De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1908 15 maart pagina 8

15 maart 1908 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

8DE AMSTERDAM M KU W K K K BLAD VOOR N E D K K L A N D. Ho. 1603 stilleven een glasea Jcnraf of een geslepen glas. In No. 26, Zwemmende eenden, hebben die kwaliteiten een uiterste volkomenheid bereikt; het is een werk K>» ijjp, dat d» kleuren er in damping sUaa ran licht. Zalke schilderproeven zjjn onveigankeljjke mennmenten v«n de knntft, die reeds bjjn» haar verleden heeft, Van Monnickendan 17 schilderijen, 't Is waar, het werk van dezen nog jongen schilder heeft niet te miskennen Kwaliteiten. Ik heb reeds jaren geleden er op gewezen, meenende dat juist hier een zoogenaamd opbouwende critiek, (o, dikwijls ten onpas aangebrachte term) moest betracht worden. Er zy'n eigenschappen die onder de Hollandsche schilders vrij vreemd zijn, van compositiegeest, dramatische klenrenzin, groot samen vatten der vormen; de keus der eveneens b ons ongewone schilderij-sujetten, is daaruit natuurlijk voortgekomen. Daarnaast in de uit voerende hand een kracht, maar jammer, een kracht die zich gaarne betoont in bij ons weer even zeldzame geweldenarij van teeken? methoden en schilderwijzen. De uitkomst van dit onbekookte krachtbetoon heeft daar om nog maar een zeer twijfelachtige duurlame waarde. Er is absoluut gemis aan zelfkeuring en erger, er is manierisme. En dat is jammer bij een schilder van talent als dezen. Het werk is in veel oppervlakkig van uit drukking, leeg aan meening, van kleur opgedrongen weelderig, en dikwijls rauw. Dit zqn meeningen, die met bewijsredenen omkleed zouden moeten worden bij nadere ontleding der eigenaardigheden in de schilderijen zelf, een voor een. Ruimte ontbreekt hier daartoe. Maar zie het schilderijl je uit 1899; is daarnaast een waarachtige uitgroei van wat daar belo vend in wac, in het tegenwoordig werk te bemerken? De vooruitgang bestaat voorna melijk in vermeerderde ervaring van techniekexperimenten; zie vooral het landschap met de koeien. Ook het opgetooide zelfportret en de kop van Salome geven aanleiding tot voor den geestelijken inhoud van dit werk on gunstige conclusie'». In het voorzaaltje tentoonstelling van eenige schilderyen door E. van der Ven. Het werk van dezen landschapechilder ia belangstelling waard zonder evenwel nog zeer belangrijk te lijn. Maar het kan winnen aan belangrijkheid, b|j dit kennelijk volhardende eerlijke streven dat echter wat bemoeielijkt wordt door zwaartillendheid. 't Tegenovergestelde van Monikickendaml Van der Ven schildert gezicht en uit de buurt van Laren en een voorliefde toont zich daarbij tot het diffuze licht van een troebele atmosfeer, die alle kleuren van buiten neutraliseert, vergadert in een gamma met den dporloopenden toon van grijs. Onder deie demping van licht wint de kleur aan tast baarheid; alles schijnt reëeler en dichter onder het oog gebracht. Van der Ven's verdienste ia gelegen in het grondig omwerken van dien toonaard, strevend naar vastheid en rijpheid van kleur. Maar te langwijlig ver toeft hij dan wel bij de kleurwaarde van iedere bjjzonderlijkheid, in strak-turende observatie, een gewoon verschijnsel van zooveel recht.> meende maar zwaar op de handsche inspan ning. Een water ia niet meer een vloeiend maar een roerloos glazig spiegelvlak; de bladervolte van een hoornpartij is een aan vorm arme, en aan kleur te doode opgepropte groene massa. Als van der Ven tot gelijke uitvoerigheid kan geraken in een voordracht die niet nazegt maar uitzegt zijn bedoeling, kan hij zeker nog degelijk en waar deerbaar werk maken. Een zijner pittigste werken reken ik een brok van een boerderij met een haag en eenige boomen ter zijde. Ik kan verder niet inzien, dat zijn bloem stukken boven zyn landschappen een bijzon dere vermelding verdienen. Het beste is zijn stilleven. Vervolgens verscheidene houtsneden vanNieuwenkamp. Wat me in deze prenten trof, met b,un wel verschoonbaar stelselmatige factuur, is de constructieve zin bij de ordenantie. Zie ook de luchten, hoe de wolken met hun stapelen en opwerken, organisme hebben. Eindelijk nog het goud en zilver werk van Zwolle, die een ervaren en beschaafde hand bij dezen kunstambachtsman doen prijzen. W. STEENHOFF. C&ina's spoorwegen, Toen de Engelschen in het jaar 1876, zoo vertelt de Illustrirte Zeitung, ingevolge een concessie tot den aanleg van een verkeers weg" van Sbangai naar Woesoeng (K.M.). een spoorweg bouwden, moesten 2e de rails weder spoedig wegnemen, daar de Chineesehe re geering daar in een ingryping in haar overheidsrechten zag en ook de volksstemming verbitterd was. Vyf jaar later werd echter .toch een kleine spoorweg voor dekolenwerken van Keiping in de richting van Tangkoe in werking gesteld en in 1888 tot Tientsin verlengd. Sedert heeft de bouw van spoor wegen aanmerkeljijken voortgang gemaakt, zjj het dan ook niet zulk een snellen voort gang als men toentertijd verwachtte. In den beginne had men in China, evenals eena in de Europeesche rijken, allerlei be zwaren tegen spoorwegen, die nu eenmaal ingrijpende maatschappelijke veranderingen te weeg brengen. Voor bijna het geheele verkeer van China werd in het Noorden door menschen, in het Zuiden door Dsjoenken gezorgd. Men vreesde dat door de spoorwegen deze oude verkeersnij verheid en baar talloos personeel vernietigd zou worden. Spoedig echter erkende men in de leidende kringen de waarde -van de spoorwegen voor de exploi tatie van bet kapitaal dat de bodem bergt zoowel als voor de gansche sociale opheffing van het rgk, verder voor de versterking van zjjn weerbaarheid naar buiten en niet het minst voor de innerlijke centraliseering en eenheid van den Staat. Bij de onderdrukking van eenige opstanden bewezen de. spoorwegen reeds goede diensten, hetgeen de overheid wist te waardeeren. Ka de nederlaag van China in den oorlog met Japan van 1894?1895 ontstond onder de belanghebbenden in Europa een ware jacht op spoorweg-concessies. Van deelname huneer landslieden aan den aanleg van spoorwegen in China verwachtten de mogendheden directe voordeelen en een grooteren invloed op de ontwikkeling van het Chineeache rijk. Daar om steunden zij de bemoeiingen hunner kapitalisten tot het verkrijgen van concessies voor spoorwegen en in het jaar 1898 had de concurrentie tusschen Engelsche, GriekschItaliaansche, Bussisch-Fransche, BelgischFranache en Noord-Amerikaansche syndicaten baar hoogtepunt bereikt. Doch het ging toen veelal slechts om speculaties en transacties. De Cbineesche regeering gaf weliswaar, gedeeltelijk by overrompeling daartoe geleid, een reeks van gewichtige concessies, maar werd spoedig wantrouwen i (en, men kan wel zeggen, verstandig) en streeft er steeds be slister naar, de deelname van buitenlandse h kapitaal te verhinderen en de reeds gegeven concessies terug te koopen of te bestrijden, om de ontwikkeling van het spoor weg wezen zelf in de hand te hebben. Daarbij vond ze den steun van de inlandsche handelskringen en van de pers. Maatschappijen die met den Staat in connectie waren, saamgesteld uit vermogende kooplieden met ambten aarsrang. vormden zich in de meeste promciën, ze konden echter meestal niet voldoende kapi taal bijeen brengen, ofschoon de be-ttaande spoorwegen goede resultaten opleverden. China wil voortaan de spoorwegen zooveel mogeljjk zelf aanleggen of ten minste er het hoofdtoezicht over behouden, daarom komt het er langzamer mee vooruit en heeft in technische opzichten reeds onaangename ervaringen gehad, daar bjj den bouw van de lyn Peking?Kalgan die door de Cnineezen zonder hulp van het buitenland werd onder nomen, een tunnel instortte en 180 arbeiders verpletterde. Het systeem ?an staatsexploitatie is in China niet uitvoerbaar, omdat het lnnd vol doende innerlijke politieke eenheid mist. Nadere bizonderheden over de toekomstige organisatie van het spoorwegwezen in China beeft een uitstekend kenner van het land, dr. O. Franke, in een artikel in de Marine Rundschau" van Mei 906 over spoorwegbouw en spoor we gpolitiek in China meegedeeld. Tegenwoordig is de spoorweg in China (Mandsjosrjje meegerekend) langs ongeveer 5000 K. M. in werking. Spoorwegen in aanleg. Tientschin Toetsjoe?Tsinan?Jentsjoe Tsjinkiang 982 K. M. Fengtai?Kalgan 145 K. M. (Tsjoenkinz) Mochetang?Taijuen 170 K.M. (Gansi?Tongking)Gokan?Jünnan 463 K.M Peking-Nankau-Kalgan 55 K. M. Ontworpen hoofdlijnen. Hankou?Canton 1000 K. M. (Peking) Kalgan?Oergan?-Kiachta (Siberi sche spoorweg) 1500 K. M. (Tejöngting) Taijuen?Hsingan 17(0 K. M. Hankou?Tejoengking (Jangtoe spoorweg) met zijlijn naar Tgjongtoe 1800 K. M. De uitvoering van een Chineeschen spoor weg van Hankon over Hsingan, Lantschou, Kiayükuan door de Gobi naar Hami en van daar door Turkistan eenerzijds aan de noordely'ke helling van het Hemelgebergte, naar Kuldsja en anderzijds aan de zuidelijke helling naar Kasjgar blijft voor een meer afgelegen toekomst bewaard. Van groot gewicht voor het noordelijk deel van China en van bizondere waarde voor het gebied onder Duitsch protectoraat is dat meu het eindelijk eens geworden is over den bouw van de lijn van Tientsin naar Tsjingkiang aan de Jangite, waarop by Tsinan de Duitsche Sjantoenglijn van Tsingtau uitkomt. Deze ly'n zal van Tientsin tot het keizt r-kanaal ze nabij de grens van Sjantoeng kruist, aldus voor twee derden, door Duitschers en het vervolg tot de Jingste toe door EngeUchen aangelegd worden. Deze spoorweg vult de leemte aao tusschen de lijn Peking?Tsingtau in het noorden en de lijn Teingkian?Shangai in het zuiden en brengt Peking in directe verbinding met Shangai. Daar Peking?Tientsin door de Mansjoerijsche lynen ree is aan den Siberischen spoorweg aangesloten is, zal na de voltooiing van dezen spoorweg, die binnen 4 jaar te verwachten is. een directe weg van rails van Berlijn tot, Tsingtan en Shangai gelegd zijn, die voor1 personen-, pos'- en snelverkeer daarom van groot gewiuht is, daar zij een tijdbesparing van tien tot twaalf dagen op den weg o?er zee beteekent. Zooals de Duitscbers Kiantschou in het noorden, beschouwen de Franschen Tongking in het zuiden als een soort van ingangsdeur Alle Meubelen, Kronen, Haarden enz. verkoopt, dragen den naam van den Ontwerper, die altijd een onzer Sierkunstenaars is. Zij zijn dus nooit nagemaakt, Ze worden 't wél! 't Binnenhuis, Raadhuisstraat. KUNSTHANDEL J. CJ. SOHLTJLI^Eït. Plein »$«, H- -+ -t- -ïH- 's-Gravenhage. Moderne Schilderijen, Aquarellen enz. KOPERGIETERY KOPERSLAGERY KOPERWERKEh ? MAAR ? MODEL ..... OF- -TEEKEflinG _ECTRO-GALVANI5CME INRICHTING KENNEMMER5TRAAT-N?! HAARLEM COMPLEETE MEUBILEERINGEN tegen vooruit vastgestelden totaalprijs franco ter plaatse gesteld met garantie Uitvoerige geïll. prijscouranten. Vele Modelkamers. DE PHOENIX «? Hoofdmagazijnen : 234 Spuistraat, Filiaal ? 76 Damrak, Fabriek: 43 Looiersgracht, AMSTERDAM. Magazijn Oud-Holland" Damrak 75, Amsterdam. Directie^ J'._C;J?£ERELS. TELEFOON 7261. Complete Haiiieriiirichtiiigeii iu Oiid-Hollamlsclie en andere oude stijlen. Atelier voor het vervaardigen van Oud-Hollandsch snijwerk.. *++++4++++4'4*++4'4+++++4'4"f++++++4>4'++ ^ Idyllisch Bnitenwonen* ^ ^ j i j VERPLAATSBARE BUITENHUIZEN van gewapend papier maché, CJOEDKOOPK WONINGEN als OPTREKJES voor den Zomer, in prezen van f 12OO,?en hooger, met S kam* rs en meer. Speciale offerten voor Tropische verplaatsbare Bungalows. Technisch Bureau MOENS & BECK te Bloemendaal. L Knust- en Kenstüij1 SlERKUNSr Nieuwe Spiegelstr. 32. Stadhouderskade 61. KUNSTVOORWERPEN, ANTIQUITEITEN, Meubelen enz. BÜDOLP ELION & Co Kunsthandel Wed. G. DORENS & Zn. ROKIN 56, AMSTERDAM. Tentoonstelling van Teekeningen, Aquarellen en Litho's van TH.VAOOYTEMA. /Meubelfabriek Nederland". J. A. HU1Z1NGA. BINNEN BETIMMERINGEN, BEHANQERIJ, MODELKAMERS. Groningen. WESTERSINGEL. TELBF. 118. FBANOO LEVERING. Kunsthandel KRÜGER & 37°Noordeinde. 's-Gravenhage. Permanente Tentoonstelling v: Schilderijen en Aquarellen. D.DEBIÈVREBIESAiRT ACHTER 8T. PIET ER 16 -*- -:- Utrecht -j- -^ MAQAZIJH TUI OOÜPLETE KE BELEERIHG BH STOFFEERING VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN. SPECIALE AFDEELING ANTIQ I TKITEN EN KUNSTVOORWERPEN Aft). Amsterdam, Heerengracht 495. Teo toonstelling der werken WILLEM MARIS. M. MONNICKENDAM. E. VAN DER VEN. W.O.J.NIEUWENKAMP. EBTTRÉE /*O.5O. Leden op vertoon van diploma. J

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl