Historisch Archief 1877-1940
8DE AMSTERDAM M KU W K K K BLAD VOOR N E D K K L A N D.
Ho. 1603
stilleven een glasea Jcnraf of een geslepen
glas. In No. 26, Zwemmende eenden, hebben
die kwaliteiten een uiterste volkomenheid
bereikt; het is een werk K>» ijjp, dat d»
kleuren er in damping sUaa ran licht.
Zalke schilderproeven zjjn onveigankeljjke
mennmenten v«n de knntft, die reeds bjjn»
haar verleden heeft,
Van Monnickendan 17 schilderijen, 't Is
waar, het werk van dezen nog jongen schilder
heeft niet te miskennen Kwaliteiten. Ik heb
reeds jaren geleden er op gewezen, meenende
dat juist hier een zoogenaamd opbouwende
critiek, (o, dikwijls ten onpas aangebrachte
term) moest betracht worden.
Er zy'n eigenschappen die onder de
Hollandsche schilders vrij vreemd zijn, van
compositiegeest, dramatische klenrenzin, groot samen
vatten der vormen; de keus der eveneens b
ons ongewone schilderij-sujetten, is daaruit
natuurlijk voortgekomen. Daarnaast in de uit
voerende hand een kracht, maar jammer,
een kracht die zich gaarne betoont in bij ons
weer even zeldzame geweldenarij van
teeken? methoden en schilderwijzen. De uitkomst
van dit onbekookte krachtbetoon heeft daar
om nog maar een zeer twijfelachtige
duurlame waarde.
Er is absoluut gemis aan zelfkeuring en
erger, er is manierisme. En dat is jammer bij
een schilder van talent als dezen.
Het werk is in veel oppervlakkig van uit
drukking, leeg aan meening, van kleur
opgedrongen weelderig, en dikwijls rauw. Dit
zqn meeningen, die met bewijsredenen omkleed
zouden moeten worden bij nadere ontleding
der eigenaardigheden in de schilderijen zelf,
een voor een. Ruimte ontbreekt hier daartoe.
Maar zie het schilderijl je uit 1899; is daarnaast
een waarachtige uitgroei van wat daar belo
vend in wac, in het tegenwoordig werk te
bemerken? De vooruitgang bestaat voorna
melijk in vermeerderde ervaring van
techniekexperimenten; zie vooral het landschap met de
koeien. Ook het opgetooide zelfportret en de
kop van Salome geven aanleiding tot voor
den geestelijken inhoud van dit werk on
gunstige conclusie'».
In het voorzaaltje tentoonstelling van eenige
schilderyen door E. van der Ven. Het werk
van dezen landschapechilder ia belangstelling
waard zonder evenwel nog zeer belangrijk te
lijn. Maar het kan winnen aan belangrijkheid,
b|j dit kennelijk volhardende eerlijke streven
dat echter wat bemoeielijkt wordt door
zwaartillendheid. 't Tegenovergestelde van
Monikickendaml Van der Ven schildert gezicht en
uit de buurt van Laren en een voorliefde
toont zich daarbij tot het diffuze licht van
een troebele atmosfeer, die alle kleuren van
buiten neutraliseert, vergadert in een gamma
met den dporloopenden toon van grijs. Onder
deie demping van licht wint de kleur aan tast
baarheid; alles schijnt reëeler en dichter onder
het oog gebracht. Van der Ven's verdienste
ia gelegen in het grondig omwerken van
dien toonaard, strevend naar vastheid en
rijpheid van kleur. Maar te langwijlig ver
toeft hij dan wel bij de kleurwaarde van iedere
bjjzonderlijkheid, in strak-turende observatie,
een gewoon verschijnsel van zooveel
recht.> meende maar zwaar op de handsche inspan
ning. Een water ia niet meer een vloeiend
maar een roerloos glazig spiegelvlak; de
bladervolte van een hoornpartij is een aan
vorm arme, en aan kleur te doode
opgepropte groene massa. Als van der Ven tot
gelijke uitvoerigheid kan geraken in een
voordracht die niet nazegt maar uitzegt zijn
bedoeling, kan hij zeker nog degelijk en waar
deerbaar werk maken. Een zijner pittigste
werken reken ik een brok van een boerderij
met een haag en eenige boomen ter zijde.
Ik kan verder niet inzien, dat zijn bloem
stukken boven zyn landschappen een bijzon
dere vermelding verdienen.
Het beste is zijn stilleven.
Vervolgens verscheidene houtsneden
vanNieuwenkamp. Wat me in deze prenten trof, met
b,un wel verschoonbaar stelselmatige factuur,
is de constructieve zin bij de ordenantie. Zie
ook de luchten, hoe de wolken met hun
stapelen en opwerken, organisme hebben.
Eindelijk nog het goud en zilver werk van
Zwolle, die een ervaren en beschaafde hand
bij dezen kunstambachtsman doen prijzen.
W. STEENHOFF.
C&ina's spoorwegen,
Toen de Engelschen in het jaar 1876, zoo
vertelt de Illustrirte Zeitung, ingevolge een
concessie tot den aanleg van een verkeers
weg" van Sbangai naar Woesoeng (K.M.). een
spoorweg bouwden, moesten 2e de rails weder
spoedig wegnemen, daar de Chineesehe re
geering daar in een ingryping in haar
overheidsrechten zag en ook de volksstemming
verbitterd was. Vyf jaar later werd echter
.toch een kleine spoorweg voor
dekolenwerken van Keiping in de richting van Tangkoe
in werking gesteld en in 1888 tot Tientsin
verlengd. Sedert heeft de bouw van spoor
wegen aanmerkeljijken voortgang gemaakt,
zjj het dan ook niet zulk een snellen voort
gang als men toentertijd verwachtte.
In den beginne had men in China, evenals
eena in de Europeesche rijken, allerlei be
zwaren tegen spoorwegen, die nu eenmaal
ingrijpende maatschappelijke veranderingen
te weeg brengen. Voor bijna het geheele
verkeer van China werd in het Noorden door
menschen, in het Zuiden door Dsjoenken
gezorgd. Men vreesde dat door de spoorwegen
deze oude verkeersnij verheid en baar talloos
personeel vernietigd zou worden. Spoedig
echter erkende men in de leidende kringen
de waarde -van de spoorwegen voor de exploi
tatie van bet kapitaal dat de bodem bergt
zoowel als voor de gansche sociale opheffing
van het rgk, verder voor de versterking van
zjjn weerbaarheid naar buiten en niet het minst
voor de innerlijke centraliseering en eenheid
van den Staat. Bij de onderdrukking van
eenige opstanden bewezen de. spoorwegen
reeds goede diensten, hetgeen de overheid
wist te waardeeren.
Ka de nederlaag van China in den oorlog
met Japan van 1894?1895 ontstond onder
de belanghebbenden in Europa een ware jacht
op spoorweg-concessies. Van deelname huneer
landslieden aan den aanleg van spoorwegen
in China verwachtten de mogendheden directe
voordeelen en een grooteren invloed op de
ontwikkeling van het Chineeache rijk. Daar
om steunden zij de bemoeiingen hunner
kapitalisten tot het verkrijgen van concessies
voor spoorwegen en in het jaar 1898 had de
concurrentie tusschen Engelsche,
GriekschItaliaansche, Bussisch-Fransche,
BelgischFranache en Noord-Amerikaansche syndicaten
baar hoogtepunt bereikt. Doch het ging toen
veelal slechts om speculaties en transacties.
De Cbineesche regeering gaf weliswaar,
gedeeltelijk by overrompeling daartoe geleid,
een reeks van gewichtige concessies, maar
werd spoedig wantrouwen i (en, men kan wel
zeggen, verstandig) en streeft er steeds be
slister naar, de deelname van buitenlandse h
kapitaal te verhinderen en de reeds gegeven
concessies terug te koopen of te bestrijden,
om de ontwikkeling van het spoor weg wezen
zelf in de hand te hebben. Daarbij vond ze
den steun van de inlandsche handelskringen
en van de pers. Maatschappijen die met den
Staat in connectie waren, saamgesteld uit
vermogende kooplieden met ambten aarsrang.
vormden zich in de meeste promciën, ze
konden echter meestal niet voldoende kapi
taal bijeen brengen, ofschoon de be-ttaande
spoorwegen goede resultaten opleverden.
China wil voortaan de spoorwegen zooveel
mogeljjk zelf aanleggen of ten minste er het
hoofdtoezicht over behouden, daarom komt
het er langzamer mee vooruit en heeft in
technische opzichten reeds onaangename
ervaringen gehad, daar bjj den bouw van de
lyn Peking?Kalgan die door de Cnineezen
zonder hulp van het buitenland werd onder
nomen, een tunnel instortte en 180 arbeiders
verpletterde.
Het systeem ?an staatsexploitatie is in
China niet uitvoerbaar, omdat het lnnd vol
doende innerlijke politieke eenheid mist.
Nadere bizonderheden over de toekomstige
organisatie van het spoorwegwezen in China
beeft een uitstekend kenner van het land,
dr. O. Franke, in een artikel in de Marine
Rundschau" van Mei 906 over spoorwegbouw
en spoor we gpolitiek in China meegedeeld.
Tegenwoordig is de spoorweg in China
(Mandsjosrjje meegerekend) langs ongeveer
5000 K. M. in werking.
Spoorwegen in aanleg.
Tientschin Toetsjoe?Tsinan?Jentsjoe
Tsjinkiang 982 K. M.
Fengtai?Kalgan 145 K. M.
(Tsjoenkinz) Mochetang?Taijuen 170 K.M.
(Gansi?Tongking)Gokan?Jünnan 463 K.M
Peking-Nankau-Kalgan 55 K. M.
Ontworpen hoofdlijnen.
Hankou?Canton 1000 K. M.
(Peking) Kalgan?Oergan?-Kiachta (Siberi
sche spoorweg) 1500 K. M.
(Tejöngting) Taijuen?Hsingan 17(0 K. M.
Hankou?Tejoengking (Jangtoe spoorweg)
met zijlijn naar Tgjongtoe 1800 K. M.
De uitvoering van een Chineeschen spoor
weg van Hankon over Hsingan, Lantschou,
Kiayükuan door de Gobi naar Hami en van
daar door Turkistan eenerzijds aan de
noordely'ke helling van het Hemelgebergte, naar
Kuldsja en anderzijds aan de zuidelijke helling
naar Kasjgar blijft voor een meer afgelegen
toekomst bewaard.
Van groot gewicht voor het noordelijk deel
van China en van bizondere waarde voor het
gebied onder Duitsch protectoraat is dat meu
het eindelijk eens geworden is over den bouw
van de lijn van Tientsin naar Tsjingkiang aan
de Jangite, waarop by Tsinan de Duitsche
Sjantoenglijn van Tsingtau uitkomt. Deze ly'n
zal van Tientsin tot het keizt r-kanaal ze nabij
de grens van Sjantoeng kruist, aldus voor twee
derden, door Duitschers en het vervolg tot
de Jingste toe door EngeUchen aangelegd
worden. Deze spoorweg vult de leemte aao
tusschen de lijn Peking?Tsingtau in het
noorden en de lijn Teingkian?Shangai in het
zuiden en brengt Peking in directe verbinding
met Shangai. Daar Peking?Tientsin door de
Mansjoerijsche lynen ree is aan den
Siberischen spoorweg aangesloten is, zal na de
voltooiing van dezen spoorweg, die binnen
4 jaar te verwachten is. een directe weg van
rails van Berlijn tot, Tsingtan en Shangai
gelegd zijn, die voor1 personen-, pos'- en
snelverkeer daarom van groot gewiuht is,
daar zij een tijdbesparing van tien tot twaalf
dagen op den weg o?er zee beteekent.
Zooals de Duitscbers Kiantschou in het
noorden, beschouwen de Franschen Tongking
in het zuiden als een soort van ingangsdeur
Alle Meubelen,
Kronen, Haarden enz.
verkoopt,
dragen den naam van den
Ontwerper, die altijd een
onzer Sierkunstenaars is.
Zij zijn dus nooit nagemaakt,
Ze worden 't wél!
't Binnenhuis, Raadhuisstraat.
KUNSTHANDEL
J. CJ. SOHLTJLI^Eït.
Plein »$«, H- -+ -t- -ïH- 's-Gravenhage.
Moderne Schilderijen, Aquarellen enz.
KOPERGIETERY
KOPERSLAGERY
KOPERWERKEh ? MAAR ? MODEL
..... OF- -TEEKEflinG
_ECTRO-GALVANI5CME
INRICHTING
KENNEMMER5TRAAT-N?!
HAARLEM
COMPLEETE MEUBILEERINGEN
tegen vooruit vastgestelden totaalprijs
franco ter plaatse gesteld met garantie
Uitvoerige geïll. prijscouranten. Vele Modelkamers.
DE PHOENIX
«? Hoofdmagazijnen : 234 Spuistraat,
Filiaal ? 76 Damrak,
Fabriek: 43 Looiersgracht,
AMSTERDAM.
Magazijn
Oud-Holland"
Damrak 75, Amsterdam.
Directie^ J'._C;J?£ERELS.
TELEFOON 7261.
Complete Haiiieriiirichtiiigeii
iu Oiid-Hollamlsclie en andere
oude stijlen.
Atelier voor het vervaardigen van Oud-Hollandsch snijwerk..
*++++4++++4'4*++4'4+++++4'4"f++++++4>4'++
^ Idyllisch Bnitenwonen* ^
^
j
i
j
VERPLAATSBARE BUITENHUIZEN van
gewapend papier maché, CJOEDKOOPK WONINGEN als
OPTREKJES voor den Zomer, in prezen van
f 12OO,?en hooger, met S kam* rs en meer.
Speciale offerten voor Tropische verplaatsbare
Bungalows.
Technisch Bureau MOENS & BECK te Bloemendaal.
L Knust- en Kenstüij1
SlERKUNSr
Nieuwe Spiegelstr. 32. Stadhouderskade 61.
KUNSTVOORWERPEN,
ANTIQUITEITEN,
Meubelen enz.
BÜDOLP ELION & Co
Kunsthandel
Wed. G. DORENS & Zn.
ROKIN 56, AMSTERDAM.
Tentoonstelling
van
Teekeningen, Aquarellen
en Litho's van
TH.VAOOYTEMA.
/Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HU1Z1NGA.
BINNEN BETIMMERINGEN,
BEHANQERIJ,
MODELKAMERS.
Groningen.
WESTERSINGEL. TELBF. 118.
FBANOO LEVERING.
Kunsthandel
KRÜGER &
37°Noordeinde.
's-Gravenhage.
Permanente Tentoonstelling
v: Schilderijen en Aquarellen.
D.DEBIÈVREBIESAiRT
ACHTER 8T. PIET ER 16
-*- -:- Utrecht -j- -^
MAQAZIJH TUI OOÜPLETE KE
BELEERIHG BH STOFFEERING
VERHUIZINGEN, TRANSPORTEN.
SPECIALE AFDEELING ANTIQ
I
TKITEN EN KUNSTVOORWERPEN
Aft). Amsterdam, Heerengracht 495.
Teo toonstelling der werken
WILLEM MARIS.
M. MONNICKENDAM.
E. VAN DER VEN.
W.O.J.NIEUWENKAMP.
EBTTRÉE /*O.5O.
Leden op vertoon van diploma.
J