Historisch Archief 1877-1940
VT ' -1 f*/\Q
JMtX 1 vt7«f
DE AM STE il D A M M ER V^ E E K B L A D VOOR NEDERLAND.
? «*? 1 T T S~\. S~\. *f\ V"\ TT Tl JT T~*i f~V 1 ?*» ?
-??»?> V 11 O K Tl A M R S 4~::.?«r
5
LIBERTY
C O S T U M E
DEPARTMENT
DRESSES
MADE TO MEASURE AND HAND.
EMBROIDERED WITH SILK
FROM
IN LIBERTY LINEN . FL. 49
IN CASHMERE . . . . FL. 68.
IN TYRIAN SILK . . . FL. 75.
DRESSING
GOWNSEMBROIDERED WITH SILK
IN LLAMA CLOTH FROM FL. 17.5O
BLOUSES
FROM
IN HANDPRINTED VOILE FL. 6,95
IN DELAINE. ... . FL. 6.95
IN LIBERTY SILK . . . FL. 10.75
IN TYRIAN SILK . . . FL. 13.50
BLOUSES
IN BEAUTIFUL WHITE SILK RICHLY
HAND-ENIBROIDERED WITH SILK
FL. 19.50
MILLINERY
DEPARTMENT
INEXI-i^SIVE AND FASHIONABLE
LADIES AND CHILDREN'S HATS
FOR TOWN AND COUNTRY WEAR
AN ILLUSTRATED CATALOGUE OF
INEXPENSIVE BLOUSES, HATS AND
MORNING GÓWNS POSTFREE ON
REQUEST.
METZ&CO"
LEIDSCHESTRAAT
MSTERD AM
SOLÉREPRESENTATIVES IN HOLLAND
mtiiMmMiimiiiiiimiiiiiiii
iiiitiiiiiiiiiiiiiifitiiiiiiiiiii
KiBierleclnnr en ie tnchteloosheiil
ierNederlaDdsctie jengi
Jeugd, ondéf redactie van'M. E^ v. D.
VELDE?PIJNAPPBL te Zwolle, bq de
Erven J. J. TijL --???? "-" . '-".:
De tot h«d%jv*aacW&hInifaéW 4W
den jaargang'ÓOS'^fk ??tlptofb]|ïyrigUk (jef
bespreking, maar iK kende het blad'reeds
van vroeger, toen er behalve een rubriek
van Jan Politiek, ook nóg een geneeskundige
rubriek in voorkwam, waarvan ik toen reeds
zeide, dat zümy ongeschikt dacht in
een kinderblad.. Sedert schijnt die genees
kundige rubriek' verdwenen om plaats te
maken voor andere verkeerdheden.
In No. 1604 spreekt m w. v. d. Velde van
insinuaties (op Jeugd); dat woord heeft een
leelijken klank en is zeker aan haar pen ont
snapt; het was tenminste niet op zijn plaats,
want ik ben niet gewoon mijne meening
onder stoelen en banken te steken, noch de
dingen te zeggen zonder mijn beweren met
bewijzen te staven; daaraan heb ik mij voor
zoover ik daartoe gelegenheid had, ook de
vorige maal gehouden.
Ziehier een gesprek met een jongen van
dertien jattr. dien ik in den trein ontmoette
en die met me begon te spreken over boeken
en kinderbladen, hij las er verscheidene en
ook Jeugd:
Weet u, dat raadsel? oplossen, daar kun
je een prijs mee verdienen, maar p, als je vier
raadsels hebt en je kunt de vy'fde niet op
lossen, dan slaap ^e geen nacht, je suft er
ook den heelen dag over, want die vier
helUIT DE NATUUQ.
CCLXIX. Dimorphie.
Het is koud gebleven met den oostenwind,
daardoor zij a de sleutelbloemen langzaam
opgeschoten en ze zyn van de week stellig
nog niet uitgebloeid. Daarom is het nog geen
mosterd na den maaltijd als ik dezen keer
nog even terugkom op het dikke woord dat
ik aan bet slot van mijn vorig opstel zoo
terloops heb gebruikt; een paar jaar geleden
heb ik er in 't kort ook al iets van verteld,
maar toen was het hors de saison, nu nog
niet, daardoor kan ik uitvoeriger zijn, ieder
kan 't nu zelf nagaan. .
Ge herinnert het u, hoop ik, het was naar
aanleiding van tweeërlei vormen van sleutel
bloemen, onverschillig welke soort ge neemt,
Bteeds zult ge planten aantreffen waarvan
alle bloemen een knopje vertoonen bovenin
den ingang van de bloembuis, en andere
planten waarvan alle bloemen daar boven in
de keel" een klompje geel poeder hebben
zitten. Ge weet wel dat knopje is de top van
den stamper: de stempel; daarop moet stuif
meel komen anders zat er zich geen zaad
vormen onder in den bloem; en dat poeder
in de andere bloem vorm is het stuifmeel dat
bevruchtend werkt op de eitjes in den eersten
vorm.
Tot zoover is het niets bijzonders; en was
er niets anders in uw Primula's te ontdek
ken, dan had ge alleen te doen met het
rerschynsel, dat in de botanie met een leelijk
woord tweehuizigheid genoemd wordt. De
eene plant b. v. een wilg of een komkommer
of een populier brengt alleen stuifmeel voort
en de andere van dezelfde soort alleen eitjes,
In zoo'n geval is het dus noodzakelijk dat
de best ui ving mei het poeder van, een andere
plant geschiedt, er is dan een volkomen
kruisbestuiving op te merken; zelf beslui ring
is uitgesloten hy zulke tweehuizigheid. Im
mers de mannelijke en vrouwelijke geslachts
organen komen niet op dezelfde plant voor.
Indien kruisbestuiving voor zulke planten
van nut is en dat ken zoo zijn want bet
is TOOT enkele planten die n kruisbestui f ing
n zelfbestuiving kunnen toepassen, bewezen
pen je niets, je .moet ze alle vijf hebben en
els je er vier hebt, wil je ook de vy'fde heb
ben, anders krijg Je den prijs niet, en dan
heb ik op 't laatst zoo'n hoofdpijn van angst
als 't tegen het eind loopt, dat begrijpt n
natuurlijk wel 1"
Ja."
En dan, weet u, we hebben nu drie bureaux
en daar sturen we gelezen boeken en zoo heen,
en dan kunnen we met 81. Nic. paketten aan
vragen om aan arme kinderen uit te deelen,
maar er '4Jn wel oneerlijke jongens, die niets
of weinig zenden, maar wel paketten aan
vragen en 't meeste zelf honden, zoo wordt
je oneerljjkheid geleerd; vindt u ook niet?"
Je leest zeker veel?"
Zooveel, ik heb nu achter elkaar 150 boe
ken gelezen, als je veel leest wil je altijd
meer en ouwelyker boeken lezen, en nu ben
ik begonnen aan Marie Corellie, hoe vindt
u moreel geeproken die boeken?"
.-..Ik zag hem ontzet aan en vroeg: Heb je
Klaasje Ze venster oog niet gelezen?"
Allang, ik .vind dat er veel meer in zit dan
ie Don Quichotte, en u?"
Ik niet, maar wat bedoelde je eigenlijk met
morefll-gegproken ?"
Na zag hy' mij verlegen aan: Ik weet niet
hoe ik n dat kan uitleggen.'' '
Maar je schrijft toch zeker wel recensies",
je bent al dertien?"
O, ja, we recenseeren de boeken, die de
directrice ons zendt. En eens in't jaar houden
we een grcote algemeene vergadering, ma
vindt 't wel eens verdrietig dat 't alles zoo
veel kost, maar je moet toch afleiding heb
ben en zooveel doen 't, dus kun je er al niet
buiten blijven, vindt u ook niet?'
Maar velen eten en drinken ook vél te
veel, zou je dat dan ook meedoen?"
O, neen dat niet, maar met raadsels oplos
sen kun je prijzen winnen. De ?y'f abonnés,
die de meeste raadsels uit n aflevering
oplossen, krijgen een boek ale prijs."
Zoo worden de kinderen voortdurend in
spanning gehouden om hun aantal opgeloste"
raadsels bij elkaar te krijgen, anderen worden
aangemoedigd tot correspondentie voeren
al»ol de kinderen nog niet genoeg schrijfwerk
hebben aangemoedigd tot het leveren van
stukjes", het recenseeren" van boeken,
allemaal dingen waar men veel liever de
kinderen buiten moest houden.
Dat er door de kinderen op allerlei wy'ze
fraude gepleegd wordt ook b.v. met het
zoogenaamd aanbrengen van abonnés waar
voor andere kinderbladen weer prijzen uitlo
ven, staat vast. Het is immers ook niet
mogelijk om over zoovele vreemde k'nderen
rol doende toezicht uit te oefenen b. v. bij
hun wy'ze van oplossing van raadselen of
ouderen hen niet helpen noch by die
ruilhandels en al dat gescharrel.
De Ned. Jeugd Club van Jeugd, waarvoor
men weer afzonderlijk ? 0. 30 moet betalen om
lid te worden, heeft 13 artikelen, waaronder
geer dwaze, daarin wordt gesproken over het
opwekken by jongens en meisjes van het
solidariteit» gevoel; over het de vies en itiqne;
president en presidente. Als d» leden elkaar
teanjyhbn voofnendSfnb ^téherj|ii4ren hölbtfti
fn&ejf by'zy'n 4pn niet-leuén, ^Itah dit g4flaaV
worden door eenvoudig de eerste letters van
de woorden van het devies uit te spreken.
Alleen het lid begrijpt dan wat er bedoeld
wordt." .-.
Ik heb altijd gemeend, dat het heel onbe
schaafd is n dus van weinig opvoeding ge
tuigt, om in tegenwoordigheid van anderen
elkaar een soort van geheime teettens te
geven. Door Jeugd wordt dat den kinderen
geleerd.
De slachten over de tuchteloosheid der
Nederlandsche jeugd zijn vele, maar niet
alleen de straatkinderen, ook de kinderen
der meergegoeden geven reden tot klagen.
Onlangs zaten twee Fransche dames in den
stoomtram, bet troepje schoolkinderen dat
gewoon is op zeer luide toon in zy'n P-taal
de verschillende reizigers te recenseeren"
was er niet in, slechts n jongetje en n
meisje bevonden zich tuss,chen de reizigers;
het duurde echter niet laig of zy begonnen
achter hnn boeken de Fransche dames uit
te lachen, na te praten ; al geestiger wor
dend zwaaiden zy' hun schooltasschen,
zochten zy' op allerlei wy'ze de dames te
hinderen, omdat deze een andere taal
spraken dan de hunne.
En dat gebeurt, omdat het bij ons hapert
dat de eerste manier de beste en de meeste
zaden levert indien er dus voordeel voor
de voortplanting van de eoort door ontstaat,
dan is er tevens een schadepost die afge
trokken dient te worden; immers van de twee
planten is er maar n, die nakomelingen
krijgt.
Bij onze sleutelbloemen nu is het moge
lijk" voordeel verkregen, zonder dat er wezen
lijke schade tegenover geioekt moet worden.
Want de bloemen, die u hun stempelknop
laten zien, dragen onder in den bloem toch
meeldraden. En die welke alleen stuifmeel
schijnen te maken, bezitten wel degelijk een
stamper, maar die zit laag inde buis verborgen.
Nu is dérekening wel op te maken. Stel
u voor, dat een wilde bij of een bommel
eerst een plant bezoekt, die bovenaan
s'uifmeel draagt, bij steekt zijn lange tong in de
Primula-bnis. Daarbij zullen er allicht een
paar korrels aan zijn harigen kop blijven
zitten. Als hij klaar is, gaat onze hommei nu
bijv. over op een bloem, waarde stempelknop
precies op dezelfde plaats staat, als in de
vorige bloem de meeldraden. Dan kan het
wel niet anders, of er geraakt stuifmeel van de
langstijlige bloem op de kortst, en de kruis
bestuiving is bewerkstelligd door middel van
een honingzoekend insect. Dat is de eerste
mogelijkheid.
De tweede is, dat onze hommel eerst op de
bloem belandt, waar de stempel hoog staat en
de meeldraden diep in de buis zijn geplaatst;
dan brengt hy van onder op stuifmeel aan
zijn tong mee, en de kans bestaat, (ofschoon
die gering is) dat er eenige korrels mee naar
boven gaan en op de knop boven in dezelfde
bloem blijven hechten; dan heeft het dier dus
zelf bestuiving in de langst, bloem bewerkt; de
rest neemt hij n isschien naar een andere bloem
van dezelfile plant, dus ook van de langs', vorm
en brengt dat over op den hoogen stempel;
dat is nog wel geen krnisbest ui ring in den
vollen zin van het woord, maar toch ook
geen volkomen zelfbestuiving ; voor dit geval
is het woord bnurbestuiving" uitgedacht
Vliegt de hommet inplaats van op de bloem
van dezelfde plant te gaan puren dadelijk over
op een andere plant van bet langst, type dan
bewerkt hy- ook kruisbestuiving; vliegt hij
aan tucht, omdat de kinderen veel te vrij"
te barig worden gemaakt. Het geeft geen pas
kinderen boeken ter recensie te zenden, hun
recensies hebben ook niet de minste waarde,
want er kan in de verste verte niet worden
nagegaan in hoever zij het oordeel van de
hun omringende onderen weergeven.
Voorstellingen als De Oesterparty' van Jan
Steen schijnen me ook heelemaal niet voor
kinderen geschikt, er mag dan nog zoo'n
onnoozel woordje Bij de plaat" bij verteld
worden.
De verhaaltjes zijn over het geheel van
het gewone soort, lezen de kinderen 't blad
zonder dictionnaire dan begrijpen zeer zeker
een goed deel niet van. Torn van M. E. v.
d. Velde Pijnappel is zoo echt naar 't oude
recept: vlijtige jongen die door den Graaf'
onschuldig verdacht wordt van 't wegnemen
van vijf en twintig gulden. De edele Graaf is
moordadig wreed, zonder dat hij n werkelijk
bewijs heeft, vermoord hij 't kind in
zedelijken zin, maar dat is allemaal niets als 't maar
goed terecht komt, en dat zal wel.
- Dan vinden we in Verhalen -an den Majoor
dezen cursief gedrukten zin: Waar onrecht
geschiedt en de zwakke mühandeld wordt moet een
man zonder bedenken handelend optreden. (Dit
wordt gezegd tot een jongen, een kind, hier
gelijk gesteld met een man). Me dunkt dat er
had moeten staan: 'e^n mentch, want ook een
vrouw zal zonder bedenken handelend heb
ben 'op te treden waar onrecht geschie it en
de zwakke mishandeld wordt.
Zoo zou ik tientallen van voorbeelden
kunnen geven welke m. i. getuigen van gebrek
aan opvoeikündig begrip.
Het noemen van de nam-n der kinderen,
het is al zoo vaak betoogd, dat dit
allerverderflykst op de karaktervorming der kinderen
werkt, omdat het hen veel te ijdel en te
gewichtig maakt.
Jeugd g»at op den,verkeerden weg nog een
schrede verder ' ent-plaatst zelfs de stukjes
door de kinderen ingezonden met den naam
der inzenders er bij. Bij een paar gedichtjes
vo d ik Twee versjes door, volgt naam, (oud
8 jaar). Als. ze 18 is, wordt ze wellicht ver
pleegd in een inrichting voor zenuwzieken,
bloe iarmoedigen en overspannen.
Ik neem nu maar n brief, die niet zoo
lang is, uit de Corr spondentia":
J Ik he,b nog aldoor je recensie niet gekregen. A Is
je zoolang wacht ben je 't alweer vergeten! Manie
kun dan nog net een jaar'lid zijn; dan wordt hij
t d-lid l Ja dat ii vreemd dat niemand op je
aanb eding sehreef. Ik kanme nitt bvgrijpen dat jij de
raudaels zoo lastig i4ndi... enz." Zoo getuigen
de meeste briefjes in d0 Correspondentie"
van kinderbladen en rubrieken er van, hoe
de kinderen tot meedoen gedrongen en gedre
ven worden I Geen wonder l De natuur eiecht
dat het kind vél beweging in de frissche
lucht neemt; niemand miskent die wetten
der natuur ongestraft. De gestichten zy'n vol
en overvol met patiënten l
Ea, waar we ia het buitenland ook komen,
overal hebben we beschaamd de klachten aan
te hooren, over de onhebbelijkheid on -.er jeugd.
De beide. Franscto %tpes, Xlie in eea eerste
klï8«e %agen dror (ten paar goed gekleed»
' kinderen letteilyt geplaagd werden, zhHen
onzen roem ook al weer niet goed verkon
digen. Naar aanleiding van de-vergadering
door den wakkeren dr.^Kiéviet de Jonge
belegd, heb ik itt-lfttitte* Vrouwenleven van
April gemeld, dat Lk eenige maanden geleden
aan het hoofd dezer gemeente een schrijven
had gericht met de vraag of het ter beteu
geling van de hier zeer groote tuchteloosheid
(vooral heérechend onder de kinderen van
de christelijke school) geen aanbeveling zou
verdienen om aan op.nbare gebouwen, aan
pompen enz. aan te plakken welke de straffen
of boeten voor ouder» en kindtri zijn, gesteld
op straatschenderij enz. Want: Ons
straatpubliek is wel heel heldhaftig tegen
weerloozen, maar als het de lucht" krijgt voor
straffen, bindt het onmiddellijk in, maar ook
allén dan pas."
DAISY E. A. JUNIÜS.
Het Nat. Bureau van Vrouwenarbeid
maakt hekend, dat eerlang bij den uitgever
Versluys zal verschijnen en tegen ? 1.25 ver
krijgbaar zal zy'n No. 13 der goedkoope
uitgaven van het bureau Huisverzorging".
Dit boekje, bedoeld als een vervolg op No.
10 van genoemde uitgaven Wat doei
NederiiiiiiiiiiiiHHiiiiMiiiiimHiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiimiiMniiiMiimiiiiMimiii
naar de kortst, dan is het waarschijnlijk
van geen nut, want daar brengt hij het mee
genomen vreemde stuifmeel bij het stuifmeel,
dat daar al boven in de buis de toegangs
poort verspert.
Als het u nu nog niet warrelt (het lykt
wel een oplossing van een onbepaalde ver
gelijking met een stuk of vier onbekenden)
moet ge u nog even dieper in het geval
indenken. Die kortst, bloem heeft zijn meel
draden hoo< en zijn stempel laag gezet, daar
kan dus zon ier eenige hulp van buiten het
bevruchtend meel op de stempel vallen;
met andere woorden: die is of schijnt inge
richt te zijn op zelfbestuiving. Bij langst.
is dat zelf bestuiven zoo goed als onmogelijk,
want daar ligt het meel in de diepte en slaat
het schoteltje, waarop het vallen moet in de
hoogte; dat is de meest afhankelijke van de
twee. Behalve bij de soorten, waar Ie bloem
hangt, in plaats van rechtop te staan.
Als derde mogelijkheid hebben we derhalve,
het geval dat inst-ctenbezoek uitblijft, dan
bestuift de k'>rt-<t. zichzelf en de langst, kan
toekijken, die sterft, zonder zijn levensdoel
bereikt te hebben.
Als dat alles was, dan was 't nog maar
kinderkost. Er zit nog meer achter. Ge weet
nog wel van school, of anders uit een van
land voor zijne arbeidsters-kraam vrouwen",
bevat de uitkomst van een onderzoek in
binnen- en buitenland, ingesteld door de
oud-secretaresse van het bureau, me j. C.
Eühler. Het werd geplaatst in het
April-nnmmer van De Vragen des Tijd» en de
schrijfster beeft gemeend, dat het niet on
dienstig zon zy'n, nu door het Congres voor
Kinderbescherming de belangstelling voor
deze onderwerpen is gaande gemaakt, op
dit zoo belangrijk vraagstuk de aandacht te
vestigen. FL. UZERHOID GBBVBLINCK.
Etn lentegroet. Het ceremonieel van den
Kouseband. Carmelita Diaz-Rubio.
Nu wij door gure weersgesteldheid in 1908,
opnieuw een bibber-lente doormaken, is 't
raadzaam de lente binnen'shuis te lokken.
Dat doen wij, bij 't openen van een
bloemenkistje, afgezonden door de firma Avis-Dekker
& Renssen.
Beverwy'k l Hollandsen land van belofte.
Land van geurige, sappige aardbeien, land
van hyacinthen, crocussen en narcissen. Een
kistje met zulke voorjaarsbloemen gevuld,
is als de doos van- Pandora. Blij als spran
kelend goud van zonnelicht, is de warme,
laaiende tint der narcissen. Vroolyk en deco
ratief zijn narcissen; vooral zulke zorgzaam
gekweekte, dubbele, kerngezonde bloemen,
met diep-geel hart en buitenbladeren in
lichter tint. Bood-wit-blauw de kleuren der*
geurende hyacinthen. Ons nationaal hart
popelt; de vereeniging van het
rood-witblauw, bekoort ons oog; trotsch zy'n wy, dat
ons klein land het geheim bezit hyacinthen
voort te brengen in eindelooze reeks van
tinten.
Na 't ontpaVken van zulk een lente-weelde,
merken wij eerst, dat de hoop stillekens
verscholen op den blanken bodem; zich
krachtdadig deed gevoelen, toen wy'
streelvingerend, de kleurende en geurende bloemen
in onze vertrekken verdeeld hadden. Die
bloemen spreken haar eigen, wonderteere,
poëtische taal. Zy getuigen, dat de lente
nadert; dat zij spoedig in al baar liefelijk
heid zal verschijnen, zoodra de geweldenaar
Noord-Oostewind, moe zal zijn van rumoerig
spoken, van meedoogenloos striemen 't
schuchtere groen, détrotsch-dammende
rhibus. Zoodra hij zich ter ruste legt, zweeft
jonkvrouw Lente aar, op rappe voetjes, de,
handen gevuld met verrukkelijke gaven, die
zy kwistig zal rondstrooien.
* *
?
Fransche illustraties reproduceeren de
beeltenis van een piepjong meisje met blonde
lokken, een fijn gezichtje en vriendelijke,
blauwe kinderoogen : het Deensche prinsesje.
Dagrnar, wordt bekeken en besproken als
de mogelijke, aanstaande echtgenoot*, van
den derden zoon des Dnitschen Keizerp.
Wilhelm II acht het een voorrecht wanneer
jonge mannen den gewichtigen stap, het
sluiten van een huwelijk niét lang uitstel'
len... Het ia dus volstrekt niet onmogelijk,
dat de derde prins nu aan de beurt koajt,
om door ,^>ap% aan-de-vrouw te worden
gebracht.
De Frans%herfmel hr/afaciJtige, vlnchtige
fantasie, hebbea reeds' uitgemaakt,' dat het
schuchtere,"Deensche prinsesje nooit zal toe
stemmen, hart en band te reiken aan een
Hohenzollern, want, in het geslacht
Honenzollern handhaaft men het ceremonieel van
den kouseband. Natuurlijk .vindt men het
in Parijs bizonder grappig, om Wilhelm II
uit te maken voor een ouden Hun, Vandaal
of Goth, hechtend aan Barbaren-geweld en
Barbaren-zeden. Daartoe rekenen zij bet cere
monieel, waarbij de bruid door den hofmaar
schalk van een harer kousebanden zou be
roofd worden, die dan aan snippertjes wordt
gesneden en verdeeld onder de
bruiloftsgasten... Niets voor de kleine, bedeesde
Dagmar l
Het prinsesje kan gemat zijn, want het
ceremonieel van den kouseband is alles
behalve schrikwekkend. De grootmeesteres
deelt ten afscheid aan de statig buigende
gasten lintjes uit, in naam afkomstig van
de kousebanden der bruid.
Nu de hervormkleeding de ouderwetsche
kousebanden heeft verdreven, zal men er
toe moeten besluiten, een ander toiletartikel
van de bruid eens Hohenzollern onder de
bruiloftsgasten te verdeel en.
my'n vorige opstellen, dat na het bestuiven de
stuifmeelkorrels die gelukkig een stempel
bereikt hebben ontkiemen". Met andere
woorden: ze groeien uit tot een lange buis; de
inhoud van de korrel, met de spermatozoïden,
kruipt" naar onder tot het vruchtbeginsel,
waarin de eitjes op bevruchting wachten.
Hoe langer nu de afstand is tnsschen de
stempel en de eitjes in 't vruchtbeginsel, dus
hoe langer de stem pel steel of de stijl is, des
te meer inhoud kan de stuifmeelkorrel
gebruiken. Heeft zoo'n korrel te weinig stof"
en kan hij onderweg in den stijl niet genoeg
voedsel opdoen, dan blijft hy steken en de
de heele mooie bestuivingsmekaniek heeft
geen uitwerking.
Neem nu weer een paar bloemen van het
langst, type en van 't kortst, voor u, en trek
ze in de lengte open. De stijl van deze laatste
is heel kort niet waar, van de eerste daaren
tegen by'na dubbel zoo lang. De stuifmeel
korrel van de kortst, moet de lange stijl van
de andere soort vullen, en heeft veel mondkost
noodig; de stuifmeelkorrel van deze heeft een
korte afstand af te leggen en kan dus met
minder inhoud toe. Leg nu beide bloemtypen
onder het vergrootglas en tot uw verbazing
zult ge zien, dat de korrel van de kortst.
bloem inderdaad veel grooteris dan die van
het andere type.
Waarschijnlijk evenwel, heeft de grootte van
de stuifmeel korrel van de eene soort bloem
veel meer dan met de lengte van den stijl,
te maken met de oppervlakte van den
stempel van den bloem van 't andere type;
daar zy'n namelijk grootere papillen aanwezig,
die de groote «tuifmeelkorrels moeten vast
houden. (Zie figuur).
Maar dan kan ook stuifmeel van langst.
bloemen geen effect hebben op de eitjes van
bloemen van 't zelfde type soodat...
zelfbestniven bij de langstylige door de natuur is
verboden; bij de kortst, bloemen toegelaten,
en kruisbestuiving van 't ne type op 't an
dere mogelijk is gemaakt.
Nu durf ik niet verder, ofschoon het nog
niet heelemaal uit is; want, wie met een milli
meter-maatje de stijlen van zijn tweevormige
primula's gaat meten kan nog^ ontdekkingen
doen; er zy'n tusschenvormen te vinden en
De Engelsche schrijfster Alec. Tweedie,
schreef, nadat zy- een half jaar in Mexico
had doorgebracht, een boek, getiteld: Mexico
as I saw it" Haar werk maakte opgang in
Amerika en in Engeland.
Zy verlangde vurig, nóg eens naar Mexico
terug te keeren, om een levensbeschrijving
te geven van generaal Porfirio Diaz, die tot
zeven maal toe herkozen werjl als president
van de Mexicaansche republiek.
Porfirio Diaz wilde er eerst niets van weten,
doch, zwichtte voor mevrouw Tweedie's over
redingen, die gesteund werd door mevrouw
Diaz, aan wie de president nu eenmaal niets
weigeren kan.
Porfirio Diaz zegt aan ieder die het hooren
wil, dat hij nooit in 't leven zou bereikt hebben,
wat hy bereikt heeft, zonder den steun van zijn
aangebeden vrouw Carmen Bubio. Zij wordt
Carmelita genoemd, want, voor haar, de
schoone, de lieftallige, is de naam Carmen nog
niet teer genoeg.
Mevrouw Alec Tweedie getuigt in haar werk
over: Porfirio Diaz, van diens echtgenoote,
dat die de liefste en merkwaardigste vrouw
is, die zy ooit ontmoette. En mevr. Tweedie
reist veel, ontmoet veel menschen, maar
Carmelita Diaz Bubio behoudt in haar waar
deering een eeieplaats. Mevrouw Diaz heeft
veel gedaan om den president te helpen in
het opbouwen van Nieuw Mexico. Haar tact,
.haar ontwikkeling, zy is de ontwikkeldste
vrouw in Mexico, haar innemende manie
ren, haar vriendelijkheid en welwillendheid,
hebben het hart der bevolking veroverd en
stevigde den band van het Mexicaansche,
nationale leven. Zij is in alles de rechterhand
van haar echtgenoot geweest, een feit, dat
hij steeds te berde brengt.
Mevrouw Diaz is een allerbekoorly'kste
verschijning. Zy' is voor een Spaansche vrij
groot, en heeft een prachtig, slank figuur,
zij ziet er buitengewoon goed uit, heeft zwart
haar en donkere oogen; zij is een en al gratie,
de schooue Carmelita, en spreekt vloeiend'
Frangch en Engelsen. Dames en heeren der
Mexicaansche Society" kleeden zich, evenals
zij, naar de allerlaatste Parijsche mode.
De foto van de schoone Carmelita, illustree
rend het lijvig boekdeel over haar echtgenoot,
wijst aan eene beeldschoone Spaansebe, ge
kapt en gekleed als stapte zy zoo uit een
Fransch modeblad.
Les us et coutumes in de gegoede kringen
van Mexico, zy'n geheel Spaansch. Onuitput
telijk zijn Mexikanen in hoffelijkheid jegens
vreemdelingen en bezoekers.
Is men voor de allereerste keer te gast by"
een Mexikaan, dan heeten gastheer en gast
vrouw den vreemdeling welkom met de
woorden :;?Welkom in uw huis l"
Hun huis en al hun hebben en houwen is
ter uwer beschikking, a la disposicion de
Usted. Bewondert men een schildery, een
vaas, een tapy't, wat ook, onveranderlijk is
hun formule: Ter uwer besch kking", wat
een uitroep is, even als: Verheugd u te
zien!" Mooi weertje l" Hoe vaart u ?" Mexi
kanen zeggen het ter uwer beschikking"
evenals de Spanjaarden, onnadenkend, zoo
als alle banaliteiten ons»over de lippen komen*
' '?' Evéa 'als- de ? Spanjaarden, z&n Mexikaneu
jegens vrouwen n en al beminnelijke
ridderlijkheid. -'.''.
Vóórdat een Mexikaan aan tafel zijn glas
wy'n aan de lippen brengt, reikt hy het aan
de dame, die naast hem zit, met de woor-*
den : Endulcemela" ~ verzoet mij den drank.
De dame wipt even aan 't glas en reikt het
glimlachend aan den hoofsch-buigenden
tafelgenoot.
Het familieleven in Mexico is sterk on t-.
wikkeld. Mexikanen Ie ?en in de grootste har-.
monie Onder elkaar. Zij sluiten zich niet
makkelijk aan. Liefst bewegen zy zich in
hun eigen, uitgebreiden kring. Vrienden ea
gasten ontvaogen zy' steeds op vormelijke
wijze.
Van perdoes by elkaar binnen vallen
isnooit sprake. Evenals de Spanjaarden zy'n de
Mexikanen kwistig met het doen van belof
ten en spaarzaam in het nakomen van 't
beloofde.
De titelheid van een der werken van den
sympathieken, onvergetelyken Alphonse
Daudet, Numa Boumestan zou met zy'n mooie
praatjes en prachtige beloften, in Mexico
niet misplaatst zijn.
CAPRICE.
HMMMmiiiiitiiiMiiiimiiiimiMiimimimiMiMMiiiimiiiimiMmiMitutu
misschien is er wel ergens een geval van
drievormigheid te ontdekken.
Zoo'n nog meer ingewikkeld geval bestaat
werkelijk als regel by de paarsroode
kattestaart, die met zy'n lange, dunne bloemtros
in Juli de versiering van onze rietzoomen
overneemt van de gele lisschen.
Ook by deze lisschen is tw«evormigheid
aangetoond, (maar met een ander doel), of
schoon 4e beide bloemvormen niet scherp
gescheiden zy'n en soms op dezelfde plant in
elkaar overgaan. By den eenen vorm schynt de
toegang tot de honing en 't stuifmeel voor vlie
gen bestemd, by' den anderen vorm voor hom
mels. Er is ook seizoensmorphie, b.v.: de
voorjaarsbloem kan anders gevormd zy'n, dan de
planten, die in 't najaar uit afgemaaide of
afgegeten stengels opschieten. Ook zy'n er
vlinders, die geregeld in twee vormen voor
komen: de najaarsgeneratie is sterk verschil
lend van den voorjaarsvorm; en dan is er
nog de geslachts-dimorphie, die het best
bekend is; mannelijke en Touwely'ke wezens
verschillen van elkaar, door secundaire ge
slachtskenmerken. Maar dat durf ik er dezen
keer allemaal niet by halen, het wemelt van
di-en tri-morphismen in de natuur; het is
ook weleen interessant onderwerp, maar wat
taai voor een populair opstel, zooals ge ge
merkt hebt; toch kom ik er later weer eens
op terug.
Nog dit: wie de bovenstaande theoretische
verklaring van sleutelbloemen- en
longenkruiddimorphie in zy'n tuin door de hom
mels werkelijk bevestigd vindt, moet dat eens
schrijven. Ik heb 't zelf nooit gezien. Morgen
ga ik naar een bosch, waar ik heel vee) Slanke
Sleutelbloemen in bloei hoop te vinden; die
soort behoort thuis in ons land.Destengellooze
van de Haarlemsche duinboschjes schijnt een
vreemdeling te zy'n; deze krijgt haast nooit
insectenbezoek en draagt hier maar weinig
vrucht. On angs hoorde ik, dar. met
Paschen de bergen rondom. Lugano er geel
van zien. Als ik nog rijk word, voor ik te
oud ben, om zoover te reizen en bergen te
beklimmen, ga ik daar eens op
Primula-studie; maar misschien lukt het my deze week,
wat eerderen dichter by honk dedimorphio
in actie te zien. E. HEIMANS.