Historisch Archief 1877-1940
D P: 4 W S T K'R.D A M M f: R W K H K IJ LA D V O "il N K D E il L A N D.
No. 15C6
officier der Genie geen Hoofdingenieur
zoude zijn, moet worden ontkend; trouwens
de titel en het traktement zeggen het.
De dienst bij den Staf der Genie, als
boven door P. omschreven, brenge
Biemand van de wijs. Het is een publiek
geheim dat aan menig Genieofficier een
werkkring is toegewezen, die bestemd
moest zijn voor een teekenaar, opzichter
ef bureelambtenaar, en waar dit zoo is,
feestaat er een te vél'' aan militaire
In'genieurs. Het op de hoogte blijven
ran zijo oorloijstaalt" ei^cht weinig tijd
efi - is vereenigbaar met een drukke
Tredeshetrekking, getuige onze
reserveen militie-officieren; en zulks te meer
wanneer een oordeelkundige leiding van
boven af wordt gegeven, hetwelk men
mag veronderstellen. Over de inundütiën
ware beter gezwegen. De bureelen daar
mede belast, zijn bij ui stek geschikt om
gebrek aan praktischen zin te
demon«trceten, getuige het verslag van ds
bezui£jigine;srommisM4 voor het Wapen der
Genie (.\HHtaire (lid*, September 1907).
De wet op de verboden kringen kent
slechts kringen van 300?600 en 1000 M.,
.dat in 't algemeen daar niets mag ge
bouwd, eeplant of gegraven worden
'zonder de vereischte vergunningen, is
natuurlijk waar, maar'deze vergunningen
worden in hoofdzaak sler-hts geducht voor
:den kring van 3<>(> M. Hoe komt P. aan
13UO?2JOO M. Verder merk ik op, dat
de domeinen van Oorlog niet worden
yerpacht door de Genie, maar door de
Rejistratie ca Domeinen ingevolge
Kon. Besl. van 14 Februari 1817!
Dat reeds in vredestijd het aantal
offi'cieren in actieven dienst aanwezig moet
'zijn, noodig vo r ojrlogstijd en dat men
Yoor hen maar werk moet zoeken, is een
"onhoudb ire tiseh. Zulks niet alleen voor
.de Genie, u a ir voor het gehcele leger,
Vandaar ht-t instituut der militie- en
.réserve-officieren, dat s'eeds in beteokenis
.wint. Men neme niet mear actief dienende
officieren dan in vredestijd nuttig emplooi
"kunnen vinden, voor het meerlere in
'oorlogstijd dient ovengenoemd instituut.
;Dit is eisch van oordeelkundige organi
satie en gezonde economie. Dat er een
groote nriliiise tjeerseht bij het Korps
Militaire Ingenieurs, bewijst het feit dat
naar. elke een gs/,ins aannemelijke be
trekking tal Van Genie-officieren dingen ;
dit is in hoofdzaak hieraan toe te schrijven
dat vo)r velen geen werkkring is te
vinden, evenredig aan hun opleiding, aan
.Lun capaciteit en aan humie billijk
ge. stelde verwachtingen.
\Vil hot Korps Militaire Ingenieurs
ten onzent zijn oudeti naam ook in den
Ter v il ge kunnen blijven handhaven, dan
is inkrimping noodzakelijk, niet met
l a 2 Officieren, maar zeker met 50 pCt.
zijner huidige 'turkte, en als orjuist zal
BH-M de meening inooten laten varen
welko do beliiiigrijkheid v:ii den arbeid
dien men presteert, afmeet naar de sterkte
T fin het technisch personeel, op een
iureel werkzaam.
A 'da m, Dec. 191)7. Novi.
Daiikbaar n voldaan.
Aan onze be^e om eerherstel", zie
het No. van \'2 Januari, heeft Het Cen
trum in haar No. van Maandag, 2üJan.,
in alle opzichten voldaan.
Waar zij ons verweten had, Kuyper,
op grond van zijn gebed in de
DeputatenTergadering. te beschuldigen zonder meer,
heeft zij, op ons verzoek, thans haar
lezers otis betoog doen kennen, waarmede
-wij onze beschuldiging hadden gestaafd.
Wij waardeeren dit ten zeerste.
Niet alleen, omdat zulk een ridderlijke
handt- 1 w ij ze, naar onze veeljarige ervaring,
?in do pers een groote uitzondering is,
maar vooral ook, omdat wij zeer -wel
begrepen, hoe het voor een Katholiek
628-E 8,
DOOR
Dr. R. F EENSTRA, Ud>:ersum.
~y*.
Octave Mirbeau heeft met z'n laatste boek
'n priisje uit den ina-t geklommen. Eerstens
met d'en titel. Een goele titel i<, ornhetzoo
ait te drukker, een ste.'ige voorgift in de race
yan letttrkncdig hoog klimmen. Een verruk
kelijk iets. Kn Mirheau's titel is
eenvoudijireg niet te overtreffen :
'J28 E.8.
H^ 7 _ \Vat zeg', daar? 628 E S V
Zeker een of ander reepje geheim telegram.
-waarvan de ontraadseling listig over Iwee- of
.drie honderd b'a Izijden wordt uitgesponnen?
Die heeren auteurs tegenwoordig ! Iets in het
?genre van Ediar Allen Poe, of «jne epigonen
Gaboriau tn Conan Doyle. Gdtieimerigbeid
boeit nog 'tïjd... de massa!
? Die zoo gi.-sen, slaan de plank mi». En dat
maakt de vo'komen triomf uit van Mirbasiu's
,tite' Een ti'el moet riet alleen prikkelen,
'raad<elvreemd w.zen, inter-ssant
verlei'den^lief als 'n jonge maagd die Kaust
num'mërQ een (den Hchiijver) al gehad heeft en
-riu-Fau-'t i ummero twee (het publiek)
verechaiken wil : maar een titel moe' tevens
IQ een eenvoudig verband staan tot den inhoud i
.wn het werk. da' ie vlag geef r. Daar malen
wtltswaar de heeren boek fa.bii kante u van
to day niet om. Als 't mair... een idiote naam
js. Als de titel maar inslaat ! En't is soms
noodzakelijk uit al je hertenkronkels reserves
te rtquireeren vóór je achter den
sarnenhana van titel ei\ inhoud bent. Müitr
bij Mirbaau, zoo buitengewoon, zoo mysterieus
en zoo problematiek als de titel der uitziet,
l>ast hij niettemin volkomen bij den inhoud.
?Want tWS^E 8 is doodeenvoudig . . . het
nurnnier van den automobiel, waarmee Octave Mir
beau de laatste jaren Europa heeft
doorjakblad een onaangename taak mo"st zijp,
ons de gelegenheid te geven Kuyper,
die voor de Katholieke pirtij zich zóó
verdienstelijk heeft gematkt, als zelfs in
het bidden onbetrouwbaar, aan de kaak
te stellen, terwijl het blad zelf nog aan
diens onschuld gelooft.
Alle hulde dus!
Het Centrum handhaaft zich overigens
op haar standpunt, en het komt haar
onbegrijpelijk voor, dat een publicist, die
een zoo goede reputatie heeft op te hou
den, dit alles (wat ir ij deden) maar ge
oorloofd acht".
Inttisschen de verklaring van dit onbe
grijpelijke geeft het b'ad oiirriidde-lijk zelf.
Hij beroept zich op de Xederhinder
en op Prof. Fabius."
Nietwaar, dit zijn dan toch twee
uitstekende kenners van hè, Calvinistisch
gebed ?
Een beroep dus, dat men af doende zou
kunnen noemen.
Maar"', zoo vervolgt dan Het Centrum,
maar wij gelooven toch niet, dat dozen
ziju standpunt deelan, on daïzij bereid
zullen worden gevonden te onderschrijven,
wat hij ten aanzien van do verklaring
in de Standaard blijft volhouden''.
Welnu, dit is de vraag.
Maar laten die heeren, die natuurlijk
evengoed als wij weten, dat duizenden
en duizenden gelijk wij over Kuyper's
deputatengebed oordeelen dan nu
maar eens uit den hoek komen.
Of gebiedt juist de Christelijke broe
dermin hier te zwijgen?
Klassejustitie.
In Het Volk lezen wij het volgend
bericht, jammer genoeg ontsierd door een
soort van cynische scherts, die bij het
vermelden van zulk ecu tragisch geval
nog iets meer <lan overbodig moet heeten.
Wij nemen die geestigheid" dus niet
over.
Uit Den Ha^g Fchrijft men ons het navol
gend staalijs van klasserecht :
Maandagmiddag 1.41 spoorlijd arriveerde
te den Hais» als 'Je klasse reiziüer pe,r
Staa'sspoor jhr. De Geer, de voormalige directeur
van de Hollandscbe Hypotheekbank, om zijn
straftijd te Scheveningen te ondergaan.
? oorafg^gaan door een witkiel die zijn
handkofl'«r droeg, slapte ( ui) ougeboeid het
perron over, gevolgd duor een
rijksveulwachttr ii klein tenne.
Hij begaf zich naar de wachtkamer Ie k'asse,
on te wzchten tot het be.-te:di rij uig voor
kwam, dat op aan .lij/ang van et n tweeden
veldwdchter -til hield voor den hoc i Hngang
van het sta'ion-ge.bouw. Na eenige minuten
begaf hij zieh door do vestit'U e naar zijn
rijtuig, waarin de bagage rfeds door den
witkiel was gedeponeer l, waarop het vehikel
koers z-tte naar de gevangei is
M-n zal in het ver u> ( van Ie, 2e of 3e
kla-se jinttie nu eten spraken oni begrepea
te worden."
Voor de medeled i n ;r Van het geval
moet men Het \'<>L(- ilankbmr zijn, \v mt
het wijst op een zwakke plek in on/e
justitieele zeden, welke in liet iift/eu/t-eu
lieliiixj niet aan do a ind tcht van de natie
onttrokken mug blijven.
Dat men in 't alsremeen alle recht
heefc van een klassejnsMtio te spreken,
behoeft wel geen betoog. Waur het
recht zoo goed als alleen door n klasse
voor de overigen is vastgesteld, en de
wetten almede aan die ne klasse ter
uitvoering zijn toevertrouwd, /ou er zeker
een wonder moeten gebeuren, om h.jt
recht zoo vast te stellen en toe te passen,
dat er vun den oenzijdigeu oor-'pnmg
der justitioele denkbeelden en f'onniiles
geen sprake kon xijn. Zoolang ieder blijft
verkeeren onder den invloed van den
levenskriug, waartoe hij door go. hooi1 te
en O])voeding behoort, /.al hij o-,)k op
rechtsgebied zich onderscheiden door
opketd, en het boek, waarover het hier gaat,
bevat in lossen vorm <ie i;i 1. u ;kn>, <iie
Jlirbeau daarbij hef ft opgedaan, a: bij het auto
jakkeren op zich zt-lf, b: bij het } a-seeren
van diverse steden en lander. Voaral in l-
rankrijk, Daitrchlaiid, BeL'ë. . . en in llnlland.
De titel is dus in alle opziu'iten uitmun
tend ; maar dit is niet de eeniüste reden,
waarom ik her boven zeiile. dat Octa\e
Mirbeau een piinia ).rij>jf uit deu
leiterkumligen mast Leel't gtklommen. Hij heeft
in de t.ve;dd plants den bof i^had, dat zijn
werk in t«ee lar.(!en werd verbode'. Ue'gi
en Duitscbland! Mooier rec'auie is vooreen
ban lig uitt'ever (Fa (pielu-) -n'd ienk''anr.
Als om de inait vol te rneti-n, is er nog eeu
derde. <f hoe moet ik het tioe.-nen, een vierde
gelukje daarbij gH-ioujen. .Neg vo-.r 't buek
verscue' n, toen (Jcta^e notr man' aan 't
,,f' uületonteu" vsas ga!" een hoofds'uk
der.uit aanleiding tot eei.e vrij hef:ige
pdh-miek in dn l-'ran-'cbe datbUi'l- n eiïtl jar r- m
melde de echo dan vvt er \'AI, ;i!,or «ie t-rooti re
con'.iuentale pers. In Keu'en, waar Mirbeau
naar zijn fmaak d \ yrvot-tf- 1:1 U-e!'.ks!e
aller kathedralen" '/LI:, z'-c'nt ie d.^ bai
baar?ehe en onhebbelijke leltursteilnig te -;oigiv
ten, niet wat, fijn snuileibladereu in du luie en
van Baïzac. Zoo k\\a:n i^ Of» het chapitje
van den verondersti iden oiitron v van n.u-v.
de we'f. v. llausl-'», met welke dame de dich
ter, a'.s bt-ktnd, eukeio mnai'den vo jr /.'n d<> .H!
trouwde. De tacatigjariire doi-hter vftnme-'-.
de Jlau«ka vatte in dr oude h irt vuur op
Mirieau's galli^e overpeic-'.ii.gen. NJ.III lul
op voor de eer harer moeder. ' f, :c!iiLt'ovrr
en weer. 't Eind van Let, lied was, dat Mirhetiu
beleefdelijk die episode uit /.ijn boek se lia'ite.
Het eller kan onmogelijk uuur geweest zijn:
het boek had de extia-rfctame beet - en
het is er voor gesn rooien duit mindtr in
teressant om geworden.
Want het ig een interessant, en zeïf.s Pen
zér interessant boek: dit (ji!8 - E f-, Spe.ciaal
ook interespant voor ons Hollandwi?; en
nog voor de Zuid Hollanders in het buoii Ier.
Daarover hoeft eigen'ijk geen een van ons
zich te ver vonderen. Mirbeau heeft nco'.t
vattingen, die daar tot op zekere hoogte
van getuigen.
In zooverre heeft men, als van zelf,
een klassejustit'e maar eene onwille
keurige, onbewuste, welke niet tot ver
denking van opzettelijk verkeerde han
delingen behoeft te leiden.
Doch er bestaat z er zeker o /k een
bewuste, een gewilde klassejustitie; eeiie,
waarvan de mui de li-iar ple.'at, weten
moet, dat hij uit klasse paitijdigheid
onrecht doet. En zulk een zien wij in
de wijze, waarop het jhr. de (Jeer werd
vergund, van het Huis van Bewaring te
Amsterdam naar de gevangenis te
Schoveningen te rei/en.
E Jn onderscheid nis hier valt waar te
nemen tusschen de behandeling vanden
]»'<>letarii:i\ ook al tivjcltt deze tot een
veel lichtere s*Taf veroordeeld zijn dan
d;e vun den adellijken delinquent, het. is
inderdaad stuitend, en moet iu
prolctariërs kringen, en in die kringen i>iet
alleen, een treuiigeu indruk jnakcn.
iS7iet omdat men den ougelukkigLMi
man, de zorg voor hem genomen om
eenige te pronkr.ellirig te voorkomen,
nie; zou guunen. Int'^»ndeel. Immers,
is het niet een kras blijk van hot lage
beschavingspeil, waarop o3ze moderne
maatschappij nog staar, dat vervoer van
gevangenen, waarbij dezen worden over
geleverd aan de blikken van het nieuws
gierig publiek? Zeker heefc men hier te
doen met een aangelegenheid, die hoogst
moeilijk te n g. len is, wil men alle
toevalligheden weren maar hoeveel
heeft do scherpzinnigheid van talloos
velen, die van verre of van nabij bij dit
werk zijn betrokken, tot dusverre nog
bereikt; hoe primitief zijn de maatrege
len om zulk vervoer aan de oogon der
menigte te onttrekken? Is de ae van
geniswagen" zelf niet als een ailichc voor
de te wachten veitooning?
Natuurlijk is het niet onze taak op dit
terrein als wegwijzer ons aan te bieden;
maar zeker achten wij liet. dat zotide-r
krachtige aansporing. d,e van liet publiek
uitgaat, er in deze ireen verbeten g is
te wachten; m ? ook, dat zulk een
verbetering weinig afdoend z;il >;jjn, als
zij langs den gewonen atautenaarsweg
moet tot stand komen. De regeeriu z, die
dan toch wel doordrongen mout zijn van
liet gebrekkige d, r regeling van het ge
vangenen vervoer, nu een justitieele amb
tenaar het nooiig heeft geoordeeld v or
jhr. de lieereen uitzontlerin»; t,; scheppen,
die terecht doet vrasren, of men niet van
Ie, 2e en ;jj kLisse j istitio ma i spieken !
dient deze zaak eens e-nstii; tir hand
te nemen. K n zou zij niet Linnen een
j iar rijds een wel overw.onon plan tot
grondige hervorming van dit b-drijf de
justitie rakend, bezitten, als zij deze
ijuaestio in o."ii prijsriM.')^ u:ut liet oor Joel
van zoovt'lcrlei beliiiiüstellenden in huma
niteit, rechtsgelijkheid en
gevaiiireuis\ve/e,i onderwierp ?
Ni"t dus. onnl.it een adellijk heer ver
voer i is, met Hi'letitit/'liliniJ t'iiil i/i' n/eext
iiiniii lijl.'e Itiiiiiiiin'/'tf, moet men zich er
geren, maar wijl de proletriru'-rs zoiii/i r
^nlL'i' be.i'ij^i'ii /-(til UK nx,'lt< lijkln : l iriar
de gevangenis worden gebracht. "Wiire
dien M-iandugtnid ing een nieuwe reaeliny:
van het gcvangeiienvorvoer in werking
getreden, vo >r n//r veroordeelden, wie,
niet verstoken van iiienschelijk «e .-oyl.
zou zicii daarover niet verheugen ? .Maar
van zulk ren jilgemetiio verjctering
hebben wij niets vernomen. i),iarn;n schijnt
ook voor ons. gelijk voor den schrijver
in //r-/ ]'olk. de/.e uitzonderins; in de be
handeling van veroordeelden ecu onrecht,
dat aan klasse-recht doet denken.
i: K.
MIlmlIIMIIIIIMIMIMIMIMIII
andere dan zeer interessante boeken geschre
ven. Xijiie middelen pt-rm tteeren hem dat,
Hij is geen l oiorarinm-zweeter ; bij schrijft
voor z'n plezier, en aK hij om de d'ie of vier
jaar een deeltje bij mekaar kiijgt, dan is hij
pulk over zielizelven tevreden. Hij heef'a «m
den tijd om irnoud eu vorm, zoo rijk als
mogelijk is, te maken.
Hij is oehalve een rijk man. etn gecultiveerd
! man, een o'oserva'ieseherp ziener, <)i-> het
l leven z'n mooie kanten en k'euren afspiedt;
etï-n genieter, < o\ naar/.'n si ij i e"ii genieter
in di u aanloop zijir r eigen méc!:ante woor
den, (u drf spiegeling zijner zelf gevonden
beulden. Kenae-ibee'. Met de con'emplatieve
gevoel*-'],} i !o*ophi ^ van den geat; i 'eerden
j niets'lo^i.er ilaar'hoven uit in zijn monlaine
i leV' u -ivermotidi' jn.-u^t ter |>.:s-';oo^te.
H'm is bet !o en larg al ten ontkaterde
run op geld. m.icb!, Kleuini 'n wande
'rn.,' temidden v:-n een kermis vol biikia.vaai
e:i ;:.'n:-:eikia'::"-i K'i a\-. 'u M:')I:!IT ?.oekt
hij ino-,ie lioikie*. \vn die grooi.'
le»e-n;i kermis 01-; kladt er lijuy oneduckjcs.
N o. ; om te biginne'i dan. waarom het
: hot k in lirlg'è«n Duit.-ci'lan l iu bes'ag
Kt.nomen er. ver-odc-n ii! 't S p r > e/k'. ; zoo
ie.'s ligt, oi s leze! ^, bet lia.i t aan bet bar'.
: Oc'ave. Mirbeau zet de gekroonde hoofden
van dn landen, vaar bij doorreist, in hes
zonr eij'>, e.'i bij d .et ilat door te tafelen
ot <'}» soiiée.s een liooin ^ip tt: l;e(ea nut...
p'-rvjreu uil, c'e naa.-i-- o;i"ig"\ ii.g i!e er
; neeischürs. (if hei. invileLe-'eeid,-' juist is,
mag gevoegelijk bi't« iji'.-ld wordi-r1. I.vuk,
amusant, [lakienl: t nee lotirch soïus i.iet i
kw-.-ad, is liet iu ti'n ceval, j
Om te beginnen koni.'-g Lpopold. .,Hij i-i
s!u\v, hei ft ze c'nler de lu-m-.v, ecu geiiots- i
jager, zonder m( dedoogen, zonder
ge^ettnsGemeentebelangen.
Amsterdam's finanoiën en het
Rapport der Staatse om missie.
IL
Er is froen denken aan, in dezn rubriek
het geheelo rapport te jjaan analyseeren;
de verschillende voorstellen principiel te
onderzoeken, en een besohwwiiiir op to
zetten over de beteekenis der vojrttollen
voor heel Xedorlaiid.
Ik zal heel tevreden zijn als ik hun
boteekenis voor Amsterdam onder -ie oogen
Kfzien heb, zonder het geduld mijaer legers
uit te putten !
Maar hot.fjaat hier om levcnskwesties
voor onze ttad !
# '
-:.Ik ga nu beginnen daar waar ik den
vori^cn keer eirdiyde:
de met overaroote meerderheid
voortredragen voorstellen tot cemt-iiiiinj run In-t
lie <ixtin<j<jebi<;il der (iKnieeitleti..
En men zal me zeker wel de zekere vol
doening wil!on vergeven, waarmee ik con
stateer, dat do Commissie hierbij geheel in
het Fchuitju is komen to varen van mijn
betocg van lü;)2 : J>e nood der (ïemeentKii
dl i/e, i»iiiilcU'ti tot u/.t'.oni.-i/. 1)
Dttariu betoogde ik toch dat de
Cirondbelastintf aan de Gemeenten behoorde, die
haar dan k inden omvormen raar een
bclastirg op den gromislag der Merkelijke.
irui'i'ile plus een belasting op de
waai'-.evertneenlerina der terreinen, bebouwd en
onbebouwd. Do ijverige voorvechter voor
hetere regeling < au de financieel o verhou
ding tu^chen Kijk en (iemeerie, de hei r
Hiieilt, oordeelde niijn lemeJie te nieuwen
te laatwerkend. liet blijkt im uit dit rap
port, dat haar kun-cu op toi-jias inir eer
gro iter zijn dan die op -on boeg r
liijksuitkeering.
liet is waar, het inefirJeibeiJsvo:>rste.l der
Corauiis^ie spreekt ; 11 -eu van de aan de
Gemeenten te voileütien bevoegdheid om 61'
re.*p. 80 en 40 opcenten te heffen op de
Rijksgrondhelasticg op getouwd en onge
bouwd, of eigen grondbelasting te stellen
naast die van het Kijk, terwnl ik was uit
gegaan van een tij'kixi}t der Kykabelasting
door onzo gemeei t \
Mitar dat hett'-n van 80 opcenten op de
fclechtwelkende rijksbelasting, die zich ba
seert op de aangenomen huurwaarde'', is
voor het gebouwd onmogelijk, en voor liet
ongebouwd «uardeloos (dat laatste zou voor
Amsterdam / iTKi'J p r j lar verschillen!)
l)d (lenieciiten zullen dus, willen zij i.iui
die nieuwe bepaling iets hebben, een riijen
grondbelasting moeten gaan invoeren uair
don grond;liJg der icei'krlijke waarde. Hand
having daarnaast van een rijksgrondbelas
ting op geheel anderen grondslag zou
verbijs'erend werken. De cenige oplossing zal
dus blijken: (Herdiucht der grondbelasting
van Rijk aan Gemre; te (stelsel Trenb?van
Sjhaick Miithon); ;in ieder geval: afdracht
aan de (jemeentj van het acciè^ der grond
belasting (stelsel v. Dedem?v. il. Does?v.
Xi-ipen), wat dus feitelijk gelijk staat met
't geen ik in ].V.t2 a's een mogelijke oplos
sing noemde: af koop der Uijksgromlbelatting
door A uister lam om dan haar opcenten +
de straat bel isting om te zetten in een eigen
grondbelasting nuar de werkelijke waarde.
:i= *
*
Kn r.u wil ik even met cijfers laten laten
/.ieii h >e \\ e er begin i'JUT zouden hebben
voorgestaan, uls did hervorming iu 11102
haur beslag had gekregen:
Van 1UU2 tot m met Jlluij inden Rijk
en g inecnte i u Amsterdam
(rf meente
"
Totaal
2 en 3
Jaar 12
11)02 1.414.010 ?,(>7.7D4
l'.to;-J 144 ,8(,d Ó7S.SL'J
11)04 1471/öOi) c!i;i DuO 7(l<s.(lOO l.ÖOl.UOO
l'.Hlïlöi'.MMIII (i(i9.Ó^O 7-'7.f>:;i'( 1.587.0o(i
ilJUIl l.5)7 (JOU Ol'l.tJIM) 7-UUHjO l.HTOCidO
J ii.4ó'J 171)
Men ziet nu ailerst : van de ?'M l, 000,
welke Ani.-tenium in Jlt'Ni meer opbracht
dan in l-''02 kvee.g het Rijk /'HKKIO, de
gemeente- / 1*15.000. Maar de gemeente had
daarbij alle koeten der stadsaitbreiding te
c'est 1-idore Leci;at . . .
i Hij is vuil op wicht, giciig, en lijdt aua een
aparte soort grootheidi.vaaizin, >iin hem tot
' bouwen, telkens weer tot boiiuii prikkelt.
Hij bouwt paleizen, heerenbui.;en, waren
huizen, zonder andere bedoeling dan om uit
U'U-sel een monumentale stal te maken,
iu het genre van Mew-Vork of Cuicago. Dit
is absurd, want zijn l-iidjes zijn Bel-ren en
geen Yankees. Om X'D gierigheid, Jje iberigheid
en zij u e megalomanie" te bevredigen, denkt
hij uitsluiten i aan schrapen en gtldverdienen.
Geil, geld en altijl maar weer geld. Zijn
fantasie in gtld/aken is grenzeloos en won
derbaarlijk, iiij bedriegt den men-chen en den
volkeren met een soun-reine maëstiiu. Hij
zit i:ooic 0:11 strtken verlegen. Hij mag z'ii
portemonnaie vol list duizendmaal hebben uit
geven, hij heeft altijd list-ieserve in z'n
veatt'.ak. X/a 'ijcbters, die tl'ie in een hand
be <\eginkje heeft uitgep!iii:djr,l, kuuni n
daaivan een boekje open loei'. Kngï-laLd en
Duitschlainl die KIC'I toch eker niet mak
kelijk in 't oo'je laten nemen, ipn ne sont
pas des gogus a lucltre deda]is ? liebbeii
zijn xakke.irolit-rige slimmixheid zeer tot
hnjir.e te' a ondervonden bij de
onderhalldeiiüien betreüen Ie het t'aelaat van den
onaftiankclykt L Kongo staat. !'U zijn troon
bevfi bij eeu t-ouii liaudeisi-nrean. aeiaorioeeid
goed iu m-, kaar, eu waar alles '-'erhacdeM
v\orlt: het aitikel ScandaiLs" inbegrepen.
Ju een ai'l -r tijdperk geboren, had deze man
l en gee'el der mmschlieid kunnen Mjrden
«nnt /.iju liï'at is Absoluut oiitoeiar.ke.iijk
voor eik ge-vt e-i van goed'ieid en recht. Onder
ziju In tielijk, geestig, K>ms fdmiliair u teriijk,
di aagt bij een ziel: d'nne lérocitó totale,
(ja'au -une duu'eur ue peut a'tmdrir.
Meu ziet het : geen h ll'rtiijk g< t uigsclirift.
liet eind van Mii beau's re a.i-; o ,-e;- dv-n koning
i-: dal een d.iine van het hof zich omdraai!:
'fout ce que v(;us vor-driez ; c'est un muflle!
Zeker s!<;at Octave Miibjau hier deo
plankmis. Ik ze'f heb voor kort getracht van
den koning ecu uiJn,-'chelijker karakter'oeeld
te ontv.erpeii. 'l'och is'iju Mirbeau's
karakteii^tiek lezenswaardig.
Hetaelfle k;-n ge zeg l worden van die over
kei/.er Wilhelm. Ook daar; bijna meer een
karikatuur, dan een stukje schilderwerk. Veel
overdrijving. Tocli zio ik niet ie, waarom
die brave Pruisen dit portret van hun
Oberster KiiegsheiT cii Allerhoi-hs'er Majes'üt
moe.-.t worden oi.tiiou.leu.
\a isuiempereur der Ucberkaiser
dragen (meer bes'ra'ing, reiniging, bewa
king); het Rijk niets.
Op de basis nu echter van 486 pCt
waarop het Rijk de gr ndbelasting over d»
geschatte huurwaarde heft, en stellend dat
de laatste. 6 pCt. van de
vermoedelijkewaarde uitmaakt, krijgen we in die jaren
deze stijging in beide:
Geschatte Vermoedelijke
huurwaarde waarde
1902 f 29.100.000 /'485 000 000
1903 29.600 000 494 3M.OOO
]904 ., 30.-J30.0ÜO .. 506 060 000
1905 31 20,i.OOO 520 080 000
IDülï..32.050.000 531.170.000
Deze vermoedelijke waarde''afgeleid uit
de geschatte huurwaarde" geeft echter
geenszins een juist beeld i'an den tce^and.
In l'ruisen heeft men bij invoering eei.er
grondbelasting naar de werkelijke waarde
de algt ineene ervarirg opgedaan, d-at 1. het
totaal veel hooger blijkt; 2. de helastii g
veel evrnrediger en juister drukt. In mijn
polemiek met den heer Roedt heb ik iu
diezelfde brochure uit door hem zelf mee
gedeelde cijfers een gelijke t-lotjoni getrok
ken. Ik meen dus volstrekt niet te hoog
te schatten, als ik voor 1902 de werkelijke
waarde" op J 550.000.000 bt*l, met eene
jaarlijksche opklim m i n g \un ? 20.000.000. 2)
De nieuwe gemeentelijke giondbelasting,
die die van het Rijk, onze opcenten daarop,
plus ons straatgeld vervangen zou, had ik
gesteld op Y? percent van de werkelijke
waarde.
M t dit resultaat dan:
Werkelijke Belasting
waarde. ]4 pCr.
1902 f 500.010000 /' 2750.000
1903 570000.000 2 8-iO.OOO
1901 590.000000 2.950.000
J 905 (ilO.O(X).OOO K000.000
1900 OdO.OOÜ.OÜO _?3.50000
/' 14.750.000
Hadden we nu in 19j2 de
Rijksgrondb(dasting afgekocht, we zouden in die 5
jaren ijemlat hebben 5 X /l.414000 +
6.409.179 van onze eigen straatbebisting 4"
opcenten; en dus totaal / 1.221.000 meer
ontvangen hebben, zon Ier zicuurder doch
alleen door billijke/- verdeeling der belasting.
En dit bedrag vertegenwoordigt juist de
heift van wat we meer hailden uit pnze
inkomstenbelasting van 1J03 1906, door
toen ^do heffing \an 4Va op o'.j percent te
brengen.
Daar nu Lovecdien edi gemeentelijke
grondbela.-ting op de basis der commissie'
voorstellen tevens een belasting op't onge
bouwd naar de werkelijke waarde, n een
heffing' op de waarde-vermeerdering bij
overdracht in zich sluit, diu te zaïnen in
die vijf j-iren zeker ? r>00.( 00 zouden hebben
opgebracht, kom ik tut de, xlot.*oin dut un;e
ilil.diitx't libi'llie.niitj tiiu'nx i>l> 1% <?!! itii't iifi
,~>% Itn l LetiOi'i'c.H te i-luan, u'n/ine.n' in IXl'l
Ititil kunnen iiujft'iitrd icunJen 't-jecn de,
&/t<afr«:<jin>ii/ :ntt o//.v tliiins tin uiinzien d> r
g 1'ondln-tdxiïiHj zmt iciilen v roiirloce/t.
Kn dat is mijn Ie conclusie.
L. SIMONS.
1) l'itgaaf Scheltema A Holkema Kr zullen
van iieze brochu e n< g wel wat op magazijn
liggen eti ik mag om den v\ille der uitgeveis,
dd aandacbt er zek>r wel eens op vestigen!
L') Hot feit, dit in ien aatsteu lijd een acute
ddliüg in huiden is ingetreden, tutt de/e
schatting niet fan Kr is hier de, weikiug
van f en ii'gemeene crisis, vereen i gd rnet
j bi/.ornler.ïmomenten (wantrouwen in
ypai theekwezeu ; te veel hou ,vt pe(-ulatii-). Al»'t
geld duur wordt, daalt de waarde ook der
beste effecten, en dus \an dd vermogens.
(ieen belastinght iliag i-t veroordeeld, omdat
zij bij zulu een iu;:a!schai)pelij-:e constellatie
minier .011 hebben opgebracht ! Trouwen»,
ons i eiste rtaa'jv» geeft een t'eitnferiirriity aati
van 4'.( mil.ioeu vermoedelijke waarde in 5
jaar. KLI voor zoover er Slijiing komt in
f<ur<ïi, die iicti nog niet mocht eiperibar^n
in verkoopcijlers, is du evettueele
bedrijfgbelasting daar, om ons te helpen. L'och
hierover nader !
Eet Damvraagstuk,
l-.'i1 was ecu tijd" om met Potgieter
te spreken waarin on/e Dam, afgesloten
aan de l)amiitik/.ij dooi1 de Waagh, een der
aardigste vitn onze vele aardige hollandscho
btadspleitien wa-?. Siuts de oude Ucurs er
betitelt Mirbeau zijn hoofihtuk. De keizer is
liet product vun den Urüuder-Zeit iia '70.
Ztjne regeering begon daarmee, dat hij zijne
moeder arresteerde, haar paleis door soldaten
liet afzetten otn ze tot overgave van het
dagboek van zijn vader wijlen keizer Kriedrich
te dwingen. Voor dezen vader geneert bij
sich, omdat Kriedrich humaan en liberaal
was, niet praa.de met keizerlijke regie en
koninklijke daden da kunsten van den
j v r-de tot deii hoog-te cultus op aarde reken'Ie.
i Maar men moet Wilhelm den keizer scoeiden
van Wilhelm... den menstih. J/homrno ot
j agiéable, sedaisant, ircs gui, tiès «impie. lies
j h.yal, tiès géuéreiix et il est li !u.n a .-e.s
! umi". De hooge iiofiiar zegt ui-^chen tAee
j slokjes Moezel: C'est un bon gai e ;n . . . nn
j bon g.ueju aliemand A l'enteudr», tia^s
i'intiuji , causer familièremcnt, ,-ans morüie,
saus ajiparat, Ie corps reuver (; sur Ie do-sier
il'n.n fauteuil las. les ja-n'KS haut cro'sfe-1,
l>.i i anL sa ll'.'t.ie, et riai.t aux cïa's, (^i l
ij iiirrait jauia's .-'im;iginer IJIK- c'est ja eet
lUKocrate rei'.oiitable, ei.comljrant et fabit,
uui en ])lit, qui surmène. (j-üterro.-ise
l'Kui c'^e 11 Ie monde-iu racas ae sa persounali .
//jne culture. inteliectue.Ue," zijn out w
kke.ling is viij a'gemeeu. Maar integemtullii g
met de liguur van M diere, die van alle
dingen de lichtende omtrekken ^ag,
heeftkeixer \\"ilhelm van alle dingen slechts drf
vluchtige schailuwen. Het eenige va1-, dat 1:ij
be.hértcht, is de g^ogralie; uiistchien cm hit
i.-) zoo ret<lu3tig is; misschien omdat de
veogrulij iooaeer met den handel samenhangt.
.Men kan vrij goed met Lem prater, eu het
is onLoudig hem steels gelijk te £even. Hij
is niet van het tooit, dat de keizerskroon
a's argument pleegt te gebruiken.
Sedeit eeiiigen tijd is hij een beetje
zelfs tamelijk veranderd Zijn agitaties zijn
heviger. Les grirmces, 'rs lies de son visa^e
devicuuent prenpie douloureux. Hij kau
tegenwoordig als ie met je spreekt z'u han l
zwenken en daarbij den vinger hi'.en klappen
dat het je door merg en been gaat. Zijn.
lachen, vrotg-it zoo ze f bewust, 400 voUo
nig, hetft 'u valschen grondtjon gekregen.