. 8 DE A M i T L R D A M M K II WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1592 De flnancieële nood van Amsterdam. penteekeningen er maar eventjes bij gekrab beld zijn. CORNKLIS VETH. illuliuiiimiiiuiuiiituiiimitiitiuiinitiiiiiimiiiiiiMiitiiiiiiiiimiMMiiu Het eerste duneesciie oorlogs-lnclitscti, Wethouder HEEMSKERK tot Minister EINK (in zijn goede dagen!}: Zou je er niet eens eindelijk wat indoen?" iiiHiliiiiuiiiiiiiiiMiitiiiiiiiimiiiiniiiimiiiimimiMmiiiiiiii n minimum stadsgezicht in groote partijen gezien maar daarom grootsch? grootsch is alleen zoo een schilderij ieta in groote partijen geeft, maar deze tevens volop verzaad zijn van meening. Mij dankt dat dit hier niet het geval is. Het geheel is te leeg, en tevens is de groot heid acha gedaan door de manier waarop de balustrade op een huis, een rij zuiltjes gegeven is. De omnibus, en de menschen daarop met de open parapluies is een aardig stukje in het geheel daarentegen. De Zwart's groote aquarel van Montmartre heeft een ruimer apel van licht maar is in sommige gedeelten eveneens wat leeg; een stndietje van W. Roelofs, een schuit en water laat zien dat Tholen soms verwante dingen maakt. De beele oude Hart Nibbrig, zwarterig van kleur, is een interieur met moeder en kind en (gewoon soort in dit interieur) houten driepoots tafeltje er by. Het heeft in het lampje dat er hangt iets dat even aan de lampjes van Vincent van Gogh bij zijn Wevers doet den ken, maar is verder onbelangrijk. Ten slotte na de Muhrman (een rots met aan de onderzij daarvan huizen en schepen) en een studie van Gabriel (schuiten) en een soort vaart met boomen (die hij in groocer formaat eens schilderde, maar dan met een man met bootje er in (meen ik) twee Jacob Maris: een stadsgezicht, en een figuurstukje uit'68: Snoepstertje. In een stukje als dit enoepatertje is de superioriteit van Jacob Maris boven een Allebéklaar bewezen. In de ge zonken schuit is juist buiten het schilderen om naar iets gezocht dat de kijker moet aandoen, een zoo geheeten gedachte" maar die voor mij geen gedachte" (uiting van persoonlijkheid is) maar slechts een nieuwtje" een buurpraatje", in dit snoepstertje is een uiting van een persoonlijkheid, is een ge dachte dus, heeft de ziel van de maker zich zonder omwegen duideljjk gemaakt. Het is . niet van een aller-eerste belangrijkheid (ander spelen- en-zingen van den geest is dan noodig) maar er zjjn zeer schoone stukjes kleur in, die vol persoonlijkheid zjjn. Want wat is anders in het spiegeltje dat er hangt met de pauweveertjes er by ? In de vaste, volle, innige kleurtjes van dit gedeelte en de teere wijze waarop de voeten van het kind op de rooie plavuizen staan, in enkle verdere ge deelten van dit werkje waarop het kind «en wel groot hoofd meegekregen heeft, zit iets van de diepere ziening die den fransche op een stilleven eigen is. Het andre schilderij is een groot langwerpig stadgezicht. de stad lang en eer laag langs het water, met enkele partyen er in die apollinisch, weemoedig tevens, zyn. PLASSCHAEHT. iliiiiiilliiillMllinimiimim iiimmmmmnii Mr. A.. A. DE PIKTO fOlaf Gulbranssons illustraties voor Ludwig Thoma's: Tante Frieda, eine Lausbuben-geschichte". Frank Wedekind zegt in zijn Marquis von Keith", dat men de menschen in twee groote klassen kan verdeelen, de eene soort is hopp, hopp!" en de andere is ete-petete". De klank van de woorden zegt voldoende, wat ze beteekenen. De beide bekende medewerkers van den Simplicissimus", Ludwig Thoma (de hekel dichter Peter Schlemihl') en Olaf Gulbrangson hebben in dit vermakelijk boekje het btteld gegeven van een milieu, dat in hooge -mate etepetete", of laten we zeggen; prenterig, dufjes, stijfjes, is, doch waarin vooreerst de held, de Lausbub en dan tijdelijk een aardig nichtje uit Indiëwat frisschigheid brengen, maar ook stoornis. Dekwajongensstreken van den z.g. schrijver der geschiedenis zijn dan ook slechts het voorwendsel van den geestigen auteur om een satire te leveren op de kleine burgerij in een Zuid-Duitsch provinciestadje. Niet zelden herinnert zijn luchtig sceptische toon aan dien van Thackeray, waar deze zijn eigen landslui portretteertEn de knappe illustrator draagt niet weinig bij tot het vermakelijk karakter van het boekje. Zonder zijn manier" het woord bergt reeds allen blaam dien ik hier gepast acht uit te spreken steeds sympathiek te vinden, kan men toch de wijze, waarop Gulbransson de moeilijkheden van het noodzakelijk eenvoudig en beknopt grafisch werken oplost slechts bewonderen. Door zijn al of niet getinte, scherp omschreven vlakken verkrijgt hij telkens een geheel van groote duidelijkheid en dikwijls van zeer veel charme. Slecnts een enkel maal is de wijze van doen wat te opzichtig, een algemeene fout van de moderne Dnitache teekenaars. Een grootere verdienste van den illustrator is echter nog de fijne en frappante karakte ristiek, waarmee hij die van den auteur in zijn teekeningen onderschrapt. Die goedmoedige, doch prenterige moeder en zuster van den bengel, de zure tantes en ooms, de typisch Beiersche, buikige notabe len, de ongracieuse kieinsteedsche geurmakers, die vrijen om het jolige nichtje, de loome, vette provinciale ambtenaartjes, getitelde onbeduidendheden, gewichtig en onbeholpen, allen grotesk in hun pontificaal bjj gelegenheiëvan het liedertafelfeest, waar bier ge dronken en gedanst wordt, het is alles hoogst karakteristiek voor den aard van het leven in die omgeving. Kostelijk zijn de détails van deze scherpe typeering, die van veel studie getuigt. De pantalons dezer heeren op hun Zondags zijn alleen het bekijken alleszins waard. Een van hen, een provisor, die in het salon" van des Lausbubs" moeder zit te wachten, is een prachtexemplaar van burgerjongene-deftigheid. Goed Is ook de stem ming van de hoogst ongemoedelijke koffievisite, met ooms en tantes, die volstrekt geërgerd willen worden door het onbevangen Indiaansche" nichtje. Een volkomen kluchtig genoeg i» de figuur van den ondeugenden held, oreral waar hij optreedt. Hij is niet het bewegelijke hantworstje, dat men uit derge lijke verhalen kent, de kwikzilverige onrust stoker die telkens de poppen aan het dansen brengt. Zyn guitenstreken zijn het niet, waarop de meeste nadruk is gelegd door den teekenaar. Deze heeft vooral in hem den stillen opmerker vol humor gezien, die in stiat is, alles binnenskamers op te schrij ven, wat hij aan kleine botsingen,dwaasheidjes en ijdelheidjes in dit duffe milieu te zien vindt. Een rustig malicieus kereltje, uiterlijk bijna behoorend tot het zoetsappig, temperamentloos slag van menschen om hem heen, waar zijn woelige geest zoo tegen in opstand komt. De krasse wyze, waarop al deze zeer chte typen zijn neergezet tuaschen den tekst, heeft niets van het zwaarwichtige, dat in illus ratie, vooral van luchtige litteratuur, dikwijls zoo hinderlijk is. Men behoudt, hoe studieus dit werk ook is, iets van de illusie, dat die knappe Het in 1894 reeds door een Chineetch gemaakt ontwerp voor een bestuurbaren luchtballon. Te Honkong, zoo meldt London News, is men bezig een vereeniging op te richten, die zich ten doel zal stellen een reeds dertien jaar oud ontwerp van een bestuurbaren lucht ballon, door een zekeren Tse Tsan Tai ge maakt, ten uitvoer te leggen. De ballon, ook de sigaarvormige, met gas gevulde koker zelf, zal, met het oog op de vijandelijke kogels, bijna geheel van aluminium vervaar digd worden. Het principe der beweging en besturing (en zelfs van het stijgen en dalen) van Tse's luchtschip berust geheel en al op de werking van metalen wieken. De eigenlijk gezegde ballon (de koker) doet alleen dienst als een soort boei", d. w. z. houdt het heele gevaarte stabiel. Om vooruit te komen zullen zich op dek" horizontaal bewegende luchtsoheppers be vinden, die, door een uurwerk geregeld, het gevaarte voortstuwen. Het sturen zal niet geschieden door luchtroeren, maar door naar buiten slaande stalen vlerken, op 't achter schip" in de kiel" verborgen. M. C. ?mMimmillllllHIMMHIMMIIIHIIIIttlllltHllllltlllHtmilllMIIMIIIIIIIIIIIIMft NIEUWE UITGAVEN. Pukjes Droom. Verteld en geteekend, door DINAH KOHNSTAMM. Amsterdam, Maas & Van Suchtelen. CYRIEL VAN DER STRAETEN, Dorpelinske. Antwerpen. De Vos & Van der Groen. Bibliotheek Russische literatuur," No. 6 en 7: MAXIM GORKI, Zonnekinderen, door JOSINE C. TERMAAT. No. i: J. 8. TOERGÈNJEF, Klop, Klop, Klop, door Z. STOKVIS. Amsterdam, Maas & Van Suchte.en. Briefwisseling tusscben Multatnli en S. E. W. Eoorda van Eijsinga, uitgegeven door M. DOUWES DEKKER, geb. HAMMINCK SCHEPEL. Amesterdam, W. Versluije. Klassiek letterkundig Pantheon," /. van Vondei's Maeghden, uitgegeven en toegelicht door dr. C. C. VAN DE GRAÏT. Zutphen, W. J. Thieme & Cie. Principes de lingnistique Psychologique. Essai de Synthese, par JAC. VAN GINNEKEN. Amsterdam, E. van der Vecht. Handleiding voor het kweeken van fraaie kanarievogels en bastaarden, inhoudende ou der meer de techniek der kleurenteelt, de verfraaiing en de erfelijkheid der kleuren, alsmede het gebruik van kleurvoedsel, geïl lustreerd door C. L. W. Noorduijn. Haarlem, Vincent Loopjes. Fransche Handelscorrespondentie." Vol ledige leiddraad bij de studie voor praktijk en examens, volgens een geheel nieuwe methode, door J. F. ENGELHARD. Amsterdam, C. -L. G. Veldt, De Samenvoeging der gesplitste inkomsten belasting en de organisatie van onzen finantieelendienst in verbaad daarmede beschouwd, door A. G. A. ELIAS SCHOVEL. Den Haag, Martinns Nünoff. Haagsche instellingen van weldadigheid. Uit gave der Vereeniging Armenzorg." Rapport der commissie, ingesteld bij besluit van den Baad der gemeente Haarlem, van 23 Januari 1907, No. 10, tot het instellen van een onderzoek naar het al of niet bestaan van gedwongen werkloosheid in de verschil lende bedrijven binnen de gemeente Haar lem, het beramen van middelen tegen ge dwongen werkloosheid, indien zij blijkt te bestaan, alsmede tegen de uit die werkloos heid voortvloeiende geldelijke nadeelen. December 1907. Inhoud van Tijdschriften. Tijdschrift, voor Wijsbegeerte, 4e afl. Dec. '07: Psychologie en logica, door dr. Ph. Kohnstamm. De weg tot de idee. (Een denken dat zich zelf denkt), door dr. J. D. Bierens de Haan. Verweer, door K. J. Pen. De Natuur, door J. Clay. Den Gulden Winckel, No. 12: Onze Schrij vers : Bij Johanngs Eeddingius (een interview) door J. D. C. van Dokkum (met 2 portret ten) ; Boekenschouw door Gerard van Eckeren, J. Everts Jr., Daan van der Zee, 1. Esser, Edmond van Offel, e. a. (met 3 poitretten); De uitgever van Piet Paaltjes (met portret); Letterdieverij; Boekbeschrijving; Letterkun dig Leven uit de Tijdscgriften ; Leestafel. Op de Hnogle, Dec.-afl.: Op het omslag : De ster van Bethleaem, naar eene schilderij van F. von Uhde. Bijlage : De wereld is wit, naar eene foto van den heer E. A. Loeb. Over de Maand, die heengaat (tnet af b.) 'n Casa Christophe Colomb (met foto's) door Theo de Veer. Madonna met kindje, naar B. E. Murillo. Van de verzoenende Liefde (met opnamen »an tafreeltje?), Hylle door Marie Metz Koning Le Cabaret du Lapin a Gill" (me- reproducties), door Torn Schilperoort. Het sterrenkind, door Carl Ewald. Aristocraten, slot, door J. de Meester. Diabolo (met af b.), door W. Pottnm. Kerstfeest in Dnitschland (met af b.), door ds. S A. Baljon. Zon- en Noorderlicht (met reproducties), door A. J. van Pesch Jr. Oudejaarsavond, teeken, door L. Laodr Het oude en het nieuwe jaar, door J. C. W. Fotografie als een kunst: Winterstemmingen. Karl Larsen (met portret), door A. Verster. Pech. door Jo Sernée. Robert Schumann (met portret), door Gustaaf Hermann. Van onze Boekentafel (met portretten en af b.) Nieuwe uitgaven. Voor onze Vrouwen, enz De Aarde en haar Volken, No. 4 : Van Peking naar Parijs per auto, uit Barzini's reisver haal. Een leven voor den Mont Blanc. Bergongelukken. Nederlandsche volksna men van planten. Gefopt. Oscar II. Nieuwe Indianenstam in Aljaska. De Bona parte?. Overeenkomst tusschen Parijs, een ijsbeer, den hertog der Abruzzen en Francesca da Rimini. Feuilleton. Eigen Haard: Het zonnige uur, door A. Peaux, II slot. Waar heide eens was, een reisje door de Groninger Veenkoloniën, door R. H. Her wig, II, slot, met af b. HetAmsterdamsche Burgerweeshuis hij het bezoek van Z. M. den Duitschen keizer, met af b. De regenten van het Burgt r weeshuis te Amster dam, naar de schilderij van Jacob Adriaensz. Backer. Voor het middagmaal, naar de aquarel van prof. N. van der Waay, Het aftappen van het Kraiermeer van de Kloet op Java, met afb. Fin de saison", door M. J. Salverda de Grave-Herderscheê, II, slot. Verbetering. Sluiting des jaare, (Middernachtsgedachten), woorden van dr. J. P. HeiJe, muziek var dr. E. D. Pijzel. Feuilleton. Amsterdamsche schouwburgslemp en soezen. Oudejaarsavond vreugdedans der Eskimo's, ter vieiing van de niet-ontdekking der Noord pool door Wellman. Een diabolovondst. Russische toestanden. Het spookhuis. Een bezoek in volle zee. Zilveren nieuws van den Dag Bal. Kerstgeschenk vooreen keizerlijken kleinzoon, alles met afb. SinirnaenPraMapijten. Ter gelegenheid van het bezoek van H.M. de Koningin en Z. E. H. Prins Hendrik aan Zeeland, en van Z. M. den Keizer van Duitschland op 13 December j.L, werden door ondergeteekende diverse versieringen aangebracht en ontvang salons ingericht, waarvoor gedurende enkele oogenblikken een prachtige collectie S 911 I* N A-, PERZISCHE TAPIJTEN en l O V K II K- A \ T l 9 l U (alle onbeschadigd) in verschillende grootte, gebruikt is geworden, welke thans tegen uitrrst lage prijzen worden '. Dagelijks te bezichtigen. P. C. PAERELS, TKL.RPHOON 4541. R O M IN 138. COMPLEETE METJBILEEBESGEN tegen vooruit vastgestelden totaalprijs franco ter plaatse gesteld met garantie Uitvoerige gefll. prijscouranten. Vele Mcdelkamers. DE PHOENIX" Hoofdmagazijnen : 234 Spuistraat, Filiaal: 76 Damrak, Fabriek: 43 Looiersgracht, AMSTERDAM. MAISON DROVOT ?* -i- WKSSEtt & Co. 4- ?*? * LANGE HOU1STRAAT 1 & 2 * . . TEI.KFOOX IMr.K». 374 - GROOTSTE INRICHTING VOOR COMPLKTK MKUBJI.KKKINCi = IN ALLK STLJLKX = = A N T l Q U l T E l T K N = = E I G E N M K U B K L F A B R I K K Een natuurgetrouw Portret l» ? i L U AU & U A W U\J VI U.J_IXI. * W ? naar iedere foto geschilderd, is een allerdankbaarst ge schenk voor elke gelegenh. JPrijscounuif yi-uli*. H. BOGAERTS & Co., B O X T E l,. vooe EILEP5&WOLF: 5S*C AMSTERDAM.'*'^" * KUNSTHANDEL Wed. G. DORENS & Zn. Rokin 56, Amsterdam. itopn iluull. at Ptioto's i. tos. Figuren in tatenirort. J.C.I.1H r Kunsthandel KRÜGER&Ca. 37a Noordeinde. 's-Gravenhage. Hummtttttn H tnttm m Permanente Tentoonstelling v: Schilderijen en Aquarellen. I D, tr, Fakriel m Zilveiwten, I = Hofjuwelier. = l Oudegracht E 17, Utrecht, j ZEG El, B ING E».?| J