8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1593 J. A, TOURS. ^Sjjmjtgs^gSSjjiimi^^^^^^^^=gsji^^^^^^=sggs^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^~^^^^^^^^^^~^^^^^^^t geniet welke het verdient, mag de stichting zich toch verheugen in een voortdurende bloei. Het werd zelfs noodig tot uitbreiding over te gaan «n daartoe in staat gesteld JU VmiYii'i ,nPAr7ittj4mT<iimf AII Zondagavond 29 December 1907 was de groote zaal van Ons Huis" in de Eozen?traat geheel gevuld met een groot aantal vrienden en vriendinnen van den aftredenden directeur J. A. Tours, die met het eindigen van dat jaar zijn betrekking zou verlaten. Namens een comité, hetwelk zich gevormd had om den heer Tours bij zijn aftreden een welverdiende hulde te brengen, werd hem door den heer P. H. Hugenholtz .Ir. een schrijftafel aangeboden, benevens twee albums, het een met foto's van verschillende vertrekken van Ons Huis", het andere met de handteekening van allen, die aan hét huldeblijk hadden bijgedragen; boven dien een zeer goed geslaagd, door Mej. Yan Gelder geteekend portret van den vertrekkende, wat als zichtbare herinnering een plaats in het gebouw der stichting zal vinden. Er werden hartelijke woorden van acht ir g, waardeering en vriendschap ge sproken en ook de beer Tours zelve voelde behoefte te getuigen vandenprettigen werkkqng, welken hij 15 jaren lang in Ons Huis" vond, gesteund door verschillende medewerkers en medewerksters, die elk op zijtre of hare wijze het hunne deden om Ons Huis" te doen beantwoorden aan ,het doel. !jjUle aanwezigen'waren onder den indruk van het aanstaand vertrek, allen voelden be hoefte nog eens voor 't laatst blijk te gevenvan de warme belangstelling, van de groote mate van vriendschap eq achting, welke zij ge voelden voorden man die thans afscheid nam. En-, ,dat deze. warme gevoelens ten vojle yerdiend waren, bewijst zeker diens werk zaam leven. De heer J. A. Tours werd 26 Juli 1843 te Rotterdam geboren. Zijn vader was mu sicus aldaar, o.a. organist in de grdote kerk bovendien bekleedde hij het ambt van leeraar in de muziek ea behoorde b\j tot de oprichters van Euridice," in welk ge zelschap hij hij de uitvoeringen de eerste viool speelde. De heele familie van vaders zijde was muzikaal aangelegd en een broer van zijn vader was in die,dagen eveneens een met eere genoemd toonkunstenaar in de muzikale kringen van Londen. De heer Tours zelve genoot echter van zijn vader geene muzikale opleiding; 't was voornameJijk zijn moeder een voortreffelijke vrouw die uit den aard der zaak eauit dien der betrekking van zijn vader, welke dezen noodzaakte veel buitenshuis te zijn, hem in zijn jeugdjaren leidde en aan wie h\j zeer veel te danken heeft. Nu nog, zoo verklaarde hij meermalen, viel 't hem bij niet zijne handelingen en denkbeelden op, dat hij veel naar zijn moeder aardt. Reeds zeer vroeg vond hij het prettig om met mensehen van verschillenden stand om te gaan en in den huiselijken kring te verkeeren. 't Is waarschijnlijk meer de eigenschap dan wel de behoefte om het Evangelie te verkondigen, welke hem er toe bracht in de théologie te gaan studeeren. Hij bezocht daartoe van 1862 tot 1867 de Leidsche Hoogeschool waar hij onder zijn studiegenooten, behalve Mr. Ch. de Kanter, o. a. tflde Mr. J. D. Veegens, den tegenwoordigen Minister, met wien hij, ook na de academiejaren, betrekkingen van vriend schap is blijven onderhouden. Na het verlaten der Hoogeschool werd hij voor 't eerst beroepen te Santpoort. Hier bleef hij tot 1874, om zich naar NoordBrabant te begeven, waar men hem te Berden op Zoom beroepen had, om daarna in 1876 naar Deventer te vertrekken. In 1883 legde hij het predikambt neer. Hu werd hiertoe gedreven door de om standigheid, dat twijfel omtrent verschil lende leerstellingen der Ned. Herv. Kerk in zijn gemoed waren ontstaan en als eer lijk man gevoelde hij zich daardoor ge drongen zijn werkkring te verlaten. Nu begon een moeilijke tijd. Hij was onbemiddeld en moest zich dus een positie scheppen of een of andere betrekking trachten te verkrijgen. De studie van de Letteren had men altijd aangetrokken, en hij besloot te Am sterdam bij prof. Verdam college te gaan loopen om zich voor docent in dat vak te bekwamen. Maar voor een oud-predikant en vader van kinderen was 't toch niet prettig om, evenals zijn zoon, 's ochtends en 's middags met een stapeltje boeken en cahiers onder den arm naar de schoolban ken te trekken. Toen dan ook de Afd. Amsterdam van Liefdadigheid naar ver mogen" in 1886 een administrateur roodig had, solliciteerde hij naar deze betrekking. Hij werd benoemd, en hoewel het werk wat hij daar te verrichten had van onder geschikten aard was en het salaris niet hoog, gaf deze positie tenminste een begin en een houvast, en kon altijd raar iets anders en beters worden uitgezien. De heer Tours behoefde deze betrekking gelukkig niet lang te bekleeden. Het ge lukte hem in hetzelfde jaar benoemd te worden tot Gemeentelijk Inspecteur der kleine kinderenscholen en bewaarplaatsen. In deze betrekking maakte hij kennis met de vele treurige toestanden welke in die dagen in de hoofdstad heerschten op dit gebied. "Wel bestonden er particuliere be waarscholen, maar deze konden alleen be zocht worden door kinderen van ouders, die het schoolgeld betalen kunnen. Maar de kinderen der armen ? Zij werden door hun ouders naar de zoogenaamde bewaar plaatsen van kinderen gebracht, waarvan er vooral velen in de Jodenbuurt werden aangetroffen. Deze bestonden gewoonlijk slechts uit een boven- of achterkamer van een weduwe of arme vrouw, die het beroep -van waschvr)uw of zoo iets nog er bij uit oefende en in haar eenig verdek eenige stoelen of houten banken had staan, die als zitplaats voor de kleintjes dienst moesten doen. Aan luchtverversching en andere hy giënische eischen werd siet gedacht, van opvoeding of onderwijs was natuurlijk even min sprake. De kinderen werden er een voudig bewaard" en groeiden overigens in 't wild op. Was 't wonder dat bij 't aanschouwen van dat alles, het hart van den menschenen vooral kindervriend Tours bloedde en hij uiting moest geven aan de gevoelens welke hem bestormden. Hij plaatste eenige arti kelen in het Handelsblad en openbaarde den meer gegoeden Amsterdammers toestanden, waarvan zij het bestaan niet vermoedden. Zijn pogingen om daardoor verbetering te brengen ia het lot dier ongelukkige kleinen bleef niet zonder succes. Onder de rijke Israëlieten is het gewoonte bij het huwelijk hunner kinderen een meer of min der groote som te besteden voor liefdadige doeleinden. Aangetrokken door de artikelen van den heer Tours en daardoor opgewekt tot zelfonderzoek, stelden de heer en mevrouw Rosenthal bij het huwelijk hunner dochter dezen een belangrijke som ter hand om in de Joden,buu.rt een bewaarschool <op te richten die aan a'lle eischen kon voldoen, 't Behoeft niet te worden g«zegd dat de opdracht met dankbaarheid werd aanvaard. Zoo ontstond de Sophie Rosenthal-Bewaarschool in de Uilen burgerstraat, die thans aan 500 kinde ren plaats biedt. De heer Rosenthal bood het beheer dier school een bestuur aan, waarvan de heer Tours thans nog secretaris is, en ook bij zijn vertrek uit Amsterdam, op verzoek van den stichter, blijft. De oprichting dezer bewaarschool bracht er wijlen den heer P. W. Janssen, den bekenden philantro^p, toe, bij zichzelf te besluiten: Wat de heer Rosenthal voorde Jodenbuurt heeft gedaan, zal ik voor de Jordaan doen!" Ook hij wendde zicb tot den heer Tours. Deze stelde zich in ver binding met mej. Helene Mercier, wier belangstelling in de sociale vragen van den dag en helder inzicht hij had leeren waar deeren, en deelde haar hetaanboi van den heer Janssen mede. Na rijp beraad kwamen beide personen echter tot de conclusie, dat Amsterdam op dat oogenblik juist voor het volk aan nog iets meer en anders behoefte had dan precies aan nog een bewaarschool. Die behoefte bestond in een volksgebouw, waar de verschillende maatschappelijke standen elkander in onderling verkeer zouden kunnen ontmoeten. De meer bevoor rechten zonden daar de minder bevoor rechten kunnen laten protiteeren van hun meerdere kennis en ontwikkeling; laatst genoemden zouden daar een plaats voor behoorlijk vermaak en ontspanning kunnen vinden, zich kunnnn ontwikkelen door lec tuur en studie, zich bekwamen voor den levensstrijd door intellectueele middelen waartoe zij in hun eigen huis en eigen omgeving niet altijd tijd en gelegenheid hebben. Dit plan werd aan den heer Janssen voorgelegd. Deze keurde het na eenige be sprekingen, op advies van zijn zoon Dr, C. W. Janssen, goed, en zoo werd in de plaats van een bewaarschool op het terrein in de Rozenstraat, dat reeds gekocht was, door den architect Posthumus Meijes het gebouw gezet, waarin de stichting Ons Huis" zou worden gevestigd. De heer Tours, die zij' gemeentebetrekking er aan paf, aanvaardde het directeurschap, leidde de vele voorbereidende werkzaam heden en 10 Mei 1892 werd Ons Huis" feestelijk geopend. In den begingen werd de stichting niet overal met instemming begroet. De pioniers hadden veel te kampen met tegenwerking, vooral ook van de zijde van hen in wier belang zij wilden werk zaam zijn. Onder leiding van den heer Tours en Mej. Mercier hielden zij echter s»and en spoedig vormde zich een kring van medewerkers en vaste bezoekers; en hoewel ook thans nog helaas Ons Huis" voor vele arbeiders een onbekende schijnt te zijn en nog lang niet de waardeering door een legaat van den inmiddels over leden stichter werd door het bestuur aan den architect, H. P. Berlage, opgedragen een nieuwen vleugel aan het gebouw toe te voegen, terwijl tevens aan den anderen kant een speelterrein kon worden geopend, waarop dagelijks kinderen van verschillende leeftijd worden ontvangen en met openluchtspel beziggehouden. ; ?:-.-. En den meest bloeiende afdeelingen van Ons Huis" waren de Verstêllessen, waar aan groote behoefte bleek te bestaan. Hon derden vrouwen en meisjes uit den arbei denden stand werden bier onderricht in het verstellen van de kleederen van het gezin. Ten slotte kon niet meer voldaan worden aan de groote aanvraag en het was alweer de heer Tours die een weg zocht en vond om aan deze behoefte te voldoen. Geholpen door mej. Julia ter Veer, tot voor kort mede een der stevigste steunpilaren van Ons Huis", stichte hij de Vereeniging voor Verstelles sen", die thans in verschillende gedeelten der stad haar nuttig werk verricht. Hoewel de heer %flurs ook pp ander ge bied werkzaam was^Jb.a,. stichtte hij pok in 1886 de Vornoscnool voor" onderwijze ressen aan be\*aaTS<:te>lta gaf hij toch aan Ons Huis" zijn geheele persoonlijkheid. Zijn warm harr, zijn gevoel voor de nooden en behoeften van zijn medemens"cben, zijn prettig, vertrouwwekkend karakter gaf aan deze stichting een bijzonder cachet, wat na zijn vertrek zeker zal verdwijnen. Hij had de tact, Ons Huis" voor vele te maken niet alleen tot een inrichting waar men ontwikke ling kan opdoen, maar tevens een ge veilig te huis", waar men in moeilijke oogenblikken den vader steeds bereid vond tot het verleenen van hulp eivraad. Ook de heer Tours was zijn werkkring lief geworden, zoodat hij niet dan noode daarvan scheidt. Hij meende echter, vooral. nadat een ernstige ziekte hem getroffen had, zijn plaats te moeten overlaten aan jeugdiger krachten. Aanleiding daartoe vond hij in 't voorstel van een onbekend Rotterdammer. die een groote som beschikbaar stelde om ook in zijn woonplaats, de geboorteplaats van den heer Tours, een stichting als Ons Huis" te doen verrijzen, om daarbij met zijn kennis en ervaring behulpzaam te zijn. De heer Tours nam dit aai bod aan. Hij meende daarmee een geschikte gelegenheid gevonden te hebben om zijn plaats te Amsterdam te verlaten en ook voor Rotterdam de grond slagen te leggen voor de verbetering der volksontwikkeling. Hij getuigde thans mot vertrouwen zijn taak in de handen te kunnen leggen van den n euw benoemden directeur dr. P. C. M. Bos en in die van den adjunctdirectrice IHPJ. C P. van Asperen van der Velde. Laatstgenoemde was reeds gedurende vijf jaren als secretaresse van Ous Huis" zijn rechterhand en heeft getoond met kennis en krachten toewij iing haar taak tevervullen De heer Tours heeft dus Amste-dtói en Ons Huis" verlaten'. Op den afscheidsavond werd getuigd- van -het vele door hem gedaan en van de hartelijke gevoelens van achting die door zijn drom van vrienden en vereerders voor hem werd gevoeld. Moge zijn Ipve^isav^nd po zonnig zijn als hij door z^jn toewijding hét lëVén van zoovelen heeft v^raelderd en verwarmd. J :) : = j; . O p N_ JACOBSEN. 'T BINNENHUIS Inrichting tot meubeleering en versiering der woning B RAADHUISSTRAAT 48-50 ^ AMSTERDAM * 'l l1 a n s» u a IHEIBELFABII. HEDEKLAM". J. A. IIUZIUA. COMPLETE AMEUBLEMENTEN. mm BETIMHERIMN. BEllAMiEKU. MODEIKANEBS. mm LEYERIXG. GROMM1EN, MESTERS1XGEL. TELEPIIOM 118. U ]NI H rr JbdL ^ JN U J. C. Ptein l f in 99ai -t- H- -t- H- n- '*-f.'r«rf »i/m«; Moderne Schilderijen, Aquarellen enz. en Ter gelegenheid van het bezoek van H. M. de Koningin en Z. E. H. Prins Hendrik aan Zeeland, en van Z. M. den Keizer van Duitschland op 13 December j L, werden door ondergeteekende diverse versieringen aangebracht en ontvang salons ingericht, waarvoor gednrende enkele oogenblikken een prachtige collectie SiU l ?»**-. PftRXISCHK TAP IJ TEN 011 FO Y K «*- A AT l <Jl K (alle onbeschadigd) in verschillende grootte, gebruikt is geworden, welke thans tegen uil«-i>>t Inge prijzeu «torden opgeruimd. Dagel jks te bezichtigen. F. C. PAEREIiS, T K I, F, HU O O N 4541. R O K I UT 128. COMPLEETE MEUBILEERINGEN tegen vooruit vastgestelden totaalprijs franco ter plaatse gesteld met garantie Uitvoerge geul. prijscouranten. Vele Modelkamers. DE PHOENIX J J Hoofdmag&zijnei: 234 Spuistraat, Filiaal ? 76 Damrr.k. Fabriek: 43 Looiersgracht, AMSTERDAM. KOPERGIETERY «KOPERSLAGERY | KOPERWERKEn ? MAAR- MODEL ! OF-TEEKEhinG ELECTRD-GALVANI5CME ... INRICHTING s===2 KENNEMMER5TRAAT?N? l HAARLEM KUNSTHANDEL Wed. G. DORENS & Zn. Rokin 56, Amsterdam. Ptotopra. Ptioto's . Beurs. FigraiotioiJteniïOöFV.J.C.ï.yOEF. Kunsthandel KRÜGER & 37" Noordeinde. 's:Gravenhage. MIMHIMIHHI1HHIIHIMH Permanente Tentoonstelling v: Schilderijen en Aquarellen. Alp. Kunst- en KflistBijverliEiöaiiflel S I ER KUNST" IV. Hpiegelsti-aat 3S. Verschillende soorten Aardewerk, Batik- en Borduurwerk, Koperwerk, Beeldhouwwerk. Schilderden, Teekenlngen, Etsen, Foto's en Lithografieën. Antiquiteiten (Meubelen, Aarde werk enz.) RUDOLF ELION & C'. D RtVSCHMBEi: OP KOPER EN Z l N >S L.FELIX MERITIS" KEIZER5GRACHT32<r TEL.2ÖO7 i NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP ZEISTER FABRIEK VAN KOPERWERKEN 2 MINUTEN VAN STATION DRIEBERGEN MODERN EN ANTIEK KOPERWERK GIETERIJ VOOR FIJN KOPER EN BRONS D.DtBlÈVREBIESAART ACHTER ST. PIET EB 16 -:- -:- TJtrcclit -:- -:MAGAZIJN V AH COMPLETE MEU BELEERINQ EN STOFFEERINO = VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN, SPECIALE AFDEELINQ AMIQUI TEITEN EK KUNSTVOORWERPEN