De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1908 26 januari pagina 2

26 januari 1908 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

D P: 4 W S T K'R.D A M M f: R W K H K IJ LA D V O "il N K D E il L A N D. No. 15C6 officier der Genie geen Hoofdingenieur zoude zijn, moet worden ontkend; trouwens de titel en het traktement zeggen het. De dienst bij den Staf der Genie, als boven door P. omschreven, brenge Biemand van de wijs. Het is een publiek geheim dat aan menig Genieofficier een werkkring is toegewezen, die bestemd moest zijn voor een teekenaar, opzichter ef bureelambtenaar, en waar dit zoo is, feestaat er een te vél'' aan militaire In'genieurs. Het op de hoogte blijven ran zijo oorloijstaalt" ei^cht weinig tijd efi - is vereenigbaar met een drukke Tredeshetrekking, getuige onze reserveen militie-officieren; en zulks te meer wanneer een oordeelkundige leiding van boven af wordt gegeven, hetwelk men mag veronderstellen. Over de inundütiën ware beter gezwegen. De bureelen daar mede belast, zijn bij ui stek geschikt om gebrek aan praktischen zin te demon«trceten, getuige het verslag van ds bezui£jigine;srommisM4 voor het Wapen der Genie (.\HHtaire (lid*, September 1907). De wet op de verboden kringen kent slechts kringen van 300?600 en 1000 M., .dat in 't algemeen daar niets mag ge bouwd, eeplant of gegraven worden 'zonder de vereischte vergunningen, is natuurlijk waar, maar'deze vergunningen worden in hoofdzaak sler-hts geducht voor :den kring van 3<>(> M. Hoe komt P. aan 13UO?2JOO M. Verder merk ik op, dat de domeinen van Oorlog niet worden yerpacht door de Genie, maar door de Rejistratie ca Domeinen ingevolge Kon. Besl. van 14 Februari 1817! Dat reeds in vredestijd het aantal offi'cieren in actieven dienst aanwezig moet 'zijn, noodig vo r ojrlogstijd en dat men Yoor hen maar werk moet zoeken, is een "onhoudb ire tiseh. Zulks niet alleen voor .de Genie, u a ir voor het gehcele leger, Vandaar ht-t instituut der militie- en .réserve-officieren, dat s'eeds in beteokenis .wint. Men neme niet mear actief dienende officieren dan in vredestijd nuttig emplooi "kunnen vinden, voor het meerlere in 'oorlogstijd dient ovengenoemd instituut. ;Dit is eisch van oordeelkundige organi satie en gezonde economie. Dat er een groote nriliiise tjeerseht bij het Korps Militaire Ingenieurs, bewijst het feit dat naar. elke een gs/,ins aannemelijke be trekking tal Van Genie-officieren dingen ; dit is in hoofdzaak hieraan toe te schrijven dat vo)r velen geen werkkring is te vinden, evenredig aan hun opleiding, aan .Lun capaciteit en aan humie billijk ge. stelde verwachtingen. \Vil hot Korps Militaire Ingenieurs ten onzent zijn oudeti naam ook in den Ter v il ge kunnen blijven handhaven, dan is inkrimping noodzakelijk, niet met l a 2 Officieren, maar zeker met 50 pCt. zijner huidige 'turkte, en als orjuist zal BH-M de meening inooten laten varen welko do beliiiigrijkheid v:ii den arbeid dien men presteert, afmeet naar de sterkte T fin het technisch personeel, op een iureel werkzaam. A 'da m, Dec. 191)7. Novi. Daiikbaar n voldaan. Aan onze be^e om eerherstel", zie het No. van \'2 Januari, heeft Het Cen trum in haar No. van Maandag, 2üJan., in alle opzichten voldaan. Waar zij ons verweten had, Kuyper, op grond van zijn gebed in de DeputatenTergadering. te beschuldigen zonder meer, heeft zij, op ons verzoek, thans haar lezers otis betoog doen kennen, waarmede -wij onze beschuldiging hadden gestaafd. Wij waardeeren dit ten zeerste. Niet alleen, omdat zulk een ridderlijke handt- 1 w ij ze, naar onze veeljarige ervaring, ?in do pers een groote uitzondering is, maar vooral ook, omdat wij zeer -wel begrepen, hoe het voor een Katholiek 628-E 8, DOOR Dr. R. F EENSTRA, Ud>:ersum. ~y*. Octave Mirbeau heeft met z'n laatste boek 'n priisje uit den ina-t geklommen. Eerstens met d'en titel. Een goele titel i<, ornhetzoo ait te drukker, een ste.'ige voorgift in de race yan letttrkncdig hoog klimmen. Een verruk kelijk iets. Kn Mirheau's titel is eenvoudijireg niet te overtreffen : 'J28 E.8. H^ 7 _ \Vat zeg', daar? 628 E S V Zeker een of ander reepje geheim telegram. -waarvan de ontraadseling listig over Iwee- of .drie honderd b'a Izijden wordt uitgesponnen? Die heeren auteurs tegenwoordig ! Iets in het ?genre van Ediar Allen Poe, of «jne epigonen Gaboriau tn Conan Doyle. Gdtieimerigbeid boeit nog 'tïjd... de massa! ? Die zoo gi.-sen, slaan de plank mi». En dat maakt de vo'komen triomf uit van Mirbasiu's ,tite' Een ti'el moet riet alleen prikkelen, 'raad<elvreemd w.zen, inter-ssant verlei'den^lief als 'n jonge maagd die Kaust num'mërQ een (den Hchiijver) al gehad heeft en -riu-Fau-'t i ummero twee (het publiek) verechaiken wil : maar een titel moe' tevens IQ een eenvoudig verband staan tot den inhoud i .wn het werk. da' ie vlag geef r. Daar malen wtltswaar de heeren boek fa.bii kante u van to day niet om. Als 't mair... een idiote naam js. Als de titel maar inslaat ! En't is soms noodzakelijk uit al je hertenkronkels reserves te rtquireeren vóór je achter den sarnenhana van titel ei\ inhoud bent. Müitr bij Mirbaau, zoo buitengewoon, zoo mysterieus en zoo problematiek als de titel der uitziet, l>ast hij niettemin volkomen bij den inhoud. ?Want tWS^E 8 is doodeenvoudig . . . het nurnnier van den automobiel, waarmee Octave Mir beau de laatste jaren Europa heeft doorjakblad een onaangename taak mo"st zijp, ons de gelegenheid te geven Kuyper, die voor de Katholieke pirtij zich zóó verdienstelijk heeft gematkt, als zelfs in het bidden onbetrouwbaar, aan de kaak te stellen, terwijl het blad zelf nog aan diens onschuld gelooft. Alle hulde dus! Het Centrum handhaaft zich overigens op haar standpunt, en het komt haar onbegrijpelijk voor, dat een publicist, die een zoo goede reputatie heeft op te hou den, dit alles (wat ir ij deden) maar ge oorloofd acht". Inttisschen de verklaring van dit onbe grijpelijke geeft het b'ad oiirriidde-lijk zelf. Hij beroept zich op de Xederhinder en op Prof. Fabius." Nietwaar, dit zijn dan toch twee uitstekende kenners van hè, Calvinistisch gebed ? Een beroep dus, dat men af doende zou kunnen noemen. Maar"', zoo vervolgt dan Het Centrum, maar wij gelooven toch niet, dat dozen ziju standpunt deelan, on daïzij bereid zullen worden gevonden te onderschrijven, wat hij ten aanzien van do verklaring in de Standaard blijft volhouden''. Welnu, dit is de vraag. Maar laten die heeren, die natuurlijk evengoed als wij weten, dat duizenden en duizenden gelijk wij over Kuyper's deputatengebed oordeelen dan nu maar eens uit den hoek komen. Of gebiedt juist de Christelijke broe dermin hier te zwijgen? Klassejustitie. In Het Volk lezen wij het volgend bericht, jammer genoeg ontsierd door een soort van cynische scherts, die bij het vermelden van zulk ecu tragisch geval nog iets meer <lan overbodig moet heeten. Wij nemen die geestigheid" dus niet over. Uit Den Ha^g Fchrijft men ons het navol gend staalijs van klasserecht : Maandagmiddag 1.41 spoorlijd arriveerde te den Hais» als 'Je klasse reiziüer pe,r Staa'sspoor jhr. De Geer, de voormalige directeur van de Hollandscbe Hypotheekbank, om zijn straftijd te Scheveningen te ondergaan. ? oorafg^gaan door een witkiel die zijn handkofl'«r droeg, slapte ( ui) ougeboeid het perron over, gevolgd duor een rijksveulwachttr ii klein tenne. Hij begaf zich naar de wachtkamer Ie k'asse, on te wzchten tot het be.-te:di rij uig voor kwam, dat op aan .lij/ang van et n tweeden veldwdchter -til hield voor den hoc i Hngang van het sta'ion-ge.bouw. Na eenige minuten begaf hij zieh door do vestit'U e naar zijn rijtuig, waarin de bagage rfeds door den witkiel was gedeponeer l, waarop het vehikel koers z-tte naar de gevangei is M-n zal in het ver u> ( van Ie, 2e of 3e kla-se jinttie nu eten spraken oni begrepea te worden." Voor de medeled i n ;r Van het geval moet men Het \'<>L(- ilankbmr zijn, \v mt het wijst op een zwakke plek in on/e justitieele zeden, welke in liet iift/eu/t-eu lieliiixj niet aan do a ind tcht van de natie onttrokken mug blijven. Dat men in 't alsremeen alle recht heefc van een klassejnsMtio te spreken, behoeft wel geen betoog. Waur het recht zoo goed als alleen door n klasse voor de overigen is vastgesteld, en de wetten almede aan die ne klasse ter uitvoering zijn toevertrouwd, /ou er zeker een wonder moeten gebeuren, om h.jt recht zoo vast te stellen en toe te passen, dat er vun den oenzijdigeu oor-'pnmg der justitioele denkbeelden en f'onniiles geen sprake kon xijn. Zoolang ieder blijft verkeeren onder den invloed van den levenskriug, waartoe hij door go. hooi1 te en O])voeding behoort, /.al hij o-,)k op rechtsgebied zich onderscheiden door opketd, en het boek, waarover het hier gaat, bevat in lossen vorm <ie i;i 1. u ;kn>, <iie Jlirbeau daarbij hef ft opgedaan, a: bij het auto jakkeren op zich zt-lf, b: bij het } a-seeren van diverse steden en lander. Voaral in l- rankrijk, Daitrchlaiid, BeL'ë. . . en in llnlland. De titel is dus in alle opziu'iten uitmun tend ; maar dit is niet de eeniüste reden, waarom ik her boven zeiile. dat Octa\e Mirbeau een piinia ).rij>jf uit deu leiterkumligen mast Leel't gtklommen. Hij heeft in de t.ve;dd plants den bof i^had, dat zijn werk in t«ee lar.(!en werd verbode'. Ue'gi en Duitscbland! Mooier rec'auie is vooreen ban lig uitt'ever (Fa (pielu-) -n'd ienk''anr. Als om de inait vol te rneti-n, is er nog eeu derde. <f hoe moet ik het tioe.-nen, een vierde gelukje daarbij gH-ioujen. .Neg vo-.r 't buek verscue' n, toen (Jcta^e notr man' aan 't ,,f' uületonteu" vsas ga!" een hoofds'uk der.uit aanleiding tot eei.e vrij hef:ige pdh-miek in dn l-'ran-'cbe datbUi'l- n eiïtl jar r- m melde de echo dan vvt er \'AI, ;i!,or «ie t-rooti re con'.iuentale pers. In Keu'en, waar Mirbeau naar zijn fmaak d \ yrvot-tf- 1:1 U-e!'.ks!e aller kathedralen" '/LI:, z'-c'nt ie d.^ bai baar?ehe en onhebbelijke leltursteilnig te -;oigiv ten, niet wat, fijn snuileibladereu in du luie en van Baïzac. Zoo k\\a:n i^ Of» het chapitje van den verondersti iden oiitron v van n.u-v. de we'f. v. llausl-'», met welke dame de dich ter, a'.s bt-ktnd, eukeio mnai'den vo jr /.'n d<> .H! trouwde. De tacatigjariire doi-hter vftnme-'-. de Jlau«ka vatte in dr oude h irt vuur op Mirieau's galli^e overpeic-'.ii.gen. NJ.III lul op voor de eer harer moeder. ' f, :c!iiLt'ovrr en weer. 't Eind van Let, lied was, dat Mirhetiu beleefdelijk die episode uit /.ijn boek se lia'ite. Het eller kan onmogelijk uuur geweest zijn: het boek had de extia-rfctame beet - en het is er voor gesn rooien duit mindtr in teressant om geworden. Want het ig een interessant, en zeïf.s Pen zér interessant boek: dit (ji!8 - E f-, Spe.ciaal ook interespant voor ons Hollandwi?; en nog voor de Zuid Hollanders in het buoii Ier. Daarover hoeft eigen'ijk geen een van ons zich te ver vonderen. Mirbeau heeft nco'.t vattingen, die daar tot op zekere hoogte van getuigen. In zooverre heeft men, als van zelf, een klassejustit'e maar eene onwille keurige, onbewuste, welke niet tot ver denking van opzettelijk verkeerde han delingen behoeft te leiden. Doch er bestaat z er zeker o /k een bewuste, een gewilde klassejustitie; eeiie, waarvan de mui de li-iar ple.'at, weten moet, dat hij uit klasse paitijdigheid onrecht doet. En zulk een zien wij in de wijze, waarop het jhr. de (Jeer werd vergund, van het Huis van Bewaring te Amsterdam naar de gevangenis te Schoveningen te rei/en. E Jn onderscheid nis hier valt waar te nemen tusschen de behandeling vanden ]»'<>letarii:i\ ook al tivjcltt deze tot een veel lichtere s*Taf veroordeeld zijn dan d;e vun den adellijken delinquent, het. is inderdaad stuitend, en moet iu prolctariërs kringen, en in die kringen i>iet alleen, een treuiigeu indruk jnakcn. iS7iet omdat men den ougelukkigLMi man, de zorg voor hem genomen om eenige te pronkr.ellirig te voorkomen, nie; zou guunen. Int'^»ndeel. Immers, is het niet een kras blijk van hot lage beschavingspeil, waarop o3ze moderne maatschappij nog staar, dat vervoer van gevangenen, waarbij dezen worden over geleverd aan de blikken van het nieuws gierig publiek? Zeker heefc men hier te doen met een aangelegenheid, die hoogst moeilijk te n g. len is, wil men alle toevalligheden weren maar hoeveel heeft do scherpzinnigheid van talloos velen, die van verre of van nabij bij dit werk zijn betrokken, tot dusverre nog bereikt; hoe primitief zijn de maatrege len om zulk vervoer aan de oogon der menigte te onttrekken? Is de ae van geniswagen" zelf niet als een ailichc voor de te wachten veitooning? Natuurlijk is het niet onze taak op dit terrein als wegwijzer ons aan te bieden; maar zeker achten wij liet. dat zotide-r krachtige aansporing. d,e van liet publiek uitgaat, er in deze ireen verbeten g is te wachten; m ? ook, dat zulk een verbetering weinig afdoend z;il >;jjn, als zij langs den gewonen atautenaarsweg moet tot stand komen. De regeeriu z, die dan toch wel doordrongen mout zijn van liet gebrekkige d, r regeling van het ge vangenen vervoer, nu een justitieele amb tenaar het nooiig heeft geoordeeld v or jhr. de lieereen uitzontlerin»; t,; scheppen, die terecht doet vrasren, of men niet van Ie, 2e en ;jj kLisse j istitio ma i spieken ! dient deze zaak eens e-nstii; tir hand te nemen. K n zou zij niet Linnen een j iar rijds een wel overw.onon plan tot grondige hervorming van dit b-drijf de justitie rakend, bezitten, als zij deze ijuaestio in o."ii prijsriM.')^ u:ut liet oor Joel van zoovt'lcrlei beliiiiüstellenden in huma niteit, rechtsgelijkheid en gevaiiireuis\ve/e,i onderwierp ? Ni"t dus. onnl.it een adellijk heer ver voer i is, met Hi'letitit/'liliniJ t'iiil i/i' n/eext iiiniii lijl.'e Itiiiiiiiin'/'tf, moet men zich er geren, maar wijl de proletriru'-rs zoiii/i r ^nlL'i' be.i'ij^i'ii /-(til UK nx,'lt< lijkln : l iriar de gevangenis worden gebracht. "Wiire dien M-iandugtnid ing een nieuwe reaeliny: van het gcvangeiienvorvoer in werking getreden, vo >r n//r veroordeelden, wie, niet verstoken van iiienschelijk «e .-oyl. zou zicii daarover niet verheugen ? .Maar van zulk ren jilgemetiio verjctering hebben wij niets vernomen. i),iarn;n schijnt ook voor ons. gelijk voor den schrijver in //r-/ ]'olk. de/.e uitzonderins; in de be handeling van veroordeelden ecu onrecht, dat aan klasse-recht doet denken. i: K. MIlmlIIMIIIIIMIMIMIMIMIII andere dan zeer interessante boeken geschre ven. Xijiie middelen pt-rm tteeren hem dat, Hij is geen l oiorarinm-zweeter ; bij schrijft voor z'n plezier, en aK hij om de d'ie of vier jaar een deeltje bij mekaar kiijgt, dan is hij pulk over zielizelven tevreden. Hij heef'a «m den tijd om irnoud eu vorm, zoo rijk als mogelijk is, te maken. Hij is oehalve een rijk man. etn gecultiveerd ! man, een o'oserva'ieseherp ziener, <)i-> het l leven z'n mooie kanten en k'euren afspiedt; etï-n genieter, < o\ naar/.'n si ij i e"ii genieter in di u aanloop zijir r eigen méc!:ante woor den, (u drf spiegeling zijner zelf gevonden beulden. Kenae-ibee'. Met de con'emplatieve gevoel*-'],} i !o*ophi ^ van den geat; i 'eerden j niets'lo^i.er ilaar'hoven uit in zijn monlaine i leV' u -ivermotidi' jn.-u^t ter |>.:s-';oo^te. H'm is bet !o en larg al ten ontkaterde run op geld. m.icb!, Kleuini 'n wande 'rn.,' temidden v:-n een kermis vol biikia.vaai e:i ;:.'n:-:eikia'::"-i K'i a\-. 'u M:')I:!IT ?.oekt hij ino-,ie lioikie*. \vn die grooi.' le»e-n;i kermis 01-; kladt er lijuy oneduckjcs. N o. ; om te biginne'i dan. waarom het : hot k in lirlg'è«n Duit.-ci'lan l iu bes'ag Kt.nomen er. ver-odc-n ii! 't S p r > e/k'. ; zoo ie.'s ligt, oi s leze! ^, bet lia.i t aan bet bar'. : Oc'ave. Mirbeau zet de gekroonde hoofden van dn landen, vaar bij doorreist, in hes zonr eij'>, e.'i bij d .et ilat door te tafelen ot <'}» soiiée.s een liooin ^ip tt: l;e(ea nut... p'-rvjreu uil, c'e naa.-i-- o;i"ig"\ ii.g i!e er ; neeischürs. (if hei. invileLe-'eeid,-' juist is, mag gevoegelijk bi't« iji'.-ld wordi-r1. I.vuk, amusant, [lakienl: t nee lotirch soïus i.iet i kw-.-ad, is liet iu ti'n ceval, j Om te beginnen koni.'-g Lpopold. .,Hij i-i s!u\v, hei ft ze c'nler de lu-m-.v, ecu geiiots- i jager, zonder m( dedoogen, zonder ge^ettnsGemeentebelangen. Amsterdam's finanoiën en het Rapport der Staatse om missie. IL Er is froen denken aan, in dezn rubriek het geheelo rapport te jjaan analyseeren; de verschillende voorstellen principiel te onderzoeken, en een besohwwiiiir op to zetten over de beteekenis der vojrttollen voor heel Xedorlaiid. Ik zal heel tevreden zijn als ik hun boteekenis voor Amsterdam onder -ie oogen Kfzien heb, zonder het geduld mijaer legers uit te putten ! Maar hot.fjaat hier om levcnskwesties voor onze ttad ! # ' -:.Ik ga nu beginnen daar waar ik den vori^cn keer eirdiyde: de met overaroote meerderheid voortredragen voorstellen tot cemt-iiiiinj run In-t lie <ixtin<j<jebi<;il der (iKnieeitleti.. En men zal me zeker wel de zekere vol doening wil!on vergeven, waarmee ik con stateer, dat do Commissie hierbij geheel in het Fchuitju is komen to varen van mijn betocg van lü;)2 : J>e nood der (ïemeentKii dl i/e, i»iiiilcU'ti tot u/.t'.oni.-i/. 1) Dttariu betoogde ik toch dat de Cirondbelastintf aan de Gemeenten behoorde, die haar dan k inden omvormen raar een bclastirg op den gromislag der Merkelijke. irui'i'ile plus een belasting op de waai'-.evertneenlerina der terreinen, bebouwd en onbebouwd. Do ijverige voorvechter voor hetere regeling < au de financieel o verhou ding tu^chen Kijk en (iemeerie, de hei r Hiieilt, oordeelde niijn lemeJie te nieuwen te laatwerkend. liet blijkt im uit dit rap port, dat haar kun-cu op toi-jias inir eer gro iter zijn dan die op -on boeg r liijksuitkeering. liet is waar, het inefirJeibeiJsvo:>rste.l der Corauiis^ie spreekt ; 11 -eu van de aan de Gemeenten te voileütien bevoegdheid om 61' re.*p. 80 en 40 opcenten te heffen op de Rijksgrondhelasticg op getouwd en onge bouwd, of eigen grondbelasting te stellen naast die van het Kijk, terwnl ik was uit gegaan van een tij'kixi}t der Kykabelasting door onzo gemeei t \ Mitar dat hett'-n van 80 opcenten op de fclechtwelkende rijksbelasting, die zich ba seert op de aangenomen huurwaarde'', is voor het gebouwd onmogelijk, en voor liet ongebouwd «uardeloos (dat laatste zou voor Amsterdam / iTKi'J p r j lar verschillen!) l)d (lenieciiten zullen dus, willen zij i.iui die nieuwe bepaling iets hebben, een riijen grondbelasting moeten gaan invoeren uair don grond;liJg der icei'krlijke waarde. Hand having daarnaast van een rijksgrondbelas ting op geheel anderen grondslag zou verbijs'erend werken. De cenige oplossing zal dus blijken: (Herdiucht der grondbelasting van Rijk aan Gemre; te (stelsel Trenb?van Sjhaick Miithon); ;in ieder geval: afdracht aan de (jemeentj van het acciè^ der grond belasting (stelsel v. Dedem?v. il. Does?v. Xi-ipen), wat dus feitelijk gelijk staat met 't geen ik in ].V.t2 a's een mogelijke oplos sing noemde: af koop der Uijksgromlbelatting door A uister lam om dan haar opcenten + de straat bel isting om te zetten in een eigen grondbelasting nuar de werkelijke waarde. :i= * * Kn r.u wil ik even met cijfers laten laten /.ieii h >e \\ e er begin i'JUT zouden hebben voorgestaan, uls did hervorming iu 11102 haur beslag had gekregen: Van 1UU2 tot m met Jlluij inden Rijk en g inecnte i u Amsterdam (rf meente " Totaal 2 en 3 Jaar 12 11)02 1.414.010 ?,(>7.7D4 l'.to;-J 144 ,8(,d Ó7S.SL'J 11)04 1471/öOi) c!i;i DuO 7(l<s.(lOO l.ÖOl.UOO l'.Hlïlöi'.MMIII (i(i9.Ó^O 7-'7.f>:;i'( 1.587.0o(i ilJUIl l.5)7 (JOU Ol'l.tJIM) 7-UUHjO l.HTOCidO J ii.4ó'J 171) Men ziet nu ailerst : van de ?'M l, 000, welke Ani.-tenium in Jlt'Ni meer opbracht dan in l-''02 kvee.g het Rijk /'HKKIO, de gemeente- / 1*15.000. Maar de gemeente had daarbij alle koeten der stadsaitbreiding te c'est 1-idore Leci;at . . . i Hij is vuil op wicht, giciig, en lijdt aua een aparte soort grootheidi.vaaizin, >iin hem tot ' bouwen, telkens weer tot boiiuii prikkelt. Hij bouwt paleizen, heerenbui.;en, waren huizen, zonder andere bedoeling dan om uit U'U-sel een monumentale stal te maken, iu het genre van Mew-Vork of Cuicago. Dit is absurd, want zijn l-iidjes zijn Bel-ren en geen Yankees. Om X'D gierigheid, Jje iberigheid en zij u e megalomanie" te bevredigen, denkt hij uitsluiten i aan schrapen en gtldverdienen. Geil, geld en altijl maar weer geld. Zijn fantasie in gtld/aken is grenzeloos en won derbaarlijk, iiij bedriegt den men-chen en den volkeren met een soun-reine maëstiiu. Hij zit i:ooic 0:11 strtken verlegen. Hij mag z'ii portemonnaie vol list duizendmaal hebben uit geven, hij heeft altijd list-ieserve in z'n veatt'.ak. X/a 'ijcbters, die tl'ie in een hand be <\eginkje heeft uitgep!iii:djr,l, kuuni n daaivan een boekje open loei'. Kngï-laLd en Duitschlainl die KIC'I toch eker niet mak kelijk in 't oo'je laten nemen, ipn ne sont pas des gogus a lucltre deda]is ? liebbeii zijn xakke.irolit-rige slimmixheid zeer tot hnjir.e te' a ondervonden bij de onderhalldeiiüien betreüen Ie het t'aelaat van den onaftiankclykt L Kongo staat. !'U zijn troon bevfi bij eeu t-ouii liaudeisi-nrean. aeiaorioeeid goed iu m-, kaar, eu waar alles '-'erhacdeM v\orlt: het aitikel ScandaiLs" inbegrepen. Ju een ai'l -r tijdperk geboren, had deze man l en gee'el der mmschlieid kunnen Mjrden «nnt /.iju liï'at is Absoluut oiitoeiar.ke.iijk voor eik ge-vt e-i van goed'ieid en recht. Onder ziju In tielijk, geestig, K>ms fdmiliair u teriijk, di aagt bij een ziel: d'nne lérocitó totale, (ja'au -une duu'eur ue peut a'tmdrir. Meu ziet het : geen h ll'rtiijk g< t uigsclirift. liet eind van Mii beau's re a.i-; o ,-e;- dv-n koning i-: dal een d.iine van het hof zich omdraai!: 'fout ce que v(;us vor-driez ; c'est un muflle! Zeker s!<;at Octave Miibjau hier deo plankmis. Ik ze'f heb voor kort getracht van den koning ecu uiJn,-'chelijker karakter'oeeld te ontv.erpeii. 'l'och is'iju Mirbeau's karakteii^tiek lezenswaardig. Hetaelfle k;-n ge zeg l worden van die over kei/.er Wilhelm. Ook daar; bijna meer een karikatuur, dan een stukje schilderwerk. Veel overdrijving. Tocli zio ik niet ie, waarom die brave Pruisen dit portret van hun Oberster KiiegsheiT cii Allerhoi-hs'er Majes'üt moe.-.t worden oi.tiiou.leu. \a isuiempereur der Ucberkaiser dragen (meer bes'ra'ing, reiniging, bewa king); het Rijk niets. Op de basis nu echter van 486 pCt waarop het Rijk de gr ndbelasting over d» geschatte huurwaarde heft, en stellend dat de laatste. 6 pCt. van de vermoedelijkewaarde uitmaakt, krijgen we in die jaren deze stijging in beide: Geschatte Vermoedelijke huurwaarde waarde 1902 f 29.100.000 /'485 000 000 1903 29.600 000 494 3M.OOO ]904 ., 30.-J30.0ÜO .. 506 060 000 1905 31 20,i.OOO 520 080 000 IDülï..32.050.000 531.170.000 Deze vermoedelijke waarde''afgeleid uit de geschatte huurwaarde" geeft echter geenszins een juist beeld i'an den tce^and. In l'ruisen heeft men bij invoering eei.er grondbelasting naar de werkelijke waarde de algt ineene ervarirg opgedaan, d-at 1. het totaal veel hooger blijkt; 2. de helastii g veel evrnrediger en juister drukt. In mijn polemiek met den heer Roedt heb ik iu diezelfde brochure uit door hem zelf mee gedeelde cijfers een gelijke t-lotjoni getrok ken. Ik meen dus volstrekt niet te hoog te schatten, als ik voor 1902 de werkelijke waarde" op J 550.000.000 bt*l, met eene jaarlijksche opklim m i n g \un ? 20.000.000. 2) De nieuwe gemeentelijke giondbelasting, die die van het Rijk, onze opcenten daarop, plus ons straatgeld vervangen zou, had ik gesteld op Y? percent van de werkelijke waarde. M t dit resultaat dan: Werkelijke Belasting waarde. ]4 pCr. 1902 f 500.010000 /' 2750.000 1903 570000.000 2 8-iO.OOO 1901 590.000000 2.950.000 J 905 (ilO.O(X).OOO K000.000 1900 OdO.OOÜ.OÜO _?3.50000 /' 14.750.000 Hadden we nu in 19j2 de Rijksgrondb(dasting afgekocht, we zouden in die 5 jaren ijemlat hebben 5 X /l.414000 + 6.409.179 van onze eigen straatbebisting 4" opcenten; en dus totaal / 1.221.000 meer ontvangen hebben, zon Ier zicuurder doch alleen door billijke/- verdeeling der belasting. En dit bedrag vertegenwoordigt juist de heift van wat we meer hailden uit pnze inkomstenbelasting van 1J03 1906, door toen ^do heffing \an 4Va op o'.j percent te brengen. Daar nu Lovecdien edi gemeentelijke grondbela.-ting op de basis der commissie' voorstellen tevens een belasting op't onge bouwd naar de werkelijke waarde, n een heffing' op de waarde-vermeerdering bij overdracht in zich sluit, diu te zaïnen in die vijf j-iren zeker ? r>00.( 00 zouden hebben opgebracht, kom ik tut de, xlot.*oin dut un;e ilil.diitx't libi'llie.niitj tiiu'nx i>l> 1% <?!! itii't iifi ,~>% Itn l LetiOi'i'c.H te i-luan, u'n/ine.n' in IXl'l Ititil kunnen iiujft'iitrd icunJen 't-jecn de, &/t<afr«:<jin>ii/ :ntt o//.v tliiins tin uiinzien d> r g 1'ondln-tdxiïiHj zmt iciilen v roiirloce/t. Kn dat is mijn Ie conclusie. L. SIMONS. 1) l'itgaaf Scheltema A Holkema Kr zullen van iieze brochu e n< g wel wat op magazijn liggen eti ik mag om den v\ille der uitgeveis, dd aandacbt er zek>r wel eens op vestigen! L') Hot feit, dit in ien aatsteu lijd een acute ddliüg in huiden is ingetreden, tutt de/e schatting niet fan Kr is hier de, weikiug van f en ii'gemeene crisis, vereen i gd rnet j bi/.ornler.ïmomenten (wantrouwen in ypai theekwezeu ; te veel hou ,vt pe(-ulatii-). Al»'t geld duur wordt, daalt de waarde ook der beste effecten, en dus \an dd vermogens. (ieen belastinght iliag i-t veroordeeld, omdat zij bij zulu een iu;:a!schai)pelij-:e constellatie minier .011 hebben opgebracht ! Trouwen», ons i eiste rtaa'jv» geeft een t'eitnferiirriity aati van 4'.( mil.ioeu vermoedelijke waarde in 5 jaar. KLI voor zoover er Slijiing komt in f<ur<ïi, die iicti nog niet mocht eiperibar^n in verkoopcijlers, is du evettueele bedrijfgbelasting daar, om ons te helpen. L'och hierover nader ! Eet Damvraagstuk, l-.'i1 was ecu tijd" om met Potgieter te spreken waarin on/e Dam, afgesloten aan de l)amiitik/.ij dooi1 de Waagh, een der aardigste vitn onze vele aardige hollandscho btadspleitien wa-?. Siuts de oude Ucurs er betitelt Mirbeau zijn hoofihtuk. De keizer is liet product vun den Urüuder-Zeit iia '70. Ztjne regeering begon daarmee, dat hij zijne moeder arresteerde, haar paleis door soldaten liet afzetten otn ze tot overgave van het dagboek van zijn vader wijlen keizer Kriedrich te dwingen. Voor dezen vader geneert bij sich, omdat Kriedrich humaan en liberaal was, niet praa.de met keizerlijke regie en koninklijke daden da kunsten van den j v r-de tot deii hoog-te cultus op aarde reken'Ie. i Maar men moet Wilhelm den keizer scoeiden van Wilhelm... den menstih. J/homrno ot j agiéable, sedaisant, ircs gui, tiès «impie. lies j h.yal, tiès géuéreiix et il est li !u.n a .-e.s ! umi". De hooge iiofiiar zegt ui-^chen tAee j slokjes Moezel: C'est un bon gai e ;n . . . nn j bon g.ueju aliemand A l'enteudr», tia^s i'intiuji , causer familièremcnt, ,-ans morüie, saus ajiparat, Ie corps reuver (; sur Ie do-sier il'n.n fauteuil las. les ja-n'KS haut cro'sfe-1, l>.i i anL sa ll'.'t.ie, et riai.t aux cïa's, (^i l ij iiirrait jauia's .-'im;iginer IJIK- c'est ja eet lUKocrate rei'.oiitable, ei.comljrant et fabit, uui en ])lit, qui surmène. (j-üterro.-ise l'Kui c'^e 11 Ie monde-iu racas ae sa persounali . //jne culture. inteliectue.Ue," zijn out w kke.ling is viij a'gemeeu. Maar integemtullii g met de liguur van M diere, die van alle dingen de lichtende omtrekken ^ag, heeftkeixer \\"ilhelm van alle dingen slechts drf vluchtige schailuwen. Het eenige va1-, dat 1:ij be.hértcht, is de g^ogralie; uiistchien cm hit i.-) zoo ret<lu3tig is; misschien omdat de veogrulij iooaeer met den handel samenhangt. .Men kan vrij goed met Lem prater, eu het is onLoudig hem steels gelijk te £even. Hij is niet van het tooit, dat de keizerskroon a's argument pleegt te gebruiken. Sedeit eeiiigen tijd is hij een beetje zelfs tamelijk veranderd Zijn agitaties zijn heviger. Les grirmces, 'rs lies de son visa^e devicuuent prenpie douloureux. Hij kau tegenwoordig als ie met je spreekt z'u han l zwenken en daarbij den vinger hi'.en klappen dat het je door merg en been gaat. Zijn. lachen, vrotg-it zoo ze f bewust, 400 voUo nig, hetft 'u valschen grondtjon gekregen.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl