No. 1600 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Rueter. Rustig bezig zijn. vrijer hand werkt, in het bijzonder bij de voorstelling van kin deren in bezig-zijn, vallen er werkelijk aanlokkelijke schil derskwaliteiten te erkennen. Daarin is een beschaafde kleurzin, met een zeer soigneuze, soms ge distingeerde keuring der waarde van een mooi violet, een neu traal geel, de kleurnoot van een blauw lintje gehecht op zacht golvend blond haar dat fraai ge schilderd is; daar bij een wél verzorgde, vlotte en gevoelige manier van schilde ren, alle zeker waar deerbare eigenschap pen, die deze produc ten van een bekoorlijk genre,ganscheiy k aan bevelenswaardige ' schilderijtjesdoenzijn. Voor de ontwikke ling van deze eigen schappen werkt de inspanning bij het portret stremmend. De vloeiende toets wordt afgemeten, de mildheid der kleurenaanduiding spaar zaam bij de bezwaren de opgaaf der onbe twistbare gelijkenis, die den arbeid voort durend in zorgwekkenden staat doet verkeeren. De aangestrengde oplettendheid van de bij «ouderlijk heden in een gelaat, leidt dan soms tot kwijnende detailverwerking, die de kleuren flets, de teekening versteven, soms slap doet zijn. Hiermede zij echter de verdienste vau Kueter's portretwerk niet onderschat; maar aangeduid waarin het nog aanvulling behoeft van eigf nschappen die hij elders in zijn werk ontwikkelt. Het moet ook wezen, als het andere een verkwikking van het oog. De deugdzaamheid in dit werk ie, nog te veel die van grauwe gelijkmatigheid in het scrupuleuse trachten nïar fonteloosheid. De kortzichtigheid op het rangschikken en pamenstellen verhindert het henenzien naar het geheel. Het ware ook wel raadzaam geweest, als Rueter het aantal zijner expositie wat be perkt had. De indruk van eentoonigheid die zijn werk nu wat maakt, was ian mi ader geweest en de dunk over zijn brave, aannaerkenswaardige hoedanigheden had sterker zich gevestigd. Deze algemeene opmerkingen en appreciatie'^ gelden zoow» l zijn schilderijen als zijn litho's. In het achterzaaltje kan nog onder de aan dacht worden gebracht een wat de factuur betreft krachtig geconstrueerde en van kleur rijk doorvoede schilderstudie door Rastert. Bovendien een nevelig landschap met herder, zeer intensief van expressie, door Jozef Israëls. W. STKEXHOFF. Georu Rneter bij van Gooji, Een tentoonstelling van schilderyen, teekeningen en litho's, nagenoeg alle ponretten «n typen. Deze kunstuiting in haar geheel is achtbaar eo sympathiek. Het werk ver toont de rechtzinnige inspanning, de zorg zame, gewetensvolle bedrijvigheid van een talent dat niet groot, toch boven het mid delmatige uitsteekt. Een temperament, dat door zijn gematigdheid het voordeel heeft eerder het evenwicht in daad te kunnen vinden. Dank zij de volharding in gelijkmoedig jj veren, ernstig studeeren en sy.-tematisch oefenen, heeft deze schilder zich een passende methode gevonden tot realiseering van zijn gaven. De vrucht daarvan is een bescheiden maar onvervalschte kunstsoort Rueter is «en schilder van klaarblijkelijke verdiensten. Ik geloof verder, dat deze portretten over 't algemeen welgelijkecd zijn, een omstan digheid te meer (die hier niet kon uitblijven) om hem bij ons ah portretschilder tot de noemenswaardigen te rekenen. Ii overeenstemming met genoemde zede lijke eigenschappen, is de opvatting over het wezen en de taak van portretschilderen. De af te beelden personen zijn niet gesteld onder de kunstmatige atelierbel:chting, maar in het gedempte kamerlicht, wat de behan deling van dit moeilijk onderwerp aanmer kelijk verzwaart maar ook verruimt. En in d<t gelijkmatig licht gesteld, beijvert hij zich voor een zorgvuldige teekening, verant woording der alom naspeuroare vormen, voor een juiste waar debepaling der kleurtinten in hun stille verhoudingen Onder deze conditie's kan de kunst van portretschilderen winnen aan beginselvastheid, zich vrij warend van picturale uitspattingen. In het algemeen zullen wel intelligentie en be toonde (impressionniitische) schilderslust de eerste voor waarden zijn voor de levensvatbaarheid en verjongde krachtont wikkeling der toe komstige kunstwijze (kennelijk reeds in liet werk vanVerster) en in het bijzonder t )t het beelden der gelijkenis. Dat in het portretwerk van Rueter, r og te veel momenten van ver moeidheid of pijnlyke doorvoering zich openbaren, is haast «en reden om de appreciatie van zy'n streven te wettigen. Want, waar hij met Rueter poHret yan Dr H de , ang De tentoonstelling R'ieter blijft geopend tot 6 Maart. imiiiiiiiMitiiiiiiiiintiii IMIIIII J. H. Weissenbruch- Aan het water. Belangrijk min Weisstibrncli's door C. F. Roos & Co. Volgende week Zaterdag, Zondag en Maan dag zullen de kykdagen zijn van een veiling moderne kunst, waarbij een zestigtal teekeningen (aquarellen) van Weissenbruch een buitengewone attractie uitmaken. Deze col lectie is zoo verscheiden van soort en kostelyk van gehalte, dat de algemeene aan dacht er op dient gevestigd te worden, als gold het een zeldzame tentoonstelling. Een ijlingscbe oogenschouw, die mij ervan gegund werd, deed reeds opmerken dat het totaal nitt een samenraapsel is te noemen van wat er na keuze en keuring nog als oeuvre posthume" werd verhandelbaar bevonden. Behoudens enkele uitzonderingen, was die lange rij werken in verscheidenheid van schetsen, pochade's, doorwrochte of stulieuze teekekeningen, als een stoet van telkens wis selend verrassende verschijningen, waarbij het oog vergeet zich te vermoeien. En een maal afgezien, 'welde van zelf de wensch, dat er toch raad mocht gesc'aaft worden, om het grootste deel bijeen te houden tot vestiging van een blijvend getuigenis dezer machtige, onopgesmukte kunstuiting uit de 19e eeuw. Onze eerbiedwaardige nationale trots moest zied meer gaan voeden in het erkennen van waardige opvolgers uit het heden van de roemrijke voorzaten. Of moet een particulier daartoe altijd het initiatief nemen? Jat gaat wel wat lijken op officiëele klaplooperij! Als bij de kunst van Vincent van Gogh, is ook bij Weissenbruch een veelvuldige vertegen woordiging bijna een noodzakelijkheid om tot besef te komen van zijn eigenaardige grootheid. De gretigheid tot ontboezemen van een uiterst bewegelijke sensitieve natuur, is het karaktermerk van dit oeuvre, en de onomwonden zeggingswijze doet achter deze kunstenaars-persoonlijkheid ontdekken het wezen van een daadmachtigen, kinderlijk geesldriftigen mensch. Maris moet Weissenbruch genoemd hebben een ruwen diamant. Maar die kwalificatie ruw moet hier dan opgenomen worden in den zin van onkunstmatig de diamant die den adel van zijn wezen doet uitstralen in zijn primitieve gedaante waar de imitatie-edelsteen eerst door slijping hem in flonkervermogen nabij kan schijnen. Deze collectie verschaft een vrij aardig overzicht der stadia, waardoor Weisseabruch gekomen is tot zijn volle ontwikkeling. We zien er hem in den aanvang met een kunststreven uit den tijdgeest van Schelfüout; water verf Kunst met een trant van uitbee ding, een opvatting van het landelijke, een waarneming van het eigenaardige aller din gen daarbuiten, die huiselijk van zin, toctt van een bekorende geinoedelijkhe d is. Fin de jour d'hiver" hier gereproduceerd, geeft daarvan een mooi specimen. Iets later mer ken we een verheffing van gezindheid, een zelfstandiger verdieping ook, bij aandachtige opmerking, tegelijk met een verfijning van uitings wij ze. In pittige aanduiding en scher per accentuatie der vormen doet hij dan soms aan Jongkind denken. Weer later wordt hij romantischer gezind, strevend naar grootsche werking van een landschaptafereel by avond, vooral met molens, die gerezen uit de duisternissen der avondlanden, als zwarte schimmen staan tegen lichtvlammen van een zonsonderganglucht. De giootschheid m zoo'n werk der groene jaren, is zeker nog wel te veel aangemeten met groot gehouden, donker gesausde partijen en pakkende tegenstellingen, hoewel niet ijdel van strekking; maar veel ontzaggelijker van werking, en met soberder midde.en be reikt, is een teekeningeije uit rijpe jaren. waarin over de toonige landen op den voor grond, in het verschiet een strookje zee een krijtende lichtnoot vormt, doch wonderlijk harmonieus in het geheel, een plotse iichtverschijning onder een neerstortenden zwaren wolk. Ook wel merken we in dat vroege werk soms iets van het episch karakter uit Bilders landschapverbeelding, met de, hoewel conventionneele, toch krachtige expressie van wijdsche lichtruimten. Maar bijzondere opmerking verdient No. l N4: In Kennemerlan-l met een vastheid van bouw, iets universeels in dit afgesloten landschapsgeval van uit de hoogte ge/.ien, dat bij machte is een gezicht in vogelvlucht over open velden en geaccidenteerde terreinen van Ruisdael in herinnering te roepen. (In een teekening, jaren en jaren nadien, is het zelfde geval EU verwerkt tot zoo gansch andere verschijning. N o. 2). Met deze teekening nullen we in het werk van Weissenbruch zijn omsteeds 1868, het jaar waarin hij het ietwat porceleinachtige stuk : nan de Ge.es'brug in het Rijksmuseum schilderde. Nadien is hij tot volle uitzetting geraakt van zijn vermogens, maar vóór hij zijne zoo strikt persoonlijke visie's van het hollandsche land?chap in de meest globale vormdui iing van de hoofdverhoU'iingen voiuit kennelijk maakte heeft hij in zoo menige studieus opgevatte en met groofe veerkracht doorwrochte teekeningen blijk gegeven te beschikken over de essentieele hoedanighe den van een zeer begaafd, in de praktijk grondig onderlegd schilder. Er zijn hier meerdere teekeningen, etudie's naar de natuur, gewoon weg van begroeide duingronden, boomen en struikgewas, buurtjes enz. die, klaar en nadrukkelijk van beeldingswijze, volkomen overtuigend zijn voor de technische meesterschap in Weissenbruch's kunst, ervan de positieve kwa liteiten onmiskenbaar voor het oog stellen. Met zulke proeven van aan gehouden kracht bij op het reële aandachts vollen arbeid, weet 'men wel dat deze zoo overvloe dige productie wat meer is dan een reeks kort stondige , be vliegingen van een nervense natuurl Maar daar zijn er ook veel andere, die in veel vuldige schakeeringen de diepere neigingen, den visionnairen kant van deze nuchter-grootsche kunstuiting doen naschou wen. En steeds bleef ongerept de aesthetische gezindheid van dit expansieve tempera ment, bij de stoutste bewegingen, de fijnste bevingen, de teederste doelingen. De naïviteit was wel ruimer dan eenig ander, het erfdeel van Weissenbruab; een mensch die onder toomeloozen drang van ontroeringen en in stage voortvarendheid van daad, zijn eigen kracht n et soheen te kennen, althans die nooit aanwendde met berekening van de u twerking op de buiten wereld. De waterverf was het aan zijn kunst wijze rioh dankbaarst aanpassend procédé; zijn aquarellen zijn schilderijen,?zijn schil derijen echter wel eens te veel aquarellen. En mocht dan worden ingezien, dat in som mige der laatste werken vooral, de constructie J. H. Weissenbruch. De dorpskerk. soms aan gebondenheid te kort schiet, wat te vl ttend voor lijnecstel, dan blijft toch altijd in de onvolledige uitzegging hetindrukwekkende van een gioot, ongedwongen ge baar, maar vooral de aantrekkelijkheid van den onversierden vorm waarin de gezichtsverrukking van een mensch tot gedaante kwam. De kunst van Weissenbruch is er een om lief te hebben bovenal. W. STEENJIOFF. De veiling wordt gehouden in de militie zaal, Singe 432. J. H. Weissenbruch. Winteravond. i on ?orta Voren l uil od IdluU De horl'elijkheid zou eigenlijk gebieden, d< t men den naam der Japansche actrice, die in Londen en Parijs zulk een schitterend succes behaalde, vóór dien van haar echt genoot neerschreef, doch er is reden te over om dit niet te doen. De Japansche etiquette verbiedt aan mannen en vrouwen gezamenlijk te spelen, en zoo is in het vaderland Sada Yacco niets meer dan de trouwe gade en bevoorrechte leerling van Kawakami. Daar enboven is Kavvakami de erkende leider van de >>><// 4- school, die de eindeloos lange Japansche spelen heeft bekort en heeft ge nietbaar gemaakt voor een publiek met Kuropeeschen smaak. In Japan geldt hij voor een hevig revolutionair artiest. Maar te Parijs heeft vooral zijn vrouw op de tentoonstelling van 1900 de schare verrukt, en in Europa geldt Kawakami in do eerste plaats als de regisseur van de troep en als de man van een Japansche Duse. Kawakami, deel nemende aan de beweging S<W* /? »S7i///« (studen ten theat her i bestudeerde (1S9H) in Parijs het schouwburgwezen en opende vervolgens te Tokio in 1896 eem gemoderniseerd theater, waar de onder werpen der spelen actualiteiten zouden zijn, zooals b.v. de oorlog met China. 7oo oauw de nieuwigheid eraf was, gingen de zaken slecht. Men toog naar San-Francisco, doch ook daar was het lot de troep ongunstig-. De. Amerikanen begrejen hen niet, .de Japaneezen namen aanstoot en verzochten hen been te gaan. Op zijn zwerftochten door Amerika schreef Kawakami een brief aan den grooten Kngelschen acteur en regisseur Sir llenry Irving, die hem aan moedigde naar Londen te komen. Na veel moeite en geldelijke zorgen slaagde men daar, doch vooral begon het succes later, te Parijs. Intusschen weer in Japan terug gekeerd, werd de troep daar over het algemeen goed ontvangen, doch door de orthodoxen gesmaad. Wellra toog ze weer naar Europa, en komt thans voor de derde keer. Zij k «vamen met nieuwe stukken. Kesa," en de Geisha en de Kidder,"die zooveel opgang hadden gemaakt te Parijs, vooral door het spel van Sada Vacco, begon nen voor deze Japansche tragëdienne de beJ. H. Weissenbruch. In Kennemerland.