De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1908 2 februari pagina 5

2 februari 1908 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 1097 D K A M S I K K D A M M K K WEEKBLAD VOOR N U D E R L A N D. vo DAME Kindersterfte en De onzuivere melk, waarmede de zuige lingen in de volksbuurten der groote steden worden gelaafd!, is een der oorzaken van de groote kindersterfte in de gezinnen der armen en mingegoeden. Om dit euvel in zijn verderfelijke gevolgen eenigszins te beperken, wordt in enkele steden in Enge land, waaronder Liverpool, van gemeente wege gesteriliseerde melk verkocht in depots, in de volkswijken gelegen. Daar een zoo nauwkeurig mogelijke statistiek wordt op gemaakt van de verkregen resultaten, is mea daardoor in staat met voldoende zekerheid den gunstigen invloed te bepalen die de gemeentelijke melkdepöts hebben uitgeoefend op den gezondheidstoestand onder de zuigelingen. In 1901 richtte de gemeente Liverpool het eerste melkdepöt op in Netherfield Road, het middelpunt van het dichtst bevolkte district in de stad, waar, gedurende den zomer de sterfgevallen onder de zaigelingen, tengevolge van diarrhee, het talrijkst zijn. Daar het aantal der verbruikers met den dag steeg, richtte de gemeente na eenige maanden nog meer depots op in andere volkrijke buurten; thans is hun aantal reeds tot zes gestegen, terwijl de gemeentelijke melk ook verkrijgbaar is gesteld in verschillende particuliere melkwinkels. De gemeente koopt de melk bij verschil lende melkboeren, die daarvoor in aanmer king komen, zoowel in de stad als op het land. Hier zij even opgemerkt, dat het geloof, dat de beste en zuiverste melk van buiten komt, op een fictie berust. De fnsuecteur van den gemeentelijken gezondheids dienst in Liverpool, Dr. Hope, heeft in zijn jaariykgeh rapport verklaard, dat, tenge volge van de strenge stedelijke controle en efo-ifetéro&rêhrjfte», <iömellr, verstrekt door de melkboeren ia de stad veel zuiver der en van beier quanteit is aftn alêv&tt de boeren op het land. Tevens verklaart t'r. Hope, dat het dringend noodzakelijk is, dat er zoo spoedig mogelijk een wet worde gemaakt en in werking gesteld, geldend voor het geheele rijk, waarbij houdera van koeien worden gedwongen hun stallen sanitair in te richten, hun vee in reinen staat te houden en het op gezette tijden door den veearts te laten onderzoeken. Zoo dra de melk in het depot is aangekomen, wordt het vet- en roomgehalte onderzocht en tevens wordt ze aan een chemisch en bacteriologisch onderzoek onderworpen. Als het resultaat van al deze onderzoekingen gunstig is, wordt de melk vermengd met water, room, zout en suiker, in dusdanige verhoudingen, dat het mengsel zoo nauw keurig als maar eenigszins mogelijk is op moedermelk gelijkt; daarna worden de flesschen en hun inhoud gesteriliseerd. De verhoudingen verschillen naar den leeftijd der zuigelingen, terwijl elke fleseh voldoende voedgel bevat voor n maal. De kleinere iteriliseermachines kunne» 400 tot 440 flesschen bevatten, de grootere 960 of meer. De onkosten bedroegen voor de stad gedu rende de eerste vijfjaren, in ponden sterling: Onkosten aan me))f, gemachineriëa. iluïpKraciile 1901 1902 1903 1304 3905 5 .87 -i 4.335 4.259 3.03* 8.885 018 1.535 2.231 1,676 l.Bil 1.356 2.801) 2.028 1,958 Hêfeêdi'ag, bij vuftruii'msittiiiiu, YUUI' -iuigelingen-melk \oor een geheele week is negentig cent. Aan de moeders wordt steeds voorge houden hoe gebiedend noodzakelijk net is, dat de grootste aindeUjkheid worde betracht en dat voor elk maal steeds een nieuwe Hesch worde genomen. Wat van een vorig iniiiMinniiMHiiiiiiiii UIT O E N Al'ÜU Li Hooge vloed en commensalisme Het was hooge vloed, verleden Zondag tegen elven, de zee sloeg repen den duinvoet en elke golf bracht wat mee uit de verre diepte. Levende mossels ea hartevbelpea, zeesterren en kwallen, elke golf die kwam aanrollen wierp duizend levens op de pijn bank en. op 't, schavot; want elk dier, dat ze aanspoelt en niet dadelijk mee terugsleurt, is in den regel ten doode gedoemd. En wat een do id. Geboren en getogen om te ademen in het zoute nat, een vadem of wat onder de woeiige oppervlakte, liggen ze daar straks te gapen en te krimpen in de zon; een verdorrende ooatewind strijkt over hun teere waterbegeerende weefsels! De dood door verdrogen. Dat hebben de menschen in den pynbankt\jd vergeten uit te vinden. Ook de gieren zijn er al, ze weten dat er lijken zullen zyn bjj massa's ^als de vloed zoo hoog gaat. 't Zijn echte gieren in hun aaelust, die mooie meeuwen met hun lange vleugels, ver »ier<l met zVVver of met zwart j van de Konte Kraaien, die ook deftig in de rij op den duintop zitten te hunkeren naar den buit 'lie komen zal, van die kunnen we 't velen, maar van die prachtige, artistieke meeuwen! Och l het is hun broodwinning; wat weet KOO'H beest er van of het een mosse! op 'c «trand in stukken gebeurt of dat het een broodkorst oppikt uit een stadsgracht. En wat voor een beest nog, zoo'n gapende moggel. Men moet zichzelf geweld aandoen om er gevoel in te denken in zoo'n grysgeel slibberig, glibberig zoodje, zonder kop of staart. Heel veel meelij ermee kunnen wy niet ui: on» binnenste oppompen. A.(a eindelijk liet luiiijuüii iu M«>«M« ?? «^ TBV^ujjiV-- r.r.*? **" duinvoet een streepje vrijlaat van 't strand, gaat een gekras en gekrijacb. van de kraaien eu meeuwen raaw de lucht in, een ijselijke doodskreet voor de aangespoelde wezens; gelukkig dat ze geen ooren heiben en het niet kunnen hooren, en, al konden zs hooren, het niet zouden begrijpen, die koplooze wezens. De vogels staan al onderaan bjj 't water als echte jutters het spoelsel op te wachten, eerst de kleine rooeeel«n en ander grut; vooral de aapMêdie bümassa's aanspoelen, zuil een gemakkelijke prooi; de boute kraaien pakken de groote mossels beet en vliegen er mee Verkoop vnn , ,,'v Veihes. j maal is o vergeschoten, mag niet worden opgewarmd en gebruikt voor het kind. De voorraad melk voor eiken dag, wordt ver strekt in melkdragers van ijzerdraad, die 9, 7 of 6 flesschen kunnen bevatten. Een staf van gezondheids-inspeeteurs is steeds in de weer om te trachten den bewoners der armere wijken de meest elementaire begrippen over zindelijkheid en kinderver zorging hij te brengen, in dit werk ijverig geholpen door allerlei geneeskundige instel lingen en liefladigheidsgenootschappen. In sloppen en stegen worden plakkaten aan geplakt met inlichtingen over kinderver zorging; of kaarten, dergelijke noodzakelijke kennis bevattende, worden onder de vrouwen rondgedeeld. Al deze maatregelen werden reeds genomen lang voor dat aan het ver strekken van gesteriliseerde melk werd ge dacht, doch zij hadden weinig of geen uit werking. Zij die mijn vorig artikeltje over de Moeder en het Kind in donkerst Liver pool" gelezen hebben, zullen zich daarover niet verwonderen. De vervuiling en be smetting waaraan het voedsel der armen meestal nog vervalscht en van slechte qualiteit op den koop toe in en buiten hun ellendige woningen blootstaat, zijn van de grootst mogelijke verscheidenheid. De sta tistiek over de kindersterfte toont duidelijk aan, dat het hooge sterftecijfer onder zuige lingen in het eerste levensjaar te wijten js aan de ongeschiktheil aan vele moeders om haar eigen kroost te zoogen. Dr. Hope kwam na een nauwkeurig onder zoek tot de gevolgtrekking, dat in Liverpool onder duizend borst-kinderen slechts twintig sterfgevallen door diarrhee voorkwamen, terwij! onder de flesschen-kinderen dat aan tal op de duizend niet minder dan drie honderd bedroeg. Deze cijfers hebben be trekking op kinderen onder de drie maanden; naarmate de kinderen ouder worden, wordt het aantal sterfgevallen iets minder groot. Laat ons nu eeng nagaan vrelke uitwerking da upiulitiny van ntuduiijku uHtiiHis vuur gesteriliseerde melk heeft gehad op het sterftecijfer onder de zuigelingen van Liver pool. Geen moeite is gespaard om betrouw bare gegevens over de resultaten te ver krijgen. Als de moeder voor den eersten keer haar kindje naar het depot brengt, wordt de ouderdom, het gewicht en de ge zondheidstoestand van het kleintje nauw keurig aangeteekend, en bij de moeder wordt er ten sterkste op aangedrongen elke veertien dagen met haar kindje terug te konnn om het te laten wegen. De meesten komen trouw, anderen laten het na, hetzij oia den verren afstand, drukke bezigheden, of'... uit onverschilligheid. Wat ons het meest opvalt in deze rapporten is de mededeeling, dat een groot aantal kinderen meer dan 50 p.Ct. aan de een of andere ziekte leed, zooals bleek uit de resultaten van het geneeskundig onderzoek, dat bij het eerste bezoek aan het depot plaats heeft. Maar al te dikwijls ook, heeft men het kind reeds allerlei soorten van kunstvoeding te slikken geaevon, voordat als laatste redmiddel aan de stedelijke melkdepöts wordt gedacht. Als we dit alles in aanmerking nemen, dan zullen we moeten toegeven, dat de cijfers door Dr. Hope in zijn jongste rapport aan gegeven, buitengewoon gunstig zijn. Sftrlfirf rif» finrioh+incf fier rtenAts. hoffin 1901 tot aan 31 Dec. 1905, zijn 10,301 kin deren gevoed met stedelijke melk, gekocht of in de depots of in particuliere melkwinkels. Hiervan werden 6797 direet door de stedelijke deuóts gevoed en slechts ia deze getallen Tras het mogelijk: de kinderen oiuiui1 uuuwkuuri^u obuurvuüu IM iiuuiÏMii. In 1905 bedroeg het sterftecijfer onder ne zuigelingen over de geheele stad niet minder ?dan 154 per duizend de deftige wijken inbegrepen terwijl het in de armste wijken zelfa tot 240 per duizend steeg. Vergelijk hiermee het sterftecijfer onder de stedelijke" zuigelingen. Yan de 6794 hierboven genoemd, stierven er slechts 635, dat is 93 per duizend. Dit is een zeer be langrijke afname. Maar deze cijfers luiden nog gunstiger als wij in het oog houden, ten eerste dat 50 pCt. der kinderen ziek waren waarvan sommige onherstelbaar toen ze de gesteriliseerde melk begonnen te drinken, en ten tweede dat 158 van de 6797 zuigelingen slechts nu en dan met de melk gevoed werden. Verder moeten we niet vergeten dat het sterftecijfer over de geheele stad 154 per 1000 betrekking heeft op borstkinderen zoowel als op flessche-kinderen, terwijl het cijfer der melk-depöts natuurlijk alleen betrekking heeft op flessche-kinderen en daardoor van zelf al kans loopt minder gunstig uit te vallen. Uit de gunstige resultaten in Liverpool verkregen, blijkt n. ding duidelijk, dat iedere gemeente het in haar macht heeft het aantal slachtoffers, door onkunde, onzindelijkheid en hebzucht onder de zuige lingen gemaakt, nqemenswaard te vermin deren door het oprichten van gemeentelijke melkdepöts. E. EDWAKDS?NOEST. Nationaal Bureau van Vrouwenarbeid. Het Nationaal Bureau van Vrouwen arbeid", naar aanleiding van de vragen ten origen jare door den heer Schaper, lid van de Tweede Kaner der Staten Generaal, gericht tot den minister van landbouw, nijverheiden handel, nopens de treiisclielykiieid en moge lijkheid van een algemeenen lll-uriszen arbeids dag", deelt mede dat in druk verschenen is een kort supplement op hoofdstuk IV van Tien Jaren Arbeidswetgeving", no. 3 der toedkoopc uitga \'en van het Nathaas! B'arssvi van Vrouwenarbeid bevattende gegepene, Castilliaansch begonnen, onmiddellijk na haar verloving met koning Alfonso. De zwierige, Castilliaansche vormen, de bloemrijke taal, de gecompliceerde hof-etiqaette kent zij op haar duimpje. Ik ben Spaansche in Spanje, denkt de jonge Souvereine. Op n punt, de voeding, verzorging en kleeding van den trooneopvolger, van het prinsje van Asturi is zij every inch English". Sedert 1902 had in 't paleis geen dames receptie plaats gehad, met de cérémonie van 't zitten der binnentredende op een kussen, vlak over den troon. Natuurlijk is dit zitten op 't kussen, van Moorschen oorsprong. Sierlyk zich neervielen op zulk een Moorsche zitplaats, in tegenwoordigheid van een vorstin, met bevalligheid weer overeind komen, daar toe behoort vél gratie en een groote mate van lenigheid. Hertogin Medina de Rioseco was de eerste, die naar de receptiezaal geleid werd, waar koningin Victoria onder een troonhemel ge zeten was. Twee diepe buigingen maakt de binnentredende voor de vorstin, en, een voor de hofdames, op eenigen afstand van de koningin gezeten. De koningin van Spanje voert een kort gesprek met de bezoek ster tegenover haar op 't eere-kussen gezeten. Koningin Victoria was tijdens deze receptie zeer opgewekt; straalde van jeugd en schoonheid in haar empire- kleed van wit satijn met zilver borduursel, omhangen met het roode lint van de Orde van Maria Louisa, en gekapt met een diadeem van briljanten. Tel kens wanneer een nieuwe bezoekster wordt binnengeleid, verlaat zij, die op 't kussen troont, haar zitplaats, maakt weer twee diepe buigingen voor de vorstin, en mengt zich onder den groep hofdamgg. Verscheidene Spaanscue edelvrouweii genoten dezer Jagen het voorrecht *>er» oogenhdlt tfi spreken rrtftt t Alfonso's echtgenoote, te weten : hertogin Medina de Kioseco, markiezin Viana, hertogin rrW?Tnn oratriw 14 <»»?*»/} i o - Wnin/i) a >rntnn Hnuiiueeïiu. /üuc piA&L^k. V/LU ci^uii lu treffende de gunstige gevolgen in 't algemeen van een verkorten arbeidsduur. Bovenge noemd werkje is trouwens in zijn geheel voor dese kweste lezenswaard. Tevens deelt het Bureau mede, dat in be werking is een vervolg op Tien Jaren Arbeidswetgeving" met name: De Algemeene 10urige Arbeidsdag", no. 12 der goedkoope uitgaven van het Nationaal Bureau van Vrouwenarbeid, bevattende het rapport om trent een onderzoek door het Bureau bij nagenoeg 27( O fabrikanten in Nederland. - imnogm uts - - . . . IVOUUMII», nu iiuu VBBI t Receptie in het paleis te Madrid, Marc.here). Eva Fallon. Ouida ( Louise de la Ramée}. De ho&sat Tormelijke, statig?, $psiïvr>??He hof-etiquefcte ralt bizonder in den smaak van Alfonso's ieuadiae, blonde echtaenoote, ko ningin Ena, of, zooals de Spanjaarden haar noemen, koningin Victoria. Een naam, die baar als petekind van wijlen koningin Vic toria van Engeland eerlijk toekomt. AU :?.:??«, _?.i ,;; u?. ---- «?j M4U J v**^*?V^JV .. v. - J ---- B-?- ----verkorting pan Eugénie, want het prlncesje Koning Aifonso en Koningin Victoria zijn de vorige week naar de kerk van de Madonna la Paloma geweest, om aldaar naar oude traditie, hè* prinsje van Asturiëaan de Madonna la Paloma op-te-dragen. Tijdens dien heuchelijken kerkgang, werden zij geestdriftig door de menigte toegejuicht. ,,Labby", de joviale bijnaam van Henry Labouchere, het radicale, Engelsche parle mentslid, en de niet minder radicale uitgever van bet, over de gansene wereld verspreide weekblad Truth", vriend Labby, toeft tegenwoordig, naar de meening zijner aan hangers, te weinig aan de nevelige boorden van de Theems. In sommige maanden van 't jaar, verkiest Htnry Labouchere het zonnig Italiëboven zijn kil, mistig geboorteland. En de trek" van het in Londen hoogge waardeerde echtpaar Labouchere. naar 't Zuiden, is toegenomen omdat hun eenig kind, hnn ftflTAOAhp^fin dopKfpr Dora in 't Kil weluW is getreden met markies Carlo di Kudiui. Labby's schoonzoon ie een zoon van den weibekenden Italiaanechen minister di Rudini. Beide vadtrs kunnen, zich zonnend in 't geiutc Hunner Ktiniereii. 'i.mu kuesi,«r«iiu 111 i mild klimaat, hun hart ophalen aan nationale II UB, DUU UIU 1A1C11 Dora Liabouciicïc, wier vertrek uit Londen \ zeer betreurd wordt in sociale, politieke, ca ' kunstkringen, heeft in haar ouderlijk huis is dol op kinieieu. Hij houdt uiei, op zeif- j . het op-de-handen-gedragen petekind van Eugénie, ex-keizerin van Frankrijk. Koningin Victoria spreekt en schrijft nu vloeiend Spaausch. Met groeten yrer is prinses Rna, die reeds verschillende talen machtig was: Engelscb, Dultsch, Franeeh, Italiaanech, aan de moeilijke studie van het zijn warm nan en unielende j<eesi dreven | hetu in sloppen en vunsige stegen. ] Dadr bestudeerde hij het armzalig lot der j kiemen, en. ian» voorüut mér imrimi «11 i handen zich ontfermden over de stuuipertjcëj orer 't duin, om zémissahien op een aieert in pletter te laten vallen, vvat een gulzigheid, wat een honger en wat een gezonde magen i Een vol uur lang duurt dat schrokken, dan eerst gaan de lieve meeuwtjes op de wiek; uit d< hemel-en-aarde, om verbetering te brengen MniMIIIIMHMMIIIMHMIIIIIItMIIIIIIIHmMIIIIIINIMIIIIMIIIIIIIlmlIIIIHIIII _!?_.- i '4^... .j?i.j?: i i .j woning in bezit nam, ot de kreeft heett hem in den mistroostigen toestand van deze straat arme kinderen. Mevrouw Carlo di Rudini heeft onlangs in Rome een damesclub opgericht, die niet meer dan 21 leden mag tellen. Indien la bellissima Marchesa iets geërfd heeft van het organiseerend talent baars vaders, dan ia! de club van Labby's doch ter zeker tot grooten bloei komen in de Eeuwige Stad. Eva Fallon is de eerste politieagente, die als motor-wielrydster haar functie in NewYork waarneemt. Zy is chef van een divisie veiligheidsmannetjes, die allen wègsnorrend en puffend op 't motor-wiel, met verbazende snelheid zich verplaatsen toeziend hier, daar, ginds, en overal, of de politieverordeningen worden gehandhaafd. Deze motor-rydende politie-agenten zyn speciaal belast met het toezicht op auto's en motors! Weel den be stuurders of beryders dezer haastige vervoer middelen die sneller ryden, dan door de veiligheidsdienst verordineerd is. E?a Fallon ziet er in baar dienstpak uit als een gezel lige kwajongen. Groote motor-pet op haar fijn kopje; goed sluitend buis, model zeemansjekker, korte broek, dikke kousen om sluitend haar slanke, vlugge beentjes, lage schoenen aan de rappe, kleine, permantige voeten. Eene gansch andere Eva als ons aller Mama! Den 2ósten Januaii jl. is de wereldbe kende romanschrijfster Ouida" (mademoiaelle Louise de la Eaiiiée) op acht-en-zestig.imiü«u iMwfitjii iu het Iia.iittttu«(!U« dorpje Massarosa aan een hartkwaal bezweken. gedart 1877 had zij Florence tot woon plaats aekozen. ^u tti ^UVAVJ iixvitvj jniCii n u-is vjviiüa.vic stci in moTiHninf' An liM-.4rair<* crinoon r/,\\ -wn^ uioui cu geestig , hafistochteiijk ; soms een beetje kort-af. Zij dorstte naar bewondering en lauweren. Het leven schonk haar vél. Niet alles. Dat ontbrekende teleurstelling in haar innigst vrouwenleven, hetft haar ver bitterd. Kenzaam waren haar laatste levens jaren'. Gelukkig heeft zij, die liefdadigheid boven baar krachten, in haar weelde- en schitter-periode uitoefende, geen gebrek gele den op haar ouden dag. Zij liet niemand meer tot zich toe. Geldelijken steun wees zij hoog hartig van de hand. Zij werd verzorgd door een oude, trouwe dienstbode, die stilletjes in de buurt geld ging leenen, wanneer zy zag dat haar meesteres niets meer had, doch, Ouida was niet te misleiden. Zij kwam er altijd achter, uit welke bron haar verzorgster geput had, en, zond haar uit om het geleende geld terug te geven. Haar drie lievelingshon den waren haar eenig gezelschap. Ouida hield van honden, paarden en mannen. (Let op de volgorde!). Vrouwen haar werken leggen er getuiepms van af stonden Vnj de hoog V>po«aMckunstenares niet in een goed blaadje. Wie weet?!... Docb, wij willen niet vorschen, Ouida wild', niet, dat men zich zou mengen in haar particulier leven. Züherhaalde steeds'. ik steef mijn werken aan het publiek, met inijii leven hebben de menschen niets te mttKun." Zij was ccn voorbeeld van werkzaamheid. Een o-ngeloofclijk aantal romans en novelleo werden door haar geschreven. Zij, die hun »»iniai:iii, n bewondering flnhonltan au» riick", Friendstiip", Tricotriii", Iu Ma lukkeiijke novellen: Two little wooden shoes'", A Leaf in the Storm en Pipistrello" znllen met weemoed denken, dat die nijvere huiuïvHi'siunie iii roeriooue rust. en. dat zii. de begaafde vrouw, zich zoo weinig gelukkig CAPRICE. zeerichèl n duiken er achter weg, om ergens op zee of anders in een luw hoaubjc te gaaa toen hij de roode geweldenaar, het slakkenhiiis begeerde te betrekken Een geweldenaar is het, maar een heel De kluizenaar-kreeft buiten zijn woning. digereeren; het lijfje doorgezakt op de ge knikte poolen, de kop diep in de borstveeren gedrukt, oogen dicht, ze puffen en suffen! De kraaien houden het veel langer vol; die werken er ook beter bij en de digestie gaat en passant. Een paar meeuwen, kleiner dan r)ü6 gewone, en meer gedrongen van vorm, hebben er nog niet genoeg van; »e zijn met hun tweetjes bezig aan iets, dat uit de verte groote «miyifjeu iijKuu, wumeu ui «.imniuoiiis. LOS trekken en rukken beurtelings of samen aan een ander. Eerst als wij dichtbij zijn, vliegen de vogels op, krijachend, blijkbaar met weerain afstand doende van ieta heel begeerliika. Maar dut iets is ook begeeriyt voor on», | et hst :ij?i-di'I'Ii'.i'.J wu!ker< leege ?Jc-o^-? ' durft, eeen noot ot armet vertoonen ; teaen 1 vogels, tegeii uc vlugge iüciiluccsteu lo hij niet opgewassen, maar wat hem heel of half onder water te gemoet komi, dat ie zijn portuur, daar in zee staat hij alies, wat niet meer dan dubbel zoo groot is als hij zelf. Geen wonder eigenlijk; wie zal dooi een ateenen huid heen bijten. De slimmert duikt Wög, ais hij 'i ie benauwt! kiijn'i, cu vaïl aau als hij de ans schoon ziet. Maar wee als hij door een sterkere macht uit zijn gestolen kluia gehaald wordt, dan komt zijn weeke, roode lijfje bloot en dat is een heel groote Achilles-plek. Daarom houdt hij zich zoo stevig vastge klemd in zijn wentelwoning; eerder trekt ge hem aan stukben dan dat de rudimentaire achterpooten lAointAT» int fÏA ftaikATi irrnnirftifl! die tot stompjes vervormde pooten zijn ei dan ook bijzonder goed op ingericht, "? 7i*-h vaet te klemmen. Hij weet nog meer kunstjes, oui zijn huis en haard te verdedigen. Ala hij door zijn corpulentie gedrongen, een te klein geworden schelp moet verlaten en een ander heeft ge zocht, neemt hij er liefst een, waar ook zoo'n aar lig zee-anemoontje op zit. n kan hij er niet zoo eentje vinden, dan, (ja, ik heb bet zelf nog niet gezien, maar 't moet waar zijn en ik hoop 't zelf ook nog eens bij te wonen) dan neemt hij voorzichtig met zijn schaar aneinoonr.ie van het (lak zijner WÜJBS &a plaat Rn 't ia Aon mnoi anenrvoontie. dat kiuize Zooveel aesthetiech geyoel hod gp zekfir niet ondersteld in een kreeft met een week achterlijf; uu, t ue»ti*au vau BCuOuiili idsgevoel bij kreeften is dan ook nog niet onomstootelijk vastgesteld. Het vermoeden i} geopperd en de veronderstelling ligt we' voor de hand, dat er eigenbelang in 't spel is. Ken anemoon toch vertegenwoordigt een ka.piLM.Ri aaii wee ijamiieiu, ccii wju 11 nieipu'tjo ^?l ~~~ V,?l?^,-,?_,-. l,-, ,.!?* Al?l lllCb tj^li nu^to t^i^/^au lit/wi. »^i i itt tfAvattF vyriivntiaL. nu yyu in t matig* slak, die was al dood vóór de tegen- l andere bijzondere aanraking, schiet de heele | mi) iHiini i duizend havens. schelpen; maar er zit iete levends op en it-ts levends in. Er op zit, nu ineen gedoken, en vuil van 't natte zand een bloemachtig dier een zeeanemone, en een grijs poesig waas op de schelp verraadt een tweede soort; er in, diep weggedoken, maar niet zoo diep of Ata rooda. uun gökrwutsi vun puuiHii nu sprieten is er nog even in te zien, schuilt ik u onlangs iets verteld heb, beschikt de unemouöover netelcellen. Duizende en duizende geladen torpedo'a liggen daar in kokers j?TTScbte^- ;!t"i dïbisl -2 yc'kcm-" "-">??* om OD ''t aicnaal: cevaar. uit te schieten en den ijaiiu te vernielen of te verdrijven. Ik heb 't zooeven zelf nog onaervonden bij een zeeanemoontje, dat ik 't leven wilde redden; maar laat ik eerst de eigenbelang-theorie afmaken. Nu dan, die slimme kreeft zou zoo gaarne een anemone op zijn huisgevel hebben, om uaaiüicc ecu veilige WBtïht, ja ecli li zeemacht tot zijn beschikking te kragen ; een weerinacht, die automatisch werkt nog wel, zonder dat de beveiligde zelf op zijn hoede behoeft te zijn. Dat zoo'n kluizenaar veel vijanden heeft zal wel waar zijn; ook wel zulke die, evenals meeuwen en kraaien weten, wat een lekker week achtereind hij heeft; en dat er inderdaad WHI wnaniien (ioor de anemoon weggeschoten worden, nal ook wel waar zijn. Maar iets i* ?^i-, rln.t rnrj moeite bost om het te geiooveia; al wordt het beweerd te zijn waargenomen door een ernsiie;, knap en geloofwaardig natuuronderzoeker. De kluizenaar, kreeft, Bernard l'Herrnite heet hij o» zijn Frangch, vandaar ook wet by ons Bernhardus- kreeft, ia betrapt op het oogenblik, dat hij zijn lieve Adamsia met zijn schaar een lekker beetje aanbood; zijn zwarte oogen op witte steeltjeg keken haar aan, terwijl hij zyn schaar boven zich strekte, en anemoontje, dat anders zoo schuch1.W is ?a büde roin^t^ swoTafeing haar hrmci^rd handjes terug trekt, Dfttïi het, 2^0 beleefd door de huisheer aangeboden brokje aan, en --* »- v..-.* s?\..,?_ ^?^,.,4 *7 j?iet" In'f*" '" ^" biologie; /wmmensnliame. Ik heb nu nog twee levende anemoontjes, een paar Bernardas-krceften hoop ik morgen aan 't strand te pakken te krijgen, n is er ook nog in Artis in leven; als ik er van de week wat goeds mee beleef, vertel ik het de volgende keer wel, en dan metetn iets over 't anemonen-torpedo lancement van zooCVC1J, tVfllllVUUl 1& 11U f^ly^ju IJltMlUJOi ulu^L^ meer heb. Aaders Zaterdag maar weer crer l, M11UW.1H1U1 UI UVW1 1BLR All IC1 S, Um 1UIJ voor de hand komt. K. HEIMANS.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl