D E A M S T E R D A M M E R WEEKBLAD V O O R N E D E R L A N D. No. 1602 DAMEjS. Töor yatoniitrwijs. .In de verschillende dagbladen heeft reeds het bericht gestaan, 'dat er een examen is afgenomen door de Vereeniging van Hoofden van Industriescholen. Zij, die dit diploma verwierven, verkregen daardoor namens ge noemde vereeniging de bevoegdheid om zich leerares in het costuumnaaien te noemen en hét is voor den allereersten keer, dat dit diploma is uitgereikt. Wie tot heden aan de meisjes-vakscholen of daarbuiten les geeft in het vak costuumnaaien, heeft of slechts een diploma van de een of andere school, of alleen vaardigheden in en door de pratttijk verworden. Tot nu toe bestond er in ons land geen centrale commissie, uit deskundigen samengesteld, die na een onderzoek, loopende oyer practisehe en theoretische kennis, aan candidaten een acte van bevoegdheid om les tégeven in het costuumvak uitreikte. .Het betreft dus hier inderdaad een geheel nieuw examen. j Ban beschouwing, die o ver dit examen iets vertellen wil, moet dus in'dè' eérstifplaatg^ die vraag beantwoorden of de instelling er \ran kerkelijk noodzakelijk was ea i», en of. in dduan tijd, waarin gestreden wordt tegen &et geëxamineer zonder einde, met al de dressunr en africhting er aan verbonden, het. niet te betreuren is, dat het aantal examens er weer met een vermeerderd is. '.? Hierop kan geantwoord wor len, dat examens op zichzelf genomen geen kwaad zyn, of be hoeven te wezen. Het is een zeer goed iets, dat bij iemand, die in zeker rak moet of WÜwerkzaam zijn. er een onderzoek inge steld wordt naar den aard en de hoeveelheid van de kennis en zeker geldt dit ten opzichte van hen, die les willen geven. De strijd tegen de examens gaat te?en hun ontaarding, tégen het examineeren om het examineeren, tégen een onderzoek, dat allerlei spitsvondig heden en schoolscbe kennis noodzakelijk acht en voornamelijk naar wyaheid vraagt, die elk oogenblik weer in de handboeken teruz gevonden kan .worden. ' Een nieuw examen moet alleen veroor deeld worden, als het zich zou bewegen in de richting van de. dressuur en de schoolschheid , «n niet gevorderd zou worden doordepraktgk des Isveas. .???*'? t Aan de:e beide punten moet het dus ge toetst worden. Zij, die het instelden, zijn de directrices der Meisjes-Ii dustriescholen en dus in de eerste plaats diegenen, 'welke erover oordeelen kun nen of he= costuumvak andere leerkrachten nog gebruiken kan, dan degenen, welke nu zonder eenige be/oegdheid dan die van het diploma eener school, of de praetjjk, in het vak lesgeven. Het spreekt vanzelf, dat er onder de leeraressen, welke nu «verkza-un zijn, uitnemende krachten zijn, zoowel wat practisehe als wat paedaegogische bekwaamheid betreft. ;Maar er zijn er ook en er verlangen het vooral te worden jonge vrouwen, wien alle degelijke opleiding en de noodige beschaving ontbreekt. Bovendien wordt voor byna alle andere vakken, aan de Industrischo'.en onderwezen, een acte van bevoegdheid, uitgereikt door een centrale commissie, vereischt. Zij, die aan die scholen les geven in nuttige en fraaie handwerken, in teekenen en boekhouden, in vreemde talen en de vakken van het lager en meer uitgebreid lager onderwijs, zijn allen in het bezit van een acte, door deskundigen gecontroleerd. Het is tfiïs niet "iets vreemds om ook voor het costume?ak een acte als leerares verkrijg baar te stellen. Men behoeft slechts op een Industrieschool rond te kijken om tot de ervaring te komen, dat het als elk ander vak. een methodische opklimming der moeiehjkheden vraagt, grondige vakkennis en paedagogische opa ;hiktheid. Niet iedereen, die flink en vaardig naald en schaar hanteeren kan, is in staat haar kennis aan anderen mede te deelen, en ook niet iedereen, die den tact heeft om met leerlingen om te gaan, beschikt over de noodige kennis en den beschaafden smaak om een japon te leeren maken, want hst costumevak is niet het eerste het beste. Als het goed onderwezen wordt, kan ' er veredelend op den smaak gewerkt worden. Men behoeft slechts op straat het gewone puöliek te zien om tot de overtuiging te komen hoe er nog gezondigd wordt tegen sierlijkheid in Ijjn en kleur, hos ook de wetten der hijgiène en van het gezonde verstand overtreden worden. Een examen, dat op dit alles invlo.d gaat uitoefenen door het peil der leerareas^n te doen rijzen, is een goed iets. Het moest wel in dezen tijd nood sa kelij k worden, omdat het meisjewakonderwijs al meer en meer groeit en daardoor dus al meer en' tnger Vom ' rejeli,ng'*en organisatie vraagt. , ; .' De levenspraktyt wilde dus het examen, gelijk hierboven uiteengezet werd. Rest nu het onderzoek of er achoolsche dressuur zou verlangd worden. Daarover is nog niet veel te zeggen, omdat het examen voor den eersten keer pas afgenomen werd. De toekomst zal :pas kunnen bewijzen of men met inzicht er voortdurend naar za. streven om de klippen te omzeilen, waarop examinatoren nu nog zoo dikwijls het ge zonde verstand laten stranden. Er is in elk g aval in het programma ern stig naar gestreefd om het examen zoo te doen zijn, dat het een werkelijk onderzoek naar bekwaamheid en beschaving waarborgde. Het is afgenomen door directrices en leeraressen aan Industrie- en daarmee gelijk staande vakscholen en door een paar hoofden van groote ateliers in den Haag en Rotterdam. Zij, die examineerden, waren dus gerechtigd het te doen door den aard van hun werkkring. Het onderzoek heeft voorts zes volle dagen geduurd, den dag berekend naar den duur van den werktijd opu.een atelier. Daarmea werd zooveel mogelijk de tictor der zenuw achtigheid buiten gesloten, wel se op een examen, waar een kjrte tijd over het wel en wee der caniidaten beschikt, aan som migen zulke parten spelen kan. Rustig is er daardoor gewerkt kunnen worden. Het ligt natuurlij s buiten den aard van deze beschouwing om de resultaten van dit eerste examen te bespreken. Dat is het werk der examencommissie, die in haar berede neerd verslag uiteen zetten zal waarin de meeste candidaten te kort schoten, waarom er slechts aan zoo weinigen het verlangde diploma gegeven kon worden, tot welke opmerkingen in het algemeen het werk der geslaagden en dat der afgewezenen aanlei ding gaf. Hier kan er slechts o i gewezen worden, dat het programma bekwaamheid vroeg zoo wel in het eigenlijke vak, als in al dat andere, wat er mee in verband staat. De goede costuum-leerares moet oog hebben voor lijn en kleur Daarom werd er van haar niet alleen verlangd, dat zij allerlei werkstukken, op haar vak betrekking heb bende, maken kon, maar ook heeft zij op di\ examen proeven van teeken vaardigheid moeten afleggen. By een opgegeven mantel moest een verslering volgens opgegeven motief gemaakt worden. Een der leden der examencommissie fungeerde enkele' minuten 'als model. Haar japon moest bekeken worden en daarna' uit het hoofd geteekend. Dit alles stelde het onderzoek in naar de vakkennis, naar de goede naaister, De leerares en haar beschaving werden weer aan andere kennis getoetst. Hiar paedaegogische geschiktheid werd gepeild door een proeve van bekwaamheid in de wijze waarop zij in haar eigen vak les zou geven, door vragen, waarin onderzocht werd of zij nagedacht had over opvoedkundige moeielijkheden. Zij moest iets van rekenen kennen, omdat zij onophoudelijk met allerlei berekeningen in haar vak te maken heeft, iets van boek houden, omdat zij in de praktijk voor de administratie van een atelier zal kunnen komen te staan. Haar sverd gevraagd iets van de geschiedenis van het costuum, maar ook kennis van het menschelijk lichaam om voor haar leerlingen en zich zelve te kunnen weten het verband tusschen kleeding ,en gezondheid. Er werd eveneens van haar gevergd, dat zij het voornaamste kende uit de arbeidswet geving om in eigen atelier of leerlokaal al datgene te doen en te lat^n, wat arbeide- en veiligheidswet aan de ateliers voorschrijven. Iets van aardrijkskunde werd er gevraagd, opdat zij o.a. weten zal welke steden en landen de stoffen voortbrengen, die zij, dage lijks verwerkt en ook telkens bestellen moet. Ook verlangt het programma, dat zij iets weten zal van de wij se waarop de stoffen ontstaan, waaruit zij de japonnen leert maken, eenige elementaire kennis van spinnen en weven, den aard der verwerkte vereis, ook in verband met de huid werking. En daar niemand beschaafd is te noemen die niet schriftelijk zijn gedachten op behoor lijke wy'ze uitdrukken kan, moest de can didaten ook een paar brieven schrijven, op haar vak betrekking hebbende, opdat er gecontroleerd LOU kunnen worden of haar woordsnkeus en taalvormen de critiek door staan konden. Uit dit alles blijkt, dat er in de eerste plaats een onderzoek is ingesteld naar gron dige vakkennis en in de tweede naar al datgeen, wat er voor de leerares mee in ver band staat. In dat opzicht is het het eerste examen van dien aard in ons land, omdat het het eerste is, dat er naar streefde ds vakkennis vast te stellen.der candidaten, maar ook de mate van algemeene ontwikkeling, al spreekt het vanzelf, dat voor dit laatst e niet te hooge eischen gesteld werden. * * * Ter wille van de volledigheid, om hun, die deze beschouwing volgen, een indruk te geven van het geheele examen, zij er nog even ge wezen op al de eigenaardige moeielyfeheden, welke zij, die het regelden, te overwinnen hadden. Er moast een groote, goed verlichte zaal in den Haag gevonden worden, voor een heele week beschikbaar, van 's morgens tot 's avonds. Niet alleen diende er vooruit gezorgd te worden voor allerlei opgaven voor teekenen, j ipon versiering, sommen, admini stratie van een atelier enz. enz., maar al die candidaten er waren er een twintigtal moesten allerlei stoffen hebben ter verwer king en allerlei materialen, als naaimachines, hoeken, haken enz. De gelegenheid diende er te wezen om straks, als bijv. het bovenstuk van een mantel klaar was, zorgvuldig te kunnen persen en strijken. En de naaister heeft ook o. a. een mannequin of costuum-bmtenoodigom haar werk te kunnen hanteeren. Voor elk der can didaten moest er een zgn. Doch zonder levend pasmateriaal kan er evenmin een japon gemaakt worden. Er dienden dus jonge meisjes te wezen, op wie de maat genomen en het geknipte werd ge past onder het toezicht van deskundige oogen, die het juiste en sierlijke van de coupe, het goede corrigeeren en het smaakvolle pasklaar afwerken nagingen. De inrichting van dit examen heeft dan ook heel veel hoofdbreken gekost, niet alleen om het programma vast te stellen, vrucht van lange o /er weging en bespreking met verschil lende deskundigen, maar ook om te zorgen, dat het examenlokaal ingericht was n ale een rustige werkgelegenheid, n als een tijdelijk atelier, waarin depseudo-japonbestelstersniet mochten of konden ontbreken. Dit alles overdenkende, kan men slechts tot de gevolgtrekking komen, dat er door de be trokken vereeniging een goed werk is ver richt, hetwelk breekt met een examenstelsel, waarbij alleen gelet wordt op de eigenlijke vakkennis, zooals dit bijv. nog bij het lager dATUURVÏOLLEN ONDERGOEDEREN VAN JANSEN&TILANUS FRIEZENVEEN. ?zijn verkrijgbaar: te Arnhem bij S» de Lieme; Mannfactonrhandel voorheen J. Bunker ; Assen, A., van der Xaan; Apeldoorn, W. F. Meijer; Alkmaar, Inhulsen & Hoyer; '«-Bosch, E. Schmeink, H. C. Moerkerk; Breda, H. van Besouw ; Baarn, G. M. C. Smit; Deventer, T. M. Wilmink, H. & L. Elfrink ; Enschedé, Wed. D. J. Blom & Zn.; Groningen, B. Burmann, J. W. Hommes; Haarlem, F. Buhning, Abr. Meijer ; Hengelo, H. H. Bonke; Hilversum, A. Vlaanderen. En verder in alle voor naamste plaatsen. "1SS3 Adressen worden gaarne opge geven. Geïllustreerde Prijscourant op aanviaag te bekomen. THEE - E. BRAIVDSM A. SEYFFARDT fc BOEKHANDEL /DAIYIRAK99 Telephoon534l ATLASSEN Chocolade Magazp KI IJK. MöFÜ32-33 , , LUXE-PAPIER. ? MONOGRAM STEMPELEN. ? CEBR.SIMONS KALVERSTRAAT 134. 34. Spoor's Mosterd W. A. SPOOR Jr, Fabrikant, Culembora [Begrafenis-Onderneming Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. en Behanger*. 8ISGEL bti de Palelsstraat 259, Amsterdam. OAMItAK 90. Telephoon No. 4646, Verschenen: De Dochter, DOOR TOP Ni AEFF. Prijs ingenaaid ? 14..ïO ; keurig gebonden ? .9O. Ik houd van dit boek. Het heeft mij, bij 't lezen en overlezen, nooit heftig, maar ernstig en zacht ontroerd en mij aldoor bekoord door het schijnbaar leak-luchtige, toch conscientieuse, het eerlijke, echte, het nergens eenigazins sentimenteele of vrouwelijk weeke, 't wel vrouwelijk teere, gedistingeerde, het ladylike" van geest en gevoel, en van schrijftrant en taal ook. Als de veerende tred van eene slanke vrouw is haar stijl in De Dochter'. HERMAN ROBBERS. Dat is nu pas eens 'n boek, waar men wat aan heeft. Klaagden we ds vorige maand op deze plaats over het vele Kleinwerk" in onze letterkundige kunst en over het geirek aan flinke romans, aan werk van eenigan omvang en beteekenis?we wisten op 't oogenblik, dat wij dit schreven, niet, dat er al een roman voor ous onder we;* waa, die brengen zou, waarnaar we zoo vurig verlangden. En dien roman heeft Top Naeff ons nu gebracht. We kunnen dit boek vpn onze jonge talentvolle schrijfster niet beter karakteriseeren din het een brok knap, ferm gedegen werk te noemen. FRANS NETSCIIER. In De Dochter" heeft Top Xaeff getoond, dat zij zichzelf geen geringe eischen stelt en tevens zich in staat voelt aan die eischen te voldoen. W. G. VAN Ne uu u YS. De Dochter" is een goed en mooi boek. Zelden behoud ik uit een roman zulk een krachtige herinnering aan inensehen, aan ge sprekken, aan kamers, als die, welke thans in mijn geheugen is ge grift en wel niet spoedig slijten zal. De Amsterdammer Weekblad. Uitgave van VAN HOLKEMA. & WAEENDORF, Amsterdam. PHILIPPONA KETELAAR, Fournitseur de la Cour, Malverstraat ICC, Amsterdam. GRANDE SPECIALITÉPOUR Trousseaux & Layettes. Sur demande envoi franco de Devis et de modèles. Téléphone No. 6939. ZONDER GENEESKUNDIG ONDERZOEK AMSTERDAM, Keizersgracht 790. TELEFOON No. 7378. E. O. L. Z. O." IS DE MAATSCHAPPIJ VAN OE VERZEKERDEN. ZIJ GEEFT HAREN VERZEKERDEN RECHTEN, ZOOALS GEEN ENKELE LEVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJ. HARE VERZEKERDEN HEBBEN ZELF HET MEESTE BELANG BIJ DEN BLOEI VAN DE E. O. L. Z. O." QE«3T geneeskundig onderzoek. Beperkte garantietijd . ?. . ?. . ?. . ?. . ?. . ?. . ?. . ?. . ?. Lage premiën. ONDERLINGE Maatschappij. ===== Vraagt inlichtingen. firma. G. W. VON SCHMIT & ZOON, HAARLEM, AMSTERDAM, Groote Hontstraat l 6. Kalverstraat 167. Kousen en Hygiënische Onderkleeding. jaeger Lahmann Rameh Merk Z Crêpe de Santée.a. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP Begrafenis-Vereenigiag TB AMSTERDAM. Administrateur: ». SAX Jr., adre» P. O. Ho*ftotr. SS. Telephoon No. 941. De Raad ten Bettuetr: A W. VAN EEÖHEN Jr Is. DA COSTA, Qtdtltftt adres voor KOFFERS en W. JA3TSE1T, llamstraat 1O, Fabriek t Spuistraat 9IO. is COGNAC J1ENNESSY. IjevensveraekeringMaatschappij zeer aanbevolen Meisjes-Pension Hannover voor binnen- en buitenland. Onderricht in wetenschap, talen en huishouding etc. volgens ver zoek. Heerl. woudr. streek. Prosp. enrev. geeft het hoofd FEIEDA KAUFMANN. DÉBÖNT&LEIüTENs SPORTPASTILLES. Dorststillend. Kapitaal: EEN H1LLIOEN CtULDEH (rolteekend). Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten op b^Jmonder gmM «tlge vermekeringBVO<»rwa*rde» en tegen zeer billijk* RESTAURAITT ci-devant TAlf DER PIJL., MS f laat*, Xia ttaye. t-PREMIÈRE MAISON DE L A HOLLAND E. -* ???. S.A.NS OBCHESTBE. -?~ De SWAN" Vulpenhouder geschikt voor ELKE HAND, is wereldberoemd als DE BESTE (Verkleinde afbeelding.) Prijs vanaf ? 6.3O. Wacht u v o <rr namaak! SWAN" PEN ALBUM op aanvrage gratis. Verkrijgbaar bij alle soliede handelaren in schryfbehoeften. Hoof d-Agenten: GE BE. POLAK, YLISSINGEN. Geldersche DE HAMERMOLEN". ' P. M. N. PEELLEE, UGCHELEN bij APELDOORN. Goede referentiën Billijk tarief. LUXE-BROODBAKKERIJ Henri J. Carels voorheen PAUL C. KAISER.