Historisch Archief 1877-1940
l
Na 1594
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
VOOÏ( DAMES,
LIBERTY
REMOVAL
OF BUSINESS
TO
LEIDSCHESTRAAT
CLEARANCE
CLEARANCE
CLEARANCE
CLEARANCE
OtEARANCE
CÏJEARANCE
CLEARANCE
IANCE
IANCE
TO DAY
SALE
SALE
SALE
PATTCRNS SALE
ON SALE
REQUCST SALE
SALE
SALE
TO DAY
SALE
HAT BARGAINS
BETZSCO
KALVERSTRAAT
AMSTERDAVf
SOU REPRESENTAT1VES IN HOLLAND
IIMHIIIIimillHlimilMHIimiIll
DeMeriiationaleVronweiiraail.
Verschenen ia het officieel verslag der werk
zaamheden van den Internationalen Vrouwen
raad over 1906?1907. Als het groote feit van
dit vereenïgingsjaar wordt daarin door de
voorzitster herdacht de actie door den Eaad
gevoerd tijdens de Vredeeconferentie, die
dezen zomer te 's-Gravenhage is gehouden.
Slechts met moeite en niet dan door allerlei
diplomatieke i.aniiddelir g is de Internationale
Vrouwenraad, die toch een lichaam is ver
tegenwoordigende 4 a 5 millioen vrouwen,
er in geslaagd van den voorzitter der
Vredesconferentie te verkrijgen, dat hij een deputatie
van het Hoofdbestuur wilde ontvar.gen. Maar
dat dit ten glotte toch is geschied, wordt
door de presidente, Lady Aberdeen, beschouwd
als een feit van groote beteekenis, daar het
nu is gebleken, dat het onmogelijk is de stem
der vrouw te doen zwijgen, waar het geldt
belangen, die zoo diep ingrijpen in baar
leven en dat van haar kind. Met warme
waardeering herdenkt Lady Aberdeen in dit
jaarverslag dan verder den steun dien zij van
verschillende aangesloten Nationale Vrouwen
raden ontving in den vorm van zorgvuldig
bewerkte rapporten ten behoeve van het door
den Internationalen Vrouwenraad in te stellen
onderzoek naar de vigeerende wetten rakende
de kinderbescherming, de huisvesting der
allerarmsten, de voorwaarden, waaronder
vrouwen arbeiden. Op de aanstaande bestuurs
vergadering van den Raad, die in September
1908 te Geneve zal worden gehouden, hoopt
zij aangaande den fob ond dezer rapnorten
nadere ^ttecfwfeeUngen 'ie'!"doen.4 mala zij
meent reeds nu te moeten constateeren, dat
het verantwoordelijkheidsgevoel der vrouw
ten opzichte van deze belangrijke vraagstukken
zich krachtig ontwikkelt. Lady Aberdeen
hoopt idit onderzoek nu ook nog te kunnen
uitbreiden tot wat er wordt gedaan in zake
de bestrijding der tuberculose, ie verzorging
van ouden van dagen, de ziekteverzekering.
Twee nieuwe Nationale Raden traden toe:
die van Griekenland en die van Bulgarije,
zcodat de Internationale Vrouwenraad thans
23 leden telt. Een begin van organisatie in
het verre Oosten werd gemaakt door een
der hoofdbestuursleden, Mrs. Sanford, die
daartoe over Indiënaar Japan reisde en
door Sibsriëen Rusland terug, overal waar
zich slechts de gelegenheid bood, samen
komsten beleggende en toespraken houdende.
De toestanden zijn in deze afgelegen streken
nog nauwelijks rijp voor organisatie; maar
die kan er toch reeds worden voorbereid en
een persoonlijk bezoek van een bestuurslid
van den Raad is daartoe eene krachtige
opwekking.
Terwijl het verslag der presidente een
iMiiHiiniMttiHiMMiiliiiiiiiiniiiiiMMHimiMiiimimiiiiMiiiiimmiiiiiiii
UIT D K NATUUR.
CCLV. De razende zeekrabbe.
Dit is heelemaal geen zeldzaam beest, al
zou zijn naam het doen vermoeden, maar
een van de meest gewone krabben, waarmee
ieder aan 't strand kennis kan maken. Ge
behoeft er maar eens sa een flinken storm,
nu niet juist in den heeten zomer, voor naar
't strand te gaan en in de nabijheid van de
pieren eens goed uit te kijken; ook als er
oude manden dicht bij de eblijn liggen of
wrakhout of een bruinvisch is aangespoeld
zyn er vaak levende krabben in de buurt.
De beste tijd en plaats, om ze te bespieden is
dadelijk na het vloedgetij, waar 't natte zand
nog krioelt van watervlooien en waar zeester
ren of kwallen liggen.
Ik zei bespieden; en dat is hier 't goede
woord; want wie maar gewoon wandelt, ziet
er zelden een, al trapt hij er op; en wie loopt
te praten of druk te doen, heeft heelemaal
geen kans ot is alleen van 't toeval afhan
kelijk. Om een flinke krab te zit n, te krijgen in
zijn volle werkzaamheid, terwijl hij op water
vlooien jacht maakt, moet de weetgierige
zich wel wachten, meer beweging te maken
dan hoog noodig is. Onbeweeglijk staan
blijven is 't parool, zoodra men meent een
krab te bespeuren.
Krabben en vooral de loopende soorten
zyn slimme dieren; in den regel heeft zoo'n
schuinsmarscheerder er volstrekt geen belang
bij, zich dich,t bij een men sch of ander groot
levend wezen, te wagen en hij kijkt daarotr op
zy'n manier altijd eerst den kat uit den boom.
Als ge een poos stil heb gestaan, ligt er
opeens een voor u; terwijl ge toch nog een
oogenblik te voren de plek heb afgezocht,
waar op dit oogenblik het beest op zijn
scharen staat, als een lamme bedelaar op
een paar krukken. Hij is werkelijk uit den
gron i komen opduiken en als ge hem weer
weg wilt zien wegzinken, hebt ge maar een
plotselinge beweging te maken.
Belangwekiend en vermakelijk tevens is het, de krab
gelijkmatig en snel in het zeezand te zien
zinken, als een zware steen in den weeken
modder; geen pootbeweging bespeurt ge, hij
zakt inderdaad als een steen in 't natte zand
en verdwijnt voor uw oogen.
overzicht geeft van den arbeid in zijn geheel,
se ven de verslagen der verschillende Nationale
Vrouwenraden eene bonte mengeling van zeer
onderscheiden bemoeiingen te aanschouwen.
De Italiaansche Vrouwenraad zoo blijkt daar
uit, houdt zich vooral te Rome bezig met
het verschaffen van geneeskundige hulp voor
hare zuigelingen aan behoeftige moeders;
in Denemarken, waar de
ouderdomsverzekering, vooral in den vorm eener later uit te
keeren lijfrente meer en meer ingang vindt
bij de vrouwen, wenecht men te komen tot
eene kraamvrouwenverzekering. In Neder
land werkt de Raad voor eene wettelijke
regeling van het bewaarschool-onderwijs, voor
de instelling van verplichte staatsexamens
voor -verplegers en verpleegster?, voor eene
betere regeling van de positie der vrouwelijke
verloskundigen. In Nieuw Zuid Wales wil
men geraken tot de oprichting van
kooken huishoudscholen, terwijl een der bestuurs
leden naar Amerika en Europa reisde om
gegevens in te winnen omtrent de beste in
richting van dergeliike vakscholen. In Argen
tiniëstichtte de Raad opleidingscursussen
voor de werksters bij het confectie-vak;
ook bracht hij openbare besprekingen over
de veipleginfj van zuigelingen in gang; ter
wijl hij bij zijne pogingen om te komen tot
eene systematische opleiding van
zuigelingenverpleegsters door den gemeenteraad van
Buenos-Ayres met eene subsidie werd ge
steund.
In Zweden streeft de Nationale Vrouwen
raad naar de aanstelling van politie-matrooen
om dienst te doen op de wijze zooals die in
verschillende groote steden van Amerika ia
geregeld, gelijk eene der bestuursleden van
den Raad dat daar ter plaatse is gaan
fcestudeeren; en reeds werd bereikt, dat voor
stellen tot aanstelling van vrouwelijke
politie-beambten door den gemeenteraad van
Stockholm in behandeling werden genomen.
Drie nieuwe leden traden dit jaar in Zweden
tot den Raad toe: de Vereeniging Iduna, die
onderwijzeressen en vrouwelijke ambtenaren
t*een billijken prijs aan een goede voeding
wil helpen, de bond van vrouwelijke
telegrafisten en de Vereeniging Mjölkdroppen,
die aan behoeftige moeders, die hare kleintjes
niet zelven kunnen voeden, «rails melk ver
schaft. Door de Frederika
Bremer-Vereeniging werd ten behoeve der vrouwen op het
platte land eene modelboerderij gesticht.
Een cursus over armenzorg ondervond veel
deelneming en werd trouw gevolgd; ook
genoot de Raad de voldoening, dat verschil
lende zijner leden werden benoemd in de
Commissie voor de Armenwetten. De Ver
eeniging voor tehuizen voor de allerarmsten
onder de schoolkinderen hebben in Zweden
dit jaar 2250 kinderen ongeveer aan het
straatleven onttrokken. De vrouwen in
Tasmanie maken haren Raad op het oogenblik
in hoofdzaak dienstbaar aan de organisatie
der ziekenverpleging; te Lanceston werd een
groot ziekenhuis opgericht, dat aan de
strengste hygiënische en wetenschappelijke
eischen voldoet en waar de vrouwen van
boeren en arbeiders uit afgelegen districten,
waar nog vaak alle medische hulp ontbreekt,
hasë, bevalling . kBnnen komen afwachten.
Een goede kans voor de vrouw om te komen
tot economische zelfstandigheid ziet men daar
in de vruchten-cultuur, waartoe men zelfs
de immigratie van vrouwen wil bevorderen.
In Engeland geeft de Nationale Vrou
venraad zijne aandacht Tooral aan de verbetering
der vakopleiding voor meisjes, aan de ver
krijging van s aatkundige rechten voor de
vrouw, aan de studie van het
dienstbodenvraagstuk. Op de jaarvergadering werd er
gesproken over den loonarbeid der gehuwde
vrouw, over vrouwelijke arbeidsinspectie,
over de middelen om zuiverder begrippen
omtrent volksgezondheid en omtrent den
noodzaak der aleoholbestrijding ingang te
doen vinden op de inrichtingen voor middel
baar en universitair onderwijs. In Belgiëen
in Frankrijk houdt men zien op het oogen
blik vooral bezig met het vraagstuk der
wettelijke regeling van het recht van be
schikking der gehuwde vrouw over haar
eigen verdiend loon,
Zeer krachtig is de actie, die in Oostenrijk
wordt gevoerd onder den prikkel der grievende
vernedering, die de vrouw daar onderging,
Maar gij niet voorde zijne; want, al verdween
zijn gepantserde lijf, twee zwarte kraaltjes
bleven boven dezandoppervlakte; ze houden
hem op de hoogte van wat er gebeurt, en
ze verdwijnen eerst, als ge aanstalten maakt
om den verzonkene te naderen.
Houdt ge u even wel rustig, dan stijgen eerst
de oogjes op de stelen iets
hooger, een zandkleurig heuveltje
ryst er op en, eerst ala hem alles
veili« schijnt, komen tegelijk de
tien pooten in de bovenwereld.
De krabbenscharen verheffen
zich schuin omhoog de oogjes
speuren rond, alles aan 't dier
bewijst dat hij op zijn qui-vive is.
Houd nu nog een poosje uw
zenuwen in bedwang en speel
voor standbeeld, alsof ire door
een dor psfotograaf gekiekt moest
worden.
De krab neemt dan niet meer
notitie van u dan van de
strandpaal numoier zooveel raast u.
Rondo ja uw voeten huppen de
kleine strandvlooien rond, net
jonge glazen garnalen. Ze vieren
een dol feest op, om en over een
doode kwal; de krab heeft ze
ook al in 't vizier. Let nu beur
telings op hem en op de jolige
strandspringers; hij sluipt nader
als een kat, zijn harnas sleept
over den grond, het hoornig
karapas, waaronder zijn kop en
lijf zijn weggedoken graaft letter
lijk een vore in 't zand, want zijn pooten
roeien door de drabbige brij.
Eensklaps verandert het tooneel, de sprin
gers schijnen onraad te merken en worden
omzichtig. Waar is de sluipende krab nu ?
Ge hebt even te lang naar de strandvlooien
gekeken, en weg is de tienpootiie schildpad.
Uw vernuft ze^t u wel waar hij geble/en
is; hij legt een loopgraaf aan. Daar begint de
grond te welven vlak bij de doode kwal,
waarop de vlooien weer lustig rondhuppen.
Twee zwarte kralen boren door de zandpap,
en in ongelooflijk korten tijd verrijst het
beest, doet een sprong, echt als een kat, en
ligt boven op een springer. Onmiddellijk
brengt de krab een van zijn scharen onder
toen terzelfder tijd, dat een algemeen
mannenkiesrecht werd ingevoerd, haar verzoek om
verlof tot oprichting eener vereeniging voor
»rouwenkiesrecht door de regeering kortweg
weid geweigerd met een beroep op de
vigeerende wet op het recht ?van vereeniging
die der vrouw het lid zyn van politieke
vereenigingen verbiedt. Het aantal der bij
den Oostenrijkschen Vrouwenraad aange
sloten vereenigingen rees binnen weinige
maanden van 08 tot 5.0. Van deelneming aan
de beweging ter verkrijging van staatkundige
rechten voor de vrouwen, blijft de Raad als
zoodanig zich voorloopig nog onthouden,
wel wetende, dat hij er van hoogerhand
onverbiddellijk met ontbinding voor zou wor
den gestraft. Voor het heden concentreert
hij daarom zijne krachten in een streven
naar betere wettelijke regeling der kinder
bescherming. Op een groot congres dat over
deze zaak werd gehouden, namen de afge
vaardigden van den Vrouwenraad een leven
dig aandeel aan de debatten, ofschoon de
organiseerders ?an dit congres het volstrekt
onnoodig hadden geacht den Raad noch
eenige andere vrouwenvereeniging officieel
tot deelneming aan deze toch zoo bij uit
stek vrouwelijke, ja moederlijke besprekingen
uit te noodigen. In studie nam de Raad
een ontwerp voor de regeling van
deouderdomsverzekering van vrouwelijk
dienstperpersoneel; maar het indienen van een adres
dienaangaande moet nog wachten tot bij den
Rijksdag de ouderdoinsverzekering in het
algemeen in behandeling komt. Ingediend
werd echter reeds eene petitie tot betere
regeling van het huwelijksgóederenrecht en
van de rechtspositie der onderwijzeressen bij
het bijzonder onderwijs. Verschillende ge
ruchtmakende schandaal-proceseen hebben
den Oostenrijkscben^Vrouwenraad er ook
toegebracht hét groote vraagstuk der openbare
zedelijkheid in ernstige overweging te nemen
en te protesteeren tegen alle
staatsreglementeering. Maar allereerst wil de Raad de
meisjes zelven te?en de haar dreigende ge
varen wapenett door haar met behulp Van
degelijke vakopleiding het middel aan de
hand te doen om te komen tot een eerlijk
bestaan. Daartoe wil de Raad de
Rijksnijyerheids- en ambachtsecholen voor vrouwen
ontsluiten, niettegenstaande het hevig verzet
daartegen van de zijde van hen, die de con
currentie der vrouw op de arbeidsmarkt
vreezen en zelfs reeds protest-meetings orga
niseerden om de Regeering van de open
stelling dezer scholen 'Voor vrouwelijke leer
lingen terug te houden. De Baad voelt zich
echter sterk door den. rijkdom van gegevens
aangaande de toelating van meii-jes tot ge
lijksoortige inrichtingen van Onderwijs in
andere landen, dien hu dank aan zijn lid
maatschap van den Internationalen Vrou
wenraad met groote gemakkelijkheid heeft
kunnen inwinnen. Reeds werd zelfs verkre
gen, dat krachtens een ministerieel besluit
op de middelbare scholen voor jongens de
meisjes althans een deel der lesten zullen
mogen volgen; en de Baad beschouwt dit
als den eersten stap op "den weg, die moet
uitloopen op_coëducatie. Eenjsopl^dingsscbool
"van onderwijzeressen^ ijijfehet kook- en
huithoudonderwijs werd'^gewicht' n. eene ver
betering der opleiding-en .maatschappelijke
positie der vrouwel^ke-- -"rerloskundigen voor
bereid. JOHANWA W. A. NABEB,
Afgev. v. Nederland ijh Pers comit
vjd Int. Vrouwenraad.
Aan boordvande Semiramis". Paquin.
De Vrouw en haar Huis. Het nieuwe
Zweedsche koningspaar.
Leopoldo Bizio Gradenigo, de Consul
van Nederland te Venetië, publiceert een
fijn gevoeld, sober gestijld schetsje, uit zijn
reisherinneringen, die hij neerschreef in zijn
Dagboek in het tijdschiift Nederland.
Aan boord van de Semiramis is bet droef
relaas van een oude, Engelsche gouvernante,
die 20 jaar in Bombay als onderwijzeres was
werkzaam geweest. In geen twintig jaar had
zij haar oude moeder en broeder gtzien, de
nige nabestaanden, die zij als jong meisje
in Londen achterliet, toen zij, door geldnood
gedreven, het kloek besluit vatte, naar
BritschIndiëte vertrekken, omdat zij daar als
zijn lijf, haalt de vloo er onder uit en
brengt hem met die merkwaardige
krabbehandjes naar zijn bek.
Nu moeten we hem toch ook eens te pak
ken nemen. Leer om leer. Bij de eerste be
weging, die ge maakt, draait de krab zich
naar u om, veel vlugger en met veel meer
gemak, dan ge verwacht had. Hij zinkf al weer,
maar uw stok wipt hem omhoog, nou eens
probeert hij zijn verzink methode ; die faalt
weer. De stok wipt hem om en nny eens
om. Nu wordt hij nijdig; hij zal zijn 'even
verkoopen en duur ook, hij biipt," mei /ij D
rechter schaar naar de punt van de wan i«
lstok en pakt het hout stevig beet; nu n,et
de een dan met de andere schaar.
Aan vluchten denkt de woesteling niet meer.
't Is een komische strijd geworden van een
heest tegen een stok ; loslaten doet hij niet.
Til hem op en leg hem daar op het harde
stuk wrakhout. Wüd kleppen en knippen
de scharen, de oogen puilen ver uit den
gehakkelden voorrand van zijn lijfschild.
gouvernante veel meer kon verdienen, dan
in Engeland. Met de laatste familie, wier
kinderen zij onderwijs had gegeven, scheept
zij zich te Bombay in. De familie, die baar ver
gezelt, gaat 2 jaar in Zwitserland door
brengen, en zij keert eindelijk terug naar
huis. Toen zy aan boord van de Semiramis
kwam, voelde zij zich uitgeput, zwak. Feite
lijk aiek. Zenuwachtigbeid, verlangen naar
't Vaderland meende men. De zeereis kon
wonderen doen.
Na den overtocht van den Indischen Oceaan,
verergerde hare ziekte door de brandende
hitte in de RoodeZee. Zy sterft; wordt over
boord gezet. En ginder in het verre Enge
land, was er een oude moeder en een broeder,
die afwachtten en nog wachten den terug
keer van de dochter, de zuster, die ze niet
meer zagen sedert twintig jaren, en boven
wier verlaten kist de wind blaast en de
baren van het Suezkanaal zwalpen"...,
Zonder rouwvertoon was de doode in zee
gestort. Dit doet mij denken aan het
inmelancholieke vers, van een der gezusters
Loveling, ik meen van de hand der over
leden Rosalie Loveling, over den jongen
soldaat, vér, in eenzaamheid in vreemd land
gestorven en begraven:
En onbeweend naar 't graf gedragen,
Terwijl men ginds zoo lief hem had". ...
En de dichteres Loveling, n onze Consul
te Venetië, doen met de begrafenis van den
jeugdigen militair, en met die van de ver
moeide onderwijzeres, een weemoedige snaar
in ons binnenst trillen.
Paquin, Ie grand couturier, het hoofd der
Parijsche Vennootschap, werkend met een
bedrijfskapitaal van 12 millioen francs, is te
Parijs overleden. Het vlugge, ijverige, 17-jarige
klerkje, Isidore Jacob, cijferend in een der
Parijsche voorsteden, in een filiaal van een
bankiersfirma uit de Ville Lumière, heeft de
kunst verstaan : geld te maken, de reclame
waakzaam te houden, modes te lanceeren, en
zich zelf van het obscure mannetje Isidore
Jacob, te métamorphoseeren in den keurigen,
chiquen Paquin, gekleed om door een ringetje
te halen; steeds met voornamen zwier den
hoogen hoed afnemend, want, wddr Paquin
zich vertoonde, bij premières en bij wedren
nen, overal had hij kennissen. Actrices, adelijke
dames uit den Faubourg St. Germain,
geldaristokraten uit den Faubourg St. Honoré,
hij kende ze allen, kleedde ze allen, kende
haar eigenaardigheden, en de wijze waarop
die elegante vrouwen zijn creaties tot haar
recht lieten komen. Paquin was niet zélf:
riddtr van klos en naald. Nooit, heeft hij als
een Turk op houten tafel neergehurkt, ijverig
gepiekt. Paquin was de man van de ideeën.
De veldmaarschalk, met schrander oog
overblikkend een staf van teekenaars, premières
en premiers van zijn ateliers, en, een onnoe
melijk aantal werkers en werksters. Zijn aan
geboren neiging, behagen te vinden in het
frou-frou van zijde, in gemiroiteer van
gedamasceerde en satijnen stofl'en, in statige
plooien van fluweel, werd aangewakkerd
door de première" van een Parijsch
modemagasijn, m«t wie hij ia 't hjiwelijk trad,
Paquin, mode-koning, deelt het lot der
SOTIvereinen. Ook aan zijn sterfbed klinkt het:
Le roi est mort! Vive Ie roi l De
Paquinfirma blijft het weelde-arsenaal voor
gefortuneerde vrouwen, Paquin deelt het lot van
a"Ile stervelingen : niet onmisbaar te zijn. Hij
wordt grif vervangen, en de firma zal op 't
mode-terrein haar nieuwste nieuwigheden
lanceeren.
***
In het Januari-nummer van de Vrouw en
haar Huis komt een stukje voor van de
hand van Dr. A. J. M. Garjeanne, dat zeker,
chte vrouwen met belangstelling en waar
deering zullen lezen, want, zijn niet alle
echte vrouwen, kweeksters of liefhebsters
van planten ? In Dr. Garjeanne's opstel:
Onze planten" komt menige wenk voor,
die wij ons ten nutte kunnen maken, bij 't ver
zorgen van onze kamerplanten in 't barre getij.
Het tegenwoordige Zweedsche koningspaar
heeft zijn zilveren huwelijks feest reeds achter
Eindelijk tracht hij weg te komen; zijn on
dergrond bevalt hem niet en de stok is hem te
taai. Uw laars schuift hem weer op 't harde
bed. Pas op uw teenen, doe het met de hak.
Druk hem even op een poot. Knap, die is
er af. Ge schrikt er van, hebt spijt van
uw ruwheid en kijkt naar de poot, die
samenknipt en openklapt als een levend zakmes.
De krab is intusschen van het hout gegleden,
op negen pooten krabbelt hij schuin zijwaarts
af en weg is hij alweer.
Denkt nu niet, dat ge hem een poot hebt
afgetrapt, neen, hij heeft zich zelf geamputeerd.
Dat is zijn aangeboren list. Niet om uw
aandacht af te lijden, maar om u een deel te
laten en u tevreden te stellen, of ge een
zeevogel of een kreeft waart. Die autotomie
of zelfverminking is een niet ongewoon ver
schijnsel bij deze dieren. Ik heb u verleden
jaar al een geval er van verteld, en u de
krabbepoot geteekead, om u te laten zien, dat zoo n
poot op loslaten is ingericht; de breuk bestond
al, vóór ge uw voet op zijn poot zette; en de
spieren zijn zoo ingeplant, dat de amputatie
zonder veel pijn of moeite kan volgen.
Niet uw voet, maar een zenuwknoop, dien
ge raakte, gaf bevel tot loslaten; het ia waar
schijnlijk een volkomen instinctmatig, half
of geheel onbewust toegepast redmiddel.
Een eindje verder ligt er weer zoo'n ra
zende roei; die schijnt al heel roekeloos te
zijn, hij verdwijnt niet. Zijn poot wacht uw
voet met gelatenheid. Maar hij knapt niet af,
't is een leege krab, een volledig pantser,
een buitei-geraamte om zoo te zeggen
Leejrgevreten ? Waaitchijiilijk niet; 't is een
afgelegd harnas, de scheur tusschen boven
en onderetuk wijst er op; zijn eigenaar is er
uitgetrokken, toen hij groeien moest.
Dat doen krabben en andere schaa*ldieren
op heel bijzoüdere manier; wij groeien on
merkbaar langzaam; en honden en katten,
vogeltjes en muizen ook. Maar zoo'n krab zit
in een nauw-liiiteml steenhard pak. Hoe zou
die geleidelijk kunnen groeien? N'een, dat doet
bij heel anders; bij vladen; in eens met een ruk
i*> t'ij ef-n stuk grooter geworden. Maar daartoe
moet hij vooraf voorzichtig zijn harde pas
uittrt kken. Pooten, sprieten, oogen. alles trekt
zicK terug uit de steenen huid in 't midden
stuk ; dat harst op zij ; en zijdelings schuift de
krab uit zijn schulp. Nu neemt hij zijn kans
WILHELMINA ELLENBERGER
(ah Kcken's Nellyt.
Mevr. Ellenberger, de ruim zeventigjarige
actrice, die, over luttel dagen nog eens,
misschien voor het laatst, inhetGrand-Théatre
A. v. Lier te Amsterdam optreedt, is voortge
komen uit, en de laatste vertegenwoordigster
der Romantische school, merkbaar aan haar
zangeriee manier van zeggen.
mMiimiiiiiimiitiiiiumMiiMiiiimiHmiiiimiiMlllliiiiitimiimiluuMfi
den rug, want, het is ruim 26 jaar geleden,
dat de toenmalige kroonprins, Gustaaf van
Zweden, oudste zoon van den onlangs over
leden souverein, koning Oscar II van Zweden,
in 't huwelijk verbonden werd met de statige,
slanke, zeer groote prinses Victoria van Baden.
Zij was de langste prinses van haar tijd.
De Zweedsche kroonprins en kroonprinses
leidden een gelukkig, echtelijk leven. De ge
zondheid der prinses wae de eenige bekom
mernis. Haar gevoelige keel en longen zijn
niet bestand tegen den snerpeuden, verkil
lenden, ijzigen adem van 't barre Noorden.
In den winter was de kroonprinses ver
plicht een milder klimaat te zoeken. Een
verblijf in oud Egypten-land is haar steeds
gunstig geweest. De tegenwoordige, Zweedsehe
koningin heefc een degelijke opvoeding gehad.
Zij spreekt verschillende talen, musiceert niet
onverdienstelijk, en schreef eenige reisver
halen en tooneelstukjes, die in baar
uitgebreiden familiekring worden genoten en toe
gejuicht, doch, die helaas niet in den handel
verschenen. Het kloeke voorbeeld van haar
cousine" Carmen Sylva, koningin van
Rumenië, heeft zij niet gevolgd. De tegen
woordige koning van Zweden is een vrien
delijk, gemoedelijk mensen, die echter reeds
als kroonprins zich plechtig voornam, nooit
meer in zijn leven, twee koninginnen van
den zang, gelijktijdig te bewonderen en
te huldigen, want, dit was hem in Engeland
aan de Zweedsche Legatie, &\ te slecht be
komen. Toen hij als kroonprins van Zweden,
een bezoek bracht aan koningin Victoria van
Engeland, had men ter eere van den
Zweedschen prins, twee muzikale sterren,
landgenooten, van hem, Jtnny Lind en Christine
Nilsson uitgenoodigd, op een soiree bij den
Zweedschen gezant te zingen.
Beide zangeressen werden toegejuicht, doch
het duiveltje der afgunst bespookte de twee
artisten. Zij misgunden elkaar ieder applaus,
elk woord, lederen blik van den Zweedschen
prins. Toen prins Gastaaf na 't souper aan
Jenny Lind zijn arm b od, om de artiste naar
haar rijtuig te geleiden, slaakte Christine
Nilsson een kreet van woede, was niet tot be
daren te brengen en zonder iemand te groeten,
verliet zij het huis van den verbluften gezant.
Toen zwoer de prins dat zoo iets hem nooit,
nooit, nooit weer zou overkomen. Zelfs
souvereinen duchten kunstenaars- en kunstenaressen
verbolgenheid CAPBICB.
waar, en groeit in een paar minuten zoo
veel hij fean. Dan'is 't weer uit voor een
poos ; want tegelijk mtt het groeien verhardt
het mooie nuttige pantser, dat hem beschermt
tegen de vele vinnige belagers, die weten dat
een zeekrab heel goed smaakt.
Tegen n vijand, dien hij best aan kan,
verdedigt hij zich niet. Dit lijkt wel een
abnormaliteit, een soort aberratie in 't krabbe
leven. Er is een parasiet, ook een schaaldier, dat
zich nestelt onder bet kreeftenstaartje; dit
draagt een ioopkrab voor 't gemak bij
't marcheeren en jagen onder zijn lijf
teruggeslagen. Daar vindt ge bij veel krab
ben een geelgrijs zakje zitten, een sacculina.
Dat dier parasiteert op zijn gemak ; het heeft
zijn vroegere pooten, sprieten, oogen, ja
den heelen kop en zijn slokdarm er aan ge
geven, 't is alleen een maag met zuigbuizen,
die de krab aftappen wat de parasiet aan
voedsel noodig hteft.
Waarom pakt die krab dat monster niet
even tusschen zijn scharen ? Ja, vraag het
hem zelf; een n&t uuron Ierzoeker kan het u toch
evenmin zeggen als de krab. Wel weten de
zoölogen u te vertellen, dat een mannetjeskrab,
indien hij al jong door een succulina wordt ge
nfecteerd, haast een wijfjeskrab wordt Lach
nu niet zoo ongeloovig. 't Is inderdaad zoo,
althans wat het uiterlijk en een deel van 't
innerlijk betreft. Waar de vreet sak onder
de buik van 't mannetje zit, dragen de nor
male wijfjes hun eieren bij zich; en nu
tfhijnt op 't jeugdig en groeiend organisme,
die parasiet tot op zekere hoogte een
zelfde eflect te nebben, als een eierklont.
Het staarts uk wordt breeder net als bij de
wijfjes, er vormen zich gewijzigde of geene,
geslachtsorganen: het beest blijft steriel. Wie
't niet gelooft kan't immers zelf onderioeken
en zich overtuigen van het feit. Of de ver
klaring juist is? dat is wat anders.
E. HEIMANS.
De nu bij ontijd uitgekomen larven van
de Wandelende Tak" eten: klimop, roes,
tradescauüa, doo Te-netel, cyclamen en des
noods boerenkool.