Historisch Archief 1877-1940
N o. 1610
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
DAMEjS.
LIBERTY
SPECIALITIES
UNOBTAINABLE
ELSEWHERE
DRESSMATERIALS
DEPARTMENT
NEW
D E L A l N E S
P L. t.2O PER METER
NEW
DRESSCOTTONS
FROM FL. 0.55 PER METER
NEW
DRESSLINENS
FROM FL. O.9O PER METER
PATTERNS ON REQUEST
HAND-EMBROIDERED
BLOUSE-LENGHTS
FL. 5,95 EACH
A SPECIALITY
RA tT"T O /"v/?> LEID:
METZctCÜAM,
l LEIDSCHESTRAAT
STERDAM
SOLE REPRESENTATIVES IN HOLLAND
u'ongrfs roor Kimifitelierniiog,
Dat wij leven in de Eeuw van het Kind,
kwam als een blije indruk tot de bezoekers
van het Congres voor Kinderbescherming,
22 en 23 April jj. gehouden in het gebouw
van het schilderkundig genootschap Pulchri
Studio, in den Haag.
Met intelligente bedachtzaamheid was alles
in de fijne puntjes verzorgd. Hulde aan den
Nationalen Vrouwenraad van Nederland, die
bet initiatief nam tot dit Congres voor Kin
derbescherming.
In de middagzitting van Woensdag 23 April,
werd door de voorzitster, mej. A. C. Manden,
adjunct directrice van het gemeente-zieken
huis te 's Qravenbage, een telegram voorge
lezen, herkomstig van Neêrland's eerste
Vrouwe, van koningin Wilhelmina,
,H. M, ,betuigde aan de bestuursleden
Haar oprechte belangstelling in (Kt Congres
voor Kinderbescherming.
Het ligt onafwendbaar op den weg der
vooruitstrevende vrouw, wanneer zij haar
denk- en werkkracht wil schenken aan
maatschappelijke hervormingen, te begin
nen met het begin: het kind. Bescherming
aan kinderen verleend, kweekt hen misschien
tot .bruikbare staatsburgers.
Door het verleenen van hulp aan behoeftige
moeders, die fan moederweelde allén niet
leven kunnen, ontkiemt allicht in de
harten der 'goedverzorgde moeders, het
achaarsch-opbloeiend gewas: dankbaarheid.
Dankbaarheid zet aan tot arbeid ; weert af
gunst en ontevredenheid. Hulpbetoon brengt
UIT DE NATUUR.
CCLXX. In 't Bentheimer bosch. I.
Om u de waarheid te zeggen, geneer ik
mij wel een beetje, in dit gure voorjaar van
1908 den lof te zingen van een mooi, een
heel mooi lentebosch, waar ik de eerste twee
dagen van deze Paaschvacantie doorbracht.
Als ge me niet gelooft, dat ik den morgen
van Goeden Vrijdag aan een beekje in het
bosch zoo lekker in de zon heb gelegen,
zoo lekker en lang dat mijn knieën pijn
gingen doen door den zonnegloed, waarde
lezers, die in huis bij de kachel hebt
gezeten, neem ik u dat niet kwalijk; maar
desniettemin is het de waarheid en niets
minder dan dat.
IK ben niet lui van natuur; stil zitten en
stil liggen is mijn fort niet; ik heb 't nooit
gekund en zal hejt nooit leeren ook, voor ik
er tijdelijk of voor goed toe gedwongen word.
Maar daar ginds heb ik het verleden week
geprobeerd, omdat ik u verteld en mij zelf
beloofd heb, eens geduldig uit te kijken naar
het bestuiven van primula-veris-bloeinen
door hommels.
Neen, sla nu de rest niet over, ik zal u
niet weer' vervelen met die ingewikkelde
bestuivings-mekaniek van de vorige week;
ik zal ook niet trachten, u te lijmen met een
sappige inleiding; ik heb al genoeg moeten
hooren over die langstijligheid, die gevoegelijk
langdradigheid bad kunnen heeten.
Laat mij u eenvoudig vertellen hoe het er
op de beide dagen voor Paschen in het
loofbosch uitzag en wat wij er beleefd heb
ben. Als ik geuren wilde, zou ik u kunnen
zeggen dat wij een buitenlandsche reis gedaan
hebben; inderdaad zijn we met ons beiden,
mijn zoon en ik, het land ait geweest naar
Bentheim. Maar dat ligt zoo dicht bij onze
Twentsche grenzen en het is er zoo
Hollandsch, dat we het gerust bij ons land mogen
rekenen. Het is immers in minder tij l te
bereiken, dan Maastricht of Middelburg, ge
spoort er van Amsterdam in drie uur heen.
En wat wel het meest de gedachte aan het
buitenslands gaan wegnam: we kon ien een
fietskaart krijgen (? 2.50 + 20 et, voor 't wiel)
met de H. IJ. 8. en hadden in Bentheim
niets te betalen en niet de minste last bij
de douane.
Tot in Deventer toe dreigde de lucht met
regen en woei het stevig; bij Hengelo brak
de zon door en vandaar tot over de grens smul
den we van de buitengewone kleurenpracht die
gagel te genieten gaf. Hoe komt het toch,
dat die eenig mooie bronzen--gloed van bloei
ende gagel bij zonneschijn zoo zelden
opgeden eenen mensen nader tot den ander;
deernis en menschlievendheid, balsemen der
armoede schrijnende wonden; temperen de
willekeurige wreedheid van het toeval der
geboorte: geboren worden in al dan niet
guBStige levensomstandigheden.
Over het behartigen der belangen van min
vermogende kraamvrouwen werd het woord
gevoerd door dr. Theo van de Velde, vrou
wen-arts, te Haarlem.
Dr. van de Velde zegt: Onder den naam
kraambeecherming vat ik alle maatregelen
bijeen, die dienen om de omstandigheden,
onder welke zich de vrouw en haar kind
tij lens zwangerschap an kraambed bevinden,
te verbeteren.
Met het woord kraamverzorging duid ik
dat gedeelte dier maatregelen aan, waardoor
eene behoorlijke verzorging der kraamvrouw
in hare woning wordt bevorderd.
In engeren zin noem ik kraamverzorging
de stelselmatige, deskundige -verpleging der
minvermogende kraamvrouw en haar kind
tehuis.
In het algemeen beslaat de behoefte aan
kraambeschermende maatregelen alleen voor
min- (inclusive on-) vermogende vrouwen.
Voor dezen echter zyn zij in vele opzichten
dringend noodig.
Organisatie der kraambescherming, welke
zich thans nog grootendeels in chaotischen
toestand bevindt, moet van groot gewicht
voor volksgezondheid en volkswelvaart wor
den geacht."
Dr. Van de Velde doet speciaal een be
roep op jonge, energieke, naar-werk-hunke
rende meisjes uit den gegoeden stani, om
cursussen te volgen, die haar bekwamen het
overtollige van haar tijd en krachten, in
dienst te kunnen stellen van behoeftige
moeders en haar zuigelingen.
Zeker! van vlotte, ijverige meisjes en
vrouwen, zou in zulke gevallen onzegbaar
veel goeds kunnen uitgaan. Zij worden ge
voerd in de armelijke woning van behoeftige
moeders, die, dikwijls door gemis aan geld,
en, door gereis aan ervai ing, haar zuigelingen
allesbehalve hygiënisch en oordeelkundig
behandelen.
Dr. Van de Velde vraagt niet angstvallig
in de allereerste plaats, of het jonggeboren,
hulpbehoevend wezentje in 't volledig bezit
is van een terdege gelegaliseerde geboorte
akte; of de kraamvrouw een door de wet
bekrachtigde echtverbintenis sloot, dan wel,
of zij een ongehuwde moeder is.
Een oude dame. stevig-staand in haar
principe-schoenen, hoewel haar voeten wan
kelend een paar malen van de estrade gleden,
vroeg, of de hulp, waarop door den spreker
gedoeld was, ook werd verleend: AAN
KINDEBEN DIE KR EIGENLIJK NIET MOESTEN ZIJN.
Dr. van de Velde, eerbiedigend zooais hij
zei, de geloofsbelijdenis van haar die gewaagde
van: KINDEKEN DIK KR EIGENLIJK NIET MOESTEN
zus, stelde tegenover die geloofsbelijdenis,
zyn overtuiging, dat men zich behoort te
ontfermen zoo over 't wettige, als over 't
onwettige kind.
Als troostgrond voor mijn ontstelde fan
tasy petsten zich- in mijn.'geheugen, woor
den van een vorstelijke vrouwe, van een
koene denkster; stoute taal, die tartend
schalt iti preutsche ooren, woorden van
Carmen Sylva: Kinderen uit vrije liefde
geboren, zijn de schoonste kinieren. Welk
een schande, voor on/.e model huwelijken."
Dr. Henriette Schagen van Soelen, arts te
's Gravenhagc, bracht ten gehoore een
rijkgedoeumenteeid betoog over:
Moederschapverzekering.
De rustige houding en raie argumenten
van dr. Henriette Schagen van S ie!en, ge
durende het druk debat tengevolge van
haar lezing, die zij wegens gebrek aan
t\jd, niet geheel kon ten einde brengen,
waren zeer sympathiek ; bewe?en dat de
moderne, wetenschappelijke vrouw, eclite
merkt of tenminste besproken wordt'! Ligt
het aan de onbekendheid van de plant met
den nietszeggenden naam? Of aan lijn bloeitijd
in een sei :oen, dat er nog niet veel moois
van de natuur verwacht wordt? Ik weet het
niet, maar wel weet ik, dat het een zeldzame
kleur in de natuur is dat glanzende brons van
de duizenden k?.tjes in alle nuances van
houinggeel, door koperrood heen tot donker
bruin en dat alles aan de toppen van
zwarte, kale heesters.
Elk poeltje langs de spoorlijn is er mee
omzoomd, hoe verder naar 'i oosten, hoe
veelvuldiger ze te voorschijn komen. In den
zomer merkt haast niemand ze op, dan is
vrouw blijft, wanneer natuur haar als zoo
danig stempelt.
Haar ideëele opvatting over het moeder
schap, zoo ook die van dr. Kersbergen, te
Haarlem, na baar, aan 't woord, en geheel
stemmend met die zijner vrouwelijke collega,
klonk eerder als traditie dan als nuchtere
waarheid.
Dr. Henriette Schagen van Soelen zegt: de
edele eigenschappen der viouw, verdiepen
«ich door het moederschap."
Is dit niet onbillijk jegens zoo vele,
door-en-door beminnelijke, ongehuwde vrou
wen? Is 't niet hard voor de gehuwde
vrouw, die 't moederschap derft?
Zijn die allen gedoemd te drijven op de
nuchtere vlakheid van edele eigenschappen,
die geen gelegenheid vonden, zich te ver
diepen f
Hoe toch, komen zoo vele ongehuwde
vrouwen aan dien onuitputtelijken rijkdom
van liefde, geduld, opoffering, koestering en
bescherming, die haar maakt tot
troost-envreugde-brengende wezenfa?
Welk naargeestig lot trof kranken, weezen
en verpleegden in philantropieche inrichtin
gen, indien zij verpleegd, opgevoed en geleid
werden, door vrouwen met onvolledig ge
voelsleven ? l
Wederom moet ik de koningin van Bumeni
sprekend invoeren: Men wordt niet moeder,
men is 't".
Kinderen baren, jongen werpen, is in de
natuur, bij meuach en dier, het
vuriggewenscht, óf 't hartgrondig-verwenscht ge
volg der paring. Niet alle vrouwen zijn
geboren moeders. Lang niet. Er zijn onuit
staanbare, koude, onverschillige vrouwen,
die geen moeder u-orden, zelfs al reppen zich
om haar heen, vlugge trippelvoetjes van
kinderen, uit haar schoot geboren. Doch,
het moedertje, koesterend, zogend, verzor
gend, haar jonggeboren wicht; de moeder,
met beleid en verstand opvoedend haar kind;
tijd-en-geld uitzuinigend voor haar kind,
door zich zelf genoegens en weelde te
onti'.eggen, zulk eene, geeft eeu liefelijk en
zedelijk beeld van het moederschap.
De Italiaansche dichteres, Ada Negri, acht
de barensweeën loutering tot het moeder
schap; voor haar poëtische visie, is de smart,
gepaard aan 't Ieven-schenken, de tol, betaald
voor 't onschoone, dat aan 't moeder-worden
voorafgaat.
Niet alle meisjes zijn geschikt voor 't
huwelijk. Niet alle vrouwen, met kinde
ren bedeeld, zijn moeders; niet aan alle
kinderlooze vrouwen, is 't moederlijk gevoel
onthouden.
Wanneer een jong meisje solliciteert naar
een betrekking, dan meet men in deii breede
uit: haar aanleg, haax gezondheid, haar
krachten, haar verstandelijke ontwikkeling,
haar bekwaamheden.
Wordt daaraan voldoende gedacht, wanneer
een meisje een huwlijk aangaat?
Zijn onberaden huwlijken, geen jammer
lijke bron van ellende voor echtgecooten en
voor de kinderen f dr. Henriette Schagen van
Soelen citeerde in haar rede, de bekende
woorden : -^pjévenir v#ut iaieuaa que guérir."
Het betrachten van deze "'woorden zou ik
willen uitstrekken tot de bescherming van liet
kin1!; en wel ifi dien'zin, dat elke vrouw,
ieder meisje, zich met klaar en koel verstand
afvtase. of zij 't durft wagen, of zy' 't met
een gerust geweten mag wagen, op zich te
laden de z^are post, waarin voortdurend
worden geëischt; inschikkelijkheid als
ei^htgenoote tact als huisvrouw, verstand als
moedei.
/,ijn haar aanleg en haar ntigingen niet in die
ric.'iiing, dan onthoude zij zich. uit erbarining
coor het knul, voor het roekeloos siuiten van
een hnweiijk.
DutK'K) menige vrouw nogonverechillig staat
tegenover maatschappelijke belangen, ligt :
Priirt'j : aan sleur.
het Bentheimer bosch verwijderen ze zich van
den spoor vveg.
Ons eerste meevallertje, nog binnenlands
en in den trein, was het gezicht op een
klapekster; die merkwaardige vogel zat in
een gagelstruik en Het zich deor hel
treingebulder niet wegjagen ; zoodat wij meer dan
een vluchtig kijkje op hem kregen. Het is op
een afstand gezien een"'* klein soort ekster,
donkere ma; naet veel wit aap buik en vleugels,
maar met veel korter staart. Misschien keu t
ge hem beter bij een van zijn Duitsche namen
Gioote Wurger, Xegendooder of Doorndraaier;
het is <li grootste ;an onze drie klauwier
soorten, die de zonderlinge afkeerwekkende
het een groene hè«ter. die veelal voor een
wilg gesleten wordt. Met Paschen is hf t hun
glorie-tijd; als de waterwilgen, uitgebloeid
raken, staat de gagel op zijn fleurigst; en wie
eens een bloeiend takje in handen heeft
gehad en den door dringenden lijnen
specerijgeur heeft opgesnoven, vergeet ze nooit weer.
Het is een echte diluvium-plant; de laatste
doordringers naar het westen, vindt ge in de
Schoorlsche dainen en op Texel, dan weer
een enkele plant op de Bussemer-meent; bij
Hilversum wat meer, en zoo gaat het verder
over Amersfoort, de Veluwe, over het Zuiden
en Oosten. Tusschen Oldenzaal en Gildesheim
staat meer gagel dan wilgen om de heipoelen,
en eerst bij de westelijkste uitloopsters van
gewoonte hebben, insecten, jonge vogeltjes,
muizen en kleine, kikvorgchen aan doorns te
spietsen en ze daar langhaam te laten sterven.
Het tweede natuur-historisch buitenkansje,
ook nog in den treir, een paar minuten voor
het station Bentheim. was een kapitale ree
bok, die zich bedaard liet bekijken en ons met
den moooien kop een welkom in het
voorjaarsbosch toeknikte; een belofte voor de
komende dagen.
En die is vervuld. Bentheim is een mooi
stadje. Nijmegen in het klein,maar nog iets meer
uitheemsch door zijn kasteel op de grillige
wilde zaadsteeurots. Vlak bij het station
kruist een breede laan van oude eiken de rails
en voert rechts met zachte glooiing voorbij het
Secundo: aan ongeoefend, niet zelfstandig
denken der vrouw.
Moge het den wakkeren Nationalen Vrouwen
raad van Nederland, gelukt zijn, mede door
het organiseeren van dit Congres voor Kinder
bescherming, vele Nederlandsche vrouwe» te
overtuigen, dat het dringend tijd voor haar
is geworden, met sleur t e breken, om te gaan
zien door eigen ooiren. Is de gewenschte
phase van willen en durven ziea, eenmaal
ingetreden, dan bergt zij haar kopje niet
langer schuchter in de veeien. Evenals de
verstandige man, maakt de verstandige vrouw
zich vroolyk over struisveeren-politiek.
Wanneer zij ziet, dan ontwaart zij, dat er
ook voor haar iets te doen valt. Haar aan
geboren organisatie-talent drijft haar tot
handelen. Haar handelen bedoelt niet:
het op zijde dringen van den man. Al
lerminst. Zij verlangt slechts, om onbe
lemmerd te kunnen handelen, haar plaats
naast hem.
Staatsburgeres naast staatsburger. Het zelf
standig denken en zelfstandig handelen der
vrouw, zal ten bate der toekomst «ijn.
De toekomst het kind.
Moge de bescherming voor het kind, een
bevredigenden oogst geven l
ANNE S. K.?F.
Nationaal Bureau van Vrouwen
arbeid.
De prijs van de. in 't vorig nummer aan
gekondigde brochure over Huisverzorging
bedraagt niet ?1.25 maar/O.5J3.
biet groot verlof." Vrome wensch vtm
de vijf V'f. Di 'livine Sarah ZO jaar
oud.
Eén ding vind ik bij dl 't goedbedoelde
jammer: dat het Hoofdbestuur der Nationale
Vereeniging tot steun aan Miliciens" zijn
open brief niet richtte aan de Nederlandache
Vrouwen". Vrouwen zijn dol op brieven.
Zij krijgen graag brieven; schrijven graag
brieven. Geheel in tegenstelling met mannen.
Mannen lezen in den regel hun brieven
met strak-ernstige gezichten. Zaken-brieven.
Die juist lezen zij met stroeve deftigheid
in den familiekring. Moeder en dochters
kijken elkaar eens aan; wendensteelsgewijze
haar blifcken naar den onaandoenlijk-zwijgend
lezenden vader, en slaken de verzuchting:
Hadden wij maar een brief gekregen l"
Vrouwen van Nederland, er werd een brief
aan u verzonden. Zeker, óók aan u. De
zendbrief is geadresseerd aan Het Nedei landsche
Volk."
Niet alleen, dat gij daartoe behoort; gij
maakt er de meerderheid van uit.
Wanneer vrouwen zich zetten tot het lezen
van het epistel: Met groot Verloi", dan
zullen zij ongetwijfeld zeggen: Ziezoo! dat
is nu eens niet" een contributie een van
de vele voor vader; dit is een echte
contrib itie, eene van de schaarsche voor
moeder".
Moeder staat niet allén met haar jaarlijksch
te offeren penningske, met de ocnoozele 100
centen, loopend over een termijn van 3G5
dagen.
Neen! ongehuwde vrouwen, kinderlooze
vrouwen, jonge meisjes, mij dunkt, die uilen,
zullen, voor het hooast sympathieke doel,
puntig uiteengezet in den open brief, gaarne
n gulden 'sjaars willen olt'eten, al moeten
zij die houderd centen bezuinigen op haar
toilet.
Eén gulden 'sjaars valt onder 't bereik
van elke vrouw.
Zij, die er zich aan onttrekken, hebben
geen eakele verontschuldiging, kannen haar
nalatigheid nimmer goed-praten.
De dienstplicht rukt onze jongelingen
tijdelijk uit hun werkkring. Na volbrachten
diensttijd, vinden sommigen hun verlaten
betrekking nog onvervuld. Patroons, die
het voor de miliciens kunnen schikken,
de verlaten post tijdelijk door anderen te
doen betrekken, of, open te houden, gaven
in den regel bewijzen van welwillendheid.
Doch niet olie patroons kunnen wach
ten; niet 411e betrekkingen kunnen onver
vuld blijven ... en dan ? Ja!... dan. .. .
Ik verklap niets uit den merkwaardigen
brief. Wanneer men den halven of kwart
inhoud van een brief kent, dan leest een
man hem heelemaal niet; en, een vrouw,
heeft niet meer de geprikkelde, onverdeelde
aandacht, welke aan dezen merkwaardigen
brief behoort te worden gewijd.
Dus, lieve Vrouwen! er ligt een b/ief
voor u l Leest l
De vijf V», te weten: Vereeniging voor Ver
betering van Vrouwenkleeding, bepleit in de
April-aflevering van haar Maandblad, de
wengcb.elijkb.eid van het oprichten eener
vakschool voor naaisters van
Hervormkleeding. Een commissie van onderzoek schat de
instandhouding eener vakschool, op ? 1000
's jaars. Duizend gulden 's jaars, 't is geen
kleinigheid.
De Vereeniging weet nog niet uit welkt-n
gunstigen hoek de wind zal moeten blazen,
om dit molentje aan 't draaien te krijgen.
Doch, schrandere vrouwen hebben wel in
neteliger kwesties een oplossing gevonden
dan iu de thans voor de vijf F'» aanhangige.
Het maken van hervormkleeding vereischt
een speciale oefening om te geraken tot
bedrevenheid. Vooral hervormkleeding moet
onberispelijk zijn van snit. Dames die zich
kleeden naar de allerlaatste voorschriften der
hygiëne, zullen het toejuichen, wanneer her
vormkleeding even sierlijk en keurig voor 't
oog is, als de naar ouden trant getailleerde
japonnen van haar, die hervormkleeding nog
een tikje dédaigneux bekijken.
In het nieuwe tooneelwerk vandeheeren.
Paul Bilhaud en Michel Carré, La Courtisane
de Corinthe", behaalde Sarah Bernhardt een
dubbelen triomf: als uitnemende kunstenares
en als betooverend-echoone vrouw.
La Courtisane de Corinthe, drama in vijf
bedrijven, in verzen, werd te Parijs zeer
toegejuicht. Sarah Bernhardt heeft de hulp
ingeroepen van den heer Willie Clarkson uit
Londen, pruiken-specialist, om de pruik voor
de Courtisane de Corintbe te maken. De
pruik is een juweel; kost dan ook juweelen
geld. De beroemde, Fransche toonee spetlster
betaalde er 1000 gulden voor. Men zegt. dat
la divine Sarah, er met die pruik uitziet als
een mooie, jonge vrouw van hoogstens dertig
jaar. Te oordeelen naar de foto die mij van
Sarah, als' la Courtisane" onder de oogen
kwam, zijn de frissche dertig lentes geen
overdreven vleierij, maar waarheid. Ik ben
dan ook vast overtuigd, na deze openbaring,
dat: de pruik de vrouw maakt, niet minder
dan dat de kleeren den man maken.
CAPRICE.
* *
*
Macaroni met ragout van kal'svleesch en hum.
Benoodigdheden : 250 gr. macaroni, 600 gr.
kaifsvleesch (resten) 250 gr. ham, l citroen,
3. eieren. Bereiding: macaroni gaar koken in
kokend water met zout. Vleesch en ham fijn
snijden en voegen bij de gaar gekookte maca
roni, het nat binden met de eieren, alles in
een vuurvast schoteltje plaatsen met schijven
citroen en paneermeel er boven op en onge
veer 1A uur in een matig verhitten oven laten
staan. Berekend voor 8 personen; voor 4,
neemt men van alles de helft minder.
slot naar de stad met zijn steengroeven; en links
brengt hij u onmiddellijk in een bosch van
eenige duizenden hectaren oppervlakte. Bijna
een half uur gaans is het lang; vau voor
Bentheim tot ^)ij het volgend station Schüttorf
stoomt de trein er in de lengte door heen.
Wie eens me:, de Hollandsene epoor naar
Hamburg, Berlijn of den Harz is geweest,
herinnert het zich wellicht, dat hooge donker
woud niet hier en daar een doorkijk op de
gebouwen van het zwavelbad Bentheim.
Onze tweede welkomstgroet kregen we van
de vogels in de eiken en beuken tusscheu
het station en ons hotel, dat geen driehonderd
pas van het spoor ligt Veel vinken en merels,
het zwarte roodstaartje, tjiftjaf, titiB, bastaard
nachtegaal en groen vink piepten en sloegen en
iloteii er ongelooflijk druk ; en de eerste
anemoonljes, de sleutelbloemen en de -,'iooltjes
preserjtee:den zich al dadelijk in groot getal.
We waren, zooals we gehoopt hadden, u )g niet
te laat voor de eersten, en ook niet te vroeg
voor de laatsten. Ons hotel ligt aan deu
boschrand; de weide er voor en er achter moet ook
nog niet lang geleden bosch zijn geweest;
dat bewijzen de talrijke witte sterretjes,
tusschen het gras, wijd open anemonen; die
houden in een weide, welke op gerooid bosch
is aangelegd, nog een heele poos stand.
Voor de sleuielbloemen-itudie was liet dien
dag toch al te laat; het was twee uur en de
hommels vlogen nog niet druk; de voor j
aarszon moet eerst een dagje de aarde hebben
veiwarmd voor die harige bloemenvrienden
flink aan 't werk trekken.
Liaarjm besloten we maar geregeld ons
reisplan uit te voeren ; en een fietstocht te
ondernemen dwars door het bosch, een uur
of anderhalf gaans, noordwaarts, naar den
Istelbtrg; daarvan stelden we ons niet zoo
hél veel voor; maar gelijk alle bergen en
duinen trok die donkere koepelbergons
polderlanders onweerstaanbaar aan. Bij vorige
bezoeken, in den voor- en uazomer, was het
er nooit toe gekomen; dan is, door de
Boven: 1. stempel; 2. stuifmeel- II
korrels vochtig; 3. dezelfde droog; [?
4. stempelpapillen van de kortatijlige
bloem A.
Ouder: dezelfde organen in een
uuaer: aezeiiae organen in een
langetijlige bloem B. Q j
Naar dr. H. Muller. Uit Alpcnbloemen. JJ \
Bovenstaande figuur behoort bij het vorige opstel; door uitgtedigheid heb ik niet zelf
voor de correctie kunnen zorgen. E. Hs,
afwisseling in de boachflora, de gelegenheid
tot allerlei studies groot genoeg; nu kon de
Abstecher er af.
Naar den weg vragen, doen wij nooit; we
hebben een goede kaart, het blad Denekamp
van de Nederlandsche stafkaart; bovendien,
verdwalen staat gewoonlijk gelijk met iets
buitengewoon» aantreflen, en dat is, als men
den tijd heeft, nooit heel erg.
De weg er heen, althans de eerste helft,
die door het eigenlijke kernbosch gaat en
bij het Furstlich Bad behoort, is een ideale
lietsweg: een breede chaussee, met zandig rui
terpad, een gladde wagenweg en afzonderlijke
rijwielstrook van fijn grint; daarbij aan beide
zijden hoog bosch;zoodat we geen wind voelden.
al hadden we hem schuin van voren; zoo'n
spiegelritje kan alleen een goed fietser waar!
deeren; en van de niet-lietsers alleen een
schaatsenrijder.
In het bo<ch begeleiden ons aan weerszijden
de fanfares van den winterkoning en een
aanhoudend getierelier van de roodborstjes ;
zooveel roodborsjea, als daar in het Bentheimer
bokch moeten wonen, heb ik nog nergens
ontmoet; elke tien hoornen verder is er weer
eettje die het van zijn voorman overneemt;
en elk mannetje voelt zich verplicht ons te
laten hooren dat hij zijn zonierlesj,: alkent;
nu, zij kennen het allen, maar niet precies
even goed; er zijn hazen en krukken ook
onder roodborstjes; dat valt hier heel gemak
kelijk te constateeren.
De volgende week verder.
E. HEIMAXS.
CORRESPONDENTIE.
C. E. H. Uw mooie lak-roode kevertje is
een lelietorretje; als het in groot gezelschap
optreedt, vreten ze uw lelies in korten tijd
volkomen kaal.
I. V. te V. Het transporteerea van een
vogelnest, is altijd een hachelijk werk, maar
zooals het nu ligt, is het toch verloren; pro
beer het, zoodra er jongen zijn.