusen nieuw licht komt in z'n snert groene zielevenjters: Luivricg heeft meelij met 'm ! Luivring." ,,'k Mag niet meer met je prate " Dos nou niet zoo eng, as jij me'n broodje van vijf haalt es 'n cent boter uit deketien, krijg je 'n tigaar." Vuor geen kissie." ,,'u Poije bier dan." Voor geen vat.'1 Hopeloos zet Peertje z'n B. Z. K. bruine tanden in 'n wollen deken. Dan rijst nog eenmaal het welgedane kopborststuk dts lijders : Luivring hield nog al van worst. N" )u, hoor es effe, as je 't doet, neem ik je Zondag 'u lekkeie dikte worst mee naar huis." Al wou j'ook 'n heel varke meebrengen" klinkt bet weer vernietigend koud van Luivrhu's lippen. Varken l O woord! Dat is voor Peertja, wat het water!' voor den verdwaalden Kemelganger der Sahara beteekent. Daar komt de tiche'jongen bij Peertjes zieke leger : Wat wou je Peertje mot je nog natte comprtss-e of melk?" 'Maar Peertje!!" De tichel" deinst achteruiï. Wat mankeert je tochl!' Honger en koorts'' zucht de luie mirtelaar van de onverbiddelijke doktersuitspraïk. ..Vee je gezicht!! Kijk es Luivring!" Luivring komt dichter bij. Duvel ja Peertje je gezicht. Tonïfs .jouges kijk Peertje 'n geüieht hebbe!" Nu stormt de heele pa? nog wonder stick [i:nme troep naar I-Verljes kri'i. De ,.ie:<e, in angst'g vergoeden, schokt op : Wat is er tichel ? ' S'.umper je gaat 'thoekie om," is al wat iie tichel" kan uitbrengen. .. U'at is er dan toch ... zeg toch wat tichel." Pan 'wgt de tichelj mjen als 'u pvemier ^ophoclet.-treurspeler: ,.je gaa kapot IVer1 je .. je kop zit vol met zwarte vlekken... be smettelijke ziekte." ..Ivwaje droes... vlekziekte, dat hèje wel meer o; cUr de varken i.'' Koppen enkele stemmen. Om de bl. . . geen lolietje van make, 't is er s» genog roet de stakker".,, zegt de tichel weer prachtig in x'n rol en wijst op de waan'innig rondstarende koortslijder. Daar komen 'n paar geiienstige kamsrbewoners met de groote compagniespiejjel aangebouwd, duwt n het wonderglas tegen I'tvrijt-s welgevormde neus. en.... Peertjes zukte wa^ genezen als 'n hè'ige verkoudheil na 'n onfeilbare kneip-kuur. Jus. WATERMAN. i Muit woordenboek: >?';/'"''?''* ?''/'' welbekende fraaigevormde soldateuschoen, vjlsiens elegant si^arenkistmodf 1. /rj/i, stafrapport: goed voor 4 of 8 da:ui ar;est en '. K',/',,' «j Icrib ~ het welbekende nachtleger. \'<'l'tji: u: deken. A" i';-i<i->! -l;ei(kni het signaal, e!en. S:r:j,iinl ran de iij'ik de sergeant, wiens beu: t het is gedurende l week de inwendige dienst bij de co.upa.jnie te regelen en te besturen, enz.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl