D E A M S T |l.fi D AM M £ R J E E K B,L A D V O O R NEDERLAND. IMS DAMEjS. Iets o?er inderboeïen. Eenige jaren geleden stond in Evolutie, van Anna Polak een atnk over kinderliteratuur. . Ik weet niet meer of het onder dezen titel Btond, maar het was er in ieder geval over. Het was geschreven naar aanleiding van de Marxistische tirannie" waarmee toen censuur werd uitgeoefend op de kinderliteratuur, een censuur, die nu gelukkig is opgeheven, en die ook te overdreven was om blijvend te knnnen zijn. Ik herinner my, dat ik het een mooi stuk vond, en er is my alty'd van bij gebleven, de bewering, dat wij den invloed van boeken op 't gemoed van't kind zoozeer overschatten. Dit is zoo waar. Kinderboeken worden te veel beoordeeld van groot menschen standpunt, de beoordeelaars verplaatsen zich niet, kunnen zich niet verplaatsen (wie zal durven beweren dit wél te kunnen?) in de gedachten- en gevoelssfeer van het lezende kind. Sedert 5 jaar zend ik eenige van de boeken, die ik ter beoordeeling krijg voor Jeugd aan de jongens en meisjes ter lezing; ieder boek aan vier kinderen. Zij moeten mij daar dan hun oordeel over schrijven, en ik bespreek dat oordeel later in Jeugd. Ongeveer zes boeken doen zoo de ronde; ik heb dus nogal materieel bijeen. Ik heb veel plezier van deze methode. Ik ben haar begonnen om de kinderen meer te laten denken bij wat zij lezen, en hun oordeel te laten motiveeren, maar langzamerhand heb ik er zelf door geleerd. Het is aardig hun oordeel te ver gelijken met dat van de kinderboek recen senten, en op te merken hoe verschillend die beoordeelingen dikwijls zijn. Ik zal geen namen noemen, noch van boeken, noch van beoordeelaars, omdat ik geen critiek wil geven, maar drie door bevoegde critici" geprezen kinderboeken, vielen bij de kinderen absoluut niet in den smaak. En als een boek door v\jf kinderen die niets van elkaars oordeel weten, wordt veroordeeld, dan hapert er iets aan, al is 't paedagogisch" nog zoo prijzens waard. Hedenmorgen nog (er zyn juist weer boeken ter beoordeeling rondgestuurd) ontvang ik een brief van een meisje, dat een boet onnatuurlijk en gek" noemt, en dit oordeel heel goed motiveert, en even later lees ik van een onzer eerste kinderboek-recen senten: mooier meisjesboek kreeg ik in lang niet in handen". Nu kan men hiertegen zegden dit kinderen, en juist jongens en meisjes van 13?16 jaar, het gewichtig vinden, om aan merkingen te maken, maar dan zouden ten eerste die aanmerkingen gezocht moeten zijn, wat meestal niet zoo is, en dan zouden ten tweede er meer boeken Ie el ij k dan mooi moeten gevonden worden, en dat is volstrekt niet zoo. Orer 't geheel zijn kinderen gauw tevreden; meestal vinden zij de boeken leuk", prachtig", echt". Andersom is't mij ook voorgekomen dat de kinderen een boek mooi Tonden dat afgekeurd werd van hooger hand. En eens heb ik een aardige ondervinding opgedaan met een boek waarvan ik zelf een gedeelte zoo beneden 't middelmatige vond, dat ik aarzelde om het ter lezing rond te sturen. Maar 't boek was in de pers zeer geroemd, ik begreep dus dat het toch veel gelezen zou worden, en zóó erg was 't ook niet. Ik was ook, eerlijk gezegd, nogal nieuws gierig wat mjjn jeugdige recensenten er van zeggen zouden. Het boek viel niet erg in den smaak, maar over dat bewuste gedeelte schreef alleen een meisje dat zy het gek" vond. Aan de anderen was het eenvoudig voorbij gegaan l En dit nu is zoo vaak het geval. Er gaat hun sooveel voorbij. De meeste kinderen lezen snel, en lezen in de eerste plaats om het verhaal; een onjuistheid in de vertelling zal hun niet licht ontgaan, maar de diepere invloed die van een boek uitgaat op het gemoed en het wordende karakter van het kind, die wordt zonder twy'fel overschat. Laat een kind maar wat rijp en groen lezen; die angstvallige zorg voor wat het zou kunnen schaden is toch immers niet consequent vol te houden tegenover alle invloeden buitenshuis? Zoolang de geeste lijke atmosfeer binnenshuis goed is en zuiver, zal hem een minder goed boek geen kwaad doen, terwijl de paedagogisch beste boeken van weinig of geen invloed zullen zyn als het kind veel van dat goede tot leugens ge maakt ziet in het leven om hem heen. Al de groote-menschen" leugens van conventie en beschaving, die doen het oneindig meer kwaad dan een boek, dat niet aan de eischen van de kinderboekrecensenten voldoet. Toch is er een soort kinderboeken waar tegen ik met beslistheid waarschuwen wil. Het zijn de aardige, zeer goed geschreven boeken, waarin personen en toestanden, waarover een kind zich geen oordeel heeft aan te matigen, belachelijk worden gemaakt. Spot is iets, dat een kind gauw voelt en zeer makkelijk overneemt, en het ij behalve on aangenaam en in een kind onuitstaanbaar, ook gevaarlijk, omdat er onmiddelijk de allerakeligite eigenschap: pedanterie uit voortkomt. Wie een kind leert spotten doet het misschien voor zijn leven kwaad. En hij die waarschuwt tegen boeken, waar een kind dat uitleert, kan niet licht overdreven zy'n in de beslistheid, waarmee hij waarschuwt. Oosterbeek, Jan. '08. M. E. VAN DB VELDE ERRATUM. In het nummer van de vorige week staat in het artikel Kindersterfte en Gemeente lijke Melkdepöts" kol. 2 regel 6 dat een staf van gezondheidswspectews steeds in de weer is" dit moet zyn inspectrices. Studeerende vrouwen in Duitschland. Kunstnijverheidschool te Karls'uhe. Nieuwe betrekkingen voor vrouwen in Amerika. Aan de Duitsche Universiteiten zijn 320 vrouwen als student ingeschreven ; niet inge schreven, doch verschillende colleges volgend, meer dan 2500 vrouwen. Het aantal vrouwelijke studenten te M nchen bedraagt: L25. Te Heidelberg: 65. Te Freiburg : 53. Te Leipzig : 36. Te Jena : 20. Tiibingen : 9. Te Würzburg : 8, en te Erlan gen : 4. Wat Berlijn, Bonn en Göttingen betreft, m ontbreken " nog opgaven. Over de studie-vakken is het aantal studeerende vrouwen, aldus verdeeld: medicijnen 151; philosophie,' "talen en geschiedenis 104; mathesis en natuurwetenschappen 44; rechts wetenschap en staatswetenschap, ieder 8; tandheelkunde 3 ; protestantsche theologie 2. Vriend Möbius, zal zich wel eens van ergernis achter zijn professorale ooren krab ben, nu het een niet te loochenen feit is, dat de minderwaardige htrsens der vrouw, geschikt blijken tot studeeren. * * £ De bloeiende kunst-nijverheidschool te Karlsruhe, telde in het afgeloopen jaar, 121 manlijke en 26 vrouwly'ke scholieren. * * » De roezige haast waarin wij tegenwoordig leven, openbaart zich op lk gebied; in iedere sfeer; in alle omstandigheden. Woelige drukte is geslopen, ware het sluipen geweest! is aangestormd op het bestaan der vrouw. De praktische Amerikaansche wil met haar herrie-tyd mee schudden, schokken en dave ren. Zij wil op de hoogte blijven vanbinnenen buitenlandsche politiek ; wil weten wat er op kunstgebied plaats vindt; welke nieuwtjes madame Mode verzint. Doe a, daarvoor moet men dag- en weekbladen en a dere tijd schriften lezen. Lezen?! Nu vraag ik u, my dear, wie heeft in de XXe eenw tijd om te lezen? Tout s'enchaïne. Het een wordt uit het ander geboren. Oorzaak en gevolg. Dames willen op de hoogte zyn van alles en nog wat, doch, hebben geen gelegenheid haar geest behoorlijk te voeden. Deze toestand gaf aan leiding in the glorious Land of Freedom, tot het ontstaan van gloednieuwe en eigenaardige betrekk'ngen voor vrouwen. Er zijn dames die voordrachten houden over de gebeurte nissen van den dag. En wat zulk een lam e met rapheid van gebaar, vergezellend en verduidelijkend haar vlug vertellen, in n uur voor nieuws opdUcht! neen, maar! mér dan men in vier uur kan lezen. Slechts tot hoofdfeiten bepaalt zicb de nieuws-voordraagster; snel, kort-en-bondig, ontdaan van rhetorischen tooi, declamatorische franje, ijdele bespiegelingen en puntige verklaringen, zijn haar prestissimo meedeelingen matter of fact. Veel zal er van het nieuws niet blijven hangen bij de toehoorsters; never mindl iele, is van een-en-ander door haar ooren gegonsd. Meer kan men in op hol ge slagen vrouwenleven niet vergen. Morgen t n overmorgen is er weer ander nieuws. Wat zal men ve -der onthouden en overdenken ?! Dot hoorde bij trekschuit en omnibus. Nog een ander Amerikaans ch vrouwelijk beroep, zijn de professionals in het les ge ven in whist en bridge. Deze vlotte beroepskaartspeelsters, maken in een ommezientje een .,fljn" speelster zelfs van haar, die alle esprit de jeu mist. Hoe zij dit aanleggen? Dat is hiidr ambtsgeheim. In Amerika zijn vrouwen niet steeds aan n betrekking gebonden, getuige tiet veel bewogen leven van de in 1802 geboren Cynthia May Alden. Zij studeerde eerst aau de Staatsuniversiteit van Coiorado; bezocht daarna de Handelsschool van Denver. Zij onderwees geologie en boekhouden; gaf ook zangles. Zij had -in een k rk te New-York een vast emplooi als solo-zangeres. Daarna werd zij inspectrice van een fabriek; in 1887 liet zij deze betrekking varen en was werk zaam als vrouwelijke douane. In die hoeda nigheid, was zy de schrik van smokkelaars; met vrouwelijke slimheid bracht zy heel wat ongerechtigheden van in- en uitvoer aan 't licht. Daarop was zij twee jaar werkzaam als secretaresse te New-York op een bureau van stadsreiniging, een baantje dat zij verwisselde orn als conservatrice van een natuurkundig museum te New-York op te treden. Toea Cynthia Alder deze b strekking ver liet.. . was zy rijp voor journaliste. Welke vrouwelijke dagbladschrijfster is zoo rijk aan ervaringen, als deze dame van twaalf am bachten? Zy schrijft nu in verschillende dagbladen en tijdschriften. Men is Amerikaansch of niet. CAPRICE. TeKtooïstelling vsn Kansels te Brnssel. Naast de zeer verdienstelijke en vaak smaakvolle moderne kapsels, die op deze expositie door borstbeelden, er zijn zelfs eenige wassen dames in avondtoilet ten voeten uit, aanschouwelijk gemaakt worden,trekt to'ch vooral het historisch overzicht, van de (Jrieksche oudheid af, hoe de vrou wen in al dia vervlogen eeuwen hun haar droegen, onze aandacht, want daar het hoofd haar steeds als een sieraad beschouwd is geworden, besteedde men er door alle tijden een bizondere zorg aan, zoowel vrouwen als mannen. Wat deze laatsten betreft, denke men slechts aan Assyrische baarden, aan de hoofden der Egyptenaren en der archaïsche Grieken, aan de haardracht van de edel lieden in de middeleeuwen, aan de pruiken van Lodewijk XIV en zijn opvolgers, aan sik en snor van Napoleon III, de scheiding en golvingen a la Capaul, aan den Duitschên Schnurrbart, en de lange lokken van vele moderne genieën. Doch deze tentoonstelling was beperkt tot de vrouwelijke haardracht, het belang rijkste deel natuurlijk. Want is het kapsel bij het vrouwelijk gelaat niet als de lijst aan een schilderij ? Zooals door een goede lijst een schilderij volkomen tot zijn recht komt, kan men ook eerst de geheele schoonheid van een vrouwegelaat waar deeren, wanneer een kapsel, uitsluitend behoorend bij de uitdrukking en het karakter van het gezicht, dit laatste vervolmaakt, vervolledigt. Een slecht en onjuist gevoeld kapsel kan het evenwicht verbreken; het moet niet te opvallend zijn, het moet de aandacht niet afleiden van het gelaat, dat toch, naar mijn bescheiden meening, de hoofdzaak is. Het lijkt mij een zeer groote afdwaling om dit harmonisch verband te verbreken, want doet men dit eenmaal, dan krijst men groteske grilligheden en bizarre constructies, waarvan het kapsel a la Frégate, op deze expositie ook tentoon gesteld, en van welke haar-stellage, met een driemaster bekroond, ik u verderop meer vertellen zal, een afschrikwekkend voor beeld is. Ge ziet eerst een- kapsel, kunstig saamgesteld, en een tijd later bemerkt ge, dat er nog een gelaat onder is. Is dit niet hetzelfde, ak wanneer|een schilderij omlijst zou zijn door een zoo wonderlijk saamgesteld cadre, dat gansch de aandacht van den beschouwer voor de lijst in beslag genomen werd en slechts weinig bewondering over bleef voor het omlijste, de schilderij, het gelaat ? Het zuivere evenwicht, de har monie, ook hier zijn deze volstrekt npodig. En waar vindt ge ze beter dan bij de Grieken uit het bloeitijdperk!1 Bij de rustige, sterke en klare schoonheid van bet Grieksche vrouwengelaat past zoo volkomen goed de eenvoudige strakke haardracht, welke zoo bekend is door de oude beelden. Het haar werd in een wrong aan het ach terhoofd saamgehouden door wat pennen en een band of diadeem. Het is vol eenvoud en schoon. De Romeinsche vrouwen hadden eerst een vrijwel zelfde kapsel als de Grieksche, doch later toen Galliëveroverd was, wendde de mode zich in andere richting en kreeg men een hevig enthousiasme voor de haarkleur der Galliërs. De Romeinsche dames verfden heur haar of kochten, soms voor zeer hooge prijzen, den haardos van de onderworpen Galliërs. Deze mode om valech haar bij het kapsel te gebruiken, duurde tot het jaar 672, toen een concilie het dragen van valsch haar verbood als een God-schennis. Gedurende de middeleeuwen, tijdens de renaissance en tot in het midden van de XV[Ie eeuw, veranderde de wijze van haardracht voortdurend, men vergelijke slechts een kapsel van een edelvrouw onder de regeering van Henri II, met dat van een voorname dame onder Henri IV, doch nooit werd er valsch haar gebruikt, en het kapsel bleef vrij eenvoudig. Doch met de XVIIIe eeuw beginnen allengskens de haar-constructies meer en meer gecom pliceerd te worden. Tijdens de régence is de pyramide-vorm de mode. Onder de regee ring van Lodewijk XV ziet men den omvang groeien, al meer en meer; het worden wonder lijk ingewikkelde maaksels, versierd met pluimen, parelsnoeren, linten, en geheel overstrooid met wit, welriekend poeder. Doch de apotheose van het absurde kapsel, een overladen lijst zonder schilderij? vindt men tijdens de regeering van Lodewijk XVI, toen een schitterend uiterlijk de inwendige voosheid verbergen moest. Kapsels werden er geconstrueerd, werden er gebouwd de lucht in, van tweemaal den omvang van het eigenlijk hoofd, en daar boven, op die stellage van bepoeierd haar, zette men een huisje, een bloementuin of een zeilschip, een driemaster, de vlag in top. Kan het dwazer en doelloos-speelscher ? Er moest een reactie komen, men kon niet verder gaan in die richting, en de revolutie, die voor alles wat haar niet aanstond, zeer radicale middelen gebruikte, bracht het kapsel terug tot een soort Grieksche na maak, welke dracht met geringe verande ringen, de mode aangaf, tijdens Directoire en Eerste Keizerrijk. Daarna vinden we nog soms wel kapsels van zonderling fjATUURVflOLLEN 'ONDERGOEDEREN VAN JANSEN &TILANUS ^ FRIEZENVEEN. zijn verkrijgbaar: te Kampen bij Gebr. van Genderingen; Leeuwarden, Sybouts & Co., P. & O. Plantenga, Burman'sWitteGoederenMagazijn, Firma Mekking, Ed Kuiler & Co.; Leiden, Beuzemaker & Co., Wed. P. de Wilde & Zn.; Maatschappij deFaam"; Meppel, Gebr. Koelink; N|jinegen, Manufacturenhandel van Balhmann & Co.; K. Ossenbeek, Wed. H. G. J Verwey; Sneek, H. Brenninkmeyer Zonen; Zwolle, Ter Weele Buisman & Nellensteyn ; Zaan dam, J. Key'zer ; Zutfen, Wed. Th. Nuy. B^~ En verder in alle voor naamste plaatsen. "W Adressen worden gaarne opge geven. Geïllustreerde Prijscourant op aanvraag te bekomen. THEE - E. BR AIVDSM A. SEYFFARDT BOEKHANDEL ? DflMRflK99 Telephoön 5341 SPRAAKKUNSTEN WOORDENBOEKEN r&L & ©^: I: W. A. SPOOR ir., Fabrikant, Culemborg. en Behangers. SINGEL büde Paleisstraat 259, Amsterdam. heet* M»AJfËJRAtt S». Telephoön Ho, 4646. RESTAURANT cl-devant VA3? B.»E» PUI,, 18 flmatt, La ftaye. I-PRE MIERE MAISON DE LA HOLLAND E. -+ ?~ S -A. N 8 OHGHE^THF, PHILIPPONA K TELAA , JFournisseur de la fout', Iditlvt'i'stt'tutt i(AG, iinsltTtliiiti. GRANDE SPECIALITÉPOUR Trousseaux & Layettes. Sur detnande envoi franco de Devis et de modules. Téléphone N o. 593D. tf W Miss BRO JKES' billijk en gezellig Pension, aan " l? te bevelen voor Holliiiulers voor korter of langer (W.HAJIPSTKAÜ.) verblijf'. Gezonde hoging, Lavvntennis tn tiillard. Eng. conversatie. Tevens gel. tot op). L. A Eng., door Leerares M. O. Fr. Br. 92 Fordwych Koad, W. Hampstead. Speciaal adres voor KOFFERS en TAXSSOH w. JANSEN, Uamsfrasit l», ahtont en Rena». Fabriek t Spuistraat 9ÊO. Begrafenis-Onderneming Prinsengracht 837. Telephoön No. 906. Chocolade Magazijn KUIJK. Galerij 32-33 , . f LUXE-BROODBAKKERIJ Henri J. Carels voorheen PAUL C. KAISER. Hoogte Kadijk, Tolefoon 6623 (na O nor 'g aronda UM^ leveren NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis-Yereeniging TE AMSTERDAM. Administrateur: N. (SAX Jr., adres P. O. Ho*ft»*r. Telephoön No. 941. De Raad van Butmtri A W. VAN EEGHEN Jr, l Ia. DA COSTA, Oixfebpwnfe. Engelsche en Belgische Anthraciet Vraagt Prijscourant LUXE-PAPIER - NOMGR4M STEMPELEN. CEBR.SIMONS KAI/VEKSTRAAT 124. EG 34. DEBONT&LEIüTENs SPORT PASTILLES. Dorststillend. DE VROUW EN HAAR HUIS. GEÏLLUSTREERD MAANDSCHRIFT. ONDER REDACTIE VAN HIP. DE MS Jr. Prijs per geheelen jaargang f4 50. Dit geïllustreerde Maandblad behandelt: Kunst en Kleediug (Reformkleediug), Huis eii Hof, Sfoeder eii Kind, Hygiène en Sport. Tal van bevoegde medewerkers hebben hunne medewerking toegezegd. Een groot aantal platen versiereu den tekst. vctn "V -A.3SST